• Nie Znaleziono Wyników

Komisja Historii i Filozofii Medycyny

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Komisja Historii i Filozofii Medycyny"

Copied!
2
0
0

Pełen tekst

(1)

20

LUTY 2008

WIELKOPOLSKA IZBA LEKARSKA

Osiemnastego grudnia 2007 roku odbyło się kolejne posiedzenie Komi- sji Historii i Filozofii Medycyny PTPN.

I tym razem w sali Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk – jak zwykle – było bardzo interesująco.

Czy wiedzą Państwo, że pierwszy

„polski” podręcznik pediatrii został wydrukowany w Wenecji w 1583 roku za sprawą polskiego lekarza Jana Hie- ronima Chróściejowskiego? Jak to się stało, opowiedziała zebranym dr Kata- rzyna Surdyk.

Otóż Hieronim Chró- ściejowski był uczniem sławnego w tamtych cza- sach Hieronima Mercuriali- sa z Foli. Lekarza, naukow- ca, badacza, autora wielu traktatów lekarskich oraz wykładowcy w Padwie, Bolonii i Pizie. Mistrz zlecił młodemu polskiemu słucha- czowi i imiennikowi opraco- wanie swoich wykładów.

Miał wielu uczniów, ale wybrał właśnie Polaka. Tak powstał traktat De morbius puerorum. Jest to dzieło bardzo obszer- ne, zawierające całą ówczesną wiedzę na temat pediatrii. Podzielone jest na trzy części: choroby zewnętrzne, wewnętrzne i pasożytnicze. Podręcznik był aktualny jeszcze w XVIII wieku.

Cieszył się wielkim uznaniem i uważa- ny był za najobszerniejszy i najpoczyt- niejszy podręcznik pediatrii.

W niewielu dokumentach pojawiają się informacje o tym, że Chróściejowski jest autorem dzieła. Sława Mercurialisa przyćmiła jego dokonanie. A przecież był faktycznym autorem podziwianego

opracowania. W dodatku ten znakomity lekarz pochodził z Poznania.

O innym znakomitym poznanianinie, niemal całkowicie dziś zapomnianym, dr. Ludwiku Gąsiorowskim, z wielką kompetencją opowiadał prof. Roman K.

Meissner, nowy przewodniczący Komi- sji Historii i Filozofii Medycyny PTPN.

Ten lekarz „obok dr. Karola Marcin- kowskiego (1800-1846) był drugą naj- wybitniejszą postacią ówczesnego poznańskiego świata lekarskiego, obej- mującą oprócz znaczącej pracy zawo- dowej, również szeroką działalność konspiracyjną, polityczną, spo- łeczną, filantropijną, a prze- de wszystkim naukową” – mówił profesor.

W listopadzie 1935 roku w pięknie udekorowanej Księgarni Świętego Wojcie- cha odbył się uroczysty wie- czór lekarski w setną rocznicę wydania pierwszej pracy naukowej Gąsiorowskiego.

Niestety, w latach następnych pamięć o tej znaczącej posta- ci stopniowo się zacierała.

Ludwik Gąsiorowski studiował medy- cynę na Uniwersytecie Wrocławskim.

Naukę przerwał, aby wziąć udział w po- wstaniu listopadowym. Na uczelnię powrócił dopiero w 1833 roku, a studia ukończył w 1835 roku. Po studiach osiadł w Poznaniu, stając się między innymi jed- nym z najbliższych współpracowników Karola Marcinkowskiego. Stałe miejsce w nauce i kulturze polskiej zapewniło mu czterotomowe monumentalne i podsta- wowe dzieło z dziejów medycyny pol- skiej: Zbiór wiadomości do historyi sztuki lekarskiej w Polsce od czasów najdaw- niejszych, aż do najnowszych.

Komisja Historii

i Filozofii Medycyny

Pierwszy „polski” podręcznik pediatrii został wydrukowany w Wenecji w 1583 roku

za sprawą polskiego lekarza

Jana Hieronima Chróściejowskiego

(2)

Olbrzymie uznanie zyskał, praktyku- jąc jako lekarz, leczący także bezpłatnie ubogich na Chwaliszewie i jako spo- łecznik (m.in. członek Rady Municy- palnej Miasta Poznania i zarządu Baza- ru). Brał udział w przygotowaniu powstania wielkopolskiego w 1846 roku, za co został aresztowany i osadzony w Cytadeli Poznańskiej, a następnie w więzieniu Sonnenberg. Po uwolnie- niu stał się współorganizatorem Towa- rzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu, tworząc w jego ramach Wydział Nauk Przyrodniczych.

Ludwik Gąsiorowski zmarł w 1863 roku, zostawiając jedynie rozmaite książki, narzędzia lekarskie, garderobę oraz długi licznych pacjentów...

Na zakończenie referatu prof. Meis- sner zaproponował, aby z okazji 150.

rocznicy powstania PTPN wydać reprint głównego dzieła dr. Gąsio- rowskiego o historii polskiej medycyny i w ten sposób przywrócić pamięć o nim dzisiejszemu Poznaniowi.

Wielkim honorem dla zebranych był udział w posiedzeniu prawnuka Ludwika Gąsiorowskiego, wybitnego historyka mediewisty – prof. dr. hab. Antoniego Gąsiorowskiego.

Dwie znaczące postacie w historii Poznania, a tak niewiele o nich wiemy.

Ktoś powiedział, że Poznań nie umie się chwalić i promować swoich osiąg- nięć. Wystarczy porównać materiały historyczne dotyczące powstań stycz- niowego czy listopadowego i powstania wielkopolskiego. Albo szczupłość dokumentacji o ruchu oporu w czasie II wojny światowej w Wielkopolsce

wobec jej obfitości w innych częściach Polski. Wreszcie, dopiero w ostatnim czasie uhonorowano pomnikiem poz- nańskich matematyków, którzy złamali kod Enigmy... Okazuje się teraz, że nie dbamy także o treść naszej pamięci.

A to trudniej wybaczyć...

ANDRZEJ BASZKOWSKI Dr Katarzyna Surdyk

21

WIELKOPOLSKA IZBA LEKARSKA

LUTY 2008

Prof. Roman K. Meissner

Cytaty

Powiązane dokumenty

Pamiętam, że kiedyś mama się gdzieś zagapiła i rozsypała kawę podczas mielenia, i przez to się popłakała.. To taki jeden z absurdów, że aż trudno uwierzyć, że ktoś

ni z wymienionych tu utworów to powieść, która w przewrotny sposób opowiada o losach Hermanna Daniela Hermesa, kaznodziei, nauczyciela, autora rozpraw i hymnów, wysokiego

Wszystkie pokrótce omówione publikacje z zakresu historii medycy- ny starożytnej, które ukazały się drukiem na łamach „Archiwum”, tworzą, jak już wspomniano,

O ile w wiekach XIV i XV mieliśmy do czynienia, z wyjątkiem Hanneke M ókyna i Jakuba Rosenowa, z tytulaturą dość ogólną ( dictum Messer, mensurator , agrimensor, terre

Humboldt jest ostat­ nim należącym do epoki romantyzmu kosmografem, kładącym podwaliny pod nowoczesną geografię, Hettner i Penck — różniący się zasadniczo

§ 23 Wave-making resistance in the unrestricted shallow water 242 §24 Wave-making resistance in the restricted shallow water 243 §25 Measurement of total resistance in a shallow

Omawiana Bibliografia programowo nie podaje informacji czy dane czasopismo zaczęło się ukazywać dopiero po wojnie, czy wychodziło już przed wojną.. Jeśli

This study investigates robustness, ef fluent quality and the ef ficiency of four different biological nitrogen removal technologies (i.e. one nitri fication based and