Robert Kotrys, dr hab. Paweł Szulakiewicz NOWA RODZINA CERTYFIKATÓW W DZIEDZINIE ELEKTRONIKI I TELEKOMUNIKACJI – PROPOZYCJA PROJEKTU EUROPEJSKIEGO W PROGRAMIE LEONARDO DA VINCISesja: Kształcenie w dziedzinie elektroniki i telekomunikacji.Politechnika Pozn

Pełen tekst

(1)www.pwt.et.put.poznan.pl. Robert Kotrys Paweł Szulakiewicz Instytut Elektroniki i Telekomunikacji Politechnika Poznańska Robert.Kotrys Pawel.Szulakiewicz @et.put.poznan.pl. 2005. Poznańskie Warsztaty Telekomunikacyjne Poznań 8 - 9 grudnia 2005. NOWA RODZINA CERTYFIKATÓW W DZIEDZINIE ELEKTRONIKI I TELEKOMUNIKACJI – PROPOZYCJA PROJEKTU EUROPEJSKIEGO W PROGRAMIE LEONARDO DA VINCI Streszczenie: Artykuł analizuje potrzebę istnienia certyfikatów na rynku pracy w zakresie elektroniki, telekomunikacji i informatyki. Krótko przedstawione są dwa wnioski [1,2] o finansowanie projektów dotyczących opracowania nowej rodziny certyfikatów w zakresie teleinformatyki. Wnioski zostały skierowane do europejskiego programu edukacyjnego Leonadro da Vinci.. 1. Potrzeba stosowania certyfikatów. We wszystkich krajach europejskich dynamika rozwoju gospodarczego jest ściśle powiązana z rozwojem i szerokim zastosowaniem technik informatycznych i telekomunikacyjnych. Dynamicznie rozwijana jest infrastruktura informatyczna i telekomunikacyjna. Powstają nowe, niezwykle konkurencyjne dziedziny aktywności, w których ta infrastruktura jest podstawowym narzędziem i obszarem pracy. Jednym z czynników, które w istotny sposób hamują rozwój i właściwe wykorzystanie infrastruktury teleinformatycznej jest niedostatek wykwalifikowanych pracowników. Wiele krajów Unii Europejskiej utworzyło specjalne programy, których celem jest pozyskanie zagranicznych pracowników dla działów informatyki i telekomunikacji. Tradycyjne metody edukacji w dziedzinie teleinformatyki, oferowane przez uniwersytety i politechniki, pozwalają wprawdzie na kształcenie specjalistów wysokiej jakości, lecz proces kształcenia trwa stosunkowo długo, a programy nauczania nie zawsze są dostosowane do potrzeb rynku. Równolegle do formalnych form kształcenia rozpowszechniły się formy bardziej elastyczne, nieformalne (kursy i szkolenia organizowane przez firmy, samokształcenie, kursy przez Internet, itp.). Różnorodne metody pozyskiwania wiedzy i umiejętności wyostrzyły problem porównywalności kwalifikacji. Firmy zatrudniające pracowników dążą do pozyskania wykwalifikowanej kadry, która będzie zdolna do właściwego, efektywnego wykorzystania infrastruktury teleinformatycznej w firmie. Selekcja pracowników jedynie na podstawie dyplomu ukończonej uczelni często jest niewystarczająca, gdyż powoduje odrzucenie tych specjalistów, którzy pozyskali wiedzę bądź umiejętności na drodze doświadczenia zdobytego w. PWT 2005 - POZNAŃ 8-9 GRUDNIA 2005. trakcie pracy na danym stanowisku, kształcenia ustawicznego, samokształcenia, dodatkowych kursów itp. Z drugiej strony, właściciele dyplomów uczelni, którzy nie uzupełniali i nie uaktualniali swojej wiedzy mogą okazać się nieprzydatni w projektach związanych z nowymi technologiami. Weryfikowanie kwalifikacji przez same firmy jest w większości przypadków niedogodne i bardzo kosztowne. Pomimo to, kilka wielkich międzynarodowych koncernów (IBM, Microsoft, Cisco) wdrożyło systemy certyfikacji - egzaminów potwierdzających wiedzę i umiejętności niezbędne do pracy na ściśle określonych stanowiskach. Takie systemy certyfikacji zostały również zaakceptowane przez mniejsze firmy, które polegając na doświadczeniu wielkich koncernów stosują takie certyfikaty do oceny własnych kadr. Certyfikat dotyczy zwykle stosunkowo wąskiego wycinka wiedzy i umiejętności (w porównaniu do dyplomu uniwersyteckiego) dobranego na zasadzie przydatności na wybranych stanowiskach pracy. Jak pokazano w European Report on the Quality of Lifelong Learning [5], problem certyfikacji i akredytacji jest jednym z najważniejszych zagadnień kształcenia ustawicznego. Rozróżnianie umiejętności i kompetencji za pomocą certyfikatów stało się, zwłaszcza w USA, kluczowym elementem zagwarantowania jakości w obszarach nieformalnego, ale również formalnego wykształcenia. Specyfika współczesnej branży teleinformatycznej zmusza pracowników i osoby poszukujące pracy do kształcenia ustawicznego i dokumentowania zdobytych kompetencji poprzez pozyskiwanie odpowiednich certyfikatów. Certyfikaty są zatem doceniane zwłaszcza przez osoby zdobywające wiedzę za pomocą samokształcenia lub przez osoby pragnące przekwalifikować się do pracy w innym niż dotychczasowy sektorze gospodarki. Podnoszenie i dokumentowanie swoich kwalifikacji może być również metodą zabezpieczenia się przed utrata pracy. Raporty przygotowywane przez firmy analizujące rynek teleinformatyczny [6] wskazują na istotny deficyt specjalistów z branży teleinformatycznej w całej Europie. Biorąc pod uwagę przedstawione wyżej okoliczności, można uznać, że certyfikaty w dziedzinie. 1/3.

(2) www.pwt.et.put.poznan.pl. teleinformatyki są niezbędne. Można także oczekiwać, że gama dostępnych certyfikatów będzie się rozszerzać a uznanie dla certyfikatów będzie rosło wśród pracodawców.. 2. Sytuacja na rynku certyfikatów Obecną sytuację na rynku certyfikatów teleinformatycznych, można scharakteryzować następująco. Największe, zwykle amerykańskie, koncerny jak: Microsoft, HP, IBM, Cisco, SUN, Novel wdrożyły własne procedury certyfikacji, które przynoszą tym firmom wiele korzyści, takich jak, promocja własnej marki, większa konkurencyjność na rynku pracy, wzrost sprzedaży w efekcie lepszej znajomości produktów i usług tych firm w różnych sektorach gospodarki. Przykładami tego typu certyfikatów są: • IBM Certified System Administrator • Certified Novel Engineer. • Cisco Wireless LAN Design Specialist. Oprócz, dominujących na rynku certyfikatów „firmowych” są również dostępne nieliczne certyfikaty niezależne od konkretnego producenta sprzętu lub oprogramowania. Przykładem takich certyfikatów są świadectwa w dziedzinie sieci, bezpieczeństwa i obsługi serwerów wydawane przez organizację CompTIA [3]. Należy odnotować również certyfikaty w dziedzinie sieci bezprzewodowych wydawane przez CWNP [4].. 3. Propozycja nowej rodziny certyfikatów W wyniku licznych kontaktów oraz dyskusji w gronie specjalistów oraz partnerów w różnych krajach Europy powstał projekt utworzenia nowej rodziny certyfikatów w obszarze teleinformatyki.. początkowo przez partnerów projektu a później przez coraz większą liczbę zainteresowanych firm i ośrodków szkoleniowych. Egzaminy certyfikujące będą odbywać się „on-line” przez Internet, ale pod nadzorem osoby upoważnionej przez organizację wydającą certyfikaty.. 4. Kluczowe aspekty proponowanych certyfikatów Głównym celem wymienionych dwu projektów jest opracowanie rodziny certyfikatów niezależnych od producentów i dostawców sprzętu i oprogramowania. Przewiduje się utworzenie czterech tematycznych grup certyfikowania: • Sieci bezprzewodowe • Sieci kablowe • Bezpieczeństwo systemów teleinformatycznych • Multimedia Każda grupa certyfikatów będzie zawierała kilka szczegółowych certyfikatów obejmujących wiedzę i umiejętności dostosowanie do określonych stanowisk pracy. Zestaw certyfikatów składający się na grupę będzie tematycznie obejmował możliwie pełny obszar kwalifikacji w danej dziedzinie. Tworzone certyfikaty mają z założenia charakter międzynarodowy i będą dostępne i promowane na obszarze Unii Europejskiej. Certyfikaty potwierdzają formalne kwalifikacje oraz weryfikują wiedzę i umiejętności pozyskane na drodze samokształcenia lub innych nieregularnych form kształcenia.. We wrześniu 2005 partnerzy z wyższych uczelni: Politechnika Poznańska, École Nationale Supérieure des Télécommunications de Bretagne, Tampere University of Technology, Politecnica di Milano, Institut National des Télécommunications, oraz firm i organizacji: Society for Lifelong Learning in Bratislava, Poznańskie Centrum Edukacji Ustawicznej i Praktycznej, Noema-CMI, PT Inovação, BIT MEDIA eLearning GmbH, EMMERCE EEIG, złożyli do programu Leonardo da Vinci dwa wnioski [1,2] o finansowanie projektów związanych z zaproponowaną przez nich rodziną certyfikatów.. Certyfikaty stanowią istotną część programu kształcenia ustawicznego (ang. live-long learning), m.in. dlatego, że nie zakładają żadnych ograniczeń czy wymogów wiekowych dla osób pragnących ubiegać się o wydanie certyfikatu. Certyfikaty mogą również znacząco ułatwić udokumentowanie wiedzy i umiejętności w przypadku osób niepełnosprawnych, które mogą zdobyć rozległą wiedzę na drodze samokształcenia, mogą również świadczyć pracę z wykorzystaniem Internetu, w ramach różnorodnych projektów internetowych. W tej sytuacji forma egzaminu „on-line”, który może być zorganizowany również w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej może zredukować bariery (związane na przykład z poruszaniem się) utrudniające uzyskanie formalnego potwierdzenia kwalifikacji metodami tradycyjnymi.. Pierwszy projekt pod tytułem „International Certificates of Excellence In Selected Areas of ICT (InCert)” dotyczy certyfikatów i procedur ich wystawiania. Drugi projekt pod tytułem “Vocational Training for Certification in ICT (Train2Cert)” dotyczy kształcenia na potrzeby certyfikatów.. W ramach pierwszego z zgłoszonych wniosków (InCert) dotyczącego opracowania certyfikatu nie przewiduje się przygotowania materiałów szkoleniowych czy edukacyjnych a jedynie opracowanie precyzyjnych wymogów i zakresu wiedzy niezbędnej do zaliczenia egzaminu wraz z pytaniami testowymi.. Partnerzy wniosków proponują około 20 certyfikatów i podobną liczbę kursów kształcących osoby, które chcą przygotować się do egzaminów certyfikujących. Kursy będą składać się z części teoretycznej dostępnej przez Internet oraz części laboratoryjnej oferowanej. Proponowane certyfikaty będą wyróżniały się na tle oferowanych do tej pory certyfikatów kilkoma innowacyjnymi cechami: • Certyfikaty będą niezależne od dostawców sprzętu i/lub oprogramowania i będą również. PWT 2005 - POZNAŃ 8-9 GRUDNIA 2005. 2/3.

(3) www.pwt.et.put.poznan.pl. •. •. •. obejmowały dziedziny do tej pory nie objęte certyfikacją. Zestaw i zakres certyfikatów będzie uwzględniał potrzeby małych i średnich przedsiębiorstw w zakresie stanowisk pracy związanych z teleinformatyką. Certyfikaty będą dopasowane do zakresu obowiązków najczęściej spotykanych na stanowiskach pracy związanych z teleinformatyką, a zakres wiedzy będzie utrzymany na poziomie inżynierskim z istotnym uwzględnieniem umiejętności rozwiązywania praktycznych problemów. Certyfikat będzie szczególnie pomocny do weryfikacji wiedzy i umiejętności zdobytych w sposób nieformalny np. na drodze samokształcenia.. Wydawanie certyfikatów będzie odbywać się na zasadach komercyjnych. Koszt przystąpienia do egzaminu certyfikującego będzie uzależniony od lokalnego (w znaczeniu kraju lub regionu Unii Europejskiej) rynku, na którym certyfikat będzie wydawany. Cena certyfikatu nie powinna być zbyt wysoka by nie stanowić bariery przy uzyskaniu certyfikatu przez osoby niezamożne, zwłaszcza osoby poszukujące pracy. Przewiduje się nawiązanie współpracy z lokalnymi urzędami pracy w celu umożliwienia częściowej lub całkowitej refundacji kosztu certyfikatu dla osób aktywnie poszukujących pracy. Uznano, iż do opracowania i wdrożenia nowej rodziny certyfikatów konieczne jest podjęcie następujących działań: • Zdefiniowanie zakresu wiedzy i umiejętności, których posiadanie jest pożądane na określonych stanowiskach pracy. Posiadanie tej wiedzy i umiejętności będzie weryfikowane poprzez egzamin certyfikacyjny. • Zdefiniowanie kompetencji posiadacza certyfikatu. Jasne i czytelne zdefiniowanie kompetencji posiadanych przez osobę, która zaliczyła egzamin certyfikujący jest istotną informacją dla potencjalnego pracodawcy, kojarzącą określone certyfikaty z określonymi stanowiskami pracy. • Opracowanie metodologii egzaminowania oraz narzędzi służących do przeprowadzania egzaminu. Należy opracować oprogramowanie pozwalające na przeprowadzanie egzaminu w różnych lokalizacjach „on-line” przy zachowaniu centralnego zarządzania systemem egzaminu. Powstaną również narzędzia służące do wprowadzania, zarządzania i aktualizowania pytań i zadań egzaminacyjnych. • Grupy specjalistów w określonych dziedzinach opracują „zawartość egzaminu”, czyli zestawy pytań i odpowiedzi jak również narzędzia programowe pozwalające (na drodze symulacji zachowania się wybranych urządzeń), na. PWT 2005 - POZNAŃ 8-9 GRUDNIA 2005. •. •. •. weryfikację praktycznych umiejętności osoby zdającej egzamin. Zostaną opracowane procedury związane z organizacją oraz zapewnieniem właściwej jakości i rzetelności przeprowadzanych egzaminów, wydawaniem świadectw oraz weryfikacją wydanych świadectw. W celu zapewnienia właściwej promocji oraz rozpoznawalności nowych certyfikatów należy założyć organizację międzynarodową złożoną początkowo z uczestników projektu oraz firm o istotnym znaczeniu w sektorze użytkowników systemów teleinformatycznych. Certyfikaty będą wydawane i zarządzane przez międzynarodową organizację utworzoną dla potrzeb certyfikacji. Zadaniem tej organizacji będzie również promowanie nowego systemu certyfikatów w krajach Unii Europejskiej, tak by zapewnić odpowiednio szeroką rozpoznawalność certyfikatu. Od początku projektu będą podjęte działania marketingowe, promujące nowy certyfikat w środowisku pracodawców.. Spis literatury [1] Wniosek o finansowanie projektu p.t. „International Certificates of Excellence In Selected Areas of ICT (InCert)” złożony do programu Leonardo da Vinci, wrzesień 2005. [2] Wniosek o finansowanie projektu p.t. „Vocational Training for Certification in ICT (Train2Cert)” złożony do programi Leonardo da Vinci, wrzesień 2005. [3] Strona Internetowa CWNP, http://www.cwnp.com/ [4] Strona Internetowa COMPTIA, http://www.comptia.org/ [5] European Report on the Quality of Lifelong Learning, kwiecień 2002, na stronie Internetowej http://www.eaea.org [6] Raporty na stronie Internetowej http://www.idccema.com.. 3/3.

(4)