LOL /2012 P/12/068 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

(1)

LOL-4101-32-04/2012 P/12/068

WYSTĄPIENIE

POKONTROLNE

(2)

2

I. Dane identyfikacyjne kontroli

Numer i tytuł kontroli P/12/068 - Przygotowanie gmin i szkół do objęcia dzieci sześcioletnich obowiązkiem szkolnym

Jednostka przeprowadzająca kontrolę

Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie

Kontrolerzy 1. Stanisław Bubiński – główny specjalista kontroli państwowej, działający na podstawie upoważnienia do kontroli nr 84338 z 27 listopada 2012 r.

2. Piotr Wanic – główny specjalista kontroli państwowej, działający na podstawie upoważnienia do kontroli nr 84352 z 12 grudnia 2012 r.

(dowód: akta kontroli str. 1-2, 3-4)

Jednostka kontrolowana

Urząd Miasta i Gminy w Pasymiu, ul. Rynek 8, 12-130 Pasym

Kierownik jednostki kontrolowanej

Bernard Piotr Mius – Burmistrz Miasta Pasym

(dowód: akta kontroli str. 5)

II. Ocena kontrolowanej działalności

Najwyższa Izba Kontroli ocenia¹ pozytywnie działalność Gminy Pasym w zakresie przygotowania szkół podstawowych do objęcia dzieci sześcioletnich obowiązkiem szkolnym.

Podstawą powyższej oceny były prawidłowe działania Gminy w celu stworzenia warunków do objęcia obowiązkiem szkolnym sześciolatków. W szczególności dotyczy to dostosowania pomieszczeń prowadzonych szkół do wymogów kształcenia tej grupy uczniów, jak też zapewnienia im bezpieczeństwa. Również prawidłowe były działania Gminy jako organu prowadzącego, związane z kształceniem tych sześciolatków, których rodzice podjęli już decyzje o rozpoczęciu uczęszczania ich dzieci do szkoły, w szczególności takie jak:

• tworzenie oddziałów klasowych o liczebności zgodnej z postanowieniami rozporządzenia MEN w sprawie podstawy programowej²,

• wykonanie remontów w szkołach oraz zakupy odpowiedniego wyposażenia sal lekcyjnych, ukierunkowane na potrzeby uczniów sześcioletnich,

• zorganizowanie dowozu dzieci do szkół.

Nieprawidłowością było natomiast niepodjęcie przez Radę Miasta i Gminy (Radę) uchwały dotyczącej ustalenia sieci prowadzonych przez gminę publicznych przedszkoli

1 Najwyższa Izba Kontroli stosuje, w ocenie ogólnej i przy ocenach cząstkowych, 3-stopniową skalę ocen:

pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości, negatywna.

2 Liczebność oddziałów klas I nie przekraczała 26 uczniów, co było zgodne z postanowieniami zawartymi w załączniku nr 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17).

Ocena ogólna

Uzasadnienie oceny ogólnej

(3)

3

i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz niewypełnienie przez Burmistrza obowiązku informowania Rady o stanie realizacji zadań oświatowych³. NIK zwraca też uwagę, iż mimo poniesienia nakładów na prace przystosowujące szkoły i ich wyposażenie do potrzeb uczniów sześcioletnich, Urząd nie dokonał całościowego oszacowania potrzeb w tym w zakresie, zwłaszcza na okres od 2014 r., gdy wszystkie dzieci sześcioletnie zostaną objęte obowiązkiem szkolnym. Nie wykorzystano też wszystkich możliwości pozyskania środków na ten cel nie zgłaszając udziału do programu „Radosna szkoła”.

III. Opis ustalonego stanu faktycznego

1. Rozpoznanie potrzeb lokalowych i wyposażenia szkół podstawowych oraz kadry nauczycielskiej

1.1. W latach szkolnych 2009/2010 - 2012/2013 (do dnia kontroli) na terenie Gminy Pasym funkcjonowały dwa publiczne przedszkola i trzy publiczne szkoły podstawowe prowadzone przez Gminę, tj. Zespół Szkolno-Przedszkolny w Pasymiu (ZS-P - w skład którego wchodziło przedszkole oraz szkoła podstawowa), Szkoła Podstawowa (SP) w Tylkowie oraz Szkoła Podstawowa w Gromie (od 1 września 2012 r. szkoła ta prowadzona jest przez podmiot prywatny).

Zespół Szkolno-Przedszkolny w Pasymiu oraz Szkoła Podstawowa w Tylkowie (w latach szkolnych 2009/2010 – 2012/2013), a także Szkoła Podstawowa w Gromie (2009/2010 – 2011/2012) prowadziły roczne wychowanie przedszkolne. Do czasu zakończenia kontroli Rada Gminy nie podjęła uchwały w sprawie ustalenia sieci prowadzonych przez gminę publicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych, do czego zobowiązywał art. 14a ust. 1 ustawy o systemie oświaty⁴.

(dowód: akta kontroli str. 11, 12, 13, 60) W latach szkolnych 2009/2010 – 2012/2013 na terenie Gminy Pasym zameldowanych było odpowiednio: 50, 55, 63 i 61 dzieci sześcioletnich. Z tej grupy do oddziałów przedszkolnych uczęszczało 49, 52, 61 i 51 dzieci (przeciętnie 93,0% ogółu sześciolatków).

Z ogółem 213 sześciolatków uczęszczających w badanym okresie do oddziałów przedszkolnych, 146 dzieci (68,5%) realizowało obowiązek rocznego wychowania przedszkolnego w szkołach podstawowych (odpowiednio: 19, 15, 61 i 51), a pozostałych 67 dzieci (31,5%) w przedszkolach (odpowiednio: 30 w r/szk. 2009/2010 i 37 w r/szk.

2010/2011).

(dowód: akta kontroli str. 6 tab. nr 2) 1.2. W latach szkolnych 2009/2010 – 2010/2011 żadne dziecko sześcioletnie nie rozpoczęło nauki w klasach pierwszych szkół podstawowych. W roku szkolnym 2011/2012 do klasy pierwszej przyjęto sześcioro takich dzieci (9,5% dzieci w tym wieku zameldowanych na terenie Gminy), a w kolejnym roku – dziewięcioro dzieci (14,8%).

(dowód: akta kontroli str. 6 tab. nr 3) 1.3. W Urzędzie Miasta i Gminy nie posiadano dokumentacji, która wskazywałaby na prowadzenie w latach 2009 - 2012 (do 30 września 2012 r.), działań ukierunkowanych na rozpoznanie potrzeb w zakresie warunków lokalowych, kadry nauczycielskiej, a także

3 Art. 5a ust. 4 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.), stanowi, że organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, w terminie do dnia 31 października, przedstawia organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego informację o stanie realizacji zadań oświatowych tej jednostki za poprzedni rok szkolny (…).

4 ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.).

Opis stanu faktycznego

(4)

4

wyposażenia i przygotowania pomieszczeń do objęcia dzieci sześcioletnich obowiązkiem szkolnym. Nie dokonano też oszacowania zakresu zadań niezbędnych do przeprowadzenia przez szkoły podstawowe do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich, a także nie określono nakładów finansowych niezbędnych do realizacji tych zadań.

(dowód: akta kontroli str. 7) Burmistrz Pasymia wyjaśnił, że „Od 2009 r. prowadzone były działania mające na celu przygotowanie szkół do obowiązku kształcenia dzieci sześcioletnich, które polegały głównie na rozmowach z dyrektorami tych placówek oraz z rodzicami dzieci. Dotyczyły one m.in. deklaracji rodziców na temat chęci rozpoczęcia nauki ich dzieci w wieku sześciu lat, a także z dyrektorami placówek w zakresie przygotowania szkół pod kątem kadry nauczycielskiej i pomieszczeń. Działania te nie zostały jednak uwidocznione w żadnych dokumentach, np. w protokołach z odbytych spotkań, a także w protokołach z posiedzeń Rady Miejskiej w Pasymiu. Nie oszacowano nakładów finansowych niezbędnych do przygotowania szkół do tego obowiązku z powodu przekonania, że Gmina jest w stanie we własnym zakresie zrealizować te przedsięwzięcia, zwłaszcza, że dopiero w roku szkolnym 2011/2012 naukę w klasach pierwszych rozpoczęły dzieci sześcioletnie (6), a w kolejnym roku – 9 uczniów. Burmistrz podał ponadto, że brak ww.

działań wynikał „(…) z braku jakiegokolwiek zainteresowania ze strony rodziców rozpoczęciem nauki przez dzieci sześcioletnie w szkołach”. Nadmienił też, że od 2009 r.

prowadzono modernizacje i remonty obiektów szkolnych ze środków własnych Gminy.

(dowód: akta kontroli str. 8-10) 1.4. Uchwały budżetowe Rady Miejskiej w Pasymiu na lata 2009 – 2012 (do 30 września) nie dotyczyły zadań inwestycyjnych przewidywanych do realizacji w obiektach szkolnych prowadzonych przez Gminę Pasym, mających na celu dostosowanie szkół do obowiązku kształcenia w nich dzieci sześcioletnich. Gmina zaplanowała i poniosła nakłady na ogólne wyposażenie oraz usługi remontowe w prowadzonych szkołach podstawowych, rozliczone w dziale 801 Oświata i wychowanie, rozdziale 80101 Szkoły podstawowe (§ 4210 Zakup materiałów i wyposażenia, § 4270 Zakup usług remontowych oraz § 4300 Zakup usług pozostałych), w łącznej kwocie 986,7 tys. zł.

Na podstawie wydatków za lata 2009–2012 (do 30 września) rozliczonych przez Zespół Szkolno-Przedszkolny w Pasymiu i Szkołę Podstawową w Tylkowie ustalono m.in., że kwotę 82.164,63 zł wydatkowano z uwzględnieniem wyposażenia sal lekcyjnych, w których naukę pobierają lub będą pobierały w przyszłości dzieci sześcioletnie⁵. Z kwoty tej, 56.831,30 zł wydatkowano na usługi remontowe i wyposażenie ZS-P w Pasymiu oraz 25.333,33 zł na SP w Tylkowie. I tak na:

• 2009 r. zaplanowano wydatki na oświatę i wychowanie w szkołach podstawowych w kwocie 3.363,8 tys. zł, w tym 311,1 tys. zł na: zakup materiałów i wyposażenia (§ 4210) – 117.319,00 zł, zakup usług remontowych (§ 4270) – 132.677,00 zł oraz zakup usług pozostałych (§ 4300) – 61 074,00 zł.

Z ukierunkowaniem na uczniów 6-letnich, w okresie tym na zakup wyposażenia oraz usług remontowych wydatkowano środki w łącznej kwocie 19.793,05 zł, z czego z przeznaczeniem dla ZS-P w Pasymiu – 17.375,56 zł (m.in. zakup 11 stolików, 22 krzeseł, biurek i innego wyposażenia) oraz dla SP w Tylkowie – 2.417,49 zł (ławka do szatni, farba, biurka, tablice edukacyjne).

5 Podstawą do ustalenia, iż wydatku dokonano z ukierunkowaniem na sześciolatków były opisy wydatków na fakturach, jak również zlokalizowanie przez dyrektorów miejsca i sposobu wykorzystywania wydatku.

(5)

5

• 2010 r. zaplanowano wydatki w kwocie 3.554,5 tys. zł, w tym m.in. 265,1 tys. zł na zakup materiałów i wyposażenia (§ 4210) – 132.048,00 zł, zakup usług remontowych (§ 4270) – 70.785,00 zł oraz zakup usług pozostałych (§ 4300) – 62 226,00 zł.

W ww. okresie na zakup wyposażenia oraz usług remontowych z ukierunkowaniem na uczniów 6-letnich poniesiono wydatki w kwocie 52.718,91 zł (ZS-P w Pasymiu – 30.802,90 zł, SP w Tylkowie – 21.916,01 zł). W rozliczonych wydatkach ujęto kwotę 28.694,40 zł (54,4% wydatkowanych środków), pozyskaną przez Urząd na zakup sprzętu i wyposażenia w ramach projektu „Razem w przyszłość – Regionalny Program Operacyjny Wyposażenia Szkół w Sprzęt i Pomoce Naukowe Optymalizujące Proces Kształcenia realizowany na terenie szkół w Gminie Pasym”, współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Umowę o dofinansowanie tego projektu Burmistrz Miasta Pasym zawarł z Marszałkiem Województwa Warmińsko - Mazurskiego 22 września 2009 r.

Całkowita wartość wydatków kwalifikowalnych wynosiła 256 917,20 zł, w tym wkład własny Gminy stanowił 51.383,44 zł (20,0 %). W wyniku realizacji projektu zakupiono wyposażenie, z przeznaczeniem dla:

- ZS-P w Pasymiu o wartości 54.613,30 zł, w tym 23.912,00 zł (43,8%) przeznaczono na przygotowanie do przyjęcia 6-latków,

- SP w Tylkowie o wartości 35.483,70 zł, w tym 4.782,40 zł (13,5%) przeznaczono na przygotowanie do przyjęcia 6-latków.

• 2011 r. zaplanowano wydatki w kwocie 3.314,8 tys. zł, w tym m.in. 223,3 tys. zł na zakup materiałów i wyposażenia (§ 4210) – 139.363,00 zł, zakup usług remontowych (§ 4270) – 11.074,00 zł oraz zakup usług pozostałych (§ 4300) – 72 897,00 zł.

Z ukierunkowaniem na uczniów 6-letnich, na zakup wyposażenia oraz usług remontowych wydatkowano środki w kwocie 8.174,11 zł, w tym dla ZS-P w Pasymiu – 7.997,85 zł (m.in. zakup 13 stolików, 26 krzeseł, biurek i innego wyposażenia) oraz dla SP w Tylkowie - 176,26 zł.

• 2012 r. zaplanowano wydatki w kwocie 3.511,5 tys. zł, w tym m.in. 187,2 tys. zł na zakup materiałów i wyposażenia (§ 4210) – 120.848,00 zł, zakup usług remontowych (§ 4270) – 5.634,00 zł oraz zakup usług pozostałych (§ 4300) – 60.750,00 zł.

Do 30 września 2012 r. na zakup wyposażenia oraz usług remontowych z ukierunkowaniem na uczniów 6-letnich wydatkowano środki w kwocie 1.478,56 zł, w tym dla ZS-P w Pasymiu – 654,99 zł oraz dla SP w Tylkowie - 823,57 zł .

(dowód: akta kontroli str. 14-15, 16-21, 22-45, 46-58) Zdaniem Burmistrza Gmina jest przygotowana na rozpoczęcie nauki przez sześciolatki, lecz w celu przystosowania pomieszczeń lekcyjnych do wymogów związanych z kształceniem sześciolatków konieczne są dodatkowe nakłady finansowe. Wydatki te będą przeznaczone m.in. na doposażenie klas (stoły, krzesła), modernizację toalet i łazienek pod potrzeby tych dzieci. Działania takie Gmina zamierza zrealizować do września 2014 r.

(dowód: akta kontroli str. 8-10 pkt 2) 1.5. W latach szkolnych 2009/2010 - 2012/2013 (do 30 września 2012 r.), Urząd nie kierował do dyrektorów szkół podstawowych pisemnych zaleceń dotyczących przygotowania warunków lokalowych i wyposażenia, a także kadry nauczycielskiej związanych z objęciem obowiązkiem szkolnym uczniów sześcioletnich. Według

(6)

6

wyjaśnień Burmistrza, do dyrektorów szkół kierowane były ustne zalecania dotyczące przygotowania szkół w ww. zakresie,. W ocenie składającego wyjaśnienie zalecenia te zostały „w znacznym stopniu zrealizowane, o czym świadczy rozpoczęcie nauki przez sześciolatków od r/szk. 2011/2012.”

W ww. latach szkolnych do Urzędu nie wpłynęły skargi i wnioski mieszkańców Gminy dotyczące sytuacji i warunków w prowadzonych szkołach podstawowych.

(dowód: akta kontroli str. 7, 8-10 pkt 3) Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność Urzędu w zakresie tworzenia warunków lokalowych i wyposażenia pomieszczeń szkolnych w celu objęcia dzieci sześcioletnich obowiązkiem szkolnym.

2. Zapewnienie warunków organizacyjnych, w tym środków finansowych na zatrudnienie odpowiedniej kadry nauczycieli do kształcenia uczniów sześcioletnich w prowadzonych szkołach podstawowych

2.1. W Urzędzie w latach szkolnych 2009/2010 – 2012/2013 (do dnia kontroli) nie dokonywano analiz oraz bilansów zatrudnienia w związku z koniecznością zapewnienia kadry nauczycielskiej niezbędnej do kształcenia uczniów sześcioletnich w prowadzonych szkołach podstawowych. Według wyjaśnień Burmistrza, Gmina nie planuje zwiększenia zatrudnienia kadry nauczycielskiej w prowadzonych szkołach podstawowych – głównie z powodu braku środków finansowych na ten cel. W chwili objęcia obowiązkiem nauczania w klasach pierwszych wszystkich dzieci sześcioletnich, potrzeby stąd wynikające będą zaspokajane z wykorzystaniem kwalifikacji kadry nauczycielskiej dotąd zatrudnionej w prowadzonych szkołach.

(dowód: akta kontroli str. 7, 8-10 pkt 4) 2.2. Zgodnie z art. 34a ust. 1 ustawy o systemie oświaty, nad działalnością prowadzonych szkół podstawowych sprawowany był nadzór finansowy i administracyjny poprzez:

- zapewnianie środków finansowych w budżecie Gminy na funkcjonowanie prowadzonych placówek oświatowych (dział 801 - Oświata i wychowanie, rozdział 80101 - szkoły podstawowe),

- omawianie spraw dotyczących oświaty w Gminie na posiedzeniach Komisji Promocji, Oświaty, Kultury, Sportu, Zdrowia i Opieki Społecznej Rady Miejskiej, - zatwierdzanie arkuszy organizacyjnych szkół.

W zatwierdzanych przez Burmistrza arkuszach organizacyjnych obu prowadzonych szkół na lata szkolne 2009/2010 – 2012/2013, ich dyrektorzy zakładali, iż naukę rozpocznie nieznacznie większa liczba uczniów, niż miało to miejsce faktycznie (uwzględniano ewentualne zgłoszenia dzieci z innych obwodów). I tak:

• ZS-P w Pasymiu - corocznie tworzono po dwa oddziały klas pierwszych, w których łącznie miało podjąć naukę 162 uczniów (odpowiednio: 49, 30, 37 i 46) natomiast wg stanu na 30 września (wg SIO) podjęło naukę 152 uczniów (odpowiednio: 40, 29, 37 i 46),

• SP w Tylkowie - corocznie tworzono po jednym oddziale klas I, w których łącznie miało podjąć naukę 45 uczniów (odpowiednio: 13, 10, 12 i 10) natomiast wg stanu na 30 września (wg SIO) podjęło naukę 44 uczniów (odpowiednio: 13, 11, 14 i 6).

Na podstawie liczby zameldowanych dzieci siedmio- i sześcioletnich, które w latach szkolnych 2013/2014 i 2014/2015 powinny i mogłyby rozpocząć naukę w klasie I, na

Ocena cząstkowa

(7)

7

podstawie prognozy opracowanej dla potrzeb kontroli ustalono, że w kolejnych dwóch latach szkolnych naukę podejmie odpowiednio:

• 2013/2014, w ZS-P w Pasymiu - 43 siedmiolatków w dwóch oddziałach (bez sześciolatków), a w SP w Tylkowie 8 siedmiolatków w jednym oddziale (także bez sześciolatków),

• 2014/2015, w ZS-P w Pasymiu - 97 uczniów w czterech oddziałach (50 siedmiolatków i 47 sześciolatków), a w SP w Tylkowie w jednym oddziale podejmie naukę - 22 uczniów (10 siedmiolatków i 12 sześciolatków).

(dowód: akta kontroli str. 59) Według wyjaśnień Burmistrza, prognozy dotyczące liczby dzieci sześcio- i siedmioletnich, które rozpoczną naukę w latach szkolnych 2013/2014 i 2014/2015 ustalane były na podstawie liczby zameldowanych dzieci w poszczególnych obwodach szkół, przy założeniu „znikomej migracji”.

(dowód: akta kontroli str. 7, 8-10 pkt 5) W badanym okresie w Urzędzie nie określono warunków organizacyjnych jakie powinna spełniać szkoła, w której naukę w klasach pierwszych odbywają dzieci sześcioletnie, w tym dotyczących liczby planowanych oddziałów, kwalifikacji nauczycieli oraz przygotowania pomieszczeń. Burmistrz Miasta Pasymia wyjaśnił, że w jego ocenie, w latach szkolnych 2009/2010 - 2012/2013 nie było potrzeby określenia szczegółowych warunków organizacyjnych jakim powinna odpowiadać szkoła podstawowa, w której naukę w klasach pierwszych będą odbywały dzieci sześcioletnie ze względu na niewielką liczba takich dzieci. Podał przy tym, iż takie wymogi będą określone na rok szkolny 2014/2015, gdyż z prognoz wynika, że wówczas naukę w klasach pierwszych rozpocznie ok. 50 dzieci sześcioletnich.

(dowód: akta kontroli str. 7, 8-10 14-15 oraz 59) Burmistrz Miasta Pasymia podał, że oceniał i weryfikował arkusze organizacyjne szkół podstawowych, pod kątem zgodności zawartych w nich danych z prognozami wynikającymi z ewidencji ludności. Niewielkie rozbieżności co do liczby dzieci sześcioletnich mogą wynikać jedynie z migracji ludności.

(dowód: akta kontroli str. 7, 8-10 pkt 7) 2.3. W latach szkolnych 2009/2010 - 2012/2013 (do dnia kontroli) , Urząd nie dysponuje dokumentami wskazującymi o informowaniu rodziców o możliwości rozpoczęcia obowiązku szkolnego przez dzieci sześcioletnie w szkołach podstawowych. Burmistrz wyjaśnił, że informacje w tym zakresie przekazywane były na każdym spotkaniu z rodzicami w szkołach podstawowych oraz przedszkolach, z uwagi jednak „na zdecydowany brak zainteresowania rodziców”, nie prowadzono innych działań informacyjnych.

(dowód: akta kontroli str. 7, 8-10 pkt 9) Urząd nie dysponował dokumentacją potwierdzającą wywiązanie się Burmistrza w latach 2009-2012 z określonego w art. 5a ust. 4 ustawy o systemie oświaty obowiązku dotyczącego corocznego informowania Rady Miejskiej w Pasymiu o stanie realizacji zadań oświatowych. W złożonym wyjaśnieniu Burmistrz podał, że: w latach 2009-2012 informował radę miejską o stanie realizacji tych zadań lecz bez zastosowania formy pisemnej, ponieważ uznał że nie miał takiego obowiązku. Burmistrz podał ponadto, iż: „Z niewiadomych mi przyczyn w protokołach z posiedzeń Komisji „oświatowej”

wchodzącej w skład Rady Miejskiej w Pasymiu, nie zawarto wzmianek o przedstawieniu przeze mnie takich informacji.”

(dowód: akta kontroli str. 7, 8-10 pkt 8) NIK zwraca uwagę, że poprzez niezamieszczenie w protokołach posiedzeń ww. Komisji informacji, o których mowa wyżej, ograniczono możliwość dostępu do niej potencjalnie

Uwagi dotyczące badanej działalności

(8)

8

zainteresowanym osobom. Zgodnie bowiem z art. 19 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępne do informacji publicznej⁶, kolegialne organy władzy publicznej i organy pomocnicze zobowiązane są do sporządzania i udostępniania protokołów lub stenogramów swoich obrad.

2.4. W latach szkolnych 2009/2010 – 2012/2013 liczba uczniów w poszczególnych klasach pierwszych szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę wynosiła od 6 do 25. Nie przekraczała ona zatem limitu (26 uczniów), o którym mowa w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół⁷.

W ww. okresie nie wystąpiły też przypadki łączenia oddziałów klas pierwszych w prowadzonych przez Gminę szkołach podstawowych.

(dowód: akta kontroli str. 13) Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność Urzędu w zakresie zapewnienia warunków organizacyjnych do kształcenia uczniów sześcioletnich w prowadzonych szkołach podstawowych.

3. Organizacja dowożenia dzieci sześcioletnich do szkół

3.1. Stosownie do art. 17 ust. 3 ustawy o systemie oświaty, w latach szkolnych 2009/2010-2012/2013, uczniowie Szkoły Podstawowej w Pasymiu (wchodzącej w skład ZS-P w Pasymiu) oraz SP w Tylkowie (tj. dwóch szkół podstawowych, w których do klas pierwszych przyjęto dzieci sześcioletnie), mieli zapewniony przez Gminę bezpłatny transport i opiekę w trakcie przewozu. Dowozem do tych szkół objęto w roku szkolnym:

- 2009/2010 – 128 uczniów ZS-P w Pasymiu (w tym 17 uczniów klas pierwszych) oraz 52 uczniów SP w Tylkowie (sześciu uczniów klasy pierwszej),

- 2010/2011 – odpowiednio: 111 (15) i 59 (8), - 2011/2012 – 91 (20) oraz 62 (8),

- 2012/2013 – 112 (20), w tym trzech uczniów sześcioletnich oraz 63 (5), w tym jeden uczeń w wielu sześciu lat.

W ww. latach szkolnych rodzice nie występowali do Gminy z wnioskami o zwrot kosztów dowozu uczniów do szkół podstawowych na podstawie ww. art. 17 ust. 3 ustawy o systemie oświaty.

(dowód: akta kontroli str. 93) Obowiązek dowożenia i odwożenia dzieci do szkół realizowany był przez Gminę na podstawie sześciu umów zawartych z przewoźnikami, dotyczących okresu lat szkolnych:

2009/2010 (umowy z 15 lipca 2009 r. i 31 sierpnia 2009 r.), 2010/2011 (umowy z 3 i 31 sierpnia 2010 r.) oraz 2011/2012 i 2012/2013 (umowy z 12 i 31 sierpnia 2011 r.). W umowach tych zapisano m.in., że wykonawca przedmiotu umowy zapewnia wykwalifikowaną kadrę podczas przewozu dzieci.

(dowód: akta kontroli str. 61-89) Harmonogramy dowozu uczniów klas I (sześciolatków) były dostosowane do planów lekcyjnych w obu szkołach podstawowych. Ustalono, że w przypadku:

• ZS-P w Pasymiu:

- w roku szkolnym 2009/2010 r. uczniowie oczekiwali po dowozie na rozpoczęcie zajęć od 5 do 60 minut, a po zakończonych zajęciach – do 60 minut,

6 Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.

7 Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17 Opis stanu

faktycznego

(9)

9

- w roku szkolnym 2010/2011 – od 10 do 55 minut przed rozpoczęciem zajęć oraz od 65 do 125 minut po zakończonych zajęciach,

- w latach szkolnych 2011/2012 i 2012/2013 – odpowiednio: 10-50 minut oraz 5-125 minut.

• SP w Tylkowie:

- w roku szkolnym 2009/2010 – 20-45 minut przed lekcjami oraz 50-125 minut po zakończonych lekcjach,

- w roku szkolnym 2010/2011 – 30-55 minut przed lekcjami oraz 50-125 minut po lekcjach,

- w latach szkolnych 2011/2012 i 2012/2013 – 40-55 minut przed lekcjami oraz do 125 minut po lekcjach.

(dowód: akta kontroli str. 90-91) Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność Urzędu w zakresie organizacji dowożenia uczniów do szkół podstawowych, w tym dzieci sześcioletnich uczęszczających do klas pierwszych.

4. Realizacja programu „Radosna szkoła”

W latach 2009-2012 (do 30 września 2012 r.) Gmina Pasym nie uczestniczyła w realizacji programu „Radosna szkoła”, którego celem było dofinansowanie zakupu pomocy do miejsc zabaw w szkole oraz utworzenie lub modernizacja szkolnych placów zabaw.

Według stanu na 30 września 2012 r. w ZS-P w Pasymiu (przy przedszkolu) oraz w SP w Tylkowie (wg danych z Systemu Informacji Oświatowej) utworzone były place zabaw (od 2009 r.). Plac zabaw utworzony był także przy placówce prowadzonej przez Gminę do 31 sierpnia 2012 r., tj. przy Szkole Podstawowej w Gromie.

Burmistrz wyjaśnił, że podstawowym powodem nieprzystąpienia do programu „Radosna szkoła” był brak środków na zapewnienie wkładu własnego.Gmina prowadziła wówczas wiele innych wcześniej rozpoczętych inwestycji i sytuacja finansowa Gminy nie pozwoliła na podejmowanie decyzji powodujących dodatkowe obciążenie budżetu.

(dowód: akta kontroli str. 8-10 pkt 10) NIK zwraca jednak uwagę, że stosownie do postanowień § 3 ust. 4, pkt. 1 i ust. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lipca 2009 r⁸, wkład własny w programie

„Radosna szkoła” mógł stanowić zarówno wkład finansowy, jak również rzeczowy, który obejmował przygotowanie sali z przeznaczeniem na miejsce zabaw w szkole.

Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność w zbadanym zakresie.

IV. Wnioski

Przedstawiając powyższe uwagi i oceny wynikające z ustaleń kontroli, Najwyższa Izba Kontroli, na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r., wnosi o:

1. Wystąpienie do Rady o podjęcie uchwały o ustaleniu sieci prowadzonych przez gminę publicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach

8 w sprawie form i zakresu finansowego wspierania organów prowadzących w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w klasach I-III szkół podstawowych i ogólnokształcących szkół muzycznych I stopnia (Dz. U. Nr 110, poz. 915 ze zm.)

Uwagi dotyczące badanej działalności

Wnioski pokontrolne

(10)

10

podstawowych, stosownie do wymogu określonego w art. 14a ust. 1 ustawy o systemie oświaty.

2. Dokumentowanie faktu informowania Rady o realizacji zadań oświatowych w treści protokołów z jej posiedzeń.

V. Pozostałe informacje i pouczenia

Wystąpienie pokontrolne zostało sporządzone w dwóch egzemplarzach; jeden dla kierownika jednostki kontrolowanej, drugi do akt kontroli

Zgodnie z art. 54 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli kierownikowi jednostki kontrolowanej przysługuje prawo zgłoszenia na piśmie umotywowanych zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, w terminie 21 dni od dnia jego przekazania. Zastrzeżenia zgłasza się do dyrektora Delegatury NIK w Olsztynie.

Zgodnie z art. 62 ustawy o NIK proszę o poinformowanie Najwyższej Izby Kontroli, w terminie 21 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego, o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków pokontrolnych oraz o podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań.

W przypadku wniesienia zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, termin przedstawienia informacji liczy się od dnia otrzymania uchwały o oddaleniu zastrzeżeń w całości lub zmienionego wystąpienia pokontrolnego.

Olsztyn, dnia … stycznia 2013 r.

Kontrolerzy Stanisław Bubiński

główny specjalista kontroli państwowej

...

podpis

Piotr Wanic

główny specjalista kontroli państwowej

...

Prawo zgłoszenia zastrzeżeń

Obowiązek poinformowania NIK o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków