Scenariusz zajêæ – wersja pe³na

(1)

6&(1$5,86=(=$-}m

=XěNDL7XQLR

SR]QDMÈ,QWHUQHW

6&(1$5,86==$-}m1$7(0$7

%(=3,(&=(67:$:6,(&,'/$8&=1,:

./$6,,,96=.32'67$:2:<&+

WƌŽŐƌĂŵ ͣƵǌŝĂ ŝ dƵŶŝŽ ƉŽǌŶĂũČ /ŶƚĞƌŶĞƚ͟ ƉŽǁƐƚĂų ǌ ŝŶŝĐũĂƚǇǁǇ &ƵŶĚĂĐũŝ KƌĂŶŐĞ

ǁĞǁƐƉſųƉƌĂĐǇǌ&ƵŶĚĂĐũČǌŝĞĐŝEŝĐǌǇũĞŝ&ƵŶĚĂĐũČEĂƵŬŝŝtŝĞĚǌǇ͘ĚƌĞƐŽǁĂŶǇũĞƐƚ

ĚŽƵĐǌŶŝſǁŬůĂƐ//Ͳ/sƐǌŬſųƉŽĚƐƚĂǁŽǁǇĐŚ͘

/ĚĞČǌĂũħđũĞƐƚǌĂƉŽǌŶĂŶŝĞĚǌŝĞĐŝǌƉŽĚƐƚĂǁŽǁǇŵŝŵĞĐŚĂŶŝǌŵĂŵŝĨƵŶŬĐũŽŶŽǁĂŶŝĂ

ƐŝĞĐŝŽƌĂǌƉƌŽƉĂŐŽǁĂŶŝĞďĞǌƉŝĞĐǌŶĞŐŽŝĞĨĞŬƚǇǁŶĞŐŽŬŽƌǌǇƐƚĂŶŝĂǌ/ŶƚĞƌŶĞƚƵ͘tƚǇŵ

ĐĞůƵŽĚǁŽųĂŶŽƐŝħĚŽŵĞƚŽĚǇĞĚƵŬĂĐũŝƉƌǌĞǌǌĂďĂǁħ͕ǁǇŬŽƌǌǇƐƚƵũČĐŵ͘ŝŶ͘ůƵďŝĂŶĞ

ƉƌǌĞǌĚǌŝĞĐŝŬƌĞƐŬſǁŬŝŝųĂŵŝŐųſǁŬŝ͘'ųſǁŶǇŵĞůĞŵĞŶƚĞŵƐĐĞŶĂƌŝƵƐǌĂƐČŬƌĞƐŬſǁŬŝ͕

ƉƌĞǌĞŶƚƵũČĐĞƉƌǌǇŐŽĚǇƵǍŬŝŝdƵŶŝĂʹĚǁſũŬŝŵųŽĚǇĐŚŝŶƚĞƌŶĂƵƚſǁ͘

WŽĚĐǌĂƐ ǌĂũħđ ƉƌĞǌĞŶƚŽǁĂŶĂ ũĞƐƚ ƉƌŽďůĞŵĂƚǇŬĂ ŝŶƚĞƌŶĞƚŽǁǇĐŚ ǌĂŐƌŽǏĞŷ͗ ƐǌŬŽĚůŝͲ ǁǇĐŚƚƌĞƑĐŝ͕ŶŝĞďĞǌƉŝĞĐǌŶǇĐŚŬŽŶƚĂŬƚſǁŽƌĂǌǌĂŐĂĚŶŝĞŶŝĂǌǁŝČǌĂŶĞǌŽĐŚƌŽŶČĚĂͲ ŶǇĐŚŽƐŽďŽǁǇĐŚŝǁŝǌĞƌƵŶŬƵ͕ĂƚĂŬǏĞǌĂƐĂĚǇŬƵůƚƵƌĂůŶĞŐŽǌĂĐŚŽǁĂŶŝĂǁ/ŶƚĞƌŶĞĐŝĞ

;ŶĞƚǇŬŝĞƚĂͿ͘

RNODBLQGG

Fundacja Dzieci Niczyje ul. Walecznych 59 03-926 Warszawa Tel. 22 616 16 69

e-mail: fdn@fdn.pl, dws@fdn.pl www.fdn.pl, www.dzieckowsieci.pl

Opracowanie scenariusza: Andrzej Piękoś Konsultacja: Ewa Dziemidowicz, Łukasz Wojtasik Graﬁka: Ewa Brejnakowska-Jończyk

Skład: Studio ESTA

okla_02.indd 2 2011-01-27 12:19:09

(2)

-

3 4

1.Wprowadzenie

Internet rozpowszechnia się coraz szybciej, stając się powszechnie dostępnym medium. Liczba internautów stale rośnie, a niemal codzienne korzystanie z zasobów światowej sieci jest normą.

Dzięki różnorodności zastosowań oraz możliwościom, jakie oferuje, Internet może być doskonałym narzędziem do zabawy, rozrywki, edukacji oraz rozwijania zainteresowań.

Badania przeprowadzone przez firmę Gemius SA na zlecenie Fundacji Dzieci Niczyje pokazują, że dzieci zaczynają swoją przygodę z Internetem coraz wcześniej.¹ Przed ekranem komputera zasiadają już czterolatki. Dorośli, wychowani zanim Internet stał się ogólnodostępny, nazywają go często

„światem wirtualnym”, traktując jako alternatywę wobec świata rzeczywistego. Podchodzą do sieci z dystansem – na podstawie własnych doświadczeń potrafią na ogół dostrzec sytuacje potencjalnego zagrożenia i – najczęściej – ich uniknąć. Dla dzieci Internet jest częścią życia, w którym podział na „świat wirtualny”

i „świat realny” nie obowiązuje. Najmłodsi internauci często nie postrzegają doświadczanych sytuacji jako zagrażających, nie potrafią odpowiednio reagować na to, co dzieje się w sieci.

Przyjmują świat wirtualny bezkrytycznie, jest on dla nich niczym innym, jak tylko kontynuacją świata rzeczywistego. Internet jest oknem dziecka na cały świat, również na tę część, która jest przeznaczona tylko dla dorosłych. Dzieci, nieświadome zagrożeń, podejmują w Internecie wiele ryzykownych zachowań: publikują swoje dane osobowe, przesyłają zdjęcia i filmy, zawierają internetowe znajomości z obcymi, stając się łatwym celem różnego rodzaju nadużyć i manipulacji.

Program „Zuzia i Tunio poznają Internet” powstał z inicjatywy Fundacji Orange we współpracy z Fundacją Dzieci Niczyje i Fundacją Nauka i Wiedza w celu zapoznania uczniów młodszych klas szkół podstawowych z zasadami działania Internetu i edukacji w zakresie bezpieczeństwa online.

1 Gemius SA, gemiusAdHoc, „Dzieci on-line w oczach rodziców”, luty 2008, n=1235

Charakterystyka zajêæ

Na potrzeby realizacji programu „Zuźka i Tunio poznają Internet”

został opracowany scenariusz zajęć w dwóch wersjach: pełnej (2 x 45 min) oraz skróconej (45 min). Ideą zajęć jest przedstawienie dzieciom podstawowych mechanizmów funkcjonowania Internetu oraz propagowanie wśród najmłodszych internautów zasad bezpiecznego i efektywnego korzystania z sieci, przy wykorzystaniu popularnych i lubianych przez dzieci metod, m.in.: kreskówek i łamigłó- wek. Głównym elementem każdej z wersji scenariusza są kreskówki prezentujące przygody Zuźki i Tunia – młodych internautów.

Odbiorcy Zajęcia adresowane są do uczniów klas II-IV szkoły pod- stawowej.

Cele Podstawowym celem zajęć jest prezentacja, jak efektywnie i bezpiecznie korzystać z sieci. Dzieci nauczą się również, jak reago- wać na internetowe zagrożenia oraz w jaki sposób ich unikać.

Prezentowane treści Podczas zajęć przedstawiana jest problematy- ka internetowych zagrożeń: szkodliwych treści, niebezpiecznych kontak- tów oraz zagadnienia związane z ochroną danych osobowych i wizerun- ku, a także zasady kulturalnego zachowania w Internecie (netykieta).

W trakcie zajęć dzieci dowiedzą się:

czym jest Internet i do czego służy,

jak korzystać z wyszukiwarek internetowych, jak korzystać z poczty elektronicznej,

w jaki sposób używać czatów i komunikatorów, jak działa internetowe forum.

(3)

-

5

Forma zajęć Zajęcia opracowano w formie edukacji przez zabawę.

Dzięki temu dzieci łatwiej i lepiej przyswoją ważne treści.

W scenariuszu wykorzystano:

kreskówki, dyskusje,

ćwiczenia indywidualne, ćwiczenia grupowe.

Czas zajęć W niniejszym podręczniku znajdują się dwie wersje scenariusza lekcji: 90-minutowa oraz 45-minutowa. Zajęcia 90-minutowe są wersją pełną, szczególnie polecaną do realizacji. W tej wersji prezentacje kreskówek są przeplatane dyskusjami oraz ćwiczeniami ułatwiającymi dzieciom lepsze zrozumienie i zapamiętanie zasad bezpiecznego korzystania z Internetu. W scenariuszu zajęć 45-minutowych zrezygnowano z wielu elementów wersji pełnej. Zajęcia według tego scenariusza mogą być realizowane w grupach liczących więcej niż 30 osób oraz w przypad- ku ograniczonego czasu.

Przy kolejnych elementach scenariusza znajduje się informacja na temat czasu niezbędnego do ich realizacji.

Prowadzenie zajęć Zajęcia mogą być prowadzone w ramach go- dziny wychowawczej, zajęć informatycznych lub w innym dogodnym czasie.

Wymagana wiedza Do prowadzenia zajęć wymagana jest jedynie podstawowa znajomość Internetu. Ważne, aby przed zajęciami dokład- nie zapoznać się z niniejszym scenariuszem oraz wszystkimi częściami kreskówek. Pomocne będzie również odwiedzenie serwisów internetowych: www.dzieckowsieci.pl, www.helpline.org.pl.

Wymagany sprzęt Do przeprowadzenia zajęć będzie potrzebny sprzęt umożliwiający odtworzenie kreskówek zapisanych na płycie DVD lub pobranych ze strony www.dzieckowsieci.pl.

6

Mogą to być:

odtwarzacz DVD podłączony do telewizora (lub komputer z nagło- śnieniem),

odtwarzacz DVD (lub komputer) z nagłośnieniem, podłączony do projektora multimedialnego.

Zgłoszenie zajęć i zaświadczenie dla prowadzącego Po realizacji zajęć prowadzący proszony jest o przeprowadzenie wśród dzieci ankiety ewaluacyjnej ze strony 33 (opcjonal- nie), a następnie wypełnienie sprawozdania z zajęć na stronie www.dzieckowsieci.pl (Sprawozdanie z zajęć). Na podstawie wy- pełnionego raportu prowadzący otrzyma drogą elektroniczną (e-mailem) zaświadczenie potwierdzające ich przeprowadzenie.

(4)

7 8

Scenariusz zajêæ – wersja pe³na

(2 x 45 min)

Liczba uczestników:

klasa szkolna, maksymalnie 30 osób

Materia³y potrzebne do realizacji zajêæ:

płyta DVD z kreskówkami lub kreskówki pobrane ze strony www.dzieckowsieci.pl,

przybory do pisania,

ksero załącznika 1 do przygotowania rozsypanki,

ksero załączników 2, 3 i 4, po jednym dla każdego ucznia (załączniki można również pobrać ze strony www.dzieckowsieci.pl).

Czêœæ pierwsza (45 min)

WSTęP (5 MIN)

Powitanie uczestników i krótki wstęp.

„Podczas dzisiejszych zajęć zajmiemy się komputerami i Internetem.

Będziemy oglądać kreskówki, rozmawiać i rozwiązywać quizy oraz łamigłówki. Zapoznacie się z Zuźką i Tuniem, którzy podróżując po Internecie, poznają tajniki sieci komputerowej. Za chwilę pokażę wam pierwszą kreskówkę, dzięki której dowiecie się, czym jest In- ternet i co można dzięki niemu robić. Oglądajcie uważnie, ponieważ za chwilę będziemy rozmawiali na temat tego, co obejrzeliście”.

PreZeNTAcjA kreSkóWkI PT. „INTerNeT” (4 MIN)

Wyświetl kreskówkę.

DySkuSjA – cZyM jeST INTerNeT (15 MIN)

Zachęć dzieci do aktywnego udziału i spontanicznych wypowiedzi.

„Mam nadzieję, że podobał wam się film. Mieliście już zapewne do czynienia z komputerem, który może służyć do pisania, rysowania lub gier. Komputer jest nam potrzebny, żeby korzystać z Internetu.

Porozmawiajmy o tym, czym jest Internet i w jaki sposób można z niego korzystać”.

W trakcie dyskusji zadaj uczniom następujące pytania:

Co to jest Internet?

Zbierz swobodne wypowiedzi dzieci. Na ich podstawie wspólnie wypracujcie definicję Internetu.

Definicja, która pada w kreskówce:

„Internet to wszystkie komputery, które w danej chwili są ze sobą połączone za pomocą różnych łączy: telefonicznych, internetowych i radiowych”.

Przekaż uczniom, że zamiennie ze słowem „Internet” można uży- wać określenia „sieć”.

Do czego możemy używać Internetu?

Odpowiedzi uczniów zapisuj na tablicy.

(5)

9 10 Dzieci powinny podać ciekawe i pożyteczne możliwości Internetu,

a wśród nich:

przeglądanie stron WWW, korzystanie z wyszukiwarek, korzystanie z e-maili, korzystanie z czatów i komu-

nikatorów (np. Skype, Gadu- Gadu),

kontakt ze znajomymi, szukanie informacji, edukacja,

zakupy online, gry online.

Podsumuj dyskusję. Zwróć uwagę uczniów na pozytywne aspekty używania Internetu. Podkreśl, że niektórzy internauci mogą zacho- wywać się nieodpowiednio, więc korzystając z sieci, trzeba zachować ostrożność. Zachęć uczniów do odwiedzenia serwisu Sieciaki.pl – to projekt edukacyjny, który promuje bezpieczne i efektywne korzystanie z sieci.

„Jak widzicie, Internet jest bardzo pożyteczny. Możemy dzięki nie- mu poznawać świat, zdobywać informacje, uczyć się, komunikować się ze znajomymi, a nawet robić zakupy, nie wychodząc z domu.

Czasami może się jednak zdarzyć, że ktoś będzie chciał nas w sieci skrzywdzić lub oszukać, dlatego powinniście prosić rodziców o po- moc – zawsze, kiedy zamierzacie skorzystać z Internetu.

Jeśli chcecie poznać wspaniały świat Internetu, odwiedźcie serwis Sieciaki.pl. Sieciaki to dzieciaki, które doskonale wiedzą, jak bez- piecznie poruszać się po sieci. Na stronie Sieciaki.pl znajdziecie konkursy, gry, kreskówki, piosenki, audycje radiowe, komiksy i wiele innych, ciekawych rzeczy.”

PreZeNTAcjA kreSkóWkI PT. „WySZukIWArkA” (6 MIN) Wprowadź uczniów w temat kolejnej kreskówki.

„Dzięki Internetowi możecie znaleźć wiele informacji zamieszczo- nych na stronach internetowych zwanych też stronami WWW. Są ich miliony i bardzo długo zajęłoby odwiedzenie wszystkich, żeby znaleźć to, czego szukamy. Są jednak specjalne strony, które uła- twiają nam szukanie informacji w Internecie. Zuźka i Tunio opowie- dzą Wam o nich więcej. Zobaczcie, jak działają wyszukiwarki inter- netowe”.

Wyświetl kreskówkę pt. „Wyszukiwarka”. Po emisji podsumuj mate- riał, zwracając uwagę uczniów na nieprawdziwe, szkodliwe treści, które mogą pojawić się w wynikach wyszukiwania.

„Jak widzieliście na filmie, wyszukiwarki potrafią w krótkim czasie znaleźć potrzebne nam informacje. Jednak nie wszystko co znajduje się w Internecie, jest prawdą. W sieci każdy może stworzyć własną stronę WWW i zamieścić na niej różne wiadomości lub obrazki. Nie- które strony WWW podają fałszywe informacje, inne przeznaczone są tylko dla dorosłych lub mogą się wam wydać dziwne. Najlepiej za- wsze rozmawiać z rodzicami o tym, co zobaczyliście w Internecie”.

ĆWIcZeNIe GruPOWe – WySZukIWANIe INFOrMAcjI (15 MIN)

Przed zajęciami przygotuj tematy dla każdej z grup i rozsypankę zdań (zał. 1). Podziel klasę na cztery grupy. Ważne, żeby w każdej z nich znalazł się lider, który poprowadzi pracę grupy oraz przed- stawi jej wyniki na forum klasy. każda z grup otrzyma jeden temat, do którego będzie musiała znaleźć kilka pasujących elementów z rozsypanki zdań. układankę możesz umieścić na przykład na pierwszej ławce.

(6)

11 12 Zadaniem uczniów będzie wybranie spośród zdań tych, które pasu-

ją do podanego tematu, a następnie posegregowanie znalezionych informacji na prawdziwe i nieprawdziwe lub niezwiązane z poda- nym tematem.

Przekaż uczniom instrukcję do zadania.

„Wyobraźcie sobie, że jesteście botami, tymi małymi robocikami z kreskówki, które pomagają internautom w wyszukiwaniu infor- macji w Internecie. Waszym zadaniem będzie znalezienie informacji na tematy, które za chwilę rozdam na kartkach. Podzielę was na grupy, każda grupa otrzyma jeden temat. Potrzebne informacje znajdziecie w tej rozsypance zdań”.

Podziel uczniów na cztery grupy. każdej z grup przekaż jeden temat, do którego należy znaleźć odpowiednie informacje.

Tematy dla poszczególnych grup:

Dzięcioły – piękne ptaki Zamek królewski w Warszawie Golf – niezwykły sport krówki – słodkie co nieco

Po zakończeniu zbierania przez grupy odpowiednich elementów z rozsypanki, sprawdź, czy dzieci dokonały prawidłowego wyboru, a następnie przekaż uczniom instrukcję do kolejnej części ćwiczenia ,związanej z uporządkowaniem treści według ich zgodności z tematem i prezentacji wyników na forum klasy.

„Widzę, że doskonale sprawdziliście się jako małe, pomocne robo- ciki. Teraz przeczytajcie w grupach wszystkie karteczki, które zna- leźliście na zadany temat i zdecydujcie, które z nich są najbardziej odpowiednie, a które zawierają informacje nieprawdziwe lub nie- związane z tematem”.

Poproś kolejno reprezentantów każdej z grup o przedstawienie tematu i odpowiednich zdań znalezionych w rozsypance, a następnie o przeczytanie informacji, które zostały przez grupę uznane za nieprawdziwe czy bezwartościowe.

Podsumuj ćwiczenie, zwracając uwagę uczniów na zagrożenia zwią- zane z niebezpiecznymi i nielegalnymi treściami oraz z nieprawdziwy- mi informacjami, na które mogą natrafić, korzystając z Internetu.

„Wyszukiwarki internetowe pomagają szybciej znaleźć potrzebne nam informacje. Jednak nie wszystkie strony znalezione w Internecie są bez- pieczne i warte oglądania. Niektóre podają nieprawdziwe informacje.

Pamiętajcie, że informacje znalezione w Internecie trzeba sprawdzić w kilku źródłach, na przykład korzystając z kilku adresów WWW lub encyklopedii. Jeśli macie jakieś wątpliwości związane z tym, co znaleź- liście w Internecie, zawsze proście o pomoc rodziców”.

Czêœæ druga (45 min)

PODSuMOWANIe cZęścI PIerWSZej (2 MIN)

Podsumuj pierwszą część zajęć. Zachęć uczniów do wspólnej zabawy w domu z rodzicami (opcjonalne), która będzie polegała na zna- lezieniu w Internecie informacji dotyczących podanych przez ciebie zagadnień. Powinny to być tematy aktualne i bliskie uczniom. Listę wyszukiwarek internetowych oraz przykładowe tematy znajdziesz w załączniku nr 2.

„Wiecie już, że Internet to sieć połączonych ze sobą komputerów. Mo- żemy dzięki niemu rozmawiać ze znajomymi, grać, szukać informacji, uczyć się albo robić zakupy. Widzieliście kreskówkę o wyszukiwarce internetowej. Pamiętajcie, że niektóre strony internetowe są przezna- czone tylko dla dorosłych, a niektóre podają nieprawdziwe informa-

(7)

13 14 cje – na przykład, że Ziemia jest płaska albo że Polska leży w Afryce.

Spróbujcie w domu pobawić się wspólnie z rodzicami w przyjazne ro- bociki pomagające znajdować informacje wyszukiwarkom interneto- wym. Na zakończenie zajęć rozdam wam kartki, na których zapisane są tematy przydatne do zabawy. Zasiądźcie z rodzicami przed ekra- nem komputera i skorzystajcie z wyszukiwarki internetowej”.

PreZeNTAcjA kreSkóWkI PT. „POcZTA eLekTrONIcZNA”

(5 MIN)

Wprowadź uczniów w temat kolejnej kreskówki.

„Teraz pokażę wam kolejną część przygód Zuźki i Tunia. Zobaczcie, jak działa poczta elektroniczna”.

Wyświetl kreskówkę pt. „Poczta elektroniczna”. Po emisji podsumuj obejrzany materiał. Zwróć uwagę uczniów, że powinni po- prosić o pomoc rodziców przy zakładaniu konta e-mail. uświa- dom uczniom, że zakładając własne konto pocztowe, muszą

pamiętać o stworzeniu loginu, który nie będzie zdradzał ich danych osobowych oraz hasła, które powinno być trudne do odgadnięcia, zawierać duże i małe znaki oraz cyfry.

„Widzieliście, jak to się dzieje, że list przesłany przez Internet trafia do odbiorcy. Żeby móc korzystać z poczty elektronicznej, musicie mieć swoje konto pocztowe i adres e-mail. W założeniu własnego konta z pewnością pomogą wam rodzice, jeśli tylko ich o to poprosi- cie. Zakładając konto e-mail, zostaniecie poproszeni o podanie logi- nu i hasła dla konta. Login to inaczej wasz internetowy pseudonim, którym posługujecie się w Internecie. Login nie powinien zdradzać,

jak macie na imię, ile macie lat lub gdzie mieszkacie. Hasło interne- towe to tajny kod dostępu, którego będziecie używać, żeby korzystać z waszej skrzynki e-mail. Nikt, poza rodzicami, nie może znać waszego hasła – to tajemnica. Bezpieczne hasło internetowe powinno być dłu- gie, składać się z dużych i małych liter, a także zawierać cyfry. Dzięki temu będzie trudne do odgadnięcia dla obcych osób”.

ĆWIcZeNIe INDyWIDuALNe – TWOrZeNIe BeZPIecZNeGO LOGINu I HASłA (10 MIN)

Przekaż instrukcję do ćwiczenia. Omów je pokazując uczniom ksero zał. 3.

„Teraz zapraszam was do sprawdzenia, czy wiecie, co to bezpieczny login i hasło. Pomóżcie Kasi Kwiatkowskiej wybrać spośród podanych odpowiedzi najlepszy login i hasło. Kasia zamierza założyć własne konto e-mail, ale nie wie, jaki login i hasło będą dla niej najlepsze. Po- prawne odpowiedzi utworzą hasło – wpiszcie je w puste kratki poniżej.

W ostatnim punkcie wpiszcie wymyślony, bezpieczny login, jaki sami chcielibyście mieć, kiedy będziecie zakładać własną skrzynkę e-mail”.

rozdaj uczniom uprzednio wydrukowane lub powielone kartki (zał. 3). Po zakończonym ćwiczeniu poproś wybranego ucznia o przedstawienie prawidłowych odpowiedzi i uzasadnienie swoje- go wyboru. Poproś uczniów o prezentację wymyślonych bezpiecz- nych loginów.

Podsumuj tę część zajęć. Przekaż uczniom informacje na temat spamu – niechcianych wiado- mości, które mogą otrzymywać na skrzynkę e-mail.

(8)

15 16

„Potraficie już stworzyć bezpieczny login i hasło – pamiętajcie o tym zakładając wspólnie z rodzicami własne konto e-mail. Kiedy wej- dziecie na swoją skrzynkę, może się zdarzyć, że dostaniecie wiado- mości e-mail od nieznanych osób. Tematy tych wiadomości mogą być niezrozumiałe, w wiadomościach mogą się znajdować jakieś dziwne obrazki i teksty, a także załączniki. To spam – musicie być bardzo ostrożni. Spam to niechciane wiadomości, które przychodzą na skrzynki wielu osób. Nie czytajcie ich, nie klikajcie w żadne linki i załączniki wiadomości przesyłanych przez obcych. Kasujcie je bez czytania. Czasem spam informuje, że wygraliście coś w konkursie albo że będziecie szczęśliwi, jeśli prześlecie wiadomość dalej – to oszustwo, nie wolno tak robić. Jeśli podczas korzystania z poczty e-mail coś was zaniepokoi, informujcie o tym rodziców”.

PreZeNTAcjA kreSkóWkI PT. „cZAT” (3 MIN) Wprowadź uczniów w temat kolejnej kreskówki.

„Za chwilę pokażę wam kolejny odcinek przygód Zuźki i Tunia. Tym ra- zem powiedzą wam, co to jest czat. Ciekawe, czy będziecie wiedzieć, czym czat różni się od poczty elektronicznej. Zapraszam na film”.

Wyświetl kreskówkę pt. „czat”.

DySkuSjA – kOrZySTANIe Z cZATóW I kOMuNIkATOróW (5 MIN)

Zachęć uczniów do swobodnych wypowiedzi na temat omawianych kwestii. Podsumuj każde omawiane zagadnienie.

„Dzięki czatom możemy nawiązać kontakt z każdym, kto też jest podłączony do sieci. Jak myślicie: Czy zawsze wiadomo, z kim tak naprawdę rozmawiamy?”.

Odpowiedź brzmi: nie. Poproś dzieci o uzasadnianie swoich wypowiedzi. Przekaż uczniom, że nie powinni ufać osobom poznanym w sieci oraz że w Internecie nigdy nie wiadomo, kto jest po drugiej stronie. Dzieci nie powinny podawać obcym swoich danych osobowych oraz przesyłać zdjęć, nie powinny także umawiać się na spotkania z osobami znanymi jedynie z Internetu.

„Kiedy zaczniecie już korzystać z czatów lub komunikatorów, mu- sicie zachować ostrożność. Surfowanie po sieci to trochę jak bal przebierańców – nasze twarze są ukryte. Nie wiadomo, kto kryje się za maską, ile ma lat, czy jest chłopakiem, czy dziewczyną, jak wygląda. Tak samo nie wiadomo, kto kryje się za nickiem Kasia10 czy Maciek12. Pamiętajcie, nigdy nie wiadomo, kto jest po drugiej stronie – obce osoby mogą próbować was oszukać. Dlatego zawie- rając znajomości, musicie być bardzo ostrożni. Osoby, które pozna- jemy w sieci, mogą na przykład dopytywać o informacje na wasz temat albo zachęcać do spotkania. Dlatego w Internecie nie poda- jemy swoich danych osobowych i nie umawiamy się na spotkania z obcymi. Dane osobowe to: imię i nazwisko, adres, numer telefonu, adres mailowy czy adres szkoły, do której chodzicie. Nie przesyłajcie w Internecie swoich zdjęć”.

Zadaj uczniom pytanie dotyczące podawania danych osobowych.

„Jak myślicie, dlaczego tak ważne jest, żeby nie podawać obcym swoich danych?”.

Podsumuj wypowiedzi dzieci zwracając uwagę na potencjalne kon- sekwencje podawania prywatnych informacji obcym. Poinformuj uczniów o projekcie Helpline.org.pl.

„Jeśli podacie w Internecie komuś obcemu swoje dane osobowe, możecie mieć same nieprzyjemności. Ktoś obcy może przyjść do wa- szego domu, pojawić się pod szkołą, jeśli podacie mu swój numer

(9)

17 18 – wydzwaniać bez przerwy, nawet w nocy. Niektóre osoby mogą

mieć złe zamiary i będą chciały was skrzywdzić, dlatego musicie chronić swoją prywatność, a jeśli ktoś w Internecie dopytuje o dane osobowe, koniecznie powiedzcie o tym rodzicom. Możecie również zadzwonić do Helpline.org.pl pod bezpłatny numer 800-100-100.

Konsultanci Helpline.org.pl zawsze pomogą wam w sytuacji zagro- żenia w Internecie”.

ĆWIcZeNIe GruPOWe – DANe OSOBOWe (5 MIN)

Zaproś dzieci do udziału w eksperymencie. Dzięki niemu zobra- zujesz, że dane osobowe to coś szczególnego, dzięki czemu moż- na łatwo rozpoznać daną osobę w Internecie. Będziesz zadawać uczniom pytania, na które będą odpowiadać poprzez podnoszenie rąk do góry.

„Zróbmy mały eksperyment. Niech podniosą do góry ręce wszyscy, którzy:

mają brązowe/blond włosy, mają rodzeństwo,

mają w domu jakieś zwie- rzątko,

lubią pizzę/kolor niebieski/

morze,

nazywają się ….”

W tym miejscu możesz podać imię i nazwisko jakiegoś konkretnego ucznia, chociaż najlepiej będzie, jeśli podasz własne. Podsumuj ćwiczenie.

„Niektóre informacje na nasz temat, takie jak kolor włosów, zain- teresowania, rodzeństwo, ulubione zabawy nie wyróżniają nas, na- tomiast inne pozwalają łatwo nas rozpoznać – to są właśnie dane osobowe. W sieci możecie podawać o sobie tylko takie informacje,

które nie pozwolą nikomu was zidentyfikować: zainteresowania, ulubiona muzyka, ulubiony kolor, film albo to, czego nie lubicie. Pa- miętajcie – jeżeli ktoś w sieci pyta was o wasze dane osobowe albo namawia do spotkania – przerwijcie tego typu kontakt i koniecznie powiedzcie o tym rodzicom”.

PreZeNTAcjA kreSkóWkI PT. „FOruM” (5 MIN) Wprowadź uczniów w temat kolejnej kreskówki.

„Wiecie już, że dzięki Internetowi możemy rozmawiać z innymi ko- rzystając z e-maili, czatów lub komunikatorów. Dowiecie się teraz, co to jest forum i w jaki sposób działa. Opowiedzą wam o tym Zuźka i Tunio”.

Wyświetl kreskówkę pt. „Forum”.

DySkuSjA – WyPrAcOWANIe ZASAD NeTykIeTy (5 MIN)

Podsumuj obejrzany film. Opowiedz więcej o internetowych forach.

Zapoznaj dzieci z pojęciem „netykieta”. Zapytaj o zasady dobrego zachowania, jakie powinny obowiązywać w Internecie. Odpowiedzi dzieci zbierz na tablicy w formie kilku najważniejszych punktów.

„Zobaczyliśmy właśnie, jak działa internetowe forum. Za pomocą forum można na przykład zadawać innym użytkownikom pytania.

Można dyskutować na różne interesujące nas tematy i wymieniać się radami i opiniami. Na forum i ogólnie, w sieci obowiązują pewne za- sady dobrego zachowania, tak zwana netykieta. Netykieta to inaczej mówiąc dobre maniery w sieci. Kiedy korzystamy z forum, wszyscy mogą zobaczyć nasze wypowiedzi i komentarze, warto więc zastano- wić się przez chwilę nad tym, co chcemy napisać.

(10)

19 20 Zastanówcie się, jakie zasady dobrego zachowania powinny obowią-

zywać w Internecie, a może znacie już jakieś zasady netykiety?”.

Daj uczniom szansę swobodnego wypowiadania się. Dyskutujcie również nad nietrafnymi wypowiedziami, żeby wypracować właści- we treści, które będą mogły zostać spisane w formie zasad.

Podstawowe zasady netykiety to:

Pamiętaj o stosowaniu się do zasad ortografii i interpunkcji.

używaj polskich znaków.

Bez potrzeby nie pisz dużymi literami, gdyż oznaczają krZyk.

Staraj się nie nadużywać emotikonek (uśmieszków, buziacz- ków).

Szanuj innych internautów. W Internecie nie można nikogo ob- rażać, wyzywać ani używać brzydkich wyrazów.

Szanuj cudzą własność. Nie podpisuj się pod czyimiś wypowiedziami lub pracami. korzystając z materiałów znalezionych z sieci, zawsze podawaj źródło ich pochodzenia.

PODSuMOWANIe ZAjęĆ (5 MIN)

Podsumuj zajęcia, porządkując zdobytą wiedzę uczniów. Omów po kolei prezentowane zagadnienia, zwracając uwagę na to, jak powinni zachować się uczniowie, żeby bezpiecznie korzystać z Internetu. Pod- sumowanie przeplataj pytaniami do całej klasy. Przypomnij o tym, jak ważne jest korzystanie z Internetu przy wsparciu i za zgodą rodzi- ców. Na zakończenie rozdaj uczniom kserokopie zadania domowego (opcjonalne) – propozycję wspólnej zabawy z rodzicami w wyszukiwanie informacji w Internecie (zał. 2) – oraz kserokopię zasad netykiety, których należy przestrzegać, korzystając z sieci (zał. 4).

„Dzisiaj, razem z Zuźką i Tuniem, poznaliście Internet. To wspaniałe narzędzie, dzięki któremu możecie szukać różnych wiadomości, rozma-

wiać ze znajomymi, uczyć się, poznawać świat lub robić zakupy. Dzięki wyszukiwarkom internetowym możecie znaleźć naprawdę mnóstwo cennych informacji, musicie jednak uważać, ponieważ na stronach WWW czasem pojawiają się wiadomości nieprawdziwe – informacje znalezione w Internecie warto sprawdzać w kilku źródłach. Z pomocą rodziców na pewno nauczycie się, w jaki sposób znaleźć najlepsze in- formacje. Kiedy będziecie zakładać swoje konto pocztowe, pamiętajcie o stworzeniu bezpiecznego loginu i hasła. A w jakim miejscu najlepiej przechowywać internetowe hasła? (odpowiedź uczniów: w głowie)

Jeśli w przyszłości będziecie korzy- stać z czatów lub komunikatorów, musicie zachować ostrożność. Nie możecie podawać nieznajomym prywatnych informacji o sobie.

Pamiętacie, jakie to informacje?

(odpowiedź uczniów: imię, nazwi- sko, adres, numer telefonu) Nie przesyłajcie także swoich zdjęć.

Jeśli ktoś poznany w Internecie będzie wypytywał o wasze dane oso- bowe lub namawiał na spotkanie, koniecznie przerwijcie tego typu kontakt i powiedzcie o wszystkim rodzicom bądź innej zaufanej osobie dorosłej. Możecie także zadzwonić do Helpline.org.pl pod bezpłatny numer 800-100-100. Dzieci, jaki jest numer do Helpline.org.pl (odpo- wiedź uczniów: 800-100-100). Pamiętajcie, że w sieci, jak i w świecie rzeczywistym należy zachowywać się kulturalnie, nie wolno na nikogo krzyczeć, kłócić się i wyzywać innych internautów. Zachowujcie się wo- bec innych tak, jak sami chcielibyście być traktowani.

Teraz rozdam wam kartki, na których znajdziecie listę wyszukiwa- rek i kilka tematów do wyszukania w Internecie. Kartka będzie po- mocna, kiedy zaprosicie rodziców do wspólnej zabawy w robociki pomagające znajdować różne informacje w sieci – to wasze zada- nie domowe. Dostaniecie ode mnie za chwilę również zbiór zasad netykiety – stosujcie je, żeby korzystanie z sieci było przyjemne i nie sprawiało nikomu problemów”.

(11)

21 22

Scenariusz zajêæ – wersja skrócona

(1 x 45 min)

Liczba uczestników:

klasa szkolna, maksymalnie 30 osób

Materia³y potrzebne do realizacji zajêæ:

płyta DVD z kreskówkami lub kreskówki pobrane ze strony www.dzieckowsieci.pl,

przybory do pisania,

ksero załączników 3 i 4, po jednym dla każdego ucznia (załączniki można również pobrać ze strony www.dzieckowsieci.pl).

WSTęP (4 MIN)

Powitanie uczestników i krótki wstęp.

„Podczas dzisiejszych zajęć będziemy rozmawiać o komputerach i Internecie. Będziemy oglądać kreskówki, rozmawiać. Zapoznacie się z Zuźką i Tuniem, którzy podróżując po Internecie, poznają tajni- ki sieci komputerowej. Za moment pokażę wam pierwszą kresków- kę, dzięki której dowiecie się, czym jest Internet i co można dzięki niemu robić. Oglądajcie uważnie, ponieważ za chwilę będziemy roz- mawiali na temat tego, co zobaczyliście”.

PreZeNTAcjA kreSkóWkI PT. „INTerNeT” (3 MIN)

Wyświetl kreskówkę.

DySkuSjA – cZyM jeST INTerNeT (15 MIN)

Zachęć dzieci do aktywnego udziału i spontanicznych wypowiedzi.

„Mam nadzieję, że podobał wam się film. Mieliście już zapewne do czynienia z komputerem, który może służyć do pisania, ryso- wania lub gier. Komputer jest nam potrzebny, żeby móc skorzystać z Internetu. Porozmawiajmy o tym, czym jest Internet i w jaki spo- sób można z niego korzystać”.

W trakcie dyskusji zadaj uczniom następujące pytania:

Co to jest Internet?

Zbierz swobodne wypowiedzi dzieci. Na ich podstawie wspólnie wypracujcie definicję Internetu.

Definicja, która pada w kreskówce:

„Internet to wszystkie komputery, które w danej chwili są ze sobą połączone za pomocą różnych łączy: telefonicznych, internetowych i radiowych”.

Przekaż uczniom, że zamiennie ze słowem „Internet” można uży- wać określenia „sieć”.

Do czego możemy używać Internetu?

Odpowiedzi uczniów zapisuj na tablicy.

Dzieci powinny podać wiele ciekawych i pożytecznych możliwości używania Internetu, a wśród nich:

przeglądanie stron WWW, korzystanie z wyszukiwarek, korzystanie z poczty e-mail,

korzystanie z czatów i komunikatorów (np. Skype, Gadu-Gadu), kontakt ze znajomymi,

szukanie informacji, edukacja,

zakupy online, gry online.

(12)

23 24 Podsumuj dyskusję. Zwróć uwagę

uczniów na pozytywne aspekty używania Internetu. Podkreśl, że niektórzy internauci mogą za- chowywać się nieodpowiednio, więc korzystając z sieci, trzeba być ostrożnym. Zachęć uczniów do odwiedzenia serwisu Sieciaki.pl –

to projekt edukacyjny, który promuje bezpieczne i efektywne korzystanie z sieci.

„Jak widzicie, Internet jest bardzo pożyteczny. Możemy dzięki nie- mu poznawać świat, zdobywać informacje, uczyć się, komunikować się ze znajomymi, a nawet robić zakupy, nie wychodząc z domu.

Czasami może się jednak zdarzyć, że ktoś będzie chciał nas w sieci skrzywdzić czy oszukać, dlatego powinniście prosić rodziców o po- moc zawsze, kiedy zamierzacie skorzystać z Internetu.

Jeśli chcecie poznać wspaniały świat Internetu, odwiedźcie serwis Sieciaki.pl. Sieciaki to dzieciaki, które doskonale wiedzą, jak bez- piecznie poruszać się po sieci. Na stronie Sieciaki.pl znajdziecie konkursy, gry, kreskówki, piosenki, audycje radiowe, komiksy i wiele innych, ciekawych rzeczy.”

PreZeNTAcjA kreSkóWkI PT. „WySZukIWArkA” (5 MIN) Wprowadź uczniów w temat kolejnej kreskówki.

„Dzięki Internetowi możecie znaleźć wiele informacji zamieszczo- nych na stronach internetowych zwanych też stronami WWW. Są ich miliony i bardzo długo zajęłoby odwiedzenie wszystkich, żeby znaleźć to, czego szukamy. Są jednak specjalne strony, które uła- twiają nam szukanie informacji w Internecie. Zuźka i Tunio opowie- dzą wam więcej o tych specjalnych stronach. Zobaczcie, jak działają wyszukiwarki internetowe”.

Wyświetl kreskówkę pt. „Wyszukiwarka”. Po emisji podsumuj mate- riał, zwracając uwagę uczniów na nieprawdziwe, szkodliwe treści, które mogą pojawić się w wynikach wyszukiwania.

„Jak widzieliście na filmie, wyszukiwarki potrafią w krótkim czasie znaleźć potrzebną nam informację. Jednak nie wszystko, co znajdu- je się w Internecie, jest prawdą. W sieci każdy może stworzyć wła- sną stronę WWW i zamieścić na niej różne wiadomości lub obrazki.

Niektóre strony WWW podają fałszywe informacje, inne skierowa- ne są tylko do dorosłych lub mogą się wam wydać dziwne. Pamię- tajcie, że wiadomości znalezione w Internecie, trzeba sprawdzić w kilku źródłach, na przykład korzystając z kilku adresów WWW lub z encyklopedii. Najlepiej zawsze rozmawiać z rodzicami o tym co zobaczyliście w Internecie”.

PreZeNTAcjA kreSkóWkI PT. „POcZTA eLekTrONIcZNA”

(4 MIN)

„Teraz pokażę wam kolejną część przygód Zuźki i Tunia. Zobaczcie, jak działa poczta elektroniczna”.

Wyświetl kreskówkę pt. „Poczta elektroniczna”. Po emisji podsumuj obejrzany materiał. Zwróć uwagę uczniów, że powinni po- prosić o pomoc rodziców przy zakładaniu konta e-mail. uświadom uczniom, że zakładając własne konto pocztowe, muszą pamiętać o stworzeniu loginu, który nie będzie zdradzał ich danych osobowych i hasła, które powinno być trudne do odgadnięcia, zawierać duże i małe znaki oraz cyfry.

„Widzieliście, jak to się dzieje, że list przesłany przez Internet trafia do odbiorcy. Żeby móc korzystać z poczty elektronicznej, musicie mieć swoje konto pocztowe i adres e-mail. W założeniu własnego

(13)

25 26 konta z pewnością pomogą wam rodzice, jeśli tylko ich o to popro-

sicie. Zakładając konto e-mail, zostaniecie poproszeni o podanie loginu i hasła dla konta. Login to inaczej wasz pseudonim, którym posługujecie się w Internecie. Login nie powinien zdradzać, jak ma- cie na imię, ile macie lat lub gdzie mieszkacie. Hasło internetowe to tajny kod dostępu, którego będziecie używać, żeby móc korzystać z waszej skrzynki e-mail. Nikt, poza rodzicami, nie może go znać – to tajemnica. Bezpieczne internetowe hasło powinno być długie, skła- dać się z dużych i małych liter, a także zawierać cyfry. Dzięki temu będzie trudne do odgadnięcia dla obcych osób.

Kiedy wejdziecie na swoją skrzynkę, może się zdarzyć, że dostaniecie wiadomości e-mail od nieznanych osób. Tematy tych wiadomości mogą być niezrozumiałe, w mailu mogą się znajdować jakieś dziw- ne obrazki i teksty, a także załączniki. To spam – musicie być bardzo ostrożni. To niechciane wiadomości, które są wysyłane na skrzynki wielu osób. Nie czytajcie ich, nie klikajcie w żadne linki i załączni- ki wiadomości przesyłanych przez obcych. Kasujcie je bez czytania.

Czasem spam informuje, że wygraliście coś w konkursie, albo że bę- dziecie szczęśliwi, jeśli prześlecie wiadomość dalej – to oszustwo, nie wolno tak robić. Jeśli podczas korzystania z poczty e-mail coś was zaniepokoi, informujcie o tym rodziców”.

PreZeNTAcjA kreSkóWkI PT. „cZAT” (5 MIN) Wprowadź uczniów w temat kolejnej kreskówki.

„Za chwilę pokażę Wam kolejny odcinek przygód Zuźki i Tunia. Tym ra- zem powiedzą wam, co to jest czat. Ciekawe, czy będziecie wiedzieć, czym czat różni się od poczty elektronicznej. Zapraszam na film”.

Wyświetl kreskówkę pt. „czat”.

Podsumuj kreskówkę.

„Dzięki czatom możemy nawiązać kontakt z każdym, kto też jest podłączony do sieci. Jak myślicie: Czy zawsze wiadomo, z kim tak naprawdę rozmawiamy? (odpowiedź uczniów: nie). Kiedy zacznie- cie już korzystać z czatów lub komunikatorów, musicie zachować ostrożność. Surfowanie po sieci to trochę jak bal przebierańców – nasze twarze są ukryte. Nie wiadomo, kto kryje się za maską, ile ma lat, czy jest chłopakiem, czy dziewczyną, jak wygląda. Tak samo nie wiadomo, kto kryje się za nickiem Kasia10 lub Maciek12. Pamię- tajcie, nigdy nie wiadomo, kto jest po drugiej stronie – obce osoby

mogą próbować was oszukać.

Dlatego zawierając znajomo- ści, musicie być bardzo ostrożni.

Osoby, które poznajemy w sieci, mogą na przykład dopytywać o informacje na wasz temat albo zachęcać do spotkania. Dlatego w Internecie nigdy nie podajemy swoich danych osobowych i nie umawiamy się na spotkania z obcymi. Dane osobowe to: imię i na- zwisko, adres, numer telefonu, adres mailowy lub adres szkoły, do której chodzicie. Nie przesyłajcie w Internecie swoich zdjęć. W sieci możecie podawać o sobie tylko takie informacje, które nie pozwo- lą nikomu was zidentyfikować: zainteresowania, ulubiona muzyka, ulubiony kolor, film albo to, czego nie lubicie.

Jeśli podacie w Internecie komuś obcemu swoje dane osobowe, mo- żecie mieć z tego powodu nieprzyjemności. Ktoś obcy może przyjść do waszego domu, pojawić się pod szkołą, jeśli podacie mu swój numer – wydzwaniać bez przerwy, nawet w nocy. Niektóre oso- by mogą mieć złe zamiary i będą chciały was skrzywdzić, dlatego musicie chronić swoją prywatność. Jeśli ktoś w Internecie dopytu- je o wasze dane osobowe, koniecznie powiedzcie o tym rodzicom.

Możecie również zadzwonić do Helpline.org.pl pod bezpłatny nu- mer 800-100-100. Konsultanci Helpline.org.pl zawsze pomogą wam w sytuacji zagrożenia w Internecie”.

(14)

27 28 PreZeNTAcjA kreSkóWkI PT. „FOruM” (4 MIN)

„Wiecie już, że dzięki Internetowi możemy rozmawiać z innymi, korzysta- jąc z e-maili, czatów lub komunikatorów. Dowiecie się teraz, co to jest forum i w jaki sposób działa. Opowiedzą wam o tym Zuźka i Tunio”.

Wyświetl kreskówkę pt. „Forum”.

Podsumuj kreskówkę.

„Obejrzeliśmy właśnie, w jaki sposób działa internetowe forum. Za pomocą forum można na przykład zadawać innym użytkownikom pytania. Można dyskutować na różne interesujące nas tematy i wy- mieniać się radami i opiniami. Na forum, i ogólnie, w sieci obowiązują pewne zasady dobrego zachowania, tak zwana netykieta. Netykieta to inaczej mówiąc dobre maniery w sieci. Kiedy korzystamy z forum, wszyscy mogą zobaczyć nasze wypowiedzi i komentarze, warto więc zastanowić się przez chwilę nad tym, co chcemy napisać.

Zastanówcie się, jakie zasady dobrego zachowania powinny obowią- zywać w Internecie, a może znacie już jakieś zasady netykiety?”.

PODSuMOWANIe ZAjęĆ (5 MIN)

Podsumuj zajęcia, porządkując zdobytą wiedzę uczniów. Omów po kolei prezentowane zagadnienia, zwracając uwagę na to, jak powinni zachować się uczniowie, żeby bezpiecznie korzystać z Internetu. Pod- sumowanie przeplataj pytaniami do całej klasy. Przypomnij o tym, jak ważne jest korzystanie z Internetu przy wsparciu i za zgodą rodzi- ców. Na zakończenie rozdaj uczniom kserokopie zadania domowego (opcjonalne) – propozycję wspólnej zabawy z rodzicami w wyszukiwanie informacji w Internecie (zał. 2) oraz kserokopie zasad netykiety, których należy przestrzegać, korzystając z sieci (zał. 4).

„Dzisiaj razem z Zuźką i Tuniem poznaliście Internet. To wspaniałe narzędzie, dzięki któremu możecie szukać różnych wiadomości, roz- mawiać ze znajomymi, uczyć się, poznawać świat lub robić zakupy.

Dzięki wyszukiwarkom internetowym możecie znaleźć naprawdę mnóstwo cennych informacji, musicie jednak uważać, ponieważ na stronach WWW czasem pojawiają się wiadomości nieprawdziwe – informacje znalezione w Internecie warto sprawdzać w kilku źró- dłach. Z pomocą rodziców na pewno nauczycie się, w jaki sposób znaleźć najlepsze informacje. Kiedy będziecie zakładać swoje konto pocztowe, pamiętajcie o stworzeniu bezpiecznego loginu i hasła.

A w jakim miejscu najlepiej przechowywać internetowe hasła?

(odpowiedź uczniów: w głowie)

Jeśli w przyszłości będziecie korzystać z czatów lub komunikatorów, musicie zachować ostrożność. Nie możecie podawać nieznajomym prywatnych informacji o sobie. Pamiętacie jakie to informacje?

(odpowiedź uczniów: imię, nazwisko, adres, numer telefonu) Nie przesyłajcie także swoich zdjęć. Jeśli ktoś poznany w Internecie bę- dzie wypytywał o wasze dane osobowe lub namawiał na spotkanie, koniecznie przerwijcie tego typu rozmowę i powiedzcie o wszyst- kim rodzicom bądź innej zaufanej osobie dorosłej. Możecie także zadzwonić do Helpline.org.pl pod bezpłatny numer 800-100-100.

Dzieci, jaki jest numer do Helpline.org.pl? (odpowiedź uczniów:

800-100-100). Pamiętajcie, że w sieci, jak i w świecie rzeczywistym należy zachowywać się kulturalnie, nie wolno na nikogo krzyczeć, kłócić się i wyzywać innych internautów. Zachowujcie się wobec in- nych tak, jak sami chcielibyście być traktowani.

Teraz rozdam wam kartki, na których znajdziecie listę wyszukiwa- rek i kilka tematów do wyszukania w Internecie. Kartka będzie po- mocna, kiedy zaprosicie rodziców do wspólnej zabawy w robociki pomagające znajdować różne informacje w sieci – to wasze zada- nie domowe. Dostaniecie ode mnie za chwilę również zbiór zasad netykiety – stosujcie je, żeby korzystanie z sieci było przyjemne i nie sprawiało nikomu problemów”.

(15)

29 30 ZAŁĄCZNIK 1

Ćwiczenie grupowe – wyszukiwanie informacji (15 min)

Przygotuj rozsypankę wyrazów, dzieląc poniższe teksty na mniejsze fragmenty wzdłuż linii cięcia.

ZAŁĄCZNIK 2

Zadanie domowe – wyszukiwanie informacji wspólnie z rodzicami Przygotuj ksero załącznika, po jednym dla każdego ucznia.

ZAŁĄCZNIK 3

Ćwiczenie indywidualne – tworzenie bezpiecznego loginu i hasła Przygotuj ksero załącznika, po jednym dla każdego ucznia.

ZAŁĄCZNIK 4 Zasady netykiety

Przygotuj ksero załącznika, po jednym dla każdego ucznia.

ZAŁĄCZNIKI – Instrukcje do załączników:

Dzięcioły – piękne ptaki

Dzięcioł duży (Dendrocopos major) – gatunek średniego ptaka z rodziny dzięciołowatych.

Odgłosem wydawanym przez dzięcioły jest stukanie o korę drzewa.

rozpiętość skrzydeł dzięcioła wynosi ok. 44 cm.

Pisklęta dzięcioła przebywają w dziupli od 21 do 25 dni i są wtedy bardzo hałaśliwe.

„Dzięcioł” – polski film komediowy z roku 1970, w reżyserii jerzego Gruzy.

janusz Andrzej Dzięcioł – polski polityk, poseł na Sejm VI kadencji.

Zamek Królewski w Warszawie

Witamy na stronie internetowej Zamku królewskiego w Warszawie.

Początki Zamku królewskiego sięgają XIV w., kiedy to powstała Wieża Wielka.

Zamek królewski znajduje się w Warszawie przy placu Zamkowym.

Zamek królewski był rezydencją królewską oraz miejscem obrad sejmu.

„Zamek” sp. z o.o. Firma prowadzi sprzedaż materiałów budowlanych.

www.zamki.pl – zamki błyskawiczne, suwaki, zamki obuwnicze. Posiada- my bogatą ofertę.

ZAŁĄCZNIKI

&

(16)

31 32 1

Golf – niezwykły sport

Golf – sport polegający na wbijaniu małej piłeczki do niewielkich otworów w ziemi, za pomocą kija.

Golf był dyscypliną olimpijską w latach 1900-1904.

Na początku golf uprawiany był w Szkocji i Anglii, skąd rozpowszechnił się na cały świat.

Golf jest sportem dla każdego. Nauka gry nie wymaga żadnych przygotowań.

Golf – niemiecki samochód produkowany przez firmę Volkswagen od 1974 roku.

Golf jest zawsze modny. Warto zakładać go zimą – dobrze chroni szyję.

Krówki – słodkie co nieco

Krówki wytwarza się z mleka, cukru i masła.

Krówki – rodzaj słodyczy, cukierki mleczne z miękkim, ciągliwym nadzieniem.

Krówki z upływem czasu stają się kruche.

Krówki z Milanówka są podobno najsmaczniejsze.

Krówka – mleczaj smaczny – grzyb jadalny średniej wielkości.

krzysztof Krówka – znany astrolog badający wpływ Słońca na planety układu Słonecznego.

&

Instrukcja do zadania:

Spróbuj wspólnie z rodzicami, pobawić się w boty, internetowe robociki, które pomagają wyszukiwarkom internetowym znaleźć róż- ne ciekawe informacje.

Pamiętaj, że niektóre strony podają nieprawdziwe informacje albo nie są związane z tematem, którego szukacie. rozmawiaj z rodzicami na temat znalezionych przez ciebie stron.

Lista popularnych wyszukiwarek:

www.google.pl www.bing.pl www.netsprint.pl www.yahoo.com

Lista przykładowych tematów, których warto poszukać w Internecie:

Sieciaki,

ciekawostki komputerowe, Wielki kanion,

wirtualne muzeum, złudzenie optyczne.

ZAŁĄCZNIKI 2

(17)

33 34 Instrukcja do ćwiczenia:

Pomóż kasi kwiatkowskiej, która chce założyć swoją własną skrzyn- kę e-mail. Wybierz spośród podanych odpowiedzi prawidłowe i odczytaj hasło. Poprawne odpowiedzi zawierają elementy hasła.

Wpisz je w puste kratki na dole strony.

Spróbuj wymyślić swój internetowy login – pamiętaj, że powinien być bezpieczny. Nie może zawierać twojego imienia lub nazwiska ani zdradzać, ile masz lat lub gdzie mieszkasz.

1. Pomóż kasi kwiatkowskiej wybrać bezpieczny login:

a) kasia.kwiatkowska jeST

b) kasia12 POTeM

c) kasia2002r INTerNeT

d) kwiatuszek321 NIe

2. Pomóż kasi kwiatkowskiej wybrać bezpieczne hasło:

a) kasia jADę

b) krAtr811 PODAję

c) kasiakwiat SPAM

d) kasia2 kOMPuTer

3. Gdzie kasia kwiatkowska powinna trzymać internetowe hasła:

a) na pulpicie komputera SPOTkANIA

b) w notesiku FOruM

c) w głowie DANycH OSOBOWycH

d) w sejfie cZAT

4. Wymyśl swój bezpieczny login: . . . . Wpisz rozwiązanie:

ZAŁĄCZNIKI 3 ZAŁĄCZNIKI 4

Jeœli chcesz byæ

dobrze traktowany w sieci, b¹dŸ dobry dla innych internautów.

NETYKIETA

1. Nie rozsyłaj internetowych łańcuszków (łańcuszek internetowy to wiadomość zawierająca prośbę o rozesłanie jej do jak naj- większej liczby internautów, jest popularną formą spamu).

2. Staraj się nie nadużywać emotikonek (uśmieszków, buziaczków).

3. Bez potrzeby nie pisz dużymi literami, gdyż oznaczają krZyk.

4. Na forum wystrzegaj się zadawania pytań, na które już padły odpowiedzi. Zanim zadasz pytanie, użyj opcji „szukaj” lub zajrzyj do działu FAQ (ang. Frequently Asked Questions – najczęściej zadawane pytania).

5. umieszczając coś w Internecie, nie powtarzaj treści, które już się w nim znajdują.

6. W Internecie nie wolno nikogo obrażać i wyzywać. Nie daj się sprowokować do kłótni.

7. Szanuj autorów blogów. Blogi to internetowe pamiętniki. Ich autorzy piszą o sprawach szczególnie dla nich ważnych.

8. Szanuj cudzą własność. Nie podpisuj się pod cudzymi wypo- wiedziami lub pracami. korzystając z materiałów znalezionych w sieci, zawsze podawaj źródło ich pochodzenia.

9. Zwracając się do konkretnego internauty, pamiętaj o używaniu dużej litery w zaimkach: Ty, Tobie, ci itp.

10. Nie zakładaj sobie niepotrzebnych kont e-mail.

(18)

6&(1$5,86=(=$-}m

=XěNDL7XQLR

SR]QDMÈ,QWHUQHW

6&(1$5,86==$-}m1$7(0$7

%(=3,(&=(67:$:6,(&,'/$8&=1,:

./$6,,,96=.32'67$:2:<&+

WƌŽŐƌĂŵ ͣƵǌŝĂ ŝ dƵŶŝŽ ƉŽǌŶĂũČ /ŶƚĞƌŶĞƚ͟ ƉŽǁƐƚĂų ǌ ŝŶŝĐũĂƚǇǁǇ &ƵŶĚĂĐũŝ KƌĂŶŐĞ

ǁĞǁƐƉſųƉƌĂĐǇǌ&ƵŶĚĂĐũČǌŝĞĐŝEŝĐǌǇũĞŝ&ƵŶĚĂĐũČEĂƵŬŝŝtŝĞĚǌǇ͘ĚƌĞƐŽǁĂŶǇũĞƐƚ

ĚŽƵĐǌŶŝſǁŬůĂƐ//Ͳ/sƐǌŬſųƉŽĚƐƚĂǁŽǁǇĐŚ͘

/ĚĞČǌĂũħđũĞƐƚǌĂƉŽǌŶĂŶŝĞĚǌŝĞĐŝǌƉŽĚƐƚĂǁŽǁǇŵŝŵĞĐŚĂŶŝǌŵĂŵŝĨƵŶŬĐũŽŶŽǁĂŶŝĂ

ƐŝĞĐŝŽƌĂǌƉƌŽƉĂŐŽǁĂŶŝĞďĞǌƉŝĞĐǌŶĞŐŽŝĞĨĞŬƚǇǁŶĞŐŽŬŽƌǌǇƐƚĂŶŝĂǌ/ŶƚĞƌŶĞƚƵ͘tƚǇŵ

ĐĞůƵŽĚǁŽųĂŶŽƐŝħĚŽŵĞƚŽĚǇĞĚƵŬĂĐũŝƉƌǌĞǌǌĂďĂǁħ͕ǁǇŬŽƌǌǇƐƚƵũČĐŵ͘ŝŶ͘ůƵďŝĂŶĞ

ƉƌǌĞǌĚǌŝĞĐŝŬƌĞƐŬſǁŬŝŝųĂŵŝŐųſǁŬŝ͘'ųſǁŶǇŵĞůĞŵĞŶƚĞŵƐĐĞŶĂƌŝƵƐǌĂƐČŬƌĞƐŬſǁŬŝ͕

ƉƌĞǌĞŶƚƵũČĐĞƉƌǌǇŐŽĚǇƵǍŬŝŝdƵŶŝĂʹĚǁſũŬŝŵųŽĚǇĐŚŝŶƚĞƌŶĂƵƚſǁ͘

WŽĚĐǌĂƐ ǌĂũħđ ƉƌĞǌĞŶƚŽǁĂŶĂ ũĞƐƚ ƉƌŽďůĞŵĂƚǇŬĂ ŝŶƚĞƌŶĞƚŽǁǇĐŚ ǌĂŐƌŽǏĞŷ͗ ƐǌŬŽĚůŝͲ ǁǇĐŚƚƌĞƑĐŝ͕ŶŝĞďĞǌƉŝĞĐǌŶǇĐŚŬŽŶƚĂŬƚſǁŽƌĂǌǌĂŐĂĚŶŝĞŶŝĂǌǁŝČǌĂŶĞǌŽĐŚƌŽŶČĚĂͲ ŶǇĐŚŽƐŽďŽǁǇĐŚŝǁŝǌĞƌƵŶŬƵ͕ĂƚĂŬǏĞǌĂƐĂĚǇŬƵůƚƵƌĂůŶĞŐŽǌĂĐŚŽǁĂŶŝĂǁ/ŶƚĞƌŶĞĐŝĞ

;ŶĞƚǇŬŝĞƚĂͿ͘

RNODBLQGG

&XBMVBDKB[BKÇÃ

Prosimy o zadanie uczniom lub uczestnikom zajęć trzech pytań, a następnie o zliczenie każdej z kategorii odpowiedzi udzielonych na konkretne pytanie. Można w tym celu wykorzystać zamieszczo- ną poniżej ankietę ewaluacyjną (po jej powieleniu) lub poprosić uczniów o zanotowanie na pojedynczych kartkach odpowiedzi na kolejne pytania, np. 1 – tak, …

Zliczone odpowiedzi prosimy wpisać do formularza wypełnianego w trakcie raportowania przeprowadzonych zajęć.

"OLJFUBFXBMVBDZKOBEMBVD[OJÐX 1. Jak Ci się podobały zajęcia?

2. Czy dowiedziałeś się czegoś nowego?

3. Czy wykorzystasz to, czego się nauczyłaś/-eś?

nudne takie sobie fajne

nie trudno powiedzieć tak

okla_02.indd 3 2011-01-27 12:19:09

35