• Nie Znaleziono Wyników

Tygodnik Gospodarczy : wydawnictwo Izby Przemysłowo-Handlowej w Poznaniu : organ publikacyjny Wojewódzkiego Wydziału Aprowizacji i Handlu, Wojewódzkiego Wydziału Przemysłowego, Izby Przemysłowo-Handlowej i Izby Rzemieślniczej w Poznaniu, 1946.04.13 nr 15

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Tygodnik Gospodarczy : wydawnictwo Izby Przemysłowo-Handlowej w Poznaniu : organ publikacyjny Wojewódzkiego Wydziału Aprowizacji i Handlu, Wojewódzkiego Wydziału Przemysłowego, Izby Przemysłowo-Handlowej i Izby Rzemieślniczej w Poznaniu, 1946.04.13 nr 15"

Copied!
8
0
0

Pełen tekst

(1)

C e n a s l

10

. —

Rok II 13 kwietnia 19 4 6 N r 15

W Y D A W N I C T W O

I Z B Y P R Z E M Y S Ł O W O - H A N D L O W E J W P O Z N A N I U

O rg a n p u b lik a c y jn y Wojewódzkiego Wydziału Aprowizacji i Handlu, Wojewódzkiego Wydziału Przemysłowego. Izby Przemysłowo-Handlowej i Izby Rzemieślniczej w Poznaniu

Zabudowa Starego Miasta w Poznaniu

W Izbie. P rz e m y s ło w o -H a n d lo w e j w Poznaniu o d b y ło się zebranie zain te re s o w a n y c h k ó ł gospodarczych oraz w ła ś c i­

c ie li n ie ru c h o m o ś c i w s p ra w ie p la n o w a n e j z a b u d o w y Sta­

rego R y n k u i sąsiednich u lic w ram ach d a w n y c h m uró w forteczn ych.

Z ebra nie z a g a ił prezes Iz b y p. Stefan K a ła m a js k i.

N a w s tę p ie w -p re z y d e n t m iasta i d y re k to r P oznańskiej D y r e k c ji O db udo w y, arch. C ie ś liń s k i, zo b ra zo w a ł stan znisz.

czeń Poznania, k t ó r y ocenia się na 55 pro cen t, z czego 40 proc. przyp a d a na śródm ieście. N a jw ię k s z e s tra ty poniósł.

S ta ry R ynek, gdzie na 77 b u d y n k ó w oca la ło z a le d w ie 19.

Częściow o z a c h o w a ł się S ta ry Ratusz, k tó re g o najstarsze 1 n a jc e n n ie js z e części o c a la ły . O gółem w Ś ród m ie ściu ule- Sdo zniszczeniu 359 b u d y n k ó w , z czego 131 w 100% -tach.

o z k o d y ocenia się na 47,5 m ilio n ó w z ło ty c h w e d łu g cen p rz e d w o je n n y c h . W e d łu g obecnych k o sztó w trzeba k w o tę tę pom nożyć co n a jm n ie j przez 30, co d a ło b y o k o ło 1 V.

m ilia rd a z ło ty c h .

. . jy k o te i w y g josi ł re fe ra t u rb a n is ta Zarządu M ie js k ie g o mz. Z ie liń s k i, k t ó r y zapoznał zeb ran ych z d z ie ja m i u rb a n i­

s ty k i m ia sta Poznania począw szy od pierw szego celow ego i ra c jo n a ln e g o p r o je k tu zabu­

d o w y m ia s ta z r. 1253.

'Przechodząc do s y tu a c ji po­

w o je n n e j s tw ie rd z ił, że stare d z ie ln ic e m iasta, w szczegól­

no ś c i Starego M ia s ta po łożone d o o k o ła Starego R yn ku, uzna­

ne z o s ta ły obw ieszczeniem w o ­ je w o d y P oznańskiego ja k o te ­ ren z a b y tk o w y . — Jest to d z ie l­

nica, n a w ią z u ją c a do d a w n ej przeszłości z przed ro z b io ró w i ja k o ta k a je s t nieo dzow na w ta k du żyip o rg a n iz m ie ja k Po- D ążyć w ię c trzeba do P rz y w ró c e n ia daw nego cha rak- ,.tru - * ab u d o w y te j d z ie ln ic y , cno cia żby re a liz a c ja m ia ła ro z­

przestrzeniać się na d z ie s ią tk i

. Tereny m ia sta Poznania, ezące w o b rę b ie d a w n y c h m u- o w ś re d n io w ie czn ych , m a ją ro c ie do daw nego swego w y - 9 ądu i c h a ra k te r te n m a się u trz y m a ć na stałe. R ó w nież i ż y c ie biegnące na ty c h terenach , US1. o trz y m a ć pew ne ra m y i i*1, ram dostosow ać się.

ła n u ło ż e n ia ż y c ia w p e w n y c h

W tym numerze:

Z abudow a S tarego M ia s ta w Poznaniu — U lg i p o ­ d a tko w e dla re p a tria n tó w i ziem od zyskan ych — P ubliczna gospodarka lo k a la m i — P o ra d n ik k s ię ­ g o w e go -— Kom . W lk p . Z w ią z k u Zrzeszeń K u ­ p ie c k ic h — Ś w ięcone dla ż o łn ie rz y — S kła da nie k a u c ji — K o m u n ik a ty .

o k re ś lo n y c h norm ach, n a w ią z u ją c do d a w n y c h tra d y c y j i w y p e łn ia ją c w spółczesne p o s tu la ty h ig ie n y i bezpieczeńi s tw a pra cy, m usi u m o ż liw ia ć je d n a k d a ls z y ro z w ó j gospo­

d a rc z y ty c h d z ie ln ic !

Pak p o ję ty c h a ra k te r S tarego M ia s ta p o w in ie n zgodnie łą c z y ć w sobie dw a e lem e nty:

1. m usi z c a ły m pietyzm em p o d k re ś la ć h is to ry c z n ą stronę tr a d y c ji b u d y n k ó w i k u ltu r y Poznania,

2. m usi posiadać realne, współczesne ż y c ie gospodarcze.

J a k w y n ik a z tego, Stare M ia s to an i S ta ry R y n e k nie m a ją b y ć żadnym muzeum.

A ż e b y m óc p o d k re ś lić h is to ry c z n ą stronę tr a d y c ji b u ­ d y n k ó w Poznania, n a le ż y w y k lu c z y ć z tego teren u w s z e lk ie e le m e n ty gospodarcze w y ra ź n ie nowoczesne, np.: fa b ry k i, w a rs z ta ty m echanicznej o b ró b k i m e ta li, k in a a n a w e t te a try . M u s im y ró w n ie ż w y k lu c z y ć te e le m e n ty t y c ia gospodar­

czego, k tó re m ogą p o w o dow ać hałas, zanieczyszczać po­

w ie trz e lu b p rz y c z y n ia ć się ze w z g lę d ó w h ig ie n y p ra c y lu b in n y c h do p rze ró b e k b u d o w la n y c h , nie z g o d n y c h z c h a ra k ­ te re m o g ó ln y m b u d o w n ic tw a , ja k i będzie o b o w ią z y w a ł na teren ach s ta ro m ie js k ic h .

N ie w s z y s tk ie te re n y Sta- ______________ rego M ia s ta p o sia dają ten sam w a lo r z a b y tk o w y . H is to ry c z n y c h a ra k te r, — w z g lę d n ie —.

wsDÓłczesne życie gospodarcze będą w ię c w ró ż n y c h częściach Starego M ia s ta rozm a ite w y ­ w ie ra ć p iętno . Z tego p o w o d u m ożem y w y d z ie lić z o g ó ln y c h te re n ó w s ta ro m ie js k ic h części cha ra k te ry s ty c z n e , m ia n o w ic ie :

1, S ta ry R yn ek ja k o część za- b y tk o w o -re p re z e n ta c y jn ą ,

2. ’ • * ... ~ -

W najbliższych numerach:

D e k re t o p o d a tk u d o c h o d o w y m — W p is do r e je ­ s tru hand low eg o i je g o znaczenie — P o ra d n ik k s ię ­ gow ego — Z adania cech ów rz e m ie śln iczych — H andel z a g ra n ic z n y — K o m u n ik a ty .

Stale działy:

Skarbowość — Księgowość — Pieniądz i kredyt — S p ra w y socjalne — Komunikacja — Ustawodaw­

stwo handlowe — Administracja przemysłowa — Przemysł — Rzemiosłu — Handel

u lic e : W ie lk ą , Ż ydow ską i Szewską — ze w zg lę d u na p rz e lo tn o ś ć k o m u n ik a ­ c y jn ą ja k o centrum ha nd lu h u rto w e g o , połączonego ze s k ła d n ic a m i,

3. resztę te re n ó w o c h a ra k ­ terze m ie szkan iow o-ha nd lo- w o -rx e m ie ś ln ic z y m .

N a S ta ry m R y n k u m am y zgrupow ane k ilk a cen n ie jszych b u d y n k ó w ze w s p a n ia ły m Sta­

ry m Ratuszem na czele. Ratusz P oznański zn a n y w c a łe j E uro­

p ie ja k o p e rła a rc h ite k tu ry , m usi posiadać o d p o w ie d n ią dla sie bie op raw ę. O praw ą tą je s t d la nie g o c a ły S ta ry Rynek.

(2)

- 114 -

T u ta j w ię c ż y c ie gospodarcze p o w in n o się w w ię k s z y m n iż g d z ie in d z ie j s top niu p o dp orząd kow ać re p re ze n ta cyjn e m u c h a ra k te ro w i a rc h ite k tu ry te j części Starego M ia sta . Ten re p re z e n ta c y jn y c h a ra k te r Starego R y n k u po cią ga za sobą je d n a k pe w ne s k u tk i:

1. A ż e b y osiągnąć w y s o k i po zio m a rc h ite k to n ic z n y b u ­ d y n k ó w le żących p rz y S tarym R yn ku, m usi się — oprócz' s tu d ió w h is to ry c z n y c h — każdego poszczególnego o b ie k tu , prócz h is to ry c z n e g o o p ra c o w a n ia szczegółów b u d o w la n y c h — jeszcze zestroić to w szysto z całością.

2. D la p rz e c h o d n ió w je d n y m z n a jw a ż n ie js z y c h elem en­

tó w u lic y je s t w y s ta w a sklepow a. W ta k re p re z e n ta c y j­

n y m m ie js c u ja k S ia ry R ynek, m usi o b o w ią z y w a ć ró w ­ nież w y s o k i poziom w y s ta w skle p o w ych .

3. K o m u n ik a c ja łącząca S ta ry R yn ek z resztą m ia sta ma zostać zm ieniona. Z am iast tra m w a ju , k tó r y przez sieć d ru tó w ro z p ię ty c h oszpeca każdą ulic ę , a przez z g rz y ty h a m u lc ó w p o w o d u je w ie c z n e hałasy, w p ro w a d z o n y zo­

sta n ie autobus, łą czący S ta ry R y n e k z _ d z ie ln ic a m i na w sch od nim brzdgu rz e k i (od p i. W o ln o ś c i do św. Jana z prz y s ta n k a m i.

Z po prze dnich trze ch p u n k tó w w y n ik a ją je d n a k zastrze­

żenia co do ro d z a ju p rz e d s ię b io rs tw (branż), m a ją c y c h się u s a d o w ić na S tarym R yn ku. W z g lę d y k o m u n ik a c y jn e i tra n s p o rtu w y k lu c z a ją ze Starego R y n k u w s z e lk ie h u rto w ­ nie, połączone ze s kła d n ica m i, d o s tę p n y m i je d y n ie ze s tro ­ n y tego re p re z e n ta c y jn e g o placu . N a to m ia s t ha nd el h u rto ­ w y , n ie po łą c z o n y ze skła da m i, a w ię c : b iu ra p o w in n y znaleźć sobie m ie jsce na I. i II. p ię trz e k a m ie n ic Starego R ynku. R ów nież n a w ią z u ją c do h is to ry c z n y c h tr a d y c y j d a w ­ n y c h k u p c ó w po zna ńskich — p o m yśla no o ty m , a b y o d s tro ­ n y re p re z e n ta c y jn e j p la c u u m ie ścić b iu ra h a nd low e, n a to ­ m ia st w ta k z w a n ych d a w n ie j „In te rm a c h a c h " c z y li ty ln ic h częściach po sesji od u lic y K o z ie j, K ra m a rs k ie j, K la s z to r­

n e j lu b S ierocej, m ie ć s k ła d n ic e dostępne d la b iu r przez podw órze, n ie s te ty w z g lę d y k o m u n ik a c y jn e _ n ie p o z w a la ją na tę in ic ja ty w ę , gdyż ze w z g lę d u na wąskość ty c h uliczek, p o stó j sam ochodów c ię ż a ro w y c h b y łb y dość u tru d n io n y .

W z g lę d y estetyczne w y s ta w s k le p o w y c h n ie zaleca ją urządzenia na S tarym R y n k u d e ta lic z n y c h s k ła d ó w na biału , k o lo n ia ln y c h , rz e ź n ic k ic h , ja rz y n etc.

Pałace, w z g lę d n ie b u d y n k i o cha rakterze p a ła c o w y m p o w in n y o trzym a ć spe cja lne przeznaczenie, n. p.: dla Z w ią ­ z k ó w Zrzeszeń L ite ra c k o -A rty s ty c z n y c h , d la b iu r rep reze n­

ta c y jn y c h „ Y m k i" , dla k o n s u la tó w , ew en tl. m ie szkan ie re ­ p re z e n ta c y jn e dla w o je w o d y w z g l. p re zyde nta m iasta.

W c h o d z iły b y tu w rachubę: Pałac D z ia ły ń s k ic h , M ie lż y ń - skich , n r 44, 95 i 96.

O sobnym zagadnieniem je s t um ieszczenie na S tarym R y n k u rzem iosła. B ezw aru nkow o rzem iosło w tr a d y c ji h i­

s to ry c z n e j je s t zw iązane z n im w dużo m n ie js z y m s to p n iu n iż handel. N a jw ię k s z ą tru d n o ścią je s t po łączone z rze­

m io słe m zagadnienie h ig ie n y p ra c y . W y s u w a się ono na p ie rw s z y plan . W ie le z rze m io sł w y m a g a d la w y k o n y w a ­ n ia swego zaw odu s p e c ja ln ie k o rz y s tn y c h w a ru n k ó w oś­

w ie tle n ia . _ , . ,

P oniew aż w s ta ry c h dom ach głębokość tr a k tó w je s t dosc znaczna, w y m a g a ły b y one w ię k s z e j p o w ie rz c h n i okien.

W pom ieszczeniach fro n to w y c h ściśle o k re ś lo n y ch a ra k te r fasady u n ie m o ż liw ia p o w ię ksze n ie ich . M ożn a b y tu się p o ­ w o ła ć na duże o tw o ry o k ie n n e w s ta ry c h dom ach h o le n d e r­

s k ic h ora z s ta re o tw o ry o k ie n n e po dw órzow e, sięgające tra d y c ją renesansu w K ra k o w ie . N a le ż y stanow czo s tw ie r­

dzić, że w now oczesnym ż y c iu gospodarczym w z g lę d y spo­

łeczne (w ty m w y p a d k u h ig ie n a pra cy) s to ją prze d in n y m i.

N a to m ia s t bez żad nych zastrzeżeń m o g ło b y się um ieścić handel h u r to w y p rz y ul. W ie lk ie j, Ż y d o w s k ie j i S zew skiej.

U lic a W ie lk a ju ż p rze d w o jn ą p o sia dała te n c ha rakter. S k ła ­ n ia ją do tego obecnie w z g lę d y k o m u n ik a c y jn e , gdyż z ty m rod zajem h a n d lu z w ią z a n y je s t w ię k s z y ru c h sam ochodów c ię ż a ro w y c h i p o s to je ic h przed skła dn icam i. W s z y s tk ie te u lic e będą p o s ia d a ły dogodne po łączenie z d z ie ln ic o w y m i a rte ria m i k o m u n ik a c y jn y m i za pom ocą po szerzo nych M a ­ ły c h G a rb a r ora z przez u l. Nadbrzeżną, łączącą w p rz y s z ­ ło ś c i M a łe G a rb a ry z m ostam i n a W a rc ie i W a ła m i K r ó lo ­ w e j J a d w ig i.

W ie lk ie G arba ry, gdzie ha nd el m ó g łb y osiąść je d y n ie c h w ilo w o , zostaną ja k z tego w y n ik a , z lik w id o w a n e .

N a o k o ło S tarego M ia s ta po w s ta n ie n ie z b y t szero ki pas z ie le n i, w y k o rz y s ta n y na p ro m e n a d y i zad rzew ien ie, k t ó ­ ry c h obecnie w te j części m ia sta w ła ś c iw ie niem a.

O s ta tn im zag adnieniem o m a w ia n y m — n a d z w y c z a j w a ­ żnym — je s t u z d ro w ie n ie b lo k ó w m ie s z k a ln y c h na te re n ie całego Starego M ia sta . M u s i w ię c tu b y ć stanow czo za­

prow a dzon a w s p ó ln o ta p o dw órzow a. W s z y s tk ie po dw órza w ob ręb ie b lo k u muszą tw o rz y ć o tw a rtą całość, obudow aną je d y n ie od s tro n y u lic . W s z e lk ie d o b u d ó w k i pochodzące ż czasów p ó ź n ie js z y c h m a ją b y ć usu nięte, (rozebrane) p o d­

w ó rza połączone,— je ż e li w z g lę d y z a b y tk o w e nie s p rz e c iw ia ­ ją sie te m u — tr a k ty bu d o w la n e spłycone, a ś ro d k o w a część w o ln a , da ją ca u b ik a c jo m , le żącym od s tro n y p o d w ó rz o w e j, w ię c e j ś w ia tła i p o w ie trz a albo w y ło ż o n a p o rz ą d n ie p ły ta ­ m i c h o d n ik o w y m i i skan alizow an a albo je ś li w ie lk o ś ć p o d­

w ó rza na to p o z w o li, zam ien ion a na tr a w n ik z parom a drze- vram i i p rz e jś c ia m i c h o d n ik o w y m i. K a ż d y b lo k m ie s z k a ln y po k o m is y jn y m zba da niu go z p u n k tu w id z e n ia h is to ry c z ­ nego, zdro w o tn e g o i gospodarczego dostanie ściśle na kreś­

lo n ą ty ln ą lin ię zab ud ow y nie p rz e k ra c z a ln ą w żadnym w y ­ padku.

Po re fe ra cie inż. Z ie liń s k ie g o w y w ią z a ła się obszerna i ży w a dysku sja , w k tó r e j w szyscy m ó w c y k ła d li s p e c ja ln y n a c is k na konieczność u trz y m a n ia S tarego R y n k u ja k o cen­

tru m h a n d lu m. Poznania, w y s tę p u ją c zwłaszcza gorąco p rz e c iw k o p r o je k to w i p o zb a w ie n ia go k o m u n ik a c ji tra m w a ­ jo w e j, ja k o n o rm aln eg o i w obecnych w a ru n k a c h n a jp ra k ­ tycznie jsze go środ ka k o m u n ik a c ji w m ieście. Podzielono p o g lą d re fere nta, że ta k ie z a k ła d y ja k rze źn ictw o , lu b t. p.

n ie m iłe dla o ka i zanieczyszczające p o w ie trz e , n ie p o w in n y znaleźć m ie js c a na S tarym R yn ku. P odkreślano ró w n ie ż ten m om ent, że nie stać nas na bu rzenie niczego, co s to i i pod ty m w zględem b u d y n k i te m u s ia ły b y się w y ła m y w a ć z o g ó l­

nego pla n u zab ud ow y m iasta, ta k że do piero ja k a ś k a ta s tro ­ fa p o w o d u ją c a zniszczenie ty c h b u d y n k ó w m o g ła b y w p rz y ­ szłości u m o ż liw ić dostosow anie ic h do p la n u zabudow ania.

P odkreślano konieczność od po w ie d n ie g o in fo rm o w a n ia za­

in te re s o w a n y c h o zam ierzen ia ch Zarządu M ie js k ie g o , w k tó ­ ry m to w z g lę d z ie w -p re z y d e n t arch. C ie ś liń s k i z w ró c ił u w a ­ gę, że k a ż d y za in te re s o w a n y o trz y m u je w Z arządzie M ie j­

s k im in fo rm a c je je m u potrzebne. W y ra ż a ją c zad ow ole nie ze zo rg a n izo w a n ia te j k o n fe re n c ji z e b ra n i p r o s ili o k o n ty ­ n u o w a n ie ta k ic h zebrań in fo rm a c y jn y c h , w szczególności o zapoznanie w n a jb liż s z y m czasie k ó ł gospodarczych z p la ­ nem za b u d o w y całego m iasta.

Ulgi podatkowe dla Repatriantów i Ziem Odzyskanych

R e p a tria n c i o s ie d le n i na naszych terenach zarów no na r o li ja k i p o z o s ta ją c y na p la c ó w k a c h go spo da rczych d o ­ m ag ają się p rz y z n a n ia im u lg p o d a tk o w y c h , p o w o łu ją c się n a odnośne u m o w y m ię d zyn a ro d o w e . .

T a k ic h sam ych u lg dom agają się w m y ś l ele m e n ta rn ych zasad słuszności o s ie d le ń c y na zie m ia ch odzyskanych.

P la c ó w k i czy o rg a n iz a c je gospodarcze na naszych te re ­ nach n ie są n a le ż y c ie z orien to w an e, czy i w ja k ic h ro z m ia ­ rach p rz e d m io to w e u lg i p o d a tk o w e is to tn ie p rz y s łu g u ją , a sam i re p a tria n c i oraz o s ie d le ń c y błądzą co do tego raczej w sferze przypuszczeń n iż e li k o n k re tn y c h in fo rm a c y j.

Stąd też uw aża m y za konieczne n a ś w ie tlić w s z y s tk o co odnośnie tego ta k p iln e g o i palącego zagad nie nia d o ty c h ­ czas z ro b io n o i co się z ro b ić po w in n o .

1. U lg i d la re p a tria n tó w .

W e d łu g n a jn o w s z y c h w te j m ie rze zarządzeń w ła d z c e n tra ln y c h z m arca 1946 r. s p ra w a p rzyzn a n ia u lg p o d a t­

k o w y c h d la p o d a tn ik ó w - re p a tria n tó w u re g u lo w a n a została w sposób n a s tę p u ją c y :

I.

Za p o d a tn ik ó w - re p a tria n tó w k o rz y s ta ją c y c h z u lg p o ­ d a tk o w y c h uw aża się ty c h w s z y s tk ic h p o d a tn ik ó w , k tó rz y :

1. w okre sie do 1 w rz e ś n ia 1939 r. m ie li stałe m ie jsce zam ieszkania na te re n ie L ite w s k ie j, B ia ło ru s k ie j i U k ra ­ iń s k ie j S. R. R., a w o k re s ie od 1 s tyczn ia 1944 r. do 30 czer­

w c a 1946 r. z o s ta li lu b zostaną w m y ś l u k ła d ó w z a w a rty c h pom ię dzy P. K. W . N . a rządam i w y m ie n io n y c h re p u b lik

(3)

p rz e s ie d le n i do P olski, oraz ci Z w y ż e j w y m ie n io n y c h po da t­

n ik ó w , k tó r z y w z w ią z k u z b. o k u p a c ją n ie m ie c k ą z n a le ź li się przym u sow o p o z a 'te re n e m P o ls k i i w okre sie do 30 czer­

wca 1940 r . w r ó c ili lu b w ró c ą n a te re n y Państwa P olskiego;

2. w okre sie do 22 lip c a S944 j . z a m ie s z k iw a li na te re ­ n ie P aństw a P olskiego, lecz w s k u te k d z ia ła ń w o je n n y c h z n a le ź li się w ty m o k re s ie czasu na terenach L ite w s k ie j, B ia ło ru s k ie j lu b U k ra iń s k ie j S. R. R. oraz c i z w y ż e j w y m ie ­ n io n y c h p o d a tn ik ó w , k tó r z y w z w ią z k u z b. o k u p a c ją n ie ­ m ie c k ą z n a le ź li się przym u sow o poza terenem. P o l-k i a w czasie o d 1 s tyczn ia Í944 r. do 30 czerw ca 1946 r. zostaną p rz e s ie d le n i albo w ró c ą do P o ls k i i o b io rą m ie jsce zam iesz­

k a n ia i z a ro b k o w a n ia in n e n iż to, k tó re m ie li do dn ia 22 lip c a 1944 r.j

3. p rz e d s ta w ią zaśw iadczenia P aństw ow ego U rzędu R e ­ p a tria c y jn e g o o z a k w a lifik o w a n iu , ic h przez ten U rząd bądź je g o o d d z ia ły ja k o re p a tria n tó w z teren ów , o k tó r y c h m o ­ w a p o w y ż e j w p k t. 1 oraz 2. Z aśw iadczenie udzie lon e osobie n a ro d o w o ś c i p o ls k ie j, k tó ra prze d d n ie m 1. w rze śn ia 1939 r.

n ie po sia dała o b y w a te ls tw a p o lskie g o , daje m im o to p o d ­ stawę do ulg.

II.

U lg i p rz y z n a je się na w n ie s io n e p o d a n ia w n a s tę p u ją ­ cym rozm iarze:

1 Z w a ln ia się c a łk o w ic ie od p o d a tk ó w p a ń s tw o w y c h re ­ p a trio w a n e gospodarstw a' w ie js k ie (osoby, k tó re o b ję ły gospodarstw a w ie js k ie na te re n ie R ze czypo spolitej P o l­

s k ie j — od ty c h gospodarstw ), o ile ic h posiadacze zo­

s ta li p rz e s ie d le n i lu b w r ó c ili do P olski:

a) w czasie od 1 s tyczn ia 1944 r. do 30 czerw ca 1945 r.

— na okres la t 1944 i 1945,

b) w czasie od 1 lip c a 1945 r. do 31 g ru d n ia 1945 r. — na okres la t 1945 i 1946,

c) w czasie od 1 s ty c z n ia do 30 czerw ca 1946 r. — na o kre s la t 1946 i p ie rw sze pó łro cze 1947 r

2. P ra c o w n ik ó w w sze lkie g o ro d z a ju z w a ln ia się od p o d a tk u od w y n a g ro d z e ń na ty c h sam ych zasadach co i re p a t­

rio w a n e gospodarstw a w ie js k ie . 3. P ozostałych p o d a tn ik ó w - re p a tria n tó w :

A . je ż e li o b ję li p la c ó w k i n a te re n ie w o je w ó d z tw : d o ln o ­ śląskiego, na o p o ls k ie j części w o je w ó d z tw a śląsko- dą bro w skie go — z w y łą c z e n ie m p o w ia tó w b y to m s k ie ­ go, zabrskiego i g liw ic k ie g o — na te re n ie w o je w ó d z ­ tw a zachodnio - p o m orskie go , m azurskiego, gd a ń skie ­ go ora z na te re n ie p o w ia tó w p rz y łą c z o n y c h do w o ­ je w ó d z tw a poznańskiego, z w a ln ia się od w s z y s tk ic h p o d a tk ó w p a ń s tw o w y c h — z w y ją tk ie m n a d z w y c z a j­

nego p o d a tk u od w zb og acen ia w o jen ne go , o p ła t stem ­ p lo w y c h , p o d a tk u spadkow ego i od d a ro w iz n oraz o b o w ią z k u n a b y c ia k a rt re je s tra c y jn y c h , o ile zostali p rz e s ie d le n i lu b w r ó c ili do P olski:

a) w o k re s ie od 1 s ty c z n ia 1944 r. do 30 czerw ca 1945 r. — za r o k gospodarczy 1945:

b) w okre sie od 1 lip c a 1945 r. do 31 g ru d n ia 1945 r.

— za r o k gospodarczy 1945 i I p ó łro cze 1946;

c) w o k re s ie od 1 s ty c z n ia 1946 do 30 czerw ca 1946 r.

— za ro k gospodarczy 1946;

w ty c h je d n a k przyp ad kach, g d y re p a tria n t je s t s p ó ln ik ie m prze d się b io rstw a , za k ła d u lu b w a rsz­

ta tu rzem ieślniczego z in n y m i osobam i, k tó re nie są re p a tria n ta m i, n ie k o rz y s ta on z u lg w p o d a tk u o b ro to w y m .

B. je ż e li o b ję li p la c ó w k i n a po z o s ta ły c h terenach, z w a l­

n ia się od p o d a tk u dochodow ego, o ile z o s ta li prze­

s ie d le n i lu b w r ó c ili do P olski:

a) w okre sie o d 1 s tyczn ia 1944 r. do 30 czerw ca 1945 r. za ro k gospodarczy 1945,

b) w okre sie od 1 lip c a 1945 r. do 30 czerw ca 1946 r.

za ro k gospodarczy 1945 ł 1946 z w a ru n k ie m , że p o d a te k za w sp om n ian e la ta n ie przekracza 2000,— z ł za k a ż d y ro k . Je że li w y m ie rz o n y poda­

te k b y łb y w y ższy, to w k a ż d y m razie k w o ta 2000,— z ł po dlega m im o to um orzeniu.

III .

W stosunku do p o d a tn ik ó w - re p a tria n tó w , w y m ie n io ­ n y c h p o w y ż e j w części I I w p u n k ta c h 1, 2 i 3 lit. A . p rz y ­ znane u lg i stosowane będą od c h w ili p o w s ta n ia o b o w ią zku po da tko w e go a n ie do piero po u s k u te c z n ie n iu w y m ia ru . W ty c h p rzyp a d ka ch , w k tó ry c h dla p o d a tn ik a - re p a tria n ta w cze śnie j p o w s ta ł o b o w ią ze k p o d a tk o w y a n iż e li m om ent p rz y z n a n ia m u u lg i o ile w z w ią z k u z ty m z o s ta ły d o k o n a ­ ne przez niego w m iędzyczasie w p ła ty na poczet podatku,

w k tó ry m re p a tria n t k o rz y s ta „z u lg i, k w o ty w p łaco ne do­

b ro w o ln ie bądź w tr y b ie e g z e k u c y jn y m — w b ra k u in n y c h za le g ło ś c i p o d a tk o w y c h — zw rócone m u zostaną w go tó w c *.

O z w ro c ie sum nie n a le żn ie p o b ra n y c h d e c y d u je U rzą d S kar­

b o w y . . .

W s to s u n k u do p o d a tn ik ó w - re p a tria n tó w , w y m ie n io ­ n y c h p o w y ż e j w części I I p u n k c ie 3 lit. B., przyznane u lg i zastosowane będą do piero po d o k o n a n iu ostatecznego w y ­

m ia ru za d a n y , ro k gospodarczy. '

T u ta j n a p o ty k a m y na pew n e n ie p o ro z u m ie n ie : Pań­

s tw o w y U rząd R e p a tria c y jn y o p ie ra ją c się na z a w a rty c h um o w a ch m ię d z y n a ro d o w y c h ogłasza, iż w s z yscy re p a tria n ­ c i bez w z g lę d u na m ie js c e osied len ia — b y le b y ono z n a j­

do w a ło się na te ry to riu m P o ls k i — z w o ln ie n i są od w s z y s t­

k ic h p o d a tk ó w p a ń stw o w ych .

W ła d z e skarbow e je d n a k, o p ie ra ją c się na zarządzeniu M in is te rs tw a S karb u z dn ia 11 w rz e ś n ia 1945 r. N r D. V . 25076/1— 8/13/35 oraz n a n a jn o w s z y m zarządzeniu z dn ia 12 m arca 1946 r. N r D. V . 54449/1— 8/13/45, o d m a w ia ją p rz y z ­ na n ia u lg re p a tria to m , k tó rz y o s ie d lili się np. na terenach daw nego w o je w ó d z tw a poznańskiego, chyba że u lg a d o ty ­ c z y gospo da rstw w ie js k ic h , p o d a tk u od w yn a g ro d ze ń p o trą canego p ra c o w n ik o m , p o d a tk u ob ro to w e g o lu b p o d a tk u do­

chodow ego pona d 2000,— z ł za da ny ro k p o d a tk o w y . W ty m stanie rzeczy re p a tria n c i oczy w iś c ie zasadnie k w e s tio n u ją og ran iczen ie w p ro w a d z o n e p o w o ła n y m zarzą­

dzeniem m in is tra S karb u i dom agają się z w o ln ie n ia od w s z y s tk ic h p o d a tk ó w p a ń s tw o w y c h po m y ś li ogłoszenia P aństw ow ego U rzędu R e p a tria c y jn e g o bez żad nych o g ra n i­

czeń, p rz y czym ró w n ie ż zasadnie podnoszą, że w ła d z a s k a r­

bow a n ie może zm nien ić na ic h n ie k o rz y ś ć u lg p rz e w id z ia ­ n y c h um ow ą m ię dzyn arod ow ą.

Pożądane je s t zatem ja k na jspieszniejsze ro z s trz y g n ię c ie te j p a lą c e j s p ra w y przez M in is te rs tw o Skarbu.

O gran icze nie u lg p o d a tk o w y c h dla re p a tria n tó w tylKO do la t 1944— 1946 je s t o c z y w iś c ie n ie w y s ta rc z a ją c e i prze- czy zasadom słuszności w o be c fak ty c z n e g o przebiegu re ­ p a tria c ji.

U lg i p o d a tko w e za r o k 1944 na naszych terenach^ p ra k ­ ty c z n ie n ie w chodzą w ogóle w rachubę, za ro k zaś 1945 n ie w ą tp liw ie w niezn aczne j m ierze. Pow szechnie b o w ie m w iado m o, że w ła ś c iw a a k c ja re p a tria c y jn a przyp a d a na k o ­ niec ro k u 1945, a na tężenie je j w c h w ili obecnej b y n a jm n ie j nie słabnie.

W ty m stanie rzeczy przyzn an e u lg i p o d a tk o w e są o c z y w iś c ie n ie w y s ta rc z a ją c e . Z achodzi zatem konieczność prze dłużen ia u lg e o n a jm n ie j na 4 la ta . U lg i po d a tk o w e ta ­ k ie p rz y c z y n iły b y się w ów czas po w ażnie do p o p ra w y k a ­ ta s tro fa ln y c h w a ru n k ó w , w ja k ic h re p a tria n c i w te j c h w ili

się z n a jd u ją . . .

S to im y na stan ow isku, że u lg a m i p o d a tk o w y m i należa­

ło b y ró w n ie ż ob ją ć osoby, k tó re prze d lu b w cią gu ro k u 1944 z o s ta ły zm ob ilizow ane , a po z d e m o b iliz o w a n iu nie m ia ły m ożności w ró c ić do swego m ie jsca stałego zam iesz­

k an ia , gdyż m ie ści się ono na teren ach p rz e s u n ię ty c h obec­

n ie poza nasze g ra n ice w schodnie.

O sob y te nie będą m o g ły w ś w ie tle o b o w ią z u ją c y c h zarządzeń k o rz y s ta ć z u lg p rz e w id z ia n y c h dla re p a tria n tó w z p o w o d u niem ożności w y k a z a n ia się dow odam i, k tó re w y ­ s z c ze g ó ln iliśm y na w stępie.

E lem entarne w z g lę d y słuszności je d n a k n a k a z u ją także i ty m osobom p rzyzn a n ie u lg p o d a tk o w y c h ; u zyska nie w y m aganych d o w o d ó w je s t w obecnych w a ru n k a c h niem ożh we, gdyż z p rz y c z y n od w y m ie n io n y c h osób nieza leżn ych n ie m o g ły one pozostać w m ie js c a c h stałego zam ieszkania.

O dnośnie p o d a tk ó w sam o rząd ow ych ju ż w d n iu 23 s;er- p n ia 1945 r. zap ow ied zia no w y d a n ie przez M in is te rs tw o A d m in is tra c ji P u b lic z n e j ,,w n a jb liż s z y m czasie zarządzę n ia w spra w ie u lg p o d a tk o w y c h ró w n ie ż w zakresie danin sam orządow ych na m o c y d e k re tu o re fo rm ie sam orządowego system u p o d a tko w e g o (Dz. U. R. P. N r 73 z 1945 r.).

Tym czasem m a m y k w ie c ie ń 1946 r. a o zarządzeniu ty m ja k d o tą d n ic nie słych ać: n ie p rz y c z y n ia się to oczy w iś c ie do podnoszenia n a s tro jó w po śród osiedleńców .

2. U lg i d la Z iem O dzyska nych.

U trz y m a n ie i zagospodarow anie Z iem O d zyska n ych je st spraw a n a jw y ż s z e j w a g i p a ń s tw o w e j.

P lanow e i system atyczn e po pro w a d ze n ie a k c ji o sa dn i­

czej w y s u w a się na czoło p ro b le m ó w c h w ili obecnej.

Stąd też p rz y z n a n ie szeroko z a k ro jo n y c h u lg p o d a tk o ­ w y c h n ie ty lk o "re patria ntom , lecz ró w n ie ż w s z y s tk im in ­ nym p o d a tn ik o m o s ia d ły m na zie m ia ch no w o p rzyłą czo n ych ,

(4)

w śró d k tó ry c h a a a jd u ją i i ą także z d e m o b iliz o w a n i żołnie rze, je s t p a lą c y m nakazem c h w ili,

W s z y s c y o n i n a p o ty k a ją na m ie jscu na te sam e co re ­ p a tria n c i tru d n o ś c i w p o s ta c i b ra k ó w a p ro w iz a c y jn y c h , bra ­ k u ś ro d k ó w tra n s p o rto w y c h , k a p ita łó w z a k ła d o w y c h , to ­ w a ró w oraz w y k w a lifik o w a n y c h p ra c o w n ik ó w . 1

M ie js c o w e w ładze a d m in is tra c y jn e d z ia ła ją c w n ie ­ z m ie rn ie c ię ż k ic h w a ru n k a c h dążą do zaopatrzenia n a p ły ­ w a ją c y c h na zie m ię zachodnią o s a d n ik ó w w niezbędne u rz ą ­ dzenie dom ow e, m aszyny, ś ro d k i tra n sp o rtu , urządzenia fa b ry c z n e itp.s staje się to je d n a k coraz tru d n ie js z e do osią­

g n ię c ia z p o w o d u cią głe go w y w o ż e n ia w s z e lk ic h dó br ru -i cho m ych z te re n ó w osadniczych.

W o je w ó d z tw o do ln o - ślą skie — w e d łu g coraz częściej o trz y m a n y c h spraw ozdań — zosta ło ju ż w znacznej m ie ­ rze ogołocone z je d n e j s tro n y przez n ie le g a ln y „szab er", z d ru g ie j s tro n y przez c h a o ty c z n y w y w ó z do w o je w ó d z tw c e n tra ln y c h , d o k o n y w a n y przez w s z e lk ie g o ro d z a ju „d e le ­ g a tó w " lu b „p e łn o m o c n ik ó w " po szczeg óln ych m in is te rs tw . W spom n ia ne b ra k i n a z ie m ia c h n o w o p rz y łą c z o n y c h d a ją się n ie w ą tp liw ie d o tk liw ie j odczuw ać n iż w g łę b i k ra ju .

S ła by w z ro s t z a lu d n ie n ia i zag ospodarow ania w ogóle n ie ro k u je szybkieg o ro z w o ju p rz e d s ię b io rs tw założo nych p rz y dużym n a k ła d z ie e n e rg ii i kosztów , a lik w id a c ja ju ż is tn ie ją c y c h p la c ó w e k b y ła b y szkodą n ie p o w e to w a n ą dla • procesu zespolenia ziem odzyskanych.

N a le ż y p o d k re ś lić , że n ie ro z w ią z a n ie jeszcze do tą d za­

ga dn ien ia szeroko z a k ro jo n y c h u lg p o d a tk o w y c h d la te re ­ n ó w zachodnich je s t je d n ą z g łó w n y c h p rz y c z y n p o w o lne go po stępu a k c ji osadniczej.

N ie n a le ż y zapom inać, że w o je w ó d z tw o poznańskie, bę­

dące reze rw ua rem elem entu lu d z k ie g o przeznaczonego dla a k c ji osiedleńczej na n o w y c h terenach, b y ło przez okres ój-i-le tn de j o k u p a c ji ś w ia d k ie m szerokiego stosow ania w p o lity c e p o d a tk o w e j o k u p a n ta tzw. „O s ts te u e rh ilfs v e ro rd - n u n g "j o b e jm o w a ła ona da leko idące u lg i po d a tk o w e na okres p rz e c ię tn y la t 10-ciu i to d la oku p a n tó w , k tó r z y o b e j­

m o w a li teren gospodarczy c a łk o w ic ie z o rg a n iz o w a n y , k w it ­ n ą c y i p rz e p e łn io n y w s z e lk ie g o ro d z a ju d o b ra m i. ,

O s ie d le ń c y na zie m ia ch zachodnich ż y w ią pew ność, iż w stosunku do n ic h zastosow ane będą c o n a jm n ie j podobne u lg i p o da tko w e , o s tro ż n ie js i zaś — w o c z e k iw a n iu ogłosze­

n ia odnośnych po stano w ie ń — n a zachód n ie w y ru s z a ją . Z akres p rz y z n a n ia u lg p o d a tk o w y c h m ó g łb y streścić się w na s tę p u ją c y c h p u nktach :

1. zniesie nie o p ła t d o d a tk o w y c h ponoszonych przez p ra c o d a w c ó w na p o dstaw ie d e k re tu o p o d a tk u od w yn ag rodze ń,

2. z w o ln ie n ie docho dó w z w s z e lk ie g o ro d z a ju prze dsię­

b io rs tw p rz e m y s ło w y c h i rz e m ie ś ln ic z y c h oraz osób w y k o n y w u ją c y c h w o ln e z a ję c ia zaw odow e c d p o ­ d a tk u dochodow ego: p rz e d s ię b io rs tw a te i zajęcia o p ła c a ły b y je d y n ie p o d a te k o b ro to w y ,

3. p rzyzn a n ie w s z e lk ie g o ro d z a ju p rze d się b io rstw o m h a n d lo w y m u lg w p o d a tk u d o cho do w ym w ' t e j io r- m ie, iż w y łą c z a się z o p o d a tk o w a n ia tzęść do chodu p o d a tk o w e g o w n a s tę p u ją c y c h rozm iarach :

a) p rz y dochodzie do 100.000,— z ł w stosunku ro c z ­ n y m — 50% tegoż dochodu,

b) p rz y dochodzie ponad 100.000,— z ł do 250.000,—

z ł w stosunku roczn ym — 40% tegoż dochodu c) p r z y dochodzie ponad 250.000,— z ł do 500.000,—

w stosunku roczn ym — 25 % tegoż dochodu, 4. z w o ln ie n ie gospo da rstw ro ln y c h od w s z y s tk ic h d a ­

n in p u b lic z n y c h ,

5. w p ro w a d z e n ie u lg dla n o w o z n ie s io n y c h b u d o w li w p o d a tk u do cho do w ym na okre s 15 la t z ty m , że d o ty ­ czą one ró w n ie ż części n ie ru c h o m o ś c i prze b u d o w a ­ n y c h , a k o s z ty o b ję te u lgą po trą c a ln e są ró w n ie ż od in n y c h źró d e ł dochodu, je ż e li p o d a tn ik je posiada i p o d le g a ją one p o d a tk o w i.

P o d kre ślić należy, iż u lg i p o d a tk o w e przyznane b y ć p o w in n y n a okres c o n a jm n ie j 5 -c io le tn i, gd yż n ie uleg a w ą t ­ p liw o ś c i, że ta k i c o n a jm n ie j okres je s t n iezb ędn y d la zago­

s p o d a ro w a n ia Z iem O dzyskanych.

m gr Z. M .

Publiczna gospodarka lokalami i kontrola najmu

n i.

II. M ie js k ie (gm inne) k o m is je lo k a lo w e (m ieszkaniow e) stan ow ią dru g ą in s ta n c ję w spraw ach k w a te ru n k o w y c h . P o w o łu ją je w ła ś c iw e ra d y na rod ow e u s ta la ją c ic h o rg a n i­

zację w e w n ę trz n ą i re g u la m in czynności. W m iastach, w k tó ry c h będą u tw o rz o n e d z ie ln ic o w e b iu ra k w a te ru n k o ­ we, m ie js k a rada naród, p o w o ła ró w n ie ż d z ie ln ic o w e k o ­ m is je lo k a lo w e (m ieszkaniow e) o k re ś la ją c i p o d a ją c do p u ­ b lic z n e j w ia d o m o ści ic h zakres działania. W w y p a d k u p o d­

p o rz ą d k o w a n ia o s ie d li p o d m ie js k ic h w ła d zo m k w a te ru n k o ­ w y m zainteresow anego m ia sta (art. 2 p k t. 3 d e k re tu k o m i­

sje lo k a lo w e osied la s ta ją się z re g u ły k o m is ja m i d z ie ln i­

c o w ym i.

Do k o m p e te n c ji k o m is y j n a le ż y ro z s trz y g a n ie o d w o ­ ła ń o d d e c y z y j w ła d z k w a te ru n k o w y c h w spraw ach p u ­ b lic z n e j g o s p o d a rk i lo k a la m i w zg l. w spraw ach p u b lic z n e j k o n tro li n a jm u o ile n ie chodzi o spraw y, w k t. ro z s trz y g a ­ n ie o d w o ła ń n a le ż y do w o je w ó d z k ie j k o m is ji lo k a lo w e j.

K o m is je lo k a lo w e w y k o n u ją ponadto k o n tro lę społeczną nad fu n k c jo n o w a n ie m w ła d z k w a te ru n k o w y c h .

I I I . W o je w ó d z k ie k o m is je lo k a lo w e sta n o w ią drugą in ­ stan cję w spraw ach, w k tó r y c h stroną je s t osoba p ra w n a p ra ­ w a pu bliczne go , p rz e d s ię b io rs tw o lu b in s ty tu c ja pozostająca p o d zarządem p a ń s tw o w y m lu b stow a rzyszen iem w yższe j użyte czności p u b lic z n e j. S k ła d a ją się one z czło n k ó w , de­

le g o w a n y c h przez w ładze rządow e i p re z y d ia w o je w ó d z k ic h ra d n a ro d o w y c h (w W a rs z a w ie i Ło dzi przez zarzą dy m ie js k ie ).

Poza rozstrzyg a n ie m od w o ła ń w c ha rakterze d ru g ie j in ­ sta n c ji, w o je w . k o m is je lo k a lo w e u d z ie la ją zezw oleń w sp om ­ n ia n y m w y ż e j in s ty tu c jo m na s k ła d a n ie w n io s k ó w o p rz y ­ d z ie le n ie lo k a lu , u s ta la ją k o le jn o ś ć i „zasa dy p ie rw s z e ń ­ stw u wg. ja k ic h m a ją być w n io s k i ta k ie uw zglę dn ia ne, u s ta la ją m a k s y m a ln ą p o w ie rz c h n ię b iu r, z a k ła d ó w i in n y c h lo k a ii u ż y tk o w y c h będących w u ż y tk o w a n iu osób pra w a publicznego, w y k o n u ją k o n tro lę i d y s p o n u ją lo k a la m i w bu­

d y n k a c h p o ło ż o n y c h w o b rę b ie z a k ła d ó w p rz e m y s ło w y c h lu b p rz e d s ię b io rs tw p a ń s tw o w y c h . Do n ic h n a le ż y ró w n ie ż

w y k o n y w a n ie k o n tro li nad w ła d z a m i k w a te ru n k o w y m i z p u n k tu w id z e n ia p u b lic z n y c h po trze b lo k a lo w y c h .

Do k o m p e te n c ji w o je w ó d z k ic h k o m is y j lo k a lo w y c h n a ­ le ż y ró w n ie ż ustalanie, czy prz e d s ię b io rs tw o społeczne lu b spó łd zie lcze m a szczególne znaczenie gospodarcze. U sta­

le n ie ta k ie może s ta n o w ić podstaw ę do orzeczenia w ła d z y k w a te ru n k o w e j, nakazu jące gp usu n ię cie do ty c h c z a s o w y c h lo k a to ró w z lo k a ii p o trz e b n y c h ta k ie m u p rz e d s ię b io rs tw u (art. 25 ust. 1 p k t. c).

S tosunek tego przepisu do a r ty k u łu 17 d e kretu, k tó r y m ó w i o p ra w ie p ie rw sze ń stw a do u z y s k a n ia lo k a li, p rz y s łu ­ g u ją c y m m. i. „p rz e d s ię b io rs tw o m o cha rakterze społecznym łu b d z ia ła ją c y m w in te re s ie p u b lic z n y m ", n ie je s t dostatecz­

nie ja s n y : W y n ik a ło b y ze s ty liz a c ji obu a rty k u łó w , że n ie k tó re p rz e d s ię b io rs tw a z art. 17 m ogą uzyska ć p rz y d z ia ł p o łą c z o n y z usu nięcie m dotychczasow ego w ła ś c ic ie la po u s ta le n iu przez w o j. k o m is ję lo k a lo w ą ic h szczególnego znaczenia gospodarczego.

K to roz s trz y g a o d w o ła n ie w ra z ie g d y w ła d z a k w a te ­ ru n k o w a nakaże usu nięcie lo k a to ra na po d s ta w ie ta k ie g o uzn an ia w o je w . k o m is ji lo k a lo w e j? N a le ż y p rz y ją ć , ja k się zdaje, że kom p eten tn ą do ro z s trz y g n ię c ia ta k ie g o o d w o ­ ła n ia będzie m ie js k a k o m is ja lo k a lo w a n ie zaś w o je w ó d z k a : ta o sta tn ia b o w ie m je s t kom p eten tn a ty lk o g d y cho dzi o oso­

b y p ra w n e p ra w a pu bl. i stow a rzyszen ia w y ższe j u żyte cz­

ności: w y lic z e n ie z art. 29 p k t. a je s t n ie w ą tp liw ie ta k - satyw ne.

IV . N a d zó r p a ń s tw o w y z p u n k tu w id z e n ia in te re s ó w u rz ę d ó w p a ń s tw o w y c h sam o rząd ow ych i in s ty tu c ji użyte cz­

n o ści p u b lic z n e j s p ra w u je P aństw ow a K o m is ja L o k a lo w a w p o ro z u m ie n iu z w ła ś c iw y m i ra d a m i n a ro d o w y m i. Po­

na d to d e k re t stw ierdza, że M in is te rs tw o A d m in is tra c ji Publ.

z a c h o w u je s w o je u p ra w n ie n ie nadzorcze w stosunku do sa­

m o rz ą d o w y c h org a n ó w w y k o n a w c z y c h ró w n ie ż o ile one d z ia ła ją ja k o w ła d z e k w a te ru n k o w e .

V . Postępow anie. W spraw ach przed w ła d z a m i k w a te ­ ru n k o w y m i i k o m is ja m i lo k a lo w y m i stosu je się zasadniczo

(5)

p rz e p is y p ra w a o po stę p o w a n iu a d m in is tra c y jn y m ■— z p e w ­ n y m i zm ianam i. I ta k d e k re t ogranicza p o ję c ie s tro n y : s tro ­ na m i (d e k re t n a zyw a je „oso b a m i in te re s o w a n y m i w rozu­

m ie n iu d e k re tu n in ie js z e g o ") są: w ła ś c ic ie l lu b zarządca n ie ­ ruchom ości, posiadacz lo k a lu [najem ca, pódnajem ca) oraz osoba dom agająca się p rz y d z ie le n ia je j tego lo k a lu .

D e c y z je m ogą b y ć w y d a w a n e t y lk o w fo rm ie pisem nej.

G d y de c y z ja d o ty c z y p rz y d z ie le n ia lo k a lu w o ln e g o , na cele publiczne, w ła d z a k w a te ru n k o w a może orzec, że de cyzja ule g a n a ty c h m ia s to w e j w y k o n a ln o ś c i. Co n a le ż y ro z u ­ m ie ć przez cele p u b lic z n e d e k re t b liż e j n ie w y ja ś n ia ; w szczeg. m ożna b y m ie ć w ą tp liw o ś c i czy — poza in s ty tu ­ c ja m i p ra w n o - p u b lic z n y m i, w y m ie n io n y m i w a rt. 29 p k t.

a) — odnosi się to ró w n ie ż do p rz e d s ię b io rs tw o c h a ra k ­ terze społecznym, lu b d z ia ła ją c y c h w in te re s ie p u b lic z n y m (art. 17) oraz do s p ó łd z ie ln i o uznanym szczególnym znacze­

n iu gospodarczym w z g l. na w e t do s p ó łd z ie ln i w ogóle.

Osoba in te re s o w a n a (w ro z u m ie n iu d e kre tu ) może w n ieść o d w o ła n ie do w ła ś c iw e j K o m is ji lo k a lo w e j w cią g u 7 d n i (a n ie 14 ja k z w y k le w post. adm. po og ło szeniu lu b do ręczeniu d e c y z ji s tro n ie skarżącej. S ło w a „p o og łosze­

n iu " n a s u w a ją pe w ne w ą tp liw o ś c i, skoro de cyzje mogą b yć w y d a w a n e ty lk o na piśm ie, — zaczerń ogłoszenie ustn e n ie je s t w ystarcza ją ce.

O te rm in ie ro z p ra w y zaw ia d a m ia się ty lk o osobę, k tó ­ ra w n io s ła o d w o ła n ie i osobę na k o rz y ś ć k tó r e j zapadła zaskarżona de c y z ja (nie zaw ia d a m ia się w ię c w s z y s tk ic h osób z aintere sow a nych w ro z u m ie n iu d e kre tu ) — pisem nie lu b ustn ie, w sposób u m o ż liw ia ją c y w z ię c ia u d z ia łu w ro z­

pra w ie .

O rzeczenia K o m is ji lo k a lo w y c h są pra w o m o cne . P onie­

waż wg. art. 73 ust. 2 p ra w a o po stę p o w a n iu adm in. p ra w o ­ m o c n y m i (a n ie ty lk o „o s ta te c z n y m i") są decyzje, k tó ry c h n ie m ożna zaskarżyć ró w n ie ż do sądów a d m in is tra c y jn y c h , m ożna b y z u ż y c ia tego te rm in u w y s n u ć w n io s e k , ze urze­

czenia K o m is y j lo k a lo w y c h są w y ję te z p o d s ą d o w n ic tw a a d m in is tra c y jn e g o . P ew ien e k w iw a le n t s ta n o w iłb y w ta ­ k im ra z ie prze pis art. 26 p k t. 5, k tó r y po stana w ia , że orze­

czenia K o m is ji lo k a lo w y c h m ogą b y ć zm ie nio ne w drodze na dzo ru przez p re z y d ja w o je w ó d z k ic h ra d n a ro d o w y c h (w W a rs z a w ie i Ł o d zi przez p re z y d iu m m ie js k ie j ra d y na- ro,d.) „ w p rz y p a d k u s tw ie rd z e n ia ja w n e g o p o g w a łc e n ia P rzepisów d e k re tu ". C zy podobne k o m p e te n c je w stosun­

ku do w o je w ó d z k ic h k o m is y j lo k a lo w y c h będzie posiadać ań stw ow a K o m is ja lo k a lo w a je s t w ś w ie tle art. 30 w ą t­

p liw e .

D e cyzje p ra w o m o cne są w y k o n y w a n e przez zarząd m ie js k i (g m in n y) w g. przepisów ' p ra w a o po stępo w a niu p rz y m u s o w y m w a d m in is tra c ji z ty m , że p rz y m u s o w e u su­

n ię cie osób z lo k a lu rrioże n a stą p ić ty lk o po w e z w a n iu ic h do d o bro w olne go opuszczenia lo k a lu po u p ły w ie 14 d n i od dn ia do ręczenia ta k ie g o w ezw ania.

V I. P osta now ien ia karn e. Za n a rusze nie p rz e p is ó w de­

k re tu są p rz e w id z ia n e k a r y z aró w n o sądowe ja k i a d m in i­

s tra c y jn e . I ta k np. za w ch od zenie w p o sia dan ie lo k a lu bez uz y s k a n ia p rz y d z ia łu , za od da nie w n a je m lo k a lu lu b p o d n a ję c ie pom ieszczenia s u b lo k a to rs k ie g o osobie do tego n ie u p ra w n io n e j g ro z i k a ra aresztu do la t 2 i g rz y w n y do 100.000 z ł lu b je d n a z ty c h k a r. — P onadto zarząd m ie j­

s k i (g m in n y może osobę u ka ra n ą p ra w o m o c n ie n a podst.

art. 37 lu b art, 38 d e k re tu p o z b a w ić p ra w a p rz y d z ia łu m ie sz­

k a n ia w da ne j m ie jsco w o ści.

V I I. S p ra w y n ie u ko ń czo n e p ra w o m o c n ie w d n iu w e jś c ia w ż y c ie d e k re tu (13. 2. 1946) do tychczaso w e k o m is je m iesz­

k a n io w e p rz e k a z u ją zarzą do w i m ie js k ie m u . S p ra w y zaw isłe w sądzie m a ją b y ć ukończone w g . d o ty c h c z a s o w y c h p rz e p i­

sów. O d w o ła n ia , k tó re jeszcze n ie w p ły n ę ły do sądu, zo­

staną s k ie ro w a n e do w ła ś c iw e j k o m is ji,

N a to m ia s t w m ie jsco w o ścia ch , k tó r y c h n ie poddano przepisom d e kre tu , s p ra w y m ie szkan iow e n ie ukończone p ra w o m o cn ie w d n iu 13. 2, 1946 u le g a ją u m o rz e n iu z m o c y praw a.

R ów nocześnie z w e jś c ie m w ż y c ie d e k re tu o p u b l. gos­

podarce w k o lo n ii s tra c ił m oc d e k re t z 7. 9. 1944 o k o m i­

sja ch m ie s z k a n io w y c h .

W p v ią z k u z ty m p o w s ta je szereg zagadnień, w szczeg.

zaś w ażne p y ta n ie , czy b u d y n k i zniszczone w s k u te k dzia­

ła ń w o je n n y c h , k tó r y c h g ru n to w n y re m o n t rozp oczą ł się m ię d z y 13. 9. 1944 (data ogłoszenia d e k re tu o k o m is ja c h m ie s z k a n io w y c h ) a 21. 11. 1945 (data ogłoszenia d e k re tu o ro zb io rze i n a p ra w ie b u d y n k ó w z 26. 10. 1945) — p o d le ­ g a ją w s k u te k z niesie nia tego d e k re tu p rze pisom d e k re tu o p u b lic z n e j gospodarce lo k a la m i. B u d y n k i te n ie p o d le ­ g a ły och ro n ie art. 6 d e k re tu o ro zb io rze i n a p ra w ie b u d y n ­ k ó w zniszczonych i uszko dzo nych w czasie w o jn y ja k o p rz y ­ znającem u m n ie jsze u p ra w n ie n ia — i w stos. do n ic h sto ­ sow a! się na d a l art. 10 p k t. c d e k re tu o k o m is ja c h m ie szka­

n io w y c h (por. art. 6 i a rt, 13 p k t. 2 d e kr. o rozb. ł na p ra w ie ).

In te rp re ta c ja lo g ic z n a p rz e m a w ia za tym , że b u d y n k i te pod- le g a ją obecnie o c h ro n ie z art. 6 d e k re tu o ro zb io rze i napr.

— spraw a ta w y m a g a ła b y je d n a k osobnego o m ó w ie n ia . d r M . Z.

Poradnik księgowego

S tw orze nie re z e rw y na u d o w o d n io n ą lu b u p ra w d o p o d o b n io ­ ną nieścią ga ln ą w ie rz y te ln o ś ć .

N a w ią z u ją c do o s ta tn ie j części (N o w y d e k re t o pod. doch.

str. 106) art. wstępnego m ożem y d la n ie ś c ią g a ln y c h w ie rz y ­ te ln o ś c i s tw o rz y ć rezerw ę. P rzypuśćm y, że z po siadanej k o ń ­ co w e j sum y w ie rz y te ln o ś c i z ł 25.000 up raw dop od ob nio na nieścią ga ln a k w o ta w y n o s i z ł 3.000. W tenczas ra c h u n e k od- ło rc ó w z a m y k a m y p e łn ą w a rto ś c ią k o ń c o w ą bilansem zam ­ kn ię cia , zaś dla n ie ś c ią g a ln e j p re te n s ji z ł 3.000 tw o rz y m y achunek: „R ezerw a na n ie ścią g a ln e w ie rz y te ln o ś c i", k tó r y

211 a je m y na cię ża r ra c h u n k u „S tra t i z y s k ó w ".

■--- --- _--- O dbio r c y

° br° ty . . . . 2 5 .0 0 0 ,-1 B. Z ... 25.000,—

B ilan s za m kn ię cia

Odbiorcy 25.000,- R ezerw a na nieściąg.

w ie rz y te l, . . . . 3.000,—

Rezerwa n a nieść, w ie r z y te l.

®tl- Zamk. 3.000,— J S. i Z.

S tra ty i Z y s k i

3.000,-

Rezerwa

"ńerzytel.na nieściąg.

3.000,-

to r u S tr orzona w ten sposób reze rw a s ta n o w iła b y c z y n n ik r o ln y w s to s u n k u do n ie w y p ła c a ln e g o o d b io rc y .

G d y b y się po k ilk u la ta c h z n a la z ły p o z y ty w n e w a ru n k i od zyskan ia stra co n e j w ie rz y te ln o ś c i, w ów czas z je d n e j s tro n y u m n ie js z y lib y ś m y rezerw ę, z d ru g ie j n a to m ia s t suma ta w y s tą p iła b y na ra c h u n k u s tra t i z y s k ó w ja k o zysk.

N p .: Z w y ż e j n ie ś c ią g a ln e j w ie rz y te ln o ś c i o trz y m a liś m y z ł 2.000,— .

O d b io rc y

| K asa ... 2.000,—

Kasa O d b io rc y . . . . 2.000,—

Rezerwa na nieść, w ie rz y t.

S. i Z ... 2.000,—

B il. Z ... 1 000,—

B il. O tw ... 3.000,—

3.000,—

S tra ty

3 000,—

i z y s k i

Rez. na nieściąg.

w ie rz y te l. . . . 2.000,—

Zapas to w a ró w a zy s k z prze d się b io rstw a .

W zespole poszczególnych s k ła d n ik ó w in w e n ta rz a p o ­ czątko w eg o i końcow ego szczególne znaczenie posiada w a r­

tość to w a ró w . Jego w p ły w na w y n ik k o ń c o w y d z ia ła ln o ś c i prz e d s ię b io rs tw a n a jja s k ra w ie j u w y p u k la ć się będzie za m in io n y okres gospodarczy 1945. K u p ie c -d e ta lis ta o b e jm u ją c

(6)

- 118

s w ó j d a w n y w a rszta t p ra c y p rz e ją ł m ię dzy in n y m i to w a r p o n ie m ie c k i, w y c e n io n y w in w e n ta rz u W w a rto ś c i pow ażnie niższej od w m ię dzycza sie now ozakup io neg o. P rzy końcu ro k u gospodarczego o trz y m a ł w a rto ś ć po sia dan ych to w a ró w znacznie w ię k s z ą z dw óch zasa dn iczych i dostatecznie z ro ­ z u m ia ły c h prz y c z y n , m ia n o w ic ie :

. i. ró ż n ic y cen y je d n o s tk o w e j to w a ru po niem ie ckieg o, n o w o nab ytego , (ten o s ta tn i je s t znacznie w yższy), 2. z w ię k s z e n ia stanu p o sia d a n ia to w a ró w ta k pod w z g lę ­

dem ilo ś c io w y m , ja k i w a rto ś c io w y m .

Jeżeli w ię c w a rto ś ć p rz e ję ty c h to w a ró w p o n ie m ie c k ic h w y ­ n o s iła . . . z ł 70.000,—

zaś w d n iu 31. g ru d n ia 1945 r ... ., 200.000,—

w ów czas różn ica . . . . z ł 130.000,—

s ta n o w i zw iększen ie stanu m a ją tk o w e g o p rze d się b io rstw a i o tę sumę d o d a tko w ą podw yższa z y s k przedsiębiorstw a .

P rz y k ła d y :

założenie I. w a rto ść to w a ró w w d n iu 1. 3. 1945 r. z ł 10.000,— -

„ „ „ 31. 12. 45 r. z ł 10.000,—

Rk. T o w a ró w

stan początk. . . io on o,-- sprzedaż . . . . 60.000,—

zakup . . . 55.000,— stan końc. . . . 1 0 .0 0 0 ,-

zysk . . . . 5.000.—

70.000,— 70.000,—

R ów na w a rto ś ć po czątkow a i ko ń co w a n ie zm ie n ia z y ­ sku b ru tto na o b ro c ie to w a ra m i.

założe nie I i. w a rto ść to w a ró w w d n iu 1. 3. 1945 z ł 10.000,—

„ „ w d n iu 31. 12. 45 z ł 40.000,—

Rk. T o w a ró w

stan początk. . . 10 100,— sprzedaż . . . 60.000,—

zaku p . . . 55 00 0,- stan koń c. ., . 40.000,—

zy s k . . . . . 35.000 —

100.000,— 100.000,—

D o d a tn ia różn ica w a rto ś c i k o ń c o w e j rem anentu to w a ró w zw iększa o n ią z y s k b ru tto .

(30.000— + 5.000,— = z ł 35.000,— )

założenie I I I . w a rto ść to w a ró w w dn. 1. 3. 1945 z ł 10.000,—

„ „ w dn. 31. 12. 45 r. z ł 8.000,—

Rk. T o w a ró w

stan początk. . . 10.000,-- sprzedaż . . . . 60.000,—

zakup . . . 55.000,— stan k o ń c o w y . . 8.000,—

zy s k . . . 3.000,—

68.000,— 68.000,—

U jem na ró ż n ic a w a rto ś c i k o ń c o w e j rem anentu to w a ró w zm niejsza z v s k b ru tto na o b ro c ie to w a ro w y m .

(5.000,— — 2.000 z ł 3,000,— )

U sta le n ie m iesięcznego dochodu, ja k o po d s ta w y do uiszczenia m ie sięczn ej z a lic z k i n a po d a te k do ch o d o w y.

C elem u s ta le n ia dochodu b ru tto za d a n y m ie siąc po­

trzebn e są na stępu ją ce w a rto ś c i:

1. w a rto ś ć to w a ró w na po czą tku danego m iesiąca, 2. ,, ,, z a k u p io n y c h w danym, m iesiącu, 3. ,, ,, sprzedanych w da nym m iesiącu, 4. p rz e c ię tn y z y s k b ru tto p ro c e n tu a ln ie w stosunku do

sprzedanych to w a ró w .

P osiadając pow yższe dane ła tw o o b lic z y ć w a rto ś ć re ­ m anentu to w a ró w w k o ń c u m ie siąca w g. w zo ru:

Wic. T. = W p . T. + Z. T. — (Sp. T. — Z.) W p. T. — w a rto ś ć p o czą tko w a to w a ró w

Z T. — zakup to w a ró w Sp. T. — sprzedaż to w a ró w Z. — zy s k b ru tto .

P rz y k ła d :

stan początk. n a p o d s ta w ie in w e n ta rz a (1. 1. 46) z ł 15.000—

zakup w s ty c z n iu 1946 r ... . 40.000,—

sprzedaż w s ty c z n iu 1946 r ... 65.000,—

p rz e c ię tn y z y s k b ru tto w % od sprzedaży . 20%

W k . T.==15.000,— + 40.000,--- (65.000,--- 13.000)=3.000,—

W u k ła d z ie ta b e la ry c z n y m :

______________________Sty c z e ń 1946 ________ _________

15.000, — zapas p o c z ą tk o w y zapas k o ń c o w y . 3.000.—

40.000, — zaku p sprzedaż . . . . 65.000,—

13.000, — z y s k b ru tto

68.000,— 68.000,—

O d lic z a ją c od z y s k u b ru tto k o s z ty pro w a dzen ia prze d­

s ię b io rs tw a o trz y m a m y z y s k netto.

W n a stępn ym m ie sią cu zaku p w y n o s ił z ł 55.000,— , sprzedaż z ł 60.000,— . P ostępując a n alogicznie o trz y m a m y następujące rozw iąza nie:

Ł n ty 1946 ______ __________

3.000,— zapas p o c z ą tk o w y zapas k o ń c o w y . 10.000,—

55.000, — za ku p sprzedaż . . . . 60.000,—

12.000, — z y s k b ru tto

70.000,— 70.000,—

O b lic z e n ie z y s k u b ru tto oraz u s ta le n ie rem anentu k o ń ­ cow ego to w a ró w będzie ty m d o k ła d n ie js z e ,im tra fn ie j w y - p o ś ro d k u je m y p rz e c ię tn y p ro c e n t z y s k u b ru tto od sp rz e ­ daży. W ro k u u b ie g ły m d o b ry m sp ra w d z ia n y m będzie rze­

c z y w is ty stosunek p ro c e n to w y na p o d s ta w ie spra w o zdan ia za m in io n y okre s gospodarczy 1945 r.

m gr M . N .

K o m n u n i M i a i ą i ifllrp. E w i* Ę x .B *u 2 E .rx.e s: g e *5 K u p i e c k i c h

P rzesunięcie te rm in u Z ja z d u D e le g a tó w N a c z e ln e j Rady.

P od ajem y do w iado m ości, że w y z n a c z o n y te rm in Z jazd u D e le g a tó w N a c z e ln e j R ady Zrzeszeń K u p ie c k ic h R. P. na 13 i 14 k w ie tn ia br. z o s ta ł p rz e s u n ię ty na 4 i 5 m a ja br.

Z ja z d odbędzie się w Ło dzi w s a li U rzę du W o je w ó d z k ie g o . P rogram Z ja z d u n ie u le g ł żad nym zm ianom . Z ra m ie n ia W ie lk o p o ls k ie g o Z w ią z k u Zrzeszeń K u p ie c k ic h uda s ię na Z ja z d d e lg a c ja w s kła d zie 10 osób.

K u p ie c tw o o b ra d u je .

W n ie d z ie lę , d n ia 24 m arca 1946 r. o d b y ło się w a ln e zebranie Zrzeszenia K u p c ó w B ran ży S pożyw czej w Poznaniu, poprzedzone mszą św. za p o le g ły c h , zam ęczonych w obo­

zach, z a g in io n y c h i z m a rły c h czło n k ó w .

W ob ra d a ch w z ię li u d z ia ł z ra m ie n ia w ła d z : k ie r o w n ik h a n d lu z W o je w ó d z k ie g o W y d z ia łu A p ro w iz a c ji i H a nd lu, p. Ren, z Iz b y P rz e m y s łw o w o -H a n d lo w e j, p. m g r W a jc h t oraz w iceprezes W ie lo p o ls k ie g o Z w ią z k u Zrzeszeń K u p ie c ­ k ic h , p. Szulc. O bszerny re fe ra t na tem at s y tu a c ji d e ta lic z ­ nego k u p ie c tw a b ra n ż y spożyw czej w y g ło s ił p. m g r W ie s io ­ ło w s k i, u w y p u k la ją c n a jw a ż n ie js z e p ra ce dokonane w ciągu m in io n e g o ro ku . P o d k re ś lił, że Zrzeszenie K u p c ó w B ran ży

S pożyw czej ja k o pierw sze uznało konieczność zorg an izo­

w a n ia się i dało p o d w a lin y do po w s ta n ia in n y c h zrzeszeń i Z w ią z k u Zrzeszeń. P. Ren u d z ie lił szereg w y ja ś n ie ń na in te rp e la c je c z ło n k ó w oraz o m ó w ił n a jw a ż n ie js z e rozp orzą­

dzenia tyczące k u p c ó w b ra n ż y spo żyw cze j. P o d kre ślić na le ż y sam orzutnie z a in ic jo w a n ą z b ió rk ę na od budow ę ra tu ­ sza poznańskiego i u c h w a lo n ą rezo lu cję, w z y w a ją c ą całe k u p ie c tw o do s k ła d a n ia d o b ro w o ln y c h d a ró w na ten cel oraz s p ra w ę k s z ta łc e n ia zaw odow ego c z ło n k ó w Zrzeszenia. K u rs z zakre su k s ię g o w o ś c i i u sta w o d a w stw a skarbow ego, ro z­

p o czę ty w p ie rw s z y c h d n ia ch m arca, je s t p ie rw s z y m eta­

pem w ram ach ogólnego d o kszta łca n ia zaw odow ego cz ło n ­ k ó w Zrzeszenia. Dalsze k u rs y o b e jm ą naukę o h a n d lu w ra z z korespondencją, re k la m ę i te c h n ik ę re k la m y , to w a ro z n a w ­ stw o, na ukę o P aństw ie i s ta n o w ić będą c a ło k s z ta łt w ie d z y fa c h o w e j.

D n ia 31 m arca 1946 r. o d b y ło się w a ln e zeb ran ie Z rz e ­ szenia Z a re j. K u p c ó w B ran ży O p a ło w e j W o j. P oznańskiego w Poznaniu. S praw ozdania prezesa i c z ło n k ó w zarządu w y ­ k a z a ły , że zrzeszeni k u p c y b ra n ż y o p a ło w e j s p e łn ili dobrze s w o ją ro lę w okre sie z im o w y m , prze pro w ad zając ra c jo n a l­

ne rozp row a dze nie w ę g la i k o k s u w ś ró d m ie szkań ców m ia ­ sta Poznania i n ie dopuszczając do z w y ż k i cen m a te ria łó w

Cytaty

Powiązane dokumenty

[r]

go i Handlowego Zarządu Miejskiego w Poznaniu Krzyżański Franciszek — kierow nik Sekcji Ewidencji i Prze. biegów Ubezpieczenia Ubezpieczalni Społecznej w

Tucznej poszczególnych części (ja k np... naszego

pojazdów mechanicznychG. znaniu,

a) Jeśli budynek zostanie napraw iony przez Państwo, gminę lub instytucję państwową, przechodzi pod zarząd Pań­.. stwa

Filipiak, Poznań, św... Kraina, Poznań,

Sumę od szkodowania ustaloną orzeczeniem w yp ła ca się do rą k upraw

Jeżeli sprawa należy do w łaściw ości sądu grodzkiego, władza orzekająca przesyła akta spraw y bezpośrednio w łaściw em u sadowi.. W pierw szych latach