HENRYK ŻURAWSKI, JAN PISS
LA BO R A TO RY JN E BADANIA NAD SZY BK OŚCIĄ D EZA K TY W A C JI SYMAZYNY 1
Zakład U prawy Roli i Roślin IUNG w Laskowicach Oławskich Katedra Chemii Ogólnej WSR w e Wrocławiu
WSTĘP
A ktyw ność fitotoksyczna stosow anych doglebow o herbicydów zm ienia się w yraźn ie w zależności od ty p u gleby, jej składu m echanicznego, zaw ar tości su b stan cji organicznej i koloidów m in eraln y ch [4]. Zazwyczaj gleby zaw ierające znaczne ilości m inerałów ilasty ch i su b stan cji organicznej w y m agają do uzyskania w łaściw ego efek tu w iększych daw ek środków ch w a stobójczych [2, 9]. Ogólnie przy jęto , że zjaw isko to zw iązane je st z w ysoką pojem nością sorpcyjną. Pow oduje ona spadek k o n cen tracji herbicydów w roztw orze glebow ym , w sk u tek czego zm niejsza się p obieranie ty ch p re p arató w przez rośliny lub inaczej m ówiąc, spada aktyw ność fitotoksyczna herbicydów [3].
Z aw artość su b stan cji organicznej i koloidów w glebie w pływ ać może jeszcze na w ym yw anie oraz s tra ty herbicydów zw iązane z u latn ia n ie m się ich ze środow iska glebow ego [1].
P rzeprow adzone liczne bad an ia szklarniow e z herbicy dam i tró jazy n o - w ym i i fenylom ocznikow ym i w ykazały duży w pływ su b stan cji organicznej i m inerałów ilasty ch gleby na aktyw ność b ad an y ch p rep a ra tó w [5, 8, 10, 12, 18]. N iew iele n ato m iast w iadom o na te m a t fitotoksyczności h erb ic y dów w różnych glebach w m iarę u p ły w u czasu. P ew n e św iatło rzuca na te n te m a t praca S h e e t s a i S h a w a (11], dotyczy ona jed n ak odm ien nych od naszych w aru n k ó w glebow o-klim atycznych.
Tym czasem p rzy coraz szerszym stosow aniu herbicydów u stalen ie okresów , w k tó ry ch zachow ują one toksyczność w glebie, m a ogrom ne zna czenie prak tyczne. D otyczy to szczególnie tak ich prep arató w , ja k sym
azy-1 This research has been financed in part by a grant made by the United States Department of Agriculture, A gricultural Research Service.
na, a tra z y n a i n iek tó re inne tró jazy n y , posiadających m ożliw ość szkodli wego działania w lata ch następn y ch.
W dotychczasow ych dośw iadczeniach badano fitotoksyczność sym azy- n y w glebie lekkiej w w a ru n k a ch polow ych [20]. W w a ru n k a ch lab o ra to ry jn y c h prześledzono rów nież spadek aktyw ności tego p re p a ra tu przy zastosow aniu p rzeciętn y ch daw ek stosując jednocześnie m etodę sp e k tro - fo tom etryczn ą i m etodę testó w biologicznych [15, 16]. O becnie rozszerzo no b ad an ia na najczęściej spo ty k ane u nas gleby sta ra ją c się wyizolow ać poszczególne czynniki w pływ ające na zm iany początkow ej aktyw ności sy- m azyny. S tosując w dalszym ciągu dw ie m etody oznaczania zaw artości tego p re p a ra tu , p rag n ęliśm y określić ich przy d atn ość do analizow ania róż nych gleb.
MATERIAŁY I METODY
Podstaw ow ym m ate ria łe m pierw szej części b ad ań b y ł piasek rzeczny, p rz e m y ty uprzednio kw asem solnym i przesian y przez sita o średnicy oczek 1,0 i 0,25 m m . Do dośw iadczeń stosow ano fra k c je piasku o średnicy ziaren od 0,25 do 1,0 m m . Oprócz p iasku stosow ano jeszcze ił ben to n ito w y z aw ierający 77% części spław ialn y ch oraz kw asy hum inow e, w y e k stra h o w ane z to rfu . Te o statn ie b y ły p raw ie czystym p rep a ra te m , zaw ierały po n ad 42% С organicznego oraz ok. 4% popiołu. W c h a ra k te rz e adso rb en ta zastosow ano ponadto żel krzem ionkow y. W szystkie te sk ładn iki m ieszano z piaskiem w różnych p ro po rcjach i do ta k u zy skanych m ieszanek doda w ano sym azynę w postaci zaw iesiny w odnej. W celu porów nania doda w ano rów nież sym azynę do k ilk u gleb o różnej zwięzłości (tab. 1 i 2).
Do b a d ań użyto p re p a ra tu firm y J. R. G eigy A. G. w B azylei (Szw aj caria), o nazw ie G esatop 50 W P, zaw ierający 50% su b stan cji ak ty w n ej sym azyny, czyli 2 -ch lo ro-4 ,6 -d w u ety lo am in o-s-trójazyn y [7].
W drug iej części bad ań oprócz opisanego piasku rzecznego, piask u słabo gliniastego i ciężkiej m ady stosow ano także piasek glin iasty oraz czarną ziem ię. W ym ienione gleby należały nie tylko do genetycznie róż nych typów , ale i różniły się sk ładem m echanicznym i zaw artością su b sta n c ji organicznej (tab. 1 i 2).
W k ażdym p rzy p a d k u św ieżą p o w ietrznie suchą glebę przesiew ano przez sito o średnicy 1,0 m m i oznaczano w niej m ak sym aln ą pojem ność w odną. Do ta k przygotow anego m a te ria łu glebow ego dodaw ano sym azynę w ilości 0,8 m g p re p a ra tu na 400 g gleby, co odpow iada, przy uw zględnie n iu 20-cen ty m etro w ej w a rstw y ornej, w przy bliżen iu daw ce polowej ró w nej 6 kg /h a p re p a ra tu (3,0 k g/h a su b stan cji ak tyw nej). Po dokładny m w y m ieszaniu napełniano glebą k u b k i plastykow e, u trz y m u ją c je w o p ty m a l nych w a ru n k a ch w ilgotności (60% m ak sy m alnej pojem ności w odnej) i te m p e ra tu ry (ok. 20°C).
T a b e l a 1
Odczyn i zasobność badanych g le b R e a c tio n and abundance o f in v e s t i g a t e d s o i l s
No Nazwa umowna g le b y C o n v en tio n a l name o f s o i l Typ g le b y S o i l ty p e Gatunek g le b y S o i l t e x t u r a l group pH W ęgiel o rg a n iczn y O rganie carbon 7» P2° 5 w /g Egnera A ccording t o Egner K20 w /g Egnera A ccordin g t o Egner KCl H20 1 G leba p ia s z c z y s ta Sandy s o i l B i e l i c a P o d z o lic s o i l P ia se k lu ź n y Loose sandy s o i l 4 ,3 5 ,2 0 ,5 2 5 ,5 1 .5 2 G leba le k k a L ig h t s o i l B i e l i c aP o d z o lic s o i l P ia se k g l i n i a s t y le k k i L ig h t loamy sand 5 ,3 6 ,0 0 ,8 5 1 1 ,3 8 ,6 3 G leba c ię ż k a Heavy s o i l MadaA l l u v i a l s o i l G lin a ś r e d n ia Medium loam 6 ,6 7 , 4 1 ,7 5 1 2 ,3 9 ,8 4 G leba próch n ic zna Hunie s o i l Czarna zien B lack e a r th • G lin a ś r e d n ia Medium loam 6 ,6 7 ,7 2 ,2 6 2 1 ,0 1 7 ,0 T a b e l a 2 S k ład mechaniczny badanych g le b *
M echanical co m p o sitio n o f s o i l s i n v e s t ig a t e d No. Nazwa umowna g le b y C o n v entional name o f s o i l
Procentow a zaw artość f r a k c j i mechanicznych - ś r e d n ic a w mm P e r c e n tu a l c o n te n t o f m ech anical f r a c t i o n s - d iam eter i n mm
> 1 1 O LA r-To 1 1Л Lf\ CVJ о о i I A O CVJ гН О О 0,1 0 -0 ,0 5 0 ,0 5 -0 ,0 2 0 ,0 2 -0 ,0 0 6 0 ,0 0 6 -0 ,0 0 2 CVJо о о V т 'о -о ‘т 0,1 -0 ,0 2 < 0 ,0 2 1 G leba p ia s z c z y s t a Sandy s o i l 1 ,0 2 ,3 1 6 ,2 6 9 ,9 6 1 1 0 1 88 8 3 2 Gleba le k k a L ig h t s o i l 1 ,8 5 ,8 1 5 ,3 4 0 ,9 14 11 7 4 2 62 25 13 3 G leba c ię ż k a Heavy s o i l 4 ,0 5 ,0 1 0 ,7 1 8 ,3 7 11 10 8 30 34 18 48 4 G leba p ró ch n iczn a Humic s o i l 8 ,6 6 ,1 7 ,9 1 0 ,0 8 21 19 8 20 24 29 47
* A n a liz a sk ła d u mechanicznego g le b wykonana z o s t a ł a p rzez S t a c j ę C hem iczno-R olniczą we Wro c ła w iu
The a n a ly s is o f m echanical co m p o sitio n o f th e s o i l has been c a r r ie d out by th e Agrochem ical S t a t io n in Wrocław
Z aw artość sym azyny w glebie oznaczono sp ektro fo tom etry cznie m etodą D elley’a [6, 19], polegającą na ek stra k cji chloroform em , hydrolizie e k stra k tu i n astęp n ie na pom iarach ek sty n k cji p ro d u k tu hydrolizy. Poniew aż oryginalna m etoda D elley’a nie precyzow ała ściśle sposobu przygotow ania w yciągu glebowego, w badaniach próbki pow ietrzne suchej gleby e k stra how ano chloroform em w aparacie S oxleta przez 16 godzin. T aki w łaśnie
czas e k stra k cji został u stalo n y w e w cześniej przeprow adzonych badaniach [15, 16]. Oprócz b ad an ych pró b ek gleby z sym azyną analizow ano także glebę bez d o d atk u tego p re p a ra tu . Pom iarów dokonyw ano na sp e k tro m e trz e VSU-1, m ark i C arl Zeiss, Jen a, a k rzyw ą wzorcow ą sporządzano przy użyciu czystej sub stan cji ak ty w n ej, w yodrębnionej w drodze ek stra k cji chloroform ow ej z p re p a ra tu sym azyna 50 WP.
Oprócz oznaczeń sp ek tro fo to m etry czn y ch w drugiej części dośw iadczeń zastosow ano biologiczne oznaczenie zaw artości sym azyny m etodą testów roślinnych. Użyto tu ta j m etody kubkow ej, stosow anej przez Ś w i ę t o c h o w s k i e g o i w spółpracow ników [14]. do badań pozostałości h e rb ic y dów w glebie. R ośliną dośw iadczalną był owies odm iany Udycz Żółty, w stopniu elity. R ośliny testow e upraw ian o w szklarni przy św ietle lam p jarzeniow ych ty p u „św iatło dzienn e” (ok. 5000 luksów). Ś rednia te m p e ra tu ra dzienna pom ieszczenia z roślinam i, w edług re je s tra c ji term o g rafu , w ahała się w granicach 20-24°C. S p rzętu ro ślin testow ych dokonyw ano po 14 dniach licząc od wschodów, tj. wówczas, kiedy na najw yższej daw ce serii k o n troln ej zauw ażyć było m ożna w y raźn e zam ieranie roślin. Na pod staw ie plonów m asy nadziem nej ty ch roślin testow ych określano z a w a r tość pozostałego w glebie (aktyw nego) herbicydu.
WYNIKI BADAŃ I ICH OMÓWIENIE
W pierw szej części b ad ań staran o się prześledzić w pływ d od atku róż nych adsorbentów , dodaw anych do piask u rzecznego, na ilość oznaczanej bezpośrednio po dodaniu do podłoża sym azyny. Pozwoliło to na określenie w stępn ej adsorpcji tego lub innego podłoża oraz m ożliwości „odzysku” badanego p re p a ra tu chw astobójczego p rzy użyciu sp ektro fo tom etry cznej m etody D elley ’a. N atom iast w prow adzenie do schem atu dośw iadczenia także gleb n a tu ra ln y c h (lekkiej oraz ciężkiej) dało pogląd na zdolności adsorp cyjn e bardziej skom plikow anych układów organiczno-m ineralnych. S chem at dośw iadczenia oraz u zyskane w yn ik i oznaczeń zebrano w tab. 3.
W yniki przeprow adzonych badań w y k azu ją w y raźny w pływ b e n to n itu i innych su b stan cji dodaw anych do gleby na ilość w yek strah o w an ej sy m azyny (tab. 3). Ja k było do przew idzenia, n ajm niej su b stan cji ak ty w n ej p re p a ra tu chw astobójczego stw ierdzono w czystym piasku, w k tó ry m sp ek trofo to m etry cznie znaleziono ponad 97% początkow ej ilości sym azyny. D odatek b en to n itu , szczególnie w w iększej dawce, obniżał tę w artość do 88% , n ato m iast kw asy hum inow e oraz żel krzem ionkow y m iały nieco m niejsze zdolności sorpcyjne. N ajw iększe „ s tra ty ” su b stan cji ak ty w n ej p re p a ra tu chw astobójczego stw ierdzono w p rzy p ad k u gleby zwięzłej, gdzie ponad jedn a czw arta dodanego herb icy d u w k ró tk im czasie została u n ie ru chom iona. Gleba lekka była zbliżona pod w zględem zdolności „u n ie ru ch a
-m ian ia” su b stan cji ak ty w n ej herb icy d u do piasku z d odatkie-m b e n to n itu i kw asów hum inow ych.
W dru giej części dośw iadczeń sym azynę dodaw ano do pięciu opisanych gleb, a m ianow icie do piasku, gleby piaszczystej, gleby lek kiej, m ad y i czarnej ziemi. W określonych z góry te rm in a c h (3 dni, 1, 2, 4, 7 i 10 ty godni licząc od m o m entu dodaw ania h erbicydu) oznaczano zaw artość w glebie za pom ocą m etody sp ek tro fo to m etry czn ej i rów nolegle za pom ocą testów roślinnych.
T a b e l a 3 Wpływ dodatków i ł u , kwasów huminowych i ż e l u krzemionkowego na zatrzymywanie symazyny
p r z ez p o d ło że
I n flu e n c e o f c l a y , humic a c id s and s i l i c a - g e l e a d d itio n s on Sim azine r e t e n t io n in s o i l
No. O biekty - O b ie c ts
Z av/art ość symazyny w jag/100 g p o d ło ża
Content o f Sim azin in jig /1 0 0 g o f s o i l Zawartość dodane j symazyny C ontent o f added Sim azin % 1 P ia se k Sand 1 9 4 ,2 8 9 7 ,1 4 2 P ia se k + 3^ i ł u Sand + 3^ o f c la y 1 8 7 ,2 8 9 3 ,6 4 3 P ia se k + 4% i ł u Sand + 4% o f c la y 1 7 6 ,6 6 8 8 ,3
4 P ia se k + 3% i ł u + 57& kwasów huminowych
Sand + 3% o f c la y + % o f humic a c id s 1 8 0 ,4 8 9 0 ,2 4 5 P ia se k + 4% ż e l u krzemionkowego Sand + Щ> o f s i l i c a - g e l e 1 8 1 ,6 4 9 0 ,8 2 6 G leba p ia s z c z y s t a Sandy s o i l 1 8 2 ,5 0 9 1 ,2 5 7 G leba c ię ż k a Heavy s o i l 1 4 6 ,4 8 7 3 ,2 4
J a k w idać z p rzedstaw iony ch d anych (rys. 1 i 2), d ezaktyw acja sym a- zyny przebiegała najszybciej w glebach o stosunkow o dużej zaw artości części sp ław ialn ych i su b stan cji organicznej (czarna ziem ia i m ada), n a to m iast najw olniej w czystym piasku rzecznym . M etoda spek tro fo to m etry cz- na w pierw szym okresie b ad ań (do 5 tygodni) d aw ała zawsze w y n ik i niż sze niż kubkow a m etoda testó w roślinnych. Różnice te b y ły ty m większe, im w ięcej części spław ialn ych zaw ierała gleba. Zaobserw ow ane różnice w w y n ik ach obu stosow anych m etod p o tw ierd zają dokonane w cześniej spostrzeżenia [15] i m ogą św iadczyć o zdolności roślin testow y ch do pobie ran ia pew nej części zaadsorbow anej przez glebę sym azyny, k tó re j nie b y ł zdolny w p ełni w y ek strah ow ać chloroform . W m iarę u p ły w u czasu zw ią zany z glebą herb icy d przypuszczalnie przechodził całkow icie do ro ztw o ru glebow ego i dlatego pod koniec dośw iadczenia oznaczenia biologiczne za częły pokryw ać się z oznaczeniam i spektro fo to m etrycznym i.
Rys. 1. Dynam ika dezaktywacji sy- mazyny w różnych glebach — ozna
czenia spektrofotom etryczne 1 — p ia se k , 2 — g leb a p ia szc zy sta , 3 —
g leb a le k k a , 4 — g leb a ciężk a
Dynamics of disactivation of Sim a- mazyny w różnych glebach — ozna-
tom etric determinations 1 — sand, 2 — sa n d y so il, 3 — lig h t so il,
4 — h e a v y so il
Dni-Days
Rys. 2. Dynam ika dezaktywacji sy- m aziny w różnych glebach — ozna
czenia biologiczne
1 — p ia sek , 2 — g leb a p ia szc zy sta , 3 —
gleb a le k k a , 4 — g leb a ciężk a , 5 — g leb a p ró ch n iczn a
Dynam ics of disactivation of Sim a- zine in different soils — biological
determ inations
1 — sand, 2 — sa n d y so il, 3 — lig h t so il, 4 — h e a v y so il, 5 — h u m ic soil 100 * on % > !80 I * W Jo £ 4 £ l l 20 X s . 10 20 30 40 50 60 70 Dni-Do us
A nalizując dokładniej w y n ik i u zyskane p rzy użyciu m etody spek tro fo- to m etryczn ej (rys. 1) rzuca się w oczy szybki spadek k rzy w ych d eto k sy k acji w p ierw szych dniach dośw iadczenia. W pierw szych dw u tygodniach, w zależności od gleby, „u n ieru cho m io n e” zostało od 30 do бО^/о początko w ej ilości p re p a ra tu chw astobójczego. W glebach zw ięźlejszych w iększa część „unieruchom ionego” w pierw szym okresie p re p a ra tu szła na ra c h u n ek adsorpcji w stępnej, m ającej m iejsce bezpośrednio po zetknięciu się p re p a ra tu z glebą, n ato m iast w glebach lżejszych proces u n ieru ch am ian ia h erb icy d u zaczynał się nieco później (po 3-7 dniach). W późniejszym o k re sie (po 2 tygodniach) tem po d eto k sy kacji słabło i zm niejszał się k ą t n a chylenia krzyw ej.
Nieco in n y przebieg m ają k rzy w e d eto ksyk acji uzyskane p rzy zasto sow aniu testów roślinnych. W początkow ym okresie (3 dni do 1 tygodnia) p raw ie na w szystkich glebach b ra k było jakichkolw iek oznak spadku toksyczności p re p a ra tu , w późniejszym okresie następow ał gw ałto w ny jej
spadek, k tó ry dopiero pod koniec dośw iadczenia ulegał zaham ow aniu. W o statecznym je d n a k kształcie k rzy w e d etoksykacji, uzyskane w drodze biologicznej, p rz y jm u ją tak że c h a ra k te r paraboli, podobnie ja k i krzyw e uzyskane sp ek trofo tom etryczn ie, co m oże św iadczyć o przew adze procesów fizykochem icznych n ad m ikrobiologicznym i.
Duża, ja k na nasze w aru n k i, zaw artość próch nicy w czarnej ziem i (po nad 2,0% С organicznego) całkow icie uniem ożliw iała p om iary sp ek tro fo to - m etry czn e w w yciągu chloroform ow ym z tej gleby i dlatego w ty m p rz y pad k u przedstaw ion e zostały jed y n ie w y n ik i b ad ań biologicznych. J e s t to zgodne ze sp ostrzeżeniam i S z e k e l y ’e g o [13], m ającego tru d n o ści z p rzystosow aniem m etod y D e l i e y ’a dla gleb w ęgierskich. Szekely po ró w nując adsorpcję św iatła u ltrafio leto w ego przez kw asy hum inow e i h y - dro ksysym azyn y praw idłow o ocenił przy czy ny sw oich niepow odzeń, w y su nął z nich jed n a k zbyt k rań co w y w niosek o n iep rzydatn ości m etody D elley ’a do oznaczeń zaw artości sym azyn y w glebie.
Tym czasem z przedstaw io ny ch w yżej b ad ań w ynika, że m etoda sp e k tro - fo to m etry czn a n a d a je się do oznaczeń zaw artości herbicydów tró jazy n o - w ych w glebach m in e raln y c h n aw et o stosunkow o dużej ilości części spły- w ialnych i w yn ik i jej w dużym stopniu k o relu ją z w y n ik am i testó w biolo gicznych. N atom iast podw yższenie zaw artości su b stan cji organicznej w gle bie (praw dopodobnie ponad 2% С organicznego) m oże całkow icie uniem oż liwić tego ty p u oznaczenia i dla tego ty p u gleb zalecenia Szekely’ego są słuszne. W naszych w a ru n k a ch p rzy dużej ilości gleb lekkich o niew ielkiej zaw artości próchnicy m etoda ta jest godna polecenia, n a tu ra ln ie o ile w a ru n k i la b o ra to ry jn e na to pozw alają.
P rzed staw io n y przebieg krzy w y ch d eto k sy kacji sym azyny w różnych glebach w ym aga jeszcze spraw dzenia w w a ru n k a ch dośw iadczeń poło w y ch, gdzie każdorazow o w a ru n k i k lim aty czn e m ogą je w pew nym stopniu m odyfikow ać. Zasadnicze jed n a k ten d en cje przebiegu procesu d ezak ty w i- zacji sym azyny w różnych glebach najpraw dopodobniej pozostaną n ie zm ienne.
WNIOSKI KOŃCOWE
1. Szybkość d eto ksy k acji sym azyny w y raźn ie uzależniona je st od składu m echanicznego podłoża i zaw artości w nim su b stan cji organicznej. W w a ru n k ac h przeprow adzonych dośw iadczeń po 10 tygodniach detoksy kacji w czystym piasku rzecznym pozostało p raw ie 4 razy w ięcej p re p a ra tu chw astobójczego niż w m adzie i 7 razy w ięcej niż w czarnej ziemi.
2. Stosow ane w badaniach m etod y oznaczenia zaw artości sym azyny daw ały rozbieżne w y niki w początkow ym okresie detoksykacji, p rzy czym różnice te b y ły ty m większe, im w ięcej gleba zaw ierała części spław ialnych
i su b stan cji organicznej. W m iarę u p ły w u czasu d eto ksyk acji rozbieżności te były niw elow ane i pod koniec dośw iadczenia znikły praw ie zupełnie.
3. Różnice pom iędzy oznaczeniem poszczególnych m etod m ogły być spow odow ane w stępn ą adsporpcją sym azyny przez glebę, p rzy czym n a j praw dopodobniej rośliny m ogły pobierać w iększe ilości zw iązanego w te n sposób z podłożem p re p a ra tu niż m ożna by uruchom ić za pom ocą e k stra k cji chloroform ow ej.
4. W iększa zaw artość su b stan cji organicznej w glebie (najpraw dopo dobniej pow yżej 2% С ogólnego) uniem ożliw iła w naszych b adaniach spek tro fo to m etry czn e oznaczanie zaw artości sym azyny. N atom iast w gle bach lek k ich o niskiej zaw artości próchnicy m etoda D elley’a popraw nie spełniała sw oje zadania.
LITERATURA
[1] A s h t o n F. М.: M ovem ent of herbicides in soil w ith sim ilated furrow irriga tion. Weeds, 9, 1961, s. 612-619.
[2] В о r t e 1 s H., F r i с к e E.: Die phytotoxische Wirkung des Simazins in Abhän gigkeit von seiner Sorption im Boden. Nachrichtenbl. Dtsch. Pflanzenschutz dienst, 18, 1966, 5, s. 65-69.
[3] C o g g i n s C. W., C r a f t s A. S.: Substituted urea herbicides, their electro phoretic behavior and influence of clay colloids in nutrient solution on their phytotoxicity. Weeds, 7, 1959, s. 349-358.
[4] C r a f t s A. S.: The chem istry and mode of action of herbicides. Intersci. Publ., N ew York 1961, s. 123-125.
[5] D a y B. E., J o r d a n L. S., J o l l i f f e V. A.: The influence of soil charac teristics on the adsorption and phytotoxicity of simazine. Weeds Sei., 1968, 1, s. 209-213.
[6] D e l l e y R.: Bestim m ung von geringen M engen Simazin. A nalytische Labora torien J. R. Geigy A. G., Basel, AF 169/58/18, M ethode Fol., 568 B.
[7] G e i g y J. R.: Sim azin — Information aus der Abteilung für Schädlingsbe kämpfung, Basel 1957.
[8] G r o v e r R.: Influence of organic matter, texture and available w ater on the toxicity of sim azine in soil. Weeds, 14, 1966, s. 148-151.
[9] R o l a J.: Przew odnik stosowania herbicydów w kom pleksowej w alce z chw as tami. PWRiL, W arszawa 1965, s. 41-49.
[10] S h e e t s T. J., С r a f t s A. S., D r e v e r H. R.: Influence of soil properties on the phytotoxicides of s-triazine herbicides. J. Agr. Food Chem., 10, 1962, s. 458-462.
[11] S c h e e t s T. J., S h a w W. C.: Herbicidal properties and persistence in soil of s-triazines. Weeds, 11, 1963, s. 15-21.
[12] S u l l i v a n J. D., F e l b e c k G. T.: Study of the interaction of s-triazine her bicides w ith humic acids from three different soils. Soil Sei., 106, 1968, s. 42-52. [13] S z e к e 1 y A., L o m b a i J.: A humus zavarô hatàsa a sim azinak talajokôl valô
m eghatàrozasànal D elley szerint. Agrokèmia ès talajtan, 12, 1963, 1, s. 123-127. [14] Ś w i ę t o c h o w s k i В., Ż u r a w s k i H., Ł o z i u к W.: Badania m etodyczne
[15] Ś w i ę t o c h o w s k i B., Ż u r a w s k i H., P i s s J.: Biologiczne i chemiczne oznaczanie szybkości rozkładu sym aziny w glebie w warunkach laboratoryjnych. Zesz. nauk. WSR Wroc., 46, 1962, s. 73-83.
[16] Ś w i ę t o c h o w s k i B., Ż u r a w s k i H., P i s s J.: Laboratoryjne badania nad szybkością rozkładu sim aziny w glebie. Zesz. nauk. WSR Wrocł., 51, 1964, s. 289- -292.
[17] T a l b e r t R. E., P 1 e t s h a 11 O. H.: The adsorption of some s-triazines in soil. Weeds, 13, 1965, s. 46-52.
[18] U p c h u r c h R. P., M a s o n D. D.: The influence of soil organic m atter on the phytotoxicity of herbicides. Weeds, 10, 1962, s. 9-14.
[19] Z w e i g G.: A nalytical m ethods for pesticides, plant growth regulatores and food additives. Academ ic Press Inc., vol. 4 (Herbicides), N ew York 1964.
[20] Ż u r a w s k i H., P ł o s z y ń s k i M.: Investigations on the dispperance of si- mazine from light soil. Proc. 9-th Brit. Weed Control Conf., Brighton 1968, vol. 1, s. 115-118. Г. Ж У Р А В С К И , Я. ПИСС ЛАБОРАТОРНОЕ ИССЛЕДОВАНИЕ СКОРОСТИ ДЕЗАКТИВАЦИИ СИМАЗИНА О тделение А гр отехн и ки и Р астен и ев одств а И нститут А гр отехн и ки У добрен и я и П оч вов еден ия Л яск ови ц е О лавске К а ф е д р а О бщ ей Х им ии, В ы сш ая С ел ь ск охозя й ств ен н ая Ш кола, Вроцлав Р е з ю м е В лабораторных условиях изучалось скорость детоксикации симазина в пяти почвах различающихся по механическому составу и содержанию органического вещества. Применялись два метода определения содержания названного препа рата в почве: — метод тестового растения, — спектрофотометрический метод D elley. В начальный период (до 4 недель) констатировались отчетливые разницы м еж ду результатами определений получаемыми по отдельным методам; различия проявлялись тем сильнее, чем больше в почве содержалось илистых частиц и органического вещества. На чистом речном песке эти разницы были несущ е ственны. К концу опыта обнаружилась относительно высокая сходимость резуль татов определений по обеим методам во Есех испытанных почвах. Высокое со держ ание органического вещества воспрепятствовало выполнению спектрофото метрических определений в черной (темноцветной) почве. Скорость детоксикации симазина в условиях опыта оказала явную зависи мость от механического состава почвы и от содерж ания в ней органического вещества. В конце ведения опыта в чистом речном песке оставалось еще свыше 70% от внесенного количества симазина, тогда как в маде лишь немного больше 20% а в черной почве едва 10% от дозы этого гербицида.
H. ŻU R AW SKI, J. P IS S
LABORATORY INVESTIGATIONS ON DISACTIVATION RATE OF SIMAZINE
D ep a rtm e n t o f S o il and P la n t C u ltiv a tio n In s titu te o f C u ltiv a tio n , F e r tiliz a tio n and S o il S c ie n c e in L a sk o w ic e O ła w sk ie
D ep a rtm e n t o f G en eral C h em istry , C ollege o f A g ricu ltu re in W rocław
S u m m a r y
In laboratory conditions the investigations w ere carried out on detoxication rate of Sim azine in five soils differring w ith m echanical composition and organic matter content. Two different m ethods of determining this preparation in soil w ere applied, viz.:
plant test method,
D elley’s spectrophotom etric method.
In initial period (to 4 w eeks) distinct differences have been found betw een de term inations by particular methods, being the greater the higher amounts of clayey particles and organic m atter are contained in soil. In pure river sand the differences were insignificant ones. At the end of the investigations a relatively great sim ilarity between the determ inations by both m ethods in all the soils investigated has been found. A high organic m atter content made im possible spectrophotom etric determ i nations in black earth.
The Sim azine detoxication rate in the conditions of experim ent depended distinc tly on m echanical com position of soil and on organic matter content in it. At the experim ent end in pure river sand still over 70°/o of initial Simazine content re mained, w hile in alluvial soil slightly over 20°/o and in black earth only 10'°/o of this herbicide w ere contained.
Wpłynęło do PTG w styczniu 1970 r.
Dr H en ryk Ż u raw sk i Zakład U p raw y R oli i R oślin IU NG , L a sk o w ice O ław sk ie