Od Redakcji
Studia Theologica Varsaviensia 42/1, 7-9
2004
OD REDAKCJI
Teologia ze swej natury nie jest nauką opisową, a jej m etoda m a niewiele wspólnego z zapisem kronikarskim . Niem niej naw et tak czcigodna dyscyplina nie m oże całkowicie uwolnić się od „tu i te raz ” konkretnej ludzkiej egzystencji. Tę zaś, w bieżącym półroczu znaczy wejście nowych państw do stru k tu r zjednoczonej Europy. Jan Paweł II w adhortacji Ecclesia in Europa zwracając uwagę na wyzwania i znaki nadziei dla K ościoła w E uro pie wskazał na dwa szczególne zagrożenia. Z jednej strony przestrzegł przed utratą p a
mięci i dziedzictwa chrześcijańskiego, z drugiej wskazał na zjawisko lęku przed przyszłością jako konsekwencję nie dostrzegania pierw
szego (por. Ecclesia in Europa, n r 7). Teksty bieżącego num eru nie trak tują o E uro pie w prost, ale starają się łączyć szacunek dla dzie dzictwa i tradycji z pełnym nadziei spojrzeniem w przyszłość, za równo Kościoła jak i Europy.
Obecny n um er pism a otw iera w spom nienie R ekto ra Uniwersy tetu K ardynała Stefana Wyszyńskiego, ks. prof. dr. hab. R om ana B a r t n i c k i e g o , o zmarłym niedaw no ks. prof. dr. hab. Tadeuszu G o g o l e w s k i m (1921-2003), w ieloletnim wykładowcy i kierow ni ku K atedry Apologetyki i K atedry Teorii Apologetyki w A kadem ii Teologii Katolickiej w Warszawie, członku redakcji i redaktorze n a czelnym „Studia Theologica Varsaviensia” (1975-1979), cenionym naukowcu i jednym z filarów ówczesnej Akadem ii.
W partię zawierającą rozprawy i artykuły w prowadza studium pośw ięcone myśli św . T o m a s z a z A k w i n u zawartej w K om en
tarzach do Listów św. Pawia Apostola, w których A kw inata odpiera
herezje antytrynitarne. K om entarze te stanow ią przykład zrów no ważonej syntezy między Pismem Świętym, tradycją Ojców Kościoła i spekulacją teologiczną (ks. W iesław D ą b r o w s k i ) . Kolejny tekst ukazuje obraz Kościoła jako eon: nunio, której podstaw ą jest
we-w nątrztrynitarna kom unia Ojca, Syna i D ucha Śwe-więtego, stanowe-w ią ca jed n ą z najbardziej nośnych idei eklezjologicznych Soboru Waty kańskiego II (ks. M arek J a g o d z i ń s k i ) . Problem fenom enologii wiary i kultury znalazł swoje odbicie w kolejnym proponow anym artykule. A utor przedstaw ia tu zarów no myśl katolicką, jak i p ro te stancką. Przywołani przez niego myśliciele, wychodząc od odm ien nych założeń filozoficznych i teologicznych, proponują różne spo soby rozwiązania tej kwestii (ks. A ndrzej K o b y l i ń s k i ) . O statni artykuł dotyczy pytania o ch arakter m oralności budowanej pod presją procesów globalizacyjnych i znaczenie herm eneutyki w do bie przem ian. Zjawisko globalizacji pokazuje, że miejsce społeczne staje się jednocześnie miejscem m oralnym p a r exellence (Jarosław A. S o b k o w i a k M IC).
D ział m ateriałów i spraw ozdań otw iera tłum aczenie łacińskiego przekładu piątej księgi Objawień Niebieskich św . B r y g i d y S z w e d z k i e j , dokonane przez Em ilię G utow ską i A dam a Pio trowskiego. Dzieło to w połowie X V wieku stanowiło jed n ą z naj częściej kopiowanych książek w E uropie. Kolejny m ateriał dotyczy analizy literackiej tekstów Pisma Świętego. A u tor zestawia inter- tekstualność z innymi, bardziej znanymi m etodam i interpretacji tekstów biblijnych, a także podaje kilka przykładów zastosowania tej m etody (Stanisław W y p y c h CM). Problem atyka liturgiczna znalazła swoje miejsce w kolejnym zamieszczonym tekście. A utor w sposób szczegółowy przedstaw ił historię i wieloraką funkcję ta bernakulum w Kościele, począwszy od symboliki w Starym Testa m encie, poprzez dzieje tabernakulum w Kościele, jego formy, usy tuowanie, a skończywszy na przeznaczeniu Eucharystii w tab e rn a kulum (ks. Jan D e cy k).
W część recenzji wprowadza problem atyka biblijna. Dotyczy ona zagadnienia przym ierza w Starym Testam encie (Julian W a r z e c h a SAC) a także słownikowego ujęcia antropologii Nowego Testam en tu (ks. M. C z a j k o w s k i ) . Kolejna recenzja przedstaw ia problem a tykę sakram entów w nawiązaniu do współczesnej sytuacji człowie ka i przem ian kulturowych (ks. M arek J a g o d z i ń s k i ) . Bp A n drzej E D z i u b a prezentuje recenzję dotyczącą psychologicznego aspektu sakram entu pokuty i pojednania, a następnie dwie pozycje związane z historią teologii m oralnej. Pierwsza z nich dotyczy pol skiej teologii m oralnej po soborze watykańskim II, druga natom iast problem u wad i cnót w przepow iadaniu kaznodziejskim Sam uela
Wysockiego. Ks. M aciej O s t r o w s k i omawia m ateriały z sympo zjum polskich pastoralistów (Nysa 8-9. 10. 2001). O statnia z za mieszczonych w tym num erze recenzji dotyka problem atyki misyj nej i religioznawczej, a opiera się na rozprawie traktującej o inkul- turacji chrześcijaństwa w Zam bii (Stanisław P i ł a s z e w i c z ) .
K ronika W ydziału Teologicznego zamyka niniejszy num er pism a (ks. Ryszard C z e k a 1 s ki).