i obsługi sprzętu rolniczego. Dobrze wykonany wyrób zmniejsza bowiem prawdopodobieństwo wypadku podczas jego eksploatacji.

Drodzy Czytelnicy!

Natura zawsze lubiła zaskakiwać, ale od paru lat zdaje się w tym po prostu specjalizować! Trudno mówić o pogodowej stabilności w naszym kraju – dwa lata temu jesień była kompletnie sucha, w ubiegłym roku zaś wybitnie mokra. Tymczasem w naszych „fabrykach pod chmurką” co roku czeka na nas podobne wyzwanie: sprawić, by opłacal- ność gospodarstwa rosła, a nie spadała!

Na szczęście istnieją rozwiązania i narzę- dzia, które skutecznie wspierają rolników. Firma Dow AgroSciences posiada doświadczenia zdo- byte na polach całego świata, dzieli się nimi i pomaga rozwiązywać zarówno bieżące problemy związane z uprawami, jak i optymalnie przygoto- wać na przyszłe komplikacje.

W całej Europie obserwuje się wzrost odpor- ności patogenów na produkty zwalczające cho- roby grzybowe, a w niektórych krajach problem ten ocenia się już jako bardzo poważny. W Polsce rów- nież obserwuje się wspomniane zjawisko, dlatego Dow AgroSciences wprowadza na nasz rynek zestaw produktów stanowiący kompleksową ochronę fungicydową. Pakiet nagrzyba fizjoPak, bo o nim mowa, złożony jest z produktów nowych oraz z tych docenionych już przez rolników. Chroni on rośliny przed różnego rodzaju patogenami, rów- nież tymi, które odporne są na stosowane dotych- czas substancje aktywne.

Podobnie jak w roku ubiegłym spodziewamy się większej liczby korekcyjnych zabiegów herbi- cydowych na plantacjach zbóż, na których jesienią nie udało się wykonać pełnej ochrony. Od dwóch lat polecamy zabieg Mustangiem Forte  195  SE w dawce 0,8 l/ha. Propozycja ta została dobrze przyjęta przez rolników i z powodzeniem stoso- wana jest na szeroką skalę.

Bezpieczeństwo pracy, zwłaszcza z maszynami, powinno być naszym priorytetem. Na co zwrócić uwagę, by unikać wypadków rolniczych? Kwestię tę porusza nasz ekspert w dziedzinie tech- niki. Szczególnie zachęcam do zapoznania się z tą tematyką.

Odpowiednie nawożenie i dokarmianie roślin stanowi jeden z ważniejszych elementów agro- techniki. Przygotowaliśmy szereg artykułów, które przybliżają te zagadnienia w odniesieniu do różnych gatunków roślin. Jestem przekonany, że w tegorocznym wydaniu „Dobrej Uprawy”

każdy znajdzie dla siebie informacje, które okażą się pomocne w uzyskaniu wysokich plonów.

Serdecznie zapraszam do lektury.

Sławomir Kutryś Dow AgroSciences Polska Sp. z o.o.

Ochrona fungicydowa pszenicy

nagrzyba fizjoPak – jedyny taki pakiet na rynku!

Do konieczności ochrony fungicydo- wej zbóż nikogo przekonywać nie trzeba.

Patrząc na uwarunkowania, które mieli- śmy ubiegłej jesieni, np. opóźnienia ter- minu siewu zbóż w stosunku do zaleceń, ich obecny stan rozwoju, dotychczasowy przebieg pogody – w obecnym sezonie należy się spodziewać większej presji szczególnie ze strony chorób podstawy źdźbła (np. łamliwości źdźbła), septoriozy liści, ale także mączniaka prawdziwego

zbóż i traw oraz rdzy (brunatnej i żółtej).

W takiej sytuacji wybór fungicydów lub mieszanin fungicydów składających się z kilku substancji biologicznie czynnych, mających najlepiej odmienne mechani- zmy działania, jest najwłaściwszą drogą postępowania.

str. 2

Bezpieczeństwo pracy rolników

Na jakość wyrobu lub usługi wpływa wiele wzajemnie ze sobą powiązanych działań, takich jak: projektowanie, wytwarzanie wyrobu (lub wykonanie usługi), serwis, konserwacja itp. Jakość ciągników oraz maszyn i narzędzi rolni- czych może być wyrażona przez wiele kryteriów, takich jak precyzyjna praca zespołów i elementów roboczych, funkcjonalność, niezawodność, ale także – w kontekście przedmiotowego problemu – spełnienie wymagań zwią- zanych z bezpieczeństwem użytkowa- nia i obsługi sprzętu rolniczego. Dobrze wykonany wyrób zmniejsza bowiem prawdopodobieństwo wypadku pod- czas jego eksploatacji. Należy zatem

wybierać produkty, które są oznaczone znakiem CE. Umieszczenie tego znaku jest deklaracją producenta, że ozna- kowany produkt spełnia wymaga- nia dyrektyw Nowego Podejścia Unii Europejskiej, w tym wymagań związa- nych z bezpieczeństwem użytkowania, ochroną zdrowia i środowiska.

str. 24

Mustang Forte 195 SE

Lepsza ochrona nie kosztuje wcale więcej!

Jesień 2016 roku po raz kolejny zasko- czyła nas swoją nieprzewidywalnością.

Najpierw susza, z której wynikło celowe opóźnienie siewów zbóż ozimych, po to, aby „złapać” odrobinę tak potrzebnej do kiełkowania nasion wilgoci, potem październik, w którym właściwie bez przerwy padało (w niektórych regionach kraju sumarycznie nawet ponad 100 mm), a od początku listopada borykaliśmy się z przygruntowymi przymrozkami. Jeżeli

udało się zasiać zboża ozime i wejść z zabiegiem herbicydowym, to z uwagi na ich powolny rozwój jesienią i dalszą niepewność dotyczącą przezimowania wybierali Państwo zazwyczaj rozwią- zania niekompletne, których zadaniem było przede wszystkim poskromienie miotły zbożowej i przy okazji kilku chwa- stów dwuliściennych.

str. 7

OCHRONA ZBÓŻ

Ochrona fungicydowa pszenicy

nagrzyba fizjoPak – jedyny taki pakiet na rynku!

Do konieczności ochrony fungicydowej zbóż nikogo przekonywać nie trzeba. Patrząc na uwarunkowania, które mieliśmy ubiegłej jesieni, np. opóźnienia terminu siewu zbóż w stosunku do zaleceń, ich obecny stan roz- woju, dotychczasowy przebieg pogody – w obecnym sezonie należy spodziewać się większej presji szczególnie ze strony chorób podstawy źdźbła (np. łamliwości źdźbła), septoriozy liści, ale także mączniaka praw- dziwego zbóż i traw oraz rdzy (brunatnej i żółtej). W takiej sytuacji wybór fungicydów lub mieszanin fungicydów składających się z kilku substancji biologicznie czynnych, mających najlepiej odmienne mechanizmy działania, jest najwłaściwszą drogą postępo- wania. Rozwiązania takie, posługując się ter- minologią wojskową, umożliwiają uderzenie w przeciwników (choroby grzybowe) wielo- kierunkowo. Aby jednak było ono w pełni skuteczne, musi zostać odpowiednio zapla- nowane. Pierwsze istotne działanie to reko- nesans po ruszeniu wegetacji (i potwierdze- niu, że plantacja właściwie przetrwała zimę oraz dobrze rokuje), czyli lustracja pola pod kątem występowania pierwszych oznak sprawców chorób. Kolejny etap to wybór ter- minu aplikacji i określenie faz rozwojowych zbóż. O ile określenie właściwego terminu wykonania zabiegu T2 (a mówiąc dokład- niej, rozpoznanie fazy rozwojowej całkowi- cie rozwiniętego liścia flagowego: BBCH 39) nie jest trudne – liść flagowy to ostatni liść wykształcony przez roślinę, jeśli roślina osią- gnęła fazę BBCH 39, wówczas liść flagowy widać gołym okiem, tak z określeniem wła- ściwego terminu aplikacji T1 mogą poja- wić się już problemy. Zabiegi w terminie T1 w pszenicy ozimej wykonujemy najczęściej w fazie pierwszego kolanka BBCH 31, chociaż w sytuacjach sprzyjających występowaniu dużej presji chorób może wystąpić koniecz- ność przyspieszenia tego zabiegu i zaapli- kowania fungicydów, np. w fazie początku strzelania w źdźbło: BBCH 30.

Jak właściwie określić, czy mamy już fazę 1. kolanka zbóż?

Bez wizyty na polu nie da się tego poprawnie wykonać. Przed wyjściem w pole należy zaopatrzyć się w ostre narzędzie, którym przetniemy źdźbło wzdłuż (np. scy- zoryk, nóż do tapet), dobrze byłoby także wziąć z sobą lupę lub szkło powiększające (aby lepiej zaobserwować młody, rozwi- jający się kłos) oraz miarkę/linijkę (w celu odmierzenia odległości pierwszego kolanka od węzła krzewienia). Będąc na polu, wybieramy najbardziej rozwinięty, główny pęd, delikatnie obieramy go z liści, spraw- dzając, czy możemy wyczuć palcami zgru- bienia na pędzie. Następnie przecinamy

oceniane źdźbło wzdłuż i badamy przekrój źdźbła. Kolanka (zwane także węzłami) mają na przekroju zazwyczaj ciemniejszy kolor i występują poprzecznie w stosunku do przeciętego źdźbła.

Dołączone zdjęcia i opisy pomogą usta- lić fazę rozwojową zbóż:

Faza BBCH 30 (początek strzelania w źdźbło): z zewnątrz można zaobser- wować, że rośliny zmieniają swój pokrój, pędy z płożących stają się wyprostowane.

Po wzdłużnym przecięciu źdźbła widzimy, że szczyt kłosa (jego górna część – lepiej widziana w powiększeniu) znajduje się co najmniej 1 cm od węzła krzewienia. Jeśli szczyt kłosa nie osiągnął tej odległości, zboże znajduje się ciągle w poprzedniej fazie rozwojowej – krzewieniu.

Faza BBCH 31 (pierwsze kolanko): w trak- cie usuwania liści ze źdźbła jesteśmy w sta- nie wyczuć palcami zgrubienie na źdźble, natomiast na przekroju widzimy ciemniej- szy poprzeczny „pasek”. Na poniższym zdjęciu możemy zaobserwować, że pierw- sze kolanko jest oddalone o 1,1 cm od węzła krzewienia, a szczyt kłosa jest oddalony o 2 cm od tegoż węzła. Aby mówić o fazie 1. kolanka, powinno być ono oddalone o minimum 1 cm od węzła krzewienia. Jeśli brakuje jeszcze kilku milimetrów do tej war- tości – zboże cały czas jest zakwalifikowane do poprzedniej fazy, czyli w tym przypadku do fazy strzelania w źdźbło.

Faza BBCH 32 (drugie kolanko): aby zaliczyć zboże do tej fazy rozwojo- wej, pierwsze kolanko (kolanka liczymy zawsze od węzła krzewienia w górę, czyli kolanko, które pierwotnie było pierwszym, w momencie ukazania się kolejnego, nowego kolanka automatycznie staje się drugim kolankiem, a nowo pojawiający się węzeł jest pierwszym kolankiem) powinno znajdować się minimum 1 cm od węzła krzewienia, natomiast drugie kolanko

p ow inno być o d dal o n e minimum 2 cm od pierwszego (dolnego) kolanka.

Po właściwym określeniu fazy rozwo- jowej i ustaleniu terminu aplikacji ostatni punkt to wybór odpowiednio dopasowa- nego programu fungicydowego.

Na nadchodzący sezon na podstawie szczegółowych badań polowych prowa- dzonych w Polsce firma Dow AgroSciences przygotowała nagrzyba fizjoPak – niespo- tykany na rynku dwuzabiegowy program fungicydowy, składający się z 3 produk- tów zawierających cenione przez prak- tyków skuteczne substancje aktywne, jak również izopirazam wprowadzony na rynek niedawno i charakteryzujący się wysoką efektywnością. Program ten wyróżnia się także korzystnym wpływem na rośliny, wynikającym z dodatkowego nawożenia kluczowymi dla zbóż mikro- elementami (manganem i cynkiem), a w połączeniu z izopirazamem pozytyw- nie oddziałuje na poprawę kondycji zbóż.

nagrzyba fizjoPak składa się z 3 prepa- ratów: Palazzo, Megysto oraz Dithane NeoTec 75 WG.

Faza BBCH 31 (pierwsze kolanko) Szczyt kłosa oddalony 2 cm od węzła krzewienia Rozwijający się kłos

Pierwsze kolanko oddalone 1,1 cm od węzła krzewienia

Faza BBCH 32 (drugie kolanko)

Źdźbło widziane z zewnątrz, po usunięciu liści Drugie kolanko znajduje się

3,7 cm ponad pierwszym kolankiem Pierwsze kolanko

jest dokładnie 1 cm od węzła krzewienia

Węzeł krzewienia

Faza BBCH 32 (drugie kolanko) Źdźbło widziane po przecięciu

Pierwsze kolanko Drugie kolanko

Rozwijający się kłos Węzeł krzewienia

Zabieg T1

Palazzo

(fenpropimorf 200 g + epoksykonazol 62,5 g + metrafenon 75 g/l)

Celem tego zabiegu jest ochrona podstawy źdźbła oraz dolnych liści pszenicy. Zabieg wykonywany preparatem Palazzo w ter- minie od fazy 1. kolanka do fazy 2. kolanka zbóż (BBCH 31–32) zapewnia skuteczną ochronę podstawy źdźbła (zwalczanie obu typów łamliwości: W i R) oraz dolnych liści.

Palazzo jest produktem kompletnym, a zatem bardzo łatwym w stosowaniu, gdyż nie wymaga dodawania innych fungicydów.

Jego trzy substancje aktywne sformułowane są we właściwej koncentracji i proporcjach.

W roślinie działa układowo. Długotrwałe i interwencyjne zwalczanie mączniaka prawdziwego oraz zwalczanie chorób liści (np.  septorioza paskowana liści, rdze) jed- nym z najbardziej wydajnych triazoli, zapew- nia utrzymanie zdrowych roślin do kolej- nego zabiegu w terminie T2.

Zabieg T2

Megysto + Dithane NeoTec 75 WG

Ce l e m d r u g i e g o z a b i e g u j e s t ochrona górnych liści i kłosa. Wykonanie z a b i e g u p r e p a r a t a m i M e g y s t o z Dithane NeoTec 75 WG przypada w terminie od fazy wykształconego liścia flagowego do początku kłoszenia psze- nicy (BBCH 39–51). Preparaty te działają w roślinie wgłębnie, układowo oraz kon- taktowo. Zabieg ten zapewnia efektywną ochronę górnych liści i kłosa, a także dodat- kowy efekt nawożenia kluczowymi dla zbóż mikroelementami (manganem i cynkiem).

Dodatkowo wzmaga fizjologiczny efekt zieloności i zapewnia wielokierunkowe oddziaływanie na patogeny. Jest to dosko- nałe narzędzie zapobiegające występowa- niu zjawiska odporności, wynikające z nie- spotykanego połączenia substancji aktyw- nych. Mieszaninę charakteryzuje również bezkonkurencyjna odporność na zmywa- nie, a sposób działania na choroby (inter- wencyjne oraz zapobiegawcze) zapewnia stabilną ochronę.

Problem odporności

Odporność jest to zdolność organi- zmów do stopniowego dostosowania się do warunków otoczenia, a stosowanie

Po lewej: łamliwość źdźbła zbóż Po prawej: septorioza paskowana liści

Po lewej: mączniak prawdziwy zbóż i traw Po prawej: rdza żółta

Palazzo

zakres zwalczanych chorób: łamli- wość podstawy źdźbła, fuzaryjna zgorzel podstawy źdźbła i korzeni, septorioza paskowana liści, mączniak prawdziwy zbóż i traw, septorioza plew, rdza brunatna, brunatna plami- stość liści.

Megysto + Dithane NeoTec 75 WG zakres chorób: mączniak praw- dz iw y z bóż i t raw, septorioz a paskowana liści pszenicy, septo- rioza plew, rdza brunatna psze- nicy, rdza żółta.

Skuteczność na septoriozę liści (%) liść flagowy, 46 dni po zabiegu T2 Porażenie septoriozą liści (%) liść flagowy, 46 dni po zabiegu T2

Skuteczność zabiegu T2 na septoriozę paskowaną liści.

Doświadczenia Polska, Wymysłowo 2014

Zabieg T1 w fazie BBCH 31–32 fungicydem zawierającym fenpropidynę + propikonazol w dawce 0,8 l/ha (wszystkie kombinacje oprócz kontroli)

80 90

70 60 50 40 30 20 10 0

T2: Megysto

0,75 l/ha T2: Megysto 0,75 l/ha + Dithane NT 1 kg/ha

T2: fungicyd porównawczy

1 l/ha

T2: fungicyd porównawczy

0,5 l/ha

Kontrola 6

80,3

30,5

4,9 84

70,5

9 76,2

7,3

Skala BBCH 25 30 31 32 37 39 47 56 59 61

nagrzyba fizjoPak – jedyny taki pakiet na rynku!

Zalecane dawki i terminy zabiegów:

T1 (BBCH 31–32): Palazzo 1,4 l/ha

T2 (BBCH 39–51): Megysto 0,75 l + Dithane NeoTec 75 WG 1,5 kg/ha

Palazzo

Megysto + Dithane NT

środków ochrony roślin jest niewątpliwie jednym z takich warunków. Należy pamię- tać, że w danej populacji niektóre osob- niki zawsze będą potrafiły się rozwijać mimo działania pestycydów, gdyż są one odporne. W Europie coraz powszechniej- szy staje się problem zwiększania odpor- ności gatunków patogenicznych grzy- bów na najczęściej stosowane preparaty (np. strobiluryny), np. Zymoseptoria tritici (dawniej zwanego Septoria tritici) powo- dującego septoriozę paskowaną liści pszenicy – jedną z najgroźniejszych i naj- popularniejszych chorób zbóż. Stopniowo wzrasta również zagrożenie powodowane przez mączniaka prawdziwego zboż i traw, przy rosnącej odporności sprawcy tej cho- roby na stosowane fungicydy. Monitoring prowadzony przez Dow AgroSciences i inne firmy fitofarmaceutyczne świad- czy o tym, że postępująca odporność też w naszym kraju staje się znaczącym problemem. Potwierdzają to również publikacje Fungicide Resistance Action Committee (międzynarodowa organizacja zajmująca się problematyką odporności, klasyfikacją mechanizmów działania fun- gicydów oraz opracowywaniem strategii antyodpornościowych). Nie ulega wątpli- wości, że rozwijająca się stopniowo odpor- ność może znacząco obniżyć skuteczność stosowanych dotychczas z powodzeniem programów ochrony, a tym samym decy- dować o sukcesie wykonanych zabiegów.

W przypadku częstych zabiegów prze- ciwko określonemu patogenowi z użyciem fungicydów z tej samej grupy chemicznej i takim samym mechanizmie działania może nastąpić selekcja naturalna w postaci zmian genetycznych, których skutkiem jest mniejsza wrażliwość. Taka odporność może doprowadzić do całkowitego braku skuteczności substancji aktywnych i grup chemicznych fungicydów. Rozwiązaniem jest więc ciągła zmiana stosowanych pre- paratów i ich dobór pod kątem przynależ- ności do różnych grup chemiczych, przy czym z danej grupy chemicznej należy wybierać substancje aktywne, które wyka- zują najlepszą i najwyższą skuteczność w stosunku do zwalczanego patogenu, a więc zdecydowanie najlepiej wybierać tylko rekomendowane mieszaniny. Mamy wtedy pewność, że polecana kombinacja preparatów jest odpowiednio przebadana.

Dobrze dobrane mieszaniny są bardzo efektywnym sposobem powstrzymania lub opóźnienia rozwijającej się odporności patogenów. W zarządzaniu odpornością istotna jest również intensywność prowa- dzonej ochrony chemicznej, a także bez- wględne wykonanie zabiegów tylko zale- canymi dawkami. Zbyt małe dawki szybko selekcjonują populacje o średnim stopniu odporności, natomiast zbyt duże powo- dują wykształcenie bardzo silnej odpor- ności.

nagrzyba fizjoPak znakomicie wpi- suje się w strategię zapobiegającą odpornościom patogenów grzybowych

na fungicydy, bowiem zawiera aż 6 różnych substancji biologicznie czynnych, posia- dających łącznie 5 odmiennych mechani- zmów działania, które wielokierunkowo oddziałują na patogeny.

Potencjał plonu

Pszenica ozima do wydania wysokiego plonu odpowiedniej jakości potrzebuje m.in. 3 kluczowych mikroelementów: man- ganu, miedzi oraz cynku. Podstawowy ter- min dokarmiania dolistnego zbóż mikro- elementami przypada na okres od fazy krzewienia do początku strzelania w źdźbło (BBCH 25–30), jednakże w przypadku np. nie- doborów mikroelementów, braku dokarmia- nia dolistnego, wyboru nawozu dolistnego z uboższym składem – nieocenioną pomocą staje się mankozeb zawarty w preparacie Dithane NeoTec 75 WG. Substancja czynna mankozeb to kompleks manganu 20%

i cynku 2,5%. Wspomniane dokarmianie dolistne ww. składnikami odbywa się niejako

„przy okazji” działania fungicydowego.

nagrzyba fizjoPak to jedyny taki pakiet na rynku!

Podsumowanie zalet:

„ nieprzerwana ochrona podstawy źdźbła, dolnych i górnych liści oraz kłosa^*

„ 6 wyjątkowych substancji aktywnych w niepowtarzalnym zestawieniu

„ 5 różnych grup chemicznych fungicydów z 5 odmiennymi mechanizmami dzia- łania na choroby grzybowe (doskonałe narzędzie strategii antyodpornościowej, np. przeciwko patogenom wywołują- cym septoriozę paskowaną liści) 

„ suplementarny wp ł y w nawożenia 2 k lu c zow y mi dla z b óż mik ro - e l e m e n t a m i : M n 2 2 5 g / h a , Zn 28 g/ha (1,5 kg/ha Dithane NT)

„ fizjologiczny efekt zieloności

„ bezkonkurencyjna odporność na zmywanie

* W warunkach sprzyjających rozwo- jowi chorób kłosa (np. fuzariozy) może być konieczne wykonanie zabiegu na kłos (T3)

Rafał Kowalski Customer Agronomist Aleksandra Stępień Principal Biologist Dow AgroSciences Polska Sp. z o.o.

Roślina Cu Mn Zn Mo B

Pszenica (7 t/ha) 8,5 (60 g) 82 (574 g) 60 (420 g) 0,7 (4,9 g) 5,0 (35 g) Dithane NeoTec 75 WG w dawce 1,5 kg/ha dostarcza 225 g/ha manganu oraz 28 g/ha cynku

Przyrost plonu po zastosowaniu technologii nagrzyba fizjoPak w porównaniu do popularnych programów fungicydowych i kontroli. Doświadczenia Polska, IOR-PIB Sośnicowice 2016

Średnie pobranie mikroelementów przez pszenicę ozimą [w gramach/1 tonę ziarna + odpowiednia masa słomy] https://nawozy.eu/wiedza/poradnik-nawozenia/pszeni- ca-ozima.html

Plon [dt/ha]

* Program fungicydowy 1: zalecane dawki T1 (3 substancje aktywne) i T2 (triazol + strobiluryna)

** Program fungicydowy 2: zalecane dawki T1 (3 substancje aktywne) i T2 (triazol + strobiluryna) 84

82 80 78 76 74 72

70

T1: Palazzo 1,4 l;

T2: Megysto 0,75 l + Dithane NT 1,5 kg/ha

Program fungicydowy

1^*

Program fungicydowy

2^**

Kontrola 82,1

74,5 77,3

80,1

UPRAWA ROŚLIN

Jak racjonalnie nawozić azotem rośliny uprawne?

Konkretnie o maksymalizacji plonu, efektywnym nawożeniu azotem i ochronie środowiska

W prasie rolniczej oraz internetowych forach rolniczych w dalszym ciągu nawo- żenie azotem jest „gorącym” tematem.

Zainteresowanie jest odzwierciedleniem wymiernych strat, jakie rolnik ponosi i jego świadomym poszukiwaniem nowych, sku- tecznych rozwiązań. Mimo stosowania róż- norakich, powszechnie znanych praktyk nawożenia, dalej straty azotu, zanieczysz- czenie środowiska lub ograniczona efek- tywność azotu wydają się być w Polsce nie- uniknione.

Nauka tłumaczy to, co niewidoczne i nie- uniknione (proces nitryfikacji, przyswajal- ność i przydatność form azotu, specyfika zapotrzebowania roślin uprawnych itp.) w licznych publikacjach popularnonauko- wych i naukowych.

Na świecie i w Europie coraz częściej wskazuje się na stabilizatory azotu, a głównie inhibitory nitryfikacji, jako nowe narzędzie „poprawiające” obecne znane technologie nawożenia azotem (bo działają na główne źródło problemu, czyli przemiany w glebie), przy czym są bez- pieczne i dodatkowo wspomagają praktyki ochrony środowiska (emisja gazów, wymy- wanie). Stabilizator azotu jest w stanie przełamać dotychczasowe bariery, ogra- niczające możliwości wyboru różnych typów nawozów, narzucające określone terminy ich stosowania, czy też ogra- niczające efektywność plonotwórczą

każdego zastosowanego kilograma azotu. Inhibitor nitryfikacji służy też rol- nikowi do racjonalnego zarządzania azo- tem w łanie/plantacji, aby w okresach kar- dynalnych azot był dostępny dla rośliny.

Spełnia tę rolę zarówno gdy jest zastoso- wany wraz z nawożeniem azotowym przed siewem rośliny uprawnej, jak też w sytu- acji nawożenia pogłównego. Działa, gdy są gleby lekkie – podatne na wymywanie, czy też ciężkie, podatne na ulatnianie azotu.

Dot ychc zasowe zasady z wiązane z wyborem formy amidowej, amonowej, azotanowej, terminem stosowania nawo- zów azotowych, jak też i ich jednorazo- wych dawek są i mogą być modyfikowane w wyniku wdrożenia do technologii nawo- żenia azotem, stabilizatora azotu – inhibi- tora nitryfikacji.

Korzyści ze stosowania inhibitora nitryfi- kacji – nitrapiryny, zwłaszcza w technologii N-Lock, są powszechnie znane, potwier- dzone w wieloletnich badaniach nauko- wych oraz w praktyce rolniczej. W wielu krajach korzyści ze stosowania inhibitora nitryfikacji są uznane i obowiązują w pra- wie regulującym stosowanie azotu – umoż- liwiają zastosowanie nawożenia azotem w terminach i dawkach do tej pory zabro- nionych.

Dlaczego w Polsce stosowanie stabi- lizatorów azotu – inhibitora nitryfikacji nie jest powszechnie ani dyskutowane,

ani stosowane w praktyce rolniczej? Czy nowatorscy rolnicy w Polsce znają nowe narzędzie „poprawiające” obecne znane technologie nawożenia azotem?

N-Lock jest stabilizatorem azotu spraw- dzonym i stosowanym od ponad 40 lat w USA oraz od niedawna w innych kra- jach, w tym i w Europie. Stosowany jest (w tej samej dawce 2,5 l/ha raz w sezonie wegetacyjnym) w kukurydzy, zbożach i rzepaku. Stabilizator azotu N-Lock to nowoczesna formulacja mikrokapsuł, która umożliwia prosty zabieg opry- skiwaczami polowymi. Rola inhibitora nitryfikacji sprowadza się do zmniejsze- nia tempa utleniania N-NH4. Nitrapiryna ze średnią skutecznością rzędu 80% działa nawet do 12 tygodni. Jest to okres wystar- czający do utrzymania właściwych pro- porcji między obydwiema formami w gle- bie w krytycznych okresach formowania plonu. Forma amonowa jest najefektyw- niej pobieraną i wykorzystywaną formą azotu zarówno przez kukurydzę, zboża, jak i rzepak, zwłaszcza w początkowym okresie wegetacji wiosennej (chłody wio- senne). Jego zastosowanie z nawozami azotowymi jest szerokie, także z tańszymi formami azotu (mocznik, roztwór saletrza- no-mocznikowy). Doskonale nadaje się do stosowania z nawozami organicznymi (obornik, gnojowica, masa «pulpa» pofer- mentacyjna z biogazowni).

* Wyniki badań w kukurydzy – średni wzrost plonu o 6%

o maksymalizacji plonu, ochronie azotu i środowiska

Zwiększona dostępność azotu

• minimalizacja strat azotu

•

• zdrowe rośliny

• mniejsza wilgotność nasion

Bezpieczeństwo środowiska

• bez dawek dzielonych

• ograniczenie ryzyka skażenia wód gruntowych

• ograniczenie emisji gazów cieplarnianych

Maksymalizacja plonu

•

•ochrona inwestycji w nawozy

• wykorzystany potencjał plonowania

40 lat doświadczenia Średni wzrost plonu o 650 kg* Ochrona środowiska wzrost plonu średnio o 650 kg^*

zwiększona efektywność azotu

Potwierdzają to także badania przepro- wadzone w Polsce w ostatnich latach przez placówki naukowe lub na terenie stacji doświadczalnych IUNG Puławy, UP Lublin, UP Poznań, UWM Olsztyn.

Technologia N-Lock to oprócz bezpo- średnich korzyści ekonomiczych, także wspieranie praktyk rolniczych przyjaznych środowisku. Jest bezkonkurencyjnie przy- datna w praktycznie każdym gospodar- stwie rolnym z intensywną uprawą kuku- rydzy, zbóż czy też rzepaku, z taką samą ważnością, jak nawożenie makroskładni- kami (NPK) czy też mikroelementami.

Znaczenie technologii N-Lock wzrasta jeszcze bardziej w gospodarstwach obję- tych programem OSN czy też korzystają- cych z Programu rolnośrodowiskowego

„Pakiet 1: Rolnictwo zrównoważone”.

Pomaga maksymalizować plony przy ograniczonych mak symalnych daw- kach nawożenia azotem i minimalizować

negatywny wpływ azotu na środowisko – ogranicza ryzyko skażenia wód gruntowych i emisji gazów cieplarnianych. Szczegółowe informacje o bezkonkurencyjnej techno- logii N-Lock dostępne są w materiałach

informacyjnych firmy DowAgroSciences, na stronie internetowej www.N-LOCK.pl, u przedstawicieli Dow AgroSciences oraz wysokiej klasy doradców agrotechnicznych.

Dołącz do grona nowoczesnych rol- ników stosujących nową w Polsce, ale sprawdzoną w praktyce rolniczej, racjo- nalną, potwierdzoną naukowo i ekono- miczne opłacalną technologię

„ ... wiedząc, że jest jedyną poprawiającą obecne znane technologie nawożenia azotem;

„ ... wiedząc, że azot jest bezpieczny, kiedy ma spaść kilkadziesiąt milimetrów deszczu;

„ ... wiedząc, że utrzymuje właściwe pro- porcje między formą amonową i azota- nową w glebie;

„ ... wiedząc, że dostępny azot znajduje się w strefie korzeni i może być wydaj- nie pobierany przez kukurydzę lub inne rośliny uprawne w krytycznych fazach rozwojowych;

„ ... wiedząc, że N-Lock zwiększa plony, zawartość białka w ziarnie;

„ ... wiedząc, że N-Lock jest przyjazny dla środowiska i zgodny z dobrą prak- tyką rolniczą.

dr inż. Grzegorz Grochot specjalista ds. doświadczalnictwa i agrotechniki Dow AgroSciences Solutions for growing World

10,50 11,00 11,50 12,00 12,50 13,00 13,50

Mocznik 150 kg N/ha, przed

siewem wymieszany z glebą Roztwór Saletrzano-Mocznikowy 150 kg N/ha, przed siewem

wymieszany z glebą

Roztwór Saletrzano-Mocznikowy 150 kg N/ha, po siewie Nawóz bez N-Lock Nawóz z N-Lock

T/ha

+690 kg

+680 kg

+580 kg

Plony ziarna kukurydzy w Polsce w latach 2012–2014

Nawóz bez N-Lock Nawóz z N-Lock 5,60

5,80 6,00 6,20 6,40 6,60 6,80

Mocznik 180 kg N/ha, jednorazowo wiosną w trakcie

ruszenia wegetacji

Roztwór Saletrzano-Mocznikowy 56 kg N/ha, wiosną w trakcie

ruszenia wegetacji, saletra amonowa 90 kg N/ha w trakcie

strzelania w źdźbło, saletra amonowa 34 kg N/ha w trakcie

kłoszenia

Saletra amonowa 56 kg N/ha, wiosną w trakcie ruszenia wegetacji, saletra amonowa 90 kg N/ha w trakcie strzelania

w źdźbło, saletra amonowa 34 kg N/ha w trakcie kłoszenia

Plony ziarna pszenicy w Polsce w latach 2012–2014 T/ha

+200 kg

+400 kg

+350 kg

OCHRONA ZBÓŻ

Mustang Forte 195 SE

Lepsza ochrona nie kosztuje wcale więcej!

Jesień 2016 roku po raz kolejny zasko- czyła nas swoją nieprzewidywalnością.

Najpierw susza, z której wynikło celowe opóźnienie siewów zbóż ozimych, po to, aby

„złapać” odrobinę tak potrzebnej do kiełko- wania nasion wilgoci, potem październik, w którym właściwie bez przerwy padało (w niektórych regionach kraju sumarycz- nie nawet ponad 100 mm), a od początku listopada borykaliśmy się z przygruntowymi przymrozkami. Jeżeli udało się zasiać zboża ozime i wejść z zabiegiem herbicydowym, to z uwagi na ich powolny rozwój jesienią i dalszą niepewność dotyczącą przezimo- wania, wybierali Państwo zazwyczaj roz- wiązania niekompletne, których zadaniem było przede wszystkim poskromienie mio- tły zbożowej i przy okazji kilku chwastów dwuliściennych. Jednak aby uzyskać peł- nię ochrony herbicydowej i tak z założenia planowany jest wiosenny zabieg korek- cyjny. Tu pojawia się podstawowe pytanie:

na który preparat postawić? Gama dostęp- nych produktów jest bogata, więc warto ustalić sobie kilka kryteriów, którymi posłu- żymy się, aby dokonać najlepszego wyboru.

Dawka

Dobierając preparat do zabiegu popraw- kowego (w przypadku słabych efektów aplikacji jesiennej) lub też decydując się na kolejny, planowy zabieg wiosenny

(w technologii dwóch aplikacji rozłożonych w czasie), warto zwrócić uwagę na kom- fort i wybrać taki preparat, którego dawka jest niska i łatwa do odmierzenia. Mustang Forte 195 SE w odniesieniu do innych her- bicydów świetnie spełnia to zadanie. Jego dawka to zaledwie 0,8 l/ha w sytuacji zabiegu wiosennego po uprzednio wyko- nanej aplikacji jesiennej. Możliwość obni- żenia dawki podstawowej (1 l/ha w przy- padku braku zabiegu jesiennego) aż o 20%

(dawka 0,8 l/ha w sytuacji wiosennej apli- kacji po wykonanym zabiegu jesiennym) została z sukcesem przebadana w doświad- czeniach polowych, jak również sprawdziła się na polach produkcyjnych. Jeżeli jesienią nie użyto żadnego herbicydu i cała ochrona zbóż ozimych przeciwko roślinom niepo- żądanym została przesunięta na wiosnę, wówczas w celu zwalczenia chwastów dwu- liściennych należy zastosować pełną dawkę produktu Mustang Forte 195 SE: 1 l/ha.

Cena

koszt to jeden z najważniejszych aspek- tów decydujących o wyborze danego roz- wiązania. Analizując konkretną propozycję, powinniśmy skupić się na koszcie zabiegu na hektar, a nie tylko na cenie np. za 1 l, ponieważ często zdarza się, że herbicyd, którego cena za 1 l jest stosunkowo niska, wydaje się być tylko pozornie interesujący.

Po przeliczeniu dawki i kwoty zabiegu okazuje się, że preparat, który wydawał się tani – wcale takim nie jest, ponieważ stawka za ochronę jednego hektara jest wyższa niż aplikacja herbicydowa przy użyciu naj- lepszych produktów. Doskonałym przykła- dem jest herbicyd Mustang Forte 195 SE.

Koszt ochrony tym preparatem jest często niższy niż zabieg innymi popularnymi roz- wiązaniami. Jeśli nawet jakaś alternatywa jest porównywalna cenowo, to nie jest ona zazwyczaj w stanie spełnić pozosta- łych kryteriów, które rozpatrujemy w tym artykule, np. ma ograniczenia związane z maksymalnym terminem aplikacji czy posiada zdecydowanie wyższe wymaga- nia temperaturowe. Jeżeli weźmiemy pod uwagę możliwość uzyskania dodatkowych korzyści dzięki atrakcyjnemu programowi promocyjnemu „D-Koder” (więcej szcze- gółów na stronie: www.dowagro.pl), wybór Mustanga Forte 195 SE jako preparatu korekcyjnego staje się oczywisty!

Warianty stosowania w zbożach ozimych (pszenica, pszenżyto, żyto)

Korekta po herbicydzie jesiennym

0,8 l/ha

Podstawowy zabieg wiosenny

1 l/ha

Przypadek 1: jesienią wykonano zabieg herbicydo- wy, pole wymaga korekty na chwasty dwuliścienne Rozwiązanie: Mustang Forte 195 SE wiosną, dawka 0,8 l/ha do fazy 2. kolanka zbóż ozimych (BBCH 32) Przypadek 2: jesienią nie wykonano żadnego zabiegu chwastobójczego, ochrona herbicydowa odbywa się tylko wiosną

Rozwiązanie: Mustang Forte 195 SE wiosną, dawka 1 l/ha do fazy 2. kolanka zbóż ozimych (BBCH 32), także w mieszaninach z herbicydami zwalczający- mi miotłę zbożową

Spektrum

Podczas wiosennej korekty zwalczamy zazwyczaj następujące gatunki roślin niepo- żądanych: przytulia czepna, chaber bława- tek, chwasty rumianowate, mak polny czy samosiewy rzepaku. W zależności od sytu- acji występującej na polu, popularnymi pro- duktami stosowanymi „na poprawki” wio- sną są preparaty zawierające pojedyncze substancje aktywne (i charakteryzujące się wąskim zakresem zwalczanych chwastów) lub ich mieszaniny (często przysparzające problemów, np. z właściwym doborem dawek herbicydów dopasowanych do aktu- alnego zachwaszczenia).

Wyjątkowym narzędziem rozwiązują- cym problem chwastów dwuliściennych pozostałych po jesiennej aplikacji jest Mustang Forte 195 SE!

Preparat ten zastosowany wiosną w niższej dawce bardzo skutecznie elimi- nuje następujące chwasty: przytulia czepna, chaber bławatek, chwasty rumianowate, mak polny, samosiewy rzepaku, gwiazdnica pospolita, niezapominajka polna, tasznik pospolity, tobołki polne.

Temperatury

Herbicyd Mustang Forte 195 SE możemy stosować już od 5°C bez obaw o finalną skuteczność! Taka minimalna tempera- tura dobowa powinna wystąpić w dniu zabiegu oraz utrzymywać się przez co naj- mniej 6  kolejnych dni po wykonaniu apli- kacji herbicydowej. Jest to istotny element wyboru właściwego rozwiązania, bowiem wiele produktów do skutecznego działania potrzebuje wyższych temperatur – mini- mum to 10°C, co w przypadku kapryśnych wiosen nie jest niestety łatwe do spełnienia.

Wybierając Mustanga Forte 195 SE, mamy możliwość użycia go w dużo niższych

temperaturach niż w przypadku wielu stan- dardów rynkowych, ponadto nieprzecięt- nie długi termin stosowania (nawet do fazy 2. kolanka zbóż ozimych i jarych) i zaledwie 1 h odporności na zmywanie dają bezkon- kurencyjną elastyczność nawet podczas najbardziej wymagającej wiosny.

Termin zabiegu

Zgodnie z rekomendacjami producen- tów, wiele herbicydów stosowanych wio- sną w zbożach powinno być aplikowanych w fazie krzewienia zbóż. Niestosowanie się do tych zaleceń ma najczęściej wpływ na niższą niż oczekiwana skuteczność chwastobójczą, ponieważ w trakcie póź- niejszych zabiegów rośliny niepożądane zazwyczaj są przerośnięte i przez to mniej wrażliwe na te preparaty. Zdarzają się także takie sytuacje, kiedy dany herbicyd zasto- sowany w terminie opóźnionym w sto- sunku do zaleceń może mieć negatywny wpływ na roślinę uprawną. Mustang Forte 195  SE nie stawia nas przed takimi dyle- matami, umożliwia on bowiem późniejszą niż zdecydowana większość herbicydów aplikację, nawet do fazy BBCH 32 (faza dru- giego kolanka zbóż), i pozwala kontrolować także zaawansowane w rozwoju chwasty, a stosowany zgodnie z zaleceniami zapew- nia wysoki poziom bezpieczeństwa chro- nionych zbóż.

A co z ochroną zbóż jarych?

Spośród wielu preparatów służących do zwalczania chwastów dwuliściennych w zbożach jarych wyróżniającą się propo- zycją jest właśnie Mustang Forte 195 SE, zapewniający niedrogie, skuteczne i spraw- dzone zwalczanie strategicznych chwa- stów dwuliściennych w zbożach jarych, jak np. komosa biała, ostrożeń polny, rdesty,

przytulia czepna, chaber bławatek, chwa- sty kapustowate i wiele, wiele innych.

W momencie aplikacji herbicydów w zbo- żach jarych, chwasty zazwyczaj są mniejsze (w porównaniu do zabiegu podstawowego w zbożach ozimych), dlatego też dawka Mustanga Forte 195 SE: 0,8 l/ha w zbożach jarych jest wystarczająca, a możliwość dopasowania dawki preparatu do rodzaju zbóż i sytuacji na polu sprawia, że Mustang Forte 195 SE to doskonałe rozwiązanie i uniwersalny herbicyd do ochrony zbóż ozimych i jarych!

Zakres czasowy stosowania tego pro- duktu w zbożach jarych jest nieporów- nywalnie szerszy niż innych preparatów:

od fazy 4 liści do fazy 2. kolanka zbóż jarych włącznie.

W minionym sezonie niekorzystny prze- bieg zimy spowodował, że w wielu regio- nach kraju rolnicy przesiali uprawy ozime (pszenicę, jęczmień, rzepak) zbożami jarymi.

Mnóstwo pytań dotyczyło także możliwo- ści ochrony wsiewek zbóż jarych w zboża ozime wymagające korekty po zabiegu jesiennym. Jak postąpić w takiej sytuacji?

Miejmy nadzieję, że obecna zima, która cią- gle jeszcze trwa, będzie łaskawsza. Gdyby jednak historia się powtórzyła, to i w tym przypadku Mustang Forte 195 SE jest świetnym wyborem – jego elastyczny okres stosowania (od fazy 4 liści zbóż jarych do fazy 2. kolanka zbóż ozimych) umożliwia skuteczną ochronę herbicydową również takich plantacji.

Następstwo roślin – nie ograniczaj się!

Rozpatrując różne warianty doboru roślin następczych po zastosowaniu Mustanga Forte 195 SE, okazuje się, że po użyciu tego produktu można bezpiecznie uprawiać praktycznie wszystkie najważniejsze rośliny.

Zboża jare (jęczmień, pszenica, owies, mieszanka jęczmienia z owsem) – dawka i termin aplikacji

dawka 0,8 l/ha

Po zastosowaniu Mustanga Forte 195  SE wiosną i zbiorze plonu można zasiać/zasadzić:

„ jesienią: zboża, rzepak ozimy, gorczycę na poplon, kapustę z rozsady, trawy;

„ wiosną: zboża jare, kukurydzę, buraki cukrowe, ziemniaki, sorgo, rzepak jary, gorczycę, słonecznik, cebulę z siewu, marchew, sałatę z rozsady, kapustę, kala- fior, brokuł i inne rośliny kapustne, trawy;

„ s ł o m ę z e z b ó ż o p r y s k a nyc h Mustangiem Forte 195 SE można użyć jako paszę oraz ściółkę dla zwierząt lub pozostawić na polu i przyorać;

„ obornik ze słomy zbóż opryskanych Mustangiem Forte 195  SE można wywieźć tuż przed siewem rzepaku, kuku- rydzy, zbóż oraz traw bez wsiewki roślin motylkowatych (należy go wywieźć i bezpośrednio po tym wymieszać z glebą);

„ jeśli stosujesz obornik pod buraki, ziem- niaki, rośliny strączkowe, słonecznik, pomidory, paprykę, ogórki i rośliny dynio- wate, sałatę, tytoń, marchew, pietruszkę i inne warzywa – wywieź go i wymieszaj

z glebą minimum 6 miesięcy przed ich uprawą.

W sprawie następstwa roślin dla innych upraw, zagospodarowania słomy i resztek pożniwnych oraz w przypadku wypadnię- cia rośliny uprawnej należy zapoznać się ze szczegółowym opisem zamieszczonym na etykiecie-instrukcji stosowania produktu lub skontaktować się z przedstawicielem Dow AgroSciences Polska.

Wybierając Mustanga Forte 195 SE, otrzymujecie Państwo:

„ sprawdzone, niedrogie i skuteczne zwal- czanie strategicznych chwastów dwuli- ściennych w zbożach jarych, np. komosa biała, ostrożeń polny, rdesty, przytulia czepna, chaber bławatek, chwasty kapu- stowate;

„ znakomity herbicyd do zabiegu korek- cyjnego w zbożach ozimych;

„ brak konieczności sporządzania miesza- nin zbiornikowych z innymi herbicydami na chwasty dwuliścienne;

„ jedyny produkt o tak szerokim spek- trum działania z możliwością stosowania nawet do fazy 2. kolanka zbóż;

„ niezawodne działanie już od 5°C;

„ bezpieczeństwo dla zbóż;

„ optymalnie dopasowane dawki i opako- wania;

„ najbardziej uniwersalny produk t do ochrony zbóż ozimych i jarych!

Więcej informacji dotyczących Mustanga Forte 195 SE mogą Państwo znaleźć na stro- nie internetowej poświęconej temu herbi- cydowi: www.mustangforte.pl na blogu:

www.e-pole.pl, jak również za pośred- nictwem aplikacji mobilnych: e-pole oraz e-pole Kiosk (obie dostępne na: iOS, Android, Windows).

Rafał Kowalski Customer Agronomist Dow AgroSciences Polska Sp. z o.o.

Chwasty Mustang Forte 195 SE

zboża ozime 1 l/ha, zboża jare 0,8 l/ha Chwasty Mustang Forte 195 SE

zboża ozime 1 l/ha, zboża jare 0,8 l/ha

Ambrozja bylicolistna +++ Nawrot polny ++(+)

Babka zwyczajna +++ Niezapominajka polna +++

Bniec biały +++ Ostrożeń polny – rozeta liści ++++

Bodziszek drobny ++(+) Ostróżeczka polna ++++

Bylica pospolita ++(+) Ostróżeczka wschodnia ++++

Chaber bławatek ++++ Poziewnik szorstki < 4 liści ++(+)

Czyściec roczny +++ Przytulia czepna ++++

Fiołek polny przed kwitnieniem +++ Rdest kolankowy ++++

Fiołek polny w fazie kwitnienia ++(+) Rdest plamisty ++++

Gorczyca polna +++ Rdest powojowy ++++

Groszek bulwiasty +++ Rdest ptasi +++

Gwiazdnica pospolita +++ Rumian polny ++++

Jaskier ostry +++ Rumianek pospolity ++++

Jasnota purpurowa przed kwitnieniem +++ Rzodkiew świrzepa +++

Jasnota purpurowa w fazie kwitnienia ++ Rzodkiewnik pospolity +++

Jasnota różowa przed kwitnieniem +++ Sałata kompasowa +++

Jasnota różowa w fazie kwitnienia ++ Samosiewy rzepaku – strzelanie w pędy ++++

Kąkol polny +++ Samosiewy rzepaku – rozeta liści ++++

Komosa biała +++ Samosiewy słonecznika +++

Konopie siewne +++ Skrzyp polny ++

Kurzyślad polny +++ Sporek polny +++

Lepnica rozdęta +++ Stulicha psia +++

Lucerna +++ Szarłat szorstki +++

Mak polny ++++ Szczaw kędzierzawy +++

Mak wątpliwy +++ Szczaw polny +++

Marchew zwyczajna +++ Szczawik zajęczy +++

Maruna bezwonna ++++ Szparzyca promienista +++

Miłek letni +++ Tasznik pospolity +++

Mlecz kolczasty +++ Tobołki polne +++

Mlecz polny +++ Wilczomlecz obrotny +++

Mlecz zwyczajny ++++ Wyka wąskolistna ++++

Mniszek pospolity ++(+) Żółtlica drobnokwiatowa +++

Skuteczność: ++++ wyższa od poziomu osiąganego obecnie przez szereg herbicydów zwalczających szerokie spektrum chwastów dwuliściennych (jeśli poziom obecnie osiągany jest niższy niż 100%), +++ obecnie osiągany najwyższy poziom, ++(+) dobra plus, ++ dobra.

Zakres zwalczanych chwastów i poziom skuteczności uzyskiwany w doświadczeniach przeprowadzonych w Polsce

i w Europie (zboża ozime – zabieg podstawowy oraz zboża jare)

Lancet Plus 125 WG

Co zrobić, aby wiosenny zabieg herbicydowy zakończył się pełnym sukcesem?

OCHRONA ZBÓŻ

„Gdy na świętego Prota jest pogoda albo słota, to na świętego Hieronima jest deszcz albo go ni ma”

Powyższy cytat autorstwa Kornela Makusz yńskiego możemy zinterpre - tować w następujący sposób: pogoda jest zmienna i trudna do przewidzenia.

Mogliśmy się o tym szczególnie dobitnie przekonać w ostatnich latach (mroźne, bezśnieżne zimy, susze występujące wio- sną i jesienią, przymrozki w popularnych terminach wykonywania zabiegów opry- skiwania, intensywne opady deszczu unie- możliwiające siew roślin w optymalnych terminach agrotechnicznych itp.). Aura jest jednym z czynników, które mogą prze- szkadzać w poprawnym wykonaniu apli- kacji herbicydowej – dlatego oprócz cytatu poświęciłem jej najobszerniejszy fragment artykułu. Przebieg pogody po zabiegu może mieć znaczący wpływ na finalny efekt chwastobójczy.

W niniejszym artykule chciałbym wspól- nie z Państwem zastanowić się, jak w sytu- acjach różnych niespodzianek (np. pogo- dowych) podejść do zagadnień wiosennej ochrony herbicydowej zbóż i na co zwrócić uwagę oraz czego się wystrzegać. Razem przyjrzymy się najpopularniejszym okolicz- nościom wpływającym na słabsze działanie herbicydów nalistnych i odniosę je do pro- duktu Lancet Plus 125 WG. Dlaczego wybra- łem akurat Lancet Plus 125  WG? Dlatego, że od lidera wymaga się najwięcej, a warto wiedzieć, że w segmencie herbicydów wiosennych przeznaczonych do ochrony zbóż ozimych i zwalczających jednocześnie miotłę zbożową oraz najważniejsze chwa- sty dwuliścienne, to właśnie Lancet Plus 125 WG jest niekwestionowanym zwycięzcą.

Należy także nadmienić, że od momentu wprowadzenia tego preparatu w 2010 roku w Polsce, ochronił on już łącznie kilka milio- nów hektarów!

Dlaczego herbicyd nie zadziałał?

Czasami, po wykonaniu nalistnego zabiegu herbicydowego nie jesteśmy w pełni zadowoleni z jego efektów. Jakie mogą być przyczyny nieskutecznego dzia- łania preparatów chwastobójczych?

Poniżej zamieściłem kilkanaście czyn- ników mogących mieć wpływ na niższą od oczekiwanej skuteczność herbicydów nalistnych. Nierzadko zdarza się, że powo- dem obniżonej skuteczności jest nie jeden, ale kilka wymienionych elemen- tów łącznie.

1. Wielkość chwastów i termin zabiegu:

posłużę się dwoma jask raw ymi

przykładami: wiosna 2012 i 2016 roku.

Mogliśmy wówczas zaobserwować na polach mocno zaawansowane w roz- woju/przerośnięte chwasty (w wyniku długiej i ciepłej jesieni) i dodatkowo późne aplikacje herbicydów. Wiele herbicydów stosowanych wiosną, jako optymalny termin aplikacji ma fazę krzewienia – wynika to często z faktu, iż późniejsze zabiegi tymi produktami nie zapewniają wysokiego poziomu zwalczania chwastów, które są zazwy- czaj przerośnięte i przez to mniej wraż- liwe na te preparaty. Oczywiście, jeśli istnieją dogodne warunki pogodowe wiosną, warto taki zabieg wykonać jak najwcześniej. Jednak gdy pogoda płata nam figle, wybierając Lancet Plus 125 WG możemy poczekać na lepsze warunki. Produkt ten umożliwia póź- niejszą niż zdecydowana większość herbicydów aplikację, bo aż do fazy BBCH 31 (faza pierwszego kolanka zbóż), a w połączeniu z adjuwantem Dassoil (adjuwant dołączany nieodpłatnie) pozwala kontrolować także zaawanso- wane w rozwoju chwasty.

2. Stopień nasilenia, gatunki i wrażli- wość chwastów: powodzenie zabiegu herbicydowego może zależeć od tego, czy mamy kilka, kilkadziesiąt lub wię- cej sztuk danego chwastu na metr kwadratowy. Nie jest trudno pochwa- lić się świetną skutecznością danego preparatu, gdy na 1 m² występują śred- nio 2–3 szt. przytulii czepnej. Dużo trud- niej jest opanować chwasty, gdy ich nasi- lenie jest ponadnormatywne i wynosi np. kilkadziesiąt sztuk chabra bławatka na metr kwadratowy. Odrębny temat to typowa dla danej substancji aktyw- nej czy herbicydu skuteczność dzia- łania na dany chwast – jest ona różna dla rozmaitych produktów. Ciekawą propozycją jest preparat Lancet Plus 125 WG, zawierający aż 3 substancje bio- logicznie czynne z 2 różnych grup che- micznych, posiadający bardzo szeroki zakres chwastów wrażliwych i bezkonku- rencyjnie rozwiązujący problemy nawet w warunkach dużego zachwaszczenia i przy dużej różnorodności gatunków chwastów występujących na polu.

3. Niewłaściwa dawka herbicydu: zda- rza się, że zastosowana przez operatora dawka preparatu chwastobójczego jest za niska w stosunku do wielko- ści chwastów (np. „obcinanie” zaleca- nych dawek). Produkty posiadające na etykiecie zakres dawek, a także mie- szaniny zbiornikowe nastręczają czasami

problemów, ponieważ mogą zdarzać się pomyłki w doborze właściwej dawki preparatu, dopasowanej do wielkości chwastów. Skutkuje to często koniecz- nością przeprowadzenia dodatko- wego zabiegu korekcyjnego, co z kolei komplikuje pracę w gospodarstwie oraz zwiększa koszty produkcji zbóż.

Lancet Plus 125 WG ma jedną, stałą dawkę 200  g/ha + Dassoil 0,5  l/ha (adjuwant), dzięki czemu zastosowany zgodnie z zaleceniami, pozwala uniknąć przy- krych niespodzianek w postaci niepeł- nej eliminacji roślin niepożądanych.

Redukcja dawek poniżej zaleceń to także czynnik, który w dłuższym horyzoncie czasowym może wpłynąć na powstawa- nie odporności chwastów na herbicydy.

4. Gęstość łanu: po raz kolejny odwołam się do wiosny 2012 i 2016 roku – wiele plantacji zbóż było mocno przerze- dzonych po ostrej zimie, co sprawiało, że roślina uprawna stanowiła małą lub nie stanowiła dla chwastów naturalnej konkurencji, a rośliny niepożądane miały doskonałe warunki do rozwoju. Stąd też, w przerzedzonych łanach finalny poziom skuteczności może być niższy od obserwowanego w innych latach, kiedy obsada była prawidłowa – w takiej sytuacji należy starać się nie dopuszczać do nadmiernego wyrośnięcia chwa- stów i wykonać zabieg opryskiwania tak szybko, jak jest to możliwe – im „moc- niejszy” preparat, tym szanse powodze- nia są większe.

Z inną sytuacją mamy do czynie- nia, gdy spóźniono zabieg lub znacznie przekroczono normę wysiewu zbóż.

Wówczas, w momencie aplikacji łan jest bardzo gęsty i stanowi swego rodzaju zwarty „parasol”. W takim przypadku preparat może nie dotrzeć do chwastów.

Rozwiązaniem może być zastosowa- nie opryskiwacza z PSP (pomocniczym strumieniem powietrza), który umoż- liwia zwiększenie penetracji herbicy- dów w roślinach rosnących w dużym zagęszczeniu.

5. Przebieg pogody:

a) temperatura:

– spadki temperatur poniżej zaleca- nych kilka dni po wykonaniu zabiegu, jak również przymrozki mają negatywny wpływ na skuteczność zabiegu herbicy- dowego. Wpływają one na spowolnienie lub zablokowanie przemieszczania się substancji aktywnych w chwastach. Jeśli planujemy zabieg herbicydowy, ale spo- dziewamy się spadków temperatur lub wręcz przymrozków – należy wstrzymać