Andrzej Wiśniewski
"Stowarzyszenia w państwie
socjalistycznym", J. Wiącek,
Warszawa 1962 : [recenzja]
Palestra 7/2(62), 73
1963
Nr 2 (62) P rzeg lą d w y d a w n ic tw praw n iczych 7$
Autor krytycznie ocenia obowiązujący system odwołania arbitrażowego i zgłasza interesujące postulaty ukształtow ania p odstaw tego odwołania.
J. W i ą c e k : S to w a rzy sze n ia w p a ń stw ie socjalistyczn ym . W yd. P raw n . W a r szaw a 1962 r., S. 96.
Praw o zrzeszania się jako jedna ze swobód obyw atelskich należy do podstaw ustrojowych państwa. Z kolei jedną z charakterystycznych cech państw dem o kracji ludow ej jest szeroki rozwój zrzeszeń jako form y życia społecznego. T ym czasem podstaw owym aktem prawnym regulującym zagadnienie stowarzyszeń jest przedwojenne jeszcze rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 paź dziernika 1932 r. Praw o o stow arzyszeniach było w praw dzie po w ojn ie dwukrotnie now elizow ane (w roku 1949 i 1950), jednakże rów nież nadal nie odpowiada ono obecnem u układow i stosunków.
N ie można się w ię c dziwić, że polska literatura prawnicza nie zajm owała s ię problem atyką praw a o stowarzyszeniach. Brak jest w tej dziedzinie nie tylko analitycznych opracowań de lege lata, ale niezm iernie rzadkie są rów nież frag m entaryczne w ypow iedzi, a n aw et uw agi de lege ferenda.
W tej sytuacji om awiana praca jest pozycją szczególnie cenną. Przedstawia ona kierunki rozw ojow e naszego praw a zrzeszania się oraz daje rozwiązanie szeregu istotnych i dyskusyjnych zagadnień praw a o stowarzyszeniach.
Za istotne elem enty stow arzyszenia autorka uważa jego dobrowolny charakter, trw ałość oraz niezarobkowy cel działania. Chociaż bowiem głów nym tem atem pracy są rozważania dotyczące analizy obowiązujących przepisów , sytuacji faktycz nej w zakresie stow arzyszeń oraz perspektyw rozwoju stow arzyszeń PRL, to jed nak odrębny rozdział książki poświęcony jest także bardzo obecnie aktualnem u zagadnieniu m aterialnych podstaw działalności stowarzyszeń. Do źródeł dochodów^ które m ają praktyczne znaczenie dla działalności stow arzyszenia, należą: składki członkow skie, dotacje, dochody z działalności gospodarczej. O m awiając kolejno t e źródła dochodów autora w skazuje, że p rzyjęcie — jako zasady — dopuszczenia stow arzyszeń do działalności gospodarczej w ydaje się niesłuszne, gdyż absorbuje to bardzo członków stow arzyszenia i m oże przesłonić inne przejaw y aktyw ności stow arzyszenia, w skutek czego może ono n aw et zatracić sens sw ego istnienia. N ega tyw ne stanow isko w tej k w estii nie oznacza jednak, że nie należy na p ew ien okres, w ściśle określonych granicach dopuścić stowarzyszeń do prowadzenia działalności gospodarczej. Autorka analizuje z tego w zględu rów nież podstawy prawne działalności gospodarczej stow arzyszeń wskazując, że w ed łu g stanu praw nego na dzień 1 stycznia 1962 r. 29 stow arzyszeń uzyskało zezw olenie na prow a dzenie działalności gospodarczej.
Poza interesującym i rozważaniam i autorki, w książce znajdują się także tek sty licznych przepisów dotyczących stowarzyszeń. M iędzy innym i znajduje się tu t e k s t p r a w a o s t o w a r z y s z e n i a c h w obecnie obowiązującym brzm ie niu, rozporządzenie Ministra Spraw W ew nętrznych o rejestracji stow arzyszeń, n ie publikowana uchwała Rady M inistrów w spraw ie działalności gospodarczej orga nizacji społecznych i inne.
K siążka poprzedzona jest przedm ową dyrektora Departam entu Społeczno-A dm i nistracyjnego MSW H. Chm ielew skiego.
