TECHNIK GÓRNICTWA PODZIEMNEGO

2020

Bolesław Bielak 2020-05-08

TECHNIK GÓRNICTWA PODZIEMNEGO

1 | S t r o n a

CZĘŚĆ I – INFORMACJE ZAWODOZNAWCZE

DANE ZAWODOZNAWCZE

TECHNIK GÓRMICTWA PODZIEMNEGO

Synteza zawodu: Planuje, nadzoruje lub prowadzi procesy produkcyjne oraz przygotowuje dokumentację techniczno-ruchową w zakładach górniczych specjalizujących się w robotach udostępniających, przygotowawczych i eksploatacyjnych górnictwa węgla kamiennego, górnictwa rudnego oraz górnictwa solnego; nadzoruje przestrzegania zasad prawa geologicznego i górniczego, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska naturalnego.

Do zawodu technik górnictwa podziemnego (kwalifikacja pełna) przypisany jest IV poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji (PRK).

GŁÓWNE ZADANIA ZAWODOWE

Absolwent szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie technik górnictwa podziemnego powinien być przygotowany do wykonywania zadań zawodowych:

1) w zakresie kwalifikacji GIW.02. Eksploatacja podziemna złóż:

a) wykonywania robót związanych z drążeniem, utrzymaniem i likwidacją podziemnych wyrobisk górniczych;

b) wykonywania robót związanych z wydobywaniem złóż;

2 | S t r o n a

c) wykonywania robót związanych z wentylacją i klimatyzacją podziemnych wyrobisk górniczych;

d) wykonywania robót związanych z rozpoznawaniem, zwalczaniem i profilaktyką zagrożeń w podziemnych zakładach górniczych;

2) w zakresie kwalifikacji: GIW.09. Organizacja i prowadzenie eksploatacji podziemnej złóż:

a) wykonywania czynności związanych z organizacją i prowadzeniem robót górniczych;

b) wykonywania czynności związanych z organizowaniem profilaktyki i usuwaniem zagrożeń w podziemnych zakładach górniczych.

I. KWALIFIKACJE WYODRĘBNIONE W ZAWODZIE

W zawodzie technik górnictwa podziemnego wyodrębnione są dwie kwalifikacje.

Symbol kwalifikacji z podstawy programowej kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego

Nazwa kwalifikacji

Poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji – kwalifikacja

cząstkowa w zawodzie

GIW.02. Eksploatacja podziemna złóż 3

GIW.09. Organizacja i prowadzenie eksploatacji podziemnej złóż

4

WARUNKI PRACY

Po zdobyciu zawodu technik górnictwa podziemnego będziesz pracował przy:

 organizowaniu prac związanych z eksploatacją złóż podziemnych,

3 | S t r o n a

 prowadzeniu ścisłej ewidencji podległego zespołu pracowników na danej zmianie roboczej;

 zaopatrywaniu pracowników w niezbędny sprzęt i materiały;

 nadzorowaniu prawidłowej eksploatacji narzędzi, maszyn i urządzeń górniczych do drążenia wyrobisk;

 prowadzeniu robót wydobywczych;

 nadzorowaniu oraz prowadzeniu robót strzałowych;

 kierowaniu transportem dołowym urobku oraz materiałów;

 ustalaniu i regulowaniu parametrów procesu produkcyjnego z wykorzystaniem aparatury pomiarowej i komputerowych systemów kontroli i sterowania;

 aktualizowaniu mapy górniczej oraz geologicznej;

 ocenianiu stanu zagrożeń: gazowego, pyłowego, pożarowego, wodnego oraz tąpania;

 prowadzeniu akcji ratowniczej ludzi zgodnie z zasadami postępowania w razie ich wystąpienia w kopalni.

PREFEROWANE W ZAWODZIE PREDYSPOZYCJE

W zawodzie technik górnictwa podziemnego preferowane są następujące predyspozycje:

 koordynacja wzrokowo-ruchowa;

 podzielność i koncentracja uwagi;

 wytrzymałość fizyczna;

 refleks;

 brak lęku wysokości, klaustrofobii;

 opanowanie;

 spostrzegawczość;

 gotowość do pracy w trudnych warunkach środowiskowych;

 umiejętność współpracy z innymi górnikami;

 ścisłe przestrzeganie przepisów i procedur w trakcie wykonywania zadań zawodowych;

 odpowiedzialność za bezpieczeństwo współpracowników;

 umiejętność podporządkowania się przełożonym;

4 | S t r o n a

 zainteresowania i uzdolnienia techniczne;

 zdolności manualne.

PRZECIWSKAZANIA DO ROZPOCZĘCIA PRACY I KSZTAŁCENIA W DANYM ZAWODZIE LUB SZKOLE

Do przeciwwskazań wykonywania zawodu technik górnictwa podziemnego należą:

 słaba budowa ciała i niska wydolność fizyczna;

 nieskorygowane szkłami wady wzroku;

 brak widzenia obuocznego;

 znaczne zaburzenia widzenia barw;

 choroby uszu, niedosłuch;

 zaburzenia równowagi;

 wady serca;

 omdlenia, zawroty głowy;

 alergia;

 choroby skóry rąk;

 zaburzenia psychiczne;

 zaburzenia zmysłu dotyku;

 cukrzyca;

 reumatyzm;

 choroby układów:

 mięśniowego;

 kostno-stawowego;

 ruchu, zaburzenia sprawności kończyn;

 oddechowego;

 nerwowego;

 krążenia;

 moczowego i nerek.

Szczegółowe przeciwwskazania określają przepisy resortowe.

PLUSY i MINUSY ZAWODU

5 | S t r o n a

TYPOWE DLA ZAWODU MIEJSCA PRACY

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik górnictwa podziemnego może pracować:

 w podziemnych zakładach górniczych wydobywających kopaliny użyteczne

 może podjąć pracę w biurach projektów,

 jednostkach badawczych i badawczo-rozwojowych,

 w przedsiębiorstwach geologicznych i budownictwa geotechnicznego bazujących na technikach górniczych

PLUSY ZAWODU MINUSY ZAWODU

 ciekawa praca

 wielowiekowa tradycja

 wysokie zarobki

 praca twórcza, wymagająca kreatywności

 przywileje emerytalne.

 ciężka praca fizyczna, wymuszona pozycja ciała, wykonywanie czynności powtarzalnych - możliwość dolegliwości bólowych wynikających z przeciążenia układu mięśniowo-szkieletowego

 możliwość stresu psychicznego

 duże ryzyko wypadkowe:

 tąpnięcia, zawały, oberwania się skał ze stropów i ociosów

 możliwość porażenia w przypadku wadliwie działającego sprzętu elektrycznego

 możliwość urazów, w tym śmiertelnych

6 | S t r o n a

TYPOWE DLA ZAWODU STANOWISKA PRACY

Typowymi stanowiskami pracy dla technika górnictwa podziemnego są:

 górnik;

 technik górnictwa;

 osoba obsługująca maszyny górnicze.

TYPOWE DLA ZAWODU WYPOSAŻENIE STANOWISK PRACY

Do pracy w zawodzie technika górnika podziemnego niezbędne są : NARZĘDZIA RĘCZNE

 różnego typu wielokrążkami;

 windy;

 lewarki;

 zestawy narzędzi ślusarskich;

 siekiera;

 piła;

 kilof;

 łopaty itp.

NARZĘDZIA MECHANICZNE

 kombajn ścianowy,

 obudowy zmechanizowane oraz przenośniki do odstawy urobionego węgla,

 kolejka podwieszona,

 spągoładowarka,

 układy kabli zasilających kombajn ścianowy,

 wiertarki elektryczne i pneumatyczne,

 podnośniki,

URZĄDZENIA KONTROLNO - POMIAROWE DO MONITOROWANIA:

 działań szkodliwych pyłów,

 porażenie prądem elektrycznym,

 pożarów,

7 | S t r o n a

 tąpania,

 wyrzutów gazów i skał,

 wybuchu metanu i pyłu węglowego,

 promieniotwórczości,

 zalanie wodą,

INSTRIKCJE OBSŁUGI URZĄDZEŃ ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

 ubrania ochronne;

 maski;

 okulary ochronne;

 rękawice.

INFORMACJE O UMIEJĘTNOŚCIACH, KTÓRE NABĘDZIE SIĘ W TRAKCIE NAUKI ORAZ WYKONYWANIA ZAWODU

Absolwent w zawodzie technik górnictwa podziemnego, który ukończy kształcenie w zakresie kwalifikacji GIW.02. Eksploatacja podziemna złóż i kwalifikacji: GIW.09.

Organizacja i prowadzenie eksploatacji podziemnej złóż potrafi:

 zastosować w praktyce wiedzę w dziedzinie nauk o ziemi, górnictwie i geologii, eksploatacji podziemnej złóż;

 obsługiwać maszyny i urządzenia do eksploatacji złóż;

 stosować w praktyce zakres prac techniki strzelniczej;

 stosować miernictwo górnicze, przepisy prawne w górnictwie z uwzględnieniem zagadnień proekologicznych i szeroko rozumianego bezpieczeństwa powszechnego;

 wykorzystać wiedzę o technologii i metodach wydobycia kopalin oraz umiejętności potrzebne współczesnemu górnikowi do podjęcia pracy zawodowej.

 udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia;

 posługiwać się językiem obcym oraz korzystać z obcojęzycznych źródeł informacji,

 współpracować w zespole przestrzegając zasad kultury i etyki;

8 | S t r o n a

 stosować przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej, prawa pracy oraz ochrony danych osobowych;

 wykorzystać i refleksyjnie przetworzyć teksty, prowadzące do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa;

 wykorzystać narzędzia matematyczne i informatyczne w życiu codziennym oraz formułowania sądy oparte na rozumowaniu matematycznym;

 wykorzystać wiedzę o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na

obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństw.

I. INFORMACJE DOTYCZĄCE MOŻLIWOŚCI

PRZYGOTOWANIA DO ZAWODU KONTYNUACJI KSZTAŁCENIA LUB UZUPEŁNIENIA KWALIFIKACJI

MOŻLIWOŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Ścieżka uzyskania kwalifikacji niezbędnych do wykonywania zawodu: technik górnictwa podziemnego dla absolwenta 8-letniej szkoły podstawowej lub absolwenta gimnazjum ( tylko w roku szkolnym 2019/2020):

Ścieżka 1:

1) Nauka w technikum (5-letnie od roku szkolnego 2019-2020) kształcącym w zawodzie technik górnictwa podziemnego, w ramach kwalifikacji GIW.02. Eksploatacja podziemna złóż i GIW.09. Organizacja i prowadzenie eksploatacji podziemnej złóż

2) Ukończenie szkoły i uzyskanie świadectwa ukończenia technikum.

3) Przystąpienie w trakcie nauki w technikum do egzaminów zewnętrznych

potwierdzających kwalifikacje GIW.02. oraz GIW.09. w zawodzie technik górnictwa podziemnego.

9 | S t r o n a

4) Uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe technika górnictwa podziemnego na podstawie: świadectwa ukończenia technikum oraz świadectw potwierdzających kwalifikacje GIW.02. oraz GIW.09.

5) Przystąpienie do egzaminu maturalnego i po pozytywnym zdaniu uzyskanie świadectwa dojrzałości i możliwości kontynuacji kształcenia na studiach wyższych.

Ścieżka 2:

1) Nauka w 3-letniej szkole branżowej I stopnia w zawodzie górnik eksploatacji podziemnej, w ramach kwalifikacji GIW.02. Eksploatacja podziemna złóż.

2) Ukończenie szkoły branżowej szkoły I stopnia i uzyskanie świadectwa.

3) Przystąpienie w trakcie nauki do egzaminu zewnętrznego potwierdzającego kwalifikacje GIW.02. Eksploatacja podziemna złóż i po jego pozytywnym zdaniu uzyskanie świadectwa potwierdzającego kwalifikację GIW.02. w zawodzie górnik eksploatacji podziemnej.

4) Uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe górnika eksploatacji podziemnej na podstawie otrzymanych: świadectwa ukończenia branżowej szkoły I stopnia oraz świadectwa potwierdzającego kwalifikację GIW.02. wyodrębnioną w zawodzie górnik eksploatacji złóż.

5) Kontynuacja nauki w branżowej szkole II stopnia kształcącej w zawodzie technik górnictwa podziemnego, w ramach kwalifikacji GIW.09. Organizacja i prowadzenie eksploatacji podziemnej złóż zgodnie ze ścieżką nr 1.

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODACH KSZTAŁCENIA BRANŻOWEGO

Struktura podstawy programowej zawiera następujące elementy:

1. CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE 2. EFEKTY KSZTAŁCENIA

10 | S t r o n a

3. WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

4. MINIMALNA LICZBA GODZIN KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO

5. MOŻLIWOŚCI UZYSKIWANIA DODATKOWYCH KWALIFIKACJI W RAMACH OBSZARU KSZTAŁCENIA

MOŻLIWOŚCI KONTYNUACJI NAUKI LUB UZUPEŁNIANIA KWALIFIKACJI

Absolwent szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie górnik eksploatacji otworowej po potwierdzeniu kwalifikacji w zakresie kwalifikacji GIW.02. Eksploatacja podziemna złóż może uzyskać dyplom zawodowy w zawodzie technik górnictwa podziemnego po potwierdzeniu kwalifikacji GIW.09. Organizacja i prowadzenie eksploatacji podziemnej złóż oraz uzyskaniu wykształcenia średniego lub średniego branżowego.

Absolwent w zawodzie górnik eksploatacji otworowej może również kontynuować naukę w liceum dla dorosłych lub wybrać pokrewną kwalifikację w branży górniczej na KKZ i uzyskać wykształcenia średnie lub średnie branżowe. Zdanie matury w liceum dla dorosłych otwiera drogę na studia wyższe.

11 | S t r o n a

Schemat. Opracowanie własne.

Egzamin z kwalifikacji w OKE:

 GIW.02. Eksploatacja podziemna złóż

 GIW.09. Organizacja i prowadzenie eksploatacji podziemnej złóż

Praca

Kwalifikacyjny Kurs Zawodowy w kwalifikacjach:

 GIW.02. Eksploatacja podziemna złóż

 GIW.09. Organizacja i prowadzenie eksploatacji podziemnej złóż

Studia wyższe I stopnia Studia wyższe II stopnia Studia jednolite

Studia wyższe III stopnia

Ukończenie szkoły podstawowej Ukończenie gimnazjum (tylko w roku 2019/2020)

Liceum Ogólnokształcącym ( 4 lata )

Liceum dla dorosłych ( 4 lata) ( dla osób powyżej 18 roku życia) a dla uczniów Branżowej Szkoły I Stopnia – nauka od

klasy drugiej

Zdanie matury Technikum 5- letnie zawód: technik górnictwa

podziemnego

Branżowa Szkoła I Stopnia ( 3 –letnia)

kształcąca w zawodzie : Optyk mechanik

Branżowa Szkoła II Stopnia (2- letnia ) kształcąca w zawodzie:

Technik optyk

12 | S t r o n a

KURSY I SZKOLENIA DOKSZTAŁCAJĄCE

Każdy technik górnictwa podziemnego powinien ustawicznie doskonalić własne umiejętności zawodowe. Może poszerzać je poprzez udział w szkoleniach wewnętrznych jak i zewnętrznych organizowanych przez firmy górnicze, producentów maszyn i urządzeń w zakresie eksploatacji złóż podziemnych. Może także uzupełniać kwalifikacje cząstkowe poprzez udział w kwalifikacyjnych kursach zawodowych o charakterze pokrewnym do posiadanych kwalifikacji.

II. SYTUACJA ZAWODU NA RYNKU PRACY

ZAPOTRZEBOWANIE

Technik górnictwa podziemnego – zapotrzebowanie

Obszar Skala

zapotrzebowania

% WSKAZAŃ 2017

% WSKAZAŃ 2016

Polska Umiarkowana ▲ 44,8% 32,5%

Obszar Skala zapotrzebowania

woj. dolnośląskie umiarkowane

woj. kujawsko-pomorskie nie dotyczy

woj. lubelskie deficyt

woj. lubuskie umiarkowane

woj. łódzkie umiarkowane

13 | S t r o n a

woj. małopolskie umiarkowane

woj. mazowieckie nie dotyczy

woj. opolskie nie dotyczy

woj. podkarpackie umiarkowane

woj. podlaskie nie dotyczy

woj. pomorskie nie dotyczy

woj. śląskie deficyt

woj. świętokrzyskie nie dotyczy

woj. warmińsko-mazurskie nie dotyczy

woj. wielkopolskie nie dotyczy

woj. zachodniopomorskie nie dotyczy

Tab. Opracowanie własne na podstawie https://barometrzawodow.pl/

PROGNOZA ZAPOTRZEBOWANIA NA PRACOWNIKÓW W ZAWODACH SZKOLNICTWA BRANŻOWEGO NA KRAJOWYM I WOJEWÓDZKIM RYNKU PRACY

Prognoza zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego została opublikowana obwieszczeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 marca 2019 r. w sprawie prognozy zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy.

Prognoza stanowi syntetyczne ujęcie różnych źródeł opisujących tendencje na rynku pracy w odniesieniu do strategii rozwoju państwa i regionów. Celem prognozy jest dostarczenie informacji do kształtowania oferty szkolnictwa branżowego we właściwy sposób do potrzeb krajowego i wojewódzkiego rynku pracy, a co za tym idzie

14 | S t r o n a

dopasowanie oferty szkolnictwa branżowego do potrzeb krajowego i wojewódzkiego rynku pracy.

W dokumencie można znaleźć uporządkowany alfabetycznie wykaz zawodów szkolnictwa branżowego, na które - ze względu na znaczenie dla rozwoju państwa - prognozowane jest szczególne zapotrzebowanie na krajowym rynku pracy. Podobne zestawienie znajdziemy w odniesieniu do rynku pracy w poszczególnych województwach, dla których prognozowane jest istotne i umiarkowane zapotrzebowanie na pracowników.

Prognoza taka ma ukazywać się corocznie w terminie do dnia 1 lutego danego roku.

1. Zawód technik górnictwa podziemnego w prognozie zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym rynku pracy.

W prognozie na rok szkolny 2019/2020 brak nie ma zawodu technik górnictwa podziemnego wśród zawodów dla których, ze względu na znaczenie dla rozwoju państwa, prognozowane jest szczególne zapotrzebowanie na pracowników na krajowym rynku pracy.

2. Zawód technik górnictwa podziemnego w prognozie zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na wojewódzkim rynku pracy.

W prognozie na rok szkolny 2019/2020 dla zawodu fryzjer zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na poszczególnych wojewódzkich rynkach pracy przedstawia się następująco:

województwo Istotne

zapotrzebowanie Umiarkowane zapotrzebowanie

Województwo dolnośląskie TAK

Województwo kujawsko-pomorskie - -

Województwo lubelskie TAK -

Województwo lubuskie - TAK

Województwo łódzkie - TAK

Województwo małopolskie - TAK

Województwo mazowieckie - -

15 | S t r o n a

Województwo opolskie - -

Województwo podkarpackie - -

Województwo podlaskie - -

Województwo pomorskie - -

Województwo śląskie TAK -

Województwo świętokrzyskie - -

Województwo warmińsko-mazurskie - -

Województwo wielkopolskie - -

Województwo zachodniopomorskie - -

Tab. Opracowanie własne na podstawie https://barometrzawodow.pl/

ZAROBKI

Zarobki w branży górniczej są zróżnicowane. Miesięcznie pracownicy otrzymywali średnio ok. 4500 zł brutto.

Średnie zarobki brutto w kopalniach według Sedlak&Sedlak - kierownik robót - 14200 zł

- inspektor ochrony przeciwpożarowej - 9000 zł - nadsztygar - 7250 zł

- ratownik górniczy - 5800 zł - metaniarz - 5700 zł

- sztygar - 5675 zł - ślusarz - 5500 zł - kombajnista - 5400 zł

- sygnalista szybowy - 4900 zł - górnik strzałowy - 4400 zł

- konserwator sprzętu przeciwpożarowego - 3400 zł

16 | S t r o n a - elektryk - 3200 zł

- technik górnictwa podziemnego - 2675 zł¹

Na wysokość wynagrodzenia mają wpływ czynniki takie jak:

 wielkość firmy;

 kapitał firmy;

 wykształcenie;

 staż pracy;

 region zatrudnienia.

Szansę na zatrudnienie zwiększa:

 gotowość do bycia mobilnym zawodowo;

 znajomość języka obcego branżowego w stopniu komunikatywny;

 kursy i szkolenia z zakresu innowacji w branży górniczej;

 prawo jazdy kategorii B;

GDZIE SZUKAĆ INFORMACJI NA TEMAT ZATRUDNIENIA?

Informacji na temat zatrudnienia szukaj na:

 www.pracuj.pl

 www.gazetapraca.pl

 www.praca.pl

 www.olx.pl/

Portale branżowe:

 www.wnp.pl/gornictwo/

 www.nettg.pl/

 www.gov.pl/web/energia/gornictwonews

 www.wgig.agh.edu.pl/studia/kandydaci/podyplomowe/gornictwo-podziemne/

 www.czek.eu/

 www.wug.gov.pl/

1 https://dziennikzachodni.pl/zobacz-ile-zarabia-gornik/ar/341308