SOIL SCIENCE ANNUAL
Vol. 67 No. 3/2016: 103-116
* Dr. M. Œwitoniak, swit@umk.pl
DOI: 10.1515/ssa-2016-0013
WSTÊP
Umiêdzynarodowienie polskiej nauki przyczyni-³o siê do dynamicznych zmian priorytetów wydaw-nictw naukowych, równie¿ tych poruszaj¹cych tema-tykê gleboznawcz¹. Kryteria oceny dorobku nauko-wego, ustalone przez Ministerstwo Nauki i Szkolnic-twa Wy¿szego oraz agencje rozdzielaj¹ce œrodki na badania, preferuj¹ publikacje w jêzyku angielskim, uwa¿anym obecnie za uniwersalny w sferze kontak-tów naukowych. Publikowanie w jêzyku angielskim ma przede wszystkim zwiêkszyæ wp³yw krajowej myœli naukowej na rozwój nauki œwiatowej. „Umiê-dzynarodowienie” czasopism, rozumiane jako rezy-gnacja z jêzyka narodowego i zmiana oficjalnego jê-zyka wydawniczego na angielski odbywa siê na ca-³ym œwiecie i dotyczy nawet takich krajów jak Chiny (np. Pedosphere) i Niemcy (np. Journal of Plant Nutrition and Soil Science). Nieco odmienn¹ œcie¿k¹ pod¹¿y³o Rosyjskie Towarzystwo Gleboznawcze, któ-re utrzyma³o rosyjskojêzycznoœæ Pochvovedenia, a jednoczeœnie wydaje jego anglojêzyczn¹ wersjê – Eurasian Soil Science.
Nowe kryteria oceny publikacji naukowych istot-nie wp³ynê³y rówistot-nie¿ na polskie wydawnictwa w za-kresie nauk o glebie i pokrewnych dziedzin. Mono-grafie naukowe wydawane s¹ coraz czêœciej jedynie w jêzyku angielskim (np. Charzyñski 2006, Degór-ski 2007, StuczyñDegór-ski 2007, Œwitoniak i CharzyñDegór-ski
2014) lub w wersjach dwujêzycznych, polsko-angiel-skich (np. Skiba i in. 2002, Kaba³a (red.) 2015). Poza czasopismem Polish Journal of Soil Science, które zawsze publikowa³o artyku³y w jêzyku angielskim, inne czasopisma, w tym Roczniki Gleboznawcze (obec-nie Soil Science Annual), zosta³y zmuszone do ca³ko-witego przestawienia siê lub preferowania publikacji w jêzyku angielskim (Zeszyty Problemowe Postêpów Nauk Rolniczych, Archiwum Ochrony Œrodowiska, Ochrona Œrodowiska i Zasobów Naturalnych, Acta Agrophysica i in.). Do wyj¹tków nale¿¹ czasopisma utrzymuj¹ce jêzyk polski jako podstawowy jêzyk wy-dawniczy (np. Sylwan). Równoczeœnie dzia³a kilka czasopism, od pocz¹tku nastawionych na publikowa-nie wy³¹czpublikowa-nie po angielsku (np. Journal of Elementology, Polish Journal of Environmental Studies, International Agrophysics). Publikowanie wyników badañ gleboznawczych w jêzyku angielskim jest zatem koniecznoœci¹. T³umaczenie tekstów na-ukowych mo¿e jednak¿e przysparzaæ wielu proble-mów, szczególnie w odniesieniu do nazewnictwa spe-cjalistycznego, przewa¿nie nieobecnego w s³owni-kach ogólnych. Jest to zw³aszcza istotne w przypad-ku gleboznawczej nomenklatury klasyfikacyjnej, po-niewa¿ u¿ywane okreœlenia powinny odnosiæ siê do konkretnych jednostek taksonomicznych, których koncepcje i definicje z czasem siê zmieniaj¹. Dowol-noœæ w t³umaczeniu nomenklatury klasyfikacyjnej, w tym stosowanie przestarza³ych okreœleñ, wprowa-MARCIN ŒWITONIAK1*, CEZARY KABA£A2, PRZEMYS£AW CHARZYÑSKI1
1Uniwersytet Miko³aja Kopernika w Toruniu, Wydzia³ Nauk o Ziemi, Katedra Gleboznawstwa i Kszta³towania Krajobrazu,
ul. Lwowska 1, 87-100 Toruñ
2Uniwersytet Przyrodniczy we Wroc³awiu, Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Œrodowiska, ul. Grunwaldzka 53, 50-357 Wroc³aw
Propozycja anglojêzycznych nazw jednostek
Systematyki gleb Polski
Streszczenie: W artykule przedstawione zosta³y propozycje t³umaczenia na jêzyk angielski wszystkich jednostek glebowych
wymienionych w Systematyce gleb Polski (2011), w randze od rzêdów do podtypów. Propozycje te opracowane zosta³y w oparciu o kwerendê najnowszej literatury krajowej i zagranicznej przy zastosowaniu kryteriów umo¿liwiaj¹cych wypracowanie jednolitego i konsekwentnego systemu nazewnictwa. Ze wzglêdu na brak systemu t³umaczenia najnowszej wersji Systematyki gleb Polski, punktem wyjœcia dla propozycji by³a anglojêzyczna nomenklatura opracowana w ramach jej czwartego wydania z 1989 roku. W stosunku do niej zaproponowano wiele poprawek i uzupe³nieñ. Opracowany jednolity i wyczerpuj¹cy system t³umaczenia takso-nów glebowych pozwoli w przysz³oœci unikn¹æ nieporozumieñ i nieœcis³oœci nomenklaturowych w anglojêzycznych pracach pol-skich autorów, odnosz¹cych siê bezpoœrednio do jednostek Systematyki gleb Polski (2011).
S³owa kluczowe: Systematyka gleb Polski, t³umaczenia jednostek glebowych, nomenklatura glebowa
dza znaczne zamieszanie i mo¿e byæ powodem nie tylko nieporozumieñ jêzykowych, ale nawet b³êdów interpretacyjnych.
Wczeœniejsze wydania Systematyki gleb Polski (SgP 1974, 1989) podaj¹ propozycje t³umaczenia wszystkich taksonów. Trzecie wydanie SgP (1974) zawiera kilkudziesiêciostronicowe streszczenie w jê-zyku angielskim, w którym ujêto nie tylko nazwy klas, typów i podtypów gleb, ale tak¿e obszerne opisy tych jednostek. Niew¹tpliwie przyczynia³o siê to do pro-mocji polskiej myœli gleboznawczej poza granicami naszego kraju. W czwartym wydaniu Systematyki z 1989 roku umieszczona zosta³a jedynie tabela z t³u-maczeniami nazw jednostek. Konsekwentne publiko-wanie t³umaczenia nazw gleb przyczyni³o siê do ich powszechnego i w miarê jednolitego stosowania w wiêkszoœci ówczesnych opracowañ anglojêzycznych. Pi¹ta edycja Systematyki gleb Polski (2011), w skró-cie okreœlana dalej SgP5, zawiera streszczenie w jê-zyku angielskim z ogólnym opisem podstawowych za³o¿eñ klasyfikacji i jedynie nazwami taksonów naj-wy¿szej rangi – rzêdów. Jednostki znajduj¹ce siê na ni¿szych poziomach hierarchii nie zosta³y uwzglêd-nione. W publikacjach anglojêzycznych wydanych po 2011 roku stosuje siê zatem ci¹gle t³umaczenia nazw typów lub podtypów zaczerpniête ze starszych wer-sji systematyki. Jest to o tyle problematyczne, ¿e SgP5 wprowadzi³a wiele nowych lub istotnie zmienionych taksonów. Oprócz tego, ze wzglêdu na postêp wie-dzy lub ewolucjê koncepcji gleboznawczych na œwie-cie, pewne dotychczasowe propozycje t³umaczenia wymagaj¹ weryfikacji i korekty.
Mo¿na domyœliæ siê, ¿e SgP5 zrezygnowa³a z t³u-maczenia jednostek ni¿szego rzêdu na rzecz odpo-wiedników tych jednostek w klasyfikacjach miêdzy-narodowych, to jest FAO-WRB (IUSS Working Group 2007) i Soil Taxonomy (Soil Survey Staff 2014), wy-mienionych w aneksie do systematyki. Jest to punkt widzenia zasadniczo s³uszny, szczególnie w odnie-sieniu do publikacji w periodykach zagranicznych. Jednak¿e w pewnych sytuacjach t³umaczenia nazw jednostek, a nie ich miêdzynarodowe odpowiedniki mog¹ lepiej odzwierciedlaæ naukowy zamys³ autora publikacji. Niektóre tradycyjne polskie koncepcje terminologiczne lub klasyfikacyjne (na przyk³ad „mady”, „rêdziny”, cykl nazw zwi¹zanych z degra-dacj¹ materia³u organicznego: gleba torfowa – mur-szowa – murmur-szowata – murszasta) nie maj¹ swoich odpowiedników w FAO-WRB czy Soil Taxonomy, zatem rezygnacja z t³umaczeñ oznacza³aby ca³kowi-te zerwanie z unikatow¹ polsk¹ tradycj¹ ca³kowi- terminolo-giczn¹. Nie ma to zapewne wiêkszego znaczenia dla czytelników prac publikowanych w Geodermie lub Catenie, ale wydaje siê, ¿e w czasopismach
krajo-wych terminy te nie powinny byæ pomijane, dopóki funkcjonuj¹ w Systematyce gleb Polski.
W niniejszym opracowaniu przedstawiono propo-zycjê t³umaczenia na jêzyk angielski wszystkich jed-nostek glebowych wymienionych w Systematyce gleb Polski (2011), w randze rzêdu, typu i podtypu. Pro-pozycje te zosta³y oparte o szczegó³owy przegl¹d naj-nowszej literatury krajowej i zagranicznej oraz kryteria umo¿liwiaj¹ce wypracowanie jednolitego i konsekwent-nego systemu nazewnictwa.
STOSOWANIE ANGLOJÊZYCZNYCH
NAZW JEDNOSTEK GLEBOWYCH –
STAN OBECNY
Ocenê obecnej sytuacji i diagnozê problemów zwi¹-zanych z brakiem aktualnego wzorca t³umaczenia jed-nostek glebowych ujêtych w SgP5 oparto o kwerendê artyku³ów opublikowanych od 2012 roku w czasopis-mach najsilniej zwi¹zanych z polskim œrodowiskiem gleboznawczym: Soil Science Annual (SSA, numery 63(1)–66(1)) i Polish Journal of Soil Science (PJSS, numery 45(1)–47(2)). £¹cznie przeanalizowano ponad 130 publikacji w kontekœcie u¿ytych w nich nazw jed-nostek klasyfikacji gleb i ich t³umaczenia.
W obu czasopismach artyku³y, w których umiesz-czone zosta³y jakiekolwiek nazwy gleb wystêpuj¹-cych na terenie Polski i nawi¹zuj¹ce do stosowanych powszechnie klasyfikacji, stanowi¹ oko³o po³owy wszystkich opracowañ (ryc. A). Wiêkszoœæ publika-cji dotycz¹cych gleb zlokalizowanych poza granica-mi Polski zawiera³a równie¿ nazwy jednostek gle-bowych. Nie zosta³y one jednak wziête pod uwagê w dalszych szczegó³owych rozwa¿aniach, ze wzglê-du na brak potrzeby stosowania w ich przypadku pol-skiej systematyki. Przy okazji warto zwróciæ uwagê, ¿e co czwarte opracowanie w PJSS i ponad 30% ar-tyku³ów w SSA nie nawi¹zywa³o w ¿aden sposób do systemów klasyfikacyjnych. W opracowaniach tych autorzy umieszczali jedynie informacje o u¿ytkowa-niu gleb, kategorii agronomicznej lub uziarnieu¿ytkowa-niu. Na ogó³ jest to uzasadnione tematyk¹ tych publikacji – opisem doœwiadczeñ laboratoryjnych, b¹dŸ badaniem wp³ywu wybranej cechy materia³u glebowego na przebieg procesów chemicznych lub fizykochemicz-nych. Czêœæ autorów œwiadomie jednak pomija po-zycjê klasyfikacyjn¹ gleb, pomimo ¿e podnios³oby to wartoœæ merytoryczn¹ opracowañ. Jednym z po-wodów tej sytuacji mo¿e byæ brak konkretnych pro-pozycji t³umaczenia jednostek w SgP5.
W obu czasopismach najbardziej popularnymi systemami klasyfikacyjnymi u¿ywanymi do opisu gleb wystêpuj¹cych na terenie Polski (ryc. B) s¹ SgP5 i FAO-WRB (IUSS Working Group WRB 2007,
2015). W kilku przypadkach (np. B³oñska i in. 2012, 2013a, 2013b; Oktaba i Kusiñska 2012) pojawiaj¹ siê równie¿ nazwy zgodne z Klasyfikacj¹ Gleb Le-œnych Polski (2000). Nazwy taksonów zgodne z pol-skimi klasyfikacjami w wersji polskojêzycznej bez odpowiednika w jêzyku angielskim lub odpowiedni-ka miêdzynarodowego wystêpuj¹ bardzo rzadko (5 przypadków). Wyj¹tek stanowi¹ teksty dyskusyjne, z regu³y poœwiêcone tematyce zwi¹zanej z SgP5 i napisane w ca³oœci w jêzyku polskim (np. Bro¿ek 2012, Kaba³a 2014). W SSA najczêœciej stosowan¹ form¹ przedstawiania pozycji systematycznej gleb jest podawanie polskiej nazwy taksonu wg SgP5 wraz
z jego odpowiednikiem w WRB (np. Bryk 2012, Dêb-ska i in. 2012, Glina i in. 2014, Szewczyk i in. 2015). Nale¿y zaznaczyæ, ¿e w niektórych przypadkach tekst artyku³u napisany jest w jêzyku polskim i zawiera nazwy gleb wed³ug SgP5 (np. Bogacz i in. 2012a, Bryk 2012), a ich odpowiedniki zgodnie z WRB zo-sta³y umieszczone w streszczeniu. Stosowanie nazw jednostek wed³ug WRB, bez ich odpowiedników w polskich systematykach jest najbardziej powszechne w publikacjach w PJSS (np. £abaz i Ga³ka 2012, Wa-sak i Drewnik 2012), a w SSA stanowi drug¹ pod wzglêdem czêstoœci formê przedstawiania klasyfika-cji gleb (np. Orzechowski i in. 2014).
RYCINA. Zastosowanie jednostek systematycznych gleb w artyku³ach opublikowanych od 2012 roku w Soil Science Annual (SSA) i Polish Journal of Soil Science (PJSS) (A) oraz ró¿norodnoœæ u¿ytych systemów klasyfikacyjnych i form ich t³umaczeñ (B): SgP PL – jednostki wed³ug SgP jedynie w jêzyku polskim; SgP ENG – jednostki wed³ug SgP jedynie w jêzyku angielskim; WRB – jednostki jedynie wed³ug WRB; SgP PL + ENG – jednostki wed³ug SgP w jêzyku polskim i angielskim; SgP PL + WRB – jednostki wed³ug SgP w jêzyku polskim i ich odpowiedniki wed³ug WRB; SgP ENG + WRB – jednostki wed³ug SgP w jêzyku angielskim i ich odpowiedniki wed³ug WRB; SgP PL + ENG + WRB – jednostki wed³ug SgP w jêzyku polskim i angielskim wraz z ich odpowiednikami w WRB; KGLP ENG – jednostki wed³ug KGLP jedynie w jêzyku angielskim; KGLP ENG + WRB – jednostki wed³ug KGLP w jêzyku angielskim z odpowiednikami w WRB.
FIGURE. Soil taxa in articles published since 2012 year in Soil Science Annual (SSA) and Polish Journal of Soil Science (PJSS) (A) and a variety of used classification systems and forms of translations (B): SgP PL – soil units according to PSC in Polish; SgP ENG – soil units according to PSC in English; WRB – soil units according to WRB; SgP PL + ENG – soil units according to PSC in Polish and English; SgP PL + WRB – soil units according to PSC in Polish and according to WRB; SgP ENG + WRB – soil units according to PSC in English and according to WRB; SgP PL + ENG + WRB – soil units according to WRB and PSC in Polish and English; KGLP ENG – soil units according to KGLP (Classification of Polish forest soils, 20001) in English; KGLP ENG + WRB – soil units according to KGLP in English and according to WRB
Angielskie odpowiedniki nazw jednostek wydzie-lonych zgodnie z SgP5 wyst¹pi³y w 23 artyku³ach (13 – SSA i 10 – PJSS). W wiêkszoœci opracowañ poda-no je z oryginalnymi polskimi wersjami (np. Roj-Ro-jewski i Walasek 2013, £abaz i in. 2014), odpowied-nikami wed³ug WRB (np. Brogowski i Czêpiñska-Kamiñska 2013) lub jednymi i drugimi naraz (Men-dyk i in. 2015). Tylko w 7 publikacjach zosta³y one umieszczone samodzielnie, bez ich polskich wersji lub odpowiedników w WRB (np. Bogacz i in 2012b, 2013; Czubaszek 2013, Brogowski i Kwasowski 2015).
Istotnym problemem jest niejednorodnoœæ lub nie-poprawnoœæ t³umaczenia poszczególnych jednostek glebowych na jêzyk angielski. Poni¿ej przedstawio-no tylko kilka przyk³adów takich problemów. Gleby murszowe przedstawiane s¹ jako „muck soils” (Oko-³owicz i Sowa 1997, Kotowska i in. 2009, Orzechow-ski i in. 2013) lub „moorsh/mursh soils” (GnatowOrzechow-ski i in. 2009, Bogacz i in. 2013, £abaz i Kaba³a 2016). Jeszcze wiêksze problemy dotycz¹ t³umaczenia na-zwy gleb murszastych. W ró¿nych opracowaniach pojawiaj¹ siê jako „typic mucky soils” (Roj-Rojew-ski i Walasek 2013) albo „murshic soils” (£abaz i Kaba³a 2014), podczas gdy w Systematyce gleb Polski (1989) i wzorowanych na niej opracowaniach wystêpuj¹ jako „muckous soils” (np. Sammel i in. 2008, Nietupski i in. 2010). Nieœcis³oœci wystêpuj¹ tak¿e przy nowo wydzielonych jednostkach, takich jak mady czarnoziemne. Przy t³umaczeniu ich nazwy autorzy czerpi¹ zarówno z anglojêzycznej nazwy rzê-du gleb czarnoziemnych – „chernozemic alluvial soil” (Roj-Rojewski i Walasek 2013, Mendyk i in. 2015), b¹dŸ te¿ stosuj¹ kompilacjê tradycyjnej formy t³u-maczenia czarnych ziem i mad – „black-earth allu-vial soils” (£abaz i in. 2014). Niektóre rozbie¿noœci w t³umaczeniu nazw wynikaj¹ z konfliktu miêdzy rozwi¹zaniami przyjêtymi na œwiecie i w Polsce. Dotyczy to miêdzy innymi gleb deluwialnych, które przez czêœæ autorów t³umaczone s¹ jako „deluvial soils” (Orzechowski i in. 2013, Ga³ka i Dêbicki 2015), podczas gdy inni preferuj¹ okreœlenie „colluvial soils” (£abaz i Kaba³a 2014).
Wymienione przyk³ady nie wyczerpuj¹ poruszanej problematyki. Powszechnoœæ tych rozbie¿noœci wska-zuje na piln¹ potrzebê ujednolicenia t³umaczenia nazw jednostek glebowych wprowadzonych przez SgP5.
PROPOZYCJE T£UMACZEÑ
JEDNOSTEK GLEBOWYCH SGP 2011
Punktem wyjœcia dla zaproponowanego poni¿ej nazewnictwa (tabela) by³a anglojêzyczna nomenkla-tura opracowana w ramach czwartego wydania SgP (1989). Wiêkszoœæ nazw nie straci³a na aktualnoœci
i mo¿e byæ nadal z powodzeniem stosowana przez polskich gleboznawców. Niezbêdne jest jednak wpro-wadzenie wielu poprawek i uzupe³nieñ do ówczesne-go systemu, co wynika z ró¿norodnych przes³anek, omówionych poni¿ej.
Generalnie starano siê zminimalizowaæ u¿ycie oryginalnych nazw WRB w polskich t³umaczeniach, pozostawiaj¹c je tylko tam, gdzie terminologia za-czerpniêta z WRB (albo oryginalnie z Soil Taxono-my) nie ma rozs¹dnej alternatywy, a kryteria przyjête przez SgP5 nie rozmijaj¹ siê z tymi w WRB.
W randze typu, gleby okreœlane mianem w³aœciwych (np. mady, rêdziny, gleby brunatne) okreœlano zawsze przymiotnikiem „proper”, natomiast w randze podtypu, dla nazwania taksonów oznaczonych jako typowo ukszta³towane stosowano przymiotnik „typical”.
Podtypy z cechami towarzysz¹cego procesu bie-licowania oznaczano przymiotnikiem „podzolic”, z cechami oglejenia gruntowego – „gleyic”, z ogleje-niem opadowym – „stagnogleyic”, a podtypy silnie lub g³êboko próchniczne – „humic”. W przymiotni-kach tych zastosowana zosta³a koñcówka „-ic”, któ-ra we wspó³czesnej litektó-raturze gleboznawczej i kla-syfikacjach anglojêzycznych (Avery 1980, Clayden and Hollis 1984, Creamer i in. 2014) zupe³nie wypar-³a koñcówkê „-ed” („podzolized”) lub „-ous” („humous”). Szczególnym problemem jest ujêcie w nomenklatu-rze efektów procesu brunatnienia, który objawia siê obecnoœci¹ poziomu Bw w ró¿nych stadiach rozwo-ju, ró¿nie okreœlanych przez SgP5, na przyk³ad ran-ker brunatny, gleba p³owa z cechami brunatnienia oraz czarnoziem z poziomem cambic. W t³umaczeniach konsekwentnie stosowany jest przymiotnik „brown” (przymiotniki w rodzaju „brownic” lub „browned” nie maj¹ w tym wypadku zastosowania), niezale¿nie od stopnia ukszta³towania poziomu Bw. Jedynymi wyj¹tkami s¹ „cambic chernozem” i „cambic black earth”, gdzie u¿ycie s³owa „brown” sugerowa³oby nie tyle wytworzenie podpowierzchniowego poziomu Bw, co raczej ewolucjê w kierunku kasztanoziemu.
Pozosta³e zmiany omówiono w kontekœcie po-szczególnych rzêdów gleb
Rz¹d 1. Gleby inicjalne
Kwerenda wspó³czesnej literatury wykaza³a, ¿e w klasyfikacjach oraz pracach autorów anglojêzycz-nych nie wystêpuje pojêcie „initial soil”, lecz niemal wy³¹cznie „raw soil” (np. Clayden i Hollis 1984). SgP5 wyró¿nia w tym rzêdzie kilka nowych typów glebowych. W¹tpliwoœci translacyjne dotycz¹ nazwy gleb rumoszowych. W starszych opracowaniach, szczególnie autorów nieanglojêzycznych (Kolichko i Andrianov 1982), u¿ywane by³o s³owo „rubble”, lecz
w najnowszej literaturze dominuje termin „debris”, powi¹zany z terminologi¹ geomorfologiczn¹ (Boc-kheim 2015). Przy t³umaczeniu nazwy gleb rumoszo-wych stosowanie zamiennika „regosols” jest niewska-zane ze wzglêdu na zupe³nie inne rozumienie tego s³owa w WRB, co mo¿e prowadziæ do powa¿nych nieporozumieñ. W randze podtypów gleb sztucznie brzmi¹ce s³owo „non-calcareous”, zosta³o zast¹pio-ne przez „siliceous” (krzemionkowy lub krzemiano-wy), co wprost wskazuje na okreœlone w³aœciwoœci gleby i jest powszechnie stosowane w literaturze miê-dzynarodowej (np. Ormeño i in. 2008).
Rz¹d 2. Gleby s³abo ukszta³towane
Okreœlenia „rankers”, „rendzinas” i „arenosols” s¹ powszechnie stosowane w literaturze anglojêzycz-nej oraz niemieckojêzyczanglojêzycz-nej (Nestroy i in. 2010, Creamer i in. 2014) i nie wzbudzaj¹ wiêkszych w¹t-pliwoœci interpretacyjnych. Typ gleb s³abo ukszta³-towanych erozyjnych odznacza siê brakiem wyraŸ-nych cech procesów glebotwórczych, co upodabnia te gleby do regosoli wyró¿nianych w WRB (Œwito-niak 2014, Œwito(Œwito-niak i in. 2016). W podtypach ran-kerów i rêdzin w³aœciwych butwinowych kompilacja s³ów „raw-humous” (surowo-próchniczne) zosta³a za-st¹piona s³owami „raw-humus” (s³abo roz³o¿ona próchnica), co znacznie lepiej oddaje w³aœciwoœci tych gleb (np. Miechówka 1989). Mady w³aœciwe s¹ jedynym typem mad, który odpowiada definicji Flu-visols wed³ug WRB. Zrezygnowano jednak z u¿ycia tego okreœlenia na rzecz „alluvial soils” dla podkre-œlenia zwi¹zku tych gleb z innymi typami mad rzecz-nych w rzêdach gleb brunatnoziemrzecz-nych i czarnoziem-nych.
Rz¹d 3. Gleby brunatnoziemne
W nazwie tego rzêdu ca³kowicie zrezygnowano z frazy „brown forest soils” (SgP 1989, 2011), która wywodzi siê z dziœ ju¿ archaicznych koncepcji ich genezy oraz sugeruje wy³¹cznie leœne u¿ytkowa-nie tych gleb. Gleb brunatnych celowo u¿ytkowa-nie przet³u-maczono wprost jako Cambisols, poniewa¿ kryteria cambic w SgP5 i WRB ró¿ni¹ siê od siebie (szcze-gólnie w zakresie uziarnienia). Nale¿y ponadto przy-pomnieæ, ¿e nazwa „Cambisols” nie jest honorowa-na w czasopismach amerykañskich, gdzie dominuje termin „Inceptisols”. Mimo, i¿ okreœlenie „brown earths”, pochodz¹ce od oryginalnego „Braunerden”, dominuje w klasyfikacjach niemieckojêzycznych (Nestroy i in. 2000, Horn i in. 2010) i anglojêzycz-nych (Bridges 1978, Clayden i Hollis 1984, Creamer i in. 2014), termin ”brown soils” czêœciej wystêpuje w opublikowanych pracach gleboznawczych,
dlate-go w³aœnie to okreœlenie przyjêto jako w³aœciwsze t³u-maczenie na poziomie typów gleb w SgP. Dla rêdzin czerwonoziemnych, oprócz podstawowej nazwy „red rendzinas” zastosowano nazwê „terra rosa”, popu-larn¹ na ca³ym œwiecie, nie tylko wœród gleboznaw-ców, ale i geologów (Kubiëna 1953, Bates i Jackson 1987, Durn i in. 1999, Feng i in. 2009). Nie zaleca siê natomiast stosowania terminu „terra fusca” sugero-wanego przez SgP5, którym okreœlane s¹ rêdziny ciemnobrunatne, ale z dominuj¹cym ¿ó³tym, a nie czerwonym odcieniem barwy (Horn i in. 2010).
Rz¹d 4. Gleby rdzawoziemne
T³umaczenie gleb rdzawych jako „rusty soil”, jest unikatowe w œwiecie, ale nie budzi w¹tpliwoœci jê-zykowych. Przez analogiê do „rusty”, dla nowo wy-dzielonego typu gleb ochrowych najbardziej odpo-wiednia wydaje siê forma przymiotnikowa „ochrous soils” (Bruckert 1979), choæ forma rzeczownikowa („ochre soils”) by³a stosowana w anglojêzycznych opracowaniach m.in. przez Jankowskiego i in. (2011).
Rz¹d 5. Gleby p³owoziemne
W przypadku tego rzêdu i jego poszczególnych typów zastosowano najbardziej podstawowe t³uma-czenie – „clay-illuvial soils”, które jednoznacznie od-nosi siê do najwa¿niejszej cechy tych gleb i jest ³atwo interpretowalne dla zagranicznych czytelników. Piêk-nie brzmi¹ce okreœlePiêk-nie „sols lessivés”, pochodz¹ce z jêzyka francuskiego, jest obecnie stosowane ju¿ chyba tylko we Francji, Belgii oraz Polsce, a ponad-to sta³o siê enigmatyczne dla m³odego pokolenia gle-boznawców. Odejœcie od tej nazwy wynika równie¿ z chêci podkreœlenia, ¿e obecnie gleby p³owe grupuj¹ znacznie szersze spektrum gleb (m.in. piaszczystych), które nie by³y objête oryginaln¹ definicj¹ „sols les-sivés” (Duchaufour 1977). Ca³kowicie nie do przyjê-cia jest tak¿e archaiczny termin „brown forest po-dzolic soils” zastosowany w SgP5. Od d³u¿szego cza-su niew³aœciwe jest te¿ opisywanie gleb p³owych jako Luvisols. Termin ten jest powi¹zany z WRB, ale jest tylko jednym z kilku okreœleñ reprezentuj¹cych gle-by z poziomem argic. Z najnowszych obserwacji wynika, ¿e gleby p³owe (w³aœciwe i zaciekowe) Polski bardzo czêsto nale¿¹ do Planosols, Stagnosols, Alisols oraz Retisols (Œwitoniak 2008, Kaba³a 2015, Kaba³a i Musztyfaga 2015, Musztyfaga i Kaba³a i in. 2015). Stosowanie nazwy Luvisols dla ca³ego rzêdu lub któ-regoœ z typów by³oby wiêc mylne i prowadzi³oby do b³êdnej interpretacji. Dla nowo wprowadzonych ty-pów gleb p³owych zaproponowano s³owa oddaj¹ce ich g³ówne cechy – „glossic” dla gleb p³owych za-ciekowych i „wet” dla gleb p³owych podmok³ych
(„wet” ma podkreœlaæ wiêksz¹ podmok³oœæ, ni¿ w przypadku gleb z przymiotnikiem „gleyic”). Wœród podtypów gleb p³owych najwiêksze problemy nomen-klaturowe sprawiaj¹ gleby p³owe piaszczyste i spiasz-czone. W pierwszym przypadku odpowiednim t³uma-czeniem jest: „sandy”. Pedony spiaszczone odzna-czaj¹ siê natomiast kontrastuj¹cym, piaszczystym przy powierzchni i gliniastym poni¿ej uziarnieniem, co uprawnia do wprowadzenia okreœlenia „sand-loam”.
Rz¹d 6. Gleby bielicoziemne
W celu rozró¿nienia typów gleb bielicowych od bielic (niepraktykowanego poza Polsk¹) zastosowa-no ró¿ne warianty tej samej nazwy: „podzolic soils” oraz „podzols”. Z kolei dla odró¿nienia nazwy rzêdu zastosowano rozwi¹zanie pochodz¹ce z wczeœniej-szej wersji SgP (1989) – „podzol soils”, spójne z na-zwami innych rzêdów. Nazwy podtypów t³umaczone s¹ zgodnie z przyjêtymi w 1989 roku zasadami, z nowymi uzupe³nieniami.
Rz¹d 7. Gleby czarnoziemne
Nazwa „chernozemic soils” u¿yta w SgP5 jest myl¹ca, gdy¿ sugeruje czarnoziemny charakter wszystkich gleb nale¿¹cych do rzêdu, co zupe³nie nie ma zastosowania w odniesieniu do mad próchnicz-nych, próchnicznych gleb deluwialpróchnicz-nych, a szczegól-nie gleb murszastych. Rz¹d ten obejmuje wszystkie gleby maj¹ce czarno zabarwiony, dobrze rozwiniêty i g³êboki poziom próchniczny, niezale¿nie od jego genezy. Poprawn¹ anglojêzyczn¹ nazw¹ tego rzêdu gleb jest zatem „black soils”. Z tego samego powodu zrezygnowano z przymiotnika „chernozemic” przy okreœlaniu mad i gleb deluwialnych. Przymiotnik ten zast¹piono s³owem „humic”, stosowanym w tym sa-mym kontekœcie w starszej wersji Systematyki (1989). „Chernozemic” zosta³ natomiast pozostawiony przy rêdzinach czarnoziemnych, w których darniowa ge-neza poziomu próchnicznego mollic jest bardziej prawdopodobna. Dla typu czarne ziemie zapropono-wano t³umaczenie „black earths” (mimo ¿e niektórzy polscy autorzy stosuj¹ termin „black soils”), który jest bli¿szy polskiemu orygina³owi oraz tradycyjnym œrodkowo- i wschodnioeuropejskim nazwom (nie-mieckie „Schwarzerden” i rosyjskie „Czernoziomy”). Istotne zmiany w nazewnictwie anglojêzycznym za-proponowano dla dwóch ostatnich typów tego rzêdu. Gleby deluwialne przet³umaczono na „colluvial soils”. W polskiej terminologii geomorfologicznej koluwium jest pojêciem szerszym ni¿ deluwium, ale klasyfika-cje miêdzynarodowe nie rozró¿niaj¹ tych pojêæ i sto-suj¹ wy³¹cznie „colluvium” (np. van Hooff i Jungerius 1984, Mitusov i in. 2014, Zádorová i in. 2015).
Po-nadto, okreœlenie „deluvial” jest paronimem s³owa „diluvial”, które czytelnikowi zachodnioeuropejskie-mu kojarzy siê z archaicznym okreœleniem czasów i osadów „przedpotopowych”. W przypadku gleb mur-szastych zrezygnowano z przymiotnika „muckous”, który jest nieznanym w jêzyku angielskim przymiot-nikiem rzekomo wyprowadzonym od „muck”. „Muckous” kojarzy siê i jest wymawiany jak „mucous”, co dos³ownie znaczy: wydzielaj¹cy œluz, œluzowaty i pochodzi od „mucus”, czyli œluz. Gleby murszaste proponuje siê okreœlaæ mianem „postmurshic soils”. Choæ zapewne nie wszystkie gleby murszaste po-wstaj¹ wskutek osuszenia i wymieszania murszu z g³êbiej le¿¹cym piaskiem, a nastêpnie szybkiej mi-neralizacji rozproszonych cz¹stek murszu, jednak¿e taka geneza gleb murszastych jest zdecydowanie naj-czêstsza (Dziêcio³owski 1974, Bogacz i in. 2004, £abaz i Kaba³a 2016). W powi¹zaniu z t³umaczenia-mi zaproponowanyt³umaczenia-mi dla gleb murszowych i mur-szowatych, sekwencja „murshic soils”, „semimurshic soils” i „postmurshic soils” tworzy logiczny i intuicyj-ny, przez co ³atwy w zastosowaniu system nazewniczy.
Rz¹d 8. Gleby glejoziemne
Jednostka ta jest tak to¿sama z grup¹ referencyjn¹ Gleysols w WRB, ¿e zdecydowano siê na u¿ycie nazwy w brzmieniu stosowanym w WRB. W nazwie typu zaproponowano jednak uœciœlenie przyczyny/typu oglejenia wzorem klasyfikacji angielskiej (Avery 1980), które wydaje siê celowe wobec szerszego ro-zumienia tego terminu w Rosji, sk¹d de facto pocho-dzi koncepcja gleb glejowych (Gerasimova i Khitrov 2012, Krasilnikov i in. 2009).
Rz¹d 9. Vertisole
Rz¹d vertisoli jest ca³kowicie wzorowany na kon-cepcjach pochodz¹cych z systemów miêdzynarodo-wych, dlatego nie ma potrzeby poszukiwania innej nazwy ni¿ ta, która jest w powszechnym u¿yciu („ver-tisols”), choæ w Europie œrodkowej i po³udniowej ugruntowan¹ tradycjê maj¹ równie¿ inne okreœlenia – „smolnice” lub „smonice” (Kaba³a i in. 2015).
Rz¹d 10. Gleby organiczne
W czwartym wydaniu Systematyki (1989) gleby organiczne nale¿a³y do rzêdów gleb bagiennych „bogged soils” i pobagiennych „post-bog soils”. W najnow-szej wersji Systematyki gleb Polski (2011) wœród gleb organicznych wyró¿nia siê te¿ gleby œció³kowe, któ-re ze œrodowiskiem bagiennym maj¹ niewiele wspól-nego. Z tego powodu dotychczasowe okreœlenia nie mog¹ byæ rozci¹gane na ca³y rz¹d tych gleb.
Niektó-rzy autoNiektó-rzy polscy u¿ywaj¹ nazwy „histosols”, co jednak nie jest rozwi¹zaniem prawid³owym, gdy¿ definicja grupy referencyjnej Histosols w WRB nie jest w pe³ni spójna z definicj¹ rzêdu gleb organicz-nych w SgP5. Aby nie wprowadzaæ niepotrzeborganicz-nych nieporozumieñ, zaproponowano bardzo ogólne okre-œlenie „organic soils”. Gleby torfowe przet³umaczo-ne zosta³y zgodnie z dotychczasowymi tradycjami na „peat soils”. Dla pozosta³ych typów zastosowano s³o-wa powszechnie u¿ys³o-wane w klasyfikacjach i publi-kacjach anglojêzycznych. Organiczne gleby wytwo-rzone z materia³ów pojeziornych (limnowych) okre-œlane s¹ mianem „limnic soils”, a organiczne gleby œció³kowe (z poziomem folic o du¿ej mi¹¿szoœci) – „folisols”. Najwiêcej w¹tpliwoœci budzi typ gleb murszowych. W polskiej literaturze gleby te by³y t³u-maczone g³ównie na „muck soils” (np. Uggla 1968, SgP 1989, Mocek i in. 2006). Okreœlenie to by³o rów-nie¿ stosowane w literaturze zagranicznej (np. Reicosky i in. 2008), choæ nale¿y podkreœliæ, ¿e kon-cepcja procesu murszenia generalnie jest nieznana poza granicami Polski i termin „muck soils” stoso-wany jest do opisu ró¿nych gleb b³otnych lub bagien-nych, równie¿ mineralnych (Zhang i in. 2010). Rów-nolegle, w wielu polskich opracowaniach pojawia³o siê t³umaczenie na „mursh soils” lub „moorsh soils” (np. Kowalkowski i Czarnota 1962, Wondraush 1963, Kwinichidze i Dziêcio³owski 1963, Urban 2009, £abaz i Kaba³a 2016). W niniejszym opracowaniu zdecydowano siê na okreœlenie „murshic soils”, któ-re ma szansê któ-realnego zaistnienia w œwiatowej litera-turze naukowej dziêki wprowadzeniu kwalifikatora „murshic” w klasyfikacji WRB (IUSS Working Gro-up WRB 2015), opisuj¹cego odwodnione poziomy hi-stic odznaczaj¹ce siê struktur¹ blokow¹ lub gruze³-kow¹, b¹dŸ spêkaniami charakterystycznymi dla gleb murszowych.
Rz¹d 11. Gleby antropogeniczne
Przy opracowywaniu t³umaczeñ nazw typów gleb antropogenicznych zastosowano zasadê ich analogii do nazw polskich, niekiedy spotykanych równie¿ w literaturze zagranicznej, szczególnie rosyjskiej i s³o-wackiej (Sobocká 2005, Lebedeva i Gerasimova 2011, Nikiforova i in. 2014). Zgodnie z tym za³o¿eniem zaproponowano nastêpuj¹ce okreœlenia typów: gle-by kulturoziemne – „culturozems” (Skvortsova i in. 2006), gleby industrioziemne – „industrizems” (Meuser 2010), gleby urbiziemne – „urbanozems” (Pukalchik i in. 2015). Wydaje siê, ¿e nazwy te s¹ bardziej kon-sekwentne oraz jêzykowo poprawniejsze od wcze-œniejszych (Systematyka 1989): „culture earth soils”, „industrial earth” i „urbanistic soils”. Nale¿y jedno-czeœnie zaznaczyæ, ¿e w literaturze anglojêzycznej
zdecydowanie dominuj¹ okreœlenia Anthrosols i Tech-nosols, a w odniesieniu do gleb terenów miejskich czêsto stosowany jest ogólny termin „urban soils” (Meuser 2010). W przypadku jednostki „gleby s³one i zasolone” niew³aœciwe by³oby u¿ycie nazwy „sali-ne soils”, odnosz¹cej siê do gleb ulegaj¹cych natu-ralnemu zasoleniu w warunkach klimatu suchego. Z tego powodu zastosowano okreœlenie „salt-affected soils”, powszechnie przyjête na œwiecie (np. Darab i in. 1980, Gupta i Abrol 1990) i przez polskich auto-rów (np. Kaszubkiewicz i in. 2003, Hulisz 2007), w kontekœcie ró¿nych rodzajów i przyczyn zasole-nia, w tym bardzo czêsto – technogenicznych.
PODSUMOWANIE
Potrzeba publikowania w czasopismach o zasiê-gu miêdzynarodowym i upowszechniania w skali œwiatowej wyników badañ gleboznawczych wp³ywa na spadek liczby opracowañ w jêzyku polskim. Stwo-rzenie jednolitego i pe³nego systemu t³umaczeñ tak-sonów glebowych zgodnych z Systematyk¹ gleb Polski (2011) pozwoli unikn¹æ nieporozumieñ termi-nologicznych w anglojêzycznych pracach polskich autorów, w których u¿ycie wy³¹cznie miêdzynarodo-wych klasyfikacji jest niewskazane z rozmaitych przy-czyn. Jednolite nazewnictwo jednostek glebowych u³atwi te¿ wprowadzenie do literatury anglojêzycz-nej specyficznie polskich koncepcji dotycz¹cych ge-nezy lub klasyfikacji gleb. Jest to jeden z kroków, jakie powinny byæ podjête w celu szerszego stoso-wania Systematyki gleb Polski w opracostoso-waniach naukowych. Dotyczy to w szczególnoœci czasopism i wydawnictw publikowanych na terenie naszego kra-ju, nie tylko anglo-, ale te¿ polskojêzycznych (w an-gielskich streszczeniach monografii, w opisach tabel i rysunków, w legendach map itd.). Kolejnym kro-kiem propaguj¹cym polsk¹ myœl gleboznawcz¹ w zakresie genezy i klasyfikacji gleb poza granicami naszego kraju powinno byæ opracowanie szczegó³o-wej tabeli korelacyjnej Systematyki gleb Polski z aktualnymi wersjami WRB (Kaba³a i in. 2016) i Soil Taxonomy oraz wydanie aneksu z opisem jednostek glebowych w jêzyku angielskim. W przeciwnym wy-padku, SgP bêdzie coraz bardziej traci³a na znacze-niu i w konsekwencji mo¿e zostaæ ca³kowicie wypar-ta przez systemy miêdzynarodowe. Ju¿ od pewnego czasu w wielu opracowaniach stosuje siê jedynie WRB, co mo¿e stwarzaæ wra¿enie, ¿e WRB wypiera klasyfikacjê krajow¹. Autorzy maj¹ nadziejê, ¿e przedstawione propozycje przyczyni¹ siê do ujedno-licenia terminologii gleboznawczej i bêd¹ przydatne w dalszych dzia³aniach propaguj¹cych Systematykê gleb Polski (2011), a w przysz³oœci jej kolejne wydania.
TABELA. Sugerowane t³umaczenia jednostek klasyfikacyjnych (rzêdów, typów i podtypów) z Systematyki gleb Polski (2011)
TABLE. Suggested English translations of soil units (orders, types, and subtypes) according to Polish Soil Classification (2011) d ¹ z R Order Typ Type Podtyp Subtype y b e l G e n l a j c i n i l a r e n i m w a R s l i o s e t s i l a k s e n l a j c i n i y b e l G Rawrockysoils Glebyinicjalneskaliste ) e l o s o t i l ( e w o n a l g ê w z e b s l i o s y k c o r s u o e c i l i s w a R ) s l o s o h t i l ( e t s i l a k s e n l a j c i n i y n i z d ê R Rawrockyrendzinas e n l a j c i n i y b e l G ) e l o s o g e r ( e w o z s o m u r s l i o s s i r b e d w a R Glebyinicjalne e w o z s o m u r e w o n a l g ê w z e b s l i o s s i r b e d s u o e c i l i s w a R e w o z s o m u r y n i z d ê R Rawdebrisrendzinas e n j y z o r e e n l a j c i n i y b e l G Rawregosols – – e n l a j c i n i y b e l G e n j y c a l u m u k a n o i t a l u m u c c a w a R s l i o s – – y b e l G o b a ³ s -³ a t z s k u e n a w o t y l k a e W d e p o l e v e d s l i o s y r e k n a R Rankers typowe Typicalrankers e w o n i w t u b Raw-humusrankers a i n a w o c i l e i b i m a h c e c z Podzolicrankers a i n e i n t a n u r b i m a h c e c z Brownrankers e w i c œ a ³ w y n i z d ê R Properrendzinas typowe Typicalproperrendzinas e w o n i w t u b Raw-humusproperrendzinas y n i z d ê r a r a P Pararendzinas typowe Typicalpararendzinas a i n e i n t a n u r b i m a h c e c z Brownpararendzinas e l o s o n e r A Arenosols – – e w i c œ a ³ w y d a M Properalluvial s l i o s – – o b a ³ s y b e l G e n j y z o r e e n a w o t ³ a t z s k u s l o s o g e r r e p o r P – – y b e l G -o n t a n u r b e n m e i z n w o r B s h t r a e e n t a n u r b y b e l G e n z c i f o r t u e n w o r b c i h p o r t u E s l i o s e w o p y t Typicaleutrophicbrownsoils e n z c i n h c ó r p Humiceutrophicbrownsoils e n a w o g u ³ y w Leachedeutrophicbrownsoils e w o j e l g -o w o d a p o Stagnogleyiceutrophicbrown s l i o s e w o j e l g -o w o t n u r g Gleyiceutrophicbrownsoils c i t r e v i m a h c e c z Verticeutrophicbrownsoils e n t a n u r b y b e l G e n z c i f o r t s y d n w o r b c i h p o r t s y D s l i o s e w o p y t Typicaldystrophicbrownsoils e n z c i n h c ó r p Humicdystrophicbrownsoils a i n a w o c i l e i b i m a h c e c z Podzolicdystrophicbrownsoils e w o j e l g -o w o d a p o Stagnogleyicdystrophicbrown s l i o s e w o j e l g -o w o t n u r g Gleyicdystrophicbrownsoils c i t r e v i m a h c e c z Verticdystrophicbrownsoils e n t a n u r b y d a M Brownalluvial s l i o s e w o p y t Typicalbrownalluvialsoils e n o j e l g o Gleyicbrownalluvialsoils e n t a n u r b y n i z d ê R Brownrendzinas typowe Typicalbrownrendzinas e n m e i z o n o w r e z c Redrendzinas(terrarosa) y b e l G -o w a z d r e n m e i z s l i o s y t s u R Glebyrdzawe Rustysoils typowe Typicalrustysoils a i n a w o c i l e i b i m a h c e c z Podzolicrustysoils e w o j e l g -o w o t n u r g Gleyicrustysoils e w o r h c o y b e l G Ochroussoils typowe Typicalochroussoils
cd tabeli – table continued d ¹ z R Order Typ Type Podtyp Subtype y b e l G -o w o ³ p e n m e i z l a i v u l l i -y a l C s l i o s e w o ³ p y b e l G Proper l a i v u l l i -y a l c s l i o s e w o p y t Typicalclay-illuvialsoils e n o z c z s a i p s Sand-loamclay-illuvialsoils e n o j e l g o e n o z c z s a i p s Gleyicsand-loamclay-illuvial s l i o s e w o j e l g -o w o d a p o Stagnogleyicclay-illuvialsoils e w o j e l g -o w o t n u r g Gleyicclay-illuvialsoils c i r g a m e m o i z o p z Agricclay-illuvialsoils e n z c i n h c ó r p Humicclay-illuvialsoils e t s y z c z s a i p Sandyclay-illuvialsoils a i n e i n t a n u r b i m a h c e c z Brownclay-illuvialsoils a i n a w o c i l e i b i m a h c e c z Podzolicclay-illuvialsoils c i s s o l g i m a h c e c z Tonguingclay-illuvialsoils c i t r e v i m a h c e c z Verticclay-illuvialsoils e w o ³ p y b e l G e w o k e i c a z c i s s o l G l a i v u l l i -y a l c s l i o s e w o p y t Typicalglossicclay-illuvialsoils e n o z c z s a i p s Sand-loamglossicclay-illuvial s l i o s e w o j e l g -o w o d a p o Stagnogleyicglossicclay -s l i o s l a i v u l l i e w o j e l g -o w o t n u r g Gleyicglossicclay-illuvialsoils c i r g a m e m o i z o p z Agricglossicclay-illuvialsoils e n z c i n h c ó r p Humicglossicclay-illuvialsoils a i n e i n t a n u r b i m a h c e c z Brownglossicclay-illuvialsoils a i n a w o c i l e i b i m a h c e c z Podzolicglossicclay-illuvial s l i o s c i t r e v i m a h c e c z Verticglossicclay-illuvialsoils e w o ³ p y b e l G e ³ k o m d o p l a i v u l l i -y a l c t e W s l i o s e w o p y t Typicalwetclay-illuvialsoils e n z c i n h c ó r p Humicwetclay-illuvialsoils y b e l G -o c i l e i b e n m e i z l o z d o P s l i o s e w o c i l e i b y b e l G Podzolicsoils typowe Typicalpodzolicsoils e w o n y t z s r o Ortsteinpodzolicsoils e w o p y t e w o c i l e i b o j e l g Typicalgley-podzolicsoils e w o n y t z s r o e w o c i l e i b o j e l g Ortsteingley-podzolicsoils e t s a z s r u m e w o c i l e i b o j e l g Postmurshicgley-podzolicsoils e t s a i f r o t e w o c i l e i b o j e l g Humic-peatygley-podzolicsoils e c i l e i B Podzols typowe Typicalpodzols e w o n y t z s r o Ortsteinpodzols e c i l e i b o n g a t s Stagnopodzols e w o p y t e c i l e i b o j e l g Typicalgley-podzols e w o n y t z s r o e c i l e i b o j e l g Ortsteingley-podzols y b e l G -o n r a z c e n m e i z s l i o s k c a l B Czarnoziemy Chernozems typowe Typicalchernozems e n j y c a l u m u k Cumulativechernozems c i b m a c m e m o i z o p z Cambicchernozems c i g r a m e m o i z o p z Clay-illuvialchernozems e w o j e l g -o w o d a p o Stagnogleyicchernozems
cd tabeli – table continued d ¹ z R Order Typ Type Podtyp Subtype y b e l G -o n r a z c e n m e i z s l i o s k c a l B Czarneziemie Blackearths typowe Typicalblackearths e n j y c a l u m u k Cumulativeblackearths c i b m a c m e m o i z o p z Cambicblackearths c i g r a m e m o i z o p z Clay-illuvialblackearths c i c l a c m e m o i z o p z Calcicblackearths e n a w o g u ³ y w Leachedblackearths e w o j e l g Gleyicblackearths e t s a z s r u m Postmurshicblackearths e n m e i z o n r a z c y n i z d ê R Chernozemic s a n i z d n e r e w o p y t Typicalchernozemicrendzinas a i n e i n t a n u r b i m a h c e c z Brownchernozemicrendzinas e w o j e l g -o w o d a p o Stagnogleyicchernozemic s a n i z d n e r e n m e i z o n r a z c y d a M Humicalluvial s l i o s e w o p y t Typicalhumicalluvialsoils a i n e i n t a n u r b i m a h c e c z Brownhumicalluvialsoils e n l a i w u l e d y b e l G e n m e i z o n r a z c l a i v u l l o c c i m u H s l i o s e w o p y t Typicalhumiccolluvialsoils e n j y c a l u m u k Cumulativehumiccolluvial s l i o s e t s a z s r u m y b e l G Postmurshic s l i o s e w o p y t Typicalpostmurshicsoils e t s a z s r u m -o t s i z a l e ¿ Ferrugineouspostmurshicsoils e t a w o z s r u m Semimurshicsoils y b e l G -o j e l g e n m e i z c i y e l G s l i o s e w o j e l g y b e l G Gleysols typowe Typicalgleysols e w o j e l g -o t s a i f r o t Peaty/Semimurshicgleysols e w o j e l g -o w o f r o t Peatygleysols e w o j e l g -o w o ³ u m Muddygleysols e w o j e l g -o w o z s r u m Murshicgleysols e l o s i t r e V Vertisols Vertisoledystroficzne Dystrophic s l o s i t r e v – – e n z c i f o r t u e e l o s i t r e V Eutrophic s l o s i t r e v – – e n z c i n h c ó r p e l o s i t r e V Humicvertisols – – y b e l G e n z c i n a g r o s l i o s c i n a g r O Glebytorfowe e w o r b i f s l i o s t a e p c i r b i F typowe Typicalfibricpeatsoils e w o r b i f -o w o m e h Hemi-fibricpeatsoils e w o r b i f -o w o n m i l Limni-fibricpeatsoils e w o f r o t y b e l G e w o m e h s l i o s t a e p c i m e H typowe Typicalhemicpeatsoils e w o m e h -o w o r p a s Sapri-hemicpeatsoils e w o m e h -o w o r b i f Fibri-hemicpeatsoils e w o m e h -o w o n m i l Limni-hemicpeatsoils e n o l u m a z e w o m e h Muddy-hemicpeatsoils e i k t y ³ p e w o m e h Shallowhemicpeatsoils e w o f r o t y b e l G e w o r p a s s l i o s t a e p c i r p a S typowe Typicalsapricpeatsoils e w o r p a s -o w o r b i f Fibri-sapricpeatsoils e w o r p a s -o w o m e h Hemi-sapricpeatsoils e w o r p a s -o w o n m i l Limni-sapricpeatsoils e n o l u m a z e w o r p a s Muddy-sapricpeatsoils e i k t y ³ p e w o r p a s Shallowsapricpeatsoils e n z c i n a g r o y b e l G e w o k ³ ó i c œ s l o s i l o F typowe Typicalfolisols h c y t i l h c a ³ a k s a n e i k t y ³ p Shallowrockyfolisols
cd tabeli – table continued d ¹ z R Order Typ Type Podtyp Subtype y b e l G e n z c i n a g r o s l i o s c i n a g r O Glebyorganiczne e w o n m i l s l i o s c i n m i L typowe Typicallimnicsoils e w o n m i l -o w o m e h Hemi-limnicsoils e w o n m i l -o w o n a l g ê w Calcareouslimnicsoils e n z c i n a g r o y b e l G e w o z s r u m s l i o s c i h s r u M fibrowo-murszowe Fibri-murshicsoils e w o z s r u m -o w o m e h Hemi-murshicsoils e w o z s r u m -o w o r p a s Sapri-murshicsoils e w o z s r u m -o w o n m i l Limni-murshicsoils y b e l G -o p o r t n a e n z c i n e g -o r h t n A c i n e g o p s l i o s e n m e i z o r u t l u k y b e l G Culturozems zpoziomemplaggic Plaggosols c i t r o h m e m o i z o p z ) e l o s i t r o h ( s l o s i t r o H c i r h t n a m e m o i z o p z Anthrosols ) e l o s o g i r ( e w o k w ó l u g e r Rigosols e n m e i z o i r t s u d n i y b e l G Industrizems inicjalne Rawindustrizems e n z c i n h c ó r p Humicindustrizems e i n z c i m e h c e n o c ³ a t z s k e z r p Toxicindustrizems e n m e i z i b r u y b e l G Urbanozems inicjalne Rawurbanozems e n z c i n h c ó r p Humicurbanozems e i n z c i m e h c e n o c ³ a t z s k e z r p Toxicurbanozems e t y r k y z r p b u l e n o i n l e z c z s u ) e l o s o n a r k e ( s l o s o n a r k E e n o ³ s y b e l G e n o l o s a z i d e t c e f f a -t l a S s l i o s – –
LITERATURA
Avery B.W., 1980. Soil classification for England and Wales (higher categories). Soil Survey Technical Monograph 14. Harpenden: 67 pp.
Bates R.L., Jackson J.A., 1987. Glossary of geology. American Geological Institute. Alexandria, Virginia: 679 pp.
B³oñska E., Lasota J., Januszek K., 2012. Aktywnoœæ enzyma-tyczna leœnych gleb gruntowo-glejowych. Roczniki Glebo-znawcze – Soil Science Annual 63(4): 3–8.
B³oñska E., Lasota J., Januszek K., 2013a. Variability of enzy-matic activity in forest Cambisols and Brunic Arenosols of Polish lowland areas. Soil Science Annual 64(2): 54–59. B³oñska E., Lasota J., Januszek K., 2013b. Relation between
properties of humus horizon and oak participation in a Scots pine stands. Soil Science Annual 64(3): 82–87
Bockheim J.G. 2015. The Soils of Antarctica. Springer: 322 pp. Bogacz A., Dziêcio³ D., Glina B., Gersztyn L., 2012a. Gleby or-ganiczne na renaturyzowanym torfowisku „Nikn¹ca £¹ka” w Parku Narodowym Gór Sto³owych. Roczniki Gleboznaw-cze – Soil Science Annual 63(2): 3–8.
Bogacz A., £abaz B., WoŸniczka P., 2012b. Influence of fire to pools of carbon and water retention in meadow and forest pyrogenic soils. Polish Journal of Soil Science 45(2): 137– 146.
Bogacz A., £abaz B., WoŸniczka P., 2013. Impact of fire on values of organic material transformation indicators. Soil Science Annual 64(3): 88–92.
Bogacz A., Szulc A., Bober A., Plaskowska E., Matkowski K., 2004. Wp³yw stopnia zmurszenia torfu na sk³ad i liczebnoœæ
grzybów glebowych obiektu Przedmoœcie. Roczniki Glebo-znawcze – Soil Science Annual 55(3): 39–51.
Bridges E.M., 1978. World soils. Cambridge University Press, Cambridge: 128 pp.
Brogowski Z., Czêpiñska-Kamiñska D., 2013. The state of ionic balance in selected plant species from natural habitats of the Piska Primeval Forest (NE Poland). Soil Science Annual 64(4): 151–157.
Brogowski Z., Kwasowski W., 2015. An attempt of using soil grain size in calculating the capacity of water unavailable to plants. Soil Science Annual 66(1): 21–28.
Bro¿ek S., 2012. Czy Systematyka gleb Polski, wydanie 5, doty-czy wszystkich gleb naszego kraju? Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 63(3): 49–56.
Bruckert S., 1979. Classification of brown ochrous and crypto podzolic soils by analysis of buffered tetra borate extracts with a pH of 9.5. Geoderma 22(3): 205–212.
Bryk M., 2012. Ocena szorstkoœci powierzchni agregatów gle-bowych za pomoc¹ analizy obrazu. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 63(2): 9–13.
Charzyñski P., 2006. Testing WRB on Polish Soils. Association of Polish Adult Educators, Toruñ: 110 pp.
Czubaszek R., 2013. Mineral composition of the material buil-ding in peatland dunes in the Biebrza river valley and Narew river valley. Polish Journal of Soil Science 46(1): 77–86. Clayden B., Hollis J.M., 1984. Criteria for differentiating soil series.
Soil Survey Technical Monograph 17. Harpenden: 159 pp. Creamer R., Simo I., Reidy B., Carvalho J., Fealy R., 2014. Irish
Soil Information System. Synthesis Report (2007-S-CD-1-S1). Environmental Protection Agency, Wexford, Ireland: 56 pp.
Darab K., Csilag J., Pinter I., 1980. Studies on the ion composition on salt solution extracts of salt-affected soils. Geoderma 23(2): 95–111.
Degórski M., 2007. Spatial variability in podzolic soils of Central and Northern Europe. Office of Research and Development U.S. Environmental Protection Agency, Washington: 175 pp. Dêbska B., Banach-Szott M., Rosa E., Paku³a J., 2012. Wp³yw zanieczyszczenia gleb wybranymi WWA na sk³ad frakcyjny materii organicznej. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 63(1): 13–17.
Duchaufour P., 1977. Pedology. 1. Pedogenesis and classification. George Allen and Udwin, London: 448 pp.
Durn G., Ottner F., Slovenec D., 1999. Mineralogical and geo-chemical indicators of the polygenetic nature of terra rossa in Istria, Croatia. Geoderma 91: 125–150.
Dziêcio³owski W., 1974. Mezotroficzne gleby bielicowe murszaste w S³owiñskim Parku Narodowym. Roczniki AR Poznañ 73: 27–49.
Feng J-L., Zhu L-P., Cui Z-J., 2009. Quartz features constrain the origin of terra rossa over dolomite on the Yunnan-Guizhou Plateau, China. Journal of Asian Earth Sciences 36(2–3): 156–167. Ga³ka E., Dêbicki R., 2015. Contemporary state and the attempt at the reconstruction of the soil cover in the highly diversified loess area on the basis of the Sandomierz Upland in Ostro-wiec Œwiêtokrzyski and Æmielów surroundings. Polish Journal of Soil Science 47(1), 35–42.
Gerasimova M.I., Khitrov N.B., 2012. Comparison of the results of soil profiles’ diagnostics performed in three classification systems. Eurasian Soil Science 45(12): 1087–1094. Glina B., Waroszewski J., Kaba³a C., 2014. Water retention of the
loess-derived Luvisols with lamellic illuvial horizon in the Trzeb-nica Hills (SW Poland). Soil Science Annual 65(1): 18–24. Gnatowski T., Szaty³owicz J., Brandyk T., Kechavarzi C., 2009.
Hydraulic properties of fen peat soils in Poland. Geoderma 154: 188–195.
Gupta R.K., Abrol I.P., 1990. Salt-Affected Soils: Their Recla-mation and Management for Crop Production. [W:] Lal R., Stewart B.A. (eds.) Advances in Soil Science. Soil Degradation: 223–288.
Horn R., Brümmer G. W., Kandeler E., Kögel-Knabner I., Kretz-schmar R., Stahr K., Wilke B.M., 2010. Scheffer/Schachtscha-bel: Lehrbuch der Bodenkunde. Springer-Verlag: 570 pp. Hulisz P., 2007. Proposals of systematics of Polish salt-affected
soils. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 58, 1/2: 1–10.
IUSS Working Group WRB, 2007. World Reference Base for Soil Resources 2006. First update 2007. World Soil Resources Reports, 103. FAO, Rome: 116 pp.
IUSS Working Group WRB, 2015. World Reference Base for soil resources 2014. International soil classification system for na-ming soils and creating legends for soil maps. Update 2015. World Soil Resources Report No. 106. FAO, Rome: 192 pp. Jankowski M., Bednarek R., PrzewoŸna B., 2011. Topographical
inversion of sandy soils due to local conditions in Northern Poland. Geomorphology 135(3–4): 277–283.
Kaba³a C., 2014. Systematyka gleb Polski – stan aktualny i dal-szy rozwój. (Classification of Polish Soils – current state and further development). Soil Science Annual 65(2): 91–98. Kaba³a C., 2015. (ed.) Soils of Lower Silesia origins, diversity,
and protection. Polish Soil Science Society: 253 pp.
Kaba³a C., Musztyfaga E., 2015. Gleby p³owe w systematyce gleb Polski i w klasyfikacjach miêdzynarodowych. Soil Science Annual 66(4): 204–213.
Kaba³a C., P³onka T., Przekora A., 2015. Vertic properties and gilgai-related subsurface features in soils of south-western Poland. Catena 128: 95–107.
Kaba³a C., Œwitoniak M., Charzyñski P., 2016. Correlation between the Polish Soil Classification (2011) and international soil classification system World Reference Base for Soil Resources (2015). Soil Science Annual 67(2): 88–100. Kaszubkiewicz J., Ochman D., Kasina M., Kisiel J., Nowacka
S., Szewczyk A., 2003. Zasolenie gleb w otoczeniu zbiornika osadów poflotacyjnych „¯elazny Most”. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 54(4): 91–102.
Klasyfikacja gleb leœnych Polski. 2000. CILP, Warszawa: 127 pp. Kolichko A.V., Andrianov A.V., 1982. Stability of slopes of construction cuts in rubble soils. Hydrotechnical Construction 8: 452–455.
Kotowska U., W³odarczyk T., Witkowska-Walczak B., Baranow-ski P., S³awiñBaranow-ski C., 2009. Wastewater Purification by Muck Soil and Willow (Salix Americana). Polish Journal of Envi-ronmental Studies, 18(2): 305–312.
Kowalkowski A., Czarnota K., 1962. Badania nad rozmieszcze-niem systemów korzeniowych dêbu, buka, sosny i œwierka w glebach murszastych leœnictwa Dêbina. Roczniki Glebo-znawcze – Soil Science Annual 12: 237–255.
Krasilnikov P., Martí J.J.I., Arnold R., Shoba S., 2009. A hand-book of soil terminology, correlation, and classification. Routledge, London, UK: 448 pp.
Kubiëna W.L., 1953.The Soils of Europe. Thomas Murby & Co. London: 318 pp.
Kwinichidze M., Dziêcio³owski W., 1963. Badania nad nawo¿e-niem wierzb koszykarskich Salix americana i Salix viminalis
regalis. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 13(2):
409–429.
Lebedeva I.I., Gerasimova M.I., 2011. Possibilities of including the taxonomy of soils and parent materials of Moscow city into the classification system of the soils of Russia. Eurasian Soil Science 44(5): 572–575.
£abaz B., Ga³ka B., 2012. Characteristics of soil organic matter in ectohumus horizons of forest soils in the Sto³owe Mountains. Polish Journal of Soil Science 45(1): 49–56.
£abaz B., Bogacz A., Kaba³a C., 2014. Anthropogenic transfor-mation of soils in the Barycz valley – conclusions for soil classification. Soil Science Annual 65(3): 103–110. £abaz B., Kaba³a C., 2014. Geneza, w³aœciwoœci i klasyfikacja
czarnych ziem w Polsce. Soil Science Annual 65(2): 80–90. £abaz B., Kaba³a C., 2016. Human-induced development of mollic and umbric horizons in drained and farmed swampy alluvial soils. Catena 139: 117–126.
Mendyk £., Œwitoniak M., Bednarek R., Falkowski A., 2015. Ge-nesis and classification of the soils developed from the sediments of the former Oleszek mill pond basin (the Che³miñ-skie Lakeland, N Poland). Soil Science Annual 66(1): 29–35. Meuser H., 2010. Contaminated urban soils. Springer,
Nether-lands: 317 pp.
Miechówka A., 1989. Charakterystyka geochemiczna rêdzin ta-trzañskich wytworzonych z dolomitów. Czêœæ I. Ogólna cha-rakterystyka gleb i niektóre dane mineralogiczne. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 40(2): 83–105.
Mitusov A.V., Mitusova O.E., Wendt J., Dreibrodt S., Bork H.-R., 2014. Correlation of colluvial deposits with the modern land surface and the problem of slope profile description. Geo-morphology, 20(1): 30–40.
Musztyfaga E., Kaba³a C., 2015. Lithological discontinuity in Glossic Planosols (Albeluvisols) of Lower Silesia. Soil Science Annual 66(4): 180–190.
Mocek A., Owczarzak W., Gajewski P., 2006. Degradacja u¿yt-ków rolnych doliny Noteci w s¹siedztwie odkrywki wêgla brunatnego „Lubstów”. Roczniki Gleboznawcze – Soil Scien-ce Annual 57(1/2): 138–151.
Nestroy O., Danneberg O., Englisch M., Gessl H., Hager H., Kilian W., Nelhiebel P., Pecina O., Schneider W., 2010. Oester-reichische Bodensystematik 2000. Mitteilungen OEBG 60, Wien: 92 pp.
Nietupski M., Sowiñski P., S¹dej W., Kosewska A., 2010. Content of organic C and pH of bog and post-bog soils versus the presence of ground beetles carabidae in Stary Dwór near Olsz-tyn. Journal of Elementology 15(3): 581–591.
Nikiforova E.M., Kasimov N.S., Kosheleva N.E., 2014. Long-term dynamics of the anthropogenic salinization of soils in Moscow (by the example of the Eastern district). Eurasian Soil Science 47(3): 203–215.
Oko³owicz M., Sowa A., 1997. Peat-muck soils of the „Krzywa Góra” Reservation in the Kampinos National Park (Gleby tor-fowo-murszowe rezerwatu „Krzywa Góra” w Kampinoskim Parku Narodowym). Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 48(3/4): 105–121.
Oktaba L., Kusiñska A., 2012. Soil organic matter in afforested post-agricultural soils. Polish Journal of Soil Science 45(1): 39–47. Ormeño E., Baldy V., Ballini C., Fernandez C., 2008. Production
and diversity of volatile terpenes from plants on calcareous and siliceous soils: effect of soil nutrients. Journal of Chemical Ecology 34(9): 1219–1229.
Orzechowski M., Smólczyñski S., Sowiñski P., Rybiñska B., 2013. Water repellency of soils with various content of organic matter in north-eastern Poland. Soil Science Annual 64(2): 30–33. Orzechowski M., Smólczyñski S., D³ugosz J., PoŸniak P., 2014.
Measurements of texture of soils formed from glaciolimnic sediments by areometric method, pipette method and laser diffraction method. Soil Science Annual 65(2): 72–79. Pukalchik M.A., Terekhova V.A., Yakimenko O.S., Kydralieva
K.A., Akulova M.I., 2015. Triad method for assessing the remediation effect of humic preparations on urbanozems. Eurasian Soil Science 48(6): 654–663.
Reicosky D.C., Gesch R.W., Wagner S.W., Gilbert R.A., Wente C.D., Morris D.R., 2008. Tillage and wind effects on soil CO2 concentrations in muck soils. Soil and Tillage Research 99(2): 221–231.
Roj-Rojewski S., Walasek M., 2013. Katena gleb mu³owo-ma-dowych w okolicy Sura¿a w Dolinie Górnej Narwi. Soil Science Annual 64(2): 34–40.
Sammel A., NiedŸwiecki E., Meller E., 2008. Physical properties of muckous soils within the Odra-River Flooded Plain. Rocz-niki Gleboznawcze – Soil Science Annual 59(1): 192–197. Skiba S., Drewnik M., Kacprzak A., 2002. Soils of the western coast
of Srrkappland. [W:] Ziaja W., Skiba S., (eds.) Srrkappland land-scape structure and functioning (Spitsbergen, Svalbard). Wydaw-nictwo Uniwersytetu Jagielloñskiego, Kraków: 51–86.
Skvortsova I.N., Rappoport A.V., Prokof’eva T.V., Andreeva A.E. 2006. Biological properties of soils in the Moscow State Uni-versity Botanical Garden: the branch on Prospekt Mira. Eurasian Soil Science 39(7): 771–778.
Sobocká J., 2005. A contribution to the anthropogenic soils understanding. Vedecké práce 27: 111–118.
Soil Survey Staff, 2014. Keys to Soil Taxonomy, 12th Edition. United States Department of Agriculture, Natural Resources Conservation Service, Washington D.C.: 360 pp.
Stuczyñski T., 2007. Assessment and modelling of land use change in Europe in the context of soil protection. Pu³awy: 124 pp. Systematyka Gleb Polski, 1974. Roczniki Gleboznawcze – Soil
Science Annual 25(1): 1–148.
Systematyka Gleb Polski, 1989. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 40(3/4): 1–150.
Systematyka Gleb Polski, 2011. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 62(3): 1–193.
Szewczyk A., Kaniuczak J., Hajduk E., Knap R., 2015. Physical and chemical properties of selected soils from the surroun-dings of the Magura National Park (southern Poland). Soil Science Annual 66 (1): 36–44.
Œwitoniak M., 2008. Classification of young glacial soils with vertical texture-contrast using WRB system. Agrochimija i Gruntoznawstwo 69: 96–101.
Œwitoniak M., 2014. Use of soil profile truncation to estimate influence of accelerated erosion on soil cover transformation in young morainic landscapes, North-Eastern Poland. Catena 116: 173–184.
Œwitoniak M., Charzyñski P., 2014. Soil sequences atlas. Wy-dawnictwo Naukowe UMK, Toruñ: 212 pp.
Œwitoniak M., Mroczek P., Bednarek R., 2016. Luvisols or Cam-bisols? Micromorphological study of soil truncation in young morainic landscapes — Case study: Brodnica and Che³mno Lake Districts (North Poland). Catena 137: 583–595. Uggla H., 1968. Bagienne i murszowe gleby gytiowiska G¹zwa.
Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 18(2): 369–414. Urban D., 2009. Zawartoœæ makroelementów w glebach torfo-wo-murszowych torfowiska Krowie Bagno. Zeszyty Proble-mowe Postêpów Nauk Rolniczych 542(2): 845–854. van Hooff P.P.M., Jungerius P.D., 1984. Sediment source and
storage in small watersheds on the Keuper marls in Luxem-bourg, as indicated by soil profile truncation and the deposition of colluvium. Catena 11(2–3): 133–144.
Wasak K., Drewnik M., 2012. Properties of humus horizons of soils developed in the lower montane belt in the Tatra Moun-tains. Polish Journal of Soil Science 45(1): 57–68.
Wondrausch J., 1963. Wp³yw stopnia zmurszenia i nasycenia wod¹ na sk³ad chemiczny gleb murszowych wytworzonych z torfów niskich. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 13(dod.): 206–210.
Zádorová T., Peníñek V., Vašát R., ðíñala D., Chuman T., Vanìk A., 2015. Colluvial soils as a soil organic carbon pool in different soil regions. Geoderma 253/254: 122–134. Zhang Y., Xue Y.-Q., Wu J.-C., Shi X.-Q., He J.-J. 2010.
Engine-ering geological characteristics of shallow mucky soil in Taicang area, Jiangsu Province. Hydrogeology & Engineering Geology 4: 1–12.
Received: Appril 21, 2016 Accepted: October 10, 2016
Proposal of English equivalents for the soil taxa names
in the Polish Soils Classification
Abstract: The article presents proposed English translations of all names of soil units (orders, types and subtypes) listed by Polish
Soils Classification, PSC (2011). The proposal has been elaborated based on the recent Polish and foreign literature, using uniform and consistent criteria. Due to the lack of soil names translation in the recent, fifth edition of PSC, the suggested English nomencla-ture was basically derived from the previous, fourth edition of PSC (1989). However, significant amendment and numerous additions to the latest version were proposed. A uniform and comprehensive system of soil taxa translations may help to avoid nomenclature chaos in the English papers of Polish authors, which intentionally base or refer to PSC.
