"Sądowe postępowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych", Edmund Wengerek, [Warszawa] 1970 : [recenzja]

Aleksander Lasocki

"Sądowe postępowanie egzekucyjne

w sprawach cywilnych", Edmund

Wengerek, [Warszawa] 1970 :

[recenzja]

Palestra 16/1(169), 75-77

N r 1 (169/ R ecenz je 75 sy tu a c ji trw a łe j niem ożności p ro w a ­

dzenia sp raw y , a to m a przecież m ie j­ sce w razie sk reślen ia z listy. A nalo­ giczne stanow isko re p re z e n tu je k om en­ ta rz „P rzep isy o ad w o k a tu rz e ” 16, w e ­ d łu g k tó reg o „art. 21 m ów i rów nież 0 trw a łe j niem ożności p row adzenia sp raw y przez ad w o k ata, d la którego u stanow iono zastępcę, ob ejm u je więc ta k że i w ypadek śm ierci”. P ra k ty k a u sta n a w ia n ia zastępcy w razie sk re ś­ le n ia a d w o k a ta z listy je s t pow szechna 1 by ła ap ro b o w an a przez org an a sa­ m o rzą d u adw okackiego. Sw obodę w y­ boru pełnom ocnika zap ew n ia a rt. 21 ust. 3, zobow iązujący k ie ro w n ik a zes­ połu do niezw łocznego zaw iadom ienia k lie n ta o w yznaczeniu zastępcy. J e ­ żeli k lie n t n a osobę zastępcy nie w y­ ra ż a zgody, może cofnąć pełnom ocni­ ctw o lu b udzielić pełnom ocnictw a in ­ n em u adw okatow i. Nie może budzić w ątpliw ości, że tego ro d za ju odw oła­

nie pełnom ocnictw a m a c h a ra k te r uspraw iedliw iony, w zw iązku z czym nie będ ą m iały zastosow ania ry g o ry p rzew idziane w § 5 ust. 1 „ ta k sy ” I7.

K siążka za w iera streszczenie w ję ­ zyku ro sy jsk im i niem ieckim .

Na zakończenie recenzji p ra g n ę ra z jeszcze w yrazić pogląd, że p ra c a Z. K rzem ińskiego w ypełnia lu k ę w dotychczasow ej lite ra tu rz e p raw n ic zej i zasługuje n a w ysoką ocenę. T ek st o piera się — po pew nych sk ró ta c h — n a p rac y d o ktorskiej 18. Słyszy się n ie ­ je d n o k ro tn ie głosy, że ro zp raw y d o k ­ to rsk ie dotyczą tem ató w rza d k o p rz y ­ d atn y ch dla po trzeb p rak ty k i. W o m a­ w ian y m w y p ad k u p rac a je st w ysoce p rz y d a tn a nie tylk o dla teo rety k ó w , ale także (a może n a w e t p rzede w szy­ stkim ) d la p ra k ty k ó w p rocesualistów . J e s t to jeszcze jeden je j w alor.

Karol P o trzo b o w ski

10 K o m e n t a r z „ P r z e p i s y o a d w o k a t u r z e ” , s. 49 ( u w a g a 4a). 11 K o m e n t a r z „ P r z e p i s y o a d w o k a t u r z e ” , s . 505 ( u w a g a 1).

18 T .E .: O b r o n a p r a c y d o k t o r s k i e j a d w . Z. K r z e m i ń s k i e g o , P a l . n r 2/1970, s. 89—90.

2 .

E d m u n d W e n g e r e k . S ą d o w e postępow anie eg ze k u c y jn e w spraw ach c y w iln y c h ,

P a ń stw o w e W y d a w n ic tw o N a u k o w e 1970.

K sięga d ru g a części d rugiej kodeksu p o stę p o w an ia cyw ilnego o p o stęp o w a­ niu egzekucyjnym stan o w i p raw ie że je d n ą trze cią całości tego kodeksu, gdyż z ogólnej liczby 1095 arty k u łó w , k tó re te n kodeks zaw iera, p o stęp o w a­ niu te m u pośw ięcone są 333 artykuły. K odeks p o stęp o w an ia cyw ilnego, s ta ­ now iący p odstaw ow y a k t n o rm aty w n y reg u lu jący p ostępow anie egzekucyjne, nie je s t je d y n y m ak tem , k tó ry dotyczy tej p ro b lem aty k i. D yspozycje p r a w ­ ne bow iem odnoszące się do egzeku­ cji zam ieszczone są p raw ie w 50, a l

d okładnie w 49 innych a k ta c h p r a w ­ nych, w sk azan y ch i p rzedm iotow o uszeregow anych w recenzow anej p r a ­

cy h T a w ielość i różnorodność p rz e ­ pisów reg u lu jący c h założenia i tok: egzekucji sam e przez się w sk a z u ją n a obszerność zagadnień, ja k ie się w p o stęp o w an iu egzekucyjnym w y ła n ia ją .

N ow a k o d y fik acja p ro ce d u ry cy w il­ nej z a w a rta w kodeksie p o stę p o w a ­ nia cyw ilnego, p rze jm u ją c w iele u r e ­ g ulow ań z daw nego k.p.c., w p ro w a d za je d n a k nie ty lk o zm iany i in n o w acje, ale poszerza także p ro b le m a ty k ę egze­ l P a r a g r a f 7. Ź r ó d ł a p o l s k i e g o p r a w a e g z e k u c y j n e g o ( s t r . 31—35).

76 R ecen z je N r 1 (169> k u c y jn ą w stosunku do poprzedniego

s ta n u praw nego.

N ieliczne stosunkow o orzecznictw o S ąd u N ajw yższego (w ynika to z w ła ś­ ciw ości rzeczow ej sądów r o z p a tru ją ­ cych sp raw y egzekucyjne, k tó re w sk u ­ te k te g o w zasadzie w zw ykłym to ­ k u in sta n c y jn y m do S ądu N ajw yższe­ go nie docierają) w y jaśn ia i ro zstrzy ­ ga ty lk o poszczególne kw estie, sta n o ­ w iąc w ycinkow ą in te rp re ta c ję zag ad ­ n ie ń p raw n y ch p ostępow ania egzeku­ cyjnego, podobnie ja k i p u b lik a cje a rty k u ło w e i glosy do rozstrzygnięć S ą d u N ajw yższego, będące zresztą w dużej m ierze owocem opracow ań A u ­ to ra recenzow anej pracy.

M onograficzna p rac a prof. W enger- ka, u jm u ją c całościow o te m a ty k ę egze­ k u c y jn ą , k tó rej n a tu ra ln y m pogłębia­ ją c y m u zupełnieniem je s t k w estia po ­ w ó d ztw p rze ciw eg z ek u c y jn y ch 2, je st je d y n ą tego ro d zaju p rac ą w naszej obecnej lite ra tu rz e p r a w n ic z e j3. Z a stę ­ p u je o n a poprzednią tego A u to ra t a ­ k ąż p r a c ę 4 *, w y d an ą pod rząd am i i w zw ią zk u z p o przednio obow iązującym k o d ek sem p ostępow ania cyw ilnego.

Ja k k o lw ie k w tej now ej p rac y n a ­ s tę p u je odesłanie do poprzedniej, do „odpow iednich fra g m en tó w (...), k tó re zach o w ały sw ą ak tu a ln o ść ”, to je d n a k now e opracow anie stanow i ja sn ą i z w a rtą całość.

P oza w prow adzeniem w te m aty k ę eg zek u cy jn ą, niezw ykle treściw ym i b a rd z o w yw ażonym co do swego u ję ­

cia, oraz poza w spom nianym ju ż w y­ liczeniem ak tó w p raw n y ch sta n o w ią ­ cych źródła p ra w a egzekucyjnego, p r a ­ ca dzieli się na dw ie części tr a k tu ją c e : o ogólnych dyspozycjach p o stę p o w an ia egzekucyjnego i o poszczególnych ro ­ dzajach egzekucji.

W części ogólnej poruszone są te w szystkie kw estie, k tó re zostały z a ­ m ieszczone p otem w dalszych szcze­ gółow ych u norm ow aniach. J e s t to c a ł­ kow icie słuszne, gdyż rozrzucone w kodeksie, bez ich zestaw ienia i z g ru ­ p ow ania tem atycznego, nie d aw a ły b y one obrazu u reg u lo w a n ia zasadniczych zagadnień egzekucyjnych. T ak np. ro z ­ dział o kom p eten cji organów eg z ek u ­ cyjnych (a ta k im je s t i sąd) bez tego zestaw ien ia i zgrupow ania o d pow ied­ nich przepisów kodeksow ych u tr u d ­ niałby w7yraźnie przep ro w ad zen ie linii podziału w łaściw ości poszczególnych organów . P odobnie przy rozw ażaniach, czy i k tó re z zasad procesow ych oraz p rze słan e k procesow ych objęty ch p rz e ­ pisam i o procesie1 (pow inny one być odpow iednio stosow ane w m yśl a rt. 13 § 2 k.p.c. do innych rodzajów po ­ stępow ania, a w ięc i do p ostępow ania egzekucyjnego, chyba że p rzepisy szczególne stan o w ią inaczej) isto tn ie m a ją zastosow anie p rzy pro w ad zen iu egzekucji, nie byłoby m ożliw e w y p ro ­ w adzenie w łaściw ych k o n kluzji bez uw zględnienia i zanalizow ania w szy st­ kich przepisów o postęp o w an iu egze­ kucyjnym , niezależnie zgoła od m ie j-2 E d m u n d W e n g e r e k : P r z e c i w e g z e k u c y j n e p o w ó d z t w o d ł u ż n i k a , W y d a w n i c t w o p r a w - n i c z e 1967. 3 K c d e k s p o s t ę p o w a n i a c y w i l n e g o w o p r a c o w a n i u J a n a K r a j e w s k i e g o i K a z i m i e ­ r z a P i s e c k i e g o ( W y d a w n i c t w o P r a w n i c z e 1968) z e w z g l ę d u n a s w o j e z a ł o ż e n ia ( „ t e k s t , o r z e c z n i c t w o , p i ś m i e n n i c t w o ” ), n i e m a c h a r a k t e r u k o m e n t a t o r s k i e g o . N a t o m i a s t K o d e k s p o s t ę p o w a n i a c y w i l n e g o — K o m e n t a r z B r o n i s ł a w a D o b r z a ń s k i e g o , M a r i a n a L i s i e w - s k i e g o , Z b i g n ie w a R e s i c h a i W ła d y s ł a w a S i e d l e c k i e g o ( W y d a w n i c t w o P r a w n i c z e 1969), z a w i e r a j ą c y b a r d z o d o k ł a d n y i w s z e c h s t r o n n y k o m e n t a r z r ó w n i e ż w z a k r e s i e k s ię g i d r u g i e j o p o s t ę p o w a n i u e g z e k u c y j n y m (to m II ), ze w z g l ę d u n a s w ó j u k ł a d a r t y k u ł o w y s t a ­ n o w i i n n ą s y s t e m a t y k ę o p r a c o w a n i a . W r e s z c ie W ł a d y s ł a w S i e d l e c k i w p r a c y : Z a r y s p o s t ę p o w a n i a c y w i l n e g o ( P a ń s t w o w e W y d a w n i c t w o N a u k o w e 1966), o m a w i a j ą c c a ł o ś ć p o s t ę ­ p o w a n i a c y w iln e g o , p e w n ą c z ę ś ć p o ś w i ę c a t a k ż e p o s t ę p o w a n i u e g z e k u c y j n e m u , p r z e d s t a w i a ­ j ą c u k ł a d k s ię g i d r u g i e j k o d e k s u . 4 E d m u n d W e n g e r e k : P o s t ę p o w a n i e e g z e k u c y j n e w s p r a w a c h c y w i l n y c h , P a ń s t w o ­ w e W y d a w n i c t w o N a u k o w e 1961.

77 .Nr 1 (169) Obrona p racy d o k to r s k ie j B. Ja n ko w s kieg o

sca, w k tó ry m się one z n a jd u ją w •drugiej księdze kodeksu.

O m aw iając te za g ad n ien ia w swej p ra c y w sposób niezw ykle precyzyjny, A u to r p o d k reśla zasadnicze ich z n a ­ czenie, gdyż to „pozwoli na u w y p u ­ k le n ie różnic zachodzących m iędzy p ro ­ cesem cyw ilnym a eg z ek u c ją”. R óżni­ ce zaś te w y stę p u ją w tym p o stęp o ­ w an iu . Są to różnice w y n ik ając e z sa ­ m ego c h a ra k te ru egzekucji, z to k u in ­ sta n cy jn eg o p rzy d ziała n iu różnych organów egzekucyjnych, tk w ią one w „in n o ści” n iek tó ry ch środków z a sk a r­ żenia i ich podstaw . O m ów ienie i p rze an alizo w a n ie ich w pracy , podob­

nie ja k każdego zag ad n ien ia z tej dzie­

dziny, nie pom ija p rzy tym an i n a s u ­ w ający ch się w ątpliw ości p rz y w y ­ k ła d n i poszczególnych te k stó w , an i k o n tro w ersy jn y c h za p a try w a ń , k tó re w lite ra tu rz e znalazły swój w yraz.

P rzytoczona w pracy lite r a tu r a p rze d m io tu oraz orzecznictw o d a ją p e ł­ ne zestaw ienie p u b lik a cji z z a k re su te m a ty k i egzekucyjnej.

M ożna najzu p ełn iej podzielić w y p o ­ w iedziany ju ż pogląd M. P iek a rsk ieg o o „dużej w arto ści recenzow anego dzie­ ła, w ydanego w pięknej szacie g ra fic z ­ nej. S tanow i ono pozycję w naszej li­ te ra tu rz e bardzo p o trzeb n ą i p o w ita n ą z uznaniem przez p raw n ik ó w ” '.

A le k sa n d e r L a so cki

5 M ie c z y s ł a w P i e k a r s k i : R e c n z j a , „ N o w e P r a w o ” n r 10 z 1970 r ., s t r . 1505— 1507.

Sprawozdanie

z o b ro n y p ra c y d o k to rs k ie j

a d w o k a ta i o b ro ń c y w o js k o w e g o m g ra Bogdana J a n k o w s k ie g o

W d n iu 21 czerw ca br. przed K om isją pow ołaną przez R adę W ydziału P ra w a i A d m in istra c ji U n iw ersy te tu im. A dam a M ickiew icza w P oznaniu odbyła się p u ­ bliczna o brona p rac y d o k to rsk ie j ad w o k a ta i obrońcy w ojskow ego m g ra B ogdana Jan k o w sk ieg o pt. „O chrona p ra w n a jeńców w ojen n y ch w św ietle p ra w a n a ro d ó w ” . P ra c ę tą d o k to ra n t p isa ł pod k ie ru n k iem prof. d ra Józefa Radzickiego w ra m a c h S e m in a riu m D oktoranckiego, organizow anego przez były W ojskow y I n s ty tu t P r a w ­ niczy. R ecenzentam i pracy byli: prof. d r T adeusz C yp rian i prof. d r A lfons K la f- kow ski z U n iw ersy te tu im. A dam a M ickiew icza oraz doc. d r habil. Leon T y szk ie­ wicz z U n iw ersy te tu Śląskiego.

P osiedzeniu przew odniczył d y re k to r I n s ty tu tu P ra w a K arn eg o doc. d r habil. A le k ­ sa n d e r R atajczak.

P ra c a m g ra Jan k o w sk ieg o je st obszerną, bo liczącą w sum ie 350 stro n m a szy n o ­ p isu m o n o g rafią pośw ięconą sy tu a c ji p ra w n e j jeńców w ojennych, przy czym n u r t p ra c y biegnie k ilk o m a rów noległym i to ram i: p raw n o -h isto ry cz n y m , p ra w n o -d o g m a - tycznym , fak to g rafic zn y m i an alityczno-m iędzynarodow ym . N u rty te sp la ta ją się ze sobą i d a ją plastyczny obraz losu jeńców w ojennych w idziany przez p ry z m a t p o ­ p ełnionych n a nich zbrodni.

O p ie ra ją c się n a bogatym m a teria le, d o k to ra n t w ośm iu rozdziałach u ją ł całość zag ad n ien ia, w ciąż ak tu aln e g o w św ietle n ad a l prow adzonych przez S tan y Z je d n o ­ cz o n e i ich sprzym ierzeńców w ojen agresyw nych n a różnych k o n ty n e n tac h św ia ta.