SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY
PODSTAWOWEJ NR 2 IM. POLSKICH OLIMPIJCZYKÓW W TRZEMESZNIE NA ROK SZKOLNY 2013-2014
1. OPRACOWANY PRZEZ:
mgr AGNIESZKA SŁOWIŃSKA KASZYŃSKA mgr ANNA WOŁOWICZ
2. PODSTAWA PRAWNA
1. Ustawa o Systemie Oświaty z dnia 7 września 1991 r.
2. Rozporządzenie MENiS z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz.
U. nr 51, poz. 458 z późniejszymi zmianami )
3. Rozporządzenie MENiS z dnia 9 lutego 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz szkół publicznych ( z późniejszymi zmianami )
4. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem ( Dz. U. nr 26, poz. 226)
5. Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie zasad udzielania i organizowania pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2013 r. poz.532).
Inne akty prawne – przepisy pozaświatowe :
1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej – art. 72 ( ochrona praw dziecka )
2. Konwencja o Prawach Dziecka – art. 3, art. 19 ( ochrona przed przemocą, krzywdą, nadużyciem ), art. 33 ( ochrona przed nielegalnym używaniem środków narkotycznych )
3. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego
4. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
5. Ustawa z dnia 4 czerwca 2012 o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomani
6. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich ( tekst jednolity : Dz. U. z 2002 r. nr 711, poz.109 z późniejszymi zmianami )
7. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używaniu tytoniu i wyrobów tytoniowych ( Dz. U. z 1996 r. nr 10, poz. 55)
3. WPROWADZENIE
Profilaktyka jest chronieniem człowieka przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Jej celem jest ochrona człowieka, dziecka, ucznia, wychowanka przed wszelkimi zakłóceniami w rozwoju. Człowiek niedojrzały sam dla siebie może być zagrożeniem. Dlatego prowadzenie dziecka ku dojrzałości jest zarówno wychowaniem, jak i profilaktyką. Oddziaływanie profilaktyczne ma szczególne znaczenie w odniesieniu do dzieci i młodzieży w okresie dorastania. Jest to faza rozwoju, w czasie, której dokonuje się wiele intensywnych, jakościowych zmian w osobowości człowieka. Fazę tę najczęściej charakteryzuje brak integracji. Dlatego jest to czas podatny na zakłócenia i podejmowanie działań ryzykownych.
Czynniki ryzyka to wszystkie elementy (cechy, sytuacje, warunki) zwiększające prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych konsekwencji zaburzających prawidłowy rozwój. Należą do nich:
• Środowisko społeczne i normy w nim obowiązujące, promujące dane wzorce zachowań,
• Modelowanie takich zachowań w domu i w szkole,
• Grupy rówieśnicze i występujące w nich zachowania dysfunkcyjne,
• Słabe wyniki w nauce,
• Brak celów życiowych,
• Dostęp do środków i substancji psychoaktywnych,
• Wczesna inicjacja w zachowaniach ryzykownych.
4. DIAGNOZA ŚRODOWISKA SZKOLNEGO
Szkoła Podstawowa w Trzemesznie jest niewielką szkołą, co w połączeniu z przyjaznym i bezpiecznym otoczeniem sprawia, iż stwarzamy naszym uczniom duże poczucie bezpieczeństwa. Przyczyn zachowań ryzykownych jest jednak wiele.
1. Zagrożenia sygnalizowane ze strony uczniów:
poszerzające się zjawisko zachowań agresywnych wśród rówieśników (zaburzona komunikacja)
- zanieczyszczenia środowiska lokalnego
- ograniczona wiedza na temat zdrowego odżywiania i kultury spożywania posiłków,
2. Rodzice zwracają uwagę na zagrożenia płynące ze strony:
- rówieśników
- innych osób także dorosłych
- środowiska lokalnego
3. Nauczyciele zwracają uwaga na zagrożenia płynące z
:- braku wiedzy na temat zagrożeń jakie niosą za sobą używki (alkohol, narkotyki, palenie tytoniu)
- braku wiedzy o skrytkach zachowań ryzykownych (wczesna inicjacja seksualna),
- zagrożenia będące przyczyną patologii w rodzinach uczniowi ( nasilające się coraz częściej zjawisko uzależnienia od alkoholu wśród członków rodziny)
Diagnozy środowiska szkolnego dokonano na podstawie ankiet skierowanych do uczniów, rodziców, nauczycieli, obserwacji zachowania uczniów, analizy dokumentacji wychowawców klasowych. Analiza wyników badań potwierdziła wstępne zidentyfikowanie obszarów zagrożeń występujących w naszej szkole i posłużyła do skonstruowania Szkolnego Programu Profilaktycznego w Trzemesznie. Skutecznej realizacji założeń SPP sprzyjać będzie współpraca z różnymi instytucjami (Policja, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Komisja ds. rozwiązywania problemów alkoholowych, Ośrodek pomocy społecznej, świetlica socjoterapeutyczna, Sąd, Urząd Miejski, Dom Kultury) i rodzicami.
4. Przeprowadzona diagnoza posłużyła do określenia domniemanych przyczyn zachowań ryzykownych. Tworząc szkolny program
profilaktyki należy zwrócić uwagę na następujące treści:
a) Brak kultury osobistej (wulgaryzmy) - obyczaj środowiskowy
- wzorce wyniesione z domu - chęć zaimponowania
- wyraz buntu, manifestowanie dorosłości - wzorce w mediach
- złe relacje nauczyciel – uczeń
- brak reakcji nauczyciela i innych dorosłych b) Brak zainteresowania nauką
- niedostosowanie wymagań do poziomu uczniów - niejasne kryteria oceniania uczniów
- jakość programów nauczania - lenistwo
- nudne lekcje
-negatywny wpływ grupy rówieśniczej - brak zainteresowania ze strony rodziców
c) Stosowanie używek (palenie papierosów, picie alkoholu)
- ciekawość
- wpływ reklamy w mediach - wzorowanie się na dorosłych - sposób na odreagowanie - moda, szpan
- nuda, przekora, bunt - sytuacja domowa
- negatywny wpływ grupy rówieśniczej d) Zachowania agresywne
- negatywne wzorce, wypływ mediów
- sposób na odreagowanie stresu i załatwienie sprawy - chęć dominowania, zaistnienia w grupie
- moda na agresję w grupie rówieśniczej - nieumiejętność radzenia sobie z problemami - odpowiedź na prowokację
5. Cele i założenia działań profilaktycznych
Szkolny program profilaktyki ma wyposażyć uczniów w wiedzę przydatna do podejmowania różnych samodzielnych decyzji i przygotować ich do radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych.
Cele programu:
1. Przeciwdziałanie zachowaniom ryzykownym:
- Doskonalenie i kształcenie umiejętności rozwiązywania problemów oraz radzenia sobie z przejawami przemocy – eliminowanie zachowań agresywnych.
- Wdrażanie do prawidłowego pojmowania norm zachowań powszechnie akceptowanych przez społeczeństwo, w miejscach publicznych oraz w środowisku rodzinnym.
- Dążenie do stworzenia modelu „człowieka szczęśliwego” – wszelkie nałogi są zazwyczaj rekompensatą dyskomfortu psychicznego.
2. Promowanie zdrowego stylu życia:
- Zachęcanie do aktywnego spędzania czasu wolnego,
- Wspomaganie zdrowia fizycznego i psychicznego poprzez kształcenie umiejętności
i nawyków ruchowych
- Stwarzanie możliwości udziału w zajęciach sportowo- rekreacyjnych - Organizacji czasu wolnego
3. Kształtowanie ważnych psychologicznie i społecznie umiejętności:
- Rozwijanie umiejętności interpersonalnych, kształcenie umiejętności zachowywania się w różnych sytuacjach, doskonalenie technik asertywnych – umiejętność mówienia NIE.
4. Wzmacnianie poczucia własnej wartości i tożsamości:
- Uczenie świadomego decydowania o sobie i ponoszenia konsekwencji własnych decyzji,
- Wyrabianie poczucia tożsamości i własnej wartości oraz wiary w siebie,
5. Psychoedukacja dzieci i rodziców dotycząca zagrożeń płynących z nadmiernego korzystania z mediów (telewizja, komputer, Internet)
6. Zapobieganie uzależnieniom
7. Wspieranie czynników chroniących:
- Silna więź z rodzicami,
- Zainteresowanie nauką i własnych rozwojem,
- Podtrzymywanie tradycji i kształcenie szacunku dla jej norm.
Działania profilaktyczne
Cel Działania Kto realizuje Kryterium sukcesu
Sposób ewaluacji
Prowadzący ewaluację
Promocja zdrowego stylu życia
I. Higiena osobista
Pogadanki z
wychowawcą w kl. 0-III, Działania higienistki szkolnej,
W klasach IV-VI lekcje przyrody, działania nauczycieli w-f, w.d.ż.r., uświadamianie,
kontrolowanie,
Wychowawca, higienistka szkolna, nauczyciele w-f, w.d.ż.r., przyrody
Uczeń jest schludny, czysty, dba o swój wygląd.
Zna podstawy higieny intymnej.
Dba o zdrowe zęby.
Obserwacja Wychowawca
II. Zdrowe
odżywianie Zajęcia promujące zdrowe
odżywianie w kl. 0-VI, Lekcje przyrody w kl.
IV-VI
Przystąpienie szkoły do programu „Szklana mleka” w którym biorą
Nauczyciel przyrody, pedagog,
higienistka szkolna
Wychowawcy
Uczeń potrafi wskazać składniki diety służące
zdrowiu. Świadomie spożywa warzywa i owoce. Rezygnuje z niezdrowej żywności.
Od 15.X. 13r.
uczniowie w ramach programu otrzymują
Rozmowa, Obserwacja spożywanych posiłków podczas przerw
Realizatorzy działań, wychowawca
świetlicy, pedagog
udział uczniowie klas 0-VI
Udział klas I-III w programie „Owoce i warzywa”
-zapoznanie z czynnikami
chorobotwórczymi ( bakterie, wirusy ) i substancjami
szkodliwymi
dla zdrowia (nikotyna, alkohol, leki, narkotyki)
Wychowawcy
Wychowawcy, higienistka szkolna, pedagog
mleko do śniadania Od 15.X.13 r.
uczniowie otrzymują owoce i warzywa Uczniowie znają zasady
higieny osobistej, samodzielnie dbają o swoje zdrowie, -umieją dostrzegać sytuacje zagrażające ich zdrowiu.
Obserwacja, rozmowy
Nauczyciele,
pedagog, higienistka szkolna,
III. Ruch sukcesem do zdrowia
fizycznego i psychicznego
Zajęcia wychowania fizycznego, pozalekcyjne zajęcia sportowe i
ruchowe.
Propagowanie wycieczek pieszych.
Realizacja programu związanego z wyjazdami na basen.
Nauczyciele w-f, wychowawcy klas Realizatorzy programu
Poprawa frekwencji uczniów chętnych do brania udziału w zajęciach
sportowych.
Utrzymanie na obecnym poziomie lub zwiększenie liczby dzieci objętych wyjazdami
na basen.
.
Analiza jakościowa i ilościowa
Nauczyciele w-f i gimnastyki korekcyjnej, pedagog, realizatorzy programów.
IV. Działania
profilaktyczne Zajęcia
psychoedukacyjne dla kl.
0-III:
- Postrzeganie swoich uczuć i radzenie sobie z trudnymi uczuciami, - Zajęcia dotyczące substancji trujących -
Modelowanie zachowań związanych z
dokonywaniem wyborów,
- Zajęcia
„Gospodarowanie czasem wolnym”
Dla rodziców
„Pomaganie dziecku w jego codziennych troskach”
Nauczyciel prowadzący, Pedagog Spotkanie z policjantem
Wychowawca, pedagog,
Uczeń potrafi nazywać uczucia, akceptuje uczucia trudne i uczy się nad nimi panować.
Uczeń zna, na czym polega szkodliwe działanie różnych substancji trujących.
Deklaruje podejmowanie właściwych wyborów w różnych
omawianych sytuacjach Potrafi
zagospodarować swój czas wolny.
Uczeń doświadcza aktywnej uwagi rodziców.
Uczeń zna szkodliwe działanie nikotyny alkoholu i
narkotyków,
Rodzice współpracują ze szkołą z celu wyeliminowania sytuacji
problemowych.
Określenie poziomu zagrożeń wśród uczniów.
Wychowawcy, pedagog
Zajęcia
psychoedukacyjne w kl.
IV-VI:
-„Nikotyna legalny narkotyk”,
- „ Wpływ alkoholu na organizm młodego człowieka”
- Narkotyki
- Konsekwencje zachowań ryzykownych
- Media a uzależnienia – pogadanka
Postępowanie zgodne z procedurami względem dzieci podejmujących próby palenia lub picia.
Policjant, Kurator sądowy
deklaruje podejmowanie właściwych wyborów.
Uczeń doświadcza działań dorosłych mających chronić go przed zachowaniami ryzykownymi.
Uczeń zna pozytywne i
negatywne działania mediów, wie jak bezpiecznie z nich korzystać.
V. Profilaktyka logopedyczna
Pomoc dzieciom z symptomami
uzależnienia od mediów:
- współpraca z ich rodzicami
Dla rodziców „Radzenie sobie z ryzykownymi zachowaniami dziecka”
Działania logopedyczne mające na celu
Logopeda
.
Podniesienie
poziomu motywacji rodziców do brania odpowiedzialności za losy dziecka.
Podnoszenie poziomu mowy uczniów objętych pomocą
logopedyczną Rodzic wie jak ćwiczyć z dzieckiem w celu poprawienia jakości jego mowy.
Rodzice
współpracują ze szkołą w celu wyeliminowania zachowań
ryzykownych wśród dzieci.
Analiza jakościowa i ilościowa,
obserwacja.
Logopeda, wychowawcy
korygowanie wad wymowy wśród uczniów.
Edukacja rodziców z zakresu ćwiczeń
usprawniających mowę dziecka.
Bezpieczeństwo w szkole i poza nią
I. Bezpieczeństwo w świetle przepisów szkolnych
Podnoszenie standardów związanych z bezpieczną Szkołą, organizacja pracy szkoły: dyżury nauczycieli, video –monitoring,
zapoznanie uczniów z regulaminami
dotyczącymi bezpieczeństwa w szkole. W tym
regulaminami pracowni i wycieczek.
Dyrektor, koordynator ds.
bezpieczeństwa, nauczyciele
Wychowawcy i nauczyciele przedmiotowi
Uczniowie czują się w szkole bezpieczni.
Rodzice uczniów mają przekonanie o bezpieczeństwie w szkole
Ankiety „Bezpieczna Szkołą” dla rodziców i dzieci
Koordynator ds.bezpieczeństwa
II. Zapobieganie przemocy i zachowaniom
Zajęcia
psychoedukacyjne
Wychowawcy, pedagog
Uczeń ma wiedzę jak radzić sobie z
Obserwacja
zachowań uczniów,
Wychowawcy
agresywnym dotyczące agresji.
Zapoznanie ze
szkolnymi procedurami dotyczącymi czynów agresywnych.
Prewencyjne spotkania z Policjantem : - pogadanka o
bezpieczeństwie w kl.
0-III -
odpowiedzialność nieletnich za swoje czyny w kl.IV i VI Modelowanie sposobów rozwiązywania
konfliktów przy pracy z indywidualnym
przypadkiem –praca na kontrakcie, interwencje w klasach.
Uświadomienie, że wszelkie zjawiska przemocy są
Pedagog, kurator sądowy
Wychowawcy kl V,VI, pedagog
trudnymi emocjami, stara się wykorzystać tę wiedzę w praktyce.
Uczeń stara się rozwiązywać konflikty w sposób asertywny.
Uczeń wie, że ponosi konsekwencje za nieadekwatne zachowania, wie, że ma prawo do uczenia się na błędach.
Doświadcza
konsekwencji swoich wyborów.
Uczeń otrzymuje pomoc dorosłych przy rozwiązywaniu konfliktów.
Uczeń zna podstawowe Prawa Dziecka,
Analiza efektów pracy na podstawie ankiet dot.
agresywnych zachowań i kontraktów.
konkurs wiedzy o Prawach Dziecka dla kl V-VI
Dyrektor, pedagog
Pedagog
III. Bezpieczeństwo poza szkołą
naruszeniem
dóbr i praw człowieka
Zajęcia podnoszące kompetencje dzieci i zmniejszające ich zagrożenie w różnych sytuacjach „jestem świadomym
uczestnikiem ruchu drogowego”
Zajęcia wychowania komunikacyjnego Przystąpienie do programu z pierwszej pomocy „Ratujemy i uczymy ratować”
Zajęcia
psychoedukacyjne na temat zagrożeń ze strony dorosłych i innych dzieci:
„Mam prawo do poczucia
bezpieczeństwa”
Nauczyciel techniki Wychowawcy kl.0-III
Teresa Górna Anna
Kulczycka-Wiśniews ka
Pedagog, wychowawcy, nauczyciel w.d.ż.w.r.
Uczeń zna zasady ruchu drogowego i zagrożenia płynące z uczestnictwa w ruchu drogowym. Potrafi bezpiecznie zachować się na drodze.
Uczeń wie jak zachować się gdy ktoś potrzebuje pomocy.
Uczeń zna swoje prawa do poczucia bezpieczeństwa. W sytuacji zagrożenia zwraca się o pomoc do dorosłych.
Uczeń otrzymuje pomoc w
rozwiązywaniu spraw trudnych.
Ewaluacja ilościowa:
ilość uczniów otrzymujących kartę rowerową
Obserwacja
otwartości uczniów na potrzeby innych.
Monitorowanie sytuacji rodzinnej dzieci.
Mediowanie z rodzicami w trudnych sprawach dziecka.
Nauczyciel techniki Wychowawcy kl.0-III
Grono pedagogiczne
Dyrektor, wychowawcy, pedagog
„Strefa bezpiecznej intymności”
„Prawa dziecka do nietykalności fizycznej”
„Wiem gdzie zwrócić się o pomoc sytuacji zagrożenia”
Wspieranie dziecka i kształtowanie umiejętności komunikowania się
I. Wyrabianie umiejętności dobrego kontaktu między uczniami i nauczycielami, kształtowanie prawidłowych relacji:
nauczyciel - uczeń, uczeń - nauczyciel II. Kształtowanie pozytywnych relacji między
rówieśnikami
Praca wychowawcza, przypomnienie treści Konwencji Praw Dziecka,
kształcenie swoich wad i zalet
Poznanie organizacji stojących na straży obrony
praw człowieka, pogadanki z
wychowawcą „Jak
Wychowawcy klas, nauczyciele
przedmiotów
Wychowawcy, nauczyciele
Właściwe
zachowanie podczas zajęć lekcyjnych, pozalekcyjnych, na przerwach, wyrabianie szacunku do innych
Uczniowie nie boją się wyrażać
własnych opinii, są tolerancyjni
Obserwacja
Obserwacja
Wychowawcy klas
Wychowawca, nauczyciele przedmiotowi,
III. Wyrównywanie szans edukacyjnych
porozumiewać się z innymi”
Diagnozowanie dzieci w Poradni
Psychologiczno-pedagog icznej.
Praca dydaktyczna w oparciu o opracowane wymagania zgodnie ze wskazaniami poradni.
Zajęcia wyrównawcze Zajęcia
korekcyjno-kompensacyj ne
Zajęcia rewalidacyjne
Dyrekcja wychowawcy, nauczyciele pedagog
Uczeń pokonuje trudności w uczeniu się w oparciu o proponowany system pomocy
Analiza oferty pomocowej pod względem dostosowania do potrzeb
Dyrektor wychowawcy, pedagog
IV. Wyrównywanie szans rozwoju społecznego
Pomoc psychologiczna i pedagogiczna w szkole.
Pomoc materialna w tym: dofinansowanie obiadów, zapomogi losowe, wnioskowanie o pomoc do Ośrodka
wychowawcy, pedagog, Rada Rodziców
Dziecko otrzymuje wsparcie od instytucji szkolnej.
Rodzice są motywowani
do pracy nad zmianą sytuacji dziecka lub
Monitorowanie indywidualnych przypadków.
Dyrektor wychowawcy, pedagog
Pomocy Społecznej, wnioskowanie o wgląd w sytuację rodzinną, realizacja rządowych programów
pomocowych i innych.
sytuacji rodzinnej.
Rodzice otrzymują wsparcie przy rozwiązywaniu problemów rodzinnych.
