Andrzej Kaszubkiewicz
Rezerwat archeologiczny - Grzybowo
Gród
Studia Lednickie 5, 407-409
STUDIA LEDNICKIE V Poznań — Lednica 1998
R E Z E R W A T A R C H E O L O G IC Z N Y — G R Z Y B O W O G R Ó D
O d co najm niej 10 lat słychać o b ad an iach archeologicznych na gro d zie w czes nośredniow iecznym w G rzybow ie pod W rześn ią pro w ad zo n y ch przez grupę arch eo logów en tu zjastó w , którym p rzew odzi P an O lgierd B rzeski, p otom ek daw nych w ła ścicieli m ieszkający na stałe w K anadzie.
P an O . B rzeski, k tórego sentym ent do tego m iejsca je s t zupełnie zrozum iały, je sz c z e w okresie m iędzyw ojennym opub lik o w ał w periodyku archeologicznym interesujący artykuł o grodzie. O becnie nie szczędzi on pieniędzy na badania p ro w adzone od tylu lat w G rzybow ie.
T o czego d okonano w tym czasie, m iędzy innym i w zakresie u zy sk an ia cennych inform acji na tem at o sad n ictw a i chronologii, je s t sporym dorobkiem ekipy arch eo lo gów tam działających. Pozyskano ró w n ież w iele cennych zabytków archeologicznych (ok. 2000) o dużej w artości poznaw czej. W oparciu o tę kolekcję zorganizow ano kilka w ystaw p rezentujących osiągnięcia b ad aw c ze na g ro d zie w G rzybow ie.
Istotnym m om entem w dziejach ekspedycji archeologicznej w G rzybow ie było pow ołanie Fundacji Brzeskich, przy Poznańskim T ow arzystw ie N auk, której zadaniem je s t m .in. finansow anie badań.
P rzew o d n iczący m F undacji je s t k ażdorazow o prezes PT PN , a członkam i Zarządu p rzed staw iciele K om isji PTPN . O becnie prezesem zarządu Fundacji je s t p. prof, dr hab. A licja K arlow ska-K am zow a, skarbnikiem — doc. dr hab. Stanisław K urnatow ski, członkam i Z arządu — prof, d r hab. H anna K oćka-K renz oraz prof, d r hab. Z ofia H ilczer-K u m ato w sk a, k tó ra ró w n ież je s t p rzew o d n iczącą Z espołu Interdyscyplinarnego funkcjonującego od 15 lat w M uzeum na Lednicy.
D użą pom oc w finansow aniu badań w G rzybow ie św iad czą w ładze sam orządow e W rześni z B urm istrzem na czele. W ym ow nym tego dow odem stało się podarow anie przez G m inę W rześn ia na rzecz Fundacji budynku na bazę badaw czą ekspedycji w y k o paliskow ej.
G rodzisko w G rzybow i, należało od szeregu lat do S półdzielni P rodukcji R olnej W ódki — G rzybow o. Z godnie z profilem gospodarstw a, n astaw ionego na produkcję, w n ętrze grodu było w ykorzystyw ane rolniczo, co pow odow ało niszczenie w arstw kul turow ych i w ielu cen n y ch obiektów . T a sprzeczność interesów , m im o chęci w spółpracy, była siłą rzeczy k o n flik to g en n a i ograniczała działalność obu stron.
Jesienią 1997 roku (w rzesień) z inicjatyw y ów czesnego W ojew ody Poznańskiego W . Łęckiego doszło, po obopólnych pertraktacjach, pomiędzy Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy a S półdzielnią Produkcji Rolnej w W ódkach do ugody w spraw ie w ykupu.
408 KRONIKA
Ryc. 1. Plan gro d u w G rzybow ie. A bb. I. Plan des B u rgw alles in G rzybow o
M uzeum na L ednicy je s t je d n y m z najw iększych m uzeów na w olnym pow ietrzu w kraju. S p ecjalizuje się w szczególności w badaniach stanow isk zw iązanych z w czes nośredniow iecznym osadnictw em grodow ym . D ysponuje szerokim i m ożliw ościam i b a daw czym i, technicznym i oraz organizacyjnym i.
KRONIKA 409
stron: członków zarządu Fundacji B rzeskich, w ładz gm iny W rześnia, M uzeum na L ed nicy i M uzeum w e W rześni. O m ów iono spraw y w arunków w spółpracy, ja k ie zaistn ieją po w ykupie grodu przez M uzeum . U stalen ia dotyczyły:
— dalszego p ro w ad zen ia b adań przez doty ch czaso w ą ek ip ę archeologów , fin an so w a nych ja k dotąd przez Fundację
— w spierania finansow ego b adań przez w ładze sam orządow e W rześni
— pozostaw ienia w d epozycie M uzeum R egio n aln eg o w e W rześni zabytków arch eo logicznych pozyskanych w czasie bad ań w celu ich ek sp o n o w an ia w e W rześni w G rzybow ie
— M uzeum na L ednicy zapew ni w szechstronną o p iek ę i ochronę oraz podejm ie prace zm ierzające do zagospodarow ania i zo rg an izo w an ia rezerw atu archeologicznego w G rzybow ie w e w spółpracy z F u n d acją i gm in ą W rześnia.
W ykup grodziska g rzybow skiego przez M uzeum na L ednicy od o b ecn eg o w łaści c iela — S półdzielni P rodukcji R olnej w W ódkach potw ierdzony został aktem n o ta rialnym , podpisanym we W rześni d n ia 8 października 1997 roku. Z ak u p io n o grodzisko za sum ę 25.000 zł, w granicach fosy m a ono pow ierzchnię 3,78 ha i należy do grupy najw iększych stanow isk w czesnośredniow iecznych. W raz z G nieznem , P oznaniem , L ednicą i G ieczem w yznaczało rdzeń państw a pierw szych Piastów .
W strukturze organizacyjnej M uzeum — G rzybow o będzie funkcjonow ało ja k o sam o d zieln a pracow nia: R ezerw at A rcheologiczny G ród G rzybow o.
