Maria Cybulska
O ustroju adwokatury w Rumunii
[przegląd artykułu Stefana Klyty,
zamieszczonego w Nr 9(1963)
czasopisma "Nowe Prawo"]
Palestra 8/1(73), 60-61
60 P r z e g l ą d p r a s y p r a w n i c z e j N r 1 (73)
d zy r o d z ic ie ls k ie j, k tó r e z r e g u ły n ie m a j ą z w ią z k u z ro z w ią z a n ie m m a łż e ń s tw a . A u to r d o c h o d z i w ię c do w n io s k u , że te m u z ro d z ic ó w , k tó r e m u w y k o n a n ie w ła d z y r o d z ic ie ls k ie j n ie z o sta ło p o w ie rz o n e , w ła d z a ro d z ic ie ls k a m im o to p rz y s łu g u je , c h o c ia ż w z a s a d z ie ro d z ic te n j e j n ie w y k o n u je w z a k r e s ie z w y k ły c h c z y n n o śc i. N a to m i a s t c zy n n o ści, k tó r e p r z e k r a c z a ją z a k re s z w y k łe g o w y k o n y w a n ia w ła d z y ro d z ic ie ls k ie j (np. d e c y z ja w s p r a w ie p rz y s p o s o b ie n ia d z ie c k a ) p o w in n a b y ć p o d ję t a z u d z ia łe m d ru g ie g o ro d z ic a . G d y b y s ta n o w is k o te g o ro d z ic a b y ło s p r z e c z n e z in te r e s e m d z ie c k a , m o ż e to p o w o d o w a ć p o z b a w ie n ie g o w ła d z y r o d z ic ie ls k ie j. K o n c e p c ja z a c h o w a n ia w ła d z y ro d z ic ie ls k ie j p rz e z te g o z ro d z ic ó w , k tó r e m u w y k o n j w a n .e w ła d z y ro d z ic ie ls k ie j n ie z o sta ło p o w ie rz o n e , m a o g ro m n e z n a c z e n ie ta k ż e w w y p a d k a c h , g d y w ł& dza r o d z ic ie ls k a d ru g ie g o z ro d z ic ó w w y g a sła (n p . w s k u te k śm ie rc i, u b e z w ła s n o w o ln ie n ia lu b z in n y c h p rz y c z y n ). P r z y z a s to s o w a n iu b o w ie m te j k o n c e p c ji d r u g i z ro d z ic ó w z a c z n ie a u to m a ty c z n ie w y k o n y w a ć w ła d z ę ro d z ic ie ls k ą , co n ie w ą tp liw ie le ż y w in te r e s ie d z ie c k a . R e a u m u ją c , a u to r w y w o d z i, ż e „ a r t. 437 k .p .c. w p ro w a d z o n y z o s ta ł je d y n ie p o to , ż e b y u n ik n ą ć k o liz ji m ię d z y u p r a w n ie n i a m i k a ż d e g o z ro z w ie d z io n y c h m a łż o n k ó w w s to s u n k u do o so b y d z ie c k a . W c e lu u n ik n ię c ia ta k i e j k o lizji z b ę d n e j e s t je d n o c z e s n e p o z b a w ie n ie w ła d z y ro d z ic ie ls k ie j je d n e g o z ro d z i c ó w ”. W e d łu g p r o j e k tu k o d e k s u r o d z in n e g o i o p ie k u ń c z e g o „ są d p o w ie rz a w y k o n y w a n ie w ła d z y ro d z ic ie ls k ie j je d n e m u z ro d z ic ó w , o g ra n ic z a ją c w ła d z ę d ru g ie g o z n ic h d o o k re ś lo n y c h o b o w ią z k ó w i u p r a w n ie ń w s to s u n k u do o so b y d z ie c k a ”. F o w y ż s z e s f o rm u ło w a n ie w s k a z u je n a to , że K o m is ja K o d y f ik a c y jn a s ta n ę ła n a s ta n o w is k u , iż p o w ie rz e n ie w y k o n y w a n ia w ła d z y r o d z ic ie ls k ie j je d n e m u z r o d z ic ó w n ie łą c z y się z p o z b a w ie n ie m w ła d z y ro d z ic ie ls k ie j d ru g ie g o . Z d a n ie m a u t o r a , n a le ż a ło b y ró w n ie ż w s k a z a ć u p r a w n ie n ia , w z a k re s ie k tó r y c h s ą d n ie m o ż e o g ra n ic z y ć p r a w te g o z ro d z ic ó w , k tó r e m u w y k o n y w a n ie w ła d z y ro d z ic ie l s k ie j n ie z o s ta ło p o w ie rz o n e . D o ty c h u p r a w n ie ń n a le ż y z a lic z y ć p r a w o r e p r e z e n to w a n ia d z ie c k a w p e w n y c h w y ją tk o w y c h s y t u a c ja c h ż y c io w y c h .
O u stro ju a d w o k a tu ry w Rum unii
p is z e S te f a n K 1 y t a n a ła m a c h n r u 9 (1963) „N o w eg o P r a w a " . O b o w ią z u ją c y o b e c n ie w R u m u n ii u s t r ó j a d w o k a tu r y u n o r m o w a n y z o s ta ł n a p o d s ta w ie p rz e p is ó w z 1958 r o k u ( d e k r e t N r 281 o g ło sz o n y w B iu le ty n ie R z ą d o w y m N r 11/1958). A d w o k a tu r a z o rg a n iz o w a n a j e s t w k o le g ia c h a d w o k a c k ic h , k tó r e z rz e s z a ją w s z y s tk ic h a d w o k a tó w n a te r e n ie s ą d u (b ę d ą c e g o o d p o w ie d n ik ie m n a s z e g o s ą d u w o je w ó d z k ie g o ). K o le g ia są o s o b a m i p r a w n y m i. W ła d z e ic h s ą n a s tę p u ją c e : w a ln e z e b r a n ie w s z y s tk ic h c z ło n k ó w o ra z r a d a k o le g iu m w y b ie r a n a p rz e z w a ln e z e b r a n .e . R a d a o d p o w ia d a za s w ą d z ia ia ln o ś ć n ie ty lk o p rz e d w a ln y m z e b ra n ie m c z ło n k ó w , a le ta k ż e p rz e d M in is tre m S p ra w ie d liw o ś c i.A d w o k a tu r a r u m u ń s k a , z g o d n ie z k o n s ty tu c y jn y m i z a ło ż e n ia m i p r a w a do o b r o n y o ra z w c e lu r e a liz a c ji z a s a d im m u n ite tu , p o d le g a m in is tr o w i s p r a w i e d li w o śc i. P o d p o r z ą d k o w a n iu p o d le g a ją je d y n i e o rg a n y w y k o n a w c z e a d w o k a tu r y , t j . r a d a , p rz y cz y m z a k re s te g o p o d p o r z ą d k o w a n ia j e s t ś c iśle o g r a n ic z o n y p r z e p is a m i a r t . 20 u s ta w y . M in is te r s p r a w ie d liw o ś c i m o ż e ro z w ią z a ć r a d ę k o le g iu m , g d y d z ia ła ln o ś ć je j je s t sp rz e c z n a z p ra w e m .
N r 1 (73) P r z e g l ą d p r a s y p r a w n i c z e j 6 i
P o m o c p r a w n a lu d n o ś c i u d z ie la n a je s t w z e sp o ła c h a d w o k a c k ic h , p r z y czym w y b ó r z e s p o łu i a d w o k a ta n a le ż ą do k lie n ta . W y n a g ro d z e n ie p ła t n e je s t w ze sp o le i r e j e s tr o w a n e w s p e c ja ln e j k a r to te c e , k tó r a w ra z ie n ie z a p ła c e n ia n a le ż n e g o h o n o r a r iu m s ta n o w i p o d s ta w ę do w y d a n ia ty t u łu e g z e k u c y jn e g o p rz e z p a ń s tw o w e b iu r o n o ta r ia ln e . Z e sp o ły o b o w ią z a n e są do p ro w a d z e n ia o b ro n z u r z ę d u , k tó r e w y z n a c z a są d . O b ro n y ta k ie są w z a s a d z ie p ła tn e . Z e sp o ły p o w o ła n e są ró w n ie ż do u d z ie la n ia — n a ż ą d a n ie s ą d u — p o m o cy p r a w n e j o so b o m , k tó r e n ie d y s p o n u ją o d p o w ie d n im i ś r o d k a m i m a ją tk o w y m i, by z a p e w n ić so b ie t ę p o m oc. W w y m ie n io n y c h w y ż e j w y p a d k a c h są d , r o z s trz y g a ją c s p r a w ę , z a s ą d z a h o n o r a r iu m n a rz e c z z e sp o łu , a je ż e li h o n o r a r iu m n ie z o s ta n ie w te n sp o só b ś c ią g n ię te , to k o s z ty te m o g ą b y ć z a s p o k o jo n e ze s p e c ja ln e g o f u n d u s z u , u tw o r z o n eg o n a te n c e l p rz e z M in is te rs tw o S p ra w ie d liw o ś c i — d o d y s p o z y c ji a d w o k a tu r y . W z a le ż n o ś c i od s ta ż u p ra c y z ró ż n ic o w a n e są u p r a w n ie n ia a d w o k a tó w r u m u ń s k ic h . A d w o k a c i p o s ia a a ją c y 2 -le tn i s ta ż m o g ą w y s tę p o w a ć ty lk o p rz e d s ą d a m i n iż s z y m i i s ą d e m w o je w ó d z k im ja k o s ą d e m I in s ta n c ji. A d w o k a c i z 5 -le tn im s ta ż e m m o g ą w y s tę p o w a ć p rz e d w s z y s tk im i s ą d a m i i in s ty tu c ja m i z w y ją tk i e m S ą d u N a jw y ż s z e g o . P r z e d ty m o s ta tn im m o g ą w y s tę p o w a ć ty l k o a d w o k a c i z 1 0 -le tn im s ta ż e m .
T a r y f ę o p ła t u s t a la M in is te r s tw o S p ra w ie d liw o ś c i. Z s u m z a in k a s o w a n y c h p rz e z z e s p ó ł 70% w y p ła c a się a d w o k a to w i, a n a jw y ż e j 3C% z a tr z y m u j e s ię n a k o s z ty a d m i n is tr a c y jn e , b iu ro w e , p r e m ie i z a p o m o g i o ra z in n e c e le p rz e w id z ia n e w b u d ż e c ie d a n e g o k o le g iu m . A d w o k a c i m a j ą p ra w o d o m ie się c z n e g o p ła tn e g o u rlo p u . U b e z p ie c z e n ie ic h r e g u lu je s p e c ja ln y s ta tu t.
P o o m ó w ie n iu tr e ś c i u s ta w y a u to r s u g e r u je , żeb y sz e re g in s ty t u c ji , k tó r e z n a la z ły w te j u s ta w ie w y ra z , m o ż n a b y ło p rz e s z c z e p ić n a g r u n t p o ls k i. W szcze g ó ln o śc i z a s łu g u ją tu n a u w a g ę z a s a d y w y n a g r a d z a n ia a d w o k a tó w za s p r a w y p ro w a d z o n e z u r z ę d u , k o r z y s ta n ie z p ła tn e g o u rlo p u i z u b e z p ie c z e ń o ra z s p o só b u z y s k a n ia ty t u łu e g z e k u c y jn e g o w w y p a d k a c h n ie z a p ła c e n ia p rz e z k li e n ta k w o t n a le ż n y c h z e sp o ło w i, j a k ró w n ie ż u z a le ż n ie n ie z a k re s u u p r a w n ie ń a d w o k a ta o d s ta ż u p ra c y .
O a d w o k a tu rz e
p isz e w n rz e 11 (p a ź d z ie rn ik 1963 r.) „N o w eg o P r a w a ” J . N a w r o t w a r t y k u le p t.: P r a c a z e s p o ło w a a d w o k a tó w w p a ń s tw a c h k a p ita lis ty c z n y c h .A u to r o k r e ś la k a n c e l a r ię a d w o k a c k ą w ustro*ju k a p ita lis ty c z n y m ja k o p r z e d s ię b io rs tw o z a ro b k o w e . J a k o ta k ie w ię c , j e s t o no n a s ta w io n e n a o s ią g n ię c ie m a k s y m a ln e g o z y sk u .
A u to r p is z e : „ O sią g n ię c ie n ie z a le ż n o ś c i i n ie z a w is ło ś c i od a p a r a t u p a ń s tw o w eg o b y ło k o n ie c z n o ś c ią , p o n ie w a ż d o p ie ro te n s y s te m p o z w a la a d w o k a tu r z e n a r e a l iz a c j ę p r a w a w a r to ś c i, p r a w a e k o n o m ic z n e g o , o s ią g n ię c ie m a k s y m a ln e g o z y s k u ”.
I d a le j : „ A d w o k a t w k a p ita liz m ie , p o d o b n ie j a k k a ż d y k a p it a li s t a , j a k k a ż d y p o s ia d a c z k a p it a łu n ie z a d o w a la się z w y k ły m d o c h o d e m , ja k i m u p r z y n o s i je g o p r a c a , p o z y c ja sp o łe c z n a , m o n o p o lis ty c z n e s ta n o w is k o , le c z d ą ż y d o o s ią g n ię c ia p o c z ą tk o w o z y s k u z w y k łe g o , a p ó ź n ie j n a d z w y c z a jn e g o ”.