H7/5A. Klasa 7 Test 5 Wersja A NOWY WIELKI EGZAMIN. II Rzeczpospolita formowanie państwa

(1)

Test 5 Wersja A

NOWY WIELKI EGZAMIN

II Rzeczpospolita – formowanie państwa

Instrukcja dla ucznia

1. Sprawdź, czy na kolejno ponumerowanych stronach jest wydrukowanych 20 zadań.

2. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.

3. W karcie odpowiedzi wpisz swoje imię i nazwisko, wersję testu (A lub B) oraz swój numer w dzienniku. Podaj też klasę.

4. Czytaj uważnie wszystkie teksty i polecenia.

5. Rozwiązania zaznaczaj długopisem lub piórem w karcie odpowiedzi. Staraj się nie popełniać błędów, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź.

6. Na wykonanie wszystkich zadań masz 40 minut.

Powodzenia!

Tekst i mapa do zadań od 1. do 3.

27 grudnia 1918 r. wybuchło w Wielkopolsce powstanie. [...] Wielkopolanom ułatwiło walkę komunistyczne powstanie w Berlinie [...]. Po jego stłumieniu [...] ruszyła niemiecka kontr- ofensywa. Mężnie stawiła im czoła [...] armia wielkopolska [...]. Przewaga niemiecka była jednak tak wielka, że dłuższy opór nie wydawał się możliwy. Osłonił powstanie marsza- łek Foch. Odnowiony 16 lutego 1919 r. w Trewirze rozejm Ententy z Niemcami rozcią- gnięto również na front wielkopolski. Wymusiła tę decyzję Francja [...]. Francji zależało na silnej Polsce, widziała w niej bowiem sojusznika przeciwko Niemcom. [...] Nie podobało się to Wielkiej Brytanii [...]. W tej sytuacji rola arbitra przypadła prezydentowi Wilso- nowi, który doprowadził do rozwiązania kompromisowego [...]. W podpisanym 28 czerwca 1919 r. w Wersalu traktacie pokojowym z Niemcami przyznano Polsce Wielkopolskę i Po- morze Gdańskie [...]. Gdańsk z otaczającym go okręgiem otrzymał status wolnego miasta [...]. Wzorem wcześniejszych propozycji dotyczących Powiśla, Warmii i Mazur postano- wiono przeprowadzić plebiscyt na Górnym Śląsku, mający przesądzić o przynależności państwowej tych terenów.

Polska na przestrzeni wieków, red. Janusz Tazbir, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995, s. 540.

220090

(2)

1

2

3

4

5

Zadanie 1. (0–3)

Uzupełnij poniższy tekst. Przyporządkuj do każdego zdania właściwe uzupełnienie spośród oznaczonych literami A–C.

Opisane w tekście wydarzenia, do których doszło przed podpisaniem traktatu pokojowego w Wersalu, rozgrywały się na obszarze oznaczonym na mapie numerem 1.1. . Z mapy wynika, że obszary plebiscytowe 1.2. . W traktacie wersalskim nie zostały podjęte decyzje dotyczące obszaru oznaczonego na mapie numerem 1.3. .

1.1.

A. 1 B. 3 C. 4

1.2.

A. w całości znalazły się w granicach państwa polskiego B. częściowo znalazły się w granicach państwa polskiego C. w ogóle nie znalazły się w granicach państwa polskiego 1.3.

A. 2 B. 4 C. 5

Zadanie 2. (0–1)

Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Z tekstu wynika, że największy wpływ na ostateczną decyzję dotyczącą granic państwa polskiego miał przywódca

A. Francji. B. Niemiec. C. Wielkiej Brytanii. D. USA.

220090

(3)

Oceń, czy poniższe zdania dotyczące tekstu są prawdziwe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli zdanie jest fałszywe.

Przyczyną wydarzeń z grudnia 1918 r. była niechęć mieszkańców Wielkopol- ski do komunizmu.

P F

O ostatecznym sukcesie powstania wielkopolskiego zadecydował sukces mi- litarny armii wielkopolskiej.

P F

Zadanie 4. (0–1)

W dniu 11 listopada 1918 r., który został uznany za symboliczny moment odrodzenia Pol- ski, doszło do

A. powierzenia komendy nad wojskiem przez Radę Regencyjną Józefowi Piłsudskiemu.

B. wydania Dekretu o najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej.

C. powstania pierwszego polskiego rządu.

D. uchwalenia tzw. Małej konstytucji.

Ilustracja do zadania 5.

MuzeumNiepodległości

Wojciech Kossak, Orlęta lwowskie

Zadanie 5. (0–1)

Ilustracja obrazuje wydarzenie związane z procesem kształtowania się granicy A. południowej.

B. wschodniej.

C. zachodniej.

D. północnej.

220090

(4)

Ilustracja do zadań 6. i 7.

MuzeumWojskaPolskiego/EastNews

Jerzy Kossak, Cud na Wisłą

Zadanie 6. (0–1)

Oceń, czy poniższe zdania dotyczące ilustracji są prawdziwe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli zdanie jest fałszywe.

Ilustracja odnosi się do wydarzenia związanego z wojną polsko-bolszewicką. P F Do wydarzenia ukazanego na ilustracji doszło przed podpisaniem traktatu

wersalskiego.

P F

Zadanie 7. (0–1)

Zawarta na obrazie symbolika miała na celu A. ukazanie bitwy jako walki dobra ze złem.

B. zaakcentowanie znaczenia sukcesu wojsk polskich.

C. przedstawienie przebiegu bitwy jako szczęśliwego dla Polaków zbiegu okoliczności.

D. ośmieszenie strategicznego planu ataku opracowanego przez polskich dowódców.

Tabela do zadania 8.

Data powstania Wynik

16/17 VIII – 24 VIII 1919 r. stłumienie powstania przez siły niemieckie

19/20 VIII – 25 VIII 1920 r. powstanie mieszanej polsko-niemieckiej policji (Policji Plebiscytowej)

2/3 V – 5 VII 1921 r. zmiana decyzji dotyczącej podziału obszaru plebiscyto- wego między Polskę i Niemcy

220090

(5)

Informacje w tabeli odnoszą się do walk na terenie 8.1 . Do plebiscytu, który miał za- decydować o przynależności tego obszaru do Polski lub Niemiec, doszło 8.2. . W jego wyniku 8.3. .

8.1.

A. Górnego Śląska B. Warmii i Mazur C. Galicji Zachodniej 8.2.

A. przed wybuchem pierwszego powstania B. między pierwszym a drugim powstaniem C. między drugim a trzecim powstaniem 8.3.

A. większość obszarów weszła w skład państwa polskiego B. większość obszarów weszła w skład państwa niemieckiego

C. obszary te stały się wolnym państwem pod kontrolą Ligi Narodów

Tekst do zadania 9.

Na polecenie Józefa Piłsudskiego nastąpił „bunt” Dywizji [...] dowodzonej przez gen. Lu- cjana Żeligowskiego, a złożonej w znacznej części z żołnierzy rekrutujących się ze spornego terytorium. Wypowiedziała ona posłuszeństwo dowództwu polskiemu [...]. [...] na opano- wanych terenach utworzono 12 października nowe państwo.

Czesław Brzoza, Wielka historia Polski. Polska w czasach niepodległych i drugiej wojny światowej (1918–1945), Świat Książki, Warszawa 2003, t. V, s. 41–42.

Zadanie 9. (0–1)

Do opisanego w tekście wydarzenia doszło na terenie A. Lwowa.

B. Wolnego Miasta Gdańska.

C. Warmii i Mazur.

D. Wileńszczyzny.

Nierealne okazały się [...] plany federacyjne. Rosja została odepchnięta, ale nie rozbita, bez czego nie mogło być mowy o federacji, zwłaszcza że bez entuzjazmu odniosły się do niej narody wschodnioeuropejskie. Litwini wręcz nie ukrywali wrogości, a i Ukraińcy nie- chętnie potraktowali ideę związania z Polską. [...] W rezultacie ^{A^} musiał zadowolić się zrealizowaniem endeckiej koncepcji inkorporacyjnej.

220090

(6)

Zadanie 10. (0–1)

Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie spośród 1–3.

Postać ukryta w tekście pod literą^{A^}to

A.

B.

Józef Piłsudski,

Roman Dmowski,

na co wskazuje fakt, że stworzona przez niego koncepcja granic

1.

2.

3.

została

zrealizowana.

nie została zrealizowana.

została zrealizowana tylko częściowo.

Zadanie 11. (0–1)

Sformułowanie Stanisława Żeromskiego o Polsce jako kraju złożonym z „trzech nierów- nych połówek” odnosi się do

A. różnych sposobów odzyskiwania przez Polaków ziem trzech zaborów.

B. różnic w powierzchni Polski okresu przedrozbiorowego i porozbiorowego.

C. konfliktów między największymi narodowościami mieszkającymi w II Rzeczpospolitej.

D. problemów związanych z integracją ziem polskich po okresie rozbiorów.

Wykres do zadania 12.

Podział narodowościowy społeczeństwa polskiego w okresie międzywojennym (dane z 1921 roku)

aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa

aaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaa

aaaaaaaa aaaaaaaa

Czesław Brzoza, Wielka historia Polski. Polska w czasach niepodległych i drugiej wojny światowej (1918–1945), Świat Książki, Warszawa 2003, t. V, s. 56.

220090

(7)

Oceń, czy poniższe zdania dotyczące wykresu są prawdziwe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli zdanie jest fałszywe.

Na obszarze II Rzeczpospolitej mieszkały co najmniej dwie mniejszości narodowe, które w okresie międzywojennym nie utworzyły własnego państwa.

P F

W 1921 r. mniejszość narodowa należąca do jednego z byłych państw zabor- czych liczyła 4%.

P F

Oś czasu do zadania 13.

Zadanie 13. (0–1)

Tzw. Mała konstytucja została uchwalona w okresie oznaczonym na osi czasu numerem

A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.

Zadanie 14. (0–2)

Opisom w tabeli przyporządkuj odpowiednią postać spośród oznaczonych litera- mi A–C. Wybierz właściwą literę.

14.1. (1865–1922), pierwszy prezydent Rzeczpospolitej Polskiej, in- żynier. W 1908–1920 profesor politechniki w Zurychu [...]. Po powrocie do kraju w 1920–1921 minister robót publicznych, w 1922 – spraw zagranicznych. 9 XII wybrany na prezydenta przez Zgromadzenie Narodowe [...]; zastrzelony w Warszawie 16 grudnia przez prawicowego fanatyka.

A B C

14.2. (1860–1941), pianista, [...] kompozytor, polityk, działacz społecz- ny i patriotyczny. [...] W czasie I wojny światowej działał aktyw- nie na rzecz niepodległości Polski [...]. W 1919–1920 prezydent Rady Ministrów [...] i minister spraw zagranicznych; podpisał w imieniu Polski wersalski traktat pokojowy.

A B C

Halina Adamczyk-Szczecińska, Alicja Mańkowska, Krystyna Zalewska, Słownik szkolny.

Postacie historyczne, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1997, s. 224 i 237.

A – Wojciech Korfanty B – Gabriel Narutowicz C – Ignacy Jan Paderewski

220090

(8)

Kluby i koła poselskie Sejmu Ustawodawczego (stan w XI 1922 r.)

Partia Liczba członków

Związek Ludowo-Narodowy 91

Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” 81

Narodowe Zjednoczenie Ludowe 45

Związek Polskich Posłów Socjalistycznych 33 Narodowy Chrześcijański Klub Robotniczy 25 Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie” 24 Narodowo-Chrześcijańskie Stronnictwo Ludowe 23

Narodowa Partia Robotnicza 21

Klub Pracy Konstytucyjnej 15

Zjednoczenie Mieszczańskie 11

Wolny Związek Posłów Narodowości Żydowskiej 10

Polskie Stronnictwo Ludowe „Lewica” 8

Polskie Stronnictwo Katolicko-Ludowe 7

Niemieckie Stronnictwo Ludowe 7

Narodowa Partia Pracy 6

Klub Rad Ludowych 5

Klub Lewicy Ludowej 4

Stronnictwo Posłów Komunistycznych 2

Stronnictwo Radykalno-Chłopskie 1

Bezpartyjni 12

Historia Polski w liczbach, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2003, t. 1, s. 271.

220090

(9)

Oceń, czy poniższe zdania dotyczące tabeli są prawdziwe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli zdanie jest fałszywe.

Jednym z głównych problemów politycznych Polski w okresie formowania się ustroju politycznego państwa był brak możliwości stworzenia stabilnego rządu.

P F

Z danych zawartych w tabeli wynika, że ruch ludowy w Polsce był we wspo- mnianym okresie poważnie rozbity.

P F

Tekst do zadań od 16. do 18.

Konstytucja marcowa (fragm.)

Artykuł 2.

Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu. Organami Narodu w zakresie ustawodawstwa są Sejm i Senat, w zakresie władzy wykonawczej – Prezydent Rzeczypospolitej łącznie z odpowiedzialnymi ministrami, w zakresie wymiaru sprawiedli- wości – niezawisłe Sądy. [...]

Artykuł 39.

Prezydenta Rzeczypospolitej wybierają na lat siedem bezwzględną większością głosów Sejm i Senat, połączone w Zgromadzenie Narodowe. [...]

Artykuł 43.

Prezydent Rzeczypospolitej sprawuje władzę wykonawczą przez odpowiedzialnych przed Sejmem ministrów i podległych im urzędników.

Artykuł 44.

[...] Każdy akt rządowy Prezydenta Rzeczypospolitej wymaga dla swej ważności podpisu Prezesa Rady Ministrów i właściwego ministra, którzy przez podpisanie aktu biorą zań odpowiedzialność.

Artykuł 45.

Prezydent Rzeczypospolitej mianuje i odwołuje Prezesa Rady Ministrów, na jego wniosek mianuje i odwołuje ministrów [...].

Artykuł 51.

Za czynności urzędowe Prezydent Rzeczypospolitej nie jest odpowiedzialny ani parlamen- tarnie, ani cywilnie.

Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, Wiek XX w źródłach, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 145–146.

220090

(10)

Zadanie 16. (0–1)

Zgodnie z zacytowanym dokumentem w polskim ustroju politycznym w praktyce A. przewagę miała władza sądownicza.

B. przewagę miała władza wykonawcza.

C. przewagę miała władza ustawodawcza.

D. istniała równowaga między władzami wykonawczą, ustawodawczą i sądowniczą.

Zadanie 17. (0–1)

Kwestie odpowiedzialności władzy wykonawczej za podejmowane decyzje polityczne regu- lowały artykuły

A. 39. i 43.

B. 39. i 44.

C. 44. i 51.

D. 45. i 51.

Zadanie 18. (0–1)

W myśl Konstytucji marcowej wszystkie instytucje władzy wykonawczej były powoływane przez władzę ustawodawczą.

P F

Prezydent Rzeczpospolitej był wybierany w wyborach powszechnych. P F

Domenapubliczna

Stanisław Wojciechowski

220090

(11)

Na ilustracji ukazano

A. premiera II Rzeczpospolitej.

B. prezydenta II Rzeczpospolitej.

C. przywódcę powstańców śląskich.

D. członka polskiej reprezentacji politycznej na konferencji w Wersalu.

Zadanie 20. (0–2)

Spośród podanych wydarzeń oznaczonych literami A–D wybierz wydarzenie chro- nologicznie pierwsze i wydarzenie chronologicznie ostatnie. Zaznacz litery, którymi oznaczono wybrane wydarzenia.

20.1. Wydarzenie chronologicznie pierwsze A B C D

20.2. Wydarzenie chronologicznie ostatnie A B C D

A – Bitwa Warszawska

B – uchwalenie tzw. Małej konstytucji C – uchwalenie Konstytucji marcowej

D – wybór pierwszego prezydenta Rzeczpospolitej

220090

(12)

Klasa 7 Test 5 Wersja B

NOWY WIELKI EGZAMIN

II Rzeczpospolita – formowanie państwa

Instrukcja dla ucznia

1. Sprawdź, czy na kolejno ponumerowanych stronach jest wydrukowanych 20 zadań.

2. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.

3. W karcie odpowiedzi wpisz swoje imię i nazwisko, wersję testu (A lub B) oraz swój numer w dzienniku. Podaj też klasę.

4. Czytaj uważnie wszystkie teksty i polecenia.

5. Rozwiązania zaznaczaj długopisem lub piórem w karcie odpowiedzi. Staraj się nie popełniać błędów, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź.

6. Na wykonanie wszystkich zadań masz 40 minut.

Powodzenia!

Tekst i mapa do zadań od 1. do 3.

27 grudnia 1918 r. wybuchło w Wielkopolsce powstanie. [...] Wielkopolanom ułatwiło walkę komunistyczne powstanie w Berlinie [...]. Po jego stłumieniu [...] ruszyła niemiecka kontr- ofensywa. Mężnie stawiła im czoła [...] armia wielkopolska [...]. Przewaga niemiecka była jednak tak wielka, że dłuższy opór nie wydawał się możliwy. Osłonił powstanie marsza- łek Foch. Odnowiony 16 lutego 1919 r. w Trewirze rozejm Ententy z Niemcami rozcią- gnięto również na front wielkopolski. Wymusiła tę decyzję Francja [...]. Francji zależało na silnej Polsce, widziała w niej bowiem sojusznika przeciwko Niemcom. [...] Nie podobało się to Wielkiej Brytanii [...]. W tej sytuacji rola arbitra przypadła prezydentowi Wilso- nowi, który doprowadził do rozwiązania kompromisowego [...]. W podpisanym 28 czerwca 1919 r. w Wersalu traktacie pokojowym z Niemcami przyznano Polsce Wielkopolskę i Po- morze Gdańskie [...]. Gdańsk z otaczającym go okręgiem otrzymał status wolnego miasta [...]. Wzorem wcześniejszych propozycji dotyczących Powiśla, Warmii i Mazur postano- wiono przeprowadzić plebiscyt na Górnym Śląsku, mający przesądzić o przynależności państwowej tych terenów.

220090

(13)

1

2

3

4

5

Zadanie 1. (0–3)

Opisane w tekście wydarzenia, do których doszło przed podpisaniem traktatu pokojowego w Wersalu, rozgrywały się na obszarze oznaczonym na mapie numerem 1.1. . Z mapy wynika, że obszary plebiscytowe 1.2. . W traktacie wersalskim nie zostały podjęte decyzje dotyczące obszaru oznaczonego na mapie numerem 1.3. .

1.1.

A. 1 B. 3 C. 4

1.2.

A. w ogóle nie znalazły się w granicach państwa polskiego B. w całości znalazły się w granicach państwa polskiego C. częściowo znalazły się w granicach państwa polskiego 1.3.

A. 2 B. 4 C. 5

Zadanie 2. (0–1)

Z tekstu wynika, że największy wpływ na ostateczną decyzję dotyczącą granic państwa polskiego miał przywódca

A. Wielkiej Brytanii. B. USA. C. Francji. D. Niemiec.

220090

(14)

Zadanie 3. (0–1)

Przyczyną wydarzeń z grudnia 1918 r. była niechęć mieszkańców Wielkopol- ski do komunizmu.

P F

O ostatecznym sukcesie powstania wielkopolskiego zadecydował sukces mi- litarny armii wielkopolskiej.

P F

Zadanie 4. (0–1)

W dniu 11 listopada 1918 r., który został uznany za symboliczny moment odrodzenia Pol- ski, doszło do

A. uchwalenia tzw. Małej konstytucji.

B. powstania pierwszego polskiego rządu.

C. wydania Dekretu o najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej.

D. powierzenia komendy nad wojskiem przez Radę Regencyjną Józefowi Piłsudskiemu.

MuzeumNiepodległości

Wojciech Kossak, Orlęta lwowskie

Zadanie 5. (0–1)

Ilustracja obrazuje wydarzenie związane z procesem kształtowania się granicy A. północnej.

B. zachodniej.

C. wschodniej.

D. południowej.

220090

(15)

MuzeumWojskaPolskiego/EastNews

Jerzy Kossak, Cud na Wisłą

Zadanie 6. (0–1)

Oceń, czy poniższe zdania dotyczące ilustracji są prawdziwe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli zdanie jest fałszywe.

Do wydarzenia ukazanego na ilustracji doszło przed podpisaniem traktatu wersalskiego.

P F

Ilustracja odnosi się do wydarzenia związanego z wojną polsko-bolszewicką. P F

Zadanie 7. (0–1)

Zawarta na obrazie symbolika miała na celu

A. przedstawienie przebiegu bitwy jako szczęśliwego dla Polaków zbiegu okoliczności.

B. ośmieszenie strategicznego planu ataku opracowanego przez polskich dowódców.

C. ukazanie bitwy jako walki dobra ze złem.

D. zaakcentowanie znaczenia sukcesu wojsk polskich.

Data powstania Wynik

16/17 VIII – 24 VIII 1919 r. stłumienie powstania przez siły niemieckie

19/20 VIII – 25 VIII 1920 r. powstanie mieszanej polsko-niemieckiej policji (Policji Plebiscytowej)

2/3 V – 5 VII 1921 r. zmiana decyzji dotyczącej podziału obszaru plebiscyto- wego między Polskę i Niemcy

220090

(16)

Zadanie 8. (0–3)

Informacje w tabeli odnoszą się do walk na terenie 8.1 . Do plebiscytu, który miał za- decydować o przynależności tego obszaru do Polski lub Niemiec, doszło 8.2. . W jego wyniku 8.3. .

8.1.

A. Galicji Zachodniej B. Górnego Śląska C. Warmii i Mazur 8.2.

A. przed wybuchem pierwszego powstania B. między pierwszym a drugim powstaniem C. między drugim a trzecim powstaniem 8.3.

A. obszary te stały się wolnym państwem pod kontrolą Ligi Narodów B. większość obszarów weszła w skład państwa niemieckiego

C. większość obszarów weszła w skład państwa polskiego

Na polecenie Józefa Piłsudskiego nastąpił „bunt” Dywizji [...] dowodzonej przez gen. Lu- cjana Żeligowskiego, a złożonej w znacznej części z żołnierzy rekrutujących się ze spornego terytorium. Wypowiedziała ona posłuszeństwo dowództwu polskiemu [...]. [...] na opano- wanych terenach utworzono 12 października nowe państwo.

Czesław Brzoza, Wielka historia Polski. Polska w czasach niepodległych i drugiej wojny światowej (1918–1945), Świat Książki, Warszawa 2003, t. V, s. 41–42.

Zadanie 9. (0–1)

Do opisanego w tekście wydarzenia doszło na terenie A. Wileńszczyzny.

B. Wolnego Miasta Gdańska.

C. Warmii i Mazur.

D. Lwowa.

Nierealne okazały się [...] plany federacyjne. Rosja została odepchnięta, ale nie rozbita, bez czego nie mogło być mowy o federacji, zwłaszcza że bez entuzjazmu odniosły się do niej narody wschodnioeuropejskie. Litwini wręcz nie ukrywali wrogości, a i Ukraińcy nie- chętnie potraktowali ideę związania z Polską. [...] W rezultacie ^{A^} musiał zadowolić się zrealizowaniem endeckiej koncepcji inkorporacyjnej.

220090

(17)

Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie spośród 1–3.

Postać ukryta w tekście pod literą^{A^}to

A.

B.

Roman Dmowski,

Józef Piłsudski,

na co wskazuje fakt, że stworzona przez niego koncepcja granic

1.

2.

3.

nie została zrealizowana.

została zrealizowana tylko częściowo.

została

zrealizowana.

Zadanie 11. (0–1)

Sformułowanie Stanisława Żeromskiego o Polsce jako kraju złożonym z „trzech nierów- nych połówek” odnosi się do

A. problemów związanych z integracją ziem polskich po okresie rozbiorów.

B. konfliktów między największymi narodowościami mieszkającymi w II Rzeczpospolitej.

C. różnic w powierzchni Polski okresu przedrozbiorowego i porozbiorowego.

D. różnych sposobów odzyskiwania przez Polaków ziem trzech zaborów.

Wykres do zadania 12.

Podział narodowościowy społeczeństwa polskiego w okresie międzywojennym (dane z 1921 roku)

aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa

aaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaa

aaaaaaaa aaaaaaaa

Czesław Brzoza, Wielka historia Polski. Polska w czasach niepodległych i drugiej wojny światowej (1918–1945), Świat Książki, Warszawa 2003, t. V, s. 56.

220090

(18)

Zadanie 12. (0–1)

Oceń, czy poniższe zdania dotyczące wykresu są prawdziwe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli zdanie jest fałszywe.

Na obszarze II Rzeczpospolitej mieszkały co najmniej dwie mniejszości narodowe, które w okresie międzywojennym nie utworzyły własnego państwa.

P F

W 1921 r. mniejszość narodowa należąca do jednego z byłych państw zabor- czych liczyła 4%.

P F

Oś czasu do zadania 13.

Zadanie 13. (0–1)

Tzw. Mała konstytucja została uchwalona w okresie oznaczonym na osi czasu numerem

A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.

Zadanie 14. (0–2)

Opisom w tabeli przyporządkuj odpowiednią postać spośród oznaczonych litera- mi A–C. Wybierz właściwą literę.

14.1. (1860–1941), pianista, [...] kompozytor, polityk, działacz społecz- ny i patriotyczny. [...] W czasie I wojny światowej działał aktyw- nie na rzecz niepodległości Polski [...]. W 1919–1920 prezydent Rady Ministrów [...] i minister spraw zagranicznych; podpisał w imieniu Polski wersalski traktat pokojowy.

A B C

14.2. (1865–1922), pierwszy prezydent Rzeczpospolitej Polskiej, in- żynier. W 1908–1920 profesor politechniki w Zurychu [...]. Po powrocie do kraju w 1920–1921 minister robót publicznych, w 1922 – spraw zagranicznych. 9 XII wybrany na prezydenta przez Zgromadzenie Narodowe [...]; zastrzelony w Warszawie 16 grudnia przez prawicowego fanatyka.

A B C

Halina Adamczyk-Szczecińska, Alicja Mańkowska, Krystyna Zalewska, Słownik szkolny.

Postacie historyczne, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1997, s. 224 i 237.

A – Gabriel Narutowicz B – Ignacy Jan Paderewski C – Wojciech Korfanty

220090

(19)

Kluby i koła poselskie Sejmu Ustawodawczego (stan w XI 1922 r.)

Partia Liczba członków

Związek Ludowo-Narodowy 91

Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” 81

Narodowe Zjednoczenie Ludowe 45

Związek Polskich Posłów Socjalistycznych 33 Narodowy Chrześcijański Klub Robotniczy 25 Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie” 24 Narodowo-Chrześcijańskie Stronnictwo Ludowe 23

Narodowa Partia Robotnicza 21

Klub Pracy Konstytucyjnej 15

Zjednoczenie Mieszczańskie 11

Wolny Związek Posłów Narodowości Żydowskiej 10

Polskie Stronnictwo Ludowe „Lewica” 8

Polskie Stronnictwo Katolicko-Ludowe 7

Niemieckie Stronnictwo Ludowe 7

Narodowa Partia Pracy 6

Klub Rad Ludowych 5

Klub Lewicy Ludowej 4

Stronnictwo Posłów Komunistycznych 2

Stronnictwo Radykalno-Chłopskie 1

Bezpartyjni 12

Historia Polski w liczbach, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2003, t. 1, s. 271.

220090

(20)

Zadanie 15. (0–1)

Oceń, czy poniższe zdania dotyczące tabeli są prawdziwe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli zdanie jest fałszywe.

Z danych zawartych w tabeli wynika, że ruch ludowy w Polsce był we wspo- mnianym okresie poważnie rozbity.

P F

Jednym z głównych problemów politycznych Polski w okresie formowania się ustroju politycznego państwa był brak możliwości stworzenia stabilnego rządu.

P F

Tekst do zadań od 16. do 18.

Konstytucja marcowa (fragm.)

Artykuł 2.

Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu. Organami Narodu w zakresie ustawodawstwa są Sejm i Senat, w zakresie władzy wykonawczej – Prezydent Rzeczypospolitej łącznie z odpowiedzialnymi ministrami, w zakresie wymiaru sprawiedli- wości – niezawisłe Sądy. [...]

Artykuł 39.

Prezydenta Rzeczypospolitej wybierają na lat siedem bezwzględną większością głosów Sejm i Senat, połączone w Zgromadzenie Narodowe. [...]

Artykuł 43.

Prezydent Rzeczypospolitej sprawuje władzę wykonawczą przez odpowiedzialnych przed Sejmem ministrów i podległych im urzędników.

Artykuł 44.

[...] Każdy akt rządowy Prezydenta Rzeczypospolitej wymaga dla swej ważności podpisu Prezesa Rady Ministrów i właściwego ministra, którzy przez podpisanie aktu biorą zań odpowiedzialność.

Artykuł 45.

Prezydent Rzeczypospolitej mianuje i odwołuje Prezesa Rady Ministrów, na jego wniosek mianuje i odwołuje ministrów [...].

Artykuł 51.

Za czynności urzędowe Prezydent Rzeczypospolitej nie jest odpowiedzialny ani parlamen- tarnie, ani cywilnie.

Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, Wiek XX w źródłach, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 145–146.

220090

(21)

Zgodnie z zacytowanym dokumentem w polskim ustroju politycznym w praktyce A. istniała równowaga między władzami wykonawczą, ustawodawczą i sądowniczą.

B. przewagę miała władza sądownicza.

C. przewagę miała władza wykonawcza.

D. przewagę miała władza ustawodawcza.

Zadanie 17. (0–1)

Kwestie odpowiedzialności władzy wykonawczej za podejmowane decyzje polityczne regu- lowały artykuły

A. 39. i 43.

B. 39. i 44.

C. 44. i 51.

D. 45. i 51.

Zadanie 18. (0–1)

W myśl Konstytucji marcowej wszystkie instytucje władzy wykonawczej były powoływane przez władzę ustawodawczą.

P F

Prezydent Rzeczpospolitej był wybierany w wyborach powszechnych. P F

Domenapubliczna

Stanisław Wojciechowski

220090

(22)

Zadanie 19. (0–1)

Na ilustracji ukazano

A. członka polskiej reprezentacji politycznej na konferencji w Wersalu.

B. przywódcę powstańców śląskich.

C. premiera II Rzeczpospolitej.

D. prezydenta II Rzeczpospolitej.

Zadanie 20. (0–2)

Spośród podanych wydarzeń oznaczonych literami A–D wybierz wydarzenie chro- nologicznie pierwsze i wydarzenie chronologicznie ostatnie. Zaznacz litery, którymi oznaczono wybrane wydarzenia.

20.1. Wydarzenie chronologicznie pierwsze A B C D

20.2. Wydarzenie chronologicznie ostatnie A B C D

A – uchwalenie Konstytucji marcowej B – Bitwa Warszawska

C – wybór pierwszego prezydenta Rzeczpospolitej D – uchwalenie tzw. Małej konstytucji

220090