Nabycie posiadania

(1)

Nabycie posiadania

(2)

Nabycie posiadania

Paulus, D. 41,2,3,1: „Nabywamy zaś posiadanie przez fizyczne zawładnięcie [rzeczy] i zamiar posiadania, nie zaś

przez samo zawładnięcie czy przez sam zamiar”

Paulus, Sententiae 5,2,1: „Posiadanie nabywamy (…) zawsze przez nasz zamiar, przez zawładnięcie zaś albo nasze, albo

innej osoby.”

Paulus, D. 41,2,3,3: „Neratius i Proculus [są zdania], że nie możemy nabyć posiadania przez sam zamiar, jeżeli nie

poprzedza go naturalne [faktyczne] władanie rzeczą.”

(3)

Nabycie corpore et animo

corpus corpus

Nabycie pierwotne Nabycie pierwotne

Akt objęcia rzeczy w fizyczne władanie musiał być wyraźny Akt objęcia rzeczy w

fizyczne władanie musiał być wyraźny

Przeniesienie posiadania Przeniesienie

posiadania

Rzeczy ruchome:

początkowo Wydanie rzeczy z ręki do ręki

Rzeczy ruchome:

początkowo Wydanie rzeczy z ręki do ręki

Nieruchomości:

początkowo wejście na grunt i obejście go

w całości Nieruchomości:

początkowo wejście na grunt i obejście go

w całości

animus animus

Nabycie pierwotne Nabycie pierwotne

Akt fizycznego zawładnięcia rzeczą

przy użyciu siły świadczył o woli Akt fizycznego zawładnięcia rzeczą

przy użyciu siły świadczył o woli

Przeniesienie posiadania Przeniesienie

posiadania

O woli świadczył charakter

porozumienia między stronami (causa

possessionis) O woli świadczył

charakter

porozumienia między stronami (causa

possessionis)

(4)

Zmiany w zakresie corpus przy nabyciu posiadania

Paulus. D. 41,2,1,21: „Nie jest zaś konieczne dla nabycia fizyczne zawładniecie rzeczą czy dotknięcie jej, lecz wystarczy

samo objęcie jej wzrokiem i wolą, co dotyczy zwłaszcza tych rzeczy, które z powodu wielkiego ciężaru nie mogą być poruszone, jak na przykład kolumny, które uważa się za

wydane, jeżeli porozumienie nastąpiło w ich pobliżu.”

Papinianus, D. 18,1,74: „Uważa się, ze posiadanie towarów znajdujących się w magazynach zostało przeniesione przez

samo wydanie kluczy, jeśli zostały one wydane w pobliżu magazynów (…)”

(5)

Wejście na grunt i obejście go

w całości Wejście na

grunt i obejście go

w całości

Objęcie gruntu wzrokiem i

wolą Objęcie

gruntu wzrokiem i

wolą

(6)

Objęcie rzeczy w

fizyczne władanie

Objęcie rzeczy w

fizyczne władanie

Traditio

instrumenti Traditio

instrumenti

(7)

Nabycie wyjątkowe solo animo

Gaius, D. 41,2,9,5: „Niekiedy nawet sama wola, bez wydania rzeczy, wystarczy do przeniesienia posiadania, jeżeli na przykład rzecz, której ci użyczyłem lub wynająłem albo którą oddałem ci na przechowanie, później ci sprzedam: chociaż nie

wręczyłem ci rzeczy tego tytułu, to jednak dlatego, ze godzę się, aby była ona odtąd u ciebie na podstawie kupna, czynię ją

twoją.”

Celsus, D. 41,2,18 pr.: „To, co posiadam w swoim imieniu, mogę również posiadać w imieniu cudzym: nie zmieniam bowiem wówczas podstawy mego posiadania, lecz przestaję posiadać, a innego z moją pomocą czynię posiadaczem. (…)”

Paulus, D. 41,2,3,19: „O tym także pouczali starzy prawnicy, że nikt nie może sam zmienić podstawy swego posiadania.”

(8)

Nabycie solo

animo

bez wręczania rzeczy (corpus)

jedynie przez zmianę

dotychczasowej podstawy władania (animus)

zmiana na podstawie

porozumienia stron

(9)

Nabycie posiadania

solo animo Nabycie posiadania

solo animo

Traditio brevi manu

przeniesienie posiadania na dzierżyciela na mocy samej umowy między

stronami - dotychczasowy dzierżyciel stawał się

posiadaczem przeniesienie posiadania na dzierżyciela na mocy samej umowy między

stronami - dotychczasowy dzierżyciel stawał się

posiadaczem

Constitutum possessorium

przeniesienie posiadania na mocy

samej umowy z nabywcą, przy czym

dotychczasowy posiadacz pozostaje nadal dzierżycielem, z

tym że w imieniu nowego nabywcy

przeniesienie posiadania na mocy

samej umowy z nabywcą, przy czym

dotychczasowy posiadacz pozostaje nadal dzierżycielem, z

tym że w imieniu nowego nabywcy

(10)

Początkowo niemożliwe, oprócz nabycia przez prokuratora w interesie właściciela i opiekuna w interesie dzieci

Justynian dopuścił bez przeszkód

Osoby wolne i niepodległe

władzy Osoby wolne i niepodległe

władzy Za pośrednictwem osób

podległych władzy

(wolnych i niewolników) możliwe nabycie

posiadania rzeczy do peculium

Za pośrednictwem osób podległych władzy

(wolnych i niewolników) możliwe nabycie

posiadania rzeczy do peculium

Właściciel stawał się posiadaczem corpore et animo, nawet gdy

niewolnik nabył rzecz bez jego wiedzy, chyba że rzecz nabyta w drodze przestępstwa

Właściciel stawał się posiadaczem corpore et animo, nawet gdy

niewolnik nabył rzecz bez jego wiedzy, chyba że rzecz nabyta w drodze przestępstwa

Osoby podległe

władzy Osoby podległe

władzy

Nabycie posiadania przez inne osoby