System ECTS i Suplement do dyplomu jako narzędzia realizacji wybranych celów Procesu Bolońskiego. Seminarium Bolońskie

System ECTS i Suplement do dyplomu jako narzędzia realizacji wybranych

celów Procesu Bolońskiego Seminarium Bolońskie

Uniwersytet Medyczny w Lublinie 18 października 2010

Ryszard RASIŃSKI, Uniwersytet Łódzki, ekspert boloński, rasinski@uni.lodz.pl

PLAN PREZENTACJI

Proces Boloński: cele i narzędzia

ECTS jako narzędzie zarządzania programem studiów

Suplement do dyplomu - narzędzie

wspomagania mobilności akademickiej i zawodowej

Pytania i odpowiedzi

Proces Boloński (cele)

Cele strategiczne (do 2010):

 harmonizacja europejskich systemów szkolnictwa wyŜszego (EOSW)

 wprowadzenie uznawalność kwalifikacji

 zwiększenie atrakcyjności i

konkurencyjności uczelni europejskich

Proces Boloński (cele kształcenia)

Cele kształcenia na poziomie wyŜszym:

 przygotowanie absolwentów do potrzeb rynku pracy

 przygotowanie do bycia aktywnym obywatelem w społeczeństwie

demokratycznym

 rozwój i podtrzymanie podstaw wiedzy zaawansowanej (społeczeństwo i

gospodarka oparte na wiedzy)

 rozwój osobowy kształconych

Proces Boloński (narzędzia)

Narzędzia realizacji Procesu Bolońskiego:

1. Studia 3 stopniowe

2. Programy oparte na ECTS i efektach uczenia się 3. Mechanizmy zapewniania porównywalności

 Suplement do dyplomu

 Europejska Rama Kwalifikacji (QF for HE) i Krajowe Ramy Kwalifikacji (KRK)

4. Mechanizmy zapewniania jakości

 Standardy i wskazówki ENQA

 Integracja dydaktyki i badań

 Mobilność

 Wspólne inicjatywy edukacyjne (wymiar europejski) 5. Kształcenie przez całe Ŝycie

6. Udział studentów

ECTS

Europejski System Transferu i Akumulacji Punktów

System transferu – oryginalnie (1987-) wspomagający mobilność.

System akumulacji – (2001-) zbieranie punktów na program

Narzędzie do zarządzania programem

studiów.

ECTS

Kamień węgielny Procesu Bolońskiego – wspomaga mobilność

– jest elementem opisu Ram Kwalifikacji oraz Uczenia się przez całe Ŝycie (LLL) – przyczynia się do zapewniania i

doskonalenia jakości

Porównywalność

Przejrzystość

ECTS

Stosowany we wszystkich państwach realizujących Proces Boloński (takŜe poza państwami tworzącymi EOSW).

– Kraje TEMPUSa

– Izrael, Australia, Meksyk

W większości państw wdroŜony na

mocy prawa krajowego (na mocy

Traktatu edukacja nie podlega KE).

Regulacje ECTS w Polsce

Ustawa - Prawo o Szkolnictwie WyŜszym 2005 – Art.165

• Rozporządzenie MNiSzW 2006 – w sprawie warunków przenoszenia osiągnięć studenta

• Rozporządzenie MNiSzW 2007 – w sprawie standardów kształcenia

• Rozporządzenie MNiSzW 2008 w sprawie rodzajów tytułów zawodowych … i wzorów dyplomów

– 1 ECTS = efekty uczenia się/25-30h pracy studenta – Zajęcia zorganizowane + praca indywidualna

– 60 ECTS rocznie

– 27-33 ECTS w semestrze

– ECTS spoza macierzystej uczelni uznaje się do kwalifikacji jeśli jest zgodne ze standardem lub porozumieniem o

realizacji programu kształcenia

Podstawowe cechy ECTS (Key Features)

ECTS to

System akumulacji i transferu punktów Zorientowany na studenta

Oparty na

– Przejrzystości efektów kształcenia i – Przejrzystości procesu kształcenia Ma ułatwić

– planowanie, realizację, ocenę,

uznawanie przedmiotów/studiów/

dyplomów – mobilność

Podstawowe cechy ECTS (Key Features)

Punkty ECTS mają wymiar czasu:

Mierzą nakład pracy „średniego” studenta potrzebny do osiągnięcia spodziewanych efektów uczenia się, z uwzględnieniem zarówno zajęć w formie zorganizowanej

(wykłady, ćwiczenia, praktyki, laboratoria)

jak i pracy własnej studenta.

Podstawowe cechy ECTS (Key Features)

Punkty ECTS nie są związane z wkładem pracy nauczyciela/wykładowcy

Punkty ECTS nie są związane z wagą,

prestiŜem, czy znaczeniem przedmiotu, do którego są przypisane

Punkty ECTS są związane z

– poziomem kształcenia (np. licencjacki, magisterski)

– efektami uczenia się

Przypisywanie punktów ECTS

Do całego programu

Do poszczególnych składowych programu:

modułów, przedmiotów, pracy dyplomowej, praktyk

Odbywa się to jako część projektowania programu studiów (z uwzględnieniem Ram Kwalifikacji, deskryptorów poziomów i

kwalifikacji

Proces top-down

– Od profilu programu (celów i cech) do poszczególnych przedmiotów

Szacowanie liczby punktów

- „typowe” studia stacjonarne

Szacowanie liczby punktów - „typowe” studia stacjonarne

Rok akademicki to 36 do 40 tygodni pracy studenta Liczba godzin pracy tygodniowo, od 40 do 45

Roczny nakład to około 1500 do 1800 godzin

Studia magisterskie pięcioletnie to 7500 do 9000 godzin pracy i 300 ECTS.

1 ECTS to 25 do 30 godzin pracy studenta 1 tydzień studiów to około 1.5 ECTS

Przedmiot za 6 ECTS to 20% semestralnego obciąŜenia studenta pracą

Uwagi

Punktów nie przyznajemy wyłącznie za uczestnictwo w zajęciach!

Student musi uzyskać odpowiednie efekty uczenia się (nabyć wiedzę/umiejętności); a więc niezbędna jest jakaś forma sprawdzenia osiągnięć - ocenienie

Student poświęca na dany przedmiot (na opanowanie efektów) więcej czasu, niŜ wynosi liczba godzin

kontaktowych.

MoŜna przyjąć (orientacyjnie), Ŝe 1 godzinie

kontaktowej odpowiada 1-2 godziny pracy własnej;

zatem 1 punkt ECTS odpowiada ok. 10 godzinom

Przykłady/sugestie

30 godz. wykładu + egzamin

– min. 2 ECTS, optymalnie 3 ECTS, 60 godz. lektoratu

– min. 3 ECTS

60 godz. laboratorium

– min. 3 ECTS, opt. 4-6 ECTS 2 tygodnie praktyki

– maks. 3 ECTS

Praca magisterska + seminarium magisterskie

– Jeśli zajmuje ok. połowy czasu pracy studenta na ostatnim roku – maks. 30 ECTS

Zalecenia

Konsultować punktację ze studentami (np. przez ankietowanie – ile czasu

poświęcają na poszczególne przedmioty) - vide TUNING

Przy konstrukcji nowych programów

studiów; z góry określić dla całej uczelni,

Ŝe w programie mamy np. przedmioty 3-,

6- i 9-punktowe, ew. 2-, 3- i 5-punktowe.

Punkty to punkty, program to program

Student ma realizować program, a nie zbierać punkty.

Program studiów powinien dokładnie określać

margines swobody studenta (opcje, liczba punktów za przedmioty dowolnie wybrane przez studenta, dotyczy to takŜe zaliczania przedmiotów poza

macierzysta uczelnią)

Ogólna zasada: im bardziej elastyczny program, tym bardziej precyzyjne reguły (w tym: terminy zapisu na przedmioty, moŜliwość zmian programu

indywidualnego, warunki zaliczenia roku etc.)

Punkty wielokrotnego uŜytku

Jeśli student studiuje 2 lub więcej kierunków, ewentualnie po ukończeniu jednego kierunku

podejmuje studia na innym kierunku, moŜna uznać punkty za przedmioty, które się powtarzają (np.

lektoraty, technologie informacyjne, matematyka, filozofia...); decyzja naleŜy do dziekana/dyrektora instytutu.

Oznacza to, Ŝe moŜna być np. ‘podwójnym

licencjatem’, mając nie 360 ECTS, ale np. 240 ECTS (w przypadku zbliŜonych kierunków

studiów).

Punkty „na zaś”

Student moŜe zbierać punkty, które mu nie będą zaliczone do realizowanego kierunku studiów;

mogą one być wykorzystane, gdy podejmie studia na innym kierunku.

Przykład: student chemii zalicza przedmioty z filozofii lub kulturoznawstwa w wymiarze

przekraczającym pulę zajęć do wyboru

przewidzianą programem studiów chemicznych;

punkty ‘nadmiarowe’ mogą mu się przydać, jeśli podejmie studia na jakimś kierunku

humanistycznym

Odzwierciedlenie w Suplemencie do Dyplomu.

Problemy

Podstawowe błędy przy przypisywaniu ECTS:

– Przekonanie o względnej wartości punktów ECTS

– mechaniczne przeliczanie godzin na punkty ECTS

– uwzględnianie „waŜności” przedmiotu lub wykładowcy

Nieporozumienia:

– Studenci: wystarczy uzbierać 60 ECTS i mam zaliczony rok…

– Wykładowcy: jestem przeciw ECTS, bo

będę musiał uznawać przedmioty, jakie student

Dokumenty ECTS

Katalog zajęć

– Forma elektroniczna – Po angielsku

– Zgodny ze standardem

„Przewodnika”

Porozumienie o programie zajęć (LA)

Wykaz zaliczeń (TR)

Suplement do dyplomu

Narzędzie wspomagania mobilności

akademickiej i zawodowej

Suplement do dyplomu (1)

W uczelniach europejskich, do 1998 roku, stosowano róŜne wzory suplementów do dyplomu.

W 1998 wprowadzono ujednolicony wzór suplementu do dyplomu opracowany przez zespół przedstawicieli Komisji Europejskiej, Rady Europy oraz organizacji UNESCO/CEPES.

Deklaracja Bolońska (z 1999) wymienia DS

jako jedno z istotnych narzędzi budowy EOSW.

Suplement do dyplomu (2)

CEL:

Suplement do dyplomu jest

dokumentem, który ma pomóc w uznawaniu i obiektywnej ocenie kwalifikacji absolwentów uczelni wyŜszych przez ich przyszłych

pracodawców w kraju i za granicą,

jak równieŜ ułatwić absolwentom

dalszą karierę akademicką.

Suplement do dyplomu (3)

Suplement do dyplomu:

zawiera opis poziomu i rodzaju odbytych studiów przez osobę wymienioną w

oryginalnym dyplomie, do którego Suplement jest dołączony.

Ma jasną i przejrzystą strukturę, pozbawioną nadmiernej informacji uniemoŜliwiającej

właściwą interpretację.

Powinien być dokumentem obiektywnym,

pozbawionym wszelkich ocen wartościujących, stwierdzeń o równowaŜności lub sugestii

Suplement do dyplomu (4)

Wydawanie suplementu winno być

dobrowolne, powszechne i nieodpłatne.

• Zalecane jest korzystanie z wypracowanego wzoru;

• Wydawanie w języku polskimi angielskim;

• Określenie waŜności z konkretnym dyplomem;

• Zabezpieczenie dokumentuprzed fałszowaniem.

Suplement do dyplomu (struktura)

Suplement do dyplomu zawiera:

• preambułę, której tekst opublikowano w

dokumencie wzorcowym na stronie Komisji Europejskiej;

• osiem rozdziałów;

• rozdział ósmy stanowi informację o krajowym systemie szkolnictwa wyŜszego.

Suplement a mobilność

Akademicka:

mobilność pionowa - w celu kontynuacji kształcenia na wyŜszym poziomie studiów;

mobilność pozioma – zaliczenie części

programu danego poziomu studiów poza uczelnią macierzystą.

Zawodowa:

–

mobilność w celu podjęcia pracy, odbycia

staŜu, praktyki zawodowej.

Suplement a mobilność

III. INFORMACJE O POZIOMIE WYKSZTAŁCENIA 1. Poziom posiadanego wykształcenia:

(I stopień, licencjat/inŜynier; II stopień, magister;

jednolite studia mgr; odnośnik do rozdziału VIII) 2. Czas trwania studiów według programu:

(liczba semestrów, lat, liczba punktów ECTS) 3. Warunki przyjęcia na studia:

(świadectwo dojrzałości, dyplom licencjata/inŜyniera, świadectwo /dyplom ukończenia kolegium

nauczycielskiego itp w przypadku studiów pomostowych;

ewentualne dodatkowe kryteria naboru).

Suplement a mobilność

IV. INFORMACJE O TREŚCI STUDIÓW I OSIĄGNIĘTYCH WYNIKACH

1. Forma studiów: (stacjonarne, niestacjonarne) 2. Standardy kształcenia (program requirements)^: 3. Szczegóły dotyczące programu – składowe

programu studiów oraz indywidualne

osiągnięcia, uzyskane oceny/punkty ECTS:

4. System ocen i sposób ich przyznawania:

5. Wynik ukończenia studiów:

IV. 2. Standardy kształcenia (1)

• W przypadku programów tworzonych na podstawie efektów uczenia się: cele programu oraz

podstawowe dla danego poziomu kształcenia efekty w obszarze wiedzy, umiejętności i postaw.

• w pozostałych przypadkach: minimalne wymagania zapewniające uzyskanie danej kwalifikacji:

obligatoryjne i opcjonalne komponenty programu:

moduły, przedmioty, praktyki etc.

• Wymagania dotyczące pracy dyplomowej /

egzaminu dyplomowego i warunków ich zaliczenia.

• Szczegółowe informacje zawarte są w

IV. 2. Standardy kształcenia (2)

Przykładowy fragment zapisu w Suplemencie:

Student musi zaliczyć przedmioty z zakresu kształcenia ogólnego, podstawowego technicznego i

specjalistycznego w dziedzinie budowy i eksploatacji maszyn i pojazdów oraz min. 8-tygodniową praktykę zawodową w zakładzie przemysłowym. Kształcenie specjalistyczne obejmuje: inŜynierię niezawodności, metody przeprowadzania badań eksploatacyjnych,

eksploatację oraz diagnostykę pojazdów i maszyn, regenerację części maszyn, fizykochemiczne aspekty tarcia i zuŜycia.

Ostateczna ocena na dyplomie jest średnią waŜoną:

a/ wszystkie oceny z egzaminów – waga 0,8;

b/ ocena pracy magisterskiej – waga 0,15;

IV.3. Szczegóły dotyczące programu

1. Składowe zrealizowanego, obowiązkowego dla danej kwalifikacji programu studiów wraz z

uzyskanymi ocenami oraz punktami ECTS, które muszą odzwierciedlać stopień studiów.

2. Indywidualne osiągnięcia studenta - z ocenami i punktami, koniecznie z objaśnieniem,

Ŝe oceny uzyskane za indywidualny program studenta nie są liczone do średniej ze studiów, a punkty nie wchodzą do sumy za dyplom.

3. Przedmioty realizowane w zagranicznej uczelni partnerskiej winny być podane w oryginalnym brzmieniu. Mile widziana, dodatkowo, nazwa

5%

<50 niedostateczny 2.0

26%

50-57 dostateczny 3.0

20%

58-65 ponad dostateczny 3.5

18%

66-73 dobry 4.0

15%

74-80 ponad dobry 4.5

13%

81-94 bardzo dobry 5.0

3%

95-100 celujący 6.0

Statystyczny rozkład ocen Wymagany %

wiedzy Wartość

cyfrowa

ocena

IV.4. System ocen i – o ile to moŜliwe –

sposób ich przyznawania (AGH):

V. Informacje o uprawnieniach posiadacza dyplomu

1. Dostęp do dalszych studiów:

(studia II stopnia, studia doktoranckie)

2. Posiadane kwalifikacje oraz

uprawnienia zawodowe

V.2. Posiadane kwalifikacje oraz

uprawnienia zawodowe (if applicable):

Wskazać, czy dyplom daje prawo wykonywania zawodu regulowanego, lub jest warunkiem przystąpienia do egzaminu/praktyki dających takie prawo.

Podać, czy absolwent zyskał konkretną

moŜliwość zatrudnienia (wskazać jaką)

w przypadku zawodu nieregulowanego.

V.2. Posiadane kwalifikacje oraz

uprawnienia zawodowe

Lekarz

W Polsce tytuł lekarza zdobywa się kończąc sześcioletnie, jednolite studia na wydziale lekarskim uczelni medycznej.

Absolwent studiów nabywa prawo

wykonywania zawodu lekarza po odbyciu

trzynastomiesięcznego staŜu podyplomowego oraz zdaniu z wynikiem pozytywnym

Lekarskiego Egzaminu Państwowego

V.2. Posiadane kwalifikacje oraz

uprawnienia zawodowe

Architekt

Od 2003 r. działa Izba Architektów RP, która nadaje uprawnienia do wykonywania zawodu architekta. Aby wykonywać samodzielnie ten zawód trzeba najpierw zdać egzamin.

Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest dyplom magisterski kierunku architektura.

Regulamin postępowania dotyczący egzaminu zawarty jest w Uchwale nr 0-03-03 Krajowej Rady Izby Architektów z 17 kwietnia 2003 r.

Znaczenie mobilności:

Szanse na:

rozwijanie i doskonalenie odmiennych kompetencji ogólnych i dziedzinowych;

poznanie innych kultur, obyczajów;

nabywanie umiejętności przystosowania do pracy w środowisku wielokulturowym;

rozwijanie umiejętności komunikacji w tym

Dziękuję za uwagę.