PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA PRZYRODA W LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM W GOGOLINIE

(1)

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA PRZYRODA

W LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM

W GOGOLINIE

(2)

1. C ELE O CENIANIA W EWNĄTRZSZKOLNEGO

1. Informowanie ucznia o poziomie osiągnięć edukacyjnych i jego postępach w tym zakresie 2. Pomoc w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju ucznia i motywowanie go do dalszej pracy

3. Dostarczanie rodzicom i nauczycielom informacji o postępach oraz trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ucznia 4. Umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno – wychowawczej

2. K ONTRAKT Z UCZNIAMI

1. Sprawdziany są obowiązkowe; jeśli uczeń opuścił sprawdzian z przyczyn losowych, powinien napisać go w terminie uzgodnionym z nauczycielem (do 2 tygodni od momentu powrotu do szkoły).

2. Każdy sprawdzian wagi 3 i kartkówkę wagi 2 uczeń może poprawić; poprawa jest dobrowolna i odbywa się w terminie uzgodnionym z nauczycielem (poprawa sprawdzianu – 2 tygodnie, poprawa kartkówki 2 tygodnie). Liczona jest ocena z poprawy.

3. Sprawdzian obejmuje zwykle jeden lub dwa działy programowe. Jeżeli dział jest wyjątkowo obszerny uczniowie mogą pisać sprawdzian po zrealizowaniu znacznej jego części.

4. Sprawdziany są zapowiadane co najmniej tydzień wcześniej i omówiony jest ich zakres i kryteria wymagań.

5. Na koniec semestru nie przewiduje się sprawdzianu zaliczeniowego.

6. Kartkówki wagi 1 nie są zapowiadane; materiał, który obejmują dotyczy najwyżej 3 ostatnich lekcji.

7. Uczeń po dłuższej niż 1 tydzień nieobecności w szkole może nie być oceniany, jeżeli nieobecność związana była z chorobą lub

innymi sytuacjami losowymi, które go usprawiedliwiają.

(3)

8. Za ściąganie na pracach pisemnych i niesamodzielność uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną.

9. Uczeń ma prawo zgłosić nieprzygotowanie w ciągu półrocza:

2 razy przy dwóch godz. w tygodniu

Nieprzygotowanie obejmuje:

- brak zadania domowego - odpowiedź

- niezapowiedzianą kartkówkę

Nieprzygotowanie powinno być zgłoszone przez ucznia przed lekcją.

10. Oceny wystawiane przez nauczyciela są jawne.

11. Na prośbę ucznia otrzymywane przez niego oceny będą wpisywane przez nauczyciela do zeszytu przedmiotowego lub dzienniczka ucznia.

12. Uczeń ma obowiązek prowadzenia zeszytu przedmiotowego, w którym powinny znajdować się zapisy tematów, notatki, zapisy poleceń ustnych lub pisemnych prac domowych, tabela osiągnięć ucznia, miejsce na korespondencję z rodzicami. Zeszyt powinien być prowadzony systematycznie; uczeń w przypadku nieobecności w szkole powinien zeszyt uzupełnić.

13. W razie kłopotów z opanowaniem wiadomości i umiejętności uczeń może zwrócić się do nauczyciela. Jeżeli będzie to konieczne, wspólnie ustalą program wspomagający.

Nauczyciel indywidualizuje pracę z uczniem na obowiązkowych i dodatkowych zajęciach edukacyjnych poprzez dostosowanie wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb edukacyjnych uczniów. Wymagania dostosowuje się do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania na podstawie tego orzeczenia. Posiadającego opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej w tym poradni specjalistycznej, o specyficznych trudnościach w uczeniu się lub inną opinię poradni psychologiczno –pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej wskazującą na potrzebę takiego dostosowania- na podstawie tej opinii.

(4)

4. N ARZĘDZIA I WARUNKI POMIARU OSIĄGNIĘĆ

I. Pomiar osiągnięć uczniów odbywa się za pomocą następujących narzędzi:

 sprawdziany,

 kartkówki,

 odpowiedzi ustne,

 aktywność na lekcjach,

 prace długoterminowe,

 prace domowe.

Osiągnięcia ucznia podsumowywane są oceną w dzienniku.

II. Częstotliwość pomiaru osiągnięć:

 Sprawdziany: co najmniej 1 w półroczu;

 Kartkówki – co najmniej 1 w każdym dziale

 Odpowiedzi ustne – zależnie od potrzeb

 Prace długoterminowe – zależnie od potrzeb;

 Prace domowe (ustne lub pisemne) – w zależności od potrzeb.

III. Obserwacja ucznia uwzględniająca:

 przygotowanie do lekcji,

 prowadzenie zeszytu,

 wypowiedzi na lekcji,

 praca w grupie,

 posługiwanie się sprzętem i pomocami naukowymi (modele, tablice graficzne itp.).

IV. Inne formy aktywności:

(5)

 prowadzenie obserwacji, doświadczeń i ich rejestracja,

 pisanie i prezentacja referatów,

 wykonywanie albumów, kart pracy, plakatów, pomocy naukowych,

 posługiwanie się sprzętem optycznym, szkłem laboratoryjnym,

 udział w konkursach,

 praca nad projektem badawczym, np. metody recyklingu, utylizacji, itp.

Oceny za pracę w grupie, prace długoterminowe i aktywność wystawiane są po

Prace pisemne

 kartkówki składają się z kilku krótkich pytań; pytania są punktowane,

 sprawdziany zawierają kilka lub kilkanaście pytań bądź też są w formie testu; testy zawierają zadania otwarte lub zamknięte, którym jest przyporządkowana określona liczba punktów,

 kartkówki i sprawdziany są oceniane zgodnie z wymaganą ilością punktów/procent na daną ocenę.

Skala oceniania w LO

0-29% 1 30-39% +1 40-45% 2 46-54 % +2

55-64% 3

65-72% +3

(6)

73-84% 4 85-89% +4

90-100% 5

Powyżej100% (zadania dodatkowe) 6

Przedstawione progi procentowe obowiązują przy wystawianiu ocen cząstkowych z kartkówek, sprawdzianów, prac klasowych, sprawdzianów weryfikujących.

Sposób wystawiana oceny:

WAGI OCEN CZĄSTKOWYCH ORAZ SPOSÓB USTALANIA OCENY PÓŁROCZNEJ, ROCZNEJ I KOŃCOWEJ

Ustala się następujące wagi ocen cząstkowych stosowane w ocenianiu zajęć edukacyjnych, z wyjątkiem wychowania fizycznego, muzyki, plastyki i techniki, przy ustalaniu oceny półrocznej i końcowej lub rocznej:

a) wagę 1 stosuje się dla ocen cząstkowych otrzymanych przez ucznia za:

 zadania domowe;

 odpowiedź ustną,

 kartkówkę;

 pracę w grupach na zajęciach lekcyjnych;

 referat;

 aktywność na lekcjach;

 prowadzenie zeszytu przedmiotowego;

 prowadzenie zeszytu ćwiczeń.

b) Wagę 2 stosuje się dla ocen cząstkowych otrzymanych przez ucznia za:

(7)

 klasówki;

 kartkówki;

 sprawdziany;

 odpowiedź ustną obejmującą materiał programowy powyżej 3 tematów

programowych;

 pracę w grupach przygotowujących poza zajęciami lekcyjnymi prezentacje na zajęcia lekcyjne;

 samodzielne lub w dwuosobowym zespole przygotowanie materiałów lub

prezentacji do nowego tematu programowego;



referat obejmujący materiał wykraczający poza wymagania programowe lub go rozszerzający;



zajęcie miejsca od 1 - 6 w konkursach organizowanych wyłącznie na szczeblu szkolnym;

 zajęcie miejsca od 1 — 3 w etapie szkolnym konkursów przedmiotowych i innych, mających swoją kontynuację oraz zakwalifikowani z niższych miejsc do kolejnego etapu konkursu;

 zajęcie miejsca od 1 - 20 w konkursach ogólnopolskich wśród uczestników reprezentujących województwo opolskie,

c) wagę 3 stosuje się dla ocen cząstkowych otrzymanych przez ucznia za:

 badania wyników nauczania (z wyjątkiem Testu otwarcia ucznia kl. I, za który ocen nie wystawia się);



sprawdziany działowe;

 wypowiedzi pisemne w części humanistycznej próbnego egzaminu gimnazjalnego;

 zajęcie miejsca od 1 - 6 w etapie gminnym (powiatowym) konkursów przedmiotowych;

 udział w konkursach przedmiotowych na etapie wojewódzkim;

 zajęcie miejsca od 1 - 20 w konkursach ogólnopolskich

 udział w konkursach przedmiotowych na szczeblu ponadwojewódzkim.

(8)

Prace długoterminowe

Przy ustaleniu oceny brane są pod uwagę:

 sposób zaplanowania, samodzielność, wartość merytoryczna, umiejętność prezentacji wyników,

 oryginalność i pomysłowość, estetyka wykonania, kompletność, możliwości ucznia.

Obserwacje, doświadczenia.

Ocenie podlegają:

 umiejętność sformułowania celu, projekt, wykonanie, opracowanie i prezentacja otrzymanych wyników,

 umiejętność wykorzystania potrzebnego sprzętu.

Prace domowe Ocenie podlegają:

 pomysłowość rozwiązania,

 poprawność rzeczowa,

 umiejętność prezentacji (w przypadku prac ustnych), zgodność z poziomem wymagań.

Praca w grupie Pod uwagę bierze się:

 precyzyjność,

(9)

 stopień zaangażowania,

 efektywność,

 czas jej wykonania.

Przy ocenie za aktywność brane są pod uwagę:

 systematyczność, samodzielność i zaangażowanie – 60%,

 odkrywczość i rozwijanie zainteresowań – 40% i więcej.

Aktywność chemiczna pozalekcyjna:

 udział w konkursach;

 udział w projekcie;

Ocenie podlega: zaangażowanie, systematyczność, samodzielność, korzystanie z materiałów źródłowych.

Uwaga!

W stosunku do ucznia u którego stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się lub deficyty rozwojowe (uniemożliwiające sprostanie wymaganiom edukacyjnym wynikającym z realizowanego programu nauczania) potwierdzone pisemną opinią poradni psychologiczno – pedagogicznej lub innej upoważnionej poradni specjalistycznej, nauczyciel dostosuje wymagania edukacyjne w porozumieniu z jego rodzicami oraz pedagogiem szkolnym.

Uczeń ma prawo wyboru formy odpowiedzi (ustna lub pisemna).

S POSÓB USTALANIA OCENY PÓŁROCZNEJ , ROCZNEJ I KOŃCOWEJ

(10)

W celu ustalenia oceny semestralnej oraz rocznej można stosować tzw. średnią ważoną. Aby ją obliczyć nadaje się ocenom wartość wg tabeli:

Ocena 1 +1 2 +2 3 +3 4 +4 5 +5 6

Wartość liczbowa

1 1.5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6

Niech:

d1, d2, d3, … dn – wartość liczbowa ocen

w1, w2, w3, … wn – wagi przypisywane poszczególnym ocenom wg tabeli wtedy średnią ważoną wyraża wzór:

1.

 

 



























 

wn w3

w2 w1

wn dn w3

d3 w2 d2 w1 (w) d1

śr

W celu ustalenia oceny semestralnej oraz rocznej można stosować tzw. średnią ważoną.

Aby ją obliczyć nadaje się ocenom wartość wg tabeli:

Ocena 1 +1 2 +2 3 +3 4 +4 5 +5 6

Wartość liczbowa

1 1.5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6

Niech:

d1, d2, d3, … dn – wartość liczbowa ocen

w1, w2, w3, … wn – wagi przypisywane poszczególnym ocenom wg tabeli

wtedy średnią ważoną wyraża wzór:

(11)

 

 



























 

wn w3

w2 w1

wn dn w3

d3 w2 d2 w1 (w) d1

śr

 ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, którego średnia ważona wyniosła do 1,75;

 ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, którego średnia ważona wyniosła od 1,76 - 2,60;

 ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, którego średnia ważona wyniosła od 2,61 - 3,60;

 ocenę dobrą otrzymuje uczeń, którego średnia ważona wyniosła od 3,61 - 4,60;

 ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, którego średnia ważona wyniosła od 4,61 - 5,20;

 ocenę celującą otrzymuje uczeń, którego średnia ważona wyniosła powyżej 5,21.

Ostateczną decyzję o ocenie podejmuje nauczyciel prowadzący dane zajęcia edukacyjne w oparciu o WSO i PSO

Zasady ogólne:

1. Wymagania na każdy stopień wyższy niż dopuszczający obejmują również wymagania na stopień niższy.

2. Na podstawowym poziomie wymagań uczeń wykonuje proste zadania obowiązkowe (łatwe – na stopień dostateczny, bardzo łatwe – na stopień dopuszczający). Niektóre czynności ucznia mogą być wspomagane przez nauczyciela (np. przeprowadzanie doświadczeń, rozwiązywanie problemów; na stopień dostateczny uczeń wykonuje je pod kierunkiem nauczyciela, na stopień dopuszczający – z pomocą nauczyciela lub innych uczniów).

3. Czynności wymagane na poziomach wymagań wyższych niż podstawowy uczeń wykonuje samodzielnie (na stopień dobry niekiedy może korzystać z niewielkiego wsparcia nauczyciela).

4. W przypadku wymagań na stopnie wyższe niż dostateczny uczeń wykonuje zadania bardziej złożone lub dodatkowe (na stopień dobry – umiarkowanie trudne, na stopień bardzo dobry – trudne i wymagające umiejętności złożonych).

5. Stopień celujący zdobywa uczeń, który sprostał wymaganiom na stopień bardzo dobry oraz wykraczającym poza obowiązujący program nauczania (jest twórczy, rozwiązuje zadania problemowe w sposób niekonwencjonalny; potrafi dokonać syntezy wiedzy, a na tej podstawie sformułować hipotezy badawcze i zaproponować sposób ich weryfikacji; samodzielnie prowadzi badania o charakterze naukowym; z własnej inicjatywy pogłębia wiedzę, korzystając z różnych źródeł; poszukuje zastosowania wiedzy w praktyce; dzieli się wiedzą z innymi uczniami).

Wymagania ogólne – uczeń:

 zna i wykorzystuje pojęcia i prawa fizyki do wyjaśniania procesów i zjawisk w przyrodzie,

 analizuje teksty popularnonaukowe i ocenia ich treść,

 wykorzystuje i przetwarza informacje zapisane w postaci tekstu, tabel, wykresów, schematów i rysunków,

 buduje proste modele fizyczne do opisu zjawisk,

 planuje i wykonuje proste doświadczenia i analizuje ich wyniki.

Ponadto uczeń:

 wykorzystuje wiedzę o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów oraz formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody,

(12)

 wyszukuje, selekcjonuje i krytycznie analizuje informacje,

 aktywnie uczestniczy w dyskusji, pamiętając o zgodności z tematem, właściwej argumentacji oraz dyscyplinie wypowiedzi i nieprzekraczaniu czasu wypowiedzi,

 aktywnie uczestniczy w tematycznej burzy mózgów i tworzeniu mapy mentalnej, pamiętając o jakości i trafności argumentów, poprawności wnioskowania, dyscyplinie merytorycznej i selekcjonowaniu informacji; zajmuje wyraźne stanowisko,

 samodzielnie przygotowuje i przedstawia prezentacje multimedialne: dobiera i selekcjonuje informacje zgodnie z prezentowanym tematem, dba o logikę prezentacji i przestrzega jej ram czasowych,

 aktywnie uczestniczy w projekcie: jest samodzielny i zaangażowany, umie pracować w zespole,

 przygotowuje, przeprowadza i opracowuje obserwacje i doświadczenia według zasad podanych przez nauczyciela,

 umiejętnie i kulturalnie prezentuje własne sądy i przemyślenia,

 przestrzega poprawności językowej; poprawnie stosuje język symboli dziedziny wiedzy, której wypowiedź dotyczy,

 wykorzystuje narzędzia TIK na różnych etapach pracy.

Szczegółowe wymagania na poszczególne stopnie

Propozycje wymagań programowych na poszczególne oceny (IV etap edukacyjny) przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w podręczniku dla liceum ogólnokształcącego i technikum Fizyka

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej.

W nawiasie, obok tytułu każdego wątku tematycznego, podano jego numer w podstawie programowej przedmiotu fizyka w liceum.

Ważne: wymagania na każdy stopień wyższy niż dopuszczający obejmują również wymagania na stopień niższy.

Propozycja: We wszystkich zadaniach wykonywanych w grupach, kiedy stosujemy metody aktywizujące (np. burza mózgów, mapa mentalna), lider grupy nie jest wskazywany na początku zadania. Zawsze „wyłania” się w czasie pracy i dobrowolnie prezentuje pracę grupy. Stąd wynika fakt umieszczania tego wymagania w kolumnie „wymagania dopełniające” na stopień bardzo dobry.

1. i 2. Widzę, doświadczam, więc rozumiem

Poziom podstawowy Poziom ponadpodstawowy

wymagania konieczne stopień dopuszczający

wymagania podstawowe stopień dostateczny

wymagania rozszerzające stopień dobry

wymagania dopełniające stopień bardzo dobry

wymagania wykraczające stopień celujący Uczeń:

– wskazuje jedno zjawisko fizyczne przewidziane teoretycznie, a odkryte później – wskazuje różnice między obserwacją a eksperymentem

– wskazuje co najmniej dwa zjawiska fizyczne przewidziane teoretycznie, a odkryte później – wyjaśnia różnice pomiędzy obserwacją a eksperymentem – planuje wybraną obserwację – planuje wybrany eksperyment

– wymienia przykłady co najmniej trzech zjawisk fizycznych przewidzianych teoretycznie, a odkrytych później

– opisuje warunki prawidłowego prowadzenia

i dokumentowania obserwacji – opisuje warunki prawidłowego

– opracowuje i prezentuje wyniki przeprowadzonych obserwacji i eksperymentu

– wyróżnia etapy pracy badawczej (ustalenie problemu badawczego, sformułowanie hipotezy, zaplanowanie eksperymentu) – przeprowadza zaplanowany przez siebie eksperyment, opracowuje wyniki i formułuje na ich podstawie wnioski potwierdzające lub

(13)

planowania

i przeprowadzania eksperymentu – przeprowadza wybraną obserwację i wybrany eksperyment

odrzucające postawioną wcześniej hipotezę

3. Telegraf, telefon, radio… Co jeszcze przed nami?

– wyszukuje informacje o najważniejszym jego zdaniem wybranym wynalazku lub odkryciu – wyszukuje informacje na temat odkrycia telegrafu telefonu i radia

– uczestniczy mało aktywnie w burzy mózgów pt. Bez jakich przedmiotów nie wyobrażam sobie życia, czyli niezbędnik człowieka XXI wieku

– opisuje tło historyczne wybranego odkrycia lub wynalazku – opisuje tło historyczne odkrycia telegrafu, telefonu

i radia

– wyszukuje informacje dotyczące historii radia i telewizji

– uczestniczy w burzy mózgów z większym zaangażowaniem, np.

prezentuje, uzasadniając wybór, jeden przedmiot, który uznaje za niezbędny do życia

– analizuje i przedstawia naukowe, społeczne i ekonomiczne znaczenie wybranego wynalazku lub odkrycia – analizuje i przedstawia naukowe, społeczne i ekonomiczne znaczenie odkrycia telegrafu, telefonu i radia

– analizuje i selekcjonuje informacje dotyczące historii radia i telewizji

– uczestniczy aktywnie w burzy mózgów, np. prezentuje, uzasadniając wybór, przynajmniej trzy przedmioty, które uznaje za niezbędne do życia

– analizuje, na przykładzie wybranego odkrycia lub wynalazku, proces twórczy i wskazuje czynniki warunkujące jego powodzenie lub trudności

– analizuje, na przykładzie wynalezienia telefonu, telegrafu lub radia, proces twórczy i wskazuje czynniki warunkujące jego powodzenie lub trudności – przygotowuje prezentację multimedialną dotyczącą historii radia i telewizji

– aktywnie uczestniczy w burzy mózgów i, przyjmując rolę lidera, podsumowuje wyniki pracy swojej grupy i prezentuje je pozostałym uczniom

– wskazuje czynniki wpływające na rozwój współczesnej nauki i technologii

– przeprowadza wywód myślowy o tym, że wynalazki tworzą wynalazki, i popiera go przykładami

– aktywnie uczestniczy w burzy mózgów i podsumowuje pracę wszystkich grup, tworząc „niezbędnik człowieka XXI wieku”

4. Od turbiny Herona z Aleksandrii do wysoko wydajnych silników cieplnych i elektrycznych

– wyszukuje wiadomości dotyczące – analizuje i selekcjonuje – analizuje historię odkryć silników – analizuje budowę i zasadę działania – analizuje czynniki przyrodnicze

(14)

silników parowych, spalinowych i elektrycznych

– uczestniczy mało aktywnie w budowaniu mapy mentalnej Wynalazki tworzą wynalazki

informacje dotyczące budowy i zasady działania silników parowych, spalinowych i elektrycznych

– uczestniczy w budowaniu mapy mentalnej z większym

zaangażowaniem, np. wyszukuje trzy wynalazki, tworzące logiczny ciąg, w którym następny wynalazek nie mógłby istnieć bez poprzedniego

różnego typu

i wskazuje ich logiczny ciąg – uczestniczy aktywnie

w budowaniu mapy mentalnej, np.

wskazuje hipotetyczny kierunek rozwoju danego obszaru wiedzy, analizując ciąg logiczny trzech wynalazków

silników różnego typu,

a następnie wskazuje obszary ich najbardziej ekonomicznego wykorzystania; uzasadnia swoje zdanie

– przygotowuje prezentację multimedialną dotyczącą budowy i zasady działania silników parowych, spalinowych

i elektrycznych – przyjmując rolę lidera, podsumowuje wyniki pracy grupy tworzącej mapę mentalną oraz przedstawia je pozostałym uczniom

środowiska i wskazuje, prawidłowy jego zdaniem, kierunek rozwoju nauki związanej z napędami

wykorzystywanymi w przemyśle

5. i 6. Czy słowo światło zawsze oznacza to samo?

– wyszukuje wiadomości o termicznych i nietermicznych źródłach światła

– uczestniczy mało aktywnie w burzy mózgów pt. Jak Słońce może nam pomóc obniżyć rachunek za prąd?

– analizuje i selekcjonuje zdobyte wiadomości o termicznych i nietermicznych źródłach światła – opisuje widma światła pochodzące z różnych źródeł – uczestniczy z większym zaangażowaniem w tematycznej burzy mózgów

– analizuje widma światła pochodzącego z różnych źródeł, a następnie wykazuje ich podobieństwa i różnice między nimi – przygotowuje i przedstawia wiadomości dotyczące cech charakterystycznych energii słonecznej

– uczestniczy aktywnie w tematycznej burzy mózgów

– przygotowuje prezentację multimedialną dotyczącą podobieństw światła lasera i światła żarówki oraz różnic między nimi

– analizuje treść artykułu dotyczącego budowy i działania domowego spektroskopu

– uczestniczy aktywnie w tematycznej burzy mózgów i, przyjmując rolę lidera, podsumowuje pracę grupy i prezentuje wyniki pozostałym uczniom

– kieruje pracą grupy tworzącej model spektroskopu

i wykonującej doświadczenia – uczestniczy aktywnie w tematycznej burzy mózgów i podsumowuje pracę wszystkich grup

7. i 8. Wizje, czyli jak nauka zmieni świat w XXI wieku

(15)

Poziom podstawowy Poziom ponadpodstawowy wymagania konieczne

stopień dopuszczający

– wyszukuje wiadomości o półprzewodnikach, diodach, tranzystorach, ciekłych kryształach lub nadprzewodnikach (do wyboru) – uczestniczy mało aktywnie w tworzeniu mapy mentalnej pt.

Dlaczego w laboratorium naukowym warto marzyć?

– analizuje i selekcjonuje wiadomości dotyczące elementów współczesnej elektroniki – analizuje i selekcjonuje informacje dotyczące zmian właściwości ciekłych kryształów pod wpływem pola elektrycznego – uczestniczy w budowaniu tematycznej mapy mentalnej z większym zaangażowaniem

– wyszukuje w internecie i przedstawia filmy ukazujące świat elektroniki w XXI wieku

– uczestniczy aktywnie w budowaniu tematycznej mapy mentalnej

–przygotowuje i przedstawia prezentację multimedialną dotyczącą elementów współczesnej elektroniki – przygotowuje i przedstawia prezentację multimedialną dotyczącą zmian właściwości ciekłych kryształów pod wpływem pola elektrycznego

– przyjmuje rolę lidera

i podsumowuje wyniki pracy grupy tworzącej mapę mentalną oraz przedstawia je pozostałym uczniom

– wyszukuje, analizuje i prezentuje informacje dotyczące

nanotechnologii; wyjaśnia znaczenie dwóch nagród R.P. Feynmana, wyznaczonych przez uczonego w czasie słynnego wykładu pt. „Na dole jest jeszcze dużo miejsca”

9. Czy naprawdę żyjemy coraz szybciej?

wymagania wykraczające stopień celujący

Uczeń:

– wyszukuje wiadomości o zjawiskach okresowych w przyrodzie i metodach pomiaru czasu

– wyszukuje wiadomości dotyczące historii kalendarza

– uczestniczy mało aktywnie w dyskusji Rok, dzień i godzina dla mamy i dziecka

– analizuje i selekcjonuje informacje dotyczące zjawisk okresowych w przyrodzie i metod pomiaru czasu – analizuje i selekcjonuje informacje dotyczące historii kalendarza

– analizuje i selekcjonuje informacje dotyczące historii zegara

– uczestniczy w tematycznej dyskusji z większym

– omawia zjawiska okresowe, które są podstawą kalendarza, oraz metody pomiaru czasu – aktywnie uczestniczy w tematycznej dyskusji

– przygotowuje i przedstawia prezentację multimedialną dotyczącą historii kalendarza

– przygotowuje i przedstawia prezentację multimedialną dotyczącą rodzajów zegarów

i zasad ich działania

– przyjmuje rolę lidera i podsumowuje wyniki tematycznej dyskusji

– przygotowuje i prezentuje opracowanie dotyczące termodynamicznej strzałki czasu

(16)

zaangażowaniem

10. Podsumowanie i powtórzenie wiadomości 11. Komfort cieplny

Uczeń:

– wyszukuje wiadomości o przepływie ciepła – uczestniczy mało aktywnie w burzy mózgów pt. Dlaczego trzeba ubierać się warstwowo

– analizuje i selekcjonuje informacje dotyczące sposobów przepływu ciepła

– uczestniczy w tematycznej burzy mózgów z większym

zaangażowaniem

– omawia wpływ zjawisk przepływu ciepła na proces termoregulacji organizmu

– aktywnie uczestniczy w tematycznej burzy mózgów

– omawia objawy i sposoby zapobiegania wychłodzeniu i przegrzaniu organizmu człowieka – przygotowuje i przedstawia prezentację multimedialną dotyczącą fizycznych aspektów wymiany ciepła z otoczeniem i odzieży termoaktywnej – uczestniczy aktywnie

w tematycznej burzy mózgów i, przyjmując rolę lidera, podsumowuje pracę grupy i prezentuje wyniki pozostałym uczniom

– analizuje i selekcjonuje wiadomości z różnych źródeł, a następnie przygotowuje i przedstawia prezentację pt. Co to znaczy, że mam gorączkę

– uczestniczy aktywnie w tematycznej burzy mózgów i podsumowuje pracę wszystkich grup

12. Kręgosłup jako układ biomechaniczny

– wyszukuje wiadomości o zagrożeniach, których skutkiem są choroby kręgosłupa – wyszukuje wiadomości o maszynach prostych

– analizuje i selekcjonuje informacje dotyczące kręgosłupa jako układu mechanicznego – analizuje i selekcjonuje informacje dotyczące działania stawów jako maszyn prostych

– omawia objawy chorób kręgosłupa i sposoby zapobiegania tym chorobom, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu wykonywanej pracy na stan kręgosłupa

– przygotowuje i przedstawia prezentację multimedialną dotyczącą kręgosłupa jako układu

biomechanicznego

– analizuje wypowiedź Bertranda Russella „Badania w dziedzinie medycyny dokonały tak olbrzymiego postępu, że dziś praktycznie biorąc nikt już nie jest zdrowy” i przedstawia znane odkrycia w dziedzinie diagnozowania i leczenia chorób kręgosłupa

(17)

13. i 14. Woda – cud natury

– wyszukuje wiadomości o fizycznych właściwościach wody (rozszerzalności termicznej, ciepła właściwego i napięcia

powierzchniowego wody) – uczestniczy mało aktywnie w sporządzaniu mapy mentalnej pt.

Początkiem wszechrzeczy jest woda

– analizuje i selekcjonuje informacje na temat fizycznych właściwości wody

– uczestniczy w sporządzaniu tematycznej mapy mentalnej z większym zaangażowaniem

– omawia właściwości fizyczne wody i potrafi wskazać przykłady ich wykorzystania w przyrodzie, stosując wiedzę o właściwościach fizycznych wody

– uczestniczy aktywnie w sporządzaniu tematycznej mapy mentalnej

– opracowuje i prezentuje wybrane doświadczenie obrazujące właściwości fizyczne wody – opracowuje i przedstawia prezentację multimedialną dotyczącą znaczenia napięcia powierzchniowego i zjawiska włoskowatości w życiu codziennym, przemyśle i przyrodzie

– wyszukuje niezbędne informacje i na ich podstawie opracowuje prezentację pt. Znaczenie oceanów w kształtowaniu klimatu na Ziemi – przyjmuje rolę lidera i podsumowuje wyniki pracy grupy tworzącej mapę mentalną oraz przedstawia je pozostałym uczniom

15. Ciekawość świata jest podstawą wszystkich odkryć i wynalazków

– wskazuje sylwetki i dokonania jednego wybranego uczonego mającego jego zdaniem największy wpływ na rozwój danej dziedziny naukowej

– wskazuje sylwetki i dokonania co najmniej dwóch wybranych uczonych mających jego zdaniem największy wpływ na rozwój danej dziedziny naukowej

– analizuje dokonania wybranych uczonych lub odkrywców w kontekście okresu historycznego, w którym żyli i pracowali – uczestniczy aktywnie w tworzeniu

– przeprowadza rozumowanie i wnioskowanie wskazujące na ciągłość i hierarchiczność odkryć naukowych, którego punktem wyjścia są słowa Newtona „Jeśli widzę dalej,

– analizuje wybrany paradoks Zenona z Elei i na tej podstawie wykazuje niespójność wnioskowania tego uczonego

(18)

– uczestniczy mało aktywnie w tworzeniu mapy mentalnej pt.

Jakie odkrycia uważam za kluczowe dla rozwoju fizyki w XXI wieku?

– analizuje działania wybranych uczonych i odkrywców, wskazując wpływ ich dokonań na rozwój fizyki – uczestniczy w tworzeniu tematycznej mapy mentalnej z większym zaangażowaniem

tematycznej mapy mentalnej to tylko dlatego, że stoję na ramionach olbrzymów”

– przyjmuje rolę lidera

i podsumowuje wyniki pracy grupy tworzącej mapę mentalną oraz przedstawia je pozostałym uczniom

16. Wielcy odkrywcy i ich dzieła

wymagania konieczne

stopień dopuszczający wymagania podstawowe stopień dostateczny

Uczeń:

– wyszukuje podstawowe informacje na temat odkryć uczonego w ramach wybranego tematu (do wyboru: Newton i teoria grawitacji; Albert Einstein i teoria względności; Planck, Dirac, Heisenberg … i teoria kwantowa) – uczestniczy z niewielkim zaangażowaniem w pracach nad realizacją projektu uczniowskiego pt. Jakich przyjaciół

miałby/miałaby… (Niels Bohr, Maria Skłodowska Curie… lub inny wybrany przez uczniów naukowiec), gdyby posiadał/posiadała swój profil na Facebooku

– przedstawia odkrycia uczonego w ramach wybranego tematu – uczestniczy w pracach nad realizacją projektu uczniowskiego z większym zaangażowaniem, np.

wyszukuje dane biograficzne potrzebne do opracowania profilu uczonego na Facebooku

– analizuje odkrycia uczonego i przedstawia ich przełomowe znaczenie dla rozwoju fizyki w ramach wybranego tematu – przygotowuje i przedstawia prezentację pt. Newton i teoria grawitacji

– uczestniczy aktywnie w pracach nad realizacją projektu uczniowskiego, np. opracowuje wiadomości, jakie znajomi uczonego mogliby umieścić na jego

facebookowym profilu

– przygotowuje i przedstawia prezentację pt. Albert Einstein i teoria względności lub Planck, Dirac, Heisenberg … i teoria kwantowa – uczestniczy aktywnie w pracach nad realizacją projektu uczniowskiego i pełniąc rolę lidera podsumowuje wyniki pracy swojej grupy oraz przedstawia końcową prezentację

– pracuje aktywnie nad projektem uczniowskim i jest kreatywnym inspiratorem działań grupy

17. i 18. Dobre i złe oblicza nauki

– stopień dopuszczający wymagania podstawowe stopień dostateczny

– wyszukuje informacje – wyszukuje i analizuje – przedstawia i analizuje – opracowuje i przedstawia – opracowuje i przedstawia

(19)

o osiągnięciach naukowych, które zostały wykorzystane zarówno dla dobra człowieka, jak i przeciwko człowiekowi

– uczestniczy z niewielkim zaangażowaniem w debacie oksfordzkiej pt. Etyka w nauce – konflikt czy symbioza

przynajmniej dwa osiągnięcia, których twórcy mogli mieć dylematy moralne związane z ich późniejszym wykorzystaniem

– uczestniczy w tematycznej debacie oksfordzkiej z większym zaangażowaniem, np. znajduje argumenty popierające lub negujące prezentowaną hipotezę, czym wspomaga swoją grupę, ale nie pełni roli mówcy

przynajmniej trzy odkrycia naukowe pod kątem ich wykorzystania przez ludzi – wykazując brak możliwości jednoznacznego przewidzenia przez naukowców zastosowania wyników ich pracy w przyszłości

– uczestniczy aktywnie

w tematycznej debacie oksfordzkiej, np. zabiera głos, nie będąc w grupie głównych mówców

prezentację pt. Rozszczepienie jądra atomowego – od broni jądrowej do elektrowni atomowej

– uczestniczy aktywnie w tematycznej debacie oksfordzkiej: organizuje i prowadzi jedną z debat oxfordzkich lub odgrywa rolę jednego z głównych mówców, wykazując się wysokimi umiejętnościami w zakresie prowadzenia spokojnej, rzeczowej dyskusji

prezentację pt. Rad – zabójca czy uzdrowiciel?

19. Nauka rzecz ludzka – popularny blog naukowy

– wskazuje informacje popularnonaukowe, które wymagają zweryfikowania

– analizuje informacje o charakterze

popularnonaukowym i wskazuje sprzeczności w nich występujące lub argumenty potwierdzające ich prawdziwość

– analizuje wybrane informacje medialne i wskazuje zawarte w nich błędy oraz podaje prawidłową treść informacji

– przygotowuje i przedstawia prezentację pt. Ta relacja oparta była na nieprawdziwej teorii naukowej na podstawie wybranych artykułów prasowych dotyczących awarii elektrowni jądrowej w Japonii w marcu 2011 roku

– opracowuje i przedstawia prezentację Planety pozasłoneczne

– analizuje informacje prasowe dotyczące odkrycia cząstek poruszających się z prędkością większą od prędkości światła i przedstawia na ich podstawie argumenty podważające teorię względności Alberta Einsteina lub uznające ją za niepodważalną

20. Kreatywny specjalista od reklamy

(20)

– podaje przykład reklamy telewizyjnej lub prasowej, w której podano nieprawdziwe informacje

– uczestniczy mało aktywnie w budowaniu drzewka decyzyjnego pt. Czy kupując lek, konsultujesz się z lekarzem lub farmaceutą?

– analizuje wybraną reklamę telewizyjną lub prasową i wskazuje jeden efekt zastosowany specjalnie, a nie prawdziwy wynik działania produktu

– uczestniczy w budowaniu drzewka decyzyjnego

z większym zaangażowaniem, np.

tworzy przynajmniej trzy gałęzie drzewka decyzyjnego

– analizuje wybraną reklamę telewizyjną lub prasową pod kątem zastosowanych trików technicznych i efektów specjalnych

– uczestniczy aktywnie

w budowaniu drzewka decyzyjnego, np. uzasadnia negatywne skutki zażywania leków bez konsultacji z lekarzem na podstawie wybranej reklamy środków farmakologicznych

– przedstawia na wybranym przykładzie potencjalny przebieg reklamy telewizyjnej pozbawionej trików i efektów specjalnych – przygotowuje i przedstawia prezentację pt. Reklamowe efekty specjalne, czyli jak można wprowadzić kogoś w błąd

– uczestniczy aktywnie w budowaniu drzewka decyzyjnego i pełni rolę lidera

– przygotowuje i przedstawia prezentację pt. Wykorzystanie własności światła laserowego w kosmetologii. Prawdy i mity

21. Podsumowanie i powtórzenie wiadomości

22. i 23. Czy medycyna współczesna zapewni nam trwałe zdrowie?

stopień dopuszczający wymagania podstawowe stopień dostateczny

– wyszukuje informacje na temat wybranej metody współczesnej diagnostyki medycznej (do wyboru: radioterapia, laseroterapia, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny)

– omawia dwie wybrane metody współczesnej diagnostyki medycznej

– analizuje co najmniej dwie wybrane metody współczesnej diagnostyki medycznej i wskazuje ich zastosowanie w leczeniu różnych schorzeń

– opracowuje i przedstawia prezentację dotyczącą medycyny nuklearnej, a w szczególności scyntygrafii, brachyterapii i Pozytonowej Tomografii Emisyjnej

– przygotowuje i przedstawia prezentację o pozytywnych i negatywnych skutkach wykorzystania lasera w kosmetologii

– analizuje ofertę jednostek służby zdrowia w najbliższej okolicy i opracowuje mapę wyposażenia tych jednostek w sprzęt medyczny do diagnostyki obrazowej

(21)

24. Efekt cieplarniany – prawdy i mity

– wyszukuje wiadomości na temat efektu cieplarnianego

– mało aktywnie uczestniczy w burzy mózgów pt. Symbioza czy pasożytnictwo – czym jest człowiek dla Ziemi?

– podaje argumenty potwierdzające wpływ efektu cieplarnianego na zmiany klimatu na Ziemi

– uczestniczy w tematycznej burzy mózgów z niewielkim

zaangażowaniem, np. formułuje własne opinie na temat wpływu działalności człowieka na Ziemię

– wyjaśnia mechanizm efektu cieplarnianego z punktu widzenia fizyki

– uczestniczy aktywnie w tematycznej burzy mózgów, np.

przedstawia przykłady pozytywnego i negatywnego wpływu człowieka na środowisko przyrodnicze

– opracowuje i przedstawia prezentację pt. Prawdy i mity o efekcie cieplarnianym – uczestniczy aktywnie w pracy metodą burzy mózgów i przyjmując rolę lidera podsumowuje pracę grupy i prezentuje wyniki

– uczestniczy aktywnie w tematycznej burzy mózgów i podsumowuje pracę wszystkich grup

25. Oryginał czy falsyfikat?

– wyszukuje informacje na temat wykrywania fałszerstw dzieł sztuki

– analizuje wiadomości na temat sposobów fałszowania dzieł sztuki

– przygotowuje argumenty do dyskusji pt. Jak sprawdzić, czy Mona Liza jest falsyfikatem?

– przedstawia argumenty naukowe potwierdzające autentyczność obrazu Mona Lisa

– przygotowuje i przedstawia prezentację pt. Współczesne laboratorium kryminalistyczne

26. Nauka w służbie sztuki

– wyszukuje informacje o datowaniu radioizotopowym i termoluminescencji

– przedstawia zakresy stosowalności wybranej metody datowania radiowęglowego

– wskazuje i wyjaśnia informacje, które można uzyskać wybraną metodą analizy obrazowej dzieł

– wyjaśnia zastosowanie co najmniej dwóch metod analizy obrazowej dzieł sztuki

– przygotowuje i przedstawia informacje o działaniu i zastosowaniu spektroskopu

(22)

– wyszukuje informacje o fizycznych metodach analizy obrazowej dzieł sztuki – mało aktywnie uczestniczy w tworzeniu mapy mentalnej pt.

Nauka w służbie sztuki – mało aktywnie uczestniczy w projekcie uczniowskim pt. Sztuka inspiruje naukowców – od SF do promów kosmicznych

– objaśnia wybraną metodę analizy obrazowej dzieł sztuki – uczestniczy w tworzeniu tematycznej mapy mentalnej i projekcie uczniowskim z większym zaangażowaniem, np.

wyszukuje i analizuje wiadomości potrzebne do tworzenia mapy mentalnej lub realizacji projektu uczniowskiego

sztuki

– uczestniczy aktywnie w tworzeniu tematycznej mapy mentalnej i projekcie uczniowskim

– przygotowuje i przedstawia prezentację pt. Współczesne metody badania autentyczności dzieł sztuki – uczestniczy aktywnie w tworzeniu tematycznej mapy mentalnej, pełniąc rolę lidera

– uczestniczy aktywnie w pracach nad realizacją projektu uczniowskiego i pełniąc rolę lidera, podsumowuje wyniki pracy swojej grupy oraz przedstawia końcową prezentację

masowego do analizy dzieł sztuki – pracuje aktywnie nad projektem uczniowskim i jest kreatywnym inspiratorem działań grupy

27. Dyfuzja gazów i marketing zapachowy

– wyszukuje wiadomości o dyfuzji w gazach wraz z przykładami

– analizuje informacje dotyczące dyfuzji w gazach

– wyszukuje i przedstawia informacje na temat marketingu zapachowego

– przedstawia przykłady rozchodzenia się zapachów w powietrzu i proponuje

doświadczenie obrazujące zjawisko dyfuzji w gazach

– przygotowuje i przedstawia prezentację na temat aromaterapii

– prezentuje wybrane doświadczenie obrazujące zjawisko dyfuzji w gazach – przygotowuje i przedstawia prezentację pt. Marketing zapachowy, czyli czy zawsze cel uświęca środki?

– przygotowuje i przedstawia prezentację na temat wrażliwości zmysłu węchu człowieka z uwzględnieniem nowej teorii na temat jego kwantowego charakteru

28. CMYK, czyli podstawa druku wielobarwnego

– wyszukuje informacje na temat składania barw

– wyszukuje wiadomości na temat zasady działania drukarki atramentowej wielobarwnej i przedstawia je w formie prezentacji

– przygotowuje i przedstawia prezentację na temat widzenia barwnego człowieka

– przygotowuje i przedstawia prezentację pt. System CMYK – druk wielobarwny

– przygotowuje i przedstawia prezentację pt. Addytywne i substraktywne mieszanie barw

29. Dawidowie i Goliaci świata przyrody

(23)

Poziom podstawowy Poziom ponadpodstawowy wymagania konieczne

stopień dopuszczający

– wyszukuje wiadomości na temat obiektów fizycznych o największych i najmniejszych rozmiarach – wyszukuje wiadomości na temat wybranego sposobu pomiaru bardzo krótkich

i bardzo długich czasów – uczestniczy mało aktywnie w burzy mózgów (do wyboru: Co to znaczy szybko? lub Poza granicami wyobraźni – dlaczegonie ogarniamy rozmiarów wszechświata?

– mało aktywnie uczestniczy w pracy swojej grupy projektowej pt.

Najszybsi, najwolniejsi, najwięksi

i najmniejsi mieszkańcy Ziemi

– wymienia przykładowe obiekty fizyczne o największych i najmniejszych rozmiarach – analizuje wiadomości na temat wybranego sposobu pomiaru bardzo krótkich i bardzo długich czasów i przedstawia je w formie prezentacji

– uczestniczy w tematycznej burzy mózgów i projekcie uczniowskim z większym zaangażowaniem

– przedstawia co najmniej dwa sposoby pomiaru bardzo krótkich i bardzo długich czasów

i przedstawia je w formie prezentacji – uczestniczy aktywnie

w tematycznej burzy mózgów i projekcie uczniowskim

– przygotowuje i przedstawia prezentację pt. Dawidowie i Goliaci świata przyrody – uczestniczy aktywnie w burzy mózgów i, przyjmując rolę lidera, podsumowuje wyniki pracy swojej grupy oraz prezentuje je pozostałym uczniom – uczestniczy aktywnie w pracach nad realizacją projektu uczniowskiego i pełniąc rolę lidera podsumowuje wyniki pracy swojej grupy oraz przedstawia końcową prezentację

– uczestniczy aktywnie w tematycznej burzy mózgów i podsumowuje pracę wszystkich grup – pracuje aktywnie nad projektem uczniowskim i jest kreatywnym inspiratorem działań grupy

30. Podsumowanie i powtórzenie wiadomości

Propozycje wymagań programowych na poszczególne oceny (IV etap edukacyjny) przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w podręczniku dla liceum ogólnokształcącego i technikum Przyroda.

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej.

W nawiasie, obok tytułu każdego wątku tematycznego, podano jego numer w podstawie programowej przedmiotu Przyroda w liceum.

1. Metoda naukowa i wyjaśnianie świata (1.2) Ocena dopuszczająca

[1]

Ocena dostateczna [1 + 2]

Ocena dobra [1 + 2 + 3]

Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4]