Scenariusz lekcji - Migracje
1. Cele lekcji
a. Wiadomości- uczeń zna terminy: migracja, emigracja, reemigracja, imigracja, emigrant, imigrant, przyrost rzeczywisty
- uczeń zna dawne i współczesne przyczyny wpływające na ruchy migracyjne - uczeń opisuje główne ruchy migracyjne po II wojnie światowej
b. Umiejętności
- uczeń potrafi obliczyć przyrost rzeczywisty ludności i interpretuje go - uczeń potrafi opisać wpływ ruchów migracyjnych na liczbę ludności Polski - uczeń potrafi obliczyć saldo migracji i interpretuje go
- uczeń potrafi przewidzieć jakie skutki w najbliższym czasie może spowodować emigracja
2. Metoda i forma pracy
Formy pracy: praca w grupach.
Metody: metoda problemowa – karta pracy, analiza danych statystycznych, praca z mapą, mapa mentalna.
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik „Planeta 3” (str.74 – l75), Atlas geograficzny, karty pracy, zestaw dla każdej grupy składający się z dużego arkusza białego papieru i pisaków .
4. Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza
- część organizacyjna (powitanie, sprawdzenie obecności)
- nauczyciel zadaje pytania powtarzające wiadomości z klasy pierwszej, a nawiązujące do nowego tematu:
Co nazywamy migracją?
Jakie są przyczyny migracji na świecie?
Jakie znasz państwa, w których żyje najwięcej Polaków?
- nauczyciel dzieli klasę na grupy kilkuosobowe, tak aby otrzymał 3 grupy. Uczniowie spośród grupy wybierają lidera, który koordynuje pracą grupy.
b. Faza realizacyjna
- nauczyciel zapisuje na tablicy tematy do opracowania grupach i rozdaje karty pracy
Dlaczego w Polsce występowały masowe ruchy migracyjne i co było ich przyczyną?
Jakie zmiany spowodowały wielkie migracje powojenne i w jakich kierunkach one przebiegały?
Które obszary na świecie są największym skupiskiem Polonii?
- praca w grupach – uczniowie rozwiązują problem zawarty w pytaniu dla grupy, wykonując zadnia z karty pracy. Nauczyciel kontroluje ich pracę, pomaga i wyjaśnia - przedstawiciele poszczególnych grup prezentują kolejno efekty swojej pracy
zespołowej
- nauczyciel ocenia pracę uczniów.
c. Faza podsumowująca
- nauczyciel zadaje pytania podsumowujące i utrwalające wiadomości np.:
zastanów się i odpowiedz jakie skutki ma migracja z punktu widzenia interesów Polski
Lekcję można też podsumować wykonując ćwiczenia 1-4 w Zeszycie ćwiczeń do geografii „Planeta 3”.
5. Bibliografia
1. Atlas geograficzny – Polska, kontynenty, świat. Wydawnictwo „Nowa Era”
Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005.
2. Ćwiklińska Ewa, Wawrzkiewicz Anna, Zeszyt ćwiczeń do geografii Planeta 3 Geografia fizyczna i społeczno – ekonomiczna Polski, Wydawnictwo M. Rożak Gdańsk-Straszyn 2004.
3. Czekańska Zdzisława, Wojtkowicz Zofia. Aktywne metody w edukacji geograficznej. Propozycje metodyczne do pracy z uczniem w gimnazjum, część I i II, SOP Toruń 1999.
4. Flis Jan. Szkolny słownik geograficzny, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1982.
5. Ilustrowany Atlas Świata dla gimnazjum, Wydawnictwo Rożak., Gdańsk-Straszyn 2006.
6. Książka nauczyciela zintegrowana z podręcznikiem „Planeta 3” Wydawnictwo M.
Rożak. Gdańs -Straszyn 2004.
7. Szubert Mariusz, Podręcznik do geografii „Planeta 3”.Geografia fizyczna i społeczno – ekonomiczna Polski, Wydawnictwo Rożak, Gdańsk-Straszyn.2004.
6. Załączniki
a. Karty pracy ucznia b. Mapa mentalna
Przykładowo rozwiązana mapa mentalna:
Migracje Polityczne po upadku
powstania kościuszkowskiego
powstania listopadowego
powstania styczniowego
Polityczne – powojenne przesiedlenia ludności
polskiej i niemieckiej związane ze zmianami
granic
Polityczne- wyjazdy Polaków pochodzenia żydowskiego do Izraela
Ekonomiczne - wyjazdy Polaków w celu znalezienia lepiej płatnej pracy
Polityczne- stan wojenny
Polityczne – „Akcja łączenia rodzin „
Polityczne przed i po
zakończeniu II wojny światowej
Reemigracja