Prace z zakresu historii filozofii średniowiecznej prowadzone przez Seminarium Historii Filozofii KUL

Prace z zakresu historii filozofii

średniowiecznej prowadzone przez

Seminarium Historii Filozofii KUL

Studia Philosophiae Christianae 2/1, 383-391

Stu d ia P h ilo so p h ia e C h ristian ae A TK

1/1966

IN FO R M A C JE

PRACE Z Z A K R E SU H ISTO R II FIL O Z O F II ŚR ED NIO W IEC ZN EJ PROW ADZONE PRZEZ SE M IN A R IU M H ISTO R II FILO ZO FII

K U L 1

Badania nad dziejam i filo z o fii śred n io w ieczn ej prow ad zon e w P o l­ sce p osiad ają sw o ją k ilk u d z ie się c io le tn ą trad ycję. P ie r w sz e prace pośw ięcone eu ro p ejsk iej m y śli śred n io w ieczn ej za w d zięcza m y ks. K on ­ stantemu M ich a lsk iem u i A lek sa n d ro w i B irk en m a jero w i, k tórzy przed Pierwszą W ojną Ś w ia to w ą rozp oczęli sy stem a ty czn e badania r ę k o p i­ sów filo z o fic z n y c h epoki śred n io w iecza p rzech o w y w a n y ch w b ib lio ­ tekach p olsk ich . O kres m ięd zy w o jen n y to okres w y p ra co w y w a n ia metod oraz w y su w a n ia in ic ja ty w , k o n k retn a zesp o ło w a prow adzona według w y tk n ię te g o planu praca rozp oczęła s ię dopiero po D ru giej Wojnie Ś w ia to w e j. D zia ła ln o ść ks. K o n sta n teg o M ich a lsk ieg o i A le k ­ sandra B irk en m a jera om a w ia n a b y ła w ie lo k r o tn ie i znana jest d o­ kładnie rola jaką od egrali on i w b ad an iach nad h isto r ią filo z o fii XIV w iek u , recep cji a ry sto teleizm u w śred n io w ieczu ; m ożn a w ię c się zająć ze sta w ie n ie m dorobku o sta tn ieg o d w u d ziesto lecia a sz c z e ­ gólnie dorobku śro d o w isk a n a u k o w eg o p o w sta łe g o przy Z akładze

Historii F ilo z o fii KUL.

W roku 1948 na tw orzącym s ię W yd ziale F ilo zo ficzn y m K a to lic ­ kiego U n iw e r sy te tu L u b elsk ieg o zo sta ł u tw orzon y Z akład H istorii Filozofii. K ie r o w n ic tw o teg o Z akładu p o w ierzo n e zo sta ło p rofesorow i Stefanowi S w ieża w sk iem u . Z akład m iał n a celu w p ierw szy m rzędzie prowadzenie d zia ła ln o ści d yd ak tyczn ej n ie m n iej w o k ó ł osob y prof. Sw ieżaw skiego sk u p iła się grupa stu d en tó w p iszących prace d y p lo ­ mowe i d ok torsk ie tw orząc za w ią zek zesp o łu p ra co w n ik ó w n a u k o ­ wych Z akładu p row ad zących sy stem a ty czn ą p racę n au k ow ą. Grupa ta p rzygotow yw ała się do pracy b a d aw czej po przez d ok ład n e stu d ia z zakresu h isto rii k u ltu ry w ie k ó w śred n ich , nauk pom ocn iczych historii (bib liologii, p a leo g ra fii) oraz p o przez p ozn an ie ta jn ik ó w

1 Inform acja o P racach S em in ariu m H isto rii F ilo z o fii K U L oparta jest na d an ych p u b lik o w a n y ch przez M. G ogacza i Z. K ału żę, w R i- vista di S toria d ella F ilo so fia 1964, fa sc. 3, s. 347— 355.

ed y cji te k stó w filo zo ficzn y ch . O sobno prow ad zon e b y ły prace in ter­ p retacyjn e; lek tu ra te k stó w filo zo ficzn y ch zm ierzająca do jak n a j­ lep szeg o zrozu m ien ia zaw artej w danym te k śc ie treści filo zo ficzn ej b yła p rzed m iotem posied zeń S em in ariu m H istorii F ilo zo fii. Praice in terp reta cy jn e, k tórym p o św ięco n o szczeg ó ln ie w ie le u w agi b yły p o d sta w ą w y k sz ta łc e n ia h isto ry k a filo zo fii; celem jeg o było sa m o ­ d zieln e n a p isa n ie rozp raw y opartej ' na ogólnym oczytan iu w lite r a ­ turze filo zo ficzn ej śred n io w iecza i n a in terp retacji w y b ra n eg o tek stu filo zo ficzn eg o .

P race b ad aw cze i d yd ak tyczn e Zakładu, te dw a k ieru n k i pracy b y ły ze sob ą śc iśle zw iązan e, p o sia d a ły sw ój trojak i charakter. N iż­ sze S em in ariu m p o św ięco n e b yło zagad n ien iom ed ytorsk im , nauk p o­ m ocn iczych , p rob lem om reje str a c ji i op ra co w y w a n ia śr e d n io w ie c z ­ n y ch ręk o p isó w filo zo ficzn y ch , poznaniu k u ltu ry w ie k ó w średnich; S em in ariu m W yższe m iało na celu le k tu r ę te k stó w filo zo ficzn y ch i ich in terp reta cję; u k oron ow an iem prac było S em in ariu m M etodo­ lo g iczn e p o św ięco n e o m aw ian iu p isa n y ch rozpraw n a u k o w y ch oraz om a w ia n iu ogóln ych p rob lem ów m etod ologiczn ych (istn ia ło ono od roku 1953).

P race p isan e pod k ieru n k iem prof. S w ieża w sk ieg o ogłaszan e b yły dru k iem w B oczn ik ach F ilo zo ficzn y ch K UL, S tu d iach M ed iew isty cz- n y ch , M ed ia ev a lia P h iliso p h ica P olonorum , M ateriałach i Stu d iach Z akładu H isto rii F ilo zo fii S tarożytn ej i Ś red n io w ieczn ej PA N .

Z akład p osiada b ib lio tek ę zaw ierającą 4500 v o lu m in ô w oraz tek ę m ik ro film ó w ; sta n o w ią one p od ręczn y w arsztat n a u k o w y Zakładu. B ib lio tek a G łów n a K U L posiad ająca b o g a ty zbiór czasop ism daje m ożn ość do pracy b a d aw czej w za k resie h isto rii filo z o fii śred n io ­ w ieczn ej.

W ch w ili obecnej w Z ak ład zie H isto rii F ilo zo fii Ś red n io w ieczn ej i N o w o ży tn ej (pełna n azw a Z akładu) pracują: prof, dr S tefa n S w ie - ża w sk i (k ierow nik), doc. dr M iec zy sła w G ogacz, m gr Z enon K ałuża, m gr Jan C zerk aw sk i, m gr K azim ierz W ójcik.

O bok Z akładu H isto rii F ilo zo fii Ś red n io w ieczn ej i N ow ożytn ej istn ieje n a W yd ziale F ilo zo fii C h rześcijań sk iej Z akład H istorii F ilo ­ zo fii S tarożytn ej i W czesn ośred n iow ieczn ej k iero w a n y przez ks. doc dr M ariana K urdziałka. Z akład ten prow adzi g łó w n ie prace z zakresu ed y cji te k s tó w śred n iow ieczn ych .

W la ta ch 1947— 1966 p osied zen ia S em in ariu m W yższe H istorii F ilo ­ z o fii Ś red n io w ieczn ej i N ow o ży tn ej p o św ięca n e b yły lek tu rze n a stę ­ p u jących tek stó w :

1947/48 Tom asz z A k w in u , „De en te et e s s e n tia ”, 1948/49 Jan Scot E riugena, „De d iv isio n e n a tu ra e”,

1951/52 D a n te A lig h ieri, „B oska k o m ed ia ”,

1952/53 J u sty n M ęczennik, „D ialog z Ż ydem T r y fo a e m ”, 1953/54 A lb ert W ielk i, „De a n im a ”,

1954/55 Jan D uns Szkot, „De prim o p rin cip io ”,

1955/56 Idzi R zym ian in , „T heorem ata de esse et e s s e n tia ”,

1956/57 Jan z G łogow a, K om entarz do 3-ciej k się g i „De a n im a ”, 1957/58 D om in ik z F lan d rii, „K om entarz do M e ta fiz y k i”,

1958/59 R éné D esca rtes, „M edytacje o p ierw szej filo z o fii”, 1959/60 A n zelm z C anterbury, „ P roslogion ”,

1960/61 F ran ciszek od S y lw estra z F errary, K om entarz do „Sum m y C ontra G e n tile s”,

1961/62 A verroes, K om entarz do 3 k sią g „De a n im a” A ry sto telesa , 1962/63 W ilh elm O cham , „De e n te ”, T hom as Su tton , „De esse et

e ss e n tia ”,

1963/64 E. G ilson , „Jed n ość w d ośw ia d czen iu filo z o fic z n y m ”, 1964/65 T ek sty św . T om asza z A k w in u d o tyczące teo rii in telek tu , 1965/66 P roclos, „ In stitu tio th e o lo g ic e ”.

Pod k ieru n k iem prof. S w ie ż a w sk ie g o n a p isa n e zo sta ły n a stęp u ją ce prace d yp lom ow e:

Z. W ardęska, P o jęcie p ięk n a u św ię te g o T om asza z A k w in u , Z. K uksew icz, T eoria dw óch praw d u S ig era z B rabantu,

F. Sulow ski, E lem en ty m e ta fiz y k i św ia tła w „B oskiej k o m ed ii” D a n ­ tego,

J. Jełow icka, A n trop ologia filo zo ficzn a w „C om m entarium in C icero­ n is S om n iu m S c ip io n is” M akrobiusza,

A. Knapczyk, P o g lą d y filo z o fic z n e w p ism ach A p u leiu sza z M adury, ks. L. K uc, A b strak cja zm y sło w a u św ię te g o 'Tomasza z A k w in u , ks. M. Lohr, A n trop ologia w , D e c iv ita te D e i” św ię te g o A u g u sty n a , Z. Włodek, P o jęcie problem u życia u A lfr e d a A n g lik a ,

ks. J. L ew ick i, P o szu k iw a n ie źródeł p ogląd ów filo zo ficzn y ch A lchera z C lairvau x,

J. Strojnow ski, P o g lą d y filo z o fic z n e ś w ię te g o B a z y le g o W ielk ieg o w y ra żo n e w „H ex a m ero n ”,

W. Stróżew ski, F ilo zo fia b y tu w „De d iv in is n o m in ib u s” P se u d o -D io - n izeg o A reo p a g ity ,

ks. T. G rzegołow sk i, P rob lem in te le k tu ja k o źród ło p ro b lem a ty k i f ilo ­ zoficzn ej w „Q u aestion es librorum de a n im a ” Jana z G łogow a, I. S. M ich ałk iew icz, K o n cep cja d u szy i pozn an ia lu d zk ieg o w „Q uae­

stio n es D e a n im a ” p rzy p isy w a n y ch S ig ero w i z B rabantu, M. M arkowski, D e fin ic ja su b sta n cji w K om en tarzu do M eta fizy k i D o1

m in ik a z F lan d rii,

ks. S. F iu tak , P ro b lem a ty k a filo zo ficzn a w „T heorem ata de esse et e ss n tia ” Id ziego R zym ian in a,

К. D em b ow sk a, P o ró w n a n ie teo rii p ozn an ia u m y sło w eg o Jan a V er- sora z teorią p ozn an ia u m y sło w e g o św ię te g o T om asza z A k w in u , ks. A. W oźnicki, Z asad n icze teorie obrazu św ia ta fizy czn eg o zaw arte

w I części „Sum m y te o lo g ic z n e j”,

Z. K ałuża, P rob lem czło w ie k a w „Liber de a n im a” R atram a z Corbie (praca p isan a pod k ieru n k iem doc. Gogacza),

ks. R. D udak, P rob lem is to ty i istn ien ia w „Sum m a Q uaestionum ord in ariu m ” H en ryk a z G an d aw y (praca p isan a pod k ieru n ­ k iem doc. Gogacza),

ks. K. R oga, P ro b lem a ty k a filo zo ficzn a w „De fid e orto h o d o x a ” św ię te g o Jan a D a m a sceń sk ieg o (praca p isan a pod k ieru n k iem

doc. dr M. Gogacza),

A . P rzy m u sia ła , S cep ty cy zm i k ry ty cy zm w filo z o fii X IV w ie k u na p o d sta w ie p ogląd ów ks. K on stan tego M ich alsk iego (praca p isa ­ n a pod k ieru n k iem doc. Gogacza),

ks. A. S iem ia n o w sk i, T eoria in te le k tu i p ozn an ia u H enryka z G an ­ daw y.

P race d ok torsk ie n a p isa n e pod k ieru n k iem prof. S w ieża w sk ieg o : M. G ogacz, F ilo zo fia b y tu w „B en iam in M aior” R yszarda ze Ś w ię ­

teg o W iktora,

F. S u lo w sk i, Ź ródła „C on solation es p h ilo so p h ia e” B oeciu sza,

ks. M. T okarski, F ilo zo fia b ytu u M ik ołaja z K uzy n a p o d sta w ie „De docta ig n o ra n tia ” i „A p ologia doctae ig n o ra n tia e”,

ks. J. L ew ick i, A n tro p o lo g ia filo zo ficzn a Isaak a S telli, ks. E. W ojtacha, P o jęcie su b s y ste n c ji u R u styk a z D iak ry,

ks. M. L ohr, P ro b lem a ty k a sztu k w y z w o lo n y c h w p ism ach C assiodora, ks. L. K uc, P rob lem is to ty i istn ie n ia w K om en tarzu K ajetan a do

„De e n te et e s s e n tia ” św ię te g o T om asza z A k w in u ,

W. S eń k o, N iezn a n y tra k ta t T om asza S u tton a [?] „De esse et e ss e n tia ” w ręk o p isie B ib lio te k i J a g iello ń sk iej 1855,

Z. W łodek, H erm an z A u gsb u rga i jeg o „Q u aestion es q u o d lib eta les” w r ęk o p isie B ib lio tek i J a g ie llo ń sk ie j 748,

P race d ok torsk ie p r zy g o to w y w a n e:

J. C zerk aw sk i, F ilo zo fia h erm etyczn a w P o lsc e w X V II w ., ks. R. D udek, T eoria b y tu u H enryka z G andaw y,

Z. K ałuża, A n tro p o lo g ia filo zo ficzn a w k o m en tarzu do S en ten cji Id ziego C harlier,

ks. A. S iem ia n o w sk i, F ilo zo fia B oga u H enryka z G andaw y, ks. A. Skw ara, R aim u n d u s L u llu s.

Prace h a b ilita cy jn e z zak resu h isto rii filo z o fii śred n iow ieczn ej pisane przez u c z e stn ik ó w S em in ariu m H isto rii F ilo z o fii KUL:

M. Gogacz, P ro b lem istn ie n ia B oga u A n zelm a z C anterbury i prob­ lem praw d y u H en ryk a z G an d aw y,

ks. M. K u rd ziałek , D a v id is de D in a n to S criptorum fragm en ta.

Prace m a g istersk ie n a p isa n e pod k ieru n k iem doc. K u rd ziałk a na Seminarium H isto rii F ilo zo fii S ta ro ży tn ej i W czesn ośred n iow ieczn ej: M. Furm ańczyk, „De con tractu em p tio n u m et reem p tio n u m ”, traktat

z X V w ie k u p rzy p isy w a n y B en ed y k to w i H esse,

К. Wójcik, A n o n im o w y w y k ła d w stę p n y do I-e j K sięg i S en ten cji P io tra L om barda w ręk o p isie B ib lio te k i J a g iello ń sk iej 1525.

Prace d o k to rsk ie p isa n e pod k ieru n k iem doc. K urdziałka: K. W ójcik, Jan z K lu czb orga (m onografia),

ks. K. Roba, B ernard S ilv e str is z C hartres, „De m u n d i u n iv e r s ita te ”, ks. J. Ł u k ow sk i, R ation es sem in a les.

Prace d ru k ow an e p ra co w n ik ó w n a u k o w y ch Z akładu H isto rii F ilo ­ zofii Ś red n io w ieczn ej i N o w o ży tn ej i p ra co w n ik ó w Z akładu H istorii Filozofii S tarożytn ej i W czesn ośred n iow ieczn ej:

Prof. dr S tefa n S w ieża w sk i:

Les in ten tio n s p rem ières et les in ten tio n s seco n d s chez Jean D uns Scot, A rch iv es d ’H isto ire D octr. e t L itt, du M. A., P aris 1934, Beda V en era b ilis. Z ok azji 1200-letniej ro czn ic y śm ierci B ed y V e n e ­

rab ilis, P rzeg lą d W sp ółczesn y 1936,

A lb ertyń sk o-tom istyczn a a k a rtezja ń sk a k on cep cja człow iek a, P r z e ­ g ląd F ilo zo ficzn y 1947,

Centralne za g a d n ien ie to m isty czn ej n a u k i o duszy, P rzegląd F ilo ­ zo ficzn y 1948,

U źródeł k o n flik tu n o w o ży tn eg o p rzyrod ozn aw stw a z filo z o fią sc h o - lastyczn ą. A tak R ogera B acon a na m istrzó w p arysk ich , R oczniki F ilo zo ficzn e 1948,

Kultura u m y sło w a w ie k ó w śred n ich , L u b lin 1949,

M atériaux serv a n t a u x rech erch es sur Jean de G łogów , M élan ges o fferts à E. G ilson, 1959.

Hegel und d ie M itte la lte r lic h e P h ilo so p h ie, A rch iv fü r P h ilo so p h ie 1960.

Homo p laton icu s w w ie k a c h śred n ich , R oczn ik i F ilo zo ficzn e 1950, Robert G ro sseteste — filo z o f przyrody i uczony, C h aristeria, W ar­

szaw a 1960,

-v a le, A p erçu sur les rech erch es des m é d ié -v iste s polonais, Z e­ sz y ty N au k ow e K U L 1961,

M ateriały do stu d ió w nad Jan em z G łogow a (+ 1507), Stu d ia M ed ie- w isty c z n e 1961,

N ote su r le C om m entaire de S en ten ces de G illes C harlier, M ed iaevalia P h ilo so p h ica P olon oru m 1961,

F ilo zo fia na U n iw e r sy te c ie K rak ow sk im w w iek a ch średnich, H isto ­ r ia K u ltu ry w P o lsce, IX K ongres H isto ry k ó w P o lsk ich w W ar­ sz a w ie 13— 15. IX (kom unikat) W arszaw a 1963.

A n trop ologia filo zo ficzn a A w icen n y , K sięg a o fia ro w a n a K. A jd u k ie- w iczo w i,

La p h ilo so p h ie à l ’U n iv e r sité de C racovie ju sq u ’au X V I s., A rch iv es d ’H istoire D octr. et L itt, du M. A. 1963.

P on ad to prof. S w ie ż a w sk i jest autorem a rty k u łó w i K siążek: — Z m e to d o lo g ii badań nad filo z o fią X V w iek u ,

— L es rech erch es des m é d ié v iste s p o lo n a ise dans le d om aine d e la p h ilo so p h ie m éd iév a le, A ctes du I le C ongrès In tern a tio n a l de la P h ilo so p h ie M éd iévale, B erlin 1963,

— L es r e fle ts de la m éta p h y siq u e du m o y e n -a g e tard if dans le C om ­ m en ta ire des S en ten ces de G illes C harlier, A ctes du I le C ongrès In tern a tio n a l de la P h ilo so p h ie M éd iévale, B erlin 1963,

— Z agad n ien ie h isto rii filo z o fii (książka ок. 50 ark.), W arszaw a, 1966. — T raktat o czło w iek u , P oznań 1956 (tłu m aczen ie S u m m y teologiczn ej

I 75— 89 w raz ze w stęp a m i do p oszczególn ych k w estii).

P rof. S w ie ż a w sk i jest człon k iem k o leg iu m red ak cyjn ego M ed ia ev a ­ lia P h ilo so p h ica P olon oru m , red ak torem S tu d ió w M ed iew isty czn y ch oraz sta ły m w sp ó łp ra co w n ik iem i k o n su lta n tem Z akładu H istorii F ilo z o fii S tarożytn ej i Ś red n io w ieczn ej P A N , oraz człon k iem k o m i­ te tó w red a k cy jn y ch „ S ło w n ik a ła cin y śred n io w ieczn ej P A N ” i „P ol­ sk ie g o S ło w n ik a b io g ra ficzn eg o ”.

W ykaz p o w y ższy za w iera jed y n ie n a jw a żn iejsze prace prof. S w ie - ża w sk ieg o , p ełn a b ib lio g ra fia zam yka się liczb ą około stu pozycji (książki, a rty k u ły , k o m u n ik a ty n a u k o w e, artyk u ły p u b licystyczn e).

D oc. dr M. G ogacz:

F ilo zo fia b y tu w B en iam in M aior R yszarda ze św . W iktora, L u blin 1957,

P rob lem istn ie n ia B oga u A n zelm a z C anterbury i problem praw dy u H enryka z G andaw y, L u blin 1961,

O p rzed m iocie m eta fizy k i w X III w ie k u — Z h istorii sto su n k u m e ­ ta fiz y k i do m isty k i na tle zagad n ien ia n eop laton izm u , R ocz­ n ik i F ilozofczn e 1957,

n io w ieczn y m (o k ry zy sie m e ta fiz y k i w k ońcu X III w iek u ), R oczniki F ilo zo ficzn e 1957,

Uwagi n a tem a t m isty k i w B o sk iej K om ed ii D an tego, Z eszy ty N au ­ k o w e K U L 1959,

Les term es n otion et e x is te n c e p e r m e tte n t-ils d ’en ten d re le p reu v e o n to lo g iq u es de S a in t A n se lm e co n fo rm ém en t au co n ten u du P roslogion ?, M ed ia ev a lia P h ilo so p h ica P olon oru m 1961, Czy w e d łu g H en ryk a z G a n d aw y jest m o żliw e p ozn an ie czystej

praw d y bez pom ocy o św iecen ia , R oczniki F ilo zo ficzn e 1961, Tomaszowa teoria in te le k tu i jej filo zo ficzn e k o n sek w en cje, R ocz­

n ik i F ilo zo ficzn e X III (1965) z. 1, s. 21— 32,

Polska filo z o fia śrd n io w ieczn a na w a rszta cie sp e c ja listó w (recenzja) R oczniki F ilo zo ficzn e K UL, X III (1965) z. 1, s. 140— 143. Etapy ro zw o ju prac n a u k o w y ch K atedr i Z akładu H isto rii F ilo zo fii

K UL, Z eszy ty N a u k o w e KUL, X III (1965) z. 3, s. 40— 42. Doc. dr M. K urdziałek:

Sylw etki h isto ry k ó w filo z o fii M artin G rabm ann, R oczn ik i F ilo ­ zo ficzn e 1957,

Fragments des Q u aestion es n a tu ra les de D a v id de D în an t, M ed iaevalia P h ilo so p h ica P olon oru m 1958,

Q uaestiones N ico la i P erip a te tici, M ed iaevalia P h ilo so p h ica P o lo n o ­ rum 1958,

A propos des rech erch es con cern at l ’auteur de l ’op u scu le ap p elé Q u aestion es N ica la i P erip a te tici, M ed ia ev a lia P h ilo so p h ica P o ­ lonorum 1961,

A natom ische und em b ry o lo g isch e A u seru n g en D a v id is de D înant, S u d h o ffs A rch iv 1961,

Davidis de D in a n to Q u aternulorum F ragm en ta prim um edidit..., S tu ­ dia M ed iew isty czn e 1963,

Gilbertus A n g licu s und die p sy ch o lo g isch en E rörterungen in sein em C om pendium M edicinae, S u d h o ffs A rch iv 1963,

David v o n D in a n t und d ie A n fä n g e der a risto telisc h e n N a tu rp h ilo ­ sop h ie, A cta d el III C on gresso In tern a tio n a le di storia d ella filo so fia M ed iev a le, La M endola 1964,

Arystotelizm : n a jtru d n iejsza z dróg św . T om asza z A k w in u , P astori et M agistro — K sięg a P a m ią tk o w a z okazji 50-cio le c ia k a p ła ń ­ stw a ks. bpa dr P io tra K ałw y,

Udział K on sta n teg o M ich a lsk ieg o i A lek sa n d ra B irk en m ajera w od ­ k ry w a n iu filo z o fii śred n io w ieczn ej, Stu d ia P h ilo so p h ia e C h ris­ tian ae II/1/1966.

m gr Z enon K ałuża:

N a jn o w sze p o lsk ie prace o D an tem , Z eszy ty N au k ow e K UL, V III (1965) nr 4, s. 47— 52.

m gr Jan C zerkaw ski:

R en esa n so w a filo z o fia czło w iek a , Z nak 6 (1964) 16, s. 750— 754 (re­ cenzja),

F ilo zo fia a h isto ria filo z o fii, Z nak 2— 3 (1965) 17, s. 382— 391,

G ilso n o w sk a k o n cep cja h isto rii filo z o fii, R oczniki F ilo zo ficzn e X III (1965), z. 1, s. 61— 73.

m gr K. W ójcik:

Jan O rient, M ateriały i S tu d ia Z akładu H isto rii F ilo zo fii Staroż. i Srediniow. V (1965) s. 24— 33.

S u p p lem en t au R ep ertoire des S en ten ces de F. S teg m u ller, M ed iae- v a lia P h ilo so p h ica P olon oru m X II (w druku).

P race w sp ó łp ra co w n ik ó w Zakładu: ks. L. Kuc:

Z h isto rii p o gląd ów n a czło w ie k a w w ie k u X II, S w . H ildegarda z B in gen , R oczniki F ilo zo ficzn e 1950,

D e la n a tu re de 1'homme D en is de C h artreux, A ctes du I C ongrès In tern a tio n a l de la P h ilo so p h ie M éd iévale, L o u vain 1960, L a M étap h ysiq u e de l ’être chez T hom as de V io C ajetan, A ctes du

II C ongrès In tern a tio n a l de la P h ilo so p h ie M éd iévale, B erlin 1963.

ks. dr J. L ew ick i:

F ilo zo ficzn a n au k a A lch era z C lairvau x o B ogu w św ie tle źródeł, R oczn ik i F ilo zo ficzn e 1957,

L es sou rces de la p h ilo so p h ia d’A lch er de C la irv a u x , l ’an trop ologie p h ilo so p h iq u e d ’Isaac S tella , C oll. Ord. C ist. R ef. 1956.

K s. F. T okarski:

F ilo zo fia b ytu u M ik ołaja z K uzy, L u b lin 1958

P race z zak resu h istorii filo z o fii śred n io w ieczn ej p u b lik ow an e są w P o lsc e w n a stęp u ją cy ch czasop ism ach : R oczn ik i F ilo zo ficzn e K UL. Z eszy ty N a u k o w e K UL, M ed ia ev a lia P h ilo so p h ica P olon oru m , M ate­ r ia ły i S tu d ia Z akładu H isto rii F ilo z o fii S tarożytn ej i Ś r ed n io w iecz­ n ej P A N , S tu d ia M ed iew isty czn e, Stu d ia F ilo zo ficzn e, R uch F ilo ­ zoficzn y, K w a rta ln ik H isto rii N auki i T ech n ik i, Ś red n io w iecze , S tu ­ dia o K ulturze.

Ś rod ow isk a, w k tórych p row ad zon e są prace z zak resu h istorii filozofii śred n io w ieczn ej: Z akład H isto rii F ilo z o fii K U L, Z akład Historii F ilo z o fii S tarożytn ej i Ś red n io w ieczn ej P A N , K atedra H is­ torii F ilo z o fii S tarożytn ej i Ś red n io w ieczn ej UW , Z akład H istorii Nauki i T ech n ik i P A N , In sty tu t B adań L itera ck ich PA N .

ALEK SA N DER K R A U SH A R , TO W A RZY STW O W A R SZA W SK IE PR Z Y JA C IÓ Ł N A U K (1800— 1832)

N A U K O W A M O N O G R A FIA H ISTO R Y C ZN A O SN U TA NA Ź RÓ DŁA CH A RC H IW A LN Y C H , t. 1— 9, K R A K O W 1900— 1911

M onografia K raushara c y to w a n a jest w ie lo k r o tn ie w o p racow a­ nych przez K om itet F ilo zo ficzn y P A N -u dw óch tom ach B ib lio g ra fii Filozofii P o lsk ie j (W arszaw a, 1955— 1960). B ib lio g ra fia ta pod aje bar­ dzo obszerną lis tę autorów . Są w śró d nich, prócz filo zo fó w , u w z g lę d ­ nieni ta k że pisarze, k tórzy w ja k ik o lw iek sposób w y ra ża ją r e fle k sję filozoficzną, św ia to p o g lą d , m y ś l ety czn ą , sp ołeczn ą, czy p olityczn ą. A że p ra w ie w sz y sc y w y b itn i, w y k sz ta łc e n i P o la cy w la ta ch 1800— 1832 byli człon k am i (czynnim i, k o resp o n d u ją cy m i lu b h on orow ym i) W ar­ szaw skiego T o w a rzy stw a P rzy ja ció ł N auk (TPN), lub u trzy m y w a li z nim k on tak t, w ię c z o sta li w y m ie n ie n i w m on ografii K raushara, a w k o n sek w en cji z o sta li za cy to w a n i w B ib lio g ra fii F ilo z o fii P o lsk iej.

Kraushar w m o n o g ra fii sw o jej p od aje w ie le cen n y ch danych biograficznych oraz liczn e ty tu ły prac d ru k ow an ych i p o zo sta w io ­ nych w ręk o p isa ch w arch iw u m T PN , a ponadto ty tu ły w szy stk ich odczytów w y g ła sz a n y c h n a p osied zen ia ch T o w a rzy stw a . Jed n ak , po­ nieważ zw raca u w a g ę przede w sz y stk im n a ogóln ą h isto rię TPN, dlatego n ie pod k reśla i n ie a n a lizu je sp e c ja ln ie p ogląd ów filo z o fic z ­ nych.

Nic w ię c d ziw n ego, że na 33 n a zw isk a au torów w y m ie n io n y c h w B ibliografii F ilo zo fii P o lsk ie j z p o w o ła n iem się na m on ografię Kraushara w 24 przyp ad k ach n ie m a w n iej żadnej w zm ia n k i o tw ó r ­ czości filo zo ficzn ej. Są jednak cen n e p rzy czy n k i do ży cio ry su i ch a ­ rakterystyki d an ych au torów , o k tórych sk ąd in ąd w ie m y , że w sw o ich pracach w y p o w ia d a li p ogląd y filo zo ficzn e. W n iek tó ry ch w y p a d k a ch zaznacza jed n a k K raushar, że d an y u czon y z a jm o w a ł s ię filo zo fią . Znajdujem y w jeg o d ziele m ięd zy in n y m i n a stęp u ją ce in form acje:

1) A n ioł D ow gird , prof, filo z o fii na U n iw e r sy te c ie W ileń sk im , przysłał do T PN s w o je ro zp ra w y z lo g ik i i teo rii p ozn an ia (V, 228; VI 40)