Orzecznictwo Sądu Najwyższego w sprawach adwokackich

Orzecznictwo Sądu Najwyższego w

sprawach adwokackich

Palestra 12/6(126), 79-83

1968

O R Z E C Z N I C T W O S Ą D U N A J W Y Ż S Z E G O

w S R R A W A C H A D W O K A C K I C H

UCHWAŁA SĄDU NAJWYŻSZEGO z dnia 9 czerwca 1967 r. (VI KZP 68/65) *

S ądow i N ajw yższem u p rz e d sta w io ­ ne zostały do ro zstrzy g n ięcia n a s tę p u ­ ją c e p y ta n ia p ra w n e :

„1. Czy n a p o sta n o w ien ie sędziego d la n ie letn ich u m a rz a ją c e śledztw o lu b dochodzenie w try b ie a rt. 478 § 2 k.p.k. p rz y s łu g u je zażalenie ty lk o p ro ­ k u ra to ro w i, n a to m ia st nie p rz y słu g u je ono n ie letn iem u p o d ejrz an e m u ?

2. C zy w p o stę p o w an iu p rze d sędzią dla n ie letn ich n ie le tn i m usi m ieć o - brońcę, a je że li ta k , to w ja k im s ta ­ dium tego p o stę p o w an ia m a być u s ta ­ now iony obrońca, czy też n ie le tn i te n m u si m ieć obrońcę ty lk o p rz e d sądem d la n ie le tn ic h w m yśl a rt. 79 § 1 lit. a) k.p.k.?”

O dpow iedź S ąd u N ajw yższego na w ym ienione w yżej p y ta n ia je s t n a s ­ tę p u ją c a : !

„1. Na postanow ienie sędziego dla nieletnich um arzające na podsta­ w ie art. 478 § 2 lub § 3 k.p.k.

śledztw o albo dochodzenie przy­ sługuje zażalenie prokuratorowi, nieletniem u zaś, jego obrońcy oraz osobom w ym ienionym w art. 362 k.p.k. tylko w tedy, gdy prawa n ie­ letniego zostały naruszone.

2. N ieletniem u należy w yznaczyć o- brońcę przed w ydaniem przez s ę ­ dziego dla nieletnich postanow ie­ nia zam ykającego śledztw o lub do­ chodzenie oraz w toku całego po­ stępow ania przygotowawczego w tych wypadkach, gdy orzeczenie sę­

dziego dla nieletnich m oże naru­ szać prawa nieletniego; zachodzi

to w szczególności przy stosowaniu' środków zapobiegających uchyla­ niu się od sądu oraz w niektórych, w ypadkach umorzenia śledztw a lub dochodzenia przeciwko n ieletn ie­ m u”.

U z a s a d n i e n i e

I. K sięga X I kodeksu p ostępow ania k arn e g o z a w iera p rze p isy n o rm u ją ce p o stę p o w an ia szczególne, a m iędzy nim i p o stę p o w an ie w sp raw ac h n ie ­ letnich. Do tych p o stę p o w ań szczegól­ nych m a ją zastosow anie n o rm y z a w a r­ te w „P rzep isach ogólnych” oraz w księgach I—X k.p.k. K sięga X I w p ro ­ w ad za tylk o w łaściw e dla danego r o ­ d zaju p o stęp o w an ia szczególnego o- k reślo n e o dstępstw a.

Sposób p ro w a d z e n ia śle d ztw a i do­ chodzenia w sp raw ac h n ie letn ich nie został w u sta w ie (w ro zd ziale II k się ­ gi X I) szczegółowo u n orm ow any. S ę­ dzia d la n ie letn ich , p ro w a d zą c śled z­ tw o, sto su je zatem przep isy a rt. 233—2457 k.p.k. ze zm ianam i w y n ik a ­ ją cy m i z a rt. 476—478 k.p.k. T ak np. a rt. 477 k.p.k. w ylicza pew ne czyn­ ności, k tó re w p o stęp o w an iu p rze ciw ­ ko n ie letn iem u m uszą być dokonane n iezależnie od czynności prow adzonych w każdym postęp o w an iu p rzygoto­ w aw czym .

Z tego, co w yżej pow iedziano, w y n i­ ka, że w sp raw ac h n ie letn ich m a za­ stosow anie a rt. 3 k.p.k. Z tego w zg lę­ du p ostępow anie przygotow aw cze w sp raw ac h przeciw ko n ie letn iem u u m a ­ rz a się ta k ja k k ażde po stęp o w an ie

* Z e w z g lę d u n a w a ż n ą t e m a t y k ę u c h w a ły R e d a k c ja w y ją tk o w o ' p u b l i k u j e t e k s t u c h w a ły w ra z z u z a s a d n ie n ie m o ra z g lo sę d r a A. K a f ta la d o t e j u c h w a ły .

80 O r ze c z n ic tw o S ą d u N a jw y ż s z e g o w sp r a w a c h a d w o k a c k ic h Nr 6 (126)

k a rn e , a p o n a d to je st ono u m a rz an e p rze z sędziego dla n ieletn ich z p rzy ­ czyn w sk azan y ch w a rt. 478 k.p.k. P rz e p is te n u p o w ażn ia sędziego dla n ie le tn ic h do u m o rze n ia dochodzenia lu b śled ztw a z pow odów w y m ie n io ­

nych w a rt. 49 k.p.k. (m im o ze n o r­ m a ln ie z tych p rzy czy n um orzyć m oże p o stę p o w a n ie tylko p ro k u ra to r i sąd), a n ad to w ted y , gdy orzeczenie śro d ­ ków w ychow aw czych lu b p o p ra w ­ czych je s t niecelow e w obec orzeczenia ich ju ż w in n ej spraw ie.

Z tych w zględów p rze p isy ogólne k o d e k s u p o stę p o w an ia k arn e g o o za ża­ le n ia c h m a ją w zasadzie zastosow anie jó w n ie ż w p o stę p o w an iu p rzeciw ko n ie ­

le tn im . P o stęp o w a n ie przygotow aw cze w tych sp raw ac h pro w ad zi je d n a k nie p ro k u ra to r, lecz sędzia dla n ieletnich. W zw iązku z ty m u sta w a, d ając te m u sędziem u p raw o um o rzen ia p ostępo­ w a n ia przygotow aw czego, m u sia ła u r e ­ gulow ać k w estię zaskarżalności jego p o sta n o w ień p rzez p ro k u ra to ra . K w es­ tię tę ro zw ią zała u sta w a w te n sp o ­ sób, że w a rt. 478 § 4 k.p.k. przy zn ała p ro k u ra to ro w i p ra w o z a sk a rż an ia tych p ostanow ień.

P rz ed w ejście m w życie u sta w y z d n ia 20.VII.1950 r. o zm ianie p rz e p i­ sów p o stę p o w an ia k arn e g o (Dz. U.

N r 38, poz. 348) za g ad n ien ie to re g u lo ­ w a ł p rze p is art. 505 k.p.k., k tó ry p r a ­ w o z a sk a rż a n ia o m aw ianych p o sta n o ­ w ie ń p rzy z n a w a ł p ro k u ra to ro w i lub o sk arży cielo w i p ry w a tn e m u . C y to w a­ n a u sta w a p o zb aw iła tego p ra w a o sk a rż y cie la p ry w a tn e g o (p atrz w tej k w e stii: u ch w a ła S ądu N ajw yższego z dnia 25.X.1962 r. VI KO 47/62 — O SN K W z 1963 r. z. 6, poz. 113), a w w y n ik u te g o — ta k ż e p o k rzy w d zo n e­

go.

U sta w a z d n ia 20 lip c a 1950 r. o zm ian ie p rzep isó w p o stę p o w an ia k a r ­

nego, re g u lu ją c w e w sk a z a n y w yżej sposób za sk a rż aln o ść p o stan o w ień o u m o rze n iu p o stę p o w an ia p rzy g o to ­ w aw czego, nie stan o w i w y ra ź n ie o

ty m , czy p raw o z a sk a rż a n ia tego ro ­ d za ju p o sta n o w ień p rzy słu g u je p o d e j­ rz a n e m u n ieletniem u.

W zw iązku z brzm ieniem a rt. 478 § 4 k.p.k. w y d aw ało b y się, że z a g a d ­ n ie n ie dopuszczalności z a sk a rż a n ia po ­ s ta n o w ien ia o um orzeniu p o stę p o w a­ n ia przez sędziego dla n ie letn ich n a le ­ żałoby rozw iązać, sto su jąc w y k ła d n ię

a contrario. W y k ład n ia ta p ro w a d zi­ ła b y do w niosku, że p ra w o z a sk a rż a ­ n ia om aw ianego p o sta n o w ien ia nie p rzy słu g u je n ieletniem u. W spom niana w y k ła d n ia p o m ijała b y je d n a k , że po­ sta n o w ien ie sędziego dla n ie le tn ic h o u m orzeniu p o stę p o w an ia przygoto­ w aw czego' m oże krzy w d zić nieletniego.

N astąp iło b y to w szczególności w r a ­ zie um o rzen ia p o stę p o w an ia n a p o d ­ sta w ie art. 478 § 3 k.p.k. z pow odu znikom ego społecznego niebezpieczeń­ stw a czynu, którego n ie le tn i w rz e ­ czyw istości nie popełnił. W ystąpić to m oże rów n ież p rzy u m orzeniu p o stę ­ p o w an ia z pow odu niecelow ości orze­ czenia środków w ychow aw czych lub p o p raw czy ch w obec o rzeczenia już ich w in n ej sp ra w ie w zględem n ie le t­ niego. U m orzenie bow iem p o stę p o ­ w a n ia w sk u te k tej o sta tn ie j p rzy czy ­ n y — je śli n ie letn i n ie p o p ełn ił czynu, co do któ reg o zostało um orzone p o stę ­ pow an ie — może w yw ołać dla niego d alsze n iek o rz y stn e n a stę p stw a , a m ię ­ dzy in n y m i odm ow ę w arunkow ego zw olnienia go z zak ład u popraw czego (art. 75 § 1 k.k.), w k tó ry m został um ieszczony w w y k o n a n iu w cz eśn iej­ szego orzeczenia.

W k o n k lu z ji należy stw ierd zić, że n ie k tó re z p o stan o w ień sędziego dla n ie letn ich u m a rz ają cy c h po stęp o w an ie p rzygotow aw cze m ogą n a ru sz a ć p ra w a nieletniego. W ta k ie j sy tu a c ji p o d e j­ rza n y dorosły oraz p o d e jrz a n y n ie ­ letn i, przeciw ko k tó re m u p ro w a d zi p o stę p o w an ie przygotow aw cze p ro k u ­ r a to r na p o d sta w ie a rt. 479 § 2 k.p.k., m a ją z m ocy art. 245 7 k.p.k. praw o z a sk a rż a n ia postan o w ień o um orzeniu

№ 6 <126) O r z e c z n ic tw o S ą d u N a jw y ż s z e g o w sp r a w a c h a d w o k a c k ic h ₈₁

p o stę p o w an ia . W te j sy tu a c ji p r z y ję ­ cie odm ien n ej za sa d y w k w e stii do­ p uszczalności z a sk a rż a n ia przez n ie ­ letn ieg o p o sta n o w ień o u m o rzen iu p o ­ stę p o w a n ia przygotow aw czego p r o w a ­ dzonego p rze z sędziego dla n ie letn ich b y ło b y niczym nie u zasad n io n e i s ta ­ n o w iło b y o g raniczenie jego p ra w do obrony, ty m b a rd z ie j zre sztą ja sk ra w e , że u s ta w a w szeregu p rzep isó w (np. w a rt. 79 § 1 lit. d, a rt. 80, 362 i 486 § 1 k.p.k.) w p ro w a d z iła zasady za­ p e w n ia ją c e n ie le tn ie m u ja k n ajlep sze w a ru n k i obrony jego p raw .

W k o n se k w e n cji dotychczasow ych ro zw aż ań n ależ y uznać, że n a p o s ta ­ n ow ienie sędziego d la n ie letn ich u m a ­ r z a ją c e n a p o d sta w ie a r t. 478 § 2 lub § 3 k.p.k. śledztw o albo dochodzenie p rz y słu g u je za ża le n ie p ro k u ra to ro w i, n ie le tn ie m u zaś, jego obrońcy oraz osobom w y m ien io n y m w a rt. 362 k.p.k. ty lk o w ted y , gdy p ra w a nieletn ieg o zo stały naruszone.

II. Ś ledztw o lu b dochodzenie w sp ra w a c h n ie le tn ic h p ro w a d z i nie p r o ­ k u r a to r albo o rg an d ziała ją cy n a z le ­ cenie p ro k u ra to r a lub ty lk o pod jego n ad zo rem (art. 235, a rt. 2458 § 3, a rt. 245 14 k.p.k.), lecz — z w y ją tk ie m w y ­ p a d k u , gdy p rze ciw k o n ie letn iem u w szczęto sp ra w ę w espół z dorosłym — sę d zia d la n ie le tn ic h (art. 476 § 1 i a rt. 479 § 2 k.p.k.).

Z e swoistego- u n o rm o w an ia p o stę p o ­ w a n ia przygotow aw czego p ro w a d zo n e­ go p rze z sędziego d la n ie le tn ic h w y ­ n ik a , ja k to ju ż w yżej w spom niano, że je d y n ie część p rzepisów za w a rty c h w k sięd ze VI k.p.k., n o rm u ją c y c h p o ­ stę p o w an ie przygotow aw cze, m a za­ stosow anie w p o stę p o w an iu p rzy g o ­ tow aw czym p ro w a d zo n y m p rzez s ę ­ dziego d la n ieletn ich .

Z a rt. 80 § 2 k.p.k. w y n ik a , że je ż e ­ li w to k u śle d ztw a lu b dochodzenia o sk arżo n y n ie le tn i nie m a o b rońcy z w y b o ru (art. 79 § 1 k.p.k.), to należy m u w yznaczyć obrońcę z urzędu. Z

d o b ro d zie jstw a w sk azan eg o w art. 80 § 2 k.p.k. k o rz y sta k aż d y n ie letn i, przeciw k o k tó re m u śledztw o p ro w a ­ dzi p ro k u ra to r n a p o d sta w ie a r t. 479 § 2 k.p.k.

W p u n k cie p ierw szy m zostało już w y k az an e , że n ie k tó re z p o sta n o w ień sędziego dla n ie letn ich m ogą n a ru sz a ć p r a w a n ieletniego. P rz y k ła d u o rz e ­ czeń m ogących n a ru sz ać jego p ra w a d o sta rc za ró w n ie ż a rt. 481 k.p.k., k tó ­ r y p rz e w id u je dopuszczalność zasto ­ so w an ia w zględem n ie le tn ie g o w to k u p o stę p o w an ia przygotow aw czego p ro ­ w adzonego p rzez sędziego dla n ie le t­ n ic h śro d k ó w zapobiegających u ch y la ­ n iu się od sądu. D latego też skoro w to k u p o stę p o w an ia p rzy g o to w a w ­ czego prow adzonego p rze z sędziego dla n ie le tn ic h m ogą być p o d ejm o w an e p o ­ sta n o w ie n ia n a ru sz a ją c e p r a w a n ie le t­ niego, to m usi on k o rzy sta ć w ty m p o stę p o w an iu z pom ocy obrońcy. P rz e m a w ia za ty m d o d atk o w o w sk a z a ­ n a ju ż w yżej okoliczność, że n ie letn i, p rzeciw k o k tó re m u śledztw o p ro w a d zi p ro k u ra to r, k o rz y sta z pom ocy o b ro ń ­ cy, i że b r a k je st ja k ich k o lw iek logicz­ n ie u zasad n io n y ch p rzy c zy n n a to, żeby położenie n ieletn ieg o w ty m za­ k re sie m iało być gorsze je d y n ie d la ­ tego, że przeciw k o niem u p o stę p o w a­ n ie p rzygotow aw cze p ro w a d z i sędzia d la nieletn ich .

Dq przytoczonych ju ż a rg u m e n tó w trz e b a jeszcze dodać, że fa k t, iż n ie ­ le tn i m a rodziców lub opiekunów , n i­ czego n ie zm ienia w o m a w ian y m z a ­ k resie, albow iem osoby te w p ew nych w y p ad k a ch m ogą nie chcieć lub z ró ż ­ n y ch p rzyczyn nie m óc w y k o n y w ać sw ych p ra w w in te re sie nieletniego.

R ozstrzygnięcie, że n ie le tn i w p o stę ­ p o w an iu p rzygotow aw czym p ro w a d zo ­ n y m p rzez sędziego d la n ie letn ich p o ­ w in ie n k o rzy sta ć z pom ocy obrońcy, s tw a rz a n a stę p n e z kolei zagadnienie. Z ag a d n ien ie to sp ro w ad za się do k w e ­ stii, od ja k ieg o m o m en tu w ty m p o ­

82 O r z e c z n ic tw o S ą d u N a jw y ż s z e g o w s p r a w a c h a d w o k a c k ic h Nr 6 (126)

stę p o w a n iu n ie le tn i p ow inien k o rzy ­ s ta ć z te j pom ocy.

W p o stę p o w an iu p rzygotow aw czym toczącym się n a p o d sta w ie p rzepisów księgi VI k.p.k. m o m e n t te n je s t o k re ­ ślony ściśle, gdyż łączy się on z w y ­ d an iem p o sta n o w ie n ia o p rz e d sta w ie ­ n iu zarzu tó w (art. 237 i 2459 k.p.k.), albow iem od te j chw ili p o w sta je m o ­ żliw ość d z ia ła n ia obrońcy w p o stę p o ­ w a n iu przy g o to w aw czy m (art. 242 i 243 k.p.k.). In s ty tu c ji je d n a k p rze d ­ sta w ie n ia z a rzu tó w n ie p rzew id u je ro zd z iał II k się g i X I k.p.k., n o rm u ją ­ cy p o stę p o w an ie w sp ra w a c h n ie le t­ nich.

N ie m ożna też in sty tu c ji te j, u re g u ­ lo w an ej p rz e p isa m i o p o stęp o w an iu przygotow aw czym , p rze n ieść n a g ru n t p o stę p o w a n ia p rzeciw ko nieletn im . W y n ik a to z tego, że k o n k re ty z a c ja z a ­ rz u tó w w p o stę p o w an iu p rze ciw k o n ie ­ le tn im n a s tę p u je dopiero w p o sta n o ­ w ien iu za m y k a jąc y m śledztw o lub do­ chodzenie, gdy ty m czasem zam knięcie p o stę p o w a n ia przygotow aw czego (art. 244 i 245 9 k.p.k.) n a s tę p u je w sto su n ­ k u do czynów o b jęty ch p astan o w ie - miem o p rz e d sta w ie n iu zarzutów . M iejsce zatem p rz e d sta w ie n ia z a rz u ­ tó w z a jm u je p rze w id zia n e w art. 473 k.p.k. p o sta n o w ie n ie sędziego dla n ie ­ le tn ic h za m y k a ją c e śledztw o lub do­ chodzenie, po k tó ry m n a s tę p u je w y ­ znaczenie ro z p ra w y głów nej lu b p o ­ sie d ze n ia n iejaw n eg o w celu zastoso­ w a n ia śro d k ó w w ychow aw czych (art. 342 § 2 lit. a), b), d) oraz 342 § 2 lit. a) k.p.k.).

P rz y jęc ie, że o bow iązek w yznaczenia obrońcy n ie le tn ie m u p o w sta je do p ie­ ro po w y d a n iu p o sta n o w ien ia o zam ­ k n ię ciu śle d ztw a lub dochodzenia, za­ p ew n ia ło b y n ie le tn ie m u pom oc ob ro ń ­ cy je d y n ie w p o stę p o w an iu p rze d s ą ­ dem d la n ie le tn ic h , n a to m ia st po zb a­ w iłoby go je j w p o stę p o w an iu p rz y ­ gotow aw czym p ro w a d zo n y m p rzez sę ­ dziego d la n ie letn ich , m im o że — ja k to już zostało w y k a z a n e — pom oc t a ­

k a w ty m p o stę p o w an iu je s t koniecz­ na.

W ty c h w a ru n k a c h za m om ent, w k tó ry m po w in n o n a s tą p ić w y zn acze­ n ie obrońcy dla n ieletn ieg o w p o stę ­ p o w an iu p rzygotow aw czym p ro w ad zo ­ n y m p rzez sędziego d la n ie letn ich , n a ­ leży p rz y ją ć chw ilę, k ie d y obrońca m oże p o d ją ć d ziała n ie w in te re sie n ie letn ieg o , któ reg o p r a w a p rzez cz y n ­ ności sędziego dla n ie le tn ic h m ogły być naru szo n e lu b m ogą być n aru sz o ­ ne.

T a ogólna w sk az ó w k a w y m a g a k o n ­ k r e ty z a c ji przez p rzy k ła d o w e w s k a z a ­ n ie k ilk u w y p ad k ó w , w k tó ry c h w y ­ znaczenie obrońcy w to k u p o stęp o ­ w a n ia przygotow aw czego' p ro w a d zo n e­ go przez sędziego d la n ie letn ich po ­ w in n o n a s tą p ić . A rty k u ły 244 i 2459 k.p.k. d ają obrońcy p ra w o udziału p rz y za zn a jo m ien iu p o d ejrz an e g o ze w szy stk im z e b ran y m i w to k u p o stę ­ p o w a n ia przygotow aw czego m a te ria ła ­ mi dow odow ym i i p rz y zgłaszaniu w n iosków dow odow ych z m ierza ją cy ch do u zu p e łn ie n ia śle d ztw a lub docho­ dzenia.

P rz ep isy te, za p ew n ia ją c udział obrońcy w e w sk az an y c h czynnościach w p o stęp o w an iu przygotow aw czym , m a ją n a celu nie ty lk o rea liz a c ję p ra w do obrony w ty m sta d iu m po­ stę p o w a n ia karnego, a le ró w n ież m a ją służyć tem u , żeby n a sk u te k u zu p eł­ n ie n ia p o stę p o w an ia p rzy g o to w a w c ze­ go n ik t n ie s ta n ą ł p rzed sądem , jeśli ze b ra n e co do niego dow ody nie d ają d o stateczn ej p o d sta w y do p o sta w ien ia go w sta n osk a rż en ia , albo żeby p o ­ d e jrz a n y nie został oskarżony o p rz e ­ stę p stw o cięższe. R e ą jiz a c ja ty c h ce­ lów w p o stęp o w an iu p rzy g o to w a w ­ czym w sp ra w a c h n ie letn ich p ro w a ­ dzonym przez sędziego d la n ie letn ich je s t ró w n ie w aż n a ja k w p o stę p o w a­ niu p rzygotow aw czym pro w ad zo n y m n a p o d sta w ie p rze p isó w z a w a rty c h w k sięd ze VI k.p.k. Ze w zględu n a to

Nr 6 (126) G lo sa d o u c h w a ły S N z d n , 9.VI.1967 r . V I K Z P 68/65 ₈₃

n ależy p rzy ją ć, że p rze d w y d an ie m przez sędziego d la n ie letn ich p o sta n o ­ w ie n ia o zam k n ięciu śle d ztw a lub do­ chodzenia pow in ien być w yznaczony obrońca z urzędu, ab y po zapoznaniu się z ze b ra n y m i m a te ria ła m i dow odo­ w y m i m ógł on zgłosić w n io sk i o p rz e ­ p ro w a d ze n ie now ych dow odów p rz e ­ m a w iają cy c h za n ie letn im .

B yła ju ż m ow a o tym , że p o sta n o

-I

w ien ie o u m orzeniu p o stę p o w an ia w y ­ d an e przez sędziego dla n ie letn ich m o­ że n a ru sz a ć p ra w a nieletniego' i że p r a ­ w a te może n a ru s z a ć p o stan o w ien ie o zasto so w an iu środków za p o b ie g a ją ­ cych u ch y len iu się od sądu. W raz ie więc w y d a n ia tego ro d z a ju p o sta n o ­ w ień należy w yznaczyć n ie le tn ie m u obrońcę, aby m ógł on p o d jąć n ie zb ę d ­ ne k ro k i w obronie nieletniego.

G L O S A

d o u c h w a ł y S ą d u N a j w y ż s z e g o z dnia 9.VI.1967 r. VI KZP 68/651

I. W głosow anym orzeczeniu S ąd N ajw yższy za ją ł stanow isko co do dw óch za­ g ad n ień zw iązanych z p ra w e m do obrony o skarżonych n ie letn ich . Sąd N ajw yższy ro zstrz y g n ął m ianow icie w sposób n a s tę p u ją c y p rze d staw io n e w p y ta n iu p ra w n y m k w estie:

1. po pie rw sz e — uznał, że n a p o sta n o w ien ia sędziego dla n ieletn ich u m a rz ają ce , na p o d sta w ie a rt. 478 § 2 lub § 3 k.p.k., śledztw o lub dochodzenie p rzy słu g u je zażalenie p ro k u ra to ro w i, a n ie letn iem u , jego obrońcy oraz osobom w ym ienionym w a rt. 362 k.p.k. ty lk o w ted y , gdy p ra w a n ieletniego zostały n aru szo n e;

2. po d ru g ie — uznał, że n ie letn iem u należy w yznaczyć obrońcę p rze d w y d an iem przez sędziego dla n ie letn ich p o sta n o w ien ia zam y k ająceg o śledztw o lub docho­ dzenie oraz w to k u całego p o stę p o w an ia przygotow aw czego w ty c h w y p ad k a ch , gdy orzeczenie sędziego dla n ie le tn ic h m oże n a ru sz a ć p ra w a nieletn ieg o ; zachodzi to w szczególności p rzy sto so w a n iu środków zap o biegających u ch y lan iu się od sądu oraz w n ie k tó ry ch w y p ad k a ch um o rzen ia śle d ztw a lu b dochodzenia p rzeciw ko n ie ­ letniem u.

Z g ad zając się z pow yższym sta n o w isk ie m SN, podnieść je d n a k należy pew ne w ątpliw ości, i to głów nie w z a k resie dotyczącym przytoczonych w u zasa d n ien iu arg u m en tó w . Z je d n ej bow iem stro n y SN p rz y z n a je o sk arżo n em u n ie letn iem u — w drodze słusznej, ale k o n tro w e rsy jn e j w y k ła d n i — p raw o do sk ła d a n ia za ża­ len ia, z dru g iej zaś stro n y n iesłusznie o g ranicza za k res u p ra w n ie ń obrońcy o s k a r­ żonego nieletniego.

W ja k i sposób SN u za sa d n ia pow yższe, d y sk u sy jn e w d o k try n ie ro zstrzy g n ięcia? Je śli chodzi o pie rw sz ą z ro zstrz y g n ięty c h kw estii, to SN p rzy z n aje , że w y ra ź ­ n e brzm ienie a rt. 478 § 4 k.p.k. w y łąc za — w y d aw ało b y się — m ożliw ość sk ła d a n ia zażalen ia przez n ieletn ieg o lub jego obrońcę n a p o sta n o w ien ie u m a rz a ją c e p o stę ­ p o w an ie k arn e . Je d n a k ż e SN w ychodzi z założenia, że w sp ra w a c h n ie le tn ic h m a zastosow anie art. 3 k.p.k. i że ty m sam ym s to s u ją się p rze p isy ogólne k.p.k. o za­ żaleniach. Z gadzając się z ty m sta n o w isk ie m , trz e b a je d n a k podnieść (co SN po­ m in ą ł zupełnie w sw ych rozw ażaniach), że istn ie ją pogląd y p rzy jm u jąc e, iż n a p o ­