• Nie Znaleziono Wyników

EDUKACJA MEDIALNA Z etwinning. Kiedy się włączyć, a kiedy wyłączyć? Autor: Anna Krzyżanowska

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "EDUKACJA MEDIALNA Z etwinning. Kiedy się włączyć, a kiedy wyłączyć? Autor: Anna Krzyżanowska"

Copied!
11
0
0

Pełen tekst

(1)

EDUKACJA MEDIALNA Z eTWINNING Kiedy się włączyć, a kiedy wyłączyć?

Autor: Anna Krzyżanowska

__________________________________________________________________________________

Blok tematyczny: Kiedy się włączyć, kiedy wyłączyć?

Grupa docelowa:

dzieci w wieku przedszkolnym (4-6 latki)

Czas trwania:

5 dni

Przewidywane osiągnięcia z zakresu podstawy programowej wychowania przedszkolnego:

Opracowano w oparciu o wytyczne Podstawy Programowej wychowania przedszkolnego (Rozporządzenie MEN z 14 lutego 2017 roku – Dz.U. z 2017 r. poz. 356) oraz propozycje treści i celów edukacyjnych zawartych w Programie „Planeta Dzieci” wydawnictwa WSiP (2019), które zmodyfikowano na potrzeby tego opracowania.

Obszar rozwoju dziecka

Osiągnięcia dziecka (PPWP)

Treści edukacyjne: Cele szczegółowe:

Fizyczny obszar rozwoju:

 Inicjuje zabawy

konstrukcyjne, majsterkuje, buduje, wykorzystując zabawki, materiały użytkowe, w tym materiał naturalny (I/6)

 Rozwijanie inwencji twórczej i wyobraźni.

 Gromadzenie doświadczeń wielozmysłowych w toku zabaw i eksploracji materiału o zróżnicowanych cechach fizycznych.

 Tworzy prace przestrzenne łącząc materiał plastyczny, przyrodniczy i konstrukcyjny;

 W sposób bezpieczny posługuje się narzędziami i urządzeniami technicznymi.

Emocjonalny obszar rozwoju:

 Rozpoznaje i nazywa podstawowe emocje, próbuje radzić sobie z ich przeżywaniem (II/1)

 Dostrzega emocjonalną wartość otoczenia przyrodniczego jako źródła satysfakcji estetycznej (II/11)

 Słuchanie utworów literackich, rozpoznawanie i nazywanie emocji bohaterów.

 Dostrzeganie związku pomiędzy odczuwanymi emocjami a określonymi sytuacjami życia codziennego.

 Dostrzeganie wartości sensoryczno-percepcyjnych płynących ze świata przyrody

 Potrafi rozpoznać i nazwać różnorodne reakcje

emocjonalne (własne, innych ludzi i bohaterów literackich);

 Uczy się uważności na swoje uczucia i przewidywania skutków swojego zachowania.

 Dostrzega znaczenie przyrody, jako miejsca, w którym można bawić się i odpoczywać.

Społeczny obszar rozwoju:

 Przejawia poczucie własnej wartości jako osoby, wyraża szacunek wobec innych osób i przestrzegając tych wartości, nawiązuje relacje rówieśnicze (III/1)

 Ocenia swoje zachowanie w kontekście podjętych czynności i zadań oraz przyjętych norm grupowych (III/5)

 Poznawanie i przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w przedszkolu i poza nim.

 Rozwijanie poczucia sprawczości i inicjatywy poznawczej.

 Nawiązywanie relacji z rówieśnikami.

 Wyraża swoje zdanie na podejmowany temat, nawet jeśli jest odmienne od opinii kolegów.

 Odczuwa radość ze wspólnej zabawy i realizacji wspólnych aktywności z innymi dziećmi.

 Wie, jak bezpiecznie korzystać z internetu i wybranych aplikacji.

Poznawczy obszar rozwoju:

 Odpowiada na pytania, opowiada o zdarzeniach z przedszkola, objaśnia kolejność zdarzeń w prostych historyjkach obrazkowych, układa historyjki obrazkowe, recytuje wierszyki, układa i rozwiązuje zagadki (IV/5)

 Wyraża ekspresję twórczą podczas czynności konstrukcyjnych i zabawy, zagospodarowuje przestrzeń, nadając

 Wypowiedzi na temat wydarzeń napotkanych w utworach literackich, wokalnych, historyjkach obrazkowych, z zachowaniem ich kolejności oraz związków przyczynowo-skutkowych.

 Rozwijanie zaradności i postawy partycypacyjnej.

 Wielozmysłowa eksploracja świata.

 Zdobywanie wiedzy i umiejętności w interakcji ze

 Wypowiada się na temat doświadczeń płynących z sytuacji z własnego życia, w domu, przedszkolu.

 Wyciąga wnioski na podstawie zaobserwowanych wydarzeń (dostrzega związki

przyczynowo skutkowe sytuacji realnych, pojawiających się w opowiadaniu, wierszu, piosence).

 Uczy się uważnego obserwowania przyrody.

(2)

EDUKACJA MEDIALNA Z eTWINNING Kiedy się włączyć, a kiedy wyłączyć?

Autor: Anna Krzyżanowska

__________________________________________________________________________________

znaczenie umieszczonym w niej przedmiotom (IV/11)

 Podejmuje samodzielną aktywność poznawczą np.

oglądanie książek, zagospodarowanie przestrzeni własnymi pomysłami

konstrukcyjnymi,

korzystanie z nowoczesnej technologii (IV/19)

środowiskiem społeczno- przyrodniczo-kulturowym.

 Poszukiwanie odpowiedzi na intersujące dzieci zagadnienia lub stawiane pytania badawcze.

 Korzystanie z nowoczesnych technologii w celu

poszukiwania odpowiedzi na stawiane sobie pytania oraz do obserwacji świata przyrody, z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i tzw.

higieny zmysłów.

 Bierze czynny udział w eksploracji otoczenia przyrodniczo-kulturowego.

 Poznaje różnorodne źródła wiedzy: własne doświadczenia, drugi człowiek, książki, Internet, specjaliści danej dziedziny wiedzy.

 Wie, do czego mogą służyć sprzęty cyfrowe i narzędzia dostępne w Internecie.

 Wie, jakie niebezpieczeństwa mogą wiązać się z nadmiernym lub niewłaściwym

korzystaniem z Internetu oraz urządzeń cyfrowych.

Proponowane materiały, pomoce dydaktyczne, sprzęt cyfrowy:

opowiadanie „On-Off” (Elisenda Roca, Cristina Losantos – Wydawnictwo Debit)

odtwarzacz muzyki (pliki z You Tube)

aparat fotograficzny, mikroskop cyfrowy,

laptop/tablet/smartfon/tablica interaktywna

kolorowe kartoniki

karty kolorowanki QuiverVision, kredki/tablet

tematyczne karty do zabaw poszukiwawczych

Metody i formy pracy:

(wg. Kwiatkowskiej)

Metody czynne: samodzielnych doświadczeń, kierowania aktywnością, metoda zadań

Metody oglądowe: obserwacja i pokaz, udostępnianie sztuki – utwory literackie, muzyczne, dzieła kultury

Metody słowne: rozmowy, zagadki, opowiadania, objaśnienia, instrukcje, metody żywego słowa.

Zajęcia w formach zorganizowanych przez nauczyciela (grupowe, zespołowe, w parach) oraz o charakterze niedyrektywnym.

Propozycje aktywności w podziale na pięć dni tygodnia/zapis w dzienniku zajęć:

Dzień 1

Tytuł aktywności Przebieg Odnośnik

„Kiedy się włączyć, kiedy

wyłączyć?

Słuchanie opowiadania „On-Off”.

Autorefleksja poprzez próbę odpowiedzi na pytanie:

 Co uważamy za świetną zabawę?

 Jak lubię spędzać czas w przedszkolu i w domu?

 Czy zdarza mi się zaczarować tym, co widzę, w telefonie lub na tablecie?

 Co mogłoby mnie wówczas odczarować? Jaka zabawa byłaby dla mnie ciekawsza/ważniejsza od tej na telefonie?

Inspiracje literaturą/

opowiadanie On-Off

Wyjście na teren ogrodu przedszkolnego lub najbliższej okolicy.

Wyposażenie dzieci (indywidualnie lub w parach) w kartoniki z wyciętym pośrodku kształtem (ekranu/serca/ kwiatu itp.).

Eksplorowanie otoczenia, wyszukiwanie interesujących dziecko faktur, barw, kształtów obserwowanych przez okienko.

Fotografowanie znalezionych propozycji przez nauczyciela.

Czas na zdjęcie!/

analogowa wersja fotografowania

(3)

EDUKACJA MEDIALNA Z eTWINNING Kiedy się włączyć, a kiedy wyłączyć?

Autor: Anna Krzyżanowska

__________________________________________________________________________________

Kreowanie poczucia zachwytu odkryciami dzieci, wymiana egzemplarzy kartonika pomiędzy dziećmi.

Zabawy niedyrektywne na zewnątrz (opcjonalnie: w budynku przedszkola). Inspirowanie do budowanie kompozycji

dowolnych z napotkanego materiału przyrodniczego,

plastyczno-technicznego, konstrukcyjnego według wyobrażeń dzieci. Odczuwanie radości z faktu wspólnej zabawy z

rówieśnikami, rozwijanie pomysłowości i inicjatywy.

---

Dzień 2

Tytuł aktywności Przebieg Odnośnik

„Świat realny jest genialny!”

Wysłuchanie piosenki „Świat realny jest genialny”, próby odczytania przez dzieci przesłania refrenu piosenki.

Wyjaśnienie dzieciom nieznanych wyrażeń i zwrotów.

Wskazanie na konieczność zbalansowania ilości czasu poświęconego zabawom w multimediach, by nie zdominowały możliwości odkrywania realnego świata.

Wyodrębnienie kilka zasad zachowania i netykiety

obowiązujących w Internecie tak, by korzystanie z niego było bezpieczne.

Inspiracje muzyką

Eksploracja otoczenia przedszkola według ustalonego kryterium (poszukiwanie danego kształtu/koloru w obiektach dostępnych bezpośredniej obserwacji). Fotografowanie znalezionych obiektów aparatem fotograficznym.

Czas na zdjęcie!/

zabawy

poszukiwawcze;

aparat fotograficzny Wykorzystanie fotografii wykonanych podczas eksploracji do

wykreowania gry online, przez nauczyciela ze współudziałem dzieci: wykorzystanie kreatora puzzli (Jigsawplanet) czy memory (Match the Memory).

Rozgrywanie gry w toku pobytu dzieci w przedszkolu.

Technologie w pracy badawczej

Dzień 3

Tytuł aktywności Przebieg Odnośnik

„Zaczarowane urządzenia”

Zapoznanie dzieci z wybranymi urządzeniami służącymi poznawaniu świata i odkrywaniu jego tajemnic – do wyboru, w zależności od ich dostępności w placówce:

- Wykorzystanie mobilnego mikroskopu cyfrowego w czasie eksploracji świata przyrodniczego – wybór przedmiotu fotografowania (liście, pióra, kwiaty, kamienie itp.).

Wykonywanie zdjęć z dużych zbliżeniach, odkrywanie nowych faktur czy wyglądu obiektu z bliska, niezauważalnych z perspektywy standardowej obserwacji przez dziecko.

Technologie w pracy badawczej/mikroskop cyfrowy

- Zapoznanie z możliwością oglądania dowolnych elementów natury (zebranych przez dzieci lub dostępnych w formie gotowych preparatów) przez mikroskop. Wdrażanie do sposobu korzystania z urządzenia, dzielenie się

spostrzeżeniami i wrażeniami z obserwacji niedostępnej dzieciom na co dzień.

Technologie w pracy badawczej/mikroskop tradycyjny

Kolorowanie kart dostępnych na platformie QuiverVision za pomocą kredek. Zwrócenie uwagi na możliwą dokładność wypełniania konturu ilustracji, dobieranie dowolnych barw przez dzieci.

Odczytywanie kolorowych kart za pomocą smartfona lub tabletu w celu wykreowania wirtualnego modelu ilustracji.

Aplikacje wspomagające poznawanie świata/QuiverVision

(4)

EDUKACJA MEDIALNA Z eTWINNING Kiedy się włączyć, a kiedy wyłączyć?

Autor: Anna Krzyżanowska

__________________________________________________________________________________

Dzień 4

Tytuł aktywności Przebieg Odnośnik

„Jak widzimy i słyszymy świat?”

Wysłuchanie piosenki „Nasze uszy słyszą świat”.

Dostrzeganie znaczenia zmysłów (m.in. wzroku, słuchu, węchu, smaku, dotyku) do pełnego poznawania świata.

Wyodrębnianie przykładów, gdy pozbawienie jednego z nich nie pozwala nam w całości doświadczyć i poznać obiektu (np.

ptak, którego widzimy, ale nie moglibyśmy usłyszeć; cytryna, którą widzimy, ale nie moglibyśmy posmakować; króliczek, którego widzimy, ale nie moglibyśmy pogłaskać; piorun, którego nie słyszymy).

Przełożenie świadomości na niepełne poznawanie świata drogą cyfrową i potrzebę uzupełniania wiedzy przez bezpośredni kontakt z przedmiotem/zwierzęciem, zjawiskiem.

Inspiracje muzyką

Wyjście na teren ogrodu przedszkolnego, terenów zielonych, rabatek osiedlowych itp.

Wielozmysłowa eksploracja świata roślin. Próby nazwania gatunków, wspierając się aplikacją PlantNet.

Aplikacje wspomagające poznawanie świata/PlantNet;

Opcjonalnie: ćwiczenie obserwacji i uważności słuchowej – nasłuchiwanie gatunków ptaków dostępnych w otoczeniu.

Próby rozpoznawania gatunków z wykorzystaniem dotychczasowych doświadczeń oraz aplikacji BirdNET.

Aplikacje wspomagające poznawanie świata/

BirdNEt

Dzień 5

Tytuł aktywności Przebieg Odnośnik

„Co podpowiada serce?”

Wysłuchanie wiersza A. Krzyżanowskiej „Wyłącz, włącz”.

Podsumowanie zagadnienia świadomego wyboru przez dzieci zabaw, które sprawiają im radość, opartych zarówno o świat cyfrowy jak i eksploracje i relacje nawiązywane w świecie realnym.

Inspiracje literaturą/

wiersz „Wyłącz, włącz”

Określanie upodobań dzieci w zakresie zabaw

proponowanych w minionym tygodniu za pomocą ikon

„Like”. Unoszenie sylwetki ikony (na patyku), gdy aktywność, o której wspomina nauczyciel podobała się dziecku.

Wspólne decydowanie, którą z nich chcemy powtórzyć, jeszcze tego samego dnia i w kolejnych dniach pobytu w przedszkolu.

Realizacja jednej z aktywności wybranej przez dzieci.

(5)

EDUKACJA MEDIALNA Z eTWINNING Kiedy się włączyć, a kiedy wyłączyć?

Autor: Anna Krzyżanowska

__________________________________________________________________________________

Zestaw aktywności

prezentujący propozycje zbalansowanego wykorzystania sprzętów i cyfrowych, prowadzących do refleksji - do czego je włączyć, a kiedy warto zająć się czymś innym…

„Wyłącz, włącz!”

Autor: Anna Krzyżanowska

Gdy dzień spędzasz w internecie, na smartfonie i tablecie,

choć wesoło Ci i miło, coś się trochę wyłączyło.

Świat cyfrowy jest ciekawy, do nauki, dla zabawy..

Bo tam prędko się dowiecie, Co się w całym dzieje świecie.

Różne gry, kolorowanki, Śmieszne filmy, znane bajki.

Tu i tam paluszek klika, a czas prędko Ci umyka.

Nie zapomnij więc czasami o zabawie z kolegami!

A gdy macie więcej czasu, z mamą, tatą idź do lasu!

Rysuj kredą po chodniku, szukaj mrówek na trawniku, możesz jeździć na rowerze, lub budować z klocków wieże.

Nie potrzeba mówić więcej.

Rób, co podpowiada serce!

Tu się wyłącz, tam się włącz i radosnym dzieckiem bądź!

Zachęcam do wykorzystania tekstu wiersza „Wyłącz, włącz” mojego autorstwa, jako podstawy do rozmowy

z dziećmi na temat preferowanych przez nie form zabawy oraz czasu spędzanego na wybranych przez siebie aktywnościach.

Tekst prezentuje stanowisko, że każda forma zabawy (oparta na technologiach, na bezpośrednim kontakcie z drugim człowiekiem, czy w otoczeniu natury) niesie z sobą coś wartościowego, co może sprawiać nam radość.

Nie deprecjonuje więc czasu spędzonego przed ekranem tabletu czy komputera, wskazuje jednak na konieczność zadbania o inne formy aktywności – takie jak rysowanie kredą lub kredkami (którego nie zastąpi wypełnianie konturów barwą w kolorowankach online) czy jazda na rowerze lub spacer (potrzebne naszemu ciału bardziej niż wirtualne gry).

Co więcej, wskazuje, że świat cyfrowy może być oknem na świat rzeczywisty, który nie jest dostępny naszej bezpośredniej obserwacji, gdyż znajduje się daleko od naszego miejsca zamieszkania.

Warto połączyć wysłuchanie wiersza z zapytaniem dzieci o ich ulubione zabawy w internecie oraz na sprzętach mobilnych. Mogą wówczas opowiadać o nich/wymieniać je na forum grupy, a pozostałe dzieci – wykorzystując symbol „like” znany z popularnego portalu społecznościowego, wskazywać, czy również spędzają w ten sposób swój czas.

Ciekawą propozycją może być próba odegrania przez dzieci zagadek pantomimicznych, w której mową ciała wskazują, jakie zabawy (na podwórku, w domu, z kolegami lub rodzicami) lubią najbardziej.

(6)

EDUKACJA MEDIALNA Z eTWINNING Kiedy się włączyć, a kiedy wyłączyć?

Autor: Anna Krzyżanowska

__________________________________________________________________________________

W mojej ocenie, spośród propozycji aktywności muzyczno-wokalnych nawiązujących do tematu tego opracowania, warto rozważyć wykorzystanie trzech utworów, czytelnych w odbiorze dla dzieci w wieku przedszkolnym.

Osobiście cenię piosenkę „Nasze uszy słyszą świat” (https://youtu.be/NCvIZ9rIkeg) prezentującą wielozmysłowe podejście do eksploracji otoczenia. Test piosenki wspomina, do czego mogą służyć nasze zmysły – oczy, uszy, nos, i ile ich wykorzystanie może sprawić nam radości. Proponuję uwzględnienie tej piosenki w pracy z dziećmi około piątego roku życia. W mojej grupie stanowi ona cyklicznie powtarzany „hymn” zajęć ukierunkowanych na zmysły i doświadczanie przyrody.

O relacji między światem wirtualnym a realnym, usłyszymy w piosence ZoZi pt. „Świat realny jest genialny” (dostępny pod linkiem: https://www.youtube.com/watch?v=SPZzZ-4Xo14). Przesłanie piosenki, wskazuje na konieczność zbalansowania ilości czasu poświęconego zabawom w multimediach, by nie zdominowały możliwości zachwytu prawdziwym światem. Tekst wskazuje również na kilka zasad zachowania i netykiety obowiązujących w internecie tak, by korzystanie z niego było bezpieczne. Treści i struktura muzyczna piosenki wskazują na zastosowanie jej z dziećmi w starszych grupach przedszkolnych.

Na uwagę pedagogów zasługuje opowiadanie hiszpańskiej autorki Elisendy Roca pt. „On-Off!”, ilustrowane w sposób czytelny dla odbiorcy przez Cristinę Losantos. Opowiadanie zostało wydane w 2020 roku przez Wydawnictwo Debit.

Przesłanie książki jest jednoznaczne i wskazuje na nadrzędną wartość aktywności poza sferą cyfrową w bezpośredniej relacji z rodziną i przyjaciółmi (w podsumowaniu czytamy: „Nie warto rezygnować z tego, co jest naprawdę ważne”), czym nieco odbiega od rekomendowanego kompromisowego podejścia.

Odwołuje się jednak do doświadczeń znanych dzieciom, gdyż podobnie, jak jednemu z bohaterów opowiadania, zdarza im się niejako zahipnotyzować ekranem telefonu nie wypuszczać go z rąk, wskutek czego omija je wiele innych możliwości zabawy. Tym bardziej, że od nadmiaru czasu wpatrywania się w ekran może rozboleć nas głowa lub pogorszyć się samopoczucie.

Jedną z propozycji zadań inspirowanych książką jest próba wykonania przez dzieci własnych ilustracji, prezentujących inne formy zabawy, jakie proponowałyby Agacie, Tomkowi i Mateuszowi oraz sobie nawzajem.

(7)

EDUKACJA MEDIALNA Z eTWINNING Kiedy się włączyć, a kiedy wyłączyć?

Autor: Anna Krzyżanowska

__________________________________________________________________________________

W najstarszej grupie przedszkolnej lub na etapie edukacji wczesnoszkolnej na uwagę nauczyciela zasługuje piosenka „Zostawcie nam” Marka Grechuty o wyraźnie humanistycznym przesłaniu (link do jednej z interpretacji w wykonaniu dzieci dostępne pod linkiem: https://youtu.be/ht_baU4m588).

Wydawać by się mogło, że tekst nie odzwierciedla obecnego charakteru dzieciństwa, zawiera bowiem szereg odniesień do potrzeby kontaktu z naturą i zachowania piękna tego świata, a ponadto w swoich ostatnich słowach stwierdza, że jest on „wspaniałym darem od prawieków, i nie zastąpi go komputer żaden”. Z moich doświadczeń wynika jednak, że relacja dzieci z naturą potrafi być niezwykle emocjonalna i głęboka, a potrzeba zachowania Ziemi dla kolejnych pokoleń – jak najbardziej aktualna.

Literatura bywa niezwykle inspirującym tematem do zajęć z dziećmi, wiążących aspekty językowe, technologiczne i poznawcze z odczuwaniem zmysłowym. Wykorzystanie dowolnego tekstu – opowiadania czy bajki, ma w sobie spory potencjał, zależny nie tylko od wyobraźni nauczyciela i jego kreatywności, ale także od otwartości na pomysłowość dziecięcą. A ta wydaje się być nieograniczona…

Przykładem może być projekt eTwinning „Read the World”, w którym technologie towarzyszyły dzieciom w przekładaniu języka opowiadania na ich postrzeganie otoczenia przyrodniczego.

Na stronie dokumentującej projekt (link tutaj: https://kidsreadtheworld.wordpress.com/) można odnaleźć szereg aktywności obejmujących pełne spektrum podstawy programowej. Niektóre z nich, jak e-opowiadanie o nowych przygodach potwora Gruffalo, nagranie fragmentu książki w różnych językach projektu i słownika postaci, czy puzzle online prezentujące fotografie zwierząt, jakie znalazłby Gruffalo podczas wyprawy w ich okolicy, są dowodem na możliwy kompromis technologiczno- poznawczy w edukacji przedszkolnej. Wielokanałowa ścieżka eksploracji pozwala dzieciom znajdywać różne inspirujące elementy ich otoczenia, podtrzymując naturalną ciekawość świata, wyobraźnię twórczą i inicjatywę.

Należy przy tym pamiętać, że im większą przestrzeń przeżywania sytuacyjnego i swobodnego reagowania zapewnimy naszym podopiecznym, tym bardziej niestandardowych i osadzonych w pamięci rezultatów możemy się spodziewać.

Kolekcja zapachów ze smoczej jamy (w ramach projektu eTwinning Fourheaded dragon) czy odkrywanie funkcji zmysłów w toku zabawy w Czerwonego Kapturka (jak na zdjęciu dokumentującym działania projektu eTwinning „Inclusion through sensory integration”) – jakkolwiek niepoważnie to brzmi – jest w pełni uzasadnione. W projektach i w dydaktyce.

W końcu dobrze zdajemy sobie sprawę, na czym nam w planowanym działaniu zależy.

Jeśli my widzimy w nim potencjał – nic nie stoi na przeszkodzie, by je realizować!

(8)

EDUKACJA MEDIALNA Z eTWINNING Kiedy się włączyć, a kiedy wyłączyć?

Autor: Anna Krzyżanowska

__________________________________________________________________________________

Jak wspominałam w artykule, niezwykle ważnym czynnikiem otwierającym dzieci na eksplorację natury jest zachwyt osoby nauczyciela nad ich „odkryciami”.

Jeśli dołożyć do tego gotowość dołączenia do dziecka za każdym razem, gdy nas przywołuje (bo znalazło w swojej ocenie coś ciekawego), oraz wykonanie zdjęcia tego znaleziska – możemy obserwować dynamiczny wzrost „odkryć i zachwytów” czymkolwiek – wygryzionym żołędziem, strukturą lodu, odchodami zwierzęcia czy wyglądem zaszronionego liścia klonu.

Godne polecenia są zabawy poszukiwawcze oparte na schemacie gry

„Scavenger hunt” czy „Treasure hunt”, w toku których dzieci poszukują konkretnych elementów w otoczeniu (kształtów czy barw, psów i kotów lub zestawu przedmiotów związanych z porą roku).

To doskonałe ćwiczenie zmysłu obserwacji i koncentracji, wzmacniające zainteresowanie dzieci poruszaną tematyką, tym bardziej, gdy swoją reakcją podkreślamy uznanie dla ich starań.

Zatem, zwykły aparat fotograficzny może być naszym sprzymierzeńcem na każdym spacerze, ale także w sali zajęć, gdzie podobny potencjał motywacyjny możemy dostrzec w fotografowaniu dziecięcych budowli czy wytworów pracy. Bez wątpienia warto to narzędzie umieścić także w rękach dzieci. Choć jakość wykonanych zdjęć bywa często wątpliwa, a kadry chaotyczne, doświadczenie to daje poczucie sprawstwa dzieciom – jednego z ważniejszych czynników rozwijających samodzielność i inicjatywę.

Ciekawą, choć nietypową propozycją nawiązująca do percepcji świata przez okienko ekranu „aparatu” jest analogowa wersja fotografowania otoczenia.

Jedyne czego potrzebujemy do tej zabawy jest kawałek kartonu z wyciętym otworem o dowolnym kształcie (serca, gąsienicy, motyla, kameleona) o odpowiedniej wielkości. Polecam format pomiędzy A4 a A3, wygodny do manipulacji i utrzymania w rękach przez dziecko.

Zabawa ma charakter swobodny. Zadaniem dziecka jest eksploracja terenu w poszukiwaniu intersujących dla niego struktur i barw. Reakcją nauczyciela i jego zadaniem jest ponownie – szczery zachwyt odkryciem dziecka i oczywiście sfotografowanie okienka –dla celów motywacyjnych oraz upowszechniania ulotnego znaleziska wśród rówieśników w grupie.

(9)

EDUKACJA MEDIALNA Z eTWINNING Kiedy się włączyć, a kiedy wyłączyć?

Autor: Anna Krzyżanowska

__________________________________________________________________________________

Technologia w służbie edukacji? Jeśli mówić o wartościowym sprzęcie cyfrowym, wspomagającym proces poznawczy, nie sposób pominąć funkcjonalności mikroskopu – tradycyjnego i cyfrowego.

Bezcenne są chwile, gdy obserwujemy skupienie uwagi dziecka i wytrwałość w realizacji zamierzeń.

Mikroskop cyfrowy, o charakterze mobilnym, możemy zabrać ze sobą, gdziekolwiek jesteśmy lub idziemy, a utrwalone na karcie pamięci fotografie nie tylko dokumentują proces badawczy, ale mogą stanowić podstawę do zabaw o charakterze percepcyjnym – puzzle online (polecam Jigsawplanet) czy memory online (w tej kategorii najwyżej oceniam Match the Memory).

Mikroskop i wszelkiego rodzaju szkła powiększające są nieocenione w realizacji projektów eTwinning o dowolnej tematyce, a szczególnie przyrodniczej. Realizują aspekt samodzielnego dochodzenia do wiedzy, istotny w metodzie projektu edukacyjnego i ważne w rozwoju dziecka poczucie sprawstwa.

W artykule wprowadzającym do scenariusza zajęć wspomniałam o aplikacjach wspomagających proces dydaktyczny, realizowany na łonie natury, eksplorowanej ze smartfonem lub tabletem w plecaku pedagoga. Aplikacji tego rodzaju jest niezliczona ilość, obejmując tematyką rozpoznawanie skał, gatunków grzybów czy owadów i wiele innych. Często ich rozszerzona i bardziej funkcjonalna

(10)

EDUKACJA MEDIALNA Z eTWINNING Kiedy się włączyć, a kiedy wyłączyć?

Autor: Anna Krzyżanowska

__________________________________________________________________________________

wersja lub wersja pozbawiona limitu identyfikacji wymaga płatnych subskrypcji. Wiele z aplikacji jest w odbiorze nie do końca adekwatna do możliwości dzieci w wieku przedszkolnym lub zawiera irytujące reklamy i błędy, a w konsekwencji nie spełnia oczekiwań pedagoga. Co więcej - do niektórych aplikacji (jak w przypadku identyfikacji grzybów) powinniśmy mieć ograniczone zaufanie.

W moim odczuciu dwie aplikacje - PlantNet (służąca identyfikacji roślin) oraz BirdNET (identyfikacja ptaków na podstawie ich odgłosów) zasługują na uwagę, instalację na urządzeniu mobilnym i stosowanie w toku pracy z dziećmi.

Aplikacja PlantNet umożliwia użytkownikowi sfotografowanie dowolnej rośliny w całości lub we fragmencie, przy czym to użytkownik wskazuje, czy mamy do czynienia z liściem, kwiatem, owocem, czy strukturą kory. Bazując na zasobach internetu i fotografiach wykonanych w aplikacji przez innych użytkowników, PlantNet wyodrębnia najbardziej pasujące do zdjęcia gatunki rośliny.

Choć językiem aplikacji jest język angielski, a nazwy gatunkowe roślin podawane są po łacinie, polski użytkownik może skorzystać z przekierowania do zasobów Wikipedii. Kliknięcie na łacińską nazwę rośliny, która wydaje się nam adekwatna do eksplorowanej, otwiera pasek menu, w którym możemy dokonać przeglądu zdjęć innych części tej samej rośliny. Aby poznać polską nazwę gatunkową należy skorzystać z ikony „W” prowadzącej do artykułu Wikipedii, gdzie (oczywiście, o ile artykuł istnieje) nazwa rośliny i jej opis jest dostępny.

Aplikacja BirdNET wykorzystuje mikrofon wbudowany w smartfonie lub tablecie. Umożliwia nagranie odgłosu ptaka, którego słyszymy, a następnie zaznaczenie interwału, który ma być poddany analizie.

Zidentyfikowany gatunek ptaka aplikacja odniesie do zasobów Wikipedii, dzięki czemu możemy uzyskać dodatkowe informacje o zwyczajach zwierzęcia.

Co więcej, wybór opcji „Odkryj swoją okolicę” w pasku menu, na podstawie danych lokalizacji dostarczy nam informacji o występujących w okolicy gatunkach ptaków i ich częstotliwości występowania w aktualnej porze roku.

O jednym elemencie chciałabym jeszcze wspomnieć, nawiązującym do potrzeb ekspresyjnych dziecka w wielu przedszkolnym i jego gotowości do partycypowania w wydarzeniach o kulturalnym charakterze. Wychodzą naprzeciw potrzebom rozwojowym w obrębie małej motoryki, która stanowi jedną z kluczowych umiejętności w zakresie nabywania gotowości dziecka do nauki w szkole.

W mojej ocenie doskonałym przykładem wykorzystania możliwości technologicznych na rzecz rozwoju manualnego dziecka (w realnym działaniu, na płaszczyźnie kartki, a nie w trybie kolorowanek online!) jest aplikacja i portal QuiverVision.

Dość często (szczególnie u chłopców, rzadziej u dziewczynek w wieku przedszkolnym) obserwujemy u dzieci niechęć podejmowania aktywności o charakterze manualnym. O ile uzupełnianie konturu kolorowanki online przychodzi im z łatwością, a efekt jest szybki, wymagający kilkukrotnych kliknięć opcji wyboru barwy i elementu pracy, tak do rysowania z wyobraźni, rysowania na temat a nawet kolorowania za pomocą kredek – brakuje dzieciom motywacji i wytrwałości.

QuiverVision – aplikacja oparta o koncepcję rzeczywistości rozszerzonej (Augmented Reality) pozwala na przekształcenie zakolorowanej (ręcznie) przez dziecko karty kolorowanki w reaktywny, wirtualny

(11)

EDUKACJA MEDIALNA Z eTWINNING Kiedy się włączyć, a kiedy wyłączyć?

Autor: Anna Krzyżanowska

__________________________________________________________________________________

przestrzenny obiekt, widoczny na ekranie smartfona lub tabletu, o kolorystyce w pełni odpowiadającej barwom kredek wybranych przez dziecko.

Zestawy kart do kolorowania, są gotowe do pobrania ze strony portalu, warto jednak pamiętać o korzystaniu z kart bezpłatnych, nie wymagających opłat przy próbach ich odczytania urządzeniem.

Nakierowanie smartfona czy tabletu z wgraną aplikacją o tej samej nazwie sprawia, że dziecko widzi wirtualny efekt swojej realnej manualnej pracy, co niebywale podnosi jego motywację do ponownego kolorowania obiektów, a to z kolei skutkuje wzmocnieniem sprawności w obrębie dłoni i palców oraz nabywania umiejętności doprowadzania swojej aktywności do końca.

Co ważne, rekomenduje się wypełnianie konturu kredką, a nie farbą lub mazakiem, gdyż zamazanie linii rysunku uniemożliwia jego odczytanie przez aplikację i transformację do postaci modelu 3D.

Podsumowując kategorię inspiracji sztuką i zestaw aktywności w duchu kompromisu między opcją

„On” i „Off” w edukacji, chciałabym zaprosić wszystkich zainteresowanych na stronę projektu eTwinning „SmArt Nature” realizowanego z grupą dzieci sześcioletnich.

„SmArt Nature” – to projekt inspirowany kolekcją dzieł sztuki wybranych przez dzieci drogą poszukiwań w internecie i głosowania. Dzieci interpretowały je w sposób artystyczny (wykorzystując różnorodne techniki plastyczne), przekładały je na język natury, wspomagając się elementami technologii.

We współpracy z akwarystą, Grzegorzem Chudym, którego pracę wybrały dzieci w grupie polskiej, zorganizowano zabawę poszukiwawczą na terenie zabytkowego osiedla Nikiszowiec w Katowicach, zakończoną wizytą w jego atelier.

Projekt stanowi kwintesencję podejścia dydaktycznego, jakim wspólnie z koleżanką z grupy Pszczół chciałabym się podzielić. Działania, które pozwalają nam odkrywać nieznane, poszerzać horyzonty, przybliżać się do natury, a jednocześnie uczyć się współpracy zespołowej to to, co najbardziej kocham w eTwinning!

Dziękuję za Waszą uwagę i zapraszam do wirtualno-realnych działań projektowych i dydaktycznych w przedszkolach!

Anna Krzyżanowska

Cytaty

Powiązane dokumenty

Plany związane z dalszym funkcjonowaniem klasy o profilu dziennikarskim z pewnością łączą się również z rozpalaniem pasji młodych ludzi oraz wska- zywaniem, że wiele

Plany związane z dalszym funkcjonowaniem klasy o profilu dziennikarskim z pewnością łączą się również z rozpalaniem pasji młodych ludzi oraz wska- zywaniem, że wiele rzeczy

Uczniowie samodzielnie sporządzają graficzną notatkę dotycząca komizmu: słownego, postaci, sytuacyjnego, z uwzględnieniem jego cech zilustrowanych odpowiednimi dla danego

Ocena celująca: omawia położenie Rosji w Europie i w Azji, wskazuje państwa graniczące, wody oblewające, wskazuje Obwód Kaliningradzki, graniczący z Polską jako eksklawa

Grupa II – kolekcja Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu (Toruń).

I chociaż rzadko w dziełach „bramina Nowej Anglii” pojawia się sytuacja bezpośredniej rozmowy człowieka z Bogiem, są to poezje – przy całym cechującym je

Przenoszenie zakażenia COVID-19 z matki na dziecko rzadkie Wieczna zmarzlina może zacząć uwalniać cieplarniane gazy Ćwiczenia fizyczne pomocne w leczeniu efektów długiego

Ich zdaniem, za wyborem językiem francuskiego przemawiają te naj- bardziej racjonalne argumenty – nie trzeba się uczyć nowego alfabetu, gramatyka jest łatwa, a jedynym