Wstęp i cel
W 1994 roku rozpoczêto produkcjê bliŸniaczych sa-mochodów dostawczych Fiat Ducato, Peugeot Boxer oraz Citroën Jumper (ryc. 1–3) przez francusko-w³osk¹ spó³kê Sevel Sud z siedzib¹ w Val di Sangro we W³o-szech. Pojazdy te skonstruowane zosta³y wspólnie przez koncern samochodowy PSA (Citroën i Peugeot) oraz Fiata. Jest to w³aœciwie jeden samochód, ró¿ni¹cy siê detalami charakterystycznymi dla poszczególnych marek, tj. logo usytuowanym na pasie przednim i kole kierownicy oraz napisami na tylnych drzwiach.
W 2002 roku zmodyfikowano wygl¹d zewnêtrzny sa-mochodu (drzwi, b³otniki przednie, maski silnika, atrapy ch³odnicy, reflektory, lampy tylne, lusterka, zderzaki, li-stwy ochronne, klamki), zmodernizowano wnêtrze
(kokpit, fotel kierowcy, kanapê oraz tapicerkê) i paletê silników. Wprowadzono wersjê z napêdem 4x4. Kon-strukcji pojazdów nie zmieniono.
W 2006 roku rozpoczêto produkcjê nowego pojazdu X250, nastêpcy „dostawczaków”, które odnios³y na ryn-ku du¿y sukces. Nowe samochody marki: Fiat Ducato, Peugot Boxer oraz Citroën Jumper plasuj¹ siê na cze-le pojazdów swojego segmentu pod wzglêdem bezpie-czeñstwa i komfortu.
Podstaw¹ identyfikacji bliŸniaczych samochodów s¹: numer VIN, który wybijany jest w kabinie kierowcy na prawym przednim nadkolu, tabliczka znamionowa, tabliczka z numerem KIN, numer silnika oraz inne do-datkowe oznaczenia produkcyjne. W przypadku usu-niêcia numeru identyfikacyjnego VIN i znaków firmo-wych rozpoznanie poszczególnych modeli jest utrud-nione. W 2007 roku w Laboratorium Kryminalistycznym KSP wykonywane by³y badania mechanoskopijne oznaczeñ identyfikacyjnych samochodu marki Peugeot Boxer, który okaza³ siê Fiatem Ducato. Pojazd zosta³ skierowany na badania, poniewa¿ podczas kontroli dro-gowej funkcjonariusz Policji stwierdzi³ korozjê w obrê-bie pola numerowego nadwozia i uzna³, ¿e samochód mo¿e pochodziæ z przestêpstwa, dlatego te¿ zosta³ za-bezpieczony i umieszczony na parkingu depozytowym. W trakcie badañ mechanoskopijnych przedmiotowe-go samochodu ustalono, ¿e numer VIN VF3233J5215712435 dotycz¹cy Peugeota Boxera zo-sta³ sfa³szowany poprzez zastosowanie tzw. wstawki – oryginalny numer zosta³ wyciêty. Tabliczka
znamiono-PROBLEMY KRYMINALISTYKI 264 (kwiecieñ–czerwiec) 2009
62
Z PRAKTYKI
Z PRAKTYKI
Peugeot Boxer po badaniach mechanoskopijnych
okazał się Fiatem Ducato
Ryc. 1. Fiat Ducato Fig. 1. Fiat Ducato Ÿród³o (ryc. 1–10): autor
Ryc. 2. Peugeot Boxer Fig. 2. Peugeot Boxer
Ryc. 3. Citroën Jumper Fig. 5. Citroën Jumper
wa nosi³a œlady wtórnego monta¿u, tabliczkê z nume-rem KIN usuniêto, a numer identyfikacyjny silnika T9A-10FZ 0223651 wybito niefabrycznie. W miejscu trudno dostêpnym na prawym s³upku pod os³on¹ plastikow¹ znaleziono dodatkowe oznaczenie produkcyjne zawie-raj¹ce numer statystyczny, „Codice statistico” – 259795671. Zwrócono siê do producenta o ustalenie numeru VIN na podstawie tego oznaczenia.
Wygl¹d przedniej czêœæ karoserii: lusterka boczne, b³otniki, maska silnika, zderzak oraz pas przedni z logo Peugeota wskazywa³y na to, ¿e pojazd mo¿e pocho-dziæ z 1999 roku, wynika³o to równie¿ z dowodu reje-stracyjnego. Pozosta³a czêœæ karoserii z drzwiami, kok-pitem, fotelami, klamkami, tylnymi lampami, listwami ochronnymi i tylnym zderzakiem, jak ustalono podczas badañ, pochodzi³a z 2003 roku.
Podzespo³y napêdowe, szyby, zawieszenie oraz in-stalacja elektryczna w badanym samochodzie pocho-dzi³y równie¿ z 2003 roku.
Podejrzenie w badanym samochodzie wzbudzi³o ko-³o kierownicy, z którego usuniête zostako-³o logo firmowe (ryc. 4), a na pod³o¿u pozosta³o wg³êbienie. Œlad ten wskazywa³ na to, ¿e jest to kierownica Fiata Ducato.
Logo (ryc. 5) w samochodzie tej marki wykonywane jest z tworzywa sztucznego w kszta³cie ko³a mocowa-nego do pod³o¿a. W pojazdach koncernu PSA logo (ryc. 6–7) maj¹ zupe³nie inny kszta³t.
Dokonano sprawdzenia innego dodatkowego ozna-czenia produkcyjnego umieszczanego na karoserii, które widoczne jest po odkrêceniu tylnej prawej lampy. Oznaczenie takie wykonywane jest w postaci papiero-wej naklejki (ryc. 8) zawieraj¹cej m.in. markê pojazdu, numer lakieru oraz numer CIS, na podstawie którego mo¿liwa jest identyfikacja samochodu u producenta.
PROBLEMY KRYMINALISTYKI 264 (kwiecieñ–czerwiec) 2009 63
Z PRAKTYKI
Z PRAKTYKI
Ryc. 4. Miejsce usytuowania logo Fig. 4. Location of logo
Ryc. 5. Przyk³ad znaczka w Fiacie Ducato z 2003 roku Fig. 5. Example of logo in Fiat Ducato 2003
Ryc. 6. Logo Peugeot Boxer prod. 2003 Fig. 6. Peugeot Boxer 2003 logo
Ryc. 7. Logo Citroën Jumper z roku 2003 Fig. 7. Citroën Jumper 2003 logo
Taka naklejka mo¿e byæ pokryta cienk¹ warstw¹ lakie-ru w kolorze nadwozia. W przypadku badanego pojaz-du naklejka znajdowa³a siê na swoim miejscu, a po oczyszczeniu pow³oki lakierniczej okaza³o siê, ¿e dotyczy ona pojazdu marki: Fiat ZFA o numerze CIS: 8151956.
W przypadku samochodu marki Peugeot Boxer na naklejce widnia³by zapis PEUGEOT VF3, a w Citro-ënie Jumper CITROËN VF7 (ryc. 9).
Dokonane ustalenia przemawia³y za tym, ¿e zabez-pieczony samochód to Fiat Ducato, a nie Peugeot Bo-xer. O marce pojazdu jednoznacznie przes¹dzi³o pismo otrzymane od producenta zawieraj¹ce informacjê, ¿e odczytany numer statystyczny: 259795671 przypisany zosta³ w³aœnie do samochodu marki Fiat Ducato o nu-merze VIN: ZFA24400007251689 koloru bia³ego wy-produkowanego w 2003 r.
Przestêpcy poprzez zmianê oznaczeñ identyfikacyj-nych w samochodzie marki Fiat Ducato oraz
zamonto-wanie w przedniej czêœci elementów karoserii, tj.: b³ot-ników, pasa przedniego z logo Peugota, zderzaka, ma-ski silnika zmienili markê pojazdu na Peugeot Boxer. Elementy te zamocowane s¹ do konstrukcji po³¹cze-niami œrubowymi, które umo¿liwiaj¹ ich demonta¿ (ryc. 10).
W trakcie badañ na powierzchniach elementów ³¹-cz¹cych (œrubach, podk³adkach) oraz pod³o¿u w miej-scach mocowañ stwierdzono œlady wgnieceñ, zaryso-wañ i otaræ, które œwiadcz¹ o wtórnym monta¿u ww. czêœci.
W przypadku samochodów tych marek mo¿na za-montowaæ b³otniki, maskê silnika, zderzak, pas przedni z roku 1999 do nadwozia z 2003 roku i odwrotnie.
Opisana ekspertyza to kolejny przyk³ad pomys³owo-œci przestêpców, którzy w celu osi¹gniêcia korzypomys³owo-œci ma-terialnych nie przebieraj¹ w œrodkach. Eksperci mecha-noskopii, a tak¿e policjanci zajmuj¹cy siê przestêpczo-œci¹ samochodow¹, musz¹ zwracaæ uwagê na takie „zmiany” marek pojazdów, które produkowane s¹ jako „bliŸniacze”.
Wnioski
W przypadku przerobienia numeru VIN w samocho-dach dostawczych marki Fiat Ducato, Peugeot Boxer i Citroën Jumper, a tak¿e w innych „bliŸniakach”, po-przez zastosowanie tzw. wstawki nale¿y upewniæ siê, z jakim faktycznie pojazdem ma siê do czynienia. Wa¿-ne jest równie¿ sprawdzenie sposobu oznaczenia in-nych podzespo³ów tj. silnika, skrzyni biegów, uk³adu
PROBLEMY KRYMINALISTYKI 264 (kwiecieñ–czerwiec) 2009
64
Z PRAKTYKI
Z PRAKTYKI
Ryc. 8. Fragment naklejki z danymi pojazdu Fig. 8. Fragment of label with vehicle data
Ryc. 9. Przyk³adowe oznaczenie w samochodzie Citroën Jumper Fig. 9. Example of identification numbers in Citroën Jumper
Ryc. 10. Wybrane miejsca mocowañ b³otników w komorze silnika Fig. 10. Selected locations of fixing mudguards
kierowniczego, poduszek powietrznych, które pozwol¹ okreœliæ markê pojazdu.
Wskazane jest ustalenie u producenta numeru VIN na podstawie dodatkowych oznaczeñ (numeru staty-stycznego, KIN, CIS itd.).
Ryszard Garbacewicz
Streszczenie
W trakcie badañ mechanoskopijnych samochodu dostawcze-go marki Peugeot Boxer ustalono, ¿e numer VIN tedostawcze-go samocho-du zosta³ sfa³szowany poprzez zastosowanie tzw. wstawki – ory-ginalny numer zosta³ wyciêty, tabliczkê z numerem KIN usu-niêto, a numer identyfikacyjny silnika wybito niefabrycznie. Po-dejrzenie w badanym samochodzie wzbudzi³o ko³o kierownicy, z którego usuniête zosta³o logo firmowe, a na pod³o¿u pozosta³o wg³êbienie charakterystyczne dla œladu po logo marki Fiat. Wskazywa³o to, ¿e badany samochód mo¿e byæ Fiatem Ducato. Ods³oniêcie nazwy marki umieszczonej na naklejce znajduj¹cej siê pod praw¹ tyln¹ lamp¹, a tak¿e informacje uzyskane od
pro-ducenta na podstawie odczytanego przez ekspertów badañ me-chanoskopijnych numeru statystycznego CIS badanego pojazdu potwierdzi³y, ¿e jest to Fiat Ducato.
S³owa kluczowe:badania mechanoskopijne, Peugeot Boxer, Fiat Ducato, numer VIN, numer CIS
Summary
During toolmark examination of Peugout Boxer vehicle, experts determined that VIN of this particular car has been for-ged by cutting out original number, removing the plate with KIN number and striking engine identification number in a non-manufacture manner. A driver's steering wheel eveked so-me suspicions as a manufacturer's logo hans been removed and the background still bore a cavity characteristic for mark after removing Fiat logo. It indicated that the examined car could be Fiat Ducato. Detection of name of car made placed on a sticker under a rear lamp as well as information provided by a manufac-turer basing on CIS statistical number confirmed that examined car was in fact Fiat Ducato.
Keywords:toolmark examination, Peugeot Boxer, Fiat Du-cato, VIN number, CIS number.
PROBLEMY KRYMINALISTYKI 264 (kwiecieñ–czerwiec) 2009 65
Z PRAKTYKI
Z PRAKTYKI
Oferta wydawnicza CLK KGP
Kszta³towanie siê osobniczych cech pisma (ZM 3) . . . .18 z³ Podstawy fizjologii wêchu, uczenia siê i etologii zwierz¹t (ZM 4) . . . .15 z³ Deformacje pisma rêcznego (ZM 5) . . . .18 z³ Analiza nieorganiczna w praktyce CLK KGP (ZM 10) . . . .15 z³ Czynniki wp³ywaj¹ce na obraz pisma (ZM 12) . . . .15 z³ Aktualne zagadnienia biologii kryminalistycznej (ZM 15) . . . .16 z³ Wp³yw czynników wolicjonalnych i pozawolicjonalnych na obraz podpisu (ZM 18) . . . .13,5 z³ Wybrane zagadnienia dotycz¹ce rekonstrukcji wypadków drogowych (ZM 19) . . . .20 z³ Œlady ma³¿owiny usznej (ZM 20) . . . .16 z³ Wybuch i jego skutki – kryminalistyczne badania materia³ów i urz¹dzeñ wybuchowych (ZM 21) . . . .37 z³ Analiza DNA w systemie SGM PLUS (ZM 22) . . . .22 z³ Portret pamiêciowy – wybrane zagadnienia (ZM 23) . . . .28 z³ Wybrane zagadnienia z zakresu badañ dokumentów (ZM 24) . . . .32 z³ Wp³yw pod³o¿a i monotonii sensorycznej na obraz pisma rêcznego i podpisów (ZM 25) . . . .41 z³ Walidacja materia³ów do ujawniania œladów linii papilarnych
