KOD ZDAJÑCEGO
ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM
GEOGRAFIA
POZIOM PODSTAWOWY Czas pracy 120 minut Instrukcja dla zdajàcego
1. Sprawdê, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 11 stron (zada-
nia 1–28) oraz barwnà map´. Ewentualny brak zg∏oÊ prze- wodniczàcemu zespo∏u nadzorujàcego egzamin.
2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym
przy ka˝dym zadaniu.
3. Pisz czytelnie. U˝ywaj d∏ugopisu/pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
4. Nie u˝ywaj korektora, a b∏´dne zapisy wyraênie prze-
kreÊl.
5. Pami´taj, ˝e zapisy w brudnopisie nie podlegajà ocenie.
6. Podczas egzaminu mo˝esz korzystaç z linijki, lupy oraz
kalkulatora.
˚yczymy powodzenia!
Za rozwiàzanie wszystkich zadaƒmo˝na otrzymaç
∏àcznie 50 punktów.
PESEL ZDAJÑCEGO
Wpisuje zdajàcy przed rozpocz´ciem pracy Miejsce na identyfikacj´ szko∏y
LISTOPAD ROK 2008
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Do rozwiàzania zadaƒ od 1 do 10 wykorzystaj barwnà map´ Pojezierza ¸agowskiego oraz w∏a- snà wiedz´.
Zadanie 1. (2 pkt)
Podaj dwa elementy Êrodowiska naturalnego, a nast´pnie wska˝ ró˝nice mi´dzy nimi w polach E4 i E1.
Zadanie 2. (2 pkt)
Podaj dwie cechy dotyczàce linii brzegowej i g∏´bokoÊci jezior: ¸agowskiego i Ciecz (TrzeÊniow- skiego).
1.
2.
Zadanie 3. (2 pkt)
Oblicz wysokoÊç bezwzgl´dnà najni˝szego punktu misy jeziornej Jeziora ¸agowskiego.
Obliczenia:
Odpowiedê: ...
Zadanie 4. (2 pkt)
Wska˝ na mapie miejscowoÊç, w której mo˝na sp´dziç czas wolny w bliskim kontakcie z przy- rodà. Uzasadnij swój wybór.
MiejscowoÊç: ...
Uzasadnienie:
Zadanie 5. (1 pkt)
Wymieƒ trzy elementy infrastruktury turystycznej ¸agowa.
1.
2.
Element Êrodowiska
naturalnego E4 E1
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Geografia. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
Zadanie 6. (3 pkt)
Opisz tras´ biegnàcà wzd∏u˝ szlaków turystycznych od Rybakówki (pole E1) do Jeziora Czar- nego (pole E2). W opisie uwzgl´dnij po dwa elementy dotyczàce: koloru szlaków, kierunku mar- szu oraz mijanych po drodze obiektów.
Zadanie 7. (1 pkt)
Wymieƒ trzy formy ochrony przyrody, jakie stosuje si´ na przedstawionym na mapie obszarze.
1.
2.
3.
Zadanie 8. (1 pkt)
Podaj dla miejscowoÊci Walewice, Koryta, Jemio∏ów, ¸agówek jednà wspólnà cech´ dotyczàcà zale˝noÊci zabudowy od warunków naturalnych.
Zadanie 9. (2 pkt)
WykreÊl w zdaniach stwierdzenia nieprawdziwe.
Przedstawiony na mapie obszar przedstawia krajobraz staroglacjalny / m∏odoglacjalny charakteryzujàcy si´ dobrze / êle zachowanà rzeêbà polodowcowà. O cechach tej rzeêby Êwiadczy du˝a liczba jezior polo- dowcowych / jezior deltowych. Wyst´pujàce na tym obszarze gleby sà urodzajne / nieurodzajne.
Zadanie 10. (2 pkt)
Oceƒ przydatnoÊç dla turystyki pieszej zachodniej cz´Êci przedstawionego na mapie obszaru.
Uzasadnij swojà ocen´ za pomocà dwóch argumentów.
Zadanie 11. (1 pkt)
Uzupe∏nij zdanie, podajàc odpowiedni czas obrotu Ziemi.
Ziemia obróci si´ o kàt:
1. 360° podczas ...
2. 15° podczas ...
3. 1° podczas ...
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Zadanie 12. (1 pkt)
Na za∏àczonym rysunku podpisz odpowiednio: krater, komor´ magmowà, sto˝ek paso˝ytniczy.
Zadanie 13. (2 pkt)
Mapa przedstawia przebieg Êrednich miesi´cznych temperatur powietrza na obszarze Polski w styczniu.
PodkreÊl w∏aÊciwe stwierdzenia, tak aby powsta∏e zdania by∏y prawdziwe.
1. Izotermy Êrednich miesi´cznych temperatur powie- trza na obszarze Polski w styczniu majà przebieg po-
∏udnikowy / równole˝nikowy.
2. Ârednie miesi´czne temperatury powietrza na ob- szarze Polski w styczniu malejà wraz z przesuwaniem si´ na wschód / zachód.
3. Najni˝sze Êrednie miesi´czne temperatury powie- trza w styczniu wyst´pujà na Pobrze˝u Koszaliƒ- skim / Pojezierzu Suwalskim.
Zadanie 14. (1 pkt)
Podaj g∏ówny czynnik wp∏ywajàcy na rozk∏ad rocznej amplitudy temperatury powietrza na ob- szarze Polski.
...
...
...
...
Bydgoszcz
Poznaƒ Zielona Góra Gorzów Wlkp.
Szczecin
Kraków Rzeszów Warszawa Gdaƒsk
Olsztyn
Bia∏ystok Toruƒ
Wroc∏aw
¸ódê
Katowice Kielce Opole
Lublin
0 100 km
–5 –4 –3 –2 –1 0 °C
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Geografia. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
Zadanie 15. (2 pkt)
Podaj nazwy sposobów ograniczenia erozji gleb przedstawione na fotografiach.
1.
2.
Zadanie 16. (3 pkt)
Na podstawie wykresu przedstawiajàcego przebieg granicy wieloletniego (wiecznego) Êniegu i w∏asnej wiedzy wykonaj podane polecenia.
a) Scharakteryzuj pod wzgl´dem wysokoÊci przebieg granicy wieloletniego Êniegu w strefie mi´- dzyzwrotnikowej.
b) Podaj dwie przyczyny wp∏ywajàce na wysokoÊç przebiegu granicy wieloletniego Êniegu w strefie mi´dzyzwrotnikowej.
1.
2.
równik zwrotnik Kozioro˝ca koło podbiegunowe południowe
koło podbiegunowe północne zwrotnik Raka
0 66°33’ 23°27’ 0° 23°27’ 66°33’
2000 4000 6000
0 2000 4000 6000
m n.p.m. m n.p.m.
2 1
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Zadanie 17. (1 pkt)
Na za∏àczonej rycinie przedstawiono ró˝ne typy wydm. Podpisz rysunek barchanu literà A.
Zadanie 18. (2 pkt)
Podaj dwa pozytywne i dwa negatywne skutki wspó∏czesnej (po 2004 r.) emigracji Polaków.
Zadanie 19. (1 pkt)
Przyporzàdkuj nazwom organizacji gospodarczych na Êwiecie ich skróty.
a) Pó∏nocnoamerykaƒski Uk∏ad Wolnego Handlu A) NAFTA b) Organizacja Krajów Eksportujàcych Rop´ Naftowà B) ASEAN c) Organizacja Wspó∏pracy Gospodarczej i Rozwoju C) OPEC
D) OECD a –.... b –.... c –....
Zadanie 20. (2 pkt)
Podaj dwa argumenty wskazujàce na ucià˝liwoÊç mieszkania we wspó∏czesnych wielkich miastach.
1.
2.
Skutki migracji:
pozytywne negatywne
kierunek wiatru
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Geografia. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
Zadanie 21. (1 pkt)
Na podstawie tabeli podaj po jednym przyk∏adzie paƒstwa, w którym dany rodzaj energii do- minuje w strukturze produkcji energii elektrycznej.
1) energia cieplna: ...
2) energia wodna: ...
3) energia atomowa: ...
Zadanie 22. (3 pkt)
Na podstawie zamieszczonej w zadaniu 21 tabeli wykonaj diagram ilustrujàcy struktur´ pro- dukcji energii elektrycznej w Szwecji. Dobierz odpowiednià jednostk´.
Struktura produkcji energii elektrycznej [%] Produkcja energii elektrycznej na 1 mieszkaƒca
(w kWh) elektrownie
cieplne wodne atomowe pozosta∏e
Austria 28 69 – 3 7 761
Bia∏oruÊ 100 – – – 3 075
Francja 10 13 76 1 8 728
Grecja 91 7 – 2 4 923
Holandia 91 – 4 5 5 557
Litwa 20 3 77 – 5 442
Niemcy 63 4 30 3 7 135
Norwegia 1 99 – – 27 332
Polska 97 3 – – 4 038
Czechy 77 3 19 1 7 020
S∏owacja 35 17 48 – 5 677
Szwecja 6 54 37 3 15 847
Ukraina 50 7 43 0 3 873
Wlk. Brytania 74 1 23 2 6 635
W∏ochy 80 17 – 3 4 496
...
– ...
...
...
...
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Zadanie 23. (2 pkt)
Na podstawie zamieszczonej tabeli oraz w∏asnej wiedzy, wypisz dwie prawid∏owoÊci dotyczàce paƒstw o najwi´kszej g´stoÊci zaludnienia.
1.
2.
Zadanie 24. (3 pkt)
Na podstawie opisów rozpoznaj konflikty wspó∏czesnego Êwiata i uzupe∏nij tabel´.
Zadanie 25. (2 pkt)
Podaj trzy cechy rolnictwa ekologicznego.
1.
2.
Paƒstwa o najwi´kszej g´stoÊci zaludnienia (os./km2)
Monako 16 946
Singapur 5 194
Watykan 1 746
Malta 1 217
Bahrajn 1 043
Malediwy 987
Bangladesz 913
Tajwan 633
Mauritius 620
Opis konfliktu Miejsce konfliktu
W latach 1979–1989 kraj ten by∏ okupowany przez wojska radzieckie. W 1990 r. w∏adz´ przej´li talibowie, którzy utworzyli paƒstwo wyznaniowe. W 2001 r., w odpowiedzi na ataki terrorystyczne w Nowym Jorku, USA wystàpi∏y zbrojnie przeciwko talibom i wspieranym przez nich organizacjom terrorystycznym.
W 2003 r. obalono re˝im Saddama Husajna, a jego samego stracono w 2007 r. Sytuacja w tym kraju jest ciàgle nieusta- bilizowana, a wojska koalicji zmagajà si´ z bojówkami ter- rorystycznymi.
Przyczynami tego konfliktu by∏y utrata niepodleg∏oÊci, a nast´pnie prowadzona polityka wynaradawiania przez Rosj´ oraz walka o kontrol´ wydobycia ropy naftowej i ga- zu ziemnego. Akcje terrorystyczne prowadzone przez bo- jówki rekrutujàce si´ z mieszkaƒców tej kaukaskiej republi- ki budzà kontrowersje na Êwiecie.
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Geografia. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
Zadanie 26. (2 pkt)
D∏ugoÊç sieci kolejowej w Polsce maleje: w 1990 r. wynosi∏a ponad 26 tys. km, a w 2004 ju˝ tylko 20,2 tys. km. Podaj trzy przyczyny zmniejszania si´ d∏ugoÊci sieci kolejowej w naszym kraju.
1.
2.
3.
Zadanie 27. (2 pkt)
Wykres przedstawia wartoÊç eksportu Polski do nowych paƒstw cz∏onkowskich UE w pierwszych kwarta∏ach 2004 r. i 2005 r. Na jego podstawie wykonaj podane ni˝ej polecenia.
a) Wska˝ ogólnà tendencj´ polskiego eksportu do nowych paƒstw cz∏onkowskich Unii Europejskiej.
b) Podaj nazw´ kraju, z którym uzyskaliÊmy najwi´kszà dynamik´ wzrostu wartoÊci eksportu.
Zadanie 28. (1 pkt)
Wymieƒ dwa polskie parki narodowe le˝àce nad Morzem Ba∏tyckim.
1.
2.
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 mln z∏
Estonia
S∏owacja
W´gry
Czechy
¸otwa
Litwa
I–III 2004 (w mln z∏) I–III 2005 (w mln z∏) 154
256
941
1264 1706
2105
1318
2660 333
367
812 1282
