UfUBIona. IWY[I!~ WI~ ~lu aro OW~IIO -l1rlj~l O~[ ra~l IW

Dziś: Kiedy będziemy latać jak ptaki? ^- Historja frankfurckiego

lołu siłą mi~śDi ludzkich Dziś 8 stron Cena numeru 10 ^gr _{• •}

. CodzieDne ilustrowaDe

t.

p~smo

• narodowe l.' ltat, oliolcie

Ir.204 ^{Rok 65}

O'stałnia droga królowe, j Asłrid

Naród belgijski po~egnał swą. monarchinię, zmarłą w kwiecie wieoku.

Nieprzeliczone rzesze ludności wzięły udział w . żałobnych obrzędac~. Na fotografji widzimy z prawej króla Leopolda z ręką. na temblaku, za trumną

z lewej pochód żałobny na ulica-ch Brukseli.

ra~l ^IW • UfUBIona

Szereg wsi zniszł:zonych - 100 zabitych - Połączenia telegraficzne i telefoniczne przerwane - Kilkadziesiąt tysięcy osób dotkniętych katastrofą

L o n d y n. (Tel. wł.) Z Miami na.

Florydzie donoszą, że wichura wyrur

dziła duże szkody materjalne, oraz

pociągnęła za sobą wiele ofiar w'lu- dziach.

W obozie wypoczynkowym. legjonu a.merykanskiego zginęło 70 osób; bar- dzo wielu jest ranionych.

M i a m i (PAT) Według otrzym.a- nych tu wiadomości ofiarami huraga- nu na Florydze padło zgórą 100 Iu- 4zi. Zniszozenie niemal wszystkiCh dróg czyni dokładne obliczenie ofiar w

ludzimch i strat materjalnych prawie

niemożIiwem.

Huragan sroży się obecnie nad p6ł­

nocnem wybrzeżem Florydy. Zn..aj-.

dujący się w pobliżu statek "Capulet"

rozesłał sygnały, wzywają.c pomocy.

Prezydent Roosevelt wydal do armji, marynarki i Czerwonego Krzyża pole- cenie zorganiwwania akcji ratunko- wej,

J a c k s o n v i 1 l e (P A T) Według

depeszy radjowej, 75 członków amery-

kańskiego legjonu b. kombatantów,

którzy zajęci byli przy bud~e dróg na wyspach Florida Keys ~inęło w czasie tornado, który nawiedził te wy- spy. Pozatem 47 członków legjonu

~dniosło rany.

Na ratunek pozostałych przy życiu.,

którym brakuje wody i żywności wy-

słano parę statków.

M e k's y k (P A T) Cyklon idą.ey z AntyHów przeszedł nad całym Meksy- kiem wywołują.~ poważne szkody w wielu miejscowościach. ' .

W porcie Manzanil10 kanonierka

Piątek, dnia 6 wR8Śn.a .935

strażniczy statek celny zderzyły się f zatonęły. Rzeka Lima wystą.piła z brzegów" przyczem p~zybór ~ód b!ł tak gwałtowny, że kIlkanaście osob

zatonęło. .

. Ofiary powodzi sę. również w ~uar~

lajara, stolicy stanu Jalisco, gdZie ~l­

nęło kilkanaście osób.

L o n d y n. (PAT.) Z Miami (Flo- ryda) donoszą, że straszliwy huragan

zniszczył szereg wsi. Zidentyfikowa- no około 100 zabitych. Zachodzi oba- wa o sto tysięcy osób w głębi' kraju, gdzie komunikacja jest przerwana.

5 statków jest przygotowanych do akcji ratunkowej pasażerów i załogi

I

^{I parowca} ,,~ixie" •. ~k~ro ~ylko .mor~e się USpOkOI. "Dlxle mebe~Pl~cze~­

stwo. natychmiastowego zatomęcla me groZI.

L o n d y n. (pAT.) Wszystkie połą­

czenia telegraficzne i telefoniczne z za-

chodnią Florydą zostały całkowicie

przerwane. Drogi i tory kolejowe są

uszkodzone. Tornado ze szczególną siłą przeszedł nad miastem Tampa, liczącem 50000 mieszkańców. W Boca Grande szybkość wiatru prze-

wyższa 100 mil na godzinę. Szkody

są bardzo wielkie. Ilość ofiar kata- strofy dotychczas nie jest znana.

Na wyspach Florydy Kevs, które pierwsze zostały nawiedzone przez hu- ragan. mieszka. kilkadziesiąt tYSięcy

Judzi. Na. pomoc dotkniętej przez ka-

tastrofę ludności podą.żyły liczne statki.

Mj a m i. (PAT). Jeden z dziennika- rzy amerykańskich, który. p;rzeleciał

samolotem nad miejscowościami, do- tkniętemi katastrofą, oświadczył, iż zI).iszczenie, jakiego dokonał huragan, jest straszliwe, widzi się wszędzie oba- lone i powyrywane z korzeniami drze- wa i słupy telegraficzne. Całe ogrody

leżą pokotem. Domy zostały obrócone w gruzy i poplą.tane zbiorowiska be- lek i połamanych desek. N a brzegu morza leżą. obok siebie uszkodzone lub

całkowieie rozbite barki, łodzie i moto- rówki.

Zdaniem dziennika.rza. liczba ofiar musi być bardzo wielka.

Z Jacksonville na Florydzie dono-

sz-ą, że nad miejscem, gdzie znajdowa-

ły się obozy byłych kombatantów,

przeleciały dwa samoloty, wysłane

przez władze, by zbadać rozmiary klę­

ski na wyspach Florida-Keys. Depesze rodjowe, nadane z ty.ch samolotów,

stwierdzają, iż obozy zostały doszczęt­

nie zniesione przez bUTZę. Pocią.gi ra¹ tunkowe siłą. wiatru były zrzucone 'l

nasypu. wagony leżę. rozbite i powy- wracane. Zachodzi obawa, iż liczba o- fiar jest bardzo znaczna

. . ^"

IWY[I!~ WI~ ~lU aro OW~IIO -l1rlJ~l O~[

Problemv, które wysuwają się na czoło

O~l(l~7{)nO o"fatnio kilka cyfr. które

rzUCil.lH 11lCillllC!'llie jaskrawe śv.iatło

na drau;at. jaki przeżywa dzisiejs~a

Pobka. Oto w ciągu kilku lat ostatnich, od' rok u 1928-1931l. ilość ludzi. z·a trud-

niony~h w przemyśle. mimo przyrostu naturalnego. nietylko nie wzrosła. ale - jak stwierdza statystyka Instytutu Badania Konjunktur i Cen - spadła o 200.000. z 700 na 500 tysięcy, czyli blisko o jedna trzecia. O(Jpowiada to zresztą

mniejwil;'('.ei stallo\"j naszejprodukf}ji;

jeśli stan ów '" r. 1928 określimy eyfr~

iOO, to w roku 1~ WJ'l'aż&ł się OD ą-

fra 63, przyczem położenie - w prze-

ciwieństwie do innych państw europej- skich - nie wykazuje najmniejszej

skłonności do poprawy.

Tak jest w przem'y~le Jeśli chodzi o samodzielne warsztaty handlowe i

rzemieślnicze, to i tu sytuacja jest roz- paczliwa; liczba ich od lat kilku W'y-

kazuje również tendencj~ 7.lliikową·

Nieweselei jest w t. zw woll1ych za- wodach.

Równocześnie rok rocznie przybywa PolsGe - mimo, że przyrost naturalny

~ności .'fI. ostatnich latach znaanie

zmalał - zgórą 400.000 nowych obywa- teli. Gdzie się ci lud.zie maja podziać,

z ;czego' maja. żYć'? ·Problem młodego "PO- kolenia, po~bawjonego wszelkioh wido- ków na chleb i praIC~, stanął" przed nami w. całej swei grozie. urastając do roz- miarów najważniejszego zagadnienia

wewnętrznego odrodzonej Polski.

Powierz.chowny obserwator gotów tu powiedzieć: niema rady, zmniejszm~'

nasz 1łrzyrost naturaln~, a złagod~imy

.rozmiary katastrofy. Zli to doradcy.

którzy taJ, mówią;~dybr naród poszedł

u.

icl.I k.Ul)~eniami. wybrałby drogę

\Vrę~z samobójczą.

Patrzmy, co się dzieje za naszą gra- nica. zachodnią: jeszcze parę lat temu.

w r. 1932 ogólny przyrost ludności w Rzeszy Niemieckiej wynosił 278.000 lu- dzi; w roku zaś 1933 nawet tylko 226.000, ale oto w roku 1934.- nasku- tek usilnej propagandy reżim.u hitle- rowskiego - podskakuje on za jednym zamachem ni mniej ni więcej, tylko na '164.000. przekraczając znów przyrost na~

;turaIuy Polski. W oczach nasz:ich do- konywa się wśród narodl\l niemieckiego prawdzilW..& .~ ~rJ.noŚoiowa. o

SlroM 2

=

·ORĘDOWNIK:, piąteK, dnia. ~ wrze§nia 1935

=

Numer 20'

±ME

• • - ^• .-

zasięgu nieznanym w historji powojen- neJ Europy; kto zaś przyjrzał się bliżej;

atmosferze, w iakiej żyje dziś społeczeń­

stwo niemieckie, owej mistyce panger- manizmu. og-arniającei najszersze war- stWY i )'ieruią.cej wszystkiemi ich po- czynaniami, ten uświadamia sobie do- brze, że i w dziedzinie przyrostu lud-

ności wyniki z r. 1934. nie są czemś ani przypad.kowem. ani przemijającem.

rlJ~llI~~lono mo 1110[10 ^I~Jn)l

W tych warunl,ach Polska - pod

groźba najcięższych konsekwencyj dla

całego swego bytu i rozwoju - nie

mOŻe doouścić do iakieg{)Ś redukowa- nia swego przyrostu naturalnego; co-

więcej, wszel,ka propaganda w tym kierunku musi być zdecydowanie ·tę­

piona i karana. Jakież więc wyjŚCie z rozpaczliweg,o - zdawałoby się - po-lo-

żenia społeczno-gospodarczego? Jak za- pObiec pOstępującej pauperyzacji wsi,

powiąkszaniu się bezrobocia, ka,rleniu fizycznemu narodu polskiego, niebez-

pieczeństwu wzrostu nastrojów wy- wrotowych? Jak rozwiązać problem na-

Cały świat muzułmański przygotowuje silę do b ' ojkotu antywłos·kiego

rastającego młodego pokolenia 'l

\71/ obliczu tych zagadnień nie na miej.scu ·są ani jeremiady zawodowych pesymistów, ani - nieszczery zresztą

- . optymizm sfer "sanacyjnych", pró-

bu]ą.cych dla utrzymania się PTZY Wpływach nall.'kotyzować społe'czeń­

stwo fraz.esami "mocats'twowemi".

Trzeba tylko. uświadomić sobie drogi,

wiodące do wyjścia z trUdnej sytuacji, trzeba mieć odwagę pójścia temi dro- gami. Są tymczasem czynniki, które wyraznie temu przeciwdziałają - i to

właśnie czynniki, częstokroć dziś mia- rOdajne.

. Weźmy jako przykład kwestJę ży­

dowską. Przeciwnicy obozu narodowe- gO do tej pOry próbują, bagatelizowa~

jej znaczenie. twierdząc. że jest ona dla .. endecji" wyłąeznie "konikiem taktycz- nym". 'Fego rodzaju stawianie sprawy stanowi grubą nieuczciwość. Każdy

bezstronny Polak-patrjota musi przy-

z~ać, zp kwestia żydowska ma znacze- me wr.;'cz kapitalne, ^jeśli chodzi o roz-

wiązanie problemu pra(ly i chleba. w Polsce.

L o n d y n. (P AT.) Reuter donosi z mentu zakupów bawi obecnie w Niem- Addis-Abeby, że w różnych dzielnicach czech,

Abisynji tempo mobilizacji i przygoto- Pewna szwajcarska fabryka myle-

wań wojennych zostało w ciągu ostat- ryjska otrzymała zamówienie na su- nich dni przyspieszone. mę 30 tysięcy funtów szterI. W Sta- Wielki szambelan dworu wyjeżdża nach Zjednoczonych rozmieszczono jutro do Harrar, gdzie Obejmie d~ dotychczas obstalunków na sumę 50 wództwo nad lO-tysięcznym korpu- tysięcy dolarów. Zakupiono 40 kara- sem. Europa i Ameryka otrzymują

I

binów maszynowych Motchkissa, ma- wiele obstalunków na materjał wojen- ski gazowe i namioty. Lornety polowe ny, Dyre.ktor abisyńskiego departa- i teleskopy obstalowano' w Holandji.

Jak jest z ^koncesją na nafte?

Kapitaly brytyjskie nie są ~(I,ang~owane - P'ogloski o wy- cofaniu się Ameryki

L o n d y n. (Tel. wł.) Jak d(lnosi świadcza, iż nic nie wie O koncesji prasa, drugę. konceSję na eksploatację Czertoka. Sekretarz poselstwa zazna- bogactw naturalnych Abisynji otrzy- czyI, że sprawa tej k'Oncesjl była oma- mai nowojorski agent handlowy Leon wian'a, nie zawarto jednak żadnego'

Czert ok, Żyd rosyjski. . układu. .

Poselstwo abisyńskie w Londynie L o n d y n. (P AT.) W brytyjskiem zapewnia, że koncesja Czertoka nie ko- ministerstwie spraw zagranicznych 0-

Uduje z koncesją Ricketta.. Po otrzy- trzymano sprawozdanie posła brytyj- maniu miljona dolarów rzę.d Negusa ski ego w Addis-Abebie - Sldney Bar- udzieli Czertokowi koncesji na innem tona. Raport ten stwierdza. iż żadne

terytorjum, nioobjętym koncesję. kapitały brytyjskfe nie były zaangażo­

Ricketta. Podobno Czertok zebrał już wane w koncesji przyznanej przez

miljo~. rząd abisyński.

Wszystko jednak przemawia za tem, L o n d y n. (PAT.) Agencja Reutera

że zainteresowani chcieliby eksploato- donosi z Addis-Abeby, iż rząd abisyń­

wać te same terytor.la i nie jest wy- ski otrzymał telegram z Ameryki, RUU-

kluczone, że po wyjściu na jawobu lujący koncesję naftową..

koncesyj, żadna z nich nie będzie zre.a-I War s 'Z a w a. (Tel. wł.) W ostat- Iizowana. niej chwili donoszę., że pogłoski o cof- L o n d y n. (Tel. wł.) Według in- nięciu koncesJi przez Amerykę nie od- nych relacyj, poselstwo abisyńskie 0- powiada prawdzie.

P a ryż. (P AT.) Agencja Havasa donosi z Berlina, że tamtejsza gmina

muzułmańska wystosowała poza de-

peszę. do negusa - depesze do naj-

ważniejszych organizacyj muzułmań­

skich całego świata z wezwaniem do bojkotu antywłoskiego. Ponadto wy- stosowano do Ligi Narodów petycję, wzywającę. do poszanowania niepodle-

głości Abisynji oraz do utrzymania pokoju.

L o n d y n. (pAT.) Oddział 130 żoł­

nierzy z Pendzabu wyjechał z Dzibuti do Addis-Abeby w ceJu wzmocnienia

straży poselstwa brytyjskiego.

Londyn. (PAT.) Według otrzy-

I

manych tu doniesień, cztery wielkie angielskie samoloty bombowe skiero- wane zostały ostatnio z Egiptu do Nairobi. Samoloty te wraz z 200 żoł­

nierzami i oficerami wojsk lotniczych,

pozostaną narazie w Nairobi z·e wzglę­

du na położenie w Abisynji.

Wieś Trębaczów.

w ogniu •

Radomsko, 4. 9. -W dniu on~

gajszym we wsi Trębaczów gm. Dzi~

loszyn u jednego z gospodarzy Fran- ciszka Leszczyka wybu~hł groźny po-

żar, który podsycany silnym wiatrem, przybral katastrofalne rozmiary, obej-

mując 11 sąsiednich gospodarstw wiej- skich.

Uświ~d:omijmy sobie tylko jeszcze raz: 4 mIlJony Żydów okupuje na tere- nie ;>ań.stwa. polskiego parę.set tysięcy

plaeo.wek . przemysłowych, handlowych,

rzemIeślmczych, praouje w fabrykach"

~ykonywa różne wolne zawodly. Czyż­ Joest to. stan do utrzymania w obecnej Sytuacli gQsllooorczej Polski? Czyż .. na- cze~n.em ·-~rzykazaniem polityki-natod6- .

~eJ. l pa~.gtwowej nia stai e się tu .. dą-·

zeme do Jak najszybszego wyparcia te- go ~~iołu pOza graBice kraju, by

oprożn~one przezeń placówki obj~1i rd.zęnnl Pola.ey, prz.ymierający dziś ^li:

1:łódu, zepchni~i jakże często dó roli \ prawdzi-.yych parjasów? CzYŻ tym Po- la-kotu nIe należy dopomóc wszelkie mi siłam~, }akiemi rozpotzadza nasze pań­

stwo ¹ .lego organy do stworzenia przez nich samodzielnych warsztatów pracy, zdolnych do utrzymania się w walce konkurencyjnej z obcym żywiołem?

Do czasu przybycia straży pożarnej, ogień strawtl doszczętnie 11 domów mieszkalnych, 9 obór, 8 stodół napeł­

nionYCh zbożem, 5 szop, chlewy i na,.

"SanaCJea" fabrvkuJee II·sI" pastersklee

_,

~Z:d;::Y!f~~~f:edO~~~;l:z:!j:k~fin;~

tu:nkowej. Mimo wysiłków. nie zdołano

do tej pory biSkup łódzki nie wydaL już nic uratować. Straż zapobiegła je- dynie rozszerzaniu się pożaru na całą.

L ó d ź, 4. 9. - W 15 okręgu wybor.

czYm w Lodzl kolportowano ulotki w których była }Dowa, że ks. biskup Ja- pAsJa, .7~ał Ust ·pas~ersJd, ~aj,c,

wszyłtkteh chrześcijan do ^wzięcia 11- c1zialu w wyborach do· Sejmu I Sena.

tu.

O przewrotności "sanacji" , świadczy WI _ . eś

fakt, iż akurat w okręgu t5'kandyd.-- W czasie pożaru rozgrywały się

je do Sejmu Żyd Mincberg. . . . , ' jwstrzl}Sajęce sceny. LudIlOŚĆ 7'ręlmczo­

c' '.

Na

taką bezczelhośii aleby '~ir :~a znalazła się bezdttebu il~d głowlJ.

. _ . ' ,"-...;.;., , l bez kawałka chleba. Potar do- chrteśćijan. do glosowan.la na .. , - , szczętnie strawił tegoroczne wiory.

O Ile nam wiadomo, takiego listu

może się tylko zdobyć .,SBn&cla^a• " Przyczyn pożaru. narazie nie zdołano ustalić.

--_._-._---

Wa r s z a wa. (Tei. wł.) Dzisiaj po- wrócili do Warszawy uczestnicy pol- skiej wy-prawy na KaUkaz, a miano- wicie inż. Bernadzikie,wicz, inż .. Bujak i inż. ChwaśCiński. Pozostali członko­

wie wyprawy z prof. Sokołowskim przybędę. w końcu miesię.ca.. (w) Oto postulaty, które głOSi obóz na-

ro~w! - postulaty, które stały si~ już

dZISIaJ własnością całego niemal ^spo-

Z k '

ł~zeństwa

pOlskiego, których· jednak

' rozg, rywe temsowy, ch ·

D.le chcą ~znać l~~zie .• stojący .na grun-

O

m-l'słr'7los-two

P,nlskl'

cle t . .zw.ldeolo;:!,]I panstwoweJ. Program obozu narodowego w kwe-.

l

L w ó w, (PAT.) W

.

^&:. półfinale druży-^U

stji żydowskiej: kt~reg_() głównym pUnk_ nowych mistrzostw te!lisowy.ch PO_ISki, tern jest koloDIzaC18 zazYdzonych miast rozegranych we LWOWIe pomIędzy war- i miasteczek w środkowych, wschodnich szawskim L~wn-Tenis-Klubem a lwow-

i ,południowych dzielnicach kraju przeż ski m Klubem Tenisowym Ilwycięstwo

naras~aj<\(}y n?-rybek przeludnionej wsi ?dni?sł Lwowski Klub 4:3, kwalifiku- polskIeJ, - me wyczerpuje oczywiścię Ję.c SIę do dalsżych rozgrywek.

wszystkich postulatów narodowych w

dJziedzinie społeczno-gospodarczej. Nie T·r.'~I·czny

wypadek

tu miejsce - w ramach jednego art y- "'9

kułu ~ na omaw}anie tych postulatów; B o r y s ł a w (PAT). Sztygar Ro-

. Echa bojkotu żydóW

w ^{Zgierzu . .}

War sz

a.

^{w a.. (Tel. • w};) •. ··Radjo}

niemieckie podało wczoraj następują­

cę. wiadomość: "W Zgierzu pod ŁOdzię.

narodowcy polscy . zorganizowali ty-

dzień bojkotu kupców żydowskich. Po- licja aresztowała osoby, rozdające na ulicach ulotki antyżydowskie. Wiado-

mość o tych aresztowaniach przyczy-

niła się jeszcze do wzmożenia bojkotu

żydowskiego".

Premjer Sławek, .

objął urzęd'owani'e

War s za w a. (Tel. wł.) Po cttero- dniowym pObycie w' Juracie powródł

do Warszawy pr€mjer Sławek i objął urzędowanie, obalaję.c tern samem te

pogłoski, które slę tu i owdzie poja.-

wiły na temat kryzysu gabinetowego.

War s z a w a. (Tel. wł.) W środę

w południe premjer Sławek przyję.i de-

legację Towarzystwa Przyjaciół Pol.~ki..

kierowaną przez Rozę Bailly. ^(w)

z~ane są,one zarOWno z łamów naszego

I

man Kasprzycki, zjeżdżaję.c w podzie- PIsma, jak i z bogatej literatury spO- filia kopalni wosku ziemnego "Bory-

łeczno-go~pOd:a~czej obozu narodowego, sław", wypadł z t. zw. s·zali i poniósł

w szczegolnOŚCI z dzieł Dmowskiego śmierć,

Rybarskiego,

Doboszyńskiego. Ciało

ofiary

zostało

poszarpane w

S , a : mobójstwo sędziego

Przypominamy t.u tylko, że naczelną strzępy. Przyczyny wypadku dotę.d sąd'u

o · k ' re . n . oWe". ¹⁰

tezą programOwą Stronnictwa Narodo- nie ustalono. Szyb zjazdowy ma 140 !-1 !1

wego w tym zakresie jest dążenie do mtr. glębokości. S o s n o w i e c. (P A T) Dzisiejszej

IPrzekształcenia Polski w kraj drób- nocy popełnił samobójstwo sędzia sądu

!I1ych i średnich, s a m o d z i e l n ye h okręgowego w Sosnowcu Bolesław Ja- warsztatów pracy - zarówno w rolni-

Oel'egacja polsk, a do Genewy siński. Powo~em

saID:0b6jstwa

był

ctwie, jak przemyśle, handJ:n, rzemiośle G (T l ł) W . d . prawdopodobme rozstrój nerwowy.

en ewa. e . w . pome zla-, i innych zaw.odach. By to nastapiło, po- ł k ^ł d ' b ' k · · · ·

trzebna 1'est naturalnie odpowiednl·a, na Rady LIgI e po ~o.u Narodów w Genewle, polskI UlU, aWlący z o .azJI sesJ~ P'r'7'epełn'-I'en-le L i "

W

szkoł"'loch on szeroką skalę zakrojona polityka, pOli- minister spraw zagranicznych Beck War s z a w a. (Tel. wł.) Rozpo- tyka, która nie niszczyłaby sił odbył dłuższą konferencję z francu- częty przed kilku dniami nowy rok produkcyjnych społeczellstwa, ale prze- skim premjer,em Lavalem. (w) szkolny zaznaczył się przepełnieniem ciwnie, potęgowała je. G e n e w a. (Tel. wł.) Stały deleg'ltt llczniów i uczennic w gimnazjach .. _

Idac w myśl wskazań obozu naro- Rzplitej przy Lidze Narodów zawiad()- Zwłaszcza w gimnazjach żeńskich

dJoweg-o moglibyśmy się śmiało. z qa- mił sekretarjat g·eneralny Ligi, że trzy- pt'zepełnienie jest nadmierne . . W niż­

dzieje w pewne zwycięstwo, zabrać 00 głowa·delegacja polska na rozpoczyna- 87,ych klasach gimnazjum nowego ty-- zwalczenia trudności wewnętrznych, jącę. .się se~ję Ligi Narodów ~łożo;la' pu znajduje się około 50 uczennic, co

nękaj<\(}ych dziś Polskę. Wierzymy go-

I

^{będZIe z ~I~l1stra} spraw zagramczn'yl'b uniemożliwia normalną pracę pedago- raco. że to nastąpi, wierzymy w triumf

!3

ecka, mlUlstra skarbu Zawadzklevo gicznę· i normalną naukę. Jest rzeczą

idei narodowej. . -

11

^stałego delegata Rzplitej Komarni~.

i

znamienną, że przepełnienie występuje

~ :: _ ~ . . {w) zarówno w gimnazjach prywatńych.

olE • ::d' 'i. -.- ^{<... ,."} u. - - . jak i w gimnazjaćh państwowych~· (w)

Dochodzenie trwa..

KomlBaryezny burmistrz miasta Bi&l- ISka, p. dr. Przybyła., obawiając się "na-

tłDku i długiego czekania wybo.rców w do.

głosowania przed lokalami wyborczemi",

wydał z troskliwości podpisaną przez si&- bie ulotkę, w której informUje wyborców, eo powinni zrobl~, ateby nie spotkały ich przypadkiem te wielkie przykrości..

Jak to ,,sanatorzy" um1eją dba~ o ,,szarego człowieka", gdy potrzebują jego;

głosów... .

• * w

Przyczynkiem, oświetlającym kUliisy walk. jakie toczą ze sobą poszczególni. kandydaci ,,sanacyjni" na po.słów, mogl\

by~ ulotki, kolportowane na terenie pow.

łęczyckiego, gdzie o fotel poselski ubiega-

ją się: Z'iemianln Stefan Wygano wsk i z Pokrzywnicy i rolnik Gortata Wincenty z Góry Bałdrzychowskiej.

Jedna z tych ulotek, kaptująca głooy wsi dla pana Wyganowskiego, stawia.

chłopom niebywałe pel\Spektywy, o He zgo-

dzą się glosowa~ do Sejmu. "Słuchajcie:

Jeśli soHdarnie pÓjdziemy do wyborów, to do Sejmu wejdzie 160 posłów rolników, tylko 48 posłów z miast". Takiej dobrej wiary jest p. Wyganowski, podczas gdy ulotka kaptUjąca glosy dla Gortaty Win- centego przewiduJe, źe nowy Sejm będzie

pozbawiony wogóJe posłów ludowych i je- śli wyborcy - chłopi chca, mieć takiego po-

sła z pow. łęczyckiego, to w dniu wyborów

glosować będą tylko na jednego chłop­

ekiego kandydata.. na niego, Wincentego Gortata.

"PamiętaJmy - brzmi ull()tka - że w Polece szla.checkiej przed rozbiorami chło­

pom zupełnie odebrano wolność. Przeszło 400 lat gnębiła chłopów pańszczyzna szla- checka. Dla chłopa nie było litośei ani prawa i teraz, gdy w. dniu·8 września do wyborów' nie pÓjdziemy, to ten mandat Chłopski zabierze kto irinv."

Mianowicie kto? P. Stefan Wyganow- ski, o co się właśnie oba w-ja p. Gortata i dlatego tak szpetnie prz~rgaduje szlachci- com.

I wyobrazić sobie, że iedne i drugie u- lotki kOl'portuje ai~ w ~I.ldllym i tym Ba- mym -powiecie. Ludme takich widowisk Ilie paml,taj"

Ideowy k1olporter

Nakazem karnym L; K. 1966/35/36, sta- roota powiatowy w Nowym Targu skazał

kolportera M. Jasl,a na grzywnę 10 zł lub 3 dni aresztu, za to, że w dniu 11. 7. br.

;rozwieszał afisze reklamowe "Orędowni­

ka" i "Hasła Pod wa v,'elskiego", rzekomo

dopuścił się wykroczenia przeciwko art.

60 pr. o w.

Zagadkowy człowiek

Kim jest Rickett, który tak niespo- dziewanie i zagadkowo wmieszał się

do zaognionego sporu włosko-abisyń­

skiego? Kto stoi za tym człowiekiem,

który, sam jeden, w ciągu kilku go- dzin potrafił wpłynąć na zmianę sy- tuacji politycznej w sposób bardziej

decydujący, aniżeli zdołałoby to uczy-

nić jakieś wielkie mocarstwo 1

O zag3Jdkowym człowieku wiadomo tyle, że jest zarówno finansistą., jak i awanturnikiem, który zrobił wielką karjerę życiową dzięki odważnym po- czynaniom.

Piętnaście lat temu Rickett wytar-

gował w Iraku koncesję naftową. na przestrzeni 45 tys. mil. kw. w rejonie Mossulu.

W r. 1928 ten sam Rickett założył

w Iraku konsorcjum kapitalistów an- gielskich, które przed trzema laty

przejęte zostało przez .,Mossul-Oil- Fieldsco", w którem rząd brytyjski jest silnie zaangażowany.

Rickett prowadził również tajem- nicze interesy na wielką. skalę w Persji i Turcji.

Zasadą, którą kieruje się w swoich transakcjach, jest wyjednywanie kon- cesyj w państwach o pierwotnych cy- wilizacjach, aby koncesje te później odsprzedawać więcej dającemu. Na Bliskim \Vschoclzie wiadomo o Rickecie, że od kilku lat stoi on w centrum wszystkich wielkich opera- cyj finansowych, dokonywanych kapi-

tałami amerykaiu:;kiemi i angielskie- mi. Jest 011 specjalistą w handlu po- lami naftowemi.

'oN kołach finansowo-giełdowych i przemysłowych angielsko - amerykań­

skich Rickett znany jest pod przydom- kiem "Finance.-La,nence". Z tego o-

kreślenia, POI'Ó'\vllującego Ricketta ze

słynnym Lawrencem, narzędziem poli- tyld angielskiego Intelligence Service, wynika charakterystyka roli, jakę. o- sobnik ten odgrywa na Bliskim Wschodzie.

Do Addis-Abeby przybył Rickett 23 sierpnia z I{airu i to rzekomo ja~

ko przedstawiciel międzynarodowego

Czerwonego Krzyża. Rickett finaliz0-

wał już tylko rokowania, trwające od

długiego czasu. Pertraktacje odbywa-

ły się w szczupłem sronie !-5 osób.

N'umer. 204

=

ÓRĘDOWNIJ{, pią,teJ{, Cłnia G wl'Ze§nla 1935

=

Strona ~ Prasę światowę. obiega teraz

POWie-1

siadaniem najlepszego wywiadu poli- dzenie Ricketta: .. Wojna, czy nie woj- tyczno - ekonomicznego, skonoontro- na, my idziemy naprzód!" wanego w Inte1Iigence S~rvice.

W prasie francuskiej, włoskiej i Wobec tego, że AmerlCan-Vacuum skandynawskiej pokpiwa się z oświad-

on

Company złożyło'. do:pieroco 0- czeń angielskich, że czynniki kierow- świadczenie, że wycofUJe SIę z trans- nicze brytyjskiej polityki nie wiedziały akcji rickettowskiej, co z wielkim za:

nic o rokowaniach, toczę.cych się w Ad- dowoleniem przyjął do wiadomoścI dis-Abebie. Onegdaj "Temps" w :.l.rty- rząd amerykański, Rickett pozostaje kule wstępnym wyraził zdizwienie, że w stworzonej przez siebie 11 lipca angielski poseł w stolicy Abisyn 11 nie b. r. African Exploration an Develo- był poinformowany o rokcwan~nch pement Corporation, na którą. to firmę Ricketta z negusem abisyńskim. Rzecz uzyskano koncesję abysyńskę., prz~­

to rzeczywiście zdumiewająca, jeśli stawicielem już tylko wielkobrytYJ-

się zważy, że Anglicy chełpią się po- skich interesów.

P , ^e t ,el "

"OCOStle U przysz I ••••

Cha.rakterystyc~.,."e obrazki pr~edwyb01'cze ~ Podhala B i e l s k o, ł. 9. - "Sanacja" szale-

je na Podhalu. Ulotki tysiącami roz- rzuca się po miastach i wioskach.

Zwołuje się zebrania: wójtów, sołty­

sów, obywateli itd. Mimo to ludność

wrogo odnosi się do naganiaczy "sana- cyjnych".

Były wypadki, że po zagajeniu, wszyscy uczestnicy zebrania opuścili

lokal, zostawiając sołtysa i prelegenta.

W niektórych znowu wioskach wogóle nie dopuszczono do głosu prelegentów

"sanacyjnych", a w Buezkowicach

koło Bielska z zebrania "sanacyjnego"

zrobiono narodowe.

Sztab "sanacyjny" wraz z kandyda- tami na posłów chCiał tam . urządzić

zebranie. Gdy zebranie zagaił p. pułk.

Szarewski, obecni zażądali wyboru in- nego przewodniczącego i wybrali p.

\Vładysława 'Wronę, narodowca. Na samym wstępie p. Wrona zapytał "sa- natorów", poco przybyli do Buczkowic, bo jeżeli po głosy to szkoda trudu! ...

Fałsz przedwyborczy .

"Sanatorzy" ro~poWszf?c1tnili p. n. "Organizacje l~atoUck;e

wobec wyborów" r~eko'lnY komunikat Polskiej li: atolickiej Agencji Prasowej, którf/ ,jest falszeul od poczqtlm .do końca

"komunikatu" tego nie wydała i nie ma z nim nic wspólnego W' najbliż­

szym biuletynie Polskiej Katolickiej Agencji Prasowej pojawi się katego- ryczne zdementowanie fałszywej ulot- ki.

Czytelnicy nasi przypominają. sobie,

że przy da,vniejszych już wyboraeh obóz "sanacyjny" rozpowszechniał fał­

CHORE PŁUCA

osłabiają organizm

Leczenie chorych pluc polega. na stworzeniu takich warunk6w, aby zdolnoścI obronne orga- n:zmu zostały odpowiednio wzmocnione l wy~

korzystane.

Ziola Ma!fistra Wolskiego .. PUL~rOSA':. za- wierające nIezmiernie rzadka roślIne chińslt4 Schin·Schen. stoeuja sie przy kaszlu. ZaflegmIe- niu. potach i stanach podgorączkowych. przyno- sZaC ulgę.

Ziola ze znak. ochro .• Pulmosa" do nabycia w aptekach i drogedach (składach aptecznych).

Wytwórnia Magister E. Wolski, Warszawa.

Zlota 14 m. 1.

ng 1,j no

Ulotki wyborczej Stronnictwa Narodowego

nie skonfiskowano

P o z n a ń, 4 września;.

..

W toku wczorajszej rewizji w lo- kalu zarządu okręgowego Stronnictwa Narodowego w Poznaniu przy św. Mar- cinie 65 nadeszło zawiadomienie sta- rostwa grodzkiego, że odstępuje O,no od zamiaru zajęcia nakładu odezwy wy- borczej pod tytułem: .. PolacyJ", wyda- nej pyzez zarząd główny Stronnictwa Narodowego w Warszawie.

Bezskuteczna akcja nsanacji" w Wi' elkopolsce

p o z n a ń, 4. 9. - W ostatnicJi dniach "sanacja" próbuje bezskutecz., nie nakłaniać społeczeństwo Wielko- polski do glosowania. Przedwyborcze zebrania "sanaCJi" zamieniają się w

żywiOłOWą. manifestację na rzecz Obo- zu Narodowego. Tak było m. in. na zebraniu w Żninie, Obrze, gdzie zgr:>- madzeni opuścilJ salę ze śpiewem Pieśni Bojowej i z okrzykami na cześć

Romana Dmowskiego.

Górale tatrzańscy

nie ^glosują

Donoszą z Szamotuł, że "sa na- torzy" p{)'\vkładali podst~pnie .,kato-

licką" ulotkę wyborczą. do czasopisma ,,Przewodnik' Katolicki" i że tę samą ulotkę prezeska okręgowa ,,:\Hodych Polek", p. Anna KUl"natowska, - z

powołaniem się na sta.rostwo w Sza-

motułach - rozesłała masowo do Ka- tolickich StowarZYSZe.ll Młodzieży Żell­

skiej z prośbą. o rozdanie ich w nie-

dzielę przed kościołami. Ulotka zawie- ra ogłoszony jakoby "komulllkat" Pol- skiej Katolickiej Agencji Prasowej,

kończą.cy się tem, że katolickie stowa- rzyszenia członkom swym "mocno

przypominają. i polecają. obowię.zek spełnienia powinnOŚCi obywatelskiej w dniu wyborów".

szywe odezwy. i to niby komunistów, Z a k o p a n e, 4. 9. W dniu 1 bm.

popierające jakohy obóz narodowy, odbył się zjazd członków Stron. Naro- dm.vego obwodu Zakopane.

O rozpowszechnianiu tego jakoby

"komunikatu" Polskiej Katolickiej A- gencji Prasowej donoszą. nam także z innych stron.

Otóż dyrekcja wspomnianej oficjal- nej agencji katolickiej komunikuje nam, że c a ł y t e n r z e k o m y "k o- munikat" jest falsyfikatem od począ.tku do końc~

Polska Katolicka Agencja Prasowa

Co słychać we lwowie?

a tern samem mają.ce go skompro- Zjazd ten swą liczebnością. oraz;

mitować. Nikczemność tę zdemasko- faktem, że uczestniczyły w nim wsie,

waliśmy wówczas. które do niedawna jeszcze w ruchu Tym razem "sanatorzy" ośmielili narodowym nie brały czynnego udzia-

łu, bYł jednym więcej . dowodem, że się nawet podszyć pod oficjalny organ tatrzańskie Podhale z dnia na dzień prasowy episkopatu polskiego, rozpo- staje się całkowicie narodowe. Zebra.-

wszechniając fałszywy, nieistnieją.ey nie było poświęcone sp'l"a,:om wybo- wogóle "komunikat" Polskiej I{atolic- rów.

kiej Agencji Prasowej, byleby podstę- Po raporcie, odśpiewaniem "Pieśni Bojowej" i zagajeniu zebrania przez pem i kłamstwem zapędzić szerokie prezesa Panka, zabrał głos deI. zarz.

rzesze katolickie na swoje partyjno- okręg., który omówił przepisy i wyko- polityczne podwórko wyborcze. nanie nowej ustawy wyborczej, na. tle

Ludność nasza katolicka będzie stanowiska Obozu Narodowegoł

wiedziała

co o tak'ch metod h d

~·ć l

^Po

o.~ywionej

dyskusji i uchwaleniu

" . ' • l • ac .są. Zl rezolucJI oraz adresu z hołdem dla ks.

l Jak Się od Olch odwrÓCIĆ w dniu wy- biskupa Losińskiego w Kielcach _

borów. zamknięto zebranie śpiewem "Hymnu

Młodych".

"Sana~jny" neofita zaprzeczyć musiał swoim nowym bogom - KonceSje dla Ukra-

ińców - Ruch narodowy żyje

Od własnego korespondenta "Orędownika"

L w ó w, 3 września Żyjemy tu we Lwowie w okresie -

pożal się Boże - przedwyborczym. Po- slowie do przys:i'Jego Sejmu zostali już

wybrani, gdyż śmiało powiedzieć moż­

na, że posłami będą d waj pierwsi kan- dydaci, umieszczeni na liście. Najlep- szym tego dowodem jest fakt, że naj-

młodszy pupil "sanacji" p. Stahl, po- stawiony na szóstem miejscu w mie- szanym polsko-żydowskim okl'Qgu Lwowa, zrozumiał, że zostal skazanv na polityczną śmierć i, nie czekając na ostateczną kompromitację, wołał

sam z kandydatury zrezygnować. O . wiele większą przysługę wyrzą.dziłaby

.,sanacja" p_ Stahlowi, gdyby go wo- góle w zgromadzeniu okręgowem nie

wysuwała. Teraz bowiem jest taka sy- tuacja, że największy chwalca nowej konstytucji i ordynaCji wyborczej, naj- bardziej gorliwy neofita nowego reii-

m~ "sanacyjnego", zaprzeczyć musiał

swoim nowym bogom, którzy zresztą

obeszli się z nim, jak na to zasłużył.

Pozostali secesjoniści lIie doczekali

się na zgromadzeniach okręgOWYCh

na\\et współczującej wZl1danki. Dlate- go też polożymy już chyba krzyżyk na nich w korespondencjach ze Lwowa i pozostawimy ich w pełn i zasłużonej niepamięci i politycznej nicości. Osta- tecznie jednak motywy "sanacji"

wschodnio-małopolskiej w tej sprawie

są zupełnie jasne. Dała ona połowę

mandatów naszej dzielniCy, t. j. pięt­

naście, Ukraińcom i pozostałemi pięt­

nastoma nie chciała się już dzielić z nikim. Na tak wielkie apetyty był to

kąsek za mały.

Skoro już jeste§my przy Ukraiń­

cach. to powiedzmy sobie, że chodzi tu o koncesje zasadnicze i trwałe. Przez ucho igielne zgromadzeIl okręgowych

przeszli tylko kandydaCi Ukraińskiego

"Unda", Nie znalazł sir: na lis lach kan-

dydackich ani jeden 5tarorusin, jak- kolwiek dwu ich dotychc'las zasiadało

w Sejmie i to w klubie B. B. Nie zna-

lazł się też odrębny kandydat łeIIi­

kowski, coby wskazywało, że rząd za- mierza zrezygnować z wyodrębnienia Łemków od Ukraińców i że ekspery- ment z odrębnym administratorem a- postolskim dla Lemko,,·s7.czyzny w o- sobie ks. ~I3.śc'iucha należy uważać za

nieudałv j SkOI1czonv

Na tEml jeszcze' nie koniec. Kie- dy w dwu okręgaCh wschodnio-mało­

polskich - brzeżańskim i buczackim - stanowiący większość delegaCi Po- lacy na dwa pierwsze miejsca wysu-

nęli Polaków i dopiero mi. dalsze

Ukraińców i kiedy "Diło" OŚwiadczyło

wprost, że w tych okręgaCh nie dotrzy- mano umowy, - do dwóch dni w

tychże Brzeżanach i Buczaczu dwaj Polacy zrezygnowali i ustąpili miejsca.

Ukraińcom. lnnemi Słowy r.entIala,