MAŁŻEŃSTWO I DZIEWICTWO
WEDŁUG ŚW. METODEGO Z OLIMPU
P r o b le m a ty k a m a łż e ń s tw a i r o d z i n y w s t a r o ż y t n o ś c i c h r z e ś c i j a ń s k i e j , z w ł a s z c z a w j e j n a j w c z e ś n i e j s z y m o k r e s i e , p o w ią z a n a j e s t ś c i ś l e z ro z u m ie n ie m d z i e w i c t w a o z n a c z a j ą c e g o p e w ie n w yższy s t a n d o s k o n a ł o ś c i c h r z e ś c i j a ń s k i e j . S t ą d t e ż - j a k w iadom o - n i e z n a jd u je m y u Ojców K o ś c i o ł a o s o b n y c h t r a k t a t ó w p o ś w ię c o n y c h r o d z i n i e , p o d c z a s gdy n i c b r a k b o g a t e j l i t e r a t u r y p a t r y s t y c z n e j na te m a t d z i e w i c t w a /w ym ieńm y t u e tio ć b y d z i e ł a T e r t u l i a n a , C y p r i a n a , A m b ro ż e g o /^ . ń ś r ó d p r z y c z y n , w a r u n k u ją c y c h t a k i s t a n r z e c z y , n a l e ż y w y m ie n ić p o g lą d y r y g o r y s t y c z - n o - e n k r a t y c z n e , c i e s z ą c e s i ę d u ż ą p o p u l a r n o ś ć ^ w n a j w c z e ś n i e j s z y m c h r z e ś c i j a ń s t w i e . S p r z y j a ł o im n a s t a w i e n i e e s c h a t o l o g i c z n e p i e r w s z y c h c h r z e ś c i j a n , ż y - j ą c y c h w k l i m a c i e o c z e k i w a n i a r y c h ł e j p a r u z j i C h r y s t u s a , k t ó r y j e s t je d y n y m O b lu b ie ń c e m . S z e r z e n i u s i ę p o g ląd ó w r y g o r y s t y c z n y c h s p r z y j a ł a t a k ż e k o n i e c z n o ś ć z a j ę c i a p r z e z c h r z e ś c i j a n p o s ta w y a n t a g o n i s t y c z n e j do ś w i a t a p o g a ń s k i e g o , a z w ł a s z c z a do r o z w i ą z ł o ś c i m o r a l n e j , k t ó r ą t e n ś w i a t s o b ą r e p r e z e n t o w a ł . N ie b e z z n a c z e n i a t a k ż e b y ł a i n f i l t r a c j a k u l t u r o r i e n t a l n y c h , z w ł a s z c z a d u a l i z -* mu. P ró b ę p o b ie ż n e g o p r z e g l ą d u w y ż e j w y m ie n io n y c h p r z y c z y n p o d j ą ł 2 M .M ic h a ls k i w " A n t o l o g i i l i t e r a t u r y p a t r y s t y c z n e j " . S t ą d t e ż z a c h o w a n e p r z e k a z y Ojców K o ś c i o ł a , z a j m u j ą c e s i ę p r o b l e m a t y k ą m a łż e ń s tw a i r o d z i n y , n a l e ż y o d n a jd y w a ć w r ó ż n y c h i c h d z i e ł a c h , z w ł a s z c z a w h o m i l i a c h , k o m e n t a r z a c h , l i s t a c h , a t a k ż e t r a k t a t a c h o d z i e w i c t w i e . W śród t y c h o s t a t n i c h w y m ie n ić P o r . T e r t u l l i a n u s , De e x h o r t a t i o n e c a s t i t a t i s , CCL 2 ,1 0 1 5 - 1 0 3 5 ; C y p r i a n u s , De h a b i t u v i r g i n u m , CSEL 3 , 1 , 1 8 5 - 2 0 5 ; A m b r o s iu s , De v i r g i n i b u s , PL 1 6 , 1 9 7 - 2 4 4 , De i n s t i t u t i o n e v i r g i n i s PL 1 6 ,3 1 9 - 3 4 2 3 P o r . M .M i c h a l s k i , A n t o l o g i a l i t e r a t u r y p a t r y s t y c z n e j , t . l , W ar s z a w a 1 9 7 5 , 4 2 6 - 4 2 9 . Wykaz d z i e ł Ojców K o ś c i o ł a , w k t ó r y c h p o r u s z o n e s ą n i e k t ó r e a s p e k t y ż y c i a r o d z i n n e g o p o d a j e k s . S .L o n g o s z , R o d z in a w c z e s n o c h r z e ś c i j a ń s k a i j e j z a d a n i a w n a u c z a n i u ś w .B a z y le g o W i e l k i e g o , RTK 2 8 / 1 9 8 1 / z . 4 , 1 5 0 , n . 2 . t +
128
-można dzieło powstałe pod koniec III w., stosunkowo mało znanego autora - św. Metodego z Olimpu, noszące tytuł: "Symposion" -
"Uczta"\ Zarówno tytuł, jak i układ dzieła, wskazują, że autor naśladował Platona, a z treści dzieła możemy wywnioskować, iż
jest także jego zwolennikiem. Pomijamy tutaj analizę formy lite-g
rackiej dzieła Metodego . Główny wydźwięk "Uczty" - to zachęta do dziewictwa. Autor niewątpliwie uważa, że dziewictwo jest stanem
wyższym od małżęństwa. Równocześnie jednak pogląd ten usiłuje
zrównoważyć 1 pogodzić z poglądem o świętości i wzniosłości sta-
, ' c
nu małżeńskiego. Stąd dzieło jego posiada kapitalne znaczenie dla pogłębienia problematyki małżeństwa we wczesnym chrześcijaństwie. Przedstawiona w nim jest rzeczywista dyskusja na temat dziewictwa 1 małżeństwa, którą toczy dziesięć dziewic.*w .
Metody jest millenarystą. Uzasadnienie wyższości dziewictwa nad małżeństwem widzi w etapach rozwoju ludzkości. W "Uczcie"
przedstawione są one w mowie pierwszej z dyskutantek - Marcelll, która stawia sobie za cel sławienie dziewictwa .
Pierwszy etap rozwoju ludzkości to wg biskupa Olimpu
-7
okres, w którym małżeństwo zawierane było między rodzeństwem .
Autor nasz uważa, że od czasów Abrahama zaniechano pożycia z w ł a s
nymi siostrami i zaczęto brać za żony obce kobiety, r o z p o c z y n a j ą c
W
w ten sposób drugi etap rozwoju ludzkości, który cechuje w i c l o ż e n -
stwo^. Święty Biskup próbuje usprawiedliwić ten stan rzeczy, p r z e d
stawiając Boga jako Pedagoga, który zezwala naszy go typu pożycie.
p r z o d k o m n a t e
"Świat bowiem, gdy nie napełniali go jeszcze ludzie, był niczym małe dziecko, ludzkość musiała wzrosnąć
4
5
Symposion e peri agnelas, ed. H.Musurlllo /Methode d O ly m p c , L
Banąuet. Introduction et texte critiąue par H.Musurlllo, t r a -
duction et notes Y.H.Debidour, Paris 1963, SCh 95/, tłum. S .K a
linkowski/św.Metody z Olimpu, Uczta, Wstęp 1 opracowanie ks.E, Stanula, Warszawa 1980/, PSP 24, 27-108.
Zagadnienie to omawia H.Musurlllo we wstępie do swego w y ł a n i a ,
SCh 95,30-38, a także E.Stanula we wstępie do p o l s k i e g o p r z e
kładu, PSP 24,10-li. 6 7 8 Symposion I Symposion I Symposion I 1-5, SCh 95,52-68, PSP 24,30-35. 2, SCh 95,56-58, PSP 24,32. 3, SCh 95,60-62, PSP 24,32-33. * *
129 w l i c z b i e , a ś w i a t d z i ę k i z a s to s o w a n iu t a k i c h śro d k ó w m ógł d o j ś ć j a k gdyby do m ę sk ie g o w ie k u . K ied y je d n a k z i e m i a z a l u d n i ł a s i ę od k o ń c a do k o ń c a i gdy l u d z k o ś ć n i e s k o ń c z e n i e s i ę p o m n o ż y ła , wówczas 3óg j u ż n i e p o z w a la ł lu d z io m tr w a ć p rz y daw nych o b y c z a ja c h , l e c z b a c z y ł n a t o , by j e p o w o li z m i e n i a l i i s t a r a l i s i ę z b l i ż a ć c o r a z b a r d z i e j do n i e b a t a k d ł u g o , a ż k r o c z ą c ku n a jw y ż s z e j i n a j w a ż n i e j s z e j n a u c e , ku d z i e w i c t w u , d o j d ą do d o s k o n a ł o ś c i " ^ . T r z e c i e t a p r o z w o ju l u d z k o ś c i t o o k r e s m a łż e ń s tw m o n o g am iczn y ch . Z daniem n a s z e g o a u t o r a r o z p o c z ą ł s i ę on od c z a só w p r o r o c k i c h i o z n a c z a w z r o s t ś w ia d o m o ś c i e t y c z n e j od u n i k a n i a c u d z o łó s tw a do o s i ą g n i ę c i a p a n o w a n ia nad s o b ą ^ ^ . S tą d j u ż t y l k o k r o k , aby l u d z k o ś ć o s i ą g n ę ł a n a s t ę p n y , c z w a r ty e t a p r o z w o ju , ja k im j e s t d z i e w i c tw o , k t ó r e a u t o r uw aża z a pew nego p r z e w o d n ik a do ż y c i a n i e ś m i e r
-i -i
t e l n e g o , d o o s i ą g n i ę c i a a p o k a t a s t a s i s . Nazywa j e szczy to w y m i s z c z ę ś liw y m s t y l e m ż y c i a , bo ono "w y n o si do r ó w n o ś c i z Bogiem t e
g o , k t o j e ' p o s i a d a i k t o z o s t a ł w ta je m n ic z o n y w j e g o n i e s k a l a n e 12 , m i s t e r i a " . W r z e c z y w i s t o ś c i d z i e w i c t w o , t o t a k ż e z a ś l u b i n y , z a ś l u b i n y z B oskim O b lu b ie ń c e 13 Na e t a p i e t y c h o c i a ż p r e f e r o w a ne j e s t d z i e w i c t w o , t o je d n a k n i e j e s t d e p r e c jo n o w a n e m a łż e ń s tw o . J e d n a z d y s k u t a n t e k w " U c z c ie " - P r o c y l l a s t w i e r d z a w y r a ź n ie : " N ie c h a j je d n a k n i k t n i e p r z y p u s z c z a , że p o z o s t a ł a r z e s z a w i e r z ą c y c h p o d le g a o d r z u c e n i u , i n i e r o z u m i e j ą c , że b ę d ą g m in y , ro d y i s t a n y " z g o d n ie z w i a r ą k a ż d e g o " /R z 1 2 , 6 / , n i e c h n i e s ą d z i , że t y l k o my, d z i e w i c e , j e s t e ś m y w p ro w a d z a n e , ab y o tr z y m a ć t o , co o b i e c a n o . To w ł a ś n i e o p i s u j e t a k ż e P a w e ł, m ów iąc: " I n n a j e s t c h w a ła s ł o ń c a , a i n n a k s i ę ż y c a i g w ia z d ; s 9 S y m p o sio n I 2 , SCh 9 5 ,5 8 , PSP 2 4 ,3 2 . W w y p o w ie d z i t e j u d e r z a p o d o b ie ń s tw o do k o n c e p c j i B oga j a k o P e d a g o g a , k t ó r ą p r z e d s t a w ia ś w . I r e n e u s z w " A d v e rs u s h a e r e s e s " , a l e p ro b le m z a l e ż n o ś c i M eto d eg o od I r e n e u s z a s t a n o w i o so b n e z a g a d n i e n i e . 10 S y m p o sio n I 3 , SCh 9 5 ,6 0 - 6 2 , PSP 2 4 ,3 2 - 3 3 . 11 P o r . S y m p o sio n IV 2 , SCh 9 5 ,1 2 8 - 1 3 2 , PSP 2 4 ,5 3 . 12 S y m p o sio n V I I I 1, SCh 9 5 ,2 0 2 , PSP 2 4 ,7 2 . Chw ałę d z ie w ic tw a o p ie w a t a k ż e hymn T e k l i , k t ó r e g o r e f r e n b rz m i /S C h 9 5 ,3 1 0 , PSP 2 4 , 1 0 1 / : "D la c i e b i e ż y j ę w c z y s t o ś c i f i d z i e r ż ą c ś w i e t l t e p o c h o d n ie ,w y c h o d z ę c i n a s p o t k a n i e , , o O b lu b ie ń c z e ! " 13 P o r . S y m p o sio n V II 1, SCh 9 5 ,1 8 2 , PSP 2 4 ,6 7 . P o r . t a k ż e S^mpo s i o n V II 3 , SCh 9 5 ,1 8 6 , PSP 2 4 ,6 8 : "Z atem t y l k o t e d u s z e ł t j .
ś w i ę t y o r s z a k d z i e w i c l S łow o nazyw a swą w y b ra n ą i p ra w o w itą o b l u b i e n i c ą " .
130 g w ia z d a bowiem r ó ż n i s i ę od g w iazd y c h w a łą . P o d o b - n i e t e ż i z m a rtw y c h w s ta n ie u m a rły c h " / i K or 1 5 ,4 1 - 4 2 / S w oją p e ł n i ę ro z w o ju lu d z k o ś ć o s i ą g n i e d o p i e r o n a p ią ty m e t a p i e , po z m a rtw y c h w s ta n iu c i a ł , k ie d y l u d z i e " j u ż w i e c e j ż e n i ć s i ę n i e b ę d ą , a n i z a mąż w y c h o d z ić " /M t 2 2 , 3 0 / .
Aby w y k a z a ć , że m a łż e ń s tw o , c h o ć j e s t n iż s z y m s ta n e m d o s k o n a ł o ś c i c h r z e ś c i j a ń s k i e j , t o j e d n a k j e s t p o t r z e b n e i p r z e z Boga z a
m ie r z o n e , a u t o r n a s z używa k i l k u a rg u m e n tó w . Z a w a rte s ą one g łó w n i e w p rz e m ó w ie n iu d r u g i e j z d y s k u t a n t e k - T e o f i l i , k t ó r a z w ra c a uwagę p o z o s ta ły m na w z n i o s ł o ś ć i ś w i ę t o ś ć s t a n u m a ł ż e ń s k ie g o . W edług n a u k i M eto d e g o , s to p n io w e w z n o s z e n ie s i ę l u d z k o ś c i do d z i e w ic tw a n i e może o z n a c z a ć c a ł k o w i t e g o z a n i e c h a n i a p r o k r e a c j i , ś w ia t bowiem c i ą g l e j e s z c z e b u d u je s i ę , a n a k a z K s i ę g i R o d z a ju : " R o ś n i j - 15 c i e i r o z m n a ż a jc ie s i ę " /R d z 1 , 2 8 / j e s t n a d a l a k t u a l n y . S k o ro "Bóg n a d a l p r a c u j e m o d e lu ją c ś w i a t " , t o j e s t r z e c z ą o c z y w i s t ą , że 17 " c z ło w ie k m u si j e s z c z e w s p ó ł d z i a ł a ć p r z y t w o r z e n i u o b r a z u B oga" . A u to r w s k a z u je , że p o c z ę c i e nowego c z ło w ie k a w a k c i e m a łż e ń s k im
j e s t o g a r n i ę t e t a j e m n i c z ą mocą sam ego S t w o r z y c i e l a , s t ą d t e ż b y
ło b y r z e c z ą co n a jm n ie j d z iw n ą , a n aw et z u c h w a łą " o d c z u w a n ie w s t r ę t u do p r o k r e a c j i , s k o r o n a w e t W szechm ogący n i e w s t y d z i s i ę p r z y - k ł a d a ć do n i e j sw ych n i e s k a z i t e l n y c h r ą k " . Z k o l e i M etody p o d k r e ś l a o c z y w is ty f a k t , i ż p o k o l e n i e ś w ię t y c h n i e może s i ę w y c z e rp a ć na o b e c n e j g e n e r a c j i . T a k że po n as m usi n a s t ą p i ć w i e l u j e s z c z e m ęczenników i ś w i ę t y c h , k t ó r z y po
p r o s t u m uszą s i ę n a r o d z i ć . A rgum ent t e n a u t o r n a s z w zm acn ia o s t r o sform ułow anym p y ta n ie m :
"C zyż z a te m n i e j e s t g ł u p o t ą o d r z u c a n i e s to s u n k ó w m a ł ż e ń s k ic h , j e ś l i o c z e k u je m y , że i po n a s b ę d ą
i s t n i e ć św ia d k o w ie w ia r y / m a r t y r e s / i l u d z i e , k t ó r z y p r z e c i w s t a w i ą s i ę złem u d u c h o w i? "19
O jc ie c K o ś c i o ł a s t a w i a j a k o pew nik t w i e r d z e n i e , i ż p o c z ę c i e p o je d y n c z e g o c z ło w ie k a j e s t w y n ik ie m z a m y s łu B o że g o . A kt p r o k r e a c j i n i e
14 15 16 17 18 19 S ym posion V II 3 , SCh 9 5 ,1 8 4 , PSP 2 4 ,6 8 . P o r . S y m p o sio n I I 1, SCh 9 5 ,7 0 , PSP 2 4 ,3 5 S y m p o sio n I I 1, SCh 9 5 ,6 8 , PSP 2 4 ,3 5 . S y m p o sio n I I 1 , SCh 9 5 ,7 0 , PSP 2 4 ,3 5 . S y m p o sio n I I 2 , SCh 9 5 ,7 2 , PSP 2 4 ,3 6 . T am że.
131 d o k o n a łb y s i ę b e z w s p ó ł d z i a ł a n i a B o że g o , n a t u r a sam a z s i e b i e by 20 ła b y do t e g o n i e z d o l n a . B is k u p O lim pu u z a s a d n i a t o w f o r m ie p r o s t y c h p y t a ń : * "K tó ż bowiem u t w a r d z i ł m ię k k ą s u b s t a n c j ę k o ś c i ?
K to s p o i ł g i ę t k i e c z ł o n k i t a k , żeb y z a pom ocą m i ę ś n i n a p i n a ł y s i ę i k u r c z y ł y w s t a w a c h ? . . . K im że j e s t t e n , k t o s i ę t r o s z c z y , żeb y z a r o d e k u m ie s z c z o n y w e w n ą trz c i a ł a m a tk i n i e u d u s i ł s i ę w w i l g o c i i c i a s n o c i e ? . . . K to , j e ś l i n i e je d y n y i n a j l e p s z y T w ó rc a , k t ó r y m o d e lu ją c j a k w osk w i l g o t n e i m a le ń k ie n a s i o n k a w k o b ie c y m ł o n i e w y tw o rz y ł n a s d
A u to r n a s z j e s t św iad o m y , że Bóg może k ie r o w a ć p r o c e s a m i r o z r o d c z o ś c i p o p r z e z u s ta n o w io n e p r z e z s i e b i e p raw a b i o l o g i i ,
o b o w ią z u ją c e w n a t u r z e , j e d n a k ż e z c a ł ą mocą p o d k r e ś l a , że d u s z a c z ł o w i e k a p o c h o d z i b e z p o ś r e d n i o od B oga:
"Temu bow iem , co n i e ś m i e r t e l n e i ^ c o s i ę n i e s t a r z e j e , j e d y n i e W szechm ogący u d z i e l a t c h n i e n i a i d l a t e g o j e s t On r ó w n ie ż jed y n y m T w órcą r z e c z y n i e w i d z i a l n y c h i n i e z n i s z c z a l n y c h " ^ .
Tak w ię c z r a c j i d u sz y n i e ś m i e r t e l n e j k a ż d y c z ło w ie k m i e ś c i s i ę w p l a n a c h B o ż y c h , j e s t w y n ik ie m z a m y s łu B o ż e g o . T en w ch o d zący n a g r u n t p e r s o n a l i z m u c h r z e ś c i j a ń s k i e g o w n io s e k n i e z o s t a j e w ż a d nym s t o p n i u p o m n ie js z o n y p o p r z e z f a k t , że s ą d z i e c i , k t ó r e r o d z ą s i ę n a s k u t e k c u d z o ł ó s t w a . M etody p o d e jm u je t a k ż e t e n p ro b le m w swoim d z i e l e , n a d a j ą c mu fo rm ę z a s k a k u j ą c e g o p y t a n i a : c z y j e s t ' 23
m o ż liw e , aby owoce c u d z o łó s tw a p o w s ta w a ły p r z y a p r o b a c i e B o ż e j? O d p o w ie d z i n a t o p y t a n i e u d z i e l a p o s ł u g u j ą c s i ę n ie z w y k le o r y g i - n aln y m p o ró w n a n ie m ^ . K ażę s o b i e w y o b r a z ić dom, k t ó r e g o d r z w i
z n a j d u j ą s i ę w w y s o k ic h g ó r a c h , a on sam s i ę g a g łę b o k o w d ó ł . W t y l n e j c z ę ś c i j e s t z a o k r ą g lo n y i p o s i a d a w i e l e o k i e n . W ew nątrz 20 21 22 23 24 P o r . S y m p o sio n I I 6 , SCh 9 5 ,8 2 , PSP 2 4 ,3 9 . T am że. S y m p o sio n I I 7 , SCh 9 5 ,8 4 , PSP 2 4 ,4 0 . P o r . S y m p o sio n I I 3 , SCh 9 5 ,7 6 , PSP 2 4 ,3 7 . P o r . S y m p o sio n I I 4 - 5 , SCh 9 5 ,7 6 - 8 0 , PSP 2 4 ,3 7 -3 9
132
-domu s i e d z i a r t y s t a , k t ó r y tw o rz y p o s ą g i z g l i n y d o s t a r c z a n e j
mu z z e w n ą tr z p r z e z o tw o ry w t y l n e j ś c i a n i e od w i e l u l u d z i , k t ó r z y je d n a k a r t y s t y n i e w id z ą . Każdemu z l u d z i p r z y d z i e l o n o j e d e n o tw ó r . A r t y s t a w ew n ątrz o d b i e r a g l i n ę , m o d e lu ją c j ą , a po u p ły w ie k i l k u m ie s ię c y p r z e z t e n sam o tw ó r o d d a je j ą znowu lu d z io m . Ma po
l e c e n i e , aby k a ż d ą g l i n ę o b r a b i a ć je d n a k o w o , n a w e t t a k ą , k t ó r ą
k t o ś u m i e ś c i ł w o tw o rz e s ta n o w ią c y m c u d z ą w ł a s n o ś ć , " m a t e r i a ł b o wiem n i e p o p e ł n i ł żad n eg o w y k r o c z e n ia i d l a t e g o t r z e b a go m odę-
2 c lo w a ć i k s z t a ł t o w a ć j a k o c o ś n ie w in n e g o " . P r z e s t ę p c ą j e s t t e n , k t o u m i e ś c i ł go w cudzym o tw o r z e ; g l i n a n i e p o n o s i ż a d n e j w in y . A u to r sam n a t y c h m i a s t w y j a ś n i a s e n s te g o o b r a z u : dom - t o n a t u r a n a s z y c h n a r o d z i n , d r z w i w w y s o k ic h g ó r a c h - t o z e s ł a n i e d u sz y do / c i a ł a , o tw o ry - t o p ł e ć n i e w i e ś c i a , a r t y s t a - t o tw ó r c z a moc B oża, d o s ta w c y g l i n y - t o m ę ż c z y ź n i, k t ó r z y pow odow ani " p r a g n ie n ie m p o
s i a d a n i a p o to m stw a s k ł a d a j ą w n a t u r a l n y c h k a n a l i k a c h k o b ie c y c h n a s j a k g l i n ę w o tw o ra c h " 26 J e ś l i w sk u te k b r a k u p o w ś c i ą g l i w o ś c i z b l i ż y l i s i ę do o b ceg o o tw o r u , t o j e d n a k " n i e n a l e ż y s ą d z i ć , ż e n a s i e n i e , k t ó r e j . . / } u c z e s t n i c z y w B oskim d z i e d z i c t w i e s tw ó r c z e j p o t ę g i , j e s t o d p o w ie d z ia ln e z a p o d n i e t y p o ż ą d l i w o ś c i " 27 Tak w ięc k a ż d y c z ł o w i e k , t a k ż e p o c z ę ty w n i e l e g a l n y m z w ią z k u m i e ś c i s i ę
w e d łu g M etodego w z a m y s ła c h B o ż y c h .
"P ism o bowiem n ie o b a r c z a w in ą n a s i e n i a , l e c z o b w in ia t e g o , k t o w c u d z o ło ż n y c h u ś c i s k a c h z a c e n ę c h w ilo w e j p r z y je m n o ś c i j a k d z i e r ż a w c a b e z w s ty d n ie r z u c a w ła s n e z i a r n o do c u d z e j g l e b y " 2 8 . W s z y s tk ie p r z y to c z o n e p ow yżej a rg u m e n ty u k a z u j ą m a łż e ń s tw o j a ko s t a n k o n ie c z n y w ż y c iu lu d z k im i u ś w ię c o n y p r z e z B o g a. B isk u p
O lim pu sam podsuw a k o n k l u z j ę :
^ K to k o lw ie k bowiem g r u n to w n ie i tr z e ź w o z a s ta n o w i s i ę nad n a t u r a l n y m i sp raw am i l u d z k i m i , t e n m usi
d o j ś ć do p r z e k o n a n i a , że c h o ć d z ie w ic tw o j e s t b a r 25 26 27 28 S y m p o sio n S y m p o sio n Tam że. S y m p o sio n I I 4 , SCh 9 5 ,7 8 , PSP 2 4 ,3 8 I I 5 , SCh 9 5 ,8 0 , PSP 2 4 ,3 8 I I 4 , SCh 9 5 ,7 6 , PSP 2 4 ,3 7
- 133
d z i e j c h w a le b n e i c z c i g o d n e , t o je d n a k n i e m ożna ty samym p o g a r d z a ć m ałżeń stw em i ro d z e n ie m d z i e c i " 2 9 .
A u to r " U c z ty " j e s t r e a l i s t ą . W ie, że n ie m o ż liw e j e s t , aby w sz y sc y l u d z i e p r a k t y k o w a l i d z ie w ic tw o o r a z - co w i ę c e j - j e s t św iadom y,
30
że w s z y sc y l u d z i e n i e s ą do te g o p re d y s p o n o w a n i . W ychw ala d z i e w ic tw o , a l e r ó w n o c z e ś n ie p o u c z a , że " p r a k ty k o w a n ie d z ie w ic tw a j e s t
31
d arem bożym " . W o p a r c i u z a ś o św . P aw ła / i K or 7 , 3 7 - 3 8 / s t w i e r d z a " t e n , k t o p o t r a f i i s t a r a s i ę "z a c h o w a ć w d z i e w i c t w i e " s w o je c i a ł o " r o b i l e p i e j " k t o n a t o m i a s t n i e p o t r a f i t e g o , l e c z l e g a l n i e i b e z p o p e ł n i a n i a p o d s tę p n y c h d e p r a w a c j i z a w i e r a m a łż e ń s tw o , t e n " r o b i d o b r z e " 3 2 . C i ą g l e o b e c n a i w y ra ź n a w K o ś c i e l e t e n s j a m ięd zy zryw am i do s z c z y tów d o s k o n a ł o ś c i a ż y c ie m secundum n a tu ra m o d c z u w a ln a b y ł a z a ró w no w s t a r o ż y t n o ś c i c h r z e ś c i j a ń s k i e j , j a k i o d c z u w a ln a j e s t w s p ó ł c z e ś n i e . A u to r " U c z ty " - M etody z O lim pu p rz y p o m in a c h y b a n i e t y l ko s ta r o ż y t n y m c h r z e ś c i j a n o że K o ś c i ó ł , t o u k w ie c o n a , k o lo ro w a ł ą k a " u w ie ń c z o n a r ó ż n o b a r w n ie n i e t y l k o k w ia te m d z i e w i c t w a , l e c z 33 r ó w n ie ż k w ia ta m i r o d z i c i e l s t w a i p o w ś c i ą g l i w o ś c i " . K s . B ogdan C z ę sz - P o z n a ń 29 30 S y m p o sio n I I 7 , SCh 9 5 ,8 / p r z e k ł a d a u t o r a a r t y k u ł u / , p o r . PSP 2 4 ,4 0 . P o r . S y m p o sio n I I 7 , SCh 9 5 ,8 6 , a s z c z e g ó l n i e s t w i e r d z e n i e w S y m p o sio n I I I 1 1 , SCh 9 5 ,1 1 4 , PSP 2 4 ,4 8 : " . . . r o z u m ie ją c s ł a b o ś ć i p o d n i e t y p o c i ą g a j ą c e ku s to s u n k o m c ie le s n y m l u d z i m n ie j o p a n o w a n y ch , p o z w o l i ł p r z e c i e ż ^ ś w .P a w e łj / i K or 7 , 5 / , ab y c i , k t ó r z y nad c i a ł e m n i e p o t r a f i ą z a p a n o w a ć , ł ą c z y l i s i ę ra z e m z w ła s n y m i w s p ó łm a łż o n k a m i, n iż b y m i e l i p o p a ś ć w r o z p u s t ę i s z p e t n i e s i ę w y k o l e i ć " . To samo ro zu m o w an ie z a s t o s o w a ł M eto dy do l u d z i o w d o w ia ły c h , p r z y p o m in a ją c z a św .P aw łem / i K or 7 , 8 - 9 / w S y m p o sio n I I I 1 2 , SCh 9 5 ,1 1 8 , PSP 2 4 ,4 9 : l e p i e j j e s t , żeb y c z ł o w i e k , k t ó r y b y ł mężem j e d n e j k o b i e t y , p o z o s t a ł p ó ź n i e j sam , j a k i on [_św. P a w e ł j . Gdyby t o je d n a k b y ło d l a k o g o ś n i e w y k o n a ln e ze w z g lę d u na w e w n ę trz n y p ło m ie ń i b u jn y r o z k w i t s i ł c i e l e s n y c h ^ , ./ { p o w t ó r n e m a łż e ń s tw o . . . [je st* ] l e p s z e od p ło m ie n i a " . L 31 32 33 S y m p o sio n S y m p o sio n S y m p o sio n I I I 1 4 , SCh 9 5 ,1 2 4 , PSP 2 4 ,5 1 . I I I 1 4 , SCh 9 5 ,1 2 4 , PSP 2 4 ,5 2 . I I 7 , SCh 9 5 ,8 6 , PSP 2 4 ,4 1 .
134
JUNGFRAULICHKEIT UND EHE BEI MBTHODIUS VON OLYMPOS /Z u s a m m e n f a s s u n g /
M e th o d iu s v o n Olympos s t e l l t i n s e in e m Werk "S ym posium "
e c h t e D i s k u s s i o n zum Thema d e r J u n g f r R u l i c h k e i t und d e r Ehe d a r .
Indem e r s i c h f t l r d e n V o rra n g d e r J u n g f r A u l i c h k e i t e r k U t r t , l e h r t e r z u g l e i c h , daB d i e Ehe a u c h n d t i g und v o n G o tt g e p l a n t i s t . Z u r
B e s t a t i g u n g d e s s e n b r i n g t e r f o l g e n d e A rg u m e n te v o r : 1 . d i e N o tw e n d ig k e i t d e r L e b e n s e n t w i c k l u g , 2 . d i e N o tw e n d ig k e it d e r G e b u rt n e u e r H e i l i g e n und M R r ty r e r , 3 . d i e N o tw e n d ig k e it d e r M itw ir k u n g m it G o tt im Werk d e r S ch O p fu n g G o tt g i b t je d e m M en sch en u n s t e r b l i c h e S e e l e und d e s h a l b i s t d e r Ł iensch a u c h d e r , d e r i n e in e m E h e b ru c h g e b o r e n w u rd e , i n G o t t e s P lR n e n e n t h a l t e n . D ie Ehe i s t a l s o e i n v o n G o tt g e h e i l i g t e r S ta n d u n d d e r , d e r d i e Ehe s c h l i e B t - " h a n d e l t r i c h t i g " / i K or 7 , 3 8 / .
