Lista kontrolna dla projektów z pomocą publiczną opartych o rozporządzenie Komisji nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. dotycząca pomocy regionalnej
Niniejsza lista kontrolna nie jest oficjalnym dokumentem Komisji Europejskiej. Może być ona pomocnym, dodatkowym narzędziem w kontekście stosowania rozporządzenia Komisji nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. (ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych), jednak nie zastępuje ona tego rozporządzenia. Aby skorzystać z wyłączenia z wymogu zgłoszenia określonego w rozporządzeniu, konieczne jest zachowanie pełnej zgodności z jego
przepisami.
Należy mieć na uwadze, iż gdy projekt ubiega się o pomoc publiczną na podstawie rozporządzenia wydanego przez ministra właściwego ds. rozwoju, to rozporządzenie polskie może nakładać dodatkowe warunki lub ograniczenia
dotyczące pomocy publicznej. Konieczne jest więc jednoczesne korzystanie z tekstu rozporządzenia ministra.
Ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych (rozp. 651/2014) - dokument roboczy Pomoc regionalna
Najpierw należy sprawdzić ogólne warunki stosowania ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych (12 warunków, art. 1-12), a następnie warunki dotyczące pomocy regionalnej.
A. Ogólne warunki stosowania
O
GÓLNE WARUNKI ZGODNOŚCIK
ONTROLA ZGODNOŚCI(OK?)
Artykuł 1 ust. 2 - Wykluczenie niektórych działań i rodzajów pomocy w przypadku przekroczenia pewnych kwot
1
Nie ma zastosowania do:
a) programów pomocy regionalnej (z wyjątkiem art. 15), których roczny średni budżet na pomoc państwa przekracza 150 mln EUR, po sześciu miesiącach od daty ich wejścia w życie (rozporządzenie może mieć nadal zastosowanie przez dłuższy okres do jakiegokolwiek z takich programów pomocy po dokonaniu oceny stosownego planu ewaluacji zgłoszonego Komisji przez państwo członkowskie, w terminie 20 dni roboczych od wejścia w życie danego programu);
b) wszelkich zmian w programach, o których mowa powyżej, innych niż zmiany, które nie mogą wpływać na zgodność programu pomocy na podstawie rozporządzenia lub nie mogą w istotny sposób rzutować na treść zatwierdzonego planu oceny;
c) pomocy przyznawanej na działalność związaną z wywozem;
d) pomocy uwarunkowanej pierwszeństwem użycia towarów produkcji krajowej w stosunku do towarów sprowadzanych z zagranicy.
Artykuł 1 ust. 3 i artykuł 13 - Wyłączenie niektórych sektorów
Artykuł 1 ust. 3: nie ma zastosowania do:
sektora rybołówstwa i akwakultury* (podobnie jak w rozporządzeniu 1379/2013);
sektora produkcji podstawowej produktów rolnych*
z wyjątkiem rekompensaty z tytułu dodatkowych kosztów, innych niż koszty transportu, w regionach najbardziej oddalonych (art. 15 ust. 2 lit. b));
przetwórstwa i wprowadzania do obrotu produktów rolnych*,
jeśli wysokośćpomocy ustalana jest na podstawie ceny lub ilości takich produktów nabytych od producentów surowców lub wprowadzonych na rynek przez przedsiębiorstwa objęte pomocą; lub kiedy przyznanie pomocy zależy od faktu przekazania jej w części lub w całości producentom surowców;
a) pomocy państwa ułatwiającej zamykanie niekonkurencyjnych kopalń węgla (decyzja Rady nr 2010/787);
*W przypadku przedsiębiorstwa prowadzącego działalność również w sektorach wchodzących w zakres rozporządzenia, rozporządzenie ma zastosowanie do pomocy przyznanej w związku z działalnością w tych sektorach, pod warunkiem że państwa członkowskie zapewnią, że działalność w wyłączonych sektorach nie odniesie korzyści z pomocy
Artykuł 13: Pomoc regionalna nie ma zastosowania w szczególności do:
a) sektora hutnictwa żelaza i stali, sektora węglowego, sektora budownictwa okrętowego, sektora włókien syntetycznych, sektora transportu i związanej z nim infrastruktury oraz sektora wytwarzania energii, jej dystrybucji i infrastruktury;
b) programów ukierunkowanych na ograniczoną liczbę konkretnych sektorów działalności gospodarczej (nie obejmuje to turystyki, infrastruktury szerokopasmowej lub przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych);
c) programów rekompensujących koszty transportu towarów produkowanych w regionach najbardziej oddalonych lub na obszarach słabo zaludnionych w odniesieniu do działalności związanej z produkcją, przetwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu produktów wymienionych w załączniku I do Traktatu, działalności objętej
3
d) indywidualnej pomocy inwestycyjnej na rzecz beneficjenta, który zamknął taką samą lubpodobną działalność w Europejskim Obszarze Gospodarczym w ciągu dwóch lat poprzedzających jego wniosek lub który ma konkretne plany zamknięcia takiej działalności w ciągu dwóch lat od zakończenia inwestycji początkowej, której dotyczy wniosek o pomoc, w danym obszarze;
e) pomocy operacyjnej przyznawanej przedsiębiorstwom, których główna działalność wchodzi w zakres sekcji K „Działalność finansowa i ubezpieczeniowa” NACE Rev. 2, lub przedsiębiorstwom, które prowadzą działalność w ramach grupy przedsiębiorstw i których główna działalność wchodzi w zakres klas 70.10 „Działalność firm centralnych (head office)”
lub 70.22 „Doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania, pozostałe” NACE Rev. 2.
Artykuł 1 - Wykluczenie przedsiębiorstw, do których zastosowanie ma zasada Deggendorf (ust. 4)
Nie ma zastosowania do programów pomocy, które nie wykluczają wyraźnie możliwości wypłacenia pomocy indywidualnej na rzecz przedsiębiorstwa, na którym ciąży obowiązek zwrotu pomocy wynikający z wcześniejszej decyzji Komisji uznającej pomoc za niezgodną z prawem/z rynkiem wewnętrznym, i nie ma zastosowania do pomocy ad hoc dla takiego przedsiębiorstwa.
Artykuł 1 - Wykluczenie przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji (ust. 4) Nie ma zastosowania do przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji.
Artykuł 1 - Wykluczenie środków pomocy naruszających prawo Unii (ust. 5)
Nie ma zastosowania do środków pomocy państwa, które nierozerwalnie wiążą się z naruszeniem prawa Unii, w szczególności:
a) jeśli przyznanie pomocy uwarunkowane jest obowiązkiem posiadania przez beneficjenta siedziby w danym państwie członkowskim lub prowadzeniem przez niego działalności w przeważającej mierze w danym państwie członkowskim. Dozwolony jest wymóg posiadania w momencie wypłaty pomocy zakładu lub oddziału w państwie członkowskim przyznającym pomoc;
b) jeśli przyznanie pomocy uwarunkowane jest obowiązkiem korzystania z towarów produkcji krajowej lub usług krajowych;
c) do środków pomocy ograniczających możliwości beneficjentów w zakresie wykorzystania wyników działalności badawczej, rozwojowej i innowacyjnej w innych państwach członkowskich.
Artykuł 4 - Progi pomocy powodujące obowiązek zgłoszenia Nie ma zastosowania do pomocy przekraczającej następujące progi:
w przypadku regionalnej pomocy inwestycyjnej: „dostosowana kwota” pomocy obliczona zgodnie z mechanizmem określonym w art. 2 pkt 20 dla inwestycji, której koszty kwalifikowalne wynoszą 100 mln EUR;
w przypadku pomocy regionalnej na rzecz rozwoju obszarów miejskich: 20 mln EUR zgodnie z art. 16 ust. 3.
Nie należy obchodzić progów poprzez sztuczne dzielenie programów pomocy lub projektów pomocy.
Artykuł 5 - Przejrzystość pomocy
Ma zastosowanie tylko do pomocy przejrzystej. Za pomoc przejrzystą uznaje się:
a) dotacje oraz dotacje na spłatę odsetek;
b) pożyczki (gdzie ekwiwalent dotacji brutto oblicza się na podstawie stopy referencyjnej obowiązującej w dniu przyznania pomocy);
c) gwarancje (ekwiwalent dotacji brutto obliczony na podstawie bezpiecznych stawek określonych w obwieszczeniu Komisji
lub
ekwiwalent dotacji brutto zatwierdzony przed wprowadzeniem środka na podstawie obwieszczenia Komisji w sprawie gwarancji, a przyjęta metoda obliczania wyraźnie odnosi się do przedmiotowego rodzaju gwarancji i rodzaju transakcji bazowej w kontekście stosowania ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych);
d) korzyści podatkowe (gdzie przewidziano pułap zapobiegający przekroczeniu obowiązującego progu);
e) pomoc na rozwój obszarów miejskich (jeżeli spełnione są warunki ustanowione w art.16).
Artykuł 6 - Efekt zachęty
Pomoc może być objęta wyłączeniem jedynie wówczas, gdy:
beneficjent złożył do danego państwa członkowskiego wniosek o przyznanie pomocy przed rozpoczęciem prac nad projektem lub rozpoczęciem działalności, zawierający co najmniej następujące informacje:
a) nazwę przedsiębiorstwa i informację o jego wielkości;
b) opis projektu, w tym daty jego rozpoczęcia i zakończenia;
c) lokalizację projektu;
d) wykaz kosztów projektu;
e) rodzaj pomocy (dotacja, pożyczka, gwarancja, zaliczka zwrotna, zastrzyk kapitałowy lub inne) oraz kwota finansowania publicznego, potrzebnego do realizacji projektu.
Pomoc ad hoc na rzecz dużych przedsiębiorstw: oprócz powyższego, państwo członkowskie przed przyznaniem pomocy sprawdziło, że beneficjent dostarczył dokumentację wykazującą, że pomoc przyniesie jeden lub więcej z poniższych efektów:
a) w przypadku regionalnej pomocy inwestycyjnej: przeprowadzenie projektu, który nie zostałby przeprowadzony na danym obszarze albo nie przyniósłby wystarczających korzyści beneficjentowi na danym obszarze w razie braku takiego środka pomocy;
b) we wszystkich pozostałych przypadkach:
- znaczące zwiększenie zasięgu projektu lub działania dzięki środkowi pomocy, lub - znaczące zwiększenie całkowitej kwoty wydanej przez beneficjenta na projekt lub
działanie dzięki środkowi pomocy, lub
- znaczące przyspieszenie zakończenia projektu lub działania.
Wyjątki
w przypadku korzyści podatkowych uznaje się, że środek wywołuje efekt zachęty, jeżeli:
a) środek ustanawia prawo do uzyskania pomocy zgodnie z obiektywnymi kryteriami
i bez dalszej ingerencji ze strony państwa członkowskiego; oraz
b) środek został przyjęty i obowiązuje przed przystąpieniem do realizacji projektu lub działania objętego pomocą, z wyjątkiem kolejnych wersji programów pomocy fiskalnej, jeśli dane działanie było już objęte poprzednimi programami w formie korzyści podatkowych.
w przypadku regionalnej pomocy operacyjnej, uznaje się, że środek wywołuje efekt zachęty, jeżeli spełnione są warunki ustanowione w art. 15.
Artykuł 7 - Koszty kwalifikowalne
Do celów obliczania intensywności pomocy
kwoty przed potrąceniem podatku lub innych opłat;
pomoc przyznawana w formie innej niż dotacja, kwotę pomocy stanowi ekwiwalent dotacji brutto pomocy;
pomoc wypłacana w kilku ratach jest dyskontowana do wartości w momencie jej przyznania (podobnie w przypadku kosztów kwalifikowalnych i przy zastosowaniu stopy procentowej obowiązującej w momencie przyznania pomocy);
Raty pomocy w formie korzyści podatkowych są dyskontowane na podstawie stóp dyskontowych obowiązujących w momencie realizacji korzyści podatkowej;
Pomoc w formie zaliczek zwrotnych, które — przy braku przyjętej metody obliczania ekwiwalentu dotacji brutto — są wyrażone jako odsetek kosztów kwalifikowalnych, a środek przewiduje, że w przypadku pomyślnego wyniku projektu, na podstawie rozsądnej i ostrożnej hipotezy, zaliczki zostaną spłacone przy zastosowaniu stopy procentowej co najmniej równej stopie dyskontowej obowiązującej w momencie przyznania pomocy, to maksymalne poziomy intensywności pomocy można zwiększyć o 10 punktów procentowych;
w przypadku pomocy regionalnej udzielanej w formie zaliczek zwrotnych maksymalne poziomy intensywności pomocy określone w mapie pomocy regionalnej obowiązujące w momencie przyznania pomocy nie mogą być podwyższane.
Koszty kwalifikowalne i dokumentacja
Koszty kwalifikowalne poparte jasną, szczegółową i aktualną dokumentacją.
Artykuł 8 - Kumulacja
W przypadku progów powodujących obowiązek zgłoszenia oraz maksymalnych progów intensywności pomocy uwzględnia się
całkowitą kwotępomocy państwa (ust. 1);
jeżeli
finansowanie Unii (nie pod kontrolą państwa członkowskiego) jest połączone z pomocą państwa, do określenia, czy przestrzegane są progi powodujące obowiązek zgłoszenia i maksymalne intensywności pomocy, uwzględnia się wyłącznie pomoc państwa, pod warunkiem że łączna kwota finansowania publicznego przyznanego w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych nie przekracza najkorzystniejszej stopy finansowania określonej w obowiązujących przepisach prawa Unii (ust. 2);
wyłączoną pomoc można kumulować z wszelką inną pomocą państwa, pod warunkiem że środki te dotyczą różnych, możliwych do wyodrębnienia kosztów kwalifikowalnych (ust. 3 lit. a));
brak możliwości kumulowania wyłączonej pomocy z inną pomocą państwa w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych, pokrywających się częściowo lub w całości, jeżeli taka kumulacja powoduje przekroczenie najwyższego poziomu intensywności pomocy lub kwoty pomocy mających zastosowanie do tej pomocy (ust. 3 lit. b));
pomocy państwa wyłączonej na mocy ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych nie można kumulować z żadną pomocą de minimis w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych, jeżeli skutkiem takiej kumulacji byłoby przekroczenie poziomów intensywności pomocy określonych w rozdziale III rozporządzenia.Artykuł 9 - Publikacja i informacja
Publikacja na kompleksowej stronie internetowej dotyczącej pomocy państwa następujących danych na szczeblu krajowym lub regionalnym (ust. 1):
a. skrócone informacje (zob. art. 11) lub link do nich;
b. pełen tekst poszczególnych środków pomocy (zob. art. 11) lub link zapewniający dostęp do pełnego tekstu;
c. informacje na temat każdej pomocy indywidualnej przekraczającej 500 000 EUR (zob. załącznik III).
W odniesieniu do pomocy przyznanej na projekty w ramach Europejskiej współpracy terytorialnej, informacje, o których mowa w niniejszym ustępie, umieszcza się na stronie internetowej państwa członkowskiego, w którym dana instytucja zarządzająca, zgodnie z definicją w art. 21 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1299/2013, ma siedzibę. Opcjonalnie, uczestniczące państwa członkowskie mogą również postanowić, że każde z nich dostarcza informacje dotyczące środków pomocy na swoim terytorium na odpowiednich stronach internetowych.
W przypadku programów w formie korzyści podatkowych oraz programów objętych art. 16 i 21 (z wyjątkiem MŚP, które nie zrealizowały żadnej sprzedaży komercyjnej na jakimkolwiek rynku) warunki określone w ust. 1 lit. c) tego artykułu uznaje się za spełnione, jeżeli państwa członkowskie publikują wymagane informacje dotyczące kwot pomocy indywidualnej w następujących przedziałach (w mln EUR) (ust. 2):
- 0,5-1;
- 1-2;
- 2-5;
- 5-10;
- 10–30; oraz - 30 lub więcej.
Informacje, o których mowa w ust. 1 lit. c), przedstawia się i udostępnia w sposób znormalizowany (zob. załącznik III), umożliwiający ich sprawne wyszukiwanie i pobieranie. Informacje, o których mowa w ust. 1, są publikowane w terminie 6 miesięcy od daty przyznania pomocy lub, w
5
przypadku pomocy w formie
ulgi podatkowej, w ciągu 1 roku od daty, w której wymagane jest złożenie deklaracji podatkowej, i będą dostępne co najmniej przez okres 10 lat od dnia, w którym pomoc została przyznana (ust. 4).
Państwa członkowskie muszą zastosować się do przepisów tego artykułu najpóźniej w ciągu dwóch lat od daty wejścia w życie rozporządzenia (tj. 1.7.2016) (ust. 6).
Definicje pojęć: zob. art. 2 (uwaga na nową definicję przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji) Sprawozdawczość: artykuł 11
Monitorowanie: artykuł 12
Wycofanie przywileju wyłączenia grupowego: artykuł 10
B. Szczególne warunki dotyczące pomocy regionalnej A
RTYKUŁ14 R
EGIONALNA POMOCINWESTYCYJNA
K
ONTROLA ZGODNOŚCI(OK?)
Zgodna z rynkiem wewnętrznym i wyłączona z obowiązku zgłoszenia, jeśli mają zastosowanie ogólne warunki zgodności oraz warunki tego artykułu (ust. 1)
Pomoc udzielona na obszarach objętych pomocą (ust. 2)
Inwestycje początkowe na obszarach objętych art. 107 ust. 3 lit. a) niezależnie od wielkości przedsiębiorstwa beneficjenta; dowolna forma pomocy na inwestycje początkowe dla MŚP na obszarach objętych art. 107 ust. 3 lit. c); pomoc dla dużych przedsiębiorstw wyłącznie na inwestycję początkową na rzecz nowej działalności gospodarczej (ust. 3).
Koszty kwalifikowalne (ust. 4)
- Rzeczowe aktywa trwałe oraz wartości niematerialne i prawne
- koszty płacy (w następstwie inwestycji początkowej) obliczone za okres dwóch lat
7
- połączenie dwóch powyższych punktów, nieprzekraczające kwoty jednego lub drugiego, w zależności od tego, która z tych kwot jest wyższa
utrzymanie inwestycji w regionie przez co najmniej 5 lat; co najmniej 3 lata dla MŚP (nie wyklucza to wymiany przestarzałych lub zepsutych instalacji lub sprzętu pod warunkiem utrzymania działalności w regionie) (ust. 5)
Nabywane aktywa są nowe, z wyjątkiem aktywów nabywanych przez MŚP i z wyjątkiem przejęcia zakładu (ust. 6)
Koszty dzierżawy aktywów trwałych (ust. 6)
- grunty i budynki: dzierżawa/najem trwa przez co najmniej pięć lat od przewidywanego terminu zakończenia projektu inwestycyjnego (duże przedsiębiorstwa) lub trzy lata (MŚP);
- instalacje lub maszyny: forma leasingu finansowego; beneficjent ma obowiązek zakupu aktywów po wygaśnięciu umowy
- przejęcie aktywów w ramach inwestycji początkowej: wyłącznie koszty zakupu od osób trzecich niemających powiązań z nabywcą oraz na warunkach rynkowych. Jeżeli pomoc na zakup aktywów przyznana została jeszcze przed ich zakupem: koszty te odlicza się od kosztów kwalifikowalnych. Członek rodziny pierwotnego właściciela lub osoba zatrudniona przejmuje małe przedsiębiorstwo: warunek nakazujący nabycie aktywów od osób trzecich niezwiązanych z nabywcą zostaje uchylony. Nabycie udziałów/akcji: nie stanowi inwestycji początkowej.
Zasadnicza zmiana procesu produkcji:
- koszty kwalifikowalne muszą przekraczać koszty amortyzacji aktywów w ciągu poprzedzających trzech lat obrotowych (ust. 7).
- dywersyfikacja istniejącego zakładu: koszty kwalifikowalne muszą przekraczać
Koszty wartości niematerialnych i prawnych są kwalifikowalne, jeśli (ust. 8):
- korzysta się z nich wyłącznie w zakładzie otrzymującym pomoc;
- podlegają amortyzacji;
- są nabywane na warunkach rynkowych od osób trzecich niepowiązanych z nabywcą;
- są włączone do aktywów beneficjenta: pozostają związane z projektem, na który przyznano pomoc, przez co najmniej pięć lat (trzy lata w przypadku MŚP);
- duże przedsiębiorstwa: limit 50 % całkowitych kwalifikowalnych kosztów inwestycji początkowej.
Koszty kwalifikowalne w odniesieniu do szacunkowych kosztów płacy
(ust. 9)
- inwestycja; wzrost netto liczby pracowników w porównaniu ze średnią z poprzednich 12 miesięcy (po odjęciu zlikwidowanych miejsc pracy);
- każde stanowisko obsadzone w ciągu trzech lat od zakończenia prac;
- każde utworzone miejsce pracy jest utrzymane na danym obszarze przez co najmniej pięć lat od pierwszego obsadzenia stanowiska (trzy lata w przypadku MŚP).
Rozwój sieci szerokopasmowej (ust. 10)
- wyłącznie na obszarach, na których sieć tego rodzaju nie istnieje i najprawdopodobniej nie powstanie na zasadach komercyjnych w ciągu trzech lat od wydania decyzji o przyznaniu pomocy;
- operator sieci: oferuje aktywny i pasywny dostęp hurtowy; sprawiedliwe i niedyskryminacyjne warunki, z możliwością skutecznego i pełnego dostępu w przypadku sieci NGA;
- pomoc przyznawana na podstawie konkurencyjnej procedury wyboru
9
infrastruktura badawcza: dostęp do infrastruktury na przejrzystych i niedyskryminacyjnych warunkach (ust. 11)
Intensywność pomocy: nie przekracza maksymalnej intensywności pomocy w mapie pomocy regionalnej w dniu przyznania pomocy w przypadku połączenia kosztów inwestycji w rzeczowe aktywa trwałe oraz wartości niematerialne i prawne z kosztami płacy (ust. 4 lit. c)):
intensywność pomocy nie przekracza najbardziej korzystnej kwoty wynikającej z zastosowania tej intensywności na podstawie kosztów inwestycji lub kosztów płacy. Duże projekty inwestycyjne: kwota pomocy nie przekracza kwoty pomocy obliczonej zgodnie z art. 2 pkt 20 (ust. 12).
Jednostkowy projekt inwestycyjny: inwestycja początkowa nad inną inwestycją objętą pomocą; ten sam beneficjent (na poziomie grupy); trzy lata od daty rozpoczęcia prac w tym samym regionie na poziomie NUTS 3;
uznana za część jednostkowego projektu inwestycyjnego. Jeżeli jednostkowy projekt inwestycyjny jest dużym projektem inwestycyjnym:
łączna kwota pomocy nie przekracza skorygowanej kwoty pomocy na duże projekty inwestycyjne (ust. 13).
Wkład finansowy beneficjenta co najmniej 25 % kosztów kwalifikowalnych. inwestycje MŚP w regionach najbardziej oddalonych:
intensywność pomocy może przekraczać 75 %. Beneficjent wnosi pozostałą część (ust. 14).
