Lp. Element Opis
1
Nazwa przedmiotu/
modułu kształcenia
Gospodarka odpadami
2
Typ
przedmiotu/
modułu kształcenia
obowiązkowy
3 Instytut Instytut Nauk Technicznych
4
Kod
przedmiotu/
modułu kształcenia
wypełnia Uczelnia
5
Kierunek, specjalność, poziom i profil kształcenia
kierunek: inżynieria środowiska specjalność: geologia inżynierska
poziom kształcenia: studia pierwszego stopnia profil kształcenia: praktyczny
6 Forma studiów stacjonarne niestacjonarne
7 Rok studiów, semestr
Rok studiów: 3;
Semestr: V
Rok studiów: 3;
Semestr: V
8
Forma zajęć i liczba godzin dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczy- ciela i studentów
Stacjonarne: Niestacjonarne:
wykłady: 30,
ćwiczenia laboratoryjne: 30
wykłady: 15,
ćwiczenia laboratoryjne: 30
9
Punkty ECTS (wg planu studiów)
5
10
Nakład pracy studenta – bilans punktów ECTS Forma aktywności studenta Obciążenie studenta
Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Obciążenie studenta na zajęciach
wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli
akademickich, w tym:
godz.: 69 ECTS: 3 godz.: 54 ECTS: 2
Udział w wykładach (godz.) 30 15
Udział w ćwiczeniach/ seminariach/
zajęciach praktycznych/ praktykach zawodowych (godz.)
30 30
Dodatkowe godziny kontaktowe z
nauczycielem (godz.) 7 7
Udział w egzaminie (godz.) 2 2
Obciążenie studenta związane z
nauką samodzielną, w tym: godz.: 60 ECTS: 2 godz.: 75 ECTS: 3 Samodzielne studiowanie tematyki
zajęć/ przygotowanie się do ćwiczeń (godz.)
20 35
Przygotowanie do zaliczenia/
egzaminu (godz.) 20 20
Wykonanie prac zaliczeniowych (referat, projekt, prezentacja itd.) (godz.)
20 20
Obciążenie studenta w ramach zajęć związanych z praktycznym przygotowaniem zawodowym
godz.:75 ECTS:3 godz.:75 ECTS:3
Suma
(obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich oraz związane z nauką
samodzielną)
godz.: 129 ECTS: 5 godz.: 129 ECTS: 5
11
Nauczyciel akademicki odpowiedzialny za przedmiot/
moduł
(egzaminujący)
dr hab. inż. Urszula Aleksander-Kwaterczak, dr hab. Ewa Kmiecik
12
Nauczyciele akademiccy prowadzący przedmiot/
moduł
dr hab. inż. Urszula Aleksander-Kwaterczak, dr hab. Ewa Kmiecik
13
Wymagania (kompetencje)
wstępne podstawy chemii, geochemii i ochrony środowiska, wpis na V semestr studiów
14 Założenia i cele przedmiotu
Znajomość podstawowych zasad gospodarki odpadami oraz zakresu zastosowań poszczególnych metod, technik i urządzeń wykorzystywanych do magazynowania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Umiejętność doboru optymalnej metody zagospodarowania określonej grupy odpadów.
15 Efekty kształcenia
Opis efektów kształcenia w zakresie:
Odniesienie do kierunkowych
efektów kształcenia
Odniesienie do efektów kształcenia dla
obszaru WIEDZY
W1
Zna zasady gospodarki odpadami oraz zakres zastosowań poszczególnych metod i technik ich unieszkodliwiania
K_W01 K_W09
T1P_W01 T1P_W02 InzP_W03
W2
Zna i rozumie podstawowe metody prowadzenia badań laboratoryjnych i terenowych
K_W12
T1P_W05 T1P_W07 InzP_W01 InzP_W04 W3
Ma podstawową wiedzę na temat metod i narzędzi stosowanych przy rozwiązywaniu zadań
K_W13 T1P_W06
InzP_W02
W4
Zna podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii podczas wykonywania prac terenowych i laboratoryjnych
K_W15 T1P_W08
InzP_W05 UMIEJĘTNOŚCI
U1 Potrafi przeprowadzić prace, pomiary
laboratoryjne i terenowe K_U02
T1P_U08 T1P_U09 T1P_U11 T1P_U17 InzP_U01 InzP_U02 InzP_U10 U2
Posiada umiejętność posługiwania się aparaturą badawczą podczas badań laboratoryjnych i terenowych
K_U03
T1P_U11 T1P_U17 InzP_U10
U3
Posiada umiejętność interpretacji i prezentacji wyników analiz fizyko- chemicznych.
K_U11
T1P_U04 T1P_U08 InzP_U01 U4
Potrafi poszerzać wiedzę pozyskując informacje z literatury oraz źródeł elektronicznych
K_U14 T1P_U01
U5
Potrafi przygotować w formie pisemnej proste opracowanie zadania lub projektu inżynierskiego
K_U19 T1P_U03
U6 Potrafi zagospodarować czas przewidziany
na samodzielną naukę K_U21 T1P_U05
KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH
K1
Ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżyniera, w tym jej wpływ na środowisko, i związaną z tym odpowiedzialność za podejmowane decyzje
K_K02 T1P_K02
InzP_K01
K2
Ma świadomość odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania podczas prac zespołowych, potrafi działać i pracować w grupie przyjmując w niej różne role
K_K03 K_K08
T1P_K03
K3
Rozumie potrzebę i zna możliwości ciągłego dokształcania się, podnoszenia kompetencji zawodowych, osobistych
i społecznych
K_K01 T1P_K01
16 Treści kształcenia
Wykłady: Definicja i klasyfikacja odpadów. Podstawy formalno-prawne gospodarki odpadami. Stan aktualny gospodarki odpadami w Polsce. Krajowy plan gospodarki odpadami. Program Gospodarki Odpadami w gminie jego cele i zadania.
Rodzaje, źródła, ilości i charakterystyka wytwarzanych odpadów przemysłowych i komunalnych w Polsce. Zapobieganie powstawaniu odpadów; technologie mało- odpadowe i bezodpadowe. Selektywna zbiórka i segregacja odpadów. Transport i przeładunek. Zasady odzysku i recyklingu. Technologie unieszkodliwiania odpadów.
Chemiczne i fizykochemiczne metody odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Metody recyklingu organicznego (kompostowanie, fermentacja metanowa). Termiczne
przekształcanie odpadów (piroliza, zgazowanie, spalanie bezpośrednie). Wytwarzanie i wykorzystanie paliw z odpadów. Składowanie i magazynowanie odpadów – dobór optymalnej lokalizacji, technologie wykonywania składowisk i właściwa eksploatacja, zagrożenia dla środowiska. Rekultywacja i zagospodarowanie poeksploatacyjne terenu składowiska. Odpady komunalne; charakterystyka, gospodarcze wykorzystanie i unieszkodliwianie, technologie i skutki składowania. Ocieki ze składowisk;
powstawanie, charakterystyka i metody usuwania. Odgazowanie składowisk – fazy powstawania biogazu, metody odgazowania i zagospodarowania biogazu.
Kompostowanie odpadów; metody, jakość kompostu i jego wykorzystanie. Osady wodne i ściekowe; charakterystyka i sposoby zagospodarowania. Odpady
przemysłowe; charakterystyka, wytwarzanie i zagospodarowanie, metody utylizacji i unieszkodliwiania. Odpady niebezpieczne; charakterystyka, ocena ryzyka, odzysk i unieszkodliwianie.
Zagrożenia dla środowiska wynikające z gospodarki odpadami, sposoby ograniczania negatywnego oddziaływania na środowisko. Systemy gromadzenia informacji o odpadach w Polsce.
Ćwiczenia: Zasady pracy w laboratorium i regulamin BHP. Zasady i metody pobierania reprezentatywnych próbek różnych typów odpadów. Opracowanie
podstawowej charakterystyki odpadu. Przygotowanie prób odpadów do badań. Metody bezpośrednie i pośrednie badania odpadów. Oznaczenie wilgotności całkowitej metodą wagową. Określenie składu granulometrycznego odpadów (analiza sitowa). Określenie odczynu oraz konduktywności. Oznaczenie ogólnej zawartości substancji organicznej.
Oznaczenie zawartości węglanów metodą objętościową. Przygotowanie wyciągu wodnego z odpadów stałych. Określenie podatności odpadów na wymywanie (testy wymywania). Określenie składu chemicznego wyciągów wodnych. Chemiczne formy metali w odpadach stałych.
Próba immobilizacji metali w odpadach. Wykonanie i zaliczenie sprawozdań z prowadzonych prac i oznaczeń.
17
Stosowane metody dydaktyczne
Wykład z prezentacją multimedialną, ćwiczenia manualne laboratoryjne, praca w terenie, rozwiązywanie zadań, praca w grupach
18
Metody weryfikacji efektów kształcenia (w odniesieniu do poszczególnych efektów)
Efekt kształcenia
Sposób weryfikacji efektów kształcenia np. egzamin ustny, egzamin pisemny, zaliczenie ustne, kolokwium, projekt, referat, prezentacja, sprawozdanie, dyskusje, obserwacja w czasie zajęć itd.
W1 egzamin
W2 Sprawozdanie, egzamin W3 Sprawozdanie
W4 Sprawozdanie U1 Sprawozdanie U2 Sprawozdanie
U3 Sprawozdanie, egzamin U4 Sprawozdanie, egzamin U5 Sprawozdanie
U6 Sprawozdanie, egzamin K1 Sprawozdanie, egzamin K2 Sprawozdanie
19
Kryteria oceny osiągniętych efektów kształcenia
kryteria ocen: 51-60% dst; 61-70% +dst; 71-80% db; 81-90% +db; 91-100% bdb
20
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu/
modułu, w tym zasady dopu- szczenia do egzaminu / zaliczenia z oceną
Forma zakończenia przedmiotu: egzamin
Zaliczenie wszystkich projektów wykonywanych w czasie zajęć.
21
Wykaz literatury podstawowej
Biblioteka Monitoringu Środowiska, 2003. Fizyko-chemiczne i biologiczne,
referencyjne metody badań odpadów komunalnych osadów ściekowych. Warszawa.
Biegańska J., 2008. Metody analizy w gospodarce odpadami. Zbiór instrukcji do ćwiczeń laboratoryjnych. Wydaw. Politechniki Śląskiej.
Bilitewski B., Härdtle G., Marek K., 2006. Podręcznik gospodarki odpadami – teoria i praktyka. Wydaw. „Seidel-Przywecki” Sp. z o.o., Warszawa.
Boruszko D., 2001. Przeróbka i unieszkodliwianie osadów ściekowych. Ćwiczenia laboratoryjne. Politechnika Białostocka.
D’Obyrn K., Szalińska E., 2005. Odpady komunalne – zbiórka, recykling, unieszkodliwianie. Wydaw. Politechniki Krakowskiej.
Górski M., Zabawa S. (red.), 2008. Zarządzanie gospodarką odpadami. Techniczno- organizacyjno-prawne aspekty gospodarki odpadami. PZITS, Poznań.
Jurasz F., 1998. Kompleksowa gospodarka odpadami w gminie. Wydaw. ARP – POLIGRFIA.
Marcinkowski T., 2009. Kompleksowe zarządzanie gospodarką odpadami. Integrated waste management. PZITS, Poznań.
Olaszkiewicz J., 1999. Eksploatacja składowiska odpadów. Poradnik decydenta. LEM PROJEKT s.c., Kraków.
Rosik-Dulewska C., 2008. Podstawy gospodarki odpadami. PWN, Warszawa.
Wandrasz J.W., Biegańska J., 2003. Odpady niebezpieczne – podstawy teoretyczne.
Wydaw. Politechniki Śląskiej, Gliwice.
Żygadło M. (red.), 2001.Strategia gospodarki odpadami komunalnymi. Wyd. PZITS, O. Wielkopolski w Poznaniu.
Aktualne przepisy prawne z zakresu gospodarki odpadami oraz normy z zakresu badań odpadów
22
Wykaz literatury uzupełniającej
Alwaeli M., 2005. Gospodarcze wykorzystanie niektórych odpadów jako surowców wtórnych. Odzysk Odpadów - Technologie i możliwości. Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków.
Biegańska J., Czop M., Kajda-Szcześniak M., 2010. Gospodarka odpadami
niebezpiecznymi. Materiały do zajęć laboratoryjnych. Wydaw. Politechniki Śląskiej.
Girczys J., 2004. Procesy utylizacji odpadów stałych. Wydaw. Politechniki Częstochowskiej.
Janiak T., 2003. Ćwiczenia laboratoryjne z utylizacji odpadów. Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego
Jędrczak A., Szpadt R., 2006. Określenie metodyki badań składu sitowego,
morfologicznego i chemicznego odpadów komunalnych. Kamieniec Wr.-Zielona Góra.
Nadziakiewicz J., Wacławek K., Stelmach S., 2007. Procesy termiczne utylizacji odpadów. Politechnika Śląska.
Piecuch T., 2000. Utylizacja odpadów przemysłowych. Wydaw. Uczelniane WSI.
Pieniak U., Roszczyńska I., Skalmowski K., Wolska K., 2004. Badania właściwości technologicznych odpadów komunalnych. Ćwiczenia laboratoryjne. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
Skalmowski K. (red.), 1998. Poradnik gospodarowania odpadami. Wyd. Verlag Dashöfer Sp. z o.o., Warszawa.
Zasady budowy składowisk odpadów. Instrukcje, Wytyczne, Poradniki 444/2009. ITB, Warszawa.
23
Wymiar, zasady i forma odbywania praktyk zawodowych
