FASZYZM, NAZIZM, TOTALITARYZM,
AUTORYTARYZM, KONSERWATYZM
Totalitaryzm
Syndrom totalitarny wg Zbigniewa Brzezińskiego i Carla Friedricha:
1) oficjalna ideologia obejmująca „wszystkie aspekty ludzkiej egzystencji” i zawierająca wizje idealnego ustroju społecznego, co prowadzi do radykalnej krytyki i odrzucenia istniejącego porządku społecznego;
2) monopartia – kierowana przez dyktatora, członkowie partii wierzą w oficjalna ideologię, a sama partia jest zorganizowana hierarchicznie i pełni nadrzędną funkcje wobec administracji państwowej;
3) system terrorystycznej kontroli policyjnej
4) warunkowana technologicznie kontrola środków społecznej komunikacji takich jak prasa, radio, telewizja;
5) kontrola środków przymusu poprzez dysponowanie armią i policją;
6) kontrola gospodarki poprzez biurokratyczną koordynację poprzednio niezależnych jednostek poprzez plan gospodarczy i system nakazowo-rozdzielczy
KORZENIE TOTALITARYZMU WEDŁUG HANNY ARENDT
Totalitaryzm to tylko nazizm i stalinizm – leninizm i włoski faszyzm już nie
Dwie główne przyczyny:
1. Antysemityzm
2. Imperializm
W kapitalizmie pojawia się motłoch, którym łatwo
manipulować i który podatny jest na rasizm, antysemityzm i plemienny nacjonalizm.
Intelektualiści wykorzystali go do przejęcia władzy
KORZENIE TOTALITARYZM WG.
KARLA POPPERA
1. Program Platona jest z gruntu totalitarny.
2. Zapoczątkował on charakterystyczne dla filozofii zachodu
poszukiwania utopii, doskonałego ustroju, którego nie da się utworzyć.
3. Próby realizacji utopii oparte na zasadzie holistycznej przebudowy życia społecznego, niosą ze sobą realne zagrożenie totalitaryzmem.
4. Historycyzm – opiera się na założeniu, iż poznawszy prawa rozwoju historycznego, jesteśmy w stanie wyprowadzić z nich przewidywania historyczne. Poznając prawdę dziejową możemy się do niej
przygotować. Prawda ta jest nieunikniona i w zależności od opcji historycystycznej możemy bądź proces ten zwolnić, bądź też
przyspieszać. Tak rozumiany aktywizm uzasadniony jest jedynie w tej sytuacji, gdy podjęte działanie zgodne jest z teorią rozwoju
historycznego
SPOŁECZEŃSTWO OTWARTE WG POPPERA
Społeczeństwo otwarte to takie, w którym jednostka uzyskuje prawo do osobistych decyzji. Pojawia się miejsce na indywidualną inicjatywę, na ludzką godność i wolność.
Drugą jego cechą jest ruchliwość społeczna.
Ograniczona władza - to trzecia cecha społeczeństwa otwartego. W
społeczeństwie, które respektuje swoich członków, władza musi działać na rzecz swych obywateli, a nie elit. Władza zostaje poddana kontroli
obywateli.
Społeczeństwo otwarte wyzwala jednostkę: jest społeczeństwem wolnych i równych osób, które w swobodnej, podległej tylko abstrakcyjnym regułom, grze wymieniają między sobą dobra, poglądy i pozycje, i cała ta wymiana nie zna żadnych innych ograniczeń poza owymi abstrakcyjnymi regułami, jednakowo wiążącymi wszystkich. Społeczeństwo otwarte nie zna
przywilejów; nie ma w nim wyróżnionych pozycji i nadzwyczajnych praw.
KONCEPCJA RAYMONDA ARONA
Sekularyzacja doprowadziła do powstania ,,religii politycznej”
w postaci totalitaryzmu;
Wpływ na jego powstanie miały:
Teoria krążenia elit Vilfredo Pareto – i założenie o upadku demokracji
Nihilizm Nietschego
Kult mitu i siły Sorela.
Niemieckie i włoskie doświadczenia historyczne
upokorzenie Niemców i Austriaków po I Wojnie Światowej
przyczyny ekonomiczne