1. Afirmacja wolności i bunt przeciwko zakłamaniu w piosenkach Władimira Wysockiego
a. 1. Cele lekcji
i. a) Wiadomości Uczeń:
• zna biografię Władimira Wysockiego,
• zna realia historyczne czasów, w których żył i tworzył Władimir Wysocki,
• wie, kto to jest bard,
• zna tematykę poezji Władimira Wysockiego,
• zna utwory: Polowanie na wilki (Охота на волков) oraz Pieśń o przyjacielu (Песня о друге),
• zna Obławę Jacka Kaczmarskiego jako parafrazę Polowania na wilki.
ii. b) Umiejętności Uczeń:
• na podstawie wysłuchanych w oryginale piosenek Wysockiego domyśla się zawartych w nich emocji,
• analizuje przekłady poezji Wysockiego, omawia jej tematykę, charakteryzuje język, nazywa środki stylistyczne,
• porównuje Obławę Kaczmarskiego z Polowaniem na wilki Wysockiego,
• interpretuje wymowę i symbolikę zawartą w pomniku Wysockiego, wystawionego w Moskwie w 1985 roku.
b. 2. Metoda i forma pracy
W formie referatu: wybrany uczeń przedstawia sylwetkę Władimira Wysockiego.
Metoda podająca: nauczyciel zarysowuje realia historyczne ZSRR.
Słuchanie: nauczyciel włącza piosenki Wysockiego i Kaczmarskiego.
Metoda ekspresywna: uczniowie oceniają wysłuchane utwory.
c. 3. Środki dydaktyczne
1. Zdjęcie Władimira Wysockiego.
2. Oryginalne nagrania oraz skopiowane przekłady Polowania na wilki i Pieśni o przyjacielu.
3. Nagranie Obławy Jacka Kaczmarskiego.
4. Zdjęcie moskiewskiego pomnika Władimira Wysockiego.
d. 4. Przebieg lekcji
i. a) Faza przygotowawcza
Jeden z uczniów na podstawie wcześniej przygotowanych notatek zarysowuje biografię aktora, poety i pieśniarza. Pozostali słuchają, oglądają zdjęcia Wysockiego oraz zapisują w zeszytach najważniejsze informacje na jego temat.
ii. b) Faza realizacyjna
Nauczyciel w nawiązaniu do przedstawionego życiorysu poety opowiada o realiach historycznych Związku Radzieckiego po śmierci Stalina, a następnie zarysowuje ramy tematyczne twórczości W. Wysockiego.
Uczniowie słuchają nagrania Pieśni o przyjacielu w wykonaniu Wysockiego. Wspólnie z nauczycielem analizują polski przekład utworu.
Uczniowie słuchają nagrania Polowanie na wilki. Na podstawie polskiego przekładu piosenki analizują jej treść, rozszyfrowują znaczenia metaforyczne. Zastanawiają się nad wymową utworu w kontekście historycznym i współczesnym.
Nauczyciel prezentuje nagranie Obławy Jacka Kaczmarskiego. Pyta uczniów, co to jest parafraza. Uczniowie porównują Obławę z Polowaniem na wilki, wypowiadają swoje opinie na temat obydwu wykonań.
iii. c) Faza podsumowująca
Nauczyciel opowiada o recepcji twórczości Wysockiego przez jego współczesnych i po śmierci poety. Uczniowie oglądają zdjęcie przedstawiające pomnik Wysockiego w Moskwie.
Dzielą się swoimi wrażeniami na jego temat, proponują własne interpretacje jego wymowy.
e. 5. Bibliografia
1. Historia literatury rosyjskiej XX wieku, pod red. A. Drawicza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
2. www.wysotsky.com/1045.htm?106
f. 6. Załączniki
i. Zadanie domowe
Wyszukaj informacje na temat Bułata Okudżawy. Przygotuj notatki zawierające najważniejsze wiadomości dotyczące jego życia i twórczości.
g. 7. Czas trwania lekcji
45 minut
h. 8. Uwagi do scenariusza
Władimir Wysocki i Bułat Okudżawa są często mylnie identyfikowani jako prześladowani przez władzę, nieprzejednani wrogowie systemu komunistycznego. Ich twórczość
rzeczywiście może być interpretowana jako ostrze przeciwko politycznym i społecznym realiom ZSRR. Uniwersalność i ponadczasowość dzieł obydwu poetów polega jednakże na demaskowaniu zła obecnego w każdym systemie i pragnieniu wartości istotnych dla każdego społeczeństwa. I o tym między innymi powinna traktować ta lekcja.
