Com RomTy 10 Opłacono połówką «
PISMO SPOŁECZNE, GOSPODARCZE, OŚWIATOWE I POLITYCZNE DLA WSZYSTKICH STANÓWcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
czw artek d n ia 5 m aja 1938
KEKSHSMEHBHEHHMHBmnaHHnBaBHMHHBHBmmMKWWnKBaEnHKUSBMi WKSflK
Rok 20
b iją snopy św iatła, p o k ry w ające b la
skiem posągi im p erato ró w rzym skich.
W szystkie zab y tk i arch itek tu ry rzym sk iej: potężna bazylika M aksencjusza kolum ny m arm urow ych św iątyń na F o
rum R om anum i w reszcie p ó łk olisty m a
syw T argów T rajan a d rg ały ożyw ione płom ieniam i p alący ch się na trójnogach zniczów i potężnych reflektorów .
Z nad pom nika W ik to ra E m an u ela II w y d o staw ały się w górę p ó łk o listy m k rę
giem prom ienie reflektorów , p an u jące l w zdłuż całej drogi przez w ojsko, oddzia- i ły faszystow skie oraz niezliczone rzesze
publiczności zaleg ające try b u n y .
P o przybyciu do p ałacu kw irynalskie-
wodzów oor*o«fów
Hiec/nym Wieźcie
R Z Y M . W czoraj o godzinie 8 0 0 rano ra, jest budow lą u trzy m an ą w sty lu no- M ussoliniego sp rezen to w ały broń. W y- pociąg w iozący H itlera, p rzy b y ł na gra- w oczesnym . W n ętrze dw orca ilum inow a- siadającego z pociągu k an clerza pow itał nicę w łosko - niem iecką w B rennerze. ne jest potokam i św iatła neonow ego w król uściskiem dłoni. N astępnie uścisk N a bogato udekorow anym dw orcu pow i- trzech kolorach: czerw onym , białym i zie dłoni z k an clerzem w ym ienił M ussolini.
lonym (narodow e b arw y w łoskie). Ś cia- G dy orszak w yszedł p rzed dw orzec r n em iuw an u w ny zew n ętrzne i sala cen traln a to n ą w k an clerz H itler zajął m iejsce w pow ozie całym m iastem 1? O lszak ’w itan y był k w iatach i sztan d arach . N a dw orcu u sta- k ró la a za m m szereg pojazdów dw ór-1 - • * - ■ w iono ponadto szereg posągów , sym boli- skich, p o p rzed zan y p rzez szw adron k i-'
zu jący ch W łochy i N iem cy. k asjeró w w sreb rzy sty ch pancerzach ru- N a peronie oczekiw ali przybycia kan- szył trasą triu m faln ą. C ała droga ośw ie- clerza R zeszy k ró l W iktor E m anu el eona była prom ieniam i, k tó re w ydobyw a iał k an clerza R zeszy książę P isto ia w
im ieniu k ró la W łoch i cesarza A bisinii, zaś sek retarz p artii faszystow skiej w i- m ieniu M ussoliniego.
P o 15-m inutow ym p o sto ju pociąg H itlera o d jech ał w d alszą drogę. W zdłuż całej trasy p o d ró ży H itlera na teren ie
W łoch stali co 100 m tr. członkow ie m ili-; M ussolini, członkow ie rządu, w ielka ra- ły się zkilkuset olbrzym ich św ieczników . go k tó ry ilum inow any był kilkudziesięciu r'l; foc^rcłn«T cH c>; I C olosseum ośw ietlone było od w ew nątrz tysiącam i pochodni, tłu m y w znosiły nie-
W chw ili n ad ejścia pociągu, p o p rze- czerw onym św iatłem , sp raw iający m w ra p rzerw an ie o k rzy k i na cześć k ró la i kan- dzonego przez sp ecjaln y pociąg .,sztafe- żenie pożaru. ! clerza H itlera, k tó rzy niebaw em ukazali tę", odezw ały się fanfary, a honorow e P rzez V ia del Im pero prow adzą dw a się na balkonie, stając się przedm iotem o d d ziały g ren ad ieró w i m uszkieterów rząd y brązow ych trójnogów z których d łu g o trw ały ch ow acyj publiczności.
cii faszystow skiej, ! da faszystow ska i inni.
R Y K 200 S Y R E N P A R O W O Z O W Y C H .;
M iasto B olonia pow itało w czoraj prz- jazd H itlera olbrzym ią m an ifestacją, zorganizow aną p rzez tysiące członków p artii faszystow skiej i tłu m y ludności, k tó re zw artą m asą stan ęły w zd łuż torów kolejow ych na przedm ieściach aż do dw orca. W chw ili gdy pociąg k an clerza w jeżd żał na dw orzec, o d ezw ały się sy
ren y 200 parow ozów , udekorow anych sztan d aram i, k tó re ustaw ione b y ły sze
regam i p rzed parow ozaw niam i.
P R A T O . O godzinie 15,35 p rzejech ał p rzez P rato pociąg specjalny, w iozący k an clerza R zeszy. W 15 m in u t po nim w jeżd żał pociąg, w iozący m inistrów n ie
m ieckich i św itę k an clerza. W czasie dw u m inutow ego p o sto ju na stacji k an clerzo
w i H itlero w i zgotow ano ow ację.
D opiero w ieczorem o godzinie 23,30 p rzy b y ł H itler do R zym u na now y dw o
rzec ostyjski.
D W O R Z E C Z B U D O W A N Y S P E C JA L N IE N A P O W IT A N IE
H IT L E R A
N ow y dw orzec zbudow any w roku ostatnim sp ecjaln ie na p rzy jazd H itle-
Trzeci maj w stolicy
W A R S Z A W A . W dniu św ięta 3-go । U ro czy sty obchód rozpoczął się jak d en t R . P . w otoczeniu członków dom u M aja stolica p rzy b rała odśw iąteczny co roku nabożeństw em w k ated rze św . Ja cyw ilnego i w ojskow ego. U ro czy stą M szę w ygląd. na, w k tó ry m w ziął u d ział P an P rezy - św . celebrow ał J. E , ks. arcy b isk u p G all
jw otoczeniu licznego duchow ieństw a.
> ■■■■ ( N a nabożeństw ie obecni byli członko-
■ ■ ■ X ■ i. I rząd u am basadorow ie i posłow ie
Oninv UES ZWdtDHV p ań stw obcych z J. E . ks. nuncjuszem
■ ■ ■ ■ J ■ ■ ■ W apostolskim C ortesim , attach es w ojsko-
nieustające zaciekłe walki powietrzne był^szef O . z/n . g en erał S kw arczyński o raz p rzed staw iciele licznych organiza- T O K IO . A g en cja D om ei donosi z S e- skow e. N ap ad n astąp ił w chw ili gdy sta- cy j j sto w arzy szeń społecznych.
ischin (K orea), że japoński statek stra- tek zn ajd o w ał się n a pełnym m orzu, p u n k tem ' uroczysto- żniczy flo ty ll ry b ack ie, . T ek u k aze-M u r tuz u granicy jap o ń sk ich w od tery to - W arszaw ie o k azała d efilad a oddz.
zo stał o strzelan y z karabinów m aszyno- n aln y ch . W koreańskich kołach poll ty cz. ro d zajó w w vch orzez dw a sow ieckie sam oloty w oj nych w iadom ość o zaatak o w an iu statk u J / 7___ •_ ___ __ i,
7 r • . i . i i - • m io a zie zy o ra z U ru ń iu a lu u n c u.
. Zre porusze.nl.e- skow e na P o lu M okotow skim .
kołach ty cl1 p o d k reślają, iz jest to
’ ; drugi j uź n ap ad w ciągu kilku dni, gdyż
ischin (K orea), że japoński statek stra- tek zn ajdo w ał się n a pełnym m orzu, zo stał o strzelan y z karabinów m aszyno- H alnych. W koreańskich kołach politycz- w ych przez dw a sow ieckie sam oloty w oj nych w iadom ość o l— ---
ttażnej plucóuce
H anke N ow ak.
N ow y W ojew oda W ołyński
dotychczasow y w ojew oda w Ł odzi.
o raz p rzed staw iciele licznych organiza-
K ulm inacyjnym p u n k tem uroczysto- r broni, m łodzieży o raz urozm aicone pokazy w oj
P o raz p ierw szy w d efilad zie w zięły
: ui j lici w S J --- -- ---j — ' >
Iw dniu 24 kw ietnia, sam o lo ty sow ieckie • u d ział O d d ziały O brony N arodow ej oraz lzrzu ciły 2 bom by na japoński statek o d d ziały L egii A k ad em ick iej.
.strażn iczy „H ak u y o m aru " u północnych 1
i w ybrzeży K orei. S zczęśliw ym zbiegiem z różnych stro n k raju zw róciła uw agę (okoliczności bom by nie w yrządziły żad- liczna grupa dzieci szkolnych z nadgrani- (nej. szkody.
H A N K O U . O negdaj nad m iastem L1. o
obserw ow ano niezw ykle em ocjonującą £ ćh es w ojskow i "państw obcych.’
w alkę pow ietrzną. .
Z jed n ej strony w alczy ły siły Ja
pońskie w sk ład zie 21 sam olotów m yśliw xvol u Z t
.skich i 18 bom bow ców , z drugiej zaś stro , sp raw w ojskow ych gen . T . .
ny 36 chińskich m yśliw ców . ; .an rezY e .' ; v .-n rrv ek ie W alk a trw ała całą godzinę. W ed łu g * >ozY w to w arzy stw ie gen. K asprzyckie
w iadom ości ze źró d eł chińskich strącono Ś0, .
13 sam olotów japońskich. C hińczycy zaś D efiladę, k tó ra trw ała blisko p ó łto rej stracili 5 sam olotów , a 3 m usiały lądow ać godziny p ro w ad ził konno gen. W ieniaw a skutkiem uszkodzenia, 1 D ługoszew ski,
W śród licznie p rzy b y ły ch w ycieczek
cznego pow iatu działdow skiego.
P o praw ej stro nie loży P an a P rezy d en ta R . P . u staw iła się g en eralicja i at- P ow itany p rzez p. p rem iera gen. S ła- j - S kładkow skiego i p rzez m inistra
Ćwiczenia wojskowe rezerwy
R ozkazem P an a m in istra spraw w o j-,z jakichkolw iek pow odów nie odbyli skow ych z dnia 4 k w ietn ia 1938 roku zo- ćw iczeń w ro k u ubiegłym .
stały zarząd zo n e w roku budżetow ym C zas trw an ia ćw iczeń zo stan ie okrę- 1938-39 ćw iczenia w ojskow e, podofi- ślony w k arcie pow ołania.
cerów i szeregow ych, k tó rzy o trzy m ają S zczegóły dotyczące zw olnienie, p rźe U m ienne k arty pow ołania. (sunięć, odroczeń ćw iczeń itp podane D o ćw iczeń rez. zo stan ą pow ołani zo stały w obw ieszczeniach, ro zp lakato w a j tak że ci podoficerw ie i szeregow i, k tó rzy nych w e w szystkich m iastach i w siach.
Str 2 GŁOS POMORZA" r
Wiadomości ciekawe z bliska i daleka I
.■■MMBMNNttttMftMiiMMSMSM'flNHMMMiBMKHMONBtMMBiMIMBMMMVMBOMMMBiMKUiNM
1 maj
w Polsce i zagranicą
WARSZAWA. XWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBAPrócz w ypadku w y
buchu bom by zegarow ej na placu M ura- now skim , odłam kam i której został ran
ny jeden ślusarz i jeden chłopak (lekko), do żadnych zajść nie doszło. A kadem ie ya kończyły się rów nież spokojnie. U m ie
jętnie ułożenie tras pochodów , ustalenie godzin w ym arszu, planowo użycie sił policyjnych, w ykazały, że dośw iadczenie długoletnie w ojew ody Jaroszew icza i jego sztabu zdały jeszcze raz po zytyw ny egzamin.
W nocy ,,Falanga'1 rozkleiła m ałe zie Jonę ulotki o „Przełom ie narodow ym ".
Przed burzą rozrzucono na bocznych ulicach ulotki „Falangi". N a tym o go
dzinie 18,00 w yczerpała się akcja „falan- gistów".
w Berlinie
BERLIN. Państw ow e św ięto Trzeciej Rzeszy 1 m aja w całym kraju zgrom adzi ło ludność N iem iec do szeregu w ielkich m anifestacji. W przeddzień odbyły się w poszczególnych m iastach zabaw y i pro
dukcje tańców ludow ych na placah oraz uroczystości na pow itanie m aja. N am iest nik Seyss Inquart przekazał m iastu B er- Jinowi w ielkie drzew o m ajow e, ustaw io
ne w Lustgartenie, gdzie odbyła się w iel
ka m anifestacja pierw szom ajow a, na któ
rej przem aw iał kanclerz.
nictw a Łoktionow, szef zarządu artylerii' K ulik i kom isarz m arynarki w ojennej
Sm irnow . j
Po dw ugodzinnej defiladzie form acyj w ojskow ych rozpoczęła się defilada róż
nych organizacyj, przedsiębiorstw i in
stytucji.
U dział lotnictw a w tegorocznej defi-' ladzie z pow odu dżystej pogody był m niej liczny, niż w roku ubiegłym .
Tradycyjny odpust
św. Wojciecha w Gnieźnie
G N IEZN O . W niedzielę dnia 1 m aja ściu przed frontem kom panii honorow ej odbył się w G nieźnie tradycyjny odpust ks. prym as udał się do pałacu biskupie- św , W ojciecha, który zgrom adził kilku
nastu tysięcy pielgrzym ów , przybyłych licznym i pociągam i popularnym i, autobu
sam i, row eram i i piechotą.
O godzinie 9 rano przybył do G niez
na ks. kardynał prym as H lond, pow itany przez pułkow nika K ańskiego. Po przej-
Niemiecki
Drang nach Osten
uwydatnia się coraz jaskrawiej
K R ÓLEW IEC . W niedzielę rozpoczę 40 m iejscowościach W ielkopolski i Po
ły się obrady N iem ieckiego Zw iązku Stu- m orza, zgrom adziły ponad 25.000 uczę dentów w K rólewcu. Szef Zw iązku SS., stników . N a zebrania przybyli też człon- Sched, przem aw iając podkreślił koniecz
ność nastaw iania głów nego zaintereso
w ania studentów niem ieckich zagadnie
niam i zw iązanym i ze w schodem , jak rów nieź obsadzenia niem ieckich w schodnich granic jak najw iększą ilością sił akade
m ickich.
PO ZN A Ń. N iedzielne zebrania zw o
łane przez „D eutsche V ereinigung w
kow ie ,,Jungdeutsche Partei". Zebrania odbyły się pod hasłam i: ,-K ujem y jed
ność", „W ołam y do czynu", ,,W Tw oim N arodzie leży siła". Podkreślono konie
czność połącze/iia się dw óch obozów nie m ieckich w Polsce, to znaczy „D eutsche V ereinigung" i Jungdeutsche Partei", w skazując na w zór konsolidacji N iem ców w innych krajach.
g°'Po chw ili ks. prym as w szedł do kościo ła w asyście ks. ks. biskupów : R adońskie go z W łocław ka, Laubitza z G niezna, A dam skiego ze Śląska, D ym ka z Pozna
nia i D om inika z Pelplina oraz licznego duchow ieństwa. N a progu św iątyni po
w itał dostojnego arcypasterza ks. biskup Laubitz, w prow adazjąc go do w nętrza kościoła.
Z kolei nastąpiła uroczystść odsło
nięcia pom nika pierw szego prym asa Pol
ski, śp. ks, kard. D albora w kaplicy M at
ki Boskiej C zęstochow skiej. A ktu pośw ię cenią pom nika dokonał ks. kard, prym as H lond.
Po tej uroczystości przed ołtarzem św . W ojciecha odpraw ił ks. prym as H lond m szę św . K azanie w ygłosił ks. bi
skup D ym ek,
Po w spólnej m odlitw ie do św, W oj
ciecha ks. prym as udzielił pielgrzym om zupełnego odpustu.
N a uroczystości gnieźnieńskie przy
byli z Poznania przedstaw iciele w ładz jak rów nież w zięły w nich udział w ładze jniejscow e.
PRAGA. D zień 1 m aja m inął w ca
łym kraju spokojnie. Jedynie w O paw ie doszło przed południem do zajść m iędzy m anifestantam i (niem ieckim i) a policją, jjrzy czym dw ie osoby odniosły ciężkie rany od uderzeń pałkam i gum ow ym i,, a kilkanaście jest poturbow anych. M . in ciężko ranny jest od uderzenia pałki gu
mowej dr H am pel-Zatting- adw okat nie- miecki.
w Paryżu
PARYŻ. D zień pierwszego m aja upły nął w całej Francji w spokoju graniczą- ęyw w prost z brakiem zainteresow ania.
U roczystości zorganizow ane w Pa
ryżu przez generalną konfederację py, to jest zarów no dw a pochody w nicy robotniczej i w ięc w parku ctnnes odbyły się w spokoju,
w Londynie
LO N D Y N . W całej W ielkiej B ryta- ni odbyły się dem onstracje 1 m ajow e zorganizow ane przez brytyjską Labour Party. W Hyde Parku, gdzie do zgrom a
dzonych tłum ów przem aw iali przew ódcy Labour Party zgrom adziło się około 30 tysięcy osób. Przebieg dem onstracji był wszędzie spokojny. R ów nież w ielkie de
monstracje odbyły się w G lasgow . Stosunki panujące w A nglii ilustruje fakt, że poseł A ttle, który w czoraj z try
buny publicznej grom ił rząd obecny, w piątek w ieczorem był w raz z m ałżonką gościem króla i królow ej w W indsor i pa radował na obiedzie dw orskim w krót
kich jedw abnych spodniach i w czarnych pończochach.
w Moskuie
MOSKWA. Tegoroczna rew ia Placu Czerwonym z okazji dnia 1 m aja nie wyszła poza ram y ustalonego w tym dniu zwyczaju i szablonu. D efiladę pro
wadził m arszałek B udinny a przyjm o
w ał W oroszyłow . N a trybunie rządow ej obecni był Stalin w otoczeniu członków politbiuru, w śród których był rów nież jD^ymitrow. Spośród obecnych poza W o- roszyłowem i B udionnym byli obecni m . in. Szaposznikow Szeg szef sztabu, za
stępca ludow ego kom isarza obrony Fie- dzko, Szczadienko, M echlis oraz szef lot-
Morderca przed sądem
C H O JN ICE. Przed sądem okręgo-1 w ym toczyła się rozpraw a przeciw ko 20-letniem u M arianow i N ow akow skiem u z R aciąża- oskarżonem u o zabójstw o 23- letniego B olesław a Folegi. D o zabójstw a doszło na tle zazdrości. W czasie sprze
czki jaka w ynikła m iędzy Folegą a N o
w akow skim , ten ostatni w yjął w pew nej
chw ili nóż. którym uderzył Folegę tw arz. N óż przebił praw y policzek krtań a następnie uszkodził kręgosłup.
Folega zdołał jeszcze zbiec do dom u, gdzie po kilku m inutach zm arł.
Sąd ustaliw szy, że N owakowski dzia
łał w afekcie skazał go na 2 lata i 7 m ie
sięcy w ięzienia.
W
Katastrofa samochodowa
prą
dzie!
V in-
na
R Y PIN . N a szosie Zakrocz-R ypin w ydarzyła się katastrofa sam ochodow a
Sam ochód ciężarowy z przyczepką,
Morderca lekarza izolowany
G R U DZIĄ DZ. Sw ego czasu olbrzy
m ie poruszenie w yw ołała tragiczna śm ierć lekarza śp. dr. Januszew skiego.
Jak w iadom o śp, dr. Januszew ski w cza
sie w izytow ania cel, zażgany został no
żem przez w ięźnia bezterm inow ego Flie- gera. O becnie tut. w ładze w ięzienne przetransportow ały w ięźnia - zabójcę do zakładu dla um ysłowo - chorych w Św ie- ciu, gdzie Flieger izolow any został w ce
li dla w yjątkow o niebezpiecznych sza
leńców .
D A LSZE A FER Y SZPIEG O W SK IE W E FR A N C JI
N AN C Y. Francuski sąd w ojenny w N ancy skazał Em ila G illm anna na 20 lat w ięzienia i niejakiego Payena na 10 lat w ięzienia za szpiegostwo na rzecz N iem iec.
ZA JŚC IA A N TY ŻY D O W SK IE SO FIA , W dzielnicy handlow ej sto
licy B ułgarii doszło dziś do burzliw ych dem onstracji antyżydow skich.
W bardzo w ielu sklepach żydow skich
Ha I Ml£ 'W ybito szyby. Z chw ilą ukazania się po-
zamsz się ao l f ia. licji, dem onstranci rozbiegli się.
w G dyni, naładow any bibułką do papie
rosów w agi 8-m iu tonn, w skutek defektu kierow nicy stoczył się na łąkę, położoną o 2 i pół m etra poniżej szosy. Z osób, które jechały sam ochodem ciężkich obra żeń ciała doznał Józef R ozensztajn lat 34 zam . w W arszaw ie, którego odw iezio
no do szpitala w R ypinie.
— oO o —
Straszliwy bilans trzęsienia ziemi
Straty spow odow ane przez trzęsienie ziem i w Turcji w okręgu najsilniej dot-
|kniętym klęską są bardzo w ielkie. N a '6,700 dom ów 4000 uległo całkow item u zniszczeniu, W bliższej okol, od Epicen
trum 6,000 dom ów jest pow ażnie uszko
dzonych 328 w si jest zupełnie zrów na
nych z ziem ią.
Silne w strząsy podziem ne dają się jeszcze w dalszym ciągu odczuwać i to naw et w tych okręgach A natolii, które dotąd szczęśliw ie uniknęły klęski.
Wycieczka
Polaków z zagranicy
C H O JN ICE. W sobotę przed połud
niem przybyła autobusem do C hojnic w ycieczka Polaków z pow iatu bytow skie go, którzy zam ierzają zw iedzić Poznań, j G niezno i toruń. Z C hojnic w ycieczka I serdecznie żegnana, przy dźw iękach or- i kiestry odjechała do Poznania celem ' zw iedzenia targów .
Z całego świata
W A RSZA W A , D yrektor B anku H an- j m aski w ynosić będzie zależnie od gatun- dlow ego w W arszaw ie H offm an zgłosił ku od 18 do 25 zł. D la ludności biedniej rezygnacjęulow ego w z zajm ow anego stanow iska, * szej zastosow ane będą ulgi.
i B yły dyrektor H offm an jest tym . o którego haniebnym liście w spom niał w sw ym przem ów ieniu katow ickim w ice
prem ier K w iatkow ski, m ówiąc, że „list dyrektora zapisze się zgłoskam i hańby .
t
W A R SZA W A . W m aju w yjedzie do Palestyny tylko jedna grupa em igran
tów żydow skich w sile 250 osób.
W N ow ym sielcu pod Sosnow cem 30- letni A leksander Żelazko podłożył pod siebie paczkę dynam itu. Paczkę podpalił a w ybuch poszarpał całkow icie zw łoki.
W IED EŃ . C eny m ięsa cielęcego i w ieprzow ego w zrosły z 2,70 — 2,80 szy
lingów do 3.40 — 3,80 czylingów . PR A G A , W Pradze otrzym a konce
sję na przedaż m asek gazow ych dla lud
ności około 60 sklepów . Zostaną one o- tw arte z dniem 10 m aja. C ena jednej
PA RY Ż. W okolicy m iejscow ości Sareguem ines uderzył piorun w w ojsko
w y balon na uw ięzi. 2 oficerów zostało zabitych a 5 żołnierzy rannych.
M A DR Y T. Prasa hiszpańska donosi że odbudow ę zniszczonych linii kolejo
w ych w ażnego w ęzła kolejow ego w O w iedo pow ierzył rząd generała Franco firm ie oraz inżynierom niem ieckim ,
K A IRO . W pobliżu granicy egipsko- libijskiej w Solum policja egipska are
sztow ała dw óch N iem ców . Znaleziono przy nich szereg zdjęć film ow ych. A re
sztowani otrzym ali rozkaz opuszczenia Egiptu.
SIN G A PU R . K olonia chińska w Sin
gapur zadeklarow ała 30 m ilionów dola
rów na czele obrony C hin przed im peria
lizm em japońskim .
