1. Groteskowy obraz świata w Szewcach Stanisława Ignacego Witkiewicza.
a. 1. Cele lekcji
i. a) Wiadomości Uczeń:
• zna treść Szewców,
• zna pojęcie groteska, groteskowość, deformacja,
• rozumie tendencje Witkiewicza przedstawione w Szewcach.
ii. b) Umiejętności Uczeń:
• potrafi omówić groteskowość w Szewcach,
• potrafi robić notatkę,
• potrafi omówić rolę stosowania groteski w utworze literackim,
• zdobywa umiejętności pracy indywidualnej i zespołowej.
b. 2. Metoda i forma pracy
Pogadanka heurystyczna, referowanie, dyskusja
c. 3. Środki dydaktyczne
książka : St. Ignacy Witkiewicz Szewcy Słownik terminów literackich
d. 4. Przebieg lekcji
i. a) Faza przygotowawcza
1.Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i przedstawia ucziom jej cele.
2. Prowadzący lekcje zwraca się z prośbą o przypomnienie pojęcia – groteska.W tym celu prosi jednego z uczniów o odczytanie ze Słownika terminów literackich zaczenia tego pojęcia.
3. Na podstawie odczytanej definicji uczniowie wypisują w zeszytach przedmiotowych cechy groteski.
Wybrana osoba odczytuje swój zapis ( Załącznik 1 – karta pracy ucznia).
b) Faza realizacyjna
1.Następnie przechodzi się do omawiania groteskowego obrazu świata ukazanego w Szewcach. Do zagadnienia tego wybrani uczniowie przygotowali zadane wcześniej referaty.
2. Dwie osoby referują deformację postaci, trzecia osoba prezentuje groteskowość zdarzeń i języka . 3. Wszyscy uczniowie robią notatki z referatów ( załącznik 2. – przykład notatki).
4. Nauczyciel dopowiada uczniom informacje, których nie przekazali uczniowie w swoich prezentacjach. Dokonuje także oceny referatów
ii. c) Faza podsumowująca
1.Ostatnim etapem lekcji jest pogadanka na temat: Czemu służy i na czym polega groteska w dramacie Szewcy? – różowa ks zeszyt lic.( Załącznik 3 – notatka dla nauczyciela).
2. Uwagi dla nauczyciela:
Uczniowie na przygotowanie referatów powinni mieć co najmniej tydzień czasu
5. Bibliografia
Eustachiewicz Lesław, Szewcy Stanisława Ignacego Witkiewicza, WSiP, Warszawa 1994.
Kruk Stefan, Narodziny polskiej groteski teatralnej. O twórczości dramatycznej Stanisława Ignacego Witkiewicza,
„Roczniki Humanistyczne” 1967, z. 1.
Sokół Lech, Groteska w teatrze Stanisława Ignacego Witkiewicza, Ossolineum, Wrocław 1973.
Słownik terminów literackich, pod red. J. Sławińskiego, Ossolineum, Wrocław 2000.
e. 6. Załączniki:
a). Załącznik 1 – cechy groteski:
- ukształtowanie elementów utworu tak, ze jest on odbierany jako absurdalny w zestawieniu z rzeczywistością
- niespójność pod względem wzajemnego stosunku do siebie elementów świata przedstawionego - fantastyka
- deformacja postaci i przedmiotów - karykatura
- zakłócenie związków przyczynowo – skutkowych - mieszanie nastrojów
- paradystyczny stosunek do konwencji literackich
- ukazywanie zachowań ludzkich nieodpowiednich do sytuacji.
b). Załącznik 2 – przykład notatki ucznia
Szewcy posiadają istotny związek z rzeczywistością społeczną i polityczną. Widoczne jest tu dążenie do rozwijania iluzji rzeczywistości. Służy temu kreacja bohaterów, którzy nie są przedstawiani
realistycznie. Iluzję rzeczywistości rozbijają także komentarze odautorskie. Choć świat przedstawiony
w utworze wiąże się z realnym, to jednak nie pasuje do niego, nie stanowi jego wiernego odbicia, lecz obraz wykrzywiony, zdeformowany – groteskowy. Komizm i tragizm istnieją tu obok siebie.
Prezentowane zdarzenia zaskakują i szokują widza, ale nie mają go wzruszać. Dziwny jest także język bohaterów, będący mieszaniną gwary, stylu naukowego i dziwnych przekleństw
c). Załącznik 3– notatka dla nauczyciela
.Zastosowana w utworze groteskowość służy ocenia świata współczesnego. Jest to świat
zdegradowany, stojący u kresu istnienia, skazany na zagładę. Rządy sprawuje motłoch, upada kultura, nie rozwija się myśl ludzka, jednostka jest zdegradowana, podporządkowana totalitarnej władzy. Taka wizja świata ma wydźwięk katastroficzny, wiąże się z brakiem możliwości rozwoju dla świata.
Wszystkie przedstawione w utworze porządki społeczne i polityczne są chybione, nie służą człowiekowi, lecz go zniewalają. Witkacy w ten sposób pokazuje, że nie widzi przed światem już żadnej szansy, katastrofa jest nieunikniona.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak
