Władysław Zalewski
Dokształcanie podyplomowe
konserwatorów na Studium
Konserwacji Dzieł Sztuki, Akademii
Sztuk Pięknych w Krakowie
Ochrona Zabytków 24/2 (93), 138-139
1971
KOMUNIKATY, DYSKUSJE
WŁADYSŁAW ZALEWSKI
DOKSZTAŁCANIE PODYPLOMOWE KONSERWATORÓW
NA STUDIUM KONSERWACJI DZIEŁ SZTUKI, AKADEMII SZTUK PIĘKNYCH W KRAKOWIE
W m ło d ej d zie d z in ie n a u k i, ja k ą j e s t k o n s e r w a c ja d zieł sz tu k i, sto su n k o w o szy bko n a s tę p u ją z m ia n y z a ró w n o do do m eto d k o n s e rw a to r sk ich i u ż y w a n y c h m a te ria łó w , ja k co do w y m ogów este ty c z n y c h . Z a ty m i z m ia n a m i u s i łu ją n a d ą ż y ć p ro g ra m y n a u c z a n ia w o śro d k a ch k sz tą łc ą c y c h k o n s e rw a to ró w ró ż n y c h s p e c ja l ności. Z w ięk sza się liczb a p rz ed m io tó w , zw ła szcza z n a u k p o m o cn iczy ch k o n se rw a c ji, p o w s ta ją n ow e la b o ra to ria i p ra c o w n ie p o z w a la ją c e n a w y k o n y w a n ie p ra c i b ad a ń , jakie- d o tą d zn a n e n a m b y ły ty lk o z lite r a t u r y fa chow ej.
O p u szc zają cy corocznie u cz eln ię ab so lw e n ci są k sz ta łc e n i n a p o d sta w ie now y ch , u lep szo n y c h i ro z szerz o n y ch p ro g ra m ó w n au c zan ia. P o w s ta ją w te n sposób ró ż n ic e p o m ięd zy zasobem w iedzy, ja k i o trz y m u ją k o le jn e ro c z n ik i a b so lw en tó w , ró ż n ic e ty m w iększe, im dłu ższy czas d zieli ich od złożenia d y p lo m u . O czyw iście k o n se rw a to rz y ro z sz e rz a ją sw ą w ied zę p rz e d e w sz y stk im p rz e z p ra k ty k ę w czasie w y k o n y w a n ia p ra c y zaw odow ej, je d n a k w y s tę p u ją tu p e w n e z ja w isk a u tru d n ia ją c e u z u p e łn ia n ie p rz ez n ich w iadom ości. D o n ic h za lic zy łb y m p rz e d e w sz y stk im sam c h a r a k te r p ra c k o n s e r w a to rsk ic h : d łu g o trw a ło ść n ie k tó ry c h zabieg ów o g ra n ic za m ożliw ości p o zn aw cze i p o w o d u je p o w sta w a n ie je d n o s tro n n e j r u ty n y . K o n se rw a to rz y sk az an i są te ż często n a p ra c ę z d a le k a od w ię k sz y c h o śro d k ó w i śro d o w isk k o n s e r w a to rsk ic h , a za w ężo n y p ro fil sp e c ja listy c z n y w y k o n y w a n e j p ra c y n ie po zw ala n a o rie n ta c ję w cało k sz tałcie za g a d n ie ń k o n s e rw a to rs k ic h . Z chw ilą, gdy s ta ją p rz e d n im i n o w e za g ad n ie n ia , cz u ją się oni często n ie z d o ln i do ich ro z w ią z a n ia bez sp e c ja ln e g o p rz y g o to w a n ia . O so b n y m za g ad n ien iem są s p ra w y o d ch o d z e n ia a b s o lw e n tó w od p ra c y zaw odow ej n a k r ó t szy lu b d łu ższy czas, w s k u te k z m ie n ia ją c y c h się w a ru n k ó w ży ciow ych. W szy stk ie te z ja w is ka m o żn a zao b serw o w ać u k o n se rw a to ró w za ró w n o w p ra c o w n ia c h P P P K Z , m u zea ln y ch ,
138
ja k i w y k o n u ją c y c h p ra c e p ry w a tn e . B y ły one cz ęsto d y s k u to w a n e w k ra k o w sk im śro d o w isk u k o n se rw a to rsk im .
S tu d iu m K o n s e rw a c ji D zieł S z tu k i A S P w K r a kow ie, w y cho dząc n a p rz e c iw ty m pro b lem o m , p o sta n o w iło od ro k u 1970 p ro w a d zić s y s te m a ty c z n ą a k c ję d o k ształc an ia sw oich ab so lw e n tó w , k tó rz y złoży li d y p lo m p rz e d 1964 ro kiem . A k c ja ta p rz y b ra ła fo rm ę c y k lu w y k ład ó w po łączo n y ch z po kazam i. D o tyczą o ne w y b ra n y c h z a g ad n ień z ró ż n y c h dziedzin k o n se rw a c ji i n a u k po m ocniczych; o d b y w a ją się raz do ro k u — w czesną w iosn ą lu b p ó źn ą jesio n ią — gdy k o n se rw a to rz y p o za k oń czen iu p ra c sezono w y ch d y sp o n u ją w iększą ilością czasu. Cykl o b e jm u je dziew ięć w y k ład ó w i trw a tr z y dńi. W y k ła d y p ro w a d z ą p ra c o w n ic y d y d a k ty c z n i i n a u k o w i S tu d iu m z z a k resu sw o jej sp e c ja ln o ś ci. W zależności od te m a tu , w tra k c ie lu b n a zak o ń cze n ie w y k ła d u d o k o n u je się pokazu, a n a zako ń czen ie cy k lu słu ch ac ze d y s k u tu ją dzieląc się sw o im i u w a g am i i do św iad czen iam i n a t e m a t o m aw ian eg o za gad nien ia.
P ie rw s z y cyk l ta k ic h w y k ła d ó w o db ył się w K ra k o w ie w siedzibie- S tu d iu m w d n iach 5— 7 m a rc a 1970 r. U czestn iczy ło w n ich 45 ab so l w e n tó w S tu d iu m , k tó rz y po zak o ń czen iu c y k lu p rz e d y s k u to w a li z o rg a n iz ato ram i, ja k ie t e m a ty i w ja k ie j fo rm ie ch c ie lib y usły szeć n a n a s tę p n y m s p o tk a n iu . W czasie ty c h trz e c h d n i z re fe ro w a n o n a s tę p u ją c e zag ad n ien ia: 1. „D u b lo w an ie o b ra zó w nia p łó tn ie za pom o cą sto łu p ró żn io w eg o o g rz ew an e g o ” — doc. Z o fia M edw ecka;
2. „W y m ia n a d re w n a w rz e ź b a c h d re w n ia n y c h p o lic h ro m o w a n y c h ” — m g r M arian P acio re k ; 3. „ U z u p e łn ia n ie m asą p a p ie ro w ą u b y tk ó w p a p i e r u ” — m g r K rz y sz to f Płochocki;
4. „ W y b ra n e z a g ad n ien ia te c h n ik o sp o iw ach m in e ra ln y c h ” — doc. d r W ład y sław Ś lesińsk i; 5. „Poznanie- o g ó ln y ch p o d sta w ch em ii i te c h n olog ii tw o rz y w sztu czn y ch i s y n te ty c z n y c h ” — m g r inż. R om an B iliński;
G. „ Id e n ty fik a c ja p łó tn a i d re w n a ” — m g r M aria N iedzielska;
7. „ P ro b le m y p o szu k iw ań m alo w id eł ścien n y c h ” — doc. k o n tr. W ład y sła w Z alew ski; 8. „ Z a g ad n ien ia ry su n k o w e j in w e n ta ry z a c ji i d o k u m e n ta c ji k o n se rw a to rsk ie j m alow id eł śc ie n n y c h ” — d r Je rz y G adom ski;
9. „ D o k u m e n ta c ja s ta n u za ch o w a n ia d zieła sz tu k i m eto d am i fizy c zn y m i” — m g r M aria Ligęza.
ioc. W ładysław Z alew ski A kadem ia S ztu k P ięknych K raków
POST-GRADUATION SUPPLEMENTARY TRAINING OF CONSERVATORS WITHIN THE COURSES OF CONSERVATION OF WORKS OF ART AT THE HIGH SCHOOL OF ARTS, CRACOW
In th e field of conservation m ay be observed a ran g e of re la tiv e ly ra p id ly o ccurring changes w ith re g a rd to m ethods, m a te ria ls applied and aesthetic re q u ire m e n ts w hich re s u lt in alteratio n s introduced to cu rricu la designed for th e conservator train in g . In consequence of th e above changes arise th e differences b etw een the levels and resources of p rofessional know ledge acquired by succeeding y e a rly groups of g rad u a tes w hich a re becom ing th e m o re drastic w ith tim e elapsing fro m the d ate of g rad u a tio n .
C e rtain ly , th e conservators are augm enting th e ir know ledge chiefly due to ex perience gained durin g th e ir professional activities, how ever, lit is the n a tu re of c o n se rv a to r’s job itself, connected w ith th e need of applying lo n g -la stin g tre a tm e n ts, th a t p ractically confines th e developm ent of p erc ep tiv e abilities and leads to p erfo rm in g the w ork in form lim ited to a d aily b r e a d -a n d -b u tte r business.
In several cases th e conservators have to do th e ir job fa r from la rg e r professional circlds and the thus
narro w ed specialized ran g e m akes th e m unab le to be duly o rie n ta te d in a com plete s e t of problem s and tren d s p rev a ilin g in conservation. F re q u e n tly enough some of them are forced to w ith d ra w from profession for a longer or sh o rter period of tim e due to changes in th e ir liv in g conditions.
The above fea tu re s and occurrences have been often subjected to discussions w ith in th e conservators m ilieu in Cracow. T aking in to account all these problem s in 1970 it has b een decided in th e C on se rv a tio n D ep a rtm en t at th e High School of A rts, C racow to organize a sy stem a tic actio n of su p p le m e n ta ry tra in in g for persons who g ra d u a te d in this D epartm ent. The activities sta rte d by th e D e p a rt m e n t have ta k e n th e form of a th re e -d a y cycle of le ctu res com bined w ith shows and discussions cov erin g selected problem s from d iffe re n t ran g es of conservation an d a u x ilia ry disciplines w hich are held once a y ear ea rly in s p rin g or in the la te au tu m n w hen th e conservators, a fte r com pleting th e ir seasonal w orks, have m ore tim e a t th e ir disposal.
MARYNA HUSARSKA
SZKOLENIE ARCHIWISTÓW, BIBLIOTEKARZY I KONSERWATORÓW
W ZAKRESIE PRZECHOWYWANIA I KONSERWACJI MATERIAŁÓW ARCHIWALNYCH I BIBLIOTECZNYCH
P o d ru g iej w o jn ie św iato w ej k o n se rw a c ja m a te ria łó w a rc h iw a ln y c h i b ib lio teczn y ch o raz za b y tk ó w m u z e a ln y c h , ja k ró w n ie ż stw o rz en ie w łaściw ych w a ru n k ó w ich p rz ech o w y w an ia s ta ły się n a cały m św iecie je d n y m z głów nych z a d a ń archiw ó w , b ib lio tek i m uzeów . W p ły n ę ły n a to lo sy zbioró w w o k re s ie w o jen n y m i b e z p o śred n io po je j zakończeniu, a w d a l szych la ta c h s iln y rozw ój m ik ro o rg a n iz m ó w i ow adów o ra z s ta le w z ra sta ją c e zanieczyszcze
nie p o w ie trz a gazam i sp alin o w y m i. D lateg o też u tw o rz o n em u w 1949 r. p rz y A rc h iw u m G łów n y m A k t D a w n y ch C e n tra ln e m u L a b o ra to riu m K o n se rw a c ji A rc h iw alió w (CLKA) p o staw io n o ja k o zad an ie — n ie ty lk o n au k o w e, ale i p r a k ty czn e — o p ra c o w y w a n ie w spó łczesny ch m e tod k o n se rw a c ji m a te ria łó w a rc h iw a ln y c h i b i b lioteczny ch , i w p ro w a d z e n ie ich d o p ra k ty k i k o n s e rw a to rs k ie j.
