Różnorodność gatunkowa w kolekcji roślin z rodzaju Rubus prowadzonej
w Instytucie Ogrodnictwa – PIB
mgr inż. Justyna Wójcik-Seliga Instytut Ogrodnictwa – Państwowy Instytut Badawczy, Skierniewice Zakład Odmianoznawstwa, Szkółkarstwa i Zasobów Genowych
Podstawowe informacje na temat kolekcji roślin z rodzaju Rubus
- W nasadzeniu zgromadzono 148 taksonów
- Kwatera została założona w polu, w Sadzie Doświadczanym w Dąbrowicach koło Skierniewic
- Każdy genotyp jest reprezentowany przez 3 rośliny
- Najwięcej jest odmian hodowlanych z gatunku Rubus idaeus L.
(malina właściwa)
- W nasadzeniu jest 40 taksonów z gatunku Rubus fruticosus L.
(jeżyna wielkoowocowa) - Są także mniej znane gatunki:
- Rubus occidentalis L. – malina czarna - Rubus odoratus L. – malina pachnąca - Rubus neglectus L. – malina purpurowa
- mieszańce międzygatunkowe, potocznie nazywane malinojeżyną
- Kolekcja Rubus jest utrzymywana i charakteryzowana w ramach zadania celowego finansowanego przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w obszarze
„Ochrona roślinnych zasobów genowych”.
Prace badawcze prowadzone w kolekcji roślin z rodzaju Rubus
- W kolekcji prowadzi się szczegółowe obserwacje fenologiczne związane z terminem początku, pełni i końca kwitnienia oraz owocowania roślin
- W okresie wegetacji wielokrotnie monitoruje się kolekcję pod kątem zdrowotności roślin
- Szczegółową uwagę zwraca się na uszkodzenia spowodowane przez mróz, choroby i szkodniki
- Zdrowotność materiału ocenia się przy pomocy 9° skali bonitacyjnej, gdzie 1 – to rośliny martwe, a 9 – rośliny zdrowe
- U pozyskanych genotypów opisuje się cechy morfologiczne i fenologiczne według deskryptora opracowanego przez UPOV (International Union for the Protection of New Varieties of Plants)
- W celu lepszego poznania taksonu bada się jego wartość gospodarczą, w tym plonowanie oraz jakość owoców
- Na podstawie zebranych danych wykonuje się dokładne opisy pomologiczne.
Kwatera z maliną
- Krzewy są prowadzone w formie pojedynczego szpaleru
- Rosną w rozstawie 0,5x3m z zachowaniem 1,5m przerw między poletkami
- Latem ogranicza się liczbę młodych pędów, zostawiając 4-5 w karpie
- Po owocowaniu wycina się pędy dwuletnie
- W sezonie wykonuje się prace pielęgnacyjne, utrzymujące rośliny w dobrej kondycji
- W międzyrzędziach systematycznie jest koszona murawa.
Kwatera z jeżyną i mieszańcami międzygatunkowymi
- Krzewy są prowadzone w formie szpalerowej, tworząc w rzędzie literę V - Do jednej z tyczek są przywiązane pędy owocujące
- Do drugiej tyczki systematycznie przywiązuje się wyrastające z karpy pędy jednoroczne
- Rozstawa miedzy krzewami to 1,5- 2x3m
- Po zbiorze owoców wycina się wszystkie pędy owocujące, pozostawiając tylko młode
- Na zimę krzewy są okrywane, żeby nie przemarzły.
Litacz
- Malina polska o czarnych, aromatycznych owocach
- Pędy ma bardzo kolczaste, pokryte woskowym nalotem
- Owoce dojrzewają we wczesnym terminie, pod koniec czerwca
- Krzewy charakteryzują się wysoką tolerancją na choroby i szkodniki
- Roślina o walorach dekoracyjnych, szczególnie podczas kwitnienia
- Giętkie pędy można łatwo formować.
Loganberry
- Malinojeżyna pochodząca z USA
- Owoce dojrzewają wcześnie i są bardzo delikatne
- W naszych warunkach klimatycznych jej bezkolcowe pędy przemarzają.
Tayberry
- Mieszaniec pochodzący ze Szkocji
- Tworzy kwaskowate owoce we wczesnym terminie
- Roślina ma kolczaste pędy, które są mało wrażliwe na mróz.
Oregon
- Jeżyna amerykańska, bezkolcowa
- Kwiaty mają różowe płatki, a liście są pierzaste
- Odmiana tworzy średniej wielkości owoce
- Łatwo przemarza, a wyrastające z karpy pędy mają kolce.
Karaka Black
- Jeżyna wyhodowana w USA
- Tworzy giętkie pędy, pokryte kolcami - Owoce są delikatne, ale bardzo duże, wydłużone
- Roślina podatna na przemarzanie.
Reuben
- Jeżyna amerykańska
- Ciekawa odmiana, która owocuje na dwuletnich i jednorocznych pędach
- W naszych warunkach klimatycznych jesienią na pędach jednorocznych pozostają jeszcze kwiaty i niedojrzałe owoce
- Pędy bardzo łatwo przemarzają, są lekko kolczaste i proste
- Owoce ma raczej drobne.