J. R.
Włoski system penitencjarny :
[recenzja artykułu G. Tartaglione
opublikowanego w czasopiśmie
"Bulletin de l’administration
pénitentiaire", 1962, nr 4]
Palestra 6/12(60), 99-101
N r 12 (60) Zagraniczna prasa praw nicza 9»
W łoski system penitencjarny
« m a w ia n a ła m a c h w y d aw an eg o p rzez h elg ijsk ie m in iste rstw o sp raw ied liw o ści „ b u lle tin d e l’a d m in is tra tio n p é n ite n tia ire ” (nr 4 lip iec—sie rp ień 1962 r.) G. T a r t a g l i o n e .
O r g a n i z a c j a o g ó l n a a d m i n i s t r a c j i p e n i t e n c j a r n e j . W szelkim i z a g ad n ien ia m i zw iązanym i z w y k o n an ie m orzeczonych k a r pozbaw ienia w olności, śro d k ó w re e d u k a c ji m łodocianych, pom ocy ro dzinom u w ięzionych o raz pom ocy p o stp e n ite n c ja rn e j z a jm u je się a d m in is tra c ja p e n ite n c ja rn a , b ęd ą ca je d n y m z o rg a n ó w a d m in istra c ji w y m ia ru spraw ied liw o ści. J e j c e n tra ln y m o rganizm em je s t D y re k c ja G en e ra ln a, k tó re j b ezpośrednio p o d le g ają d y re k to rz y poszczególnych z a k ła d ó w p e n ite n c ja rn y c h . P o n ad to u sta w ą z dn. 28.VI.1955 (No 1538) pow ołani zostali in sp e k to rzy za k ia d ó w d la o k ręg u każdego są d u apelacyjnego.
Z ak ład y i in sty tu c je p rzeznaczone d la m łodocianych są zgru p o w an e w tzw. „C e n tra re e d u k a c ji m ło d o cian y ch ” m a ją c e sw oje sie d zib y w głów nych o środkach okręg u , w k tó ry c h z n a jd u ją się ta k ż e są d y d la n ie letn ich .
P ro k u ra to rz y g e n e ra ln i re p u b lik i p rzy są d a c h ap e la c y jn y c h w yposażeni są w p raw o w y k o n y w an ia n ad z o ru nad okręgow ym i in s ty tu c ja m i p en ite n c ja rn y m i.
F u n k c j e s ę d z i e g o n a d z o r u j ą c e g o (ju g e de surveillance). W ykony w an ie k a r i śro d k ó w zab ezpieczających po d d an e je s t k o n tro li sędziego n a d z o .u - jącego, gdyż uw aża się je za fazę p o stęp o w an ia sądow ego, d la któ reg o w y d an ie w y ro k u je s t ty lk o p ew n y m etap em . S ędzia n a d z o ru ją c y m a obow iązek nie ty lk o kontro lo w ać, czy tr a k to w a n ie sk a za n y ch przeb ieg a zgodnie z w y m ag a n ia m i u s ta w y, lecz ta k ż e p o w in ien śledzić losy k aż d ej osoby o d b y w ają ce j k a r ę p o zbaw ienia w olności w celu ew e n tu aln eg o po d jęcia decyzji (jeżeli zachodzą odpow iednie k u te m u w a ru n k i) o u m ieszczenie te j osoby w sp e cja ln y m za k ład zie p e n ite n c ja rn y m a l t o w sp ra w ie zaopiniow ania co do p rze d term in o w e g o zw o lnienia z odb y w an ia orzeczonej k ary .
Z ch w ilą w ejścia w życie w łoskiego ko d ek su k a n ie g o i ko d ek su p o stęp o w an ia k arn e g o w y rażan o w iele obaw , czy p o w ołanie in s ty tu c ji sędziów n a d z o ru jąc y ch nie p rzyczyni się do u tru d n ie n ia p ra c y p erso n e lu p e n ite n c ja rn e g o , którego pieczy p o w ierz a się o d b y w ający ch k a ry p o zbaw ienia w olności. O baw y te okazały się je d n a k bezpodstaw ne. W spó.praca sędziów z d y re k to ra m i z a k ła d ó w p e n ite n c ja rn y c h u k ła d a się w zorowo.
S ędziow ie n a d z o ru ją c y w y b ie ra n i są spośród sędziów każdego sądu. W y k o n u ją oni sw oje fu n k c je w sto su n k u do skazan y ch , z n a jd u ją c y c h się w za k ła d ac h p e n i te n c ja rn y c h w o k ręg u d an e g o sądu.
Z a k ł a d y p e n i t e n c j a r n e . Z ak ład y p e n ite n c ja rn e d la m łodocianych dzielą s ię n a : w ięz ie n ia-sz k o ły (dla w y k o n a n ia orzeczonych k a r), rijo rm a to ri (dla w yko n a n ia zastosow anych śro d k ó w zabezpieczających), dom y re e d u k a c ji, in s ty tu c je m e - dyczno-psychologiczno-pedagogiczne i p e n s jo n a ty d la m łodocianych (dla stosow ania celów w ychow aw czych) oraz n a in sty tu c je o b se rw ac ji, m a ją c e sp e cja ln e sekcje d la m łodocianych po zo stający ch w are szc ie tym czasow ym .
Z a k ła d y d la dorosłych o b e jm u ją : carceri (w ięzienia, areszty ) dla are szto w a n y ch p re w e n c y jn ie , za k ła d y odb y w an ia k a r y d la skazan y ch , w reszcie osobne zak ład y d la osób, w sto su n k u do k tó ry c h orzeczono śro d k i zabezpieczające.
LOO Zagraniczna prasa prawnicza N P 12 ((,•
Z a k ła d y k a r n e d zielą się n a zw y k łe i szczególne. Do pie rw sz y ch n ależ ą ergastoli
(w ięzienia d la sk a za n y ch n a d o ży w o tn ie ciężkie roboty) i case di reclusione (w ię
zien ia d la o d b y w an ia k a r ograniczonych w czasie).
P o d sta w a obow iązującego obecnie w e W łoszech sy stem u p e n ite n c ja rn e g o o p a rtą je s t je d n a k na zasadzie sp e cja liz ac ji in s ty tu c ji p e n ite n c ja rn y c h , ja k o że w iększość sk a za n y ch w y sy łan a je s t do za k ła d ó w sp ecjaln y ch , stosow nie do osobistych cech c h a r a k te ru ty c h że skazan y ch . W śród te g o ro d z a ju zak ład ó w ro żró żn ia się n a s tę p u ją c e :
a) d o m y d la osób n ied o ro z w in ięty ch fizycznie (case per m inorati fisici); w d o
m ach ty c h sk azan i m a ją za p ew n io n ą sta łą , p o trz e b n ą o p iek ę le k a rsk ą i p r a c u ją w sp e c ja ln ie d o b ran y c h dzied zin ach , o trz y m u ją c b ard z o d o b re pożyw ienie i k o rz y sta ją c ze sp e cja ln y ch u rz ą d z e ń te ra p eu ty c zn y c h . O bok tego ro d z a ju w ięzień is tn ie ją jeszcze sp e c ja ln e z a k ła d y d la cho ry ch n a g ru źlicę (sanatori giudiziari);
b) d o m y d la sk a za n y ch w y k a z u ją c y c h ułom ności p sychiczne (case per m inorati psichici), pow ierzone dyrek cjo m p sy ch iatró w i pozostające w ścisłym p o w ią
z a n iu a d m in istra c y jn y m z z a k ła d am i p sy c h iatry c zn y m i. K ie ro w a n i są tu głó w n ie alkoholicy, n a rk o m a n i oraz sk azan i, w obec k tó ry c h zastosow ano n ad z w y cz ajn e złagodzenie k a r y w s k u te k częściow ego nied o ro zw o ju p sychicz nego itp .;
c) sp e c ja ln e z a k ła d y d la zaw odow ych p rzestęp có w ;
d) dom y p ra c y o tw a rte j d la skazan y ch , w sto su n k u do k tó ry c h n ie m a po trzeb y u trz y m y w a n ia stałeg o n ad z o ru i w szy stk ich ry g o ró w w ięz ie n n y ch (głów nie w y k o n u je się tu p ra c e ro lnicze, m e lio ra c y jn e itd.). W iększość z ty c h dom ów z n a jd u je się na m ałych w y sp ac h lu b w m ało zam ieszk ały ch o kolicach S a rd y n ii, je d n a k ż e n a jb a rd z ie j now oczesny zak ład został u sy tu o w a n y koło M edio la n u , tu ż p rzy g ran ic y sz w a jc a rsk ie j;
e) tzw . za k ła d y re a d a p ta c ji społecznej, d o k ąd k ie ru je się sk a za n y ch n a d łu g o trw a łe k a ry pozb aw ien ia w olności, k tó rz y odbyli ju ż część k a ry , w y k az u jąc d o b re zachow anie się i znaczny p o stę p na drodze do p o p raw y . O becnie w e W łoszech is tn ie ją ta k ie zakłady, w k tó ry c h zm ierza się do u ła tw ie n ia sk a z a n ym u trz y m y w a n ia sto su n k ó w ze św ia tem z e w n ętrzn y m p rz y pom ocy spe cja ln y c h p rac o w n ik ó w społecznych (social workers), ale k tó ry ch m isję znacz
n ie u tr u d n ia fa k t, że sk a za n i pochodzą z ro zm a ity c h części k r a ju ;
f) w reszcie za k ła d y k a rn e d la sk azan y ch , k tó rz y zachow ali się w sposób n ie zdy scy p lin o w an y w in n y c h zak ła d ac h . M ożna je o k reślić ja k o za k ła d y szcze gólnego bezp ieczeń stw a ze w zm ocnioną ochroną.
R e ż y m w i ę z i e n n y . We w szy stk ich z a k ła d ac h w ięźniow ie są izolow ani pod czas nocy i g ru p o w a n i w czasie d n ia , Je d n a k ż e w n ie k tó ry c h z a k ła d ac h (w szcze gólności ta m , gdzie p rz e b y w a ją chorzy) w ięźniow ie m ogą pozostaw ać raz em także podczas nocy. S k aza n y m oże być ta k ż e izolow any d la celów o b se rw ac ji podczas p ie rw sz y ch d n i p o b y tu w za k ład zie oraz podczas o sta tn ic h d n i p rze d jego uw o l n ie n iem w celu p rzy g o to w a n ia się do opuszczenia w ięzien ia. S ta ła dłuższa izola c ja w ięźnia m oże trw a ć ty lk o p rzez p ew ie n cżas. Do jego p rz e d łu ż e n ia niezb ęd n a .iest zgoda sędziego n ad zo ru jąceg o .
Nr 12 (60) Zagraniczna prasa prawnicza 101
W dzień w ięźniow ie b io rą u d z ia ł w e w sp ó ln y ch czynnościach: w p rac ach , nauce, ro zry w k a ch i ce rem o n ia ch relig ijn y c h . W szyscy w ięźniow ie obow iązani są p r a cować.
W ięźniow ie m a ją p ra w o p ro w a d ze n ia k o re sp o n d e n c ji i p rz y jm o w a n ia w izyt. Je d n a k ż e osoby p o w tó rn ie sk a za n e m ogą być pozbaw ione p ra w a p rzy jm o w a n ia w izyt. K o re sp o n d en c ja je s t ce n zu ro w an a p rzez d y re k to ra
lub wyznaczonego przez
niego fu n k c jo n a riu sz a . sN a te re n ie w ięzień is tn ie je w iele szkół zaw odow ych o ra z ogólnokształcących. Ś w iad ec tw a i d yplom y w y d a w a n e przez te szkoły są ró w n e św iadectw om in n y c h szkół p u b lic zn y c h ; nie m a w n ic h w zm ian k i o fak cie u w ięz ie n ia ucznia.
D yscyplina za p ew n io n a je s t dzięki tra d y c y jn y m śro d k o m w p ostaci n ag ró d i k a r. N ajw yższą n a g ro d ą je s t u ła sk aw ie n ie. Do in n y c h ro d z a jó w n ag ró d należy podw yższenie u d ziaiu skazanego w osiąg an y ch zaro b k ach , zw iększenie liczby w izyt, u ła tw ie n ie w u trz y m y w a n iu sto su n k ó w z ro d zin ą itd .
K a ry o b e jm u ją : n ag a n ę, pozbaw ienie w spólnego sp a ce ru , izolację w celi ze zm n iejszen iem lu b bez u szczu p len ia o trzy m y w a n y ch posiłk ó w w o k reślonym czasie itd .
P ra c a re e d u k a c y jn a n a d w ięźn iam i m a n a celu ic h re a d a p ta c ję do życia spo łecznego. W sto su n k u do m łodych sk a za n y ch sto s u je się m eto d ę p ro g resy w n ą, p o le g ają cą n a stopniow ym p rzechodzeniu od reż y m u b a rd z ie j surow ego do łagod niejszego, bogatego w m ożliw ości re e d u k a c y jn e z e w e n tu a ln y m celem p rz e d te rm i now ego zw o ln ien ia skazanego. In n y m sk a za n y m o fe ru je się po p ew n y m czasie m ożliw ość p rze jścia do z a k ła d u re a d a p ta c ji społecznej.
P r z e d t e r m i n o w e z w o l n i e n i e m oże być zastosow ane w obec osób sk a zanych po ra z p ie iw sz y po odbyciu co n a jm n ie j połow y orzeczonej k a ry , a w obec rec y d y w istó w — po odbyciu 2/2 k ary . D ecyzje w ty ch sp raw ach p o d ejm u je m in i s te r sp raw ied liw o ści na p o d sta w ie o pinii sędziego n ad z o ru jąc eg o . Do w aru n k o w ó zw olnionych sto su je s.ę sp e cja ln y śro d e k bezpieczeństw a zw an y „w olnością nadzo ro w a n ą ”, co je s t w y k o n y w an e pod k o n tro lą sędziego n adzorującego.
S k azan i są obow iązani zw rócić a d m in istra c ji koszty sw ego u trz y m a n ia oraz d a ć odszkodow anie osobom , k tó ry m w y. ządzili szkodę p rzez p o p ełn ien ie p rz e stę p stw a , za ja k ie zostali skazani. M ogą być w aru n k o w o zw olnieni tylk o ci, k tó rzy z a p ła cili to odszkodow anie lu b znaleźli się w sy tu a cji u n ie m o żliw iające j w yk o n an ie pow yższego obow iązku.
N ow e prawo m ałżeńskie w Australii
W d n iu 1.IX.1961 r. w eszła w życie w A u stra lii now a fe d e ra ln a u sta w a zaw ie ra ją c a p rze p isy z z a k re su p ra w a m ałżeńskiego (M atrim o n ial C auses A ct z 16.11. 1959 r.). S tanow i ona a k t p ra w n y o w ielkim znaczeniu, k tó ry w pro w ad za je d n o li te i now oczesne p ia w o m a łże ń sk ie d la całego o bszaru p a ń stw a (zorganizow anego, ja k w iadom o, w fo rm ie fed e ra ln e j). P od staw o w e m o d y fik a cje p ra w a m ałżeńskiego w prow adzone pow yższą u sta w ą o m aw ia na ła m ac h „R evue in te rn a tio n a le de d ro it co m p aré” (nr 3 z 1962 r.) P. B r a u n s .
W zm ocnieniu i dalszem u rozszerzen iu uległy śro d k i zm ierza ją ce do o chrony m a łże ń stw a. P o ra d n ie m a łże ń sk ie (m arriage g u idance organisations) stw o rzo n e
