Prawne formy orzekania

Prawne formy orzekania

Mgr Diana Szwejser

Zakład postępowania administracyjnego i

sądownictwa administracyjnego

Rodzaje rozstrzygnięć

• Decyzja

• Ugoda

• Postanowienie

• Decyzja – obejmuje stosowanie prawa materialnego i procesowego, jest też w pewnym zakresie wyznaczana przez prawo ustrojowe

• Cechy decyzji:

- Akt kwalifikowany, będący przejawem woli organu

- Wydawana na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów prawa

- Forma władcza - Zewnętrzna

- Rozstrzygająca konkretną sprawę co do konkretnej osoby

- Wydawana w postępowaniu o prawnie unormowanej procedurze

Decyzja c.d.- zakres stosowania

• Jest wydawana po zakończeniu wszystkich czynności

postępowania i albo kończy sprawę – decyzja ostateczna Albo zamyka postępowanie w jednej instancji i podlega weryfikacji w trybie wniesienia zwykłych środków

zaskarżenia –decyzja nieostateczna.

• Decyzja częściowa – jeśli przedmiot sprawy jest podzielny i można orzec o jakiś konkretnych prawach lub obowiązkach przed końcem wszystkich czynności postępowania.

• Decyzja może mieć różne formy – np. zezwolenie, koncesja, zgoda.

Składniki decyzji

• Art.. 107

• Przepisy szczególne mogą wprowadzać także inne

• Cechy, które decyzja musi zawierać by wywierać skutki prawne:

- Oznaczenie organu - Wskazanie adresata - Rozstrzygnięcie

- Podpis

• Jeśli chodzi o uzasadnienie faktyczne – art. 107 parag. 3- należy wskazać fakty, które organ uznał za udowodnione, dowody na ich poparcie, przyczyny dla których innym dowodom nie dał wiary.

• Uzasadnienie prawne- przytoczenie podstawy prawnej decyzji z przytoczeniem przepisów prawa

• Odstąpienie od uzasadnienia- uwzględnia żądanie strony (brak jest stron

spornych) albo gdy z dotychczasowych przepisów ustawowych wynikała możliwość zaniechania lub ograniczenia uzasadnienia ze względu na interes bezpieczeństwa Państwa lub porządek publiczny. Uzasadnienie jest konieczne w przypadku decyzji wydanych na skutek odwołania.

Doręczenie decyzji stronom

• Na piśmie lub w formie dokumentu elektronicznego – wyjątek ustne z adnotacją w protokole- art. 109 w zw. z art. 14 parag. 2

• Decyzja wiąże i organ i stronę od daty doręczenia lub ogłoszenia– art. 110

• Wykonalność decyzji:

- Decyzja nieostateczna – wykonalna tyko wtedy gdy:

1. nadano jej rygor natychmiastowej wykonalności 2. jest wykonalna z mocy prawa,

3. w terminie nie wniesiono odwołania, 4. jest zgodna z żądaniem wszystkich stron

- Decyzja ostateczna- wykonalna po wydaniu, chyba że organ nadzoru wstrzyma wykonanie

Skutki decyzji

• Związanie organu i strony

• Domniemanie prawidłowości (ważności)- decyzja jest prawidłowa dopóki nie zostanie obalona albo przez prawomocne orzeczenie sądu admi albo organ admin w trybie zwyczajnym lub w trybach nadzwyczajnych.

• Decyzja nie jest kierowana do innych podmiotów niż strona

• Wydawana na podstawie przepisów materialnych,

uzupełniona przez procesowe normy

Rektyfikacja decyzji

• Uzupełnienie – przysługuje stronie i organowi w ciągu 14 dni od doręczenia, dotyczy rozstrzygnięcia i pouczeń art.

111. uzupełnienie w formie postanowienia od którego doręczenia biegnie termin na środki zaskarżenia

• Prostowanie błędów i omyłek- z urzędu lub na żądanie, forma postanowienia – dotyczy błędów pisarskich,

rachunkowych, oczywistych omyłek. Błędne pouczenie nie może powodować negatywnych skutków dla strony. Może nastąpić w każdym czasie

• Wykładnia orzeczenia- tylko na żądanie strony lub organu egzekucyjnego – jeśli są wątpliwości co do treści, zakresu praw lub obowiązków, terminu skutków prawnych

Postanowienia

• Obok decyzji główna forma działania organów adm

• Stanowią niejednorodną grupę:

- Mogą dotyczyć istoty sprawy i wywierać skutki materialnoprawne – np. postanowienie organu współdziałającego w sprawie – art. 106

- Procesowe np. o ukaraniu grzywną

• Ich przedmiotem jest pozytywny lub negatywny wpływ na dalsze postępowanie –przywrócenie lub odmowa

przywrócenia terminu do wniesienia odwołania

• Są wydawane na podstawie przepisów prawa procesowego

• Krąg adresatów: strony ale także osoby trzecie np. biegli

Forma i elementy postanowienia

• Musi zawierać te same elementy co decyzja plus dodatkowo: oznaczenie także innych adresatów,

uzasadnienie tylko wtedy, gdy podlegają zażaleniu lub skardze oraz jeżeli zostały wydane po rozpoznaniu

zażalenia

• Z zasady ogłasza się ustnie, pisemnie – jeśli przysługuje na nie zażalenie lub skarga

• Odstąpić od uzasadnienia: uwzględnia żądanie strony (brak jest stron spornych) albo gdy z dotychczasowych przepisów ustawowych wynikała możliwość zaniechania lub ograniczenia uzasadnienia ze względu na interes

bezpieczeństwa Państwa lub porządek publiczny.

Skutki postanowień

• Art.. 110- związanie od chwili ogłoszenia lub doręczenia

• Wykonalne z chwilą ogłoszenia –można wstrzymać na podstawie art. 143

• Można je rektyfikować – tak samo

uzupełnienie w ciągu 14 dni postanowieniem, sprostowanie omyłki w każdym czasie oraz

wykładnia na żądanie

Ugoda

• Wynika z zasady ugodowego załatwiania spraw – art. 13- sprawy w których uczestniczą strony o spornych interesach, mogą być

załatwiane na drodze ugody, sporządzonej przed organem. Można ją zawrzeć:

• Jeśli sprawa jest w toku

• Jeśli mamy więcej niż 1 stronę

• Przemawia za tym charakter sprawy

• Przyspieszy to postępowanie

• Przepis prawa nie stoi na przeszkodzie np. postępowanie wywłaszczeniowe

• Zawarcie ugody zastępuje decyzję art. 121, może być zawarta albo w post. I instancji a nawet w trakcie postępowania odwoławczego.

Forma i skutki ugody

• Przed zawarciem ugody- organ odracza wydanie decyzji i wyznacza termin na jej zawarcie, jeżeli złożą one zgodne oświadczenie o zamiarze jej zawarcia –art. 116.

• Forma pisemna, zawarcie utrwala się w protokole. Ugodę podpisują strony i organ , protokół sam pracownik.

• Ugoda musi być zatwierdzona – dokonuje tego organ:

- Odmowa – jeśli została zawarta z naruszeniem prawa, nieuwzględnia stanowiska organu współdziałającego, narusza interes społeczny lub słuszny interes stron.

- Forma odmowy i zatwierdzenia to postanowienie – 7 dni od zawarcia ugody.

- Zatwierdzona ugoda- skutki jak dla decyzji

• Wykonalność ugody – z dniem w którym postanowienie o jej zatwierdzeniu stało się wykonalne

• Jeśli ugoda została zawarta w post. Odw. To zgodnie z art. 119 parag. 2 z dniem w którym stało się ostateczne postanowienie zatwierdzające ugodę, traci moc decyzja organu pierwszej instancji, o czym zamieszcza się wzmiankę w tym postanowieniu.