• Nie Znaleziono Wyników

Przepisy z Zakresu Prawa Administracyjnego, 1947 z. 13

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Przepisy z Zakresu Prawa Administracyjnego, 1947 z. 13"

Copied!
96
0
0

Pełen tekst

(1)

P R Z E P I S Y

Z Z A K R E S U P R A W A ADMINISTRACYJNEGO

Wy d a w n i c t w o p o d n a d z o r e m m i n i s t e r s t w a a d m i n i s t r a c j i p u b l i c z n e j

--- --- ---

Zeszyt 13 W a r s z a w a 1947 r.

... ... ...

_______________ US T AWA WODNA___________ ____

TREŚĆ ZESZYTU:

Str.

1. Ustawa wodna z dnia 19 września 1922 r. 2

2. Ustawa z dnia 9 marca 1932 r. o właściwości M in istra Reform Rolnych w zakresie wykonywa.

nia m elioracji (wyciąg). ffg

3. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 21 maja 1932 r. w sprawie zniesienia urzę­

du M n istra Robót Publicznych (wyciąg). 63

4. Dekret z dnia 11 kw ietnia 1947 r. o rozciągnięciu mocy obowiązującej ustawy wodnej na cały

obszar województwa śląskiego. 64

5. Rozporządzenie M inistra Robót Publicznych z dnia 25 kw ietnia 1923 r. w przedmiocie kształtu znaków wodnych dla zakładów wodnych i urządzeń piętrzących wodę oraz sposobu ich usta.

wienia. 65

6. Rozporządzenie M inistra Robót Publicznych z dnia 25 kw ietnia 1923 r. w przedmiocie ozna­

czenia stanu zwyczajnego (średniego) wody i lin ii brzegu. 67

7. Rozporządzenie Ministra Robót Pubłicznycn z dnia 6 marca 1924 r. w przedmiocie pobierania opłat za wydobywanie piasku, żwiru, kamieni : lodu z łożysk wód publicznych śródlądowych. 68 8. Rozporządzenie Ministra Robót Publcznych z dnia 7 maja 1924 r. w przedmiocie urządzenia

i prowadzenia ksiąg wodnych wraz ze zbiorami map wodnych i dokumentów. 69 9. Rozporządzenie M inistra Robót P ubl cznych z dnia 14 lutego 1925 r. w sprawie zakładania,

utrzymywania, uży.kowania i spuszczania stawów, które n.e są w połączeniu z zakładami

o sile wodnej. 74

10. Rozporządzenie M in s tra Robót Publicznych z dnia 17 lutego 1928 r. o katastrze s ił wodnych, 76 11. Rozporządzenie M.nrstra Robót Publicznych z dnia 2 września 1929 r. o wojewódzkich radach

wodnych. 77

12. Rozporządzenie M inistra Robót Publcznych z dnia 23 maja 1931 r., ustalające zasady sporzą­

dzania projektów technicznych, wymaganych do uzyskania pozwoleń w sprawach wodnych. 78 13. Rozporządzenie M inistra Kom unikacji z dnia 21 lipca 1935 r. o spuście drzewa luzem na wo.

dach publicznych śródlądowych. 9 3

; 14. Pismo Ministerstwa Kom unikacji z dnia 13 listopada 1934 r. Nr. P.5.175.3/34 w sprawie podzia­

łu spraw wodnych m-fdzy resorty ministerialne. 95

O B J A Ś N I E N I A :

W zeszycie niniejszym zamieszczono przepisy ustawy wodnej z dnia 19 września 1922 r., rozperzą.

dzeń, wydanych na zasadzie tej ustawy oraz aktów ustawodawczych, dotyczących zm any kompetencji

■Władz, powo anych do je j wykonywania. Inne przepisy, normujące częśc.owo zagadnienia z dz edziny Prawa wodnego, zos aną uwzględnione w dalszych zeszytach. Przep sy uchylone wyraźnym i postanowie­

niami późniejszych norm pom nięto, natomiast w przypadkach, gdy przepis n e został wyraźnie uchy.

Inny, ani zmieniony, lecz stał się n eaktualny bądź też sam przedmiot zos ał następnie uregulowany ina­

czej późniejszymi normami — podano tekst przepisu odm ennym drukiem.

Przep s j zamieszczone w zeszycie podan0 z uwzględnieniem zmian wprowadzonych d0 dnia 30 li.

stopada 1947 r.

Najczęściej używane skróty:

2b. W. — Zbiór W yroków Najwyższego Trybunału Adm inistracyjnego.

£b. Orz. I. C. (I. K.) S. N. — Zbiór Orzeczeń Izby C yw iln e j (Izby K arnej) Sadu Najwyższego v, s. P. — Orzecznictwo Sądów Pobsk ch.

Innych skrótów, jako powszechnie zrozumiałych, nie objaśnia się

(2)

Pr z e p is y z z a k r e s u p r a w a a d m in is t r a c y j n e g o N r 13

1.

R O Z P O R Z Ą D Z E N I E M IN IS T R A ROBÓT P U B L IC Z N Y C H

Załącznik do rozp. Min. R»^- Publ. z dnia 13 kwietnia 192» r-

(poz. 574).

U S T A W A W O D N A z dnia 13 kw ie tn ia 1923 r. z dnia 19 września 1922 r.

w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy wodnej.

(Dz. U. R. P. z dnia 19 czerwca 1928 r. N r 62, poz. 574) w tekście ustawy wodnej uwzględn.ono zorany w pro­

wadzone rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospoli­

tej z d n a 28 grudn a 1934 r . o unormowaniu właści­

wości władz i trybu postępowania w niektórych dzia­

łach administracji państwowej (Dz. U. R. P. N r 110, poz. 976).

Na podstawie art. 5 rozporządzenia Prezy­

denta Rzeczypospolitej z dnia 24 lutego 1928 r.

zmieniającego i uzupełniającego przepisy usta­

w y wodnej z dnia 19 września 1922 r. (Dz. U.

R. P. N r 24, poz. 205) ogłaszam jednol-ty tekst ustawy wodnej z dnia 19 wr ześnia 1922 r. (Dz.

U. R. P. N r 102, poz. 936) w brzmieniu obecnie obowiązującym z uwzględnieniem zmian, w y­

nikających z rozporządzenia Prezydenta Rze­

czypospolitej z dnia 24 lutego 1928 r. (Dz. U. R.

P. N r 24, poz. 205), oraz z uwzględnieniem:

zmian wprowadzonych rozporządzeniami Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 17 wrześma 1927 r. (Dz. U. R. P. N r 85, poz. 761) i z dnia 9 listopada 1927 r. (Dz. U. R. P. N r 102, poz. 882),

przepisów ustawy z dnia 1 sierpnia 1923 r. w sprawie ś odkow prawnych od orzeczeń władz administracyjnych (Dz. U. R. P. N r 91, poz.

712), ustawy z dnia 22 grudnia 1925 r. w spra­

wie utworzenia województwa wileńskiego (Dz.

U. R. P. z 1926 r. N r 6, poz. 29), ustawy z dnia 14 marca 1927 r. o zmianie rozporządzenia M i­

nistra b. Dzielnicy Pruskiej z dnia 12 sierpnia 1921 r. (Dz. U. R. P. N r 33, poz. 298) i rozporzą­

dzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 12 stycznia 1928 r. o organizacji i zakresie działa­

nia władz administracji ogólnej (Dz. U. R. P.

N r 11, poz. 86) — o ile ustawy; te i rozporządze­

nie Prezydenta Rzeczypospolitej zmieniają o- kreślenie władz i organów państwowych i sa­

morządowych lub postanowenia dotyczące środków odwoławczych od orzeczeń władz ad­

ministracyjnych, objęte tekstem ustawy wodnej t rozporządzenia Prezydenta Rzeczyp spolitej z dnia 24 lutego 1928 r. (Dz. U. R. P. N r 24, p‘oz.

205) — oraz

zmian wynikających z rozporządzenia Pre­

zydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 stycznia 1928 r. o zniesieniu Tymczasowego W ydziału Samo­

rządowego we Lwowie (Dz. U. R. P. N r 7, poz. 40).

CZĘŚĆ PIER W SZA . O prawic własności wód.

Rodzaje wód.

Art. 1.

Wody są albo publiczne, albo prywatne.

Pierwsze stanowią własność publiczną (częse dobra publicznego), drugie są własnością P*?' watną.

Wody publiczne.

Art. 2.

(1) Wszystkie wody są publiczne, o ile z cy niniejszej ustawy (art. 4) albo wsku szczególnych tytułów prawnych nie stanów

własności prywatnej. ,

(2) Na wodach publicznych nie można n a r ­ wać ani praw własności, ani innych P * : prywatnych, oprócz uprawnień, przewidziany

niniejszą ustawą. .. nej

(3) Woda, odprowadzona z wody pubu - . z obowiązkiem doprowadzenia jej do tej sa albo innej wody publicznej, pozostaje wodą P bllczną.

Zamiana na wody publiczne.

A rt. 3.

(1) Prywatne wody płynące i jeziora 1,1 być w drodze ustawodawczej zaliczone 0 tegorii wód publicznych w interesie p«k* cZZZ ze-

(2) Jeżeli wskutek tej zmiany zajdzie P nja ba obciążenia służebnością lub wywłaszc ^ gruntu, poszkodowany otrzyma wynagro

od Państwa. . 0dy

(3) Jeżeli dotychczasowe użytkowanie ¡e- lub łożyska przez uprawnionego zostanie ^ nione lub uszczuplone, otrzymuje on oaSii:cZyć wanie. Od tego odszkodowań a należy 0 y>

ciężary, jakie dotychczas punosił up awn Wody prywatne.

A rt. 4.

Następujące wody należą do właściciela 8? e, tu z samego prawa, o ile temu ta e stają na p szkodzie prawa, nabyte przez inne osoby-

a) woda z opadów atmosferycznych, , g 0 b) woda, zawarta w znajdujących się , ach>

gruncie jeziorach, stawach, sadza studniach i innych zbiornikach, tu z wodociągach, kanałach i rowach; g0 c) woda podziemna, znajdująca się -

gruntach, i źródła, wypływające

wierzchni jego gruntów, z wyjąl*410 ^ „po­

de! mineralnych, podlegających na

(3)

U S T A W A W O D N A 3 N r 13

łowi, i wód cementowych, objętych za­

strzeżeniami gó -niczymi;

d) odpływy z powyższych wód, dopóki nic spłyną na cudzy grunt albo do cudzej wo­

dy prywatnej lub do wody publicznej.

1. Woda, zaw arta w rowach odpływ ow ych, odprowadzających w ody opadowe, jest, stosow­

nie do określenia w art. 5 ustęp 1 w związku z art. 4 lit. b. ustaw y wodnej, płynącą wodą p ryw a tną , użytkow anie któ re j pozostawione jest w m yśl art. 36 tejże ustaw y w łaścicielow i g ru n tu nadbrzeżnego; u ż y tk o w a n e to polega m.

in. na praw ie odprowadzania w ody nadziemnie lub podziemnie (a rt. 36 ustęp 2 pow ołanej usta­

w y ), jednakow oż z ograniczeniami, podanym i w art. 37 ustęp 1 ustaw y wodnej, a m. in. pod w arunkiem , aby woda płynąca nie zmieniła od­

p ły w u ze szk:dą innych osób, oraz aby nie było u t.u d n :one innym należyte utrzym a nie wód płynących (z m o ty w ó w w y ro k u N. T. A. z dnia 12 I I I 1930 r. L. re j. 4792/28 Z. W. N r 216 A ).

2. Przez w yraz „k a n a ły “ , u żyty w art. 4 usta­

w y wodnej, należy rozum eć „ka n a ły“ p ryw a tne przez właściciela g ru n tu urządzone, nie zaś sztuczne przez państwo zrobione rzeki, służące do przejścia pom iędzy rzekam i, względnie m o­

rza m i (orzeczenie S. N. z dnia 9 V I I 1931 r.

1. II. 2K. 640/31 Zb. Orz. I. K . S. N. N r 364 1931).

Przynależność wód prywatnych.

Art. 5.

(1) O ile nic innego nie zostanie udowodnio­

ne, płynące wody prywatne uważać należy za przynależne do tych gruntów, przez które, al­

bo między którymi przepływają.

(2) Granicę własności prywatnych wód pły­

nących określa m ędzy gruntami nadbrzeżnymi:

a) leżącymi po przeciwległych brzegach — lin a, biegnąca śrcdkicm wody przy stanie zwyczajnym (średnim);

b) p zy legły mi — lin a , idąca prostopadle od punktu przecięcia ich granicy z linią brze­

gu (art. 6) do wyżej oznaczonej linii śr idkowej.

(3) Sposób oznaczenia zwyczajnego (średnie­

go) stanu wody określi rozporządzenie Ministra Robót Publicznych.

(4) Na wodach granicznych s:ęga własność obywateli polskich, o ile stosunki własności nie zostały inaczej uregulowane, do granicy Pań­

stwa.

(5) Powyższe postanowienia stosują się także do jezior, nie należących do wód płynących, o ile własnaść w inny sposób nie została uregu­

lowana.

1. P. a) rozp. Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 21 maja 1932 r. w spraw e znie sie n i urzędu Ministra Robót Pub'icznych (poz. 3 nin ejszego zeszy u), określające m. in. władze naczelne, klóre przejęły kompetencja b. M inistra Robót Publicznych, w y n i­

kające z przepisów us'awy wodnej b) art. 2 ust. (1) dekretu z dnia 24 maja 1945 r. o utworzeniu Minii, sterstwa Odbudowy (podany pod art. 2 rozp. z dnia

21 maja 1932 r . (poz. 3 mniejszego zeszytu), c) ustawę z dnia 9 marca 1932 r. o właściwość. M inisira Refoim Rolnych w zakresie wylipnywania m elioracji (poz. 2 mniejszego zeszyiu), a) p i;m 0 okólne z dnia 13 listopada 1934 r. N r P. 5.175.3 34 w sprawie pod.ialu spraw wodnych m.ędzy resor ..y m-ędzymuni- s.er alne (poz. 14 mniejszego zeszytu).

2. P. rozp. Mmis.ra Robót Publicznych z dnia 25 kw ietnia 1923 r. w przedmiocie oznaczenia stanu zwyczajnego (średniego) wody i Ln-i brzegu (poz. 6 mniejszego zeszytu).

P. pod art. 4 w y ro k u N. T. A. z dnia 12,111 1930 r. L. rej. 4792/28.

Linia brzegu.

A rt. 6.

(1) GTanicę między łożyskiem wody a przy­

ległymi gruntami oznacza się, gdzie jest w y­

raźna krawędź brzegu, według tej krawędzi, zresztą według granicy porostu traw, o ile zaś ta granica leży powyżej zwyczajnego (średnie­

go) stanu wody — według tegoż stanu wody.

(2) L.nia brzegu może być ustalona przez władzę wodną w razie potrzeby po wysłuchaniu właścicieli gruntów nadbrzeżnych j innych osób interesowanych. Interesowani mogą zażądać ustalenia l.nii brzegu na koszt własny.

(3) W razie zmiany łożyska wody może być linia b zegu ponownie ustalona.

(4) Linię brzegu ustala władza wodna na pod­

stawie postępowania, które przeprowadzi we­

dług postanowień części szóstej niniejszej usta­

wy. Ustalenie to nie przesądza jednak docho­

dzenia prawa, opartego na tytule prywatno­

prawnym, na zw ykłej drodze prawa.

Przymuliska na wodach płynących A rt. 7.

(1) Przymuliska, powstające stopniowo i nie­

postrzeżenie przy gruntach nadbrzeżnych wód płynących, zarówno jak i odsypiska, jakie two­

rzy woda płynąca, oddalając się niepostrzeże­

nie od jednego b zegu, a przenosząc na drugi, przypadają na rzecz właścicieli nadbrzeżnych w granicach, określonych w art. 5, ust. 2, punk­

cie b, z ob wiązkiem pozostawienia ścieżki lub drogi holowniczej wzdłuż rzek żeglownych i spławnych.

(2) To samo stosuje się do powiększenia gruntów nadbrzeżnych, powstałego skutkiem naturalnego obniżenia zwierciadła w rdy.

(3) Prawo to nie dotyczy odsypisk morskich, które stanowią własność Państwa.

Przymuliska na jeziorach i stawach.

A rt. 8.

(1) W jeziorach i stawach ,które nie należą do właścic eli nadbrzeżnych, p zymuliska i po­

wierzchnie przybrzeżne, osusz ne wskutek ob­

niżenia zwierciadła wody, pozostają w dotych­

czasowych granicach własnością właścicieli je.

(4)

PRZEPISY Z ZAKRESU PRAWA ADMINISTRACYJNEGO 13

zior i stawów. Muszą oni jednak zezwolić w ła ­ ścicielom nadbrzeżnym na dostęp do wody, o ile to jest konieczne do wykonywania zw ykłe­

go użytkowania w dotychczasowym zakresie.

(2) Natomiast właściciele jezior i stawów nie nabywają żadnego prawa do gruntów nad­

brzeżnych, jakie woda pokrywa podczas w y ­ lewów.

Odsypiska i grunty, uzyskane przez regulację.

A rt. 9.

(1) Grunt, uzyskany wskutek budowli regu­

lacyjnych między linią brzegu a budowlami re­

gulacyjnymi, tudzież łożyska wód płynących, odcięte przekopami, przypadają tym, którzy po­

noszą koszty przedsiębiorstwa.

(2) Skoro cel regulacji został osiągnięty, grunty te i odsypiska muszą być odstąpione właścicielom gruntów przyległych na ich żąda­

nie za zwrotem wartości, jeżeli nie są potrzebne do żeglugi albo do umocnienia brzegów albo też do produkcji materiałów dla robót regula­

cyjnych.

(3) Jeżeli względy publiczne tego wymagają, może władza wodna zobowiązać nabywców gruntów do odpowiedniego ich użytkowania.

1. W edług postanowień, zaw artych w us.ęp e 1 art. 9 u staw y wodnej, g runt, uzyskany w sku­

te k b udow li re g ula cyjn ych między lin ią brzegu a budow lam i regulacyjnym i, tudzież łożyska wod płynących, odcięte przekopami, przypadają tym , k tó rz y ponoszą koszty przedsiębiorstwa. Prze­

pis ten stwarza n ie w ą tp liw ie ty tu ł nabycia w ła ­ sności. Do orzekania zaś o nabyciu własności powołane są w razie sporu sądy powszechne, o ile ustawa w yraźnie nie stanowi inaczej. Gdy zaś w ustaw ie wodnej, o k tó re j mowa, nie prze­

kazano w yraźnie w ła d zy adm inistracyjnej orze­

kania o nabyciu własności z ty tu łu , ustanow io­

nego w art. 9, a zaskarżonym orzeczeniem, czy też zatwierdzoną n im decyzją Urzędu W oje­

wódzkiego, orzeczono właśnie o przypadńięc-U spornych gruntów Skarbow i Państwa na w łas­

ność, należało uchylić tę część zaskarżonego o- rzeczenia, jako w ydaną przez władzę n ie w ła ­ ściwą (z m o ty w ó w w y ro k u N. T. A. z dnia 24. V

1932 r. L. re j. 7197/30. Zb. W. N r 546 A. 32).

2 Jeżeli w postępowaniu o odstąpienie g ra n ­ tów uzyskanych przez regulację na zasadzie apt.

9 ust. 2 ustaw y wodnej poz. 574,1928 Dz. Ust., strona podnosi’ zarzut nabycia danego g ru n tu z ty tu łu p ry w a tr o-prawnego, w ładza nie ma obo­

w iązku w strzym ania postępowania adm inistra­

cyjnego (art. 198 ust. 3 ustaw y w odnej) i w y ­ znaczenia te rm in u do wniesienia pozw u do sadu (w y ro k N. T. A. z dnia 12.I X 1935 r. L. te j.

1472/32. Zb. W. N r 1064 A ).

Oderwiska.

Art. 10.

Jeżeli przez siłę żywiołową (wodę, zapadnię­

cie ziemi, usuwisko stoku górskiego) znaczna 1 łatwa do rozpoznania część gruntu zostanie oderwana ori brzegu i p zcrzucona do obcego gruntu, położonego niżej, lub na brzegu prze­

ciwległym, to właściciel poprzedni może włas­

ności swej dochodzić, lecz skargę o to w ciągu 2 lat wytoczyć jest obowiązany. Po upływie tego

terminu skarga jego jest niedopuszczalna, chy- baby właściciel gruntu, z którym część oderwa­

na została połączona, nie objął go jeszcze w po­

siadanie.

Wyspy.

Art. 11.

(1) Wyspy, tworzące się na wodach prywat­

nych, należą do właścicieli nadbrzeżnych w gra­

nicach, określonych w art. 5 ustępie 2.

(2) Wyspy, tworzące się na wodach publicz­

nych, stanowią dobro publiczne.

Pozwani zarzucają Sądowi A pelacyjnem u o- brazę a rt...-... iA ° raz r

uśt. 2 ustaw y wodnej z dnia 19 września 1 9 ^ przez uznanie, iż powód jest właścicielem spoj- nej osady, podczas, gdy zgodnie z p rz y z n a je skargi pow odowej, osada ta stanowi wyspę rzece Wiśle, w yspy saś na wodach publicznych stanbwią własność publiczną; zarzut ten nie

słuszny; pow ołane przepisy u staw y w0 , v (D. U. 1922 poz. 935), ja k przekonyw a wyraźny tekst art. 11, dbtyczą wysp „tw orzących się . czyli pow stałych już po wejściu w życie ustaw y (z m o tyw ó w orz<ecz. S. N. z dnia l b-

1931 r . I I. C. 111/31. Zb. Orz. I. C. S. N.

93 31).

A rt. 12.

Jeżeli woda płynąca, tworząc sobie nowe mię, przecina i okrąża grunt właściciela na ' brzeżnego i czyni z tegoż gruntu wyspę, to ^ ściciel zachowuje własność swego grt,n ^ choćby nawet wyspa utworzyła się na r/e publicznej.

Opuszczone łożysko:

a) wody płynącej.

Art. 13.

(1) Jeżeli woda publiczna opuści dotychcj ^ sowę łożysko i utworzy nowe, to nowe łozy . staje się dobrem publicznym. Dotychczas właściciele gruntów, zajętych pod nowe sko, mogą żądać w drodze adm inistracyjnej^

ciągu jednego roku od zaszłej zmiany, ahy ^ odszkodowano opuszczonym łożyskiem ^ sunku do powierzchni zabranego im gruntu, jego wartością.

(5)

'Ń r ia U S T A L A W O D N A D (2) Jeżeli woda p"ywatna opuści dotychcza­

sowe i utworziy nowe łożysko, woda ta staje się własnością właścic elj gruntów nadbrzeżnych.

Właściciele opuszczonego łożyska i dotychcza­

sowi właściciele nowego łożyska, właściciele nadbrzeżni, poprzedni i nowi, właściciele wody, jako też wszyscy inni, którzy poprzednio nreli prawo do wody i do łożyska nowej wody p ły­

nącej, są uprawnieni, a to wszyscy, lub każdy z nich do przywrócenia stanu pierwotnego w cią­

gu roku.

Przepisy a r t 13 ustaw y wodnej o opuszczo­

n ym łożysku rzeki rre m ają zastosowania do g ru n tó w ty lk o czasowo zalewanych p rzy w ie l­

kie j wodzie (orzeczen:e S N. z 12 TV 1938 1. C.

11.2683 37 O.S P. N r 567/38).

b) jeziora.

A rt. 14.

(1) Łożysko opuszczonego jeziora należy do właścicieli jeziora w stosunku do przysługują­

cego każdemu prawa własności.

(2) Jeżeli udziały własności nie były oznaczo­

ne, łożysko opuszczonego jęzora ma być roz­

dzielone między właścicieli b rzegów, według za­

sad, przepisanych w art. 5 ust. 2.

Ochrona brzegu.

Art. 15.

Każdy właściciel gruntu ma prawo zabezpie­

czać swój brzeg przed podmywaniem wody pły­

nącej. Nikomu atoli nie wolno zakładać takich budowli i plantacji, któreby mogły zmienić bieg wody, albo szkodzić żegludze, zakładom wod­

nym lub innym cudzym prawom.

Usuwanie przymulisk i wysp.

A rt. 16.

(1) Dla ułatwienia żeglugi i spławu, tudzież dla przywrócenia zwykłego biegu wody, może władza wodna zarządzić usunięcie przymulisk i przekopanie wysp.

(2) Za usunięcie przymulisk i przekopanie wysp na wodach publicznych nie mogą właści­

ciele żądać odszkodowania, chyba jeżeli po­

siadali przymulisko lub wyspę dłużej niż lat trzydzieści i używali ich pod uprawę.

Ograniczenie prawa rozporządzania wodą prywatną:

a) wodą opadową i odpływem ze źródeł.

A rt. 17.

(1) Właściciel nie może zmieniać kierunku odpływu zbierającej się na jego gruncie wody opadowej, ani odpływu ze źródeł ze szkodą gruntu niżej położonego.

(2) Właścicielowi gruntu niżej położonego nie wolno wstrzymywać naturalnego odpływu ze szkodą gruntu wyżej położonego.

(3) Zakaz, przewidziany w ustęp;e 1, nie do­

tyczy zmiany odpływu, spowodowanej zmianą gospodarczego użytkowania gruntu (zmianą kierunku orki, stawianiem budynków i ogro­

dzeń lub innymi gospodarczymi1 zarządze­

niami).

(4) Na właścicielu ciąży obowiązek usunięcia przeszkód i zmian w odpływie wody, powsta­

łych na jego gruncie wskutek przypadku lub działania osób trzecich na niek'rzyść wyżej, względnie n żej leżących gruntów.

1. W łaściciel g ru n tu może zm ienić kierunek o d p ły w u w ody deszczowej, jeżeli stąd nie pow ­ staje szkoda dla g ru n tu niżej położonego (orze­

czeń 'e S. N. z dnia 87V 1928 r 1. 791 28 O S P N r 360/31. ...

2. W ładza pozwana, uzasadniając zaskarżone orzeczenie, w y wódki, że skarżący, jako w łaści­

ciel g ru n tu niżej pełożonego, przez zasypanie ro w u na sw ym gruncie w s trz y m a ł n a tu ra ln y o d p ły w w ody opadowej ze szkodą g ru n tu w y ­ żej położonego; przy ty m władza pozwana zau­

waża, że bez znaczenia dla is to ty spraw y jest okol1 'cznośc, iż dany rów został sztucznie u- twonzeny, albowiem — zdaniem w ła d zy — od­

p ły w a m i n a tu ra ln y m i są nie ty lk o takie ścieki, k Lore sposobem n a tu ra ln ym w y ż ło b iły wody.

lecz także wszystkie ścieki sztuczne (r o w y )’

które w danych w ypadkach stanowią jedyne o d p ły w y dla gromadzących się wód opado­

wych. W ychodząc z tych założeń, władza po­

zwana uzinała, że w niniejszym w ypadku ma za­

stosowanie postanowienie art. 17 ust. 2 ustaw y wodnej, albowiem przedm iotow y rów jest je ­ d y n y m n a tu ra ln y m odpływ em .

W yw od y te nie są trafne.

Pod n a tu ra ln y m odpływ em wody, o k tó ry m m owa w art. 17 ust. 2 u staw y w odnej, należy rozumieć spływ anie w ody jedynie dzięki ko n ­ fig u ra c ji terenu, bez ja kie go ko lw ie k p rzyczy­

nienia się ludizkiego do takiego spływ ania w o ­ dy w sposób sztuczny, czy to przez wznoszenie w ałów , czy przez w ykopanie zagłębień. W n i­

niejszym w vpad!lm bezsporne jest, że rów ąuaestionis jest ściekiem sztucznym, u tw o rz o ­ nym przed la ty właśnie dla b ra k u naturalnego o d p ływ u wody. Rów ten, służąc zatem nieza­

wodnie do sztucznego odprowadzania w ody opadowej, me może być uw ażany za n a tu ra ln y o d p ły w wody, a w sku te k tego też nbe można do niego stosować przepisu art. 17 ust. 2 ustaw y wodnej, ja k to słusznie podnosi strona skar­

żąca. (z m o tyw ó w w y ro k u N. T. A. z dn. 15,1 1930 r. L. re j. 466/28. Zb. W. N r 178 A ).

3. W edług art. 17 L. 2 ust. wodnej nie w olno w łaścicielow i g ru n tu niżej położonego w s trz y ­ m yw ać naturalnego o d p ływ u ze szkodą g ru n tu w yżej położonego, a o tym , czy nastąpiło n a ru ­ szenie tego zakazu ustawy, rozstrzygać m ają władze adm inistracyjne.

W ynika to n ie w ą tp liw ie z postanowień art.

187, 247 L. 2, 249 L. 1 i 2 i 251 L. 3 ust. wodnej

(6)

PRZEPISY Z ZAKRESU PRAWA ADMINISTRACYJNEGO N r 13 (z m o tyw ó w orzeczenia S. N. z dnia 29.1 1930 r.

1. 22^30 O. S. P. N r 358 31).

4. Powód zarzuca pozwanemu naruszenie wypowiedzianego w art. 17 U6t. 1 u staw y w od­

nej zakazu zmieniania kie ru nku o dp ływ u wody opadowej, zbierającej się na gruncie ze szkodą g ru n tu sąsiedniego, niżej położonego. Narusze­

nie tego zakazu stanowi p rz e k ro c z e n i z art. 247 ust. 2 ustaw y wodnej, którego ukaranie należy dc w ła d zy adm inistracyjnej. Ta rów nież władza powołana jest, w m yśl art. 184 i nast. craz art.

249 cyt. ustawy, do orzekania o obowiązku usu­

n ię c i samowolnie przedsięwziętej zm iany i ewent. odszkodowania, a to bez względu na przedawnienie samego przekroczenia (art. 251 L . 3 ustaw y w odnej). Zachodzi zatem w da­

n y m w ypadku niedopuszczalność drogi sądo­

w ej (z m o tyw ó w orzeczenia S. N. z dnia 19.11 1930 r. O. S. P. N r 359/31).

5. A rt. 17 ustaw y w odnej (poz. 574/1928 Dz.

Ust.) zobow:ązuje właściciela g ru ntu niżej po­

łożonego do znoszenia naturalnego o dp ływ u w ody z g ru n tu w yże j położonego, lecz nie na­

kłada na u ego, poza w ypadkam i, w ym ien io n y­

m i w ust. 4, obow :ązku przeprowadzenia u_

rządzeń, m ających na celu ulepszenie tego od­

p ły w u . (w y ro k N. T. A. z dn. 12 I X 1930 r. L.

re j. 5058/28. Żb. W . N r 277 A. 30).

b) wodą jezior.

A rt. 18.

(1) Właściciel jeziora, nie należącego do wo_

dy płynącej, nie jest uprawniony snuszczać go lub jego zwierciadła tak obniżać, iżby przez to stan wód gruntowych uległ zmianie ze szkodą innych, chyha, że to jest potrzebne dla zw y­

kłego odwodnienia g'untów.

(2) Również nie wolno właścicielowi wpusz­

czać do jeziora wody i innych cieczy, lub w rzu­

cać stałych lub mulistych materii, które mogą wodę ze szkodą dla innych zanieczyścić.

' •

c) wodą podziemną A rt. 19.

(1) Właściciel gruntu nie może stale zabierać do użycia i zużycia większej ilości wody pod­

ziemnej, niż to jest potrzebne do użytku do­

mowego i do gospodarstwa, gdyby przez to:

1) zakład wodociągowy lub źródło, użytko­

wane przez kogo innego, zostały pozba­

wione wody, lub wydajność ich istotnie została zmniejszona,

2) dotychczasowe użytkowanie cudzego grun­

tu zostało uszczuplone,

3) stan wody płynącej lub jeziora tak został zmieniony, iżby inni w wykonaniu swo­

ich praw zostali przez to ukróceni, (2) Właściciel gruntu nie ma prawa:

I ) piętrzyć wody gruntowej doliny za pomo­

cą podziemnych urządzeń

2) wprowadzać luh wpuszczać do ziemi ta­

kich materii, któreby zanieczyszały wodę podziemną, .wodę płynącą lub jezioro ze szkodą dla innych.

(3) Przepis ustępu 2 punktu 2 nie ma zasto­

sowania do nawożenia gruntów.

Intabulacja A rt. 20.

Łożyska wód publicznych i prawa prywatne na wodach publicznych mogą być wpisane do ksiąg hipotecznych (gruntowych) za zezwole­

niem władzy wodnej I I instancji.

CZĘŚĆ DRUGA.

O użytkowaniu wód.

R o z d z i a ł I.

Użytkowanie powszechne.

Powszechne użytkowanie wód publicznych i prywatnych.

A rt. 21.

(1) Wód publicznych wolno każdemu bez osobnego pozwolenia władzy używać w sposób zwykły, nie wykluczający takiego samego użyt­

k o w a n i przez innvch: do kanieli mvcia. nra- nia, pojenia i pław :en:a, jeżdżenia łodzią, ślizg3' nia się oraz czerpania wody ręcznymi naczy­

niami dla gospodarstwa domowego. Z tym sa- mym ograniczeniem wolno każdemu odprowa­

dzać do publicznych wód płynących wodę zwy­

kłą lub zużytą, pochodzącą z gospodarstwa.

Pod to postanowienie nie podpada jednak od­

prowadzenie wód, zanieczyszczonych za pomocą wspólnych urządzeń (kanalizacji). Przez P0' wyższe używanie n :e można naruszać ani bicg1*

i jakości wody oraz brzegów, ani też uwłaczać cudzemu prawu, ani wyrządzać komukolwiek szkody. Przy tym muszą być zawsze zachowane przepisy policyjne i może to się odbywać tylko w m ejscach, do tego przeznaczonych, PrZJ użyciu dozwolonych w tym celu dostępów.

(2) To samo stosuje się do naturalnych nących wód prywatnych; jednakże jazda ł° “ ‘ kami i ślizgawka o tyle są dopuszczalne, o i*e do tychczas było w użyciu.

(3) Powyższe postanowienia nie mają zasto­

sowania do stawów, sztucznie utworzony4/

przez rozszerzenie łożyska wody prywatnej- Również jest wykluczone powszechne użycie prywatnych wód płynących, z w yjątko m 3 żeglugi i spławu, w miejscach, gdzie wody przepływają p- zez podwórza, ogrody i Par Wreszcie władza wodna może w każdej chwi wzbronić powszechnego używania na zbiorni

(7)

N r 13 w* U S T A W A 7 kach wodnych i takich jeziorach, z których

w ypływ ają wody prywatne.

(4) Do wydobywania roślin, pni drzewnych, mułu, ziemi, piasku, żwiru, kamieni i lodu z ło­

żyska wód publicznych potrzebne jest zezwole­

nie władzy wodnej z wyjątkiem specjalnych uprawnień, tudz eż wydobywania tych przed­

miotów bez osobnych urządzeń dla potrzeb go­

spodarczych. W wodach prywatnych jest do tego uprawniony tylko właściciel z zastrzeże­

niem nabytych praw csób trzecich, o ile to mo­

że się odbywać bez szkody dla innych, zwłasz­

cza ze względu na głębokość łożyska i bezpie­

czeństwo b zegów.

1. Prawo pobierania piasku, jako prawo u żyt­

kow ania w ody płynącej może być nabvte przez zasiedzenie, (w y ro k S. N. z dn<:a 4 ^ V III 193? r.

1. II. 3K 623/32.' Zb. Orz. I. K . S. N. N r 195 32).

2. P. pod art. 45 w y ro k N. T. A. z dnia 23 'X 1929 r. 1. rej. 3371/27.

Zakaz wstrzymywania, zanieczyszczania i marnowania wody.

A rt. 22.

(1) Zabrania się rzucania do wód ziemi, p:a- sku, żużli, kamieni drzewa, stałych lub m uli- stych materii i padliny, tudzież składania takich przedmiotów na brzegach wód płynących, je ­ żeli istn‘eje niehezpieczeńswo, że mogą być p zez wodę zebrane i wstrzymywać jej odpływ.

Zabrania się rów n;eż wpuszczania do wód ta­

kich rzeczy i wrzucania tak:ch przedmiotów i materii które, choćby nie wstrzymywały odpły­

wu wody, mogłyby spowodować jej szkodliwe zanieczyszczenie. Na w yjątki od tego zakazu może zezwol ć władza wodna, jeżeli skutkiem tego nie powstanie szkodliwe wstrzymanie od­

pływu lub zanieczyszczenie wody.

(2) Zabrania się takiego używania istnieją­

cych urządzeń do piętrzenia, doprowadzania i odprowadzania wody, którehy powodowało marnowanie lub bezużyteczne piętrzenie wody ze szkodą dla innych.

(3) Przepis ustępu 1 nie dotyczy podawania pokarmu dla ryb oraz nawożenia sztucznych stawów na wodach płynących, jeśli stawy te służą do hodowli i p zechowania ryb. Władza Wodna może jednak tego zabroń'ć, jeżeliby to lirngło spowodować szkodliwe dla innych za­

nieczyszczenie wody.

(4) Ustalenie faktu szkodliwego zanieczysz­

czenia wody należy do władzy wodnej. Może ona zezwól ć na w yjątki od powyższych zaka­

zów. Gdyby jednak przez takie zezwolenie m ia­

ło być utrudnione utrzymanie wód płynących, można w tym wypadku udzielić go jedynie Za zgodą obowiązanych do utrzymania. Władza Wodna może wyjątkowo, aż do odwołania, u- dziclić zezwolenia na moczenie lnu i konopi w Wodach płynących tam, gdzie na urządzenie o- i Sobnycb dołów do moczenia miejscowe w arun­

W O D JM A

ki nie pozwalają. Zezwolenie władzy wodnej pozostaje bez w pływ u na odpowiedzialność tych, którym zostało udzielone, za szkody, w y - nikłe a dozwolonego użytkowania.

Ograniczenie i zakaz używania wód płynących.

A rt. 23.

Władza wodna jest uprawniona ograniczyć lub zakazać używania wody płynącej, gdy uży­

wanie nie jest oparte na specjalnym prawie al­

bo na przepisach o użytkowaniu powszechnym.

Takie zarządzenia winny być uzasadnione.

Zezwolenie władzy.

A rt. 24.

(1) Wznoszenie nowych lub istotna zmiana istniejących budowli w wodach płynących w y ­ maga pozwolenia władzy wodnej (art. 45).

(2) Celem utrzymania wclnegi odpływu mo­

że władza wodna postanów ć, aby na wodach naturalnych płynących stawiane były urządze­

nia w pewnym odstępie od linii b zegu tylko za jej zezwoleniem.

Wpuszczanie cieczy do wód płynących.

Art. 25.

(1) Kto chce wodę łub inne ciecze ponad m ;a_

rę powszechnego użytkowania do wód odpro wadzać, musi o tym uprzednio zawiadomić władzę wodną. Gdy władza ta jest zdania, że projektowanemu odprowadzeniu sprzeciwiają s ę względy policyjne, lub ograniczenia, prze­

widziane niniejszą ustawą, ma zabronić odpro­

wadzenia z podaniem powodów. W przeciwnym razie w n n a władza oznajmić donoszącemu, że z je j strony n:e ma przeszkód do odprowadze­

nia. Władza wodna może również wskazać środki zaradcze, po których zastosowaniu cofnie swój zakaz.

(2) Przed o t ‘zymaniem oznajmienia (ust. 1) oraz przed zastosowaniem wskazanych przez władzę wodną środków zaradczych, odprowa­

dzenie wody lub innych cieczy jest wzbronione.

(3) Przepisy te nie mają zastosowan a, gdy prawo na odprowadzenie wody uzyskane zo­

stało na podstawie zezwolenia właściwej w ła­

dzy, lub gdy istniało w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, a nie zostało przez nią u- chylone.

Odpowiedzialność za zanieczyszczanie wody.

A rt. 26.

(1) Za szkody, które powstają skutkiem nie­

dozwolonego zanieczyszczenia wód, odpowiada przedsięb orca zakładu, z którego pochodzi za­

nieczyszczenie. Przedsiębiorca nie ponosi odpo-

/

(8)

8 PRZEPISY Z ZAKRESU PRAWA ADMINISTRACYJNEGO N r 13 wiedziaLności, jeżeli dla zapobieżenia zanie­

czyszczeniu zastosował należyte środki ostroż­

ności.

(2) Gdy zanieczyszczenie pochodzi z kilku za­

kładów, przedsiębiorcy odpowiadają solidarnie.

(3) W stosunku wzajemnym odpowiadają przedsiębiorcy stosownie do udziału w zanie­

czyszczeniu, a w razie wątpliwości — w ró w ­ nych częściach.

(4) Przepisy, według których także trzecie osoby są odpowiedzialne za szkody, pozostają nienaruszone.

Żegluga, spław tratew, spust drzewa, przewozy.

Art. 27.

(1) Wody publiczne i państwowe kanały że­

glowne mogą być przez każdego używane do komunikacji publicznej, a w szczególności do żeglugi i do spławu drzewa w stanie wiązanym, przy czym mają być przestrzegane^ przepisy traktatów państwowych, regulaminów, wyda­

nych dla żeglugi, spławu, policji rzecznej i ka­

nałowej oraz specjalnych ustaw i rozporządzeń.

(2) Spust drzewa luźnego na wodach pu­

blicznych może być dopuszczony w wypadkach i pod warunkami, które określi rozporządze­

nie Ministra Robót Publicznych.

(3) Założenie łańcucha lub podobnego urzą­

dzenia w wodzie publicznej dla ułatwienia że­

glugi, wymaga zezwolenia władzy wodnej.

(4) Urządzenie stałego przewozu na wodach publicznych zależy od zezwolenia władzy wod nej. Na wodach prywatnych pozwolenie jest wymagane, jeżeli przewóz ma być urządzony w celach zarobkowych.

(5) Pozwolenie nie jest potrzebne na prze­

wozy urządzone czasowo dla transportu robot­

ników lub materiałów.

P. rozp. M inistra Kom unikacji z dnia 21 Lipca 1935 r.

o spuście drzewa luzem na wodach publicznych śród.

lądowych (poz. 13 niniejszego zeszytu).

(3) Władza wodna może zamknąć drogi * ścieżki holownicze wzdłuż publicznych wód płynących na pewnych przestrzeniach.

(4) Władza wodna upoważniona jest do w y­

dawania rozporządzeń, bliżej określających wyżej wymienione obowiązki.

Lądowanie i wyładowywanie statków i tratew.

Art. 29.

(1) Właściciele i użytkownicy gruntów przy­

legających do wód żeglownych i spławnych winni pozwalać na przybijanie i przymocowy­

wanie do brzegu statków i tratew, o ile poszcze­

gólne odcinki gruntów nadbrzeżnych na wnio­

sek ich właścicieli, względnie użytkowników nie zostały od tego obowiązku zwolnione Prze*

właściwą władzę wodną. Ten sam obowiązek ciąży w nagłych wypadkach na prywatnych przystaniach i ładowniach.

(2) W nagłych wypadkach właściciele i u żytkownicy gruntów nadbrzeżnych nie mog4 sprzeciwiać się również przejściowemu umiesz­

czeniu na brzegu ładunku, statku lub tratwy- (3) Właściwa władza wodna może wydać rozporządzenie określające bliżej te obowiąz *•

Odpowiedzialność właścicieli statków i tratę"

za szkody.

Art. 30.

(1) Za szkody, powstałe z powodu niezgodne, go z rozporządzeniami władz używania dróg ścieżek holowniczych lub z powodu lądowania- przymocowania i wyładowania, odpowia właściciel statku lub tratw y. .

(2) Żądanie odszkodowania w drodze adm nistracyjnej przedawnia się w ciągu roku.

Żegluga, spław tratew i spust drzewa na dach prywatnych

Ścieżki i drogi holownicze.

A rt. 28.

(1) Właściciele gruntów, przylegających do wód żeglownych i spławnych, oraz w miarę po­

trzeby właściciele gruntów, leżących poza ty ­ mi gruntami, muszą pozwolić na urządzenie i utrzymanie na ich gruntach przez Państwo ścieżki lub drogi holowniczej w celu holowania statków i tratew tak przez ludzi, ja k i zwie­

rzęta.

(2) Gdy prywane wody płynące zaliczcne zo­

staną do wód żeglowych i spławnych, ma Pań­

stwo odszkodować właścicieli za ścieżki i drogi holownicze, urządzone na ich gruntach. To samo stosuje się do publicznych wód płyną­

cych, wzdłuż których nie istniały dotychczas ścieżki lub drogi holownicze,

A rt. 31.

(1) Żegluga, spław tratew i spust drzeV*^

luźnego na prywatnych wodach płynących»

dozwolone w dotychczasowym zakresie gdzie przy wejściu w życie niniejszej us.^j,'e były powszechnie wykonywane lub spec) dopuszczone. Nadto w interesie publicz lub ze względu na przeważające potrzeby spodarcze mogą one być dopuszczone ln szerzone, albo też ograniczone lub żakai rozporządzeniem Ministra Robót P ubliczny ^ ^

(2) Do żeglugi i spławu tratew na Pry^^je nych wodach płynących m ają być zastoso j przepisy art. 28, 29 i 30 o używaniu sclcZ,0^vii

drogi holowniczej, o lądowaniu i pr/.yni°c ^

rsill n , m m n ło rlk n-.rlllv7PVTIVI-ll tU ltZteż Ó

niu na gruntach nadbrzeżnych,

»•¿kodowaniu

(9)

N r 13 U S T A W A W O D N A 9 Opłaty za użytkowanie wód.

Art. 32.

(1) Minister Robót P ublicznych może w po­

rozumieniu z Ministrem Skarbu zarządzić po­

bieranie opłat od statków, tratew i drzewa luź­

nego, płynących na wodach publicznych i pry­

watnych, oraz za wydobywanie roślin, pni drzewnych, mułu, ziemi, piasku, żwiru, kamieni i lodu z łożysk wód publicznych (art. 21 ust. 4), jak również za specjalne świadczenia na śród­

lądowych drogach wodnych.

(2) Opłaty od żeglugi, spławu i spustu mają być użyte na pokrycie kosztów zarządu, u zą_

dzeń i odszkodowań, opłaty zaś za wydobywa­

nie przedmiotów i materiałów z wód publicz­

nych — na utrzymanie tych wód.

(3) Szczegółowe przepisy wydane zostaną w drodze rozporządzenia.

P. T07'p. M.nistra Robót Publicznych z dnia 6

marca 1924 r. w przedmiocie pobierania opłat za w y­

dobywanie piasku, żwiru, kamień: i lodu z łożysk wód publicznych śródlądowych (poz. 7 niniejsze­

go zeszytu) oraz rozp. M nistra Kom unikacji z dnia 29 marca 1933 r. o pobieraniu opłat od statków, łodzi, tratew i spustu drzewa luźn-ego oraz za spe­

cjalne świadczen a na śródlądowych wodach pu­

blicznych, żeglowych i spławnych (Dz. U. R P N r 37, poz. 302) (tekstu rozp. z dn a 29 /III 1933 r. nie po­

dano, ponieważ ustalone w nim stawki 0płat w obec­

nych warunkach gospodarczych stały się nieaktualne i ze względu na zamierzoną nowelizację tego rozp.).

Ochrona prawa użytkowania wód płynących Art. 33.

(1) Właściciel wody płynącej, jako też ten, komu przysługuje prawo użytkowania tej wo­

dy przy wejściu w życie niniejszej ustawy, nie mogą utrudniać powszechnego użytkowania lub też ich uniemożliwiać. W ogóle nie wolno nikomu przeszkadzać w powszechnym użytko­

waniu wód płynących.

(2) Władza wodna ma czuwać nad przestrze­

ganiem tych postanowień.

Zakaz używania gruntów nadbrzeżnych.

A ri. 34.

Użytkowanie powszechne nic uprawnia do wejścia na cudze grunty nadbrzeżne ani do ich używania ani do zakładania urządzeń w wo­

dzie. Przepis niniejszy nie narusza postanowień art. 28 ust. 1, 29 i 31.

Regulowania powszechnego użytkowania.

A rt. 35.

Władza wodna może powszechne użytkowa­

nie regulować, ograniczać lub zakazywać. Za­

rządzenia takie winny być uzasadnione,

R o z d z i a ł II.

Użytkowanie wody prywatnej przez właściciela Zakres użytkowania.

A rt. 36.

(1) Właściciel gruntu może rozporządzać wodą, znajdującą się na powierzchni lub pod powierzchnią jego gruntu, tudzież wodą płyną­

cą, z og aniczenlami, przewidzianymi w art. 17 do 19, tudzież w art. 22 do 25 i art. 37!, do 39 ni­

niejszej ustawy, o ile temu nie sprzeciwiają się prawa osób trzecich.

(2) W szczególności właściciel ma prawo:

1) używać i zużywać wodę oraz odprowadzać ją naziemnie lub podziemnie, bezpośrednio lub pośrednio;

2) wprowadzać do wody płynącej wodę lub inne ciecze naziemne lub podziemne, bezpo­

średnio lub pośrednio;

3) obniżać lub podnosić zwierciadło wody oraz trw ale zbierać wodę przez wstrzymanie odpływu.

P. pod art. 4 w y ro k N. T. A. z dinia 12/ I I I 1930 r. L. r ej. 4792 28.“

Ograniczenie użytkowania wody płynącej.

Art. 37.

(1) Przez użytkowanie wody płynącej nie można:

1) ze szkodą innych ani zmieniać odpływu, ani wody zanieczyszczać;

2) tak zmieniać stanu wody, aby przez to inni w prawach do wody zostali ukróceni, albo obce grunty zostały na szkodę narażone;

3) utrudniać innym należytego utrzymania wód płynących i brzegów.

(2) Nieznaczne szkody nie mają być brane pod uwagę.

(3) Zmiana poziomu wody, która powoduje zmianę stanu wody gruntowej na niekorzyść in­

nych, jest wówczas dozwolona, jeżeli została uskuteczniona przez wprowadzenie wody łub obniżenie zwierciadła wody w celu odwodnie­

nia rowami lub drenami gruntów, dla których woda płynąca stanowi odpływ naturalny.

P. pod art. 4 w y ro k N. T. A. z dnia 12 I I I 1930 r. L. re j. 4792/28.

Obowiązek odprowadzania niezużytej wody w granicach gruntu właściciela.

A rt. 38.

(1) Woda, zabrana przez właścicieli gruntów nadbrzeżnych z ich prywatnej wody płynącej, a nie zużyta w granicach ich gruntów, które stanowią całość gospodarczą, ma być wprowa­

dzona na powrót do łożyska wody płynącej

(10)

10 PRZEPISY Z ZAKRESU PRAWA ADMINISTRACYJNEGO IMr 13 przed zetknięciem się z obcymi gruntami. Je­

żeli brzegi przeciwległe należą do różnych wła­

ścicieli, każdy z nich ma prawo do odprowa­

dzenia tylko połowy ilości wody, jaka ze wzglę­

du na powszechne użytkowanie i potrzeby go­

spodarcze właścicieli gruntów niżej położonych może być rozporządzalna.

(2) Właściciele gruntów nadbrzeżnych n'e są uprawnieni do takiego piętrzenia wody, któreby sięgało poza granicę ich grutnów, albo uniemo­

żliwiało osuszenie cudzych gruntów dla po­

trzeb rolnictwa.

Wspólne użytkowanie wód płynących.

A rt. 39.

Jeżeli właściciele kilku przyległych części wody płynącej zgodzą się na wspólne wykony­

wanie przysługujących im praw użytkowania lub utworzą spółkę, wtedy ich grunty stanowią jedną całość odnośn e do dopuszczalności w y­

konywania tych praw.

Użytkowanie jezior.

A rt. 40.

Władza wodna orzeka, czy i w jakim zakresie dopuszczalne jest nadal w razie potrzeby do­

tychczasowe użytkowanie powszechne jeziora.

Właściciel jeziora winien być przed tym w y ­ słuchany. Wydane zarządzenie może władza w każdym czasie odwołać.

Odszkodowanie za ograniczenie użytkowania wody podziemnej.

A rt. 41.

(1) Jeżeli właściciele wody podziemnej wskutek ograniczenia jej użytkowania do po­

trzeb domowych i gospodarczych (art. 19) po­

noszą szkodę, mogą żądać od przedsiębiorstwa, pobierającego wodę, wznies enia urządzeń, któ- reby szkodzie zapobiegały lub ją w yrównywa­

ły, o ile urządzenia takie dadzą się pogodzić z przedsiębiorstwem i gospodarczo usprawiedli­

wić. O ile nie można zapobiec szkodom lub ich wyrównać, winno być uiszczone odszkodowa­

nie w wysokości istotnej straty.

(2) Na żądanie przedsiębiorcy odszkodowanie może być wymierzone w periodycznych świad­

czeniach. Władza wodna może sob e zastrzec zbadanie i ponowne ustalenie odszkodowania w pewnych okresach czasu.

Użytkowanie wody prywatnej na podstawie zezwolenia.

A rt. 42.

(1) Prawo do użycia i zużycia nadwyżki wo­

dy podziemnej, jaka jest do rozporządzenia po

pokryciu potrzeb domowych i gospodarczych właściciela, tudzież do piętrzenia wody pod­

ziemnej dalej prawo wpuszczania do ziemi i do jez ora wody lub innych c eczy, lub wrzucania do jeziora stałych lub mulistych materii, może nabjć właściciel, a za jego zgodą kto inny. na podstawie pozwolenia władzy wodnej.

(2) N e wyklucza to możliwości wywłaszcze­

nia gruntu celem uzyskania bez zgidy właści­

ciela pozwolenia na pobór wody dla celów go­

spodarczych lub przemysłowych (art. 124) (3) Używanie lub zużywanie wody, tudzież wprowadzanie wody lub innych cieczy przez większą liczbę up awnionych może być uregu­

lowane w drodze postęp trwania wyrównaw­

czego.

(4) Przy udzielaniu zezwolenia należy zasto­

sować przepisy art. 46—48, tudz eż art. 51, 52, 54 i art. 56— 64. Jeżeli przy udzieleniu zezwo­

lenia chodzi o nabycie prawa, nieprzysługują- go właśc cielowi w myśl art. 19, winien przed­

siębiorca wykonać urządzenia, zapobiegające szkodliwemu działaniu zamierzonego użytkowa­

nia wody, a gdy tak e urządzenie nic da się po­

godzić z przedsiębiorstwem, lub gospodarczo u- sp awiedliwić, uiścić odszkodowanie w wyso­

kości istotnej straty.

Odprowadzenie wody podziemnej za granicę własności gruntowej.

A rt. 43.

Kto chce odprowadzić wodę podziemną dla jej użycia lub zużycia poza granicę posiadłości gruntowej, stanowiącej całość gospodarczą, po­

trzebuje na to zezwolenia.

Odszkodowanie za istotne straty.

Art. 44.

Właścicielowi należy się odszkodowanie za odebraną lub naruszoną możliwość użytkowania wody w wysokości istotnej straty. O ile chodzi o utracone korzyści, mają być zastosowane przepisy prawa cywilnego.

R o z d z i a ł I I I .

Użytkowanie wód na podstawie pozwolenia władcy.

Pozwolenie władzy.

Ar t. 45.

(1) Pozwolenia władzy wodnej potrzeba:

1) do używania i zużywania oraz odprowa­

dzania wody nadz emnie lub podziemnie, bez­

pośrednio lub pośrednio,

2) do doprowadzania wody i innych cieczy nadziemnie lub podziemnie, bezpośrednio pośrednio,

(11)

N r 13 U S T A W A W O D N A 11 3) do istotnej zmiany łożyska lub brzegów

wody płynącej,

4) do obniżania lub podnoszenia zwierciadła wody, zwłaszcza trwałego zbierania wody przez Wstrzymywanie odpływu,

5) do budowy i istotnej zmiany urządzeń, w szczególności mostów i kładek, tudzież zakłada­

nia nad wodą i w wodzie przewodów rurowych i kabli,

6) do budowy pcrtów, przystani i dojazdo­

wych kanałów żeglownych, o ile te ostatnie nie stanowią samoistnych dróg wodnych, albo też budowane są przez prywatne przedsiębiorstwo przy udziale, lub bez udziału Państwa w kosz­

tach,

7) do urządzana zakładów kąpielowych, przeznaczonych do publicznego użytku,

8) do urządzania stałych przewozów fart. 27).

(2) Pozw lenn jest zbyteczne, gdy powyższe prawą istniały przy wejściu w życie niniejszej Ustawy i przez nią zostają utrzymane, lub gdy i Używarre wody z mocy przepisów o użytkowa­

niu powszechnym, albo z mocy p zepisów o u - żyłkowaniu wody prywatnej przez właściciela jest dozwclome.

(3) Równeż zbyteczne jest pozwolenie na Wykonanie budowli wodnych i regulacyjnych przez Państwo lub związki samorządowe, Zw;ązki międzykomunalne, albo uzdrowiska, Uznane za posiadające charakter użyteczności publicznej na podstawce projektów, zatwierdzo­

nych przez M nistra Robót PubUcziriych;—postę­

powanie zaś wodno-prawne w sprawie takich projektów ograniczyć s:ę winno do rozprawy i orzeczenia co do zarzutów i żądań st on intere­

sowanych.

(4) O dopuszczalności ujęcia wody podziem­

nej zapomocą robót przedsiębranych na pod­

stawie uprawnienia, uzyskanego według ustaw gónrczych, lub też uprawnienia do wydobywa­

nia nriierałów żywicznych, uzyskanego według austriackich ustaw z 11 maja 1884 r. (austr.

Hz. Ust. P. N r 71) i z 9 styczn a 1907 r. (Dz.

list. P. N r 7). jak rów neż galicvjsk;ej usta­

n y krajowej z 22 marca 1908 r. (Dz. Ust. K raj.

Nr 61) (k- ajowej ustawy naftowej), rozstrzy­

gają władze górnicze Natomiast na urządzenie Okładów wodnych na powierzchni ziemi ma Posiadacz kopalni i uprawniony do wydobywa­

nia minerałów żywicznych uzyskać pozwolenie tyładzy wodnej według postanowień niniejszej kstawy.

(5) Na skutek podania może byc pozwolenie Przywiązane do prawa własności gruntowej

1. P ustawę z dn. 28 stycznia 1932 r. o stosunkach

¡Prawnych w obszarach warownych i rejonach umoc.

Pion-ch (Dz. U. R. P. N r 19, poz. 124).

2. p. art.. 6 dekretu z dnia 5 ’ utego 1946 r. o utwo- fz^ń:u 'P a iis ‘ wowego In?tvtu*u IJydrologezno.Meteo- , tologicznego (Dz. U. R. P. N r 6, poz. 55).

1. Ustawa wodna w art. 45 p. p. 1) i1 2) posta­

nawia, że pozwolenia władzy wodnej potrzeba (Jo używania i zużywania oraz odprowadzania

¥

i doprowadzania w ody i innych cieczy nadziem­

nie i podziemnie, bezpośrednio lu b pośrednio.

W edług art. 21 tejże ustaw y w olno w praw dzie każdemu bez osobnego pozwolenia w ładzy u - żywać wód publicznych i płynących wód p ry ­ w atnych w sposób z w y k ły , nie w ykluczający takiego samego użytkow ania przez innych, a także odprowadzać do wód płynących wodę zużytą, pochodzącą z gospodaistwa; pod to po­

stanowienie atol; nie podpada odprowadzanie wód, zanieczyszczonych za pomocą w spólnych urządzeń (ka n a liza cji). Z tych przepisów w y ­ nika pośrednio, lecz niedwuznacznie, że do od­

prowadzania zanieczyszczonych w ód zapomo­

cą 'kanalizacji do innych wód pozw olenie w ła ­ dzy wodnej jest zasadniczo wymagane. Wszak­

że, gdy chodzi o w ykonanie budow li w odnych i regulacyjnych przez Państwo lu b zw iązki sa­

morządowe na podstawie p ro jektó w , (zatwier­

dzonych przez M in istra Robót Publicznych, w e­

dług ustępu trzeciego art. 45 zbyteczne jest po­

zwolenie na w ykonanie takich b udow li, a po­

stępowanie wodno-prawne w sprawie takich p ro jektó w ograniczyć się w inno do ro z p ra w y i orzeczenia co do zarzutów i żądań stron in tere ­ sowanych. Do takich b ud o w li w odnych należą, w b re w odmiennemu zapatryw aniu skarżących, rów nież urządzeń'a kanalizacyjne, ja ko instala­

cje, służące do podziemnego odprowadzania wód zanieczyszczonych, (z m o tyw ó w w y ro k u N. T. A. z dnia 23dX 1929 r. L . re j. 3371 27.

Zb. W. N r 128 A ).

2. W razie zniszczenia przez powódź śluzy, m ającej zapewnić n a tu ra ln y o d p ły w w ody w rzece, zezwolenie na odbudowę śluzy tu d z:eż zatw ierdzenie p ro je k tu b u d o w li należy do w ła ­ dzy wodnej, orzeczenie n atenrast o obow iązku właściciela g ru n tu do odbudowy śluzy, w y n ik a ­ ją cym z obciążenia g ru n tu ciążarem u trz y m y ­ wania śluzy, zabezpieczonym przez wpis łrp o - teczny, oraz o odszkodowaniu za zw łokę w od­

budowie śluzy należy do sądów powszechnych (orzeczenie T ry b u n a łu Kom petencyjnego z 30/X 1935 r. L. rej. 2 35. O. S. P. N r 47/36.).

3. Państwo, w zględnie związek samorządowy w przypadku, gdy w yje d nyw an ie pozwolenia na przeprowadzenie urządzeń w odnych jest zgodnie z art. 45 ust. 3 u staw y w odnej zbytecz­

ne wobec zatwierdzenia przez M inisterstw o Ro­

bót P ublicznych p r :je k tu tych urządzeń, nie są obowiązane wszcząć przed zajęciem g ru n tu po­

stępowania, dotyczącego odszkodowania w łaści­

ciela (orzeczenie S. N. z 19 V I I I 1936 r. C. I 2899/35 O. S. P. N r 126 37).

4. W art. 102 określono ty lk o , k tó rz y przedsię­

bio rcy są u praw nieni do re g ula cji wód pu­

blicznych w edług zasad, ustalonych w rozdz:a- le I I części trzeciej u staw y wodnej. Przedsię­

biorcy, nie w ym ienieni w ty m a rty k u le , nie mogą więc nabyć praw a do re g u la c ji w edług tych zasad, z tego je d na k b yn a jm n ie j nie w y ­

nika, b y nie m ogli oni nabyć tego praw a w edług

Cytaty

Powiązane dokumenty

Z przytoczonych przepisów wynika dalej, że urzędnik stanu cywilnego może zarejestrować związek małżeński żołnierza, nie posiadającego zezwolen:a na zawarcie

ży do wykonywania powszechnego obowiązku przysposobienia zawodowego oraz organizację i sposób jego wykonywania określi komendant główny „Służby Polsce“ na

§ 5. Każda osoba fizyczna lub prawna, zaj' mująca się zawodowo sprzedażą nawozów sztucznych, winna w ciągu dni 30 od wejścia w życie niniejszego

wych i wodnych oraz wszelkich urządzeń uży­. teczności

^ ń i i rozrywkowym i, które mogą być czynne :Wy wspomnianych przedsiębiorstwach tylko Podstawie pozwoleń, wydanych przez wła- , W adm inistracji ogólnej zgodnie

rzęta podpadają pod postanowienia § 1, świa- ectwo, którego ważność wygasa, może być na następny wyżej wymieniony okres przedłużone Przez powiatowego

.Prowadzący księgi stanu cywilnego obowiązani są co trzy miesiące przesyłać właściwym gminom dokładne dane o zaszłych w ciągu tego czasu przypadkach urodzin,

(2) Powiatowa władza administracji ogólnej zawiadamia o decyzji proszącego, wydając mu poświadczenie o zwolnieniu od powszechnego obowiązku wojskowego z tytułu