PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLASY VIIa

(1)

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLASY VIIa

OGÓLNE ZASADY

1. Prace klasowe są obowiązkowe. Jeśli z przyczyn losowych uczeń nie może pisać w wyznaczonym dla całej klasy terminie, to powinien to uczynić w terminie

dwutygodniowym od powrotu do szkoły.

2. Uczeń może na własną prośbę poprawić prace klasową, ale tylko raz.

3. Prace klasowe i testy z większej partii materiału są zapowiadane z tygodniowym wyprzedzeniem, sprawdziany ortograficzne – przynajmniej dwudniowym, natomiast krótkie kartkówki obejmujące trzy ostatnie lekcje, mogą być

przeprowadzane bez zapowiedzi. Ocena za odpowiedź ustną nie podlega poprawie, ponieważ uczeń musi być przygotowany na każdą lekcję.

4. Wszystkie prace klasowe uczeń musi poprawić, czyli dokonać analizy i korekty popełnionych błędów.

5. Pisemne prace klasowe typu wypracowanie nie mogą być zadawane z lekcji na lekcję.

6. Pisemne prace domowe uczeń jest zobowiązany oddać w ustalonym terminie. Nauczyciel może, ale nie musi, wyznaczyć dodatkowy termin. Nieoddanie pracy skutkuje oceną niedostateczną.

7. Pracą domową jest również przeczytanie tekstu literackiego – jej niewykonanie skutkuje oceną niedostateczną.

8. Wszystkie prace klasowe powinny być opatrzone podpisem ucznia i tematem pracy oraz gromadzone przez nauczyciela do końca roku szkolnego, tak aby uczeń i jego rodzice mieli do nich wgląd.

9. Prace pisemne muszą być napisane czytelnie, a zeszyty przedmiotowe prowadzone estetycznie.

10. Uczeń jest zobowiązany do noszenia podręczników i zeszytu na każdą lekcję.

11. Trzy razy w półroczu uczeń może zgłosić brak podręczników lub zeszytu bez żadnych sankcji.

12. Podczas lekcji uczeń może zdobywać plusy i minusy, pięć plusów skutkuje oceną bardzo dobrą, a pięć minusów niedostateczną wpisywaną za aktywność.

13. Dwa razy w półroczu uczeń może się zwolnić z odpowiedzi bez podania przyczyny

nieprzygotowania do lekcji. Nieprzygotowanie zgłasza nauczycielowi na początku lekcji.

Zwolnienia nie dotyczą zadań domowych w formie dłuższych wypowiedzi pisemnych.

OBSZARY AKTYWNOŚCI UCZNIA PODLEGAJĄCE OCENIANIU:

słuchanie, mówienie,

czytanie tekstów słownych i odczytywanie innych tekstów kultury, pisanie,

nauka o języku, ortografia.

(2)

METODY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ

1. Prace klasowe z literatury – co najmniej jedna w półroczu.

2. Testy kompetencji zawierające:

zadania otwarte:

- krótkiej odpowiedzi, - rozszerzonej odpowiedzi, - z luką;

zadania zamknięte:

- wielokrotnego wyboru, - na dobieranie,

- prawda – fałsz.

3. Testy ( sprawdziany ) sprawdzające umiejętności językowe - przynajmniej jeden w każdym semestrze.

4. Sprawdziany ortograficzne – obejmujące poznane wyrazy z trudnościami ortograficznymi i opanowane zasady ortograficzne.

5. Bieżące kartkówki sprawdzające wiadomości z nie więcej niż trzech ostatnich lekcji.

5. Oceniane będą również pisemne lub ustne prace domowe.

6. Ocenie podlegać będą również wypowiedzi ustne oraz zadania praktyczne ucznia.

7. Uczniowie muszą wiedzieć, jakie partie materiału będą sprawdzane przez nauczyciela.

KRYTERIA OCENY WYPOWIEDZI PISEMNYCH 1. Temat:

zgodność z tematem,

ciekawy pomysł, trafna koncepcja, dobór materiału,

poprawność merytoryczna, uwzględnienie kontekstów.

2. Kompozycja:

posługiwanie się określoną formą wypowiedzi, trójdzielna kompozycja

spójność tekstu.

3. Język i styl:

trafne i poprawne słownictwo, poprawne budowane zdania, poprawna odmiana wyrazów, funkcjonalność stylu.

4. Ortografia, interpunkcja, zapis:

poprawność ortograficzna tekstu, poprawność interpunkcyjna, estetyka pracy,

akapity.

5. W przypadku błędów ortograficznych należy uwzględnić ich podział na błędy zasadnicze i drugorzędne oraz usterki.

6. Przy ocenie pracy pisemnej należy uwzględnić opinię poradni pedagogiczno- psychologicznej dotyczącą zaburzeń w czytaniu i pisaniu uczniów dyslektycznych.

7. Prace klasowe z literatury oraz zadania rozszerzonej odpowiedzi należy opatrzyć komentarzem zawierającym zarówno pozytywne jak i negatywne aspekty zagadnienia.

Ważne jest, aby zacząć od pozytywów, motywować do lepszej pracy, a nie zniechęcać.

(3)

SKALA PROCENTOWA ZAMIANY PUNKTÓW NA OCENY 100- 91% punktów – 5

81-90% punktów - 4,5 71-80% punktów - 4 61-70% punktów - 3,5 51-60% punktów - 3 41-50% punktów - 2,5 31-40% punktów - 2 0-30% punktów - 1

(4)

SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE VIIa

OCENĘ CELUJĄCĄ

otrzymuje uczeń, który opanował umiejętności zawarte w podstawie programowej oraz:

• samodzielnie pogłębia swoją wiedzę z zakresu przedmiotu poprzez wartościową lekturę,

• jego praca cechuje się samodzielnością i kreatywnością,

• prezentuje wysoki poziom wiedzy interdyscyplinarnej,

• świadomie i funkcjonalnie posługuje się bogatym słownictwem terminologicznym,

• samodzielnie analizuje i interpretuje teksty literatury pięknej, literatury faktu,

• czyta, rozumie i wykorzystuje w swojej pracy teksty popularnonaukowe i naukowe,

• potrafi analizować i interpretować dzieła malarskie z uwzględnieniem specyfiki środków języka malarskiego,

• proponuje oryginalne rozwiązania problemów poruszanych na lekcji,

• z zaangażowaniem podejmuje się realizacji projektów edukacyjnych, występuje w roli lidera grupy,

• tworzy oryginalne, bezbłędne wypowiedzi ustne i pisemne,

• tworzy i publikuje swoje teksty,

• propaguje swoją postawą współuczestnictwo w kulturze, biorąc aktywny udział w konkursach i innych przedsięwzięciach z zakresu przedmiotu (recytacjach, inscenizacjach),

• podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach szkolnych, prezentuje wysoki poziom merytoryczny oraz artystyczny,

• osiąga sukcesy w konkursach wiedzy z języka polskiego na poziomie gminnym, powiatowym i wojewódzkim,

• swoją postawą do przedmiotu zachęca innych uczniów do pogłębiania wiedzy i umiejętności z języka polskiego, a także do współuczestniczenia w kulturze.

OCENĘ BARDZO DOBRĄ

otrzymuje uczeń, który opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności określony podstawą programową oraz:

KSZTAŁCENIE LITERACKIE I KULTUROWE

• wyjaśnia różnice między poszczególnymi rodzajami literackimi, omawia cechy utworówsynkretycznych,

• poprawnie posługuje się terminologią związaną z analizą i interpretacją utworów epickich, lirycznych i dramatycznych,

• poprawnie posługuje się nazwami gatunków, omawia cechy gatunkowe czytanych utworów,

(5)

• wskazuje funkcję użytych w tekście literackim środków językowych oraz określa wartości estetyczne poznawanych tekstów literackich,

• poddaje refleksji problematykę egzystencjalną w poznawanych tekstach, hierarchizuje wartości, do których odwołuje się utwór,

• interpretuje utwór, wykorzystując potrzebne konteksty oraz elementy wiedzy o historii i kulturze,

• wyjaśnia rolę środków języka malarskiego w tworzeniu znaczeń obrazu, interpretuje dzieło sztuki,

• określa wartości estetyczne tekstów kultury, twórczo wykorzystuje informacje z tekstu we własnej pracy,

• funkcjonalnie włącza cytaty do wypowiedzi,

• określa funkcje literatury pięknej, literatury popularnonaukowej i publicystyki,

• samodzielnie określa cechy gatunków dziennikarskich (wywiad, artykuł),

• analizuje zauważone w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków kulturowych, opisuje sposób nawiązania do nich.

KSZTAŁCENIE JĘZYKOWE

• rozumie, na czym polega twórczy i sprawczy charakter działań językowych,

• rozumie zjawiska fonetyczne związane z różnicami między wymową a pisownią wyrazów,

• poprawnie akcentuje wszystkie wyrazy, stosuje w wypowiedzi odpowiednią intonację zdaniową,

• odróżnia rdzeń od podstawy słowotwórczej, tworzy rozbudowane rodziny wyrazów i analizuje strukturę wyrazów pochodnych,

• wyjaśnia zasady tworzenia i odmiany imiesłowów,

• poprawnie stosuje imiesłowowy równoważnik zdania i rozumie jego funkcje,

• określa funkcję skrótów i skrótowców, poprawnie ich używa,

• poprawnie używa różne style wypowiedzi i je rozpoznaje,

• wyjaśnia zasady etykiety językowej.

TWORZENIE WYPOWIEDZI

• tworzy rozbudowaną wypowiedź na podany temat, zachowuje logikę, spójność i kompozycję wypowiedzi,

• funkcjonalnie wykorzystuje środki retoryczne w celu oddziałania na odbiorcę,

• samodzielnie selekcjonuje i porządkuje materiał rzeczowy potrzebny do stworzenia pracy,

• tworzy szczegółowy plan wypowiedzi, samodzielnie pisze poznane formy wypowiedzi, w tym: recenzję, rozprawkę, przemówienie, wywiad, stosując odpowiednie zasady kompozycji i zachowując zasady spójności językowej, stosuje rytm akapitowy,

• samodzielnie formułuje tezę i hipotezę,

• swobodnie wyraża i uzasadnia własne zdanie, używając różnorodnych argumentów, podaje celne i różnorodne przykłady ilustrujące argumenty,

(6)

• podsumowuje rozważania, samodzielnie formułuje wnioski,

• rozpoznaje w tekstach reklamowych środki perswazji i manipulacji, wskazuje ich funkcję,

• zna i stosuje podstawowe zasady etyki wypowiedzi,

• samodzielnie dokonuje przekształceń tekstu cudzego (skraca, streszcza, rozbudowuje),

• formułuje pytania problemowe dotyczące wszystkich składników utworu,

• pisze poprawnie, zauważa popełnione błędy językowe, ortograficzne i interpunkcyjne oraz dokonuje ich autokorekty.

SAMOKSZTAŁCENIE

• pogłębia swoją wiedzę przedmiotową, korzystając rzetelnie, z poszanowaniem własności intelektualnej, z różnych źródeł informacji,

• rozwija nawyk krytycznego myślenia i formułowania opinii,

• bierze udział w konkursach, wykładach, pracach kół przedmiotowych itp.

• aktywnie uczestniczy w życiu kulturalnym swojego regionu.

OCENĘ DOBRĄ

otrzymuje uczeń, który w stopniu dobrym opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową oraz:

• określa cechy charakterystyczne rodzajów literackich, wskazuje je w czytanych utworach,

• posługuje się terminologią związaną z analizą utworów epickich, lirycznych i dramatycznych, wymienia cechy gatunkowe omawianych utworów, nazywa gatunki,

• rozpoznaje w tekście literackim użyte środki językowe (w tym: eufemizm, porównanie homeryckie, symbol, alegorię), próbuje określić ich funkcję,

• zauważa wartości estetyczne poznawanych utworów, określa problematykę egzystencjalną tekstów, nazywa wartości uniwersalne, do których odwołuje się utwór,

• odczytuje utwór, wykorzystując wybrane konteksty oraz elementy wiedzy o historii i kulturze,

• wskazuje elementy symboliczne, rozpoznaje wartość estetyczną tekstów kultury,

• wydobywa i porządkuje istotne informacje w zależności od ich funkcji w przekazie,

• wyszukuje i porządkuje cytaty,

• wskazuje różnice między literaturą piękną a innymi rodzajami piśmiennictwa,

• zna podstawowe cechy gatunków dziennikarskich (wywiad, artykuł),

• znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków kulturowych.

• rozumie znaczenie języka w procesie komunikacji,

• poprawnie stosuje różne sposoby zapisywania głosek,

• rozpoznaje i używa różne rodzaje formantów, poprawnie analizuje budowę słowotwórczą,

(7)

• rozumie zjawiska fonetyczne związane z różnicami między wymową a pisownią wyrazów,

• poprawnie akcentuje wszystkie wyrazy, stosuje w wypowiedzi odpowiednią intonację zdaniową,

• odróżnia rdzeń od podstawy słowotwórczej, tworzy rodziny wyrazów i analizuje strukturę wyrazów pochodnych,

• wyjaśnia zasady tworzenia i odmiany imiesłowów,

• poprawnie stosuje imiesłowowy równoważnik zdania i rozumie jego funkcje,

• określa funkcję skrótów i skrótowców, poprawnie ich używa,

• poprawnie używa różne style wypowiedzi i je rozpoznaje,

• wyjaśnia zasady etykiety językowej.

• gromadzi i porządkuje materiał rzeczowy potrzebny do stworzenia pracy,

• tworzy poprawnie plan wypowiedzi, pisze poznane formy wypowiedzi, w tym:

recenzję, rozprawkę, przemówienie, wywiad, stosując odpowiednią dla danej formy kompozycję,

• stosuje akapity jako spójne całości myślowe,

• formułuje tezę i hipotezę, wyraża i uzasadnia własne zdanie, używając właściwych argumentów,

• przedstawia argumenty w dyskusji dotyczącej tekstu literackiego, podaje odpowiednie przykłady ilustrujące argumenty,formułuje wnioski wynikające z argumentacji,

• rozpoznaje w tekstach reklamowych użyte środki perswazji i manipulacji,

• dokonuje przekształceń tekstu cudzego (skraca, streszcza, rozbudowuje),

• formułuje pytania związane z przenośnymi znaczeniami utworu,

• głośno czyta i recytuje teksty, dobierając odpowiednie tempo i intonację.

SAMOKSZTAŁCENIE

• korzysta z samodzielnie wybranych źródeł informacji, szanując cudzą własność intelektualną,

• rozwija swoje uzdolnienia i zainteresowania,

• stara się myśleć krytycznie, wyraża opinie,

• aktywnie realizuje projekty, prezentuje efekty pracy indywidualnej lub grupowej,

• uczestniczy w życiu kulturalnym swojego regionu.

(8)

OCENĘ DOSTATECZNĄ

otrzymuje uczeń, który w zakresie umożliwiającym postępy w dalszym uczeniu się opanował wiedzę i umiejętności zawarte w podstawie programowej oraz:

• wskazuje podstawowe cechy tekstów epickich, lirycznych i dramatycznych, odnajduje je w czytanych utworach,

• stara się posługiwać terminologią związaną z utworami epickimi, lirycznymi i dramatycznymi,

• stara się posługiwać nazwami gatunków literackich, wskazuje utwory należące do tych gatunków,

• wyszukuje w tekście literackim użytych środków językowych, stara się je nazwać,

• wskazuje związek problematyki utworów literackich z życiem, opisuje wartości, do których odwołuje się utwór, zapoznaje się ze wskazanym przez nauczyciela

kontekstem utworu,

• stara się powiązać utwór ze swoją wiedzą na temat historii i kultury,

• komentuje warstwę przedstawieniową dzieła sztuki,

• zwraca uwagę na wartość estetyczną tekstów kultury,

• wyszukuje w tekście informacje różnego typu, cytuje fragmenty tekstu,

• klasyfikuje poznawany tekst jako literacki, publicystyczny lub popularnonaukowy,

• rozpoznaje gatunki dziennikarskie (w tym: wywiad i artykuł),

• znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków kulturowych.

• świadomie używa języka jako narzędzia komunikowania się,

• poprawnie zapisuje wyrazy, w których występują różnice między wymową a pisownią,

• poprawnie akcentuje większość wyrazów,

• dzieli proste wyrazy na podstawę słowotwórczą i formant, rozpoznaje wyrazy pokrewne,

• rozpoznaje rodzaje imiesłowów,tworzy imiesłowowy równoważnik zdania,

• podaje znaczenie powszechnie używanych skrótów i skrótowców, poprawnie ich używa,

• zauważa zróżnicowanie stylistyczne wypowiedzi, dostosowuje styl do formy wypowiedzi,

• stosuje zasady etykiety językowej,

• pisze zgodnie z podstawowymi normami poprawności językowej, ortograficznej i interpunkcyjnej.

(9)

• wypowiada się ustnie, zachowuje wewnętrzną logikę wypowiedzi, używa środków retorycznych,

• gromadzi materiał rzeczowy potrzebny do tworzenia wypowiedzi, pisze plan wypowiedzi,

• pisze poznane formy wypowiedzi, w tym: recenzję, rozprawkę, przemówienie, wywiad, starając się zachować wyznaczniki gatunku,

• stosuje akapity zaznaczające trójdzielną budowę pracy,

• formułuje tezę, wie, czym jest hipoteza, wyraża i uzasadnia własne zdanie, używając prostej argumentacji,

• przedstawia rzeczowe i emocjonalne argumenty w dyskusji na temat znanych mu z doświadczenia problemów, podaje przykłady ilustrujące argumenty, formułuje proste wnioski,

• rozpoznaje w tekstach reklamowych podstawowe środki perswazji i manipulacji,

• podejmuje samodzielne próby przekształceń tekstu cudzego (skraca, streszcza, rozbudowuje),

• formułuje pytania związane z dosłownymi znaczeniami utworu,

• głośno, płynnie czyta i recytuje teksty, przestrzega zasad intonacji zdaniowej.

SAMOKSZTAŁCENIE

• korzysta, z poszanowaniem własności intelektualnej, z różnych źródeł informacji,

• uczy się systematycznie,

• uczestniczy w projektach edukacyjnych,

• podejmuje próby prezentowania przygotowanego materiału,

• rozwija umiejętność krytycznego myślenia, wyraża swoje zdanie,

• uczestniczy w wybranych wydarzeniach kulturalnych w swoim regionie.

OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ

otrzymuje uczeń, którego wiedza i umiejętności pozwalają na samodzielne lub przy pomocy nauczyciela wykonanie zadań o niewielkim stopniu trudności oraz:

• klasyfikuje czytany utwór jako należący do epiki, liryki lub dramatu,

• zna podstawowe pojęcia związane z utworami epickimi, lirycznymi i dramatycznymi,

• wie, że istnieją gatunki literackie (w tym: pamiętnik, komedia, fraszka, tren, ballada), odróżnia je od rodzajów literackich,

• wie, że język utworu literackiego cechuje się obecnością różnych środków stylistycznych,

• zauważa związek problematyki utworów literackich z życiem i uniwersalnymi wartościami,

• wiąże czytany utwór ze wskazanym przez nauczyciela kontekstem,

• wymienia elementy warstwy przedstawieniowej dzieła sztuki,

(10)

• wyszukuje w tekście wskazane informacje, stara się porządkować zgromadzony materiał,

• czyta fragmenty tekstów publicystycznych i popularnonaukowych,

• rozpoznaje wskazany przez nauczyciela tekst jako artykuł prasowy,

• zauważa we wskazanych przez nauczyciela tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków kulturowych.

• komunikuje się z innymi w sposób werbalny i niewerbalny,

• zauważa różnice między wymową a pisownią wyrazów,

• poprawnie akcentuje wyrazy ze stałym akcentem,

• rozpoznaje wyrazy podstawowe i pochodne, rodzinę wyrazów, tworzy wyrazy pochodne według wzoru,

• rozróżnia odmienne i nieodmienne części mowy, w tym imiesłowy,

• tworzy według wzoru imiesłowowy równoważnik zdania,

• zna podstawowe skróty i skrótowce, używa ich w wypowiedzi,

• stara się dostosować styl do tworzonej wypowiedzi,

• stosuje podstawowe zasady etykiety językowej,

• nie popełnia błędów zakłócających komunikację językową, stara się pisać poprawnie pod względem ortograficznym i interpunkcyjnym.

• krótko wypowiada się ustnie na podany temat,

• stara się używać prostych środków retorycznych,

• z pomocą nauczyciela redaguje plan wypowiedzi,

• pisze według podanego wzoru, z pomocą nauczyciela, poznane formy wypowiedzi, w tym: recenzję, rozprawkę, przemówienie, wywiad, stosuje akapity,

• formułuje prostą tezę, wyraża własne zdanie i stara się je uzasadnić, przedstawia rzeczowe argumenty w dyskusji na temat problemów znanych z codziennego życia, stara się podać przykłady ilustrujące argumenty, z pomocą nauczyciela podejmuje próby wnioskowania,

• rozpoznaje w tekstach reklamowych niektóre środki perswazji i manipulacji,

• podejmuje próby przekształceń tekstu cudzego (skraca, streszcza),

• formułuje pytania dotyczące warstwy przedstawieniowej utworu,

• głośno czyta i recytuje teksty, zachowując podstawowe zasady wymowy.

SAMOKSZTAŁCENIE

• korzysta, z poszanowaniem praw autorskich, z różnych źródeł informacji wskazanych przez nauczyciela,

• rozwija nawyk systematycznego uczenia się,

• uczestniczy w pracy grupowej, współpracuje z innymi w realizacji projektów edukacyjnych,

• uczestniczy w programowych wyjściach o charakterze kulturalnym

(11)

OCENĘ NIEDOSTATECZNĄ

otrzymuje uczeń, którego wyniki nie osiągają poziomu wymagań koniecznych oraz:

• nie jest w stanie wykonać, nawet z pomocą nauczyciela, zadań o niewielkim stopniu trudności,

• jego brak aktywności w dążeniu do zdobycia wiedzy i umiejętności wyklucza osiągnięcie nawet minimalnego postępu,

• nie opanował umiejętności czytania ze zrozumieniem,

• nie czyta zadanych lektur, nie zna ich problematyki,

• nie opanował pamięciowo zadanego tekstu poetyckiego,

• nie potrafi wypowiadać się na zadany temat ustnie ani pisemnie,

• nie odróżnia w zdaniu części mowy: czasownika, rzeczownika, przymiotnika, liczebnika, przysłówka, spójnika, przyimka, zaimka,

• nie rozpoznaje części zdania,

• nie buduje poprawnie pod względem składniowym wypowiedzeń złożonych,

• nie wie co to mowa zależna i niezależna,

• nie zna funkcji i rodzajów głosek, nie potrafi wskazać zjawisk fonetycznych,

• nie zna pojęcia sylaby i nie potrafi poprawnie podzielić wyrazu na sylaby,

• nie potrafi zredagować prac pisemnych, pisze nieczytelnie,

• nie potrafi formułować dłuższych form wypowiedzi pisemnej (opowiadanie, opis, charakterystyka, rozprawka, streszczenie, list),

• ma słaby zakres słownictwa, błędnie redaguje swoje wypowiedzi pod względem językowym,

• w wypowiedziach pisemnych nie przestrzega zasad ortograficznych, interpunkcyjnych, językowo – logicznych i stylistycznych,

• lekceważy przedmiot, nie wykazuje chęci wyrównania braków,

• nie prowadzi systematycznie zeszytu przedmiotowego.