Ryszard Marek
Pytania i odpowiedzi prawne
Palestra 22/2(242), 54-55
54 P yta n ia i o dpow iedzi p ra w n e Nir 2 (242)
W ydaje się, że n ie k tó re z om ów ionych w p ra c y ro zw ią zań m ogłyby ta k ż e w n a szym moidedu p o stę p o w an ia przygotow aw czego p rzy c zy n ić się do ak ty w n iejszeg o u d ziału a d w o k a ta w e w stę p n y m s ta d iu m procesu. N ie należy bow iem zapom inać, że k o n sty tu c y jn ie za g w aran to w a n e p raw o do obro n y fo rm a ln e j je s t je d n ą z n a jis to t niejszych g w aran c ji obyw atelskich. D ziałalność obrońcy, k tó ry je s t procesow ym p rze d staw ic ie lem podejrzanego, m a przy tym c h a ra k te r publiczny, leży w in te re sie w y m ia ru sp raw iedliw ości i p rzyczynia się do praw id ło w eg o fu n k c jo n o w a n ia a p a r a tu ścigania karn eg o oraz sądow ego a p a r a tu w y m ia ru spraw iedliw ości. S tw o rz e n ie zatem dla tej działalności m ożliw ie o p ty m aln y ch w a ru n k ó w je s t sp ra w ą n a d e r isto tn ą. J e s t to sp ra w a w ażna rów n ież z p u n k tu w idzenia re a ln y c h m ożliw ości k o rz y sta n ia przez obyw ateli z k o n sty tu c y jn ie z a g w aran to w a n y ch praw .
fYT /tlM i/t i ODPOWIEDZI
P I I 4
WIUE1
P Y T A N I E :
C z y a d w o k a t m o ż e w y s t ę p o w a ć j a k o p e ł n o m o c n i k w k o m i s j a c h o d w o ł a w c z y c h d o s p r a w p r a c y ?
O D P O W I E D Ź :
W m yśl art. 258 ko d ek su p ra c y pełnom ocnikiem p rac o w n ik a w p o stę p o w an iu p rzed k o m isją ro zjem czą może być: 1) p rze d staw ic ie l ra d y zak ład o w ej, 2) in n y p rac o w n ik zak ład u , w k tó ry m p rac o w n ik je s t z a tru d n io n y , oraz 3) członek rod zin y p rac o w n ik a, p rzy czym w im ien iu za k ła d u p rac y działa jego k ie ro w n ik lu b up o w ażniony przez niego pracow nik.
W o dniesieniu do p o stę p o w an ia przed k o m isją odw oław czą do sp ra w p ra c y przepis a rt. 270 § 1 k o d ek su p ra c y stanow i, że w p o stęp o w an iu ty m sto su je się odpow iednio a rt. 258, z ty m uzupełnieniem , że pełnom ocnikiem p ra c o w n ik a może być ponadto in n y p rze d staw ic ie l zw iązku zaw odow ego, a nie ty lk o p rze d staw ic ie l ra d y zakładow ej.
P ow szechnie w lite ra tu rz e p raw n ic zej i w p ra k ty c e p rz y ję ty je s t pogląd, że pow yższe w yliczenie osób, k tó re m ogą być pełnom ocnikam i w p o stę p o w an ia ch p rzed ko m isjam i rozjem czą i odw oław czą, m a c h a ra k te r e n u m eraty w n y . W obec b r a k u w k odeksie p rac y p rze p isu przew id u jąceg o m ożliw ość u d ziału w ty c h p o stę p o w an ia ch a d w o k a tó w z zespołów ad w o k ack ich ja k o pełnom ocników stro n d ziała ją cy ch na pod staw ie um ow y zlecenia — n a p o sta w io n e w yżej p y ta n ie należy udzielić odpow iedzi, że a d w o k a t - c z ł o n e k z e s p o ł u a d w o k a c k i e g o n i e m o ż e b y ć w p o s t ę p o w a n i u p r z e d k o m i s j ą o d w o ł a w c z ą
N r 2 (242) P ytania i o d pow iedzi p ra w n e 55
d o s p r a w p r a c y p e ł n o m o c n i k i e m , i t o z a r ó w n o p o s t r o n i e p r a c o w n i k a j a k i z a k ł a d u p r a c y . W j e d n y m t y l k o w y p a d k u ad w o k a t może być pełnom ocnikiem za k ła d u p rac y , m ianow icie w ted y , gdy je st w niim z a tru d n io n y ja k o ra d c a p ra w n y n a p o d sta w ie um ow y o pracę, poniew aż w ted y działa on ja k o upow ażniony przez k ie ro w n ik a p rac o w n ik tego zakładu.
W obec pow szechności tego p rzy ję teg o w p ra k ty c e poglądu, d la w y cz erp an ia całości za g ad n ien ia należy jeszcze nadm ien ić, że w p iśm ien n ictw ie ty lk o w jed n y m w y p a d k u zasygnalizow ano k o n tro w ersy jn o ść tego p ro b lem u z ty m u zasadnieniem , że „w zw iązku z art. V § 1 przep. w prow . k.p. w św ie tle a rt. 2 u sta w y z 19.X II. 1963 r. o u stro ju ad w o k a tu ry do za d ań a d w o k a tu ry n ależy w spółdziałanie z sądam i i in n y m i o rg an am i państw ow ym i w z a k resie o chrony p o rząd k u p raw n eg o P R L oraz u d zielan ie pom ocy p raw n ej zgodnie z in te re se m m as p ra c u ją c y c h ”, ja k rów nież że „oczyw istą rolą ad w o k a ta w naszych w a ru n k a c h je st służyć bezpośrednio pom ocą w in d y w id u a ln y ch w y p ad k a ch osobom pom ocy te j p o sz u k u jąc y m ” (W. B o b e r : P ełnom ocnik w sporze pracow niczym , „N ow e P ra w o ” n r 1/1976, s. 46).
Z e w zględu n a to , że u sta w a z 24.X,1974 r. o są d a c h p rac y i ubezpieczeń spo łecznych (Dz. U. N r 39, poz. 231; zm.: Dz. U. z 1975 r. N r 16, poz. 91) nie zaw iera żadnych przepisów co do pełnom ocników , z m ocy a rt. 72 tej u sta w y stosuje się odpow iednio art. 87 § 1 k.p.c., w obec czego w p o stę p o w an iu p rzed są d am i p rac y i ubezpieczeń społecznych ad w o k a t m oże być p ełnom ocnikiem zarów no p rac o w n ik a ja k i z a k ła d u pracy . W zw iązku z ta k ą m ożliw ością p o w sta ją je d n a k w p ra k ty c e pew ne niepraw idłow ości.
W pew nej sp ra w ie adw okat-p ełn o m o cn ik p rac o w n ik a, u stan o w io n y przez niego po w y d a n iu przez k o m isję odw oław czą orzeczenia, złożył od tego orzeczenia o d w ołanie — za pośred n ictw em tej k o m isji — do sąd u p rac y ; k o m isja odw oław cza postanow ieniem o d rzuciła odw ołanie na te j p odstaw ie, że w ty m sta d iu m p ostępo w a n ia pełnom ocnikiem p rac o w n ik a nie może być ad w o k a t oraz że odw ołanie może być w niesione przez praco w n ik a osobiście lu b przez pełnom ocników w y m ie nionych w a rt. 258 § 1 k.p. Sąd P ra c y i U bezpieczeń S połecznych w Łodzi w y ro k iem w sp ra w ie I P 1085/75 u chylił pow yższe p o sta n o w ien ie stw ie rd z a ją c w u za sa d n ie niu, że ad w o k a t b ęd ący pełnom ocnikiem p ra c o w n ik a przed sądem p rac y może w nieść odw ołanie od orzeczenia teren o w ej ko m isji odw oław czej do s p ra w p rac y do te jże kom isji.
Innego ro d za ju niep raw id ło w o ść m ia ła m iejsce rów nież n a tle u p ra w n ie ń adw o k a ta , k tó re m u w u rzędzie dzielnicow ym odm ów iono u d o stę p n ie n ia do w g ląd u a k t sp raw y , ja k a się toczyła przed dzielnicow ą k o m isją odw oław czą p rzy n aczelniku dzielnicy; w sp raw ie tej ad w o k a t m ia ł sporządzić w im ien iu sw ej m ocodaw czym odw ołanie do sądu pracy. O dm ow ę m otyw ow ano przep isem a rt. 258 k.p. N a sk u te k in te rw e n c ji R ady A dw okackiej w W arszaw ie k ie ro w n ik b iu ra n ac ze ln ik a u rzę d u dzielnicow ego zaw iadom ił, że aczkolw iek z treśc i a rt. 258 k.p. w y n ik a, iż ad w o k a t n ie m a p ra w a w y s tę p o w a n ia ‘p rzed k o m isją odw oław czą, to je d n a k — m im o b ra k u g en e raln e j w y k ład n i, k iedy się kończy p o stęp o w an ie p rze d tą k o m isją — ad w o k ato m pełnom ocnikom stro n a k ta będ ą u d o stę p n ia n e bez p rzeszkód przed u p raw o m o c n ie niem się orzeczenia k o m isji (por. „B iu le ty n In fo rm a c y jn y A d w o k atu ry W arszaw s k ie j” n r 16/1976, s. 30).
