• Nie Znaleziono Wyników

Doktryna anarchistyczna, kładła nacisk na

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Doktryna anarchistyczna, kładła nacisk na "

Copied!
32
0
0

Pełen tekst

(1)

-ZESPÓŁ POGLĄDÓW

WYKLUCZAJĄCYCH POTRZEBĘ ISTNIENIA PAŃSTWA

- POSZCZEGÓLNE WERSJE

ANARCHIZMU RÓŻNIĄ SIĘ STOPNIEM RADYKALIZMU, DROGĄ PRZEJŚCIA DO SPOŁECZEŃSTWA

BEZPAŃSTWOWEGO ORAZ

PRZEWIDYWANĄ ORGANIZACJĄ PAŃSTWA

Anarchizm

(2)

anarchiści z reguły byli wrogo nastawieni do instytucji własności prywatnej, chociaż nie wszyscy domagali się jej całkowitego zniesienia;

Państwo to aparat przemocy i ucisku, a władza powoduje konflikty rodzące

przemoc.

LUDZIE SĄ POZBAWIENI DĄŻENIA DO KONFRONTACJI ORAZ POTRAFIĄ

KOOPEROWAĆ POMIĘDZY SOBĄ BEZ POMOCY PAŃSTWA

(3)

-Ludzie nie potrzebują żadnej formy centralizacji państwa;

- główną drogą do wolności jest ustrój bezpaństwowy

oparty na związkach

producentów i konsumentów;

- brak uznania dla dyktatury proletariatu.

(4)

Doktryna anarchistyczna, kładła nacisk na

likwidację ucisku

kapitalistycznego ale w formach odmiennych od

politycznej walki, będąc tym samym w opozycji

do marksistów.

(5)

Doktryna anarchistyczna nigdy nie stanowiła jednolitej

treściowo całości. Wyodrębnia się jedynie wspólne cechy

różnorodnych poglądów:

- absolutyzowanie wolności jednostki;

-wiara w dobro natury ludzkiej;

-walka z naciskiem w postaci instytucji państwa.

(6)

Winston Churchill

„Demokracja to najgorszy

system ale nie wymyślono do tej pory nic lepszego

William Godwin

Anarchia jest złem, ale nie potencjalnie mniejszym od państwa

(7)

William Godwin (1756-1836)

Stworzył pierwotną wersję anarchizmu,

związanego z zasadami

myśli liberalnej (naturalne prawa człowieka, koncepcja stanu

przedspołecznego ludności jako stanu pełnej równości).

W. Godwin był również wyznawcą utylitaryzmu.

(8)

William Godwin postulował:

- likwidację wojen;

-równość majątkową bez

zniesienia prawa własności;

-likwidację kary śmierci oraz zastąpienie wszelkich kar

środkami wychowawczymi;

- zredukowanie władzy do

obszaru parafii, która przejmie społeczną kontrolę jednostek (decentralizacja władzy).

(9)

- William Godwin nie postulował natychmiastowego oraz

całkowitego zniesienia państwa.

Był przeciwny stosowanemu w państwie przymusu jako

degradującego moralnie jednostki;

- W. Godwin nie wykluczał

zniesienia państwa w przeszłości;

- podobnie jak inni anarchiści

uważał, że dobro tkwi u podstaw natury ludzkiej.

(10)

ANARCHOINDYWIDUALIZM Pierre Joseph Proudhon

(1809-1865)

Jako pierwszy, sam

określił się anarchistą.

Qu’est ce que c’est la propriété?

(11)

P. J. Proudhon, a własność prywatna

- Własność to kradzież – przeciwnik własności o

kapitalistycznym charakterze;

- nie proponował zastąpienia prywatnej własności reżimem

własności wspólnej w komunizmie, ponieważ komunizmu nie da się

pogodzić z postulatem likwidacji państwa (taki typ ustroju zakłada centralizację władzy państwowej)

(12)

- uważał, że własność może

być jedynie efektem pracy, zaś kapitalizm prowadzi do

wyzysku i ubóstwa wytwórców;

- krytykował instytucje

demokratyczne w państwie – parlament, nie przyznawał

prawa przedstawicielstwa suwerennego ludu.

(13)

Doktryna gospodarcza P.J.

Proudhona:

- zastąpienie kapitalizmu systemem mutualistycznym (tzn. świadczenie wzajemnych usług na podstawie

umowy autonomicznych jednostek);

- podobnie jak socjaliści utopijni

proponował zniesienie pieniądza, który w systemie mutualistycznym traci

swoją przydatność;

- gospodarkę pieniężną powinien

zastąpić bank wymiany produktów,

udzielający również bezprocentowych kredytów rzeczowych.

(14)

Droga przejścia do społeczeństwa

bezpaństwowego:

Przejęcie siłą władzy przez robotników nie dałoby

odpowiednich rezultatów, dlatego też Proudhon opowiada się za

drogą pokojowych refom.

Wolność i sprawiedliwość ma szansę bytu tylko w

społeczeństwie równych obywateli (gminy tworzące federacje)

(15)

Proudhon był zarówno socjalistą

jak i anarchistą

- uważał, że zrealizowanie

postulatów współczesnych mu socjalistów doprowadziłoby do likwidacji szansy na

zachowanie najważniejszych wartości takich jak wolność i sprawiedliwość

(16)

Autorytet, rząd, władza,

państwo – każde z tych słów oznacza to samo – środek

nacisku i wyzysku… ktokolwiek kładzie na mnie rękę, aby mną

rządzić, jest uzurpatorem i tyranem – uważam go za

swego wroga P.J.Proudhon

(Najlepszy rząd to taki, który potrafi stać się niepotrzebnym)

(17)

ANARCHIZM

INDYWIDUALISTYCZNY Max Stirner

(1806-1856)

Jeden z najbardziej radykalnych zwolenników jak

najdalej posuniętego indywidualizmu

„Prawem staje się to co, jednostka jest w stanie wymusić”

(18)

Jedyny i jego własność

- negacja jakiegokolwiek autorytetu zewnętrznego względem człowieka , w tym autorytetu boskiego;

- poddanie działań jednostki wyłącznie jej własnej woli;

- współczesne społeczeństwo usiłuje uzależnić człowieka od

wyznaczonych przez siebie

standardów, odebrać mu jego

niepowtarzalność oraz wyłączność decyzyjną.

(19)

- jednostka nie powinna się

krępować żadnymi względami moralnymi;

- wszystkie uczucia jakich doznaje jednostka, nie

powinny być jej narzucane z zewnątrz, lecz wypływać z jej własnej woli jako jedynego;

BRAK PROBLEMU DOBRA

I ZŁA / PRZEŁOŻENIE POGLĄDÓW ANARCHISTYCZNYCH NA KWESTIĘ PAŃSTWA

(20)

ANARCHIZM

KOLEKTYWISTYCZNY Michaił Bakunin (1814 – 1877)

Bóg i państwo”

„Państwo i anarchia”

Reprezentował

najbardziej radykalne stanowisko w myśli

anarchistycznej XIXw.

(21)

Doktryna gospodarcza M.

Bakunina:

-odrzucenie własności prywatnej na rzecz uspołecznienia środków produkcji, własność indywidualna może dotyczyć jedynie dóbr

konsumpcyjnych;

- zniesienie prawa dziedziczenia (zrównanie klas) – stanowi

pierwszy krok ku zniesieniu państwa (jako tworu

scentralizowanego i

zbiurokratyzowanego) oraz powstania ponadnarodowej federacji.

(22)

„Tylko otwarta rewolucja przyniesie zmiany w

społeczeństwie”

Michaił Bakunin

(23)

- W myśli Bakunina dominowały plany

zorganizowania rewolucji,

której mieli dokonać zawodowi rewolucjoniści, którzy

poderwaliby lud do

wystąpienia przeciw władzy i w rezultacie do jej obalenia;

-wskazane było sięganie do wszelkich środków

przybliżających wybuch rewolucji, w tym aktów terrorystycznych;

(24)

- Bakunin odnosił się negatywnie do nauki, która choć powinna odgrywać istotną rolę, absolutyzuje swoją rolę we współczesnym świecie – postawa antyinteligencka;

- zdecydowany antyklerykalizm - jego postawa ateistyczna, odrzucała

jakąkolwiek ingerencję kościoła i dogmatów wiary na życie ludzkie;

- negacja potrzeby istnienia prawa , jako instytucji ściśle powiązanej z

państwem;

…anarchizm, kolektywizm, ateizm…

(25)

ANARCHIZM KOMUNISTYCZNY Piotr Kropotkin

(Anarchistyczny Książe) (1842-1921)

Przedstawiciel anarchizmu w wersji wykluczającej

użycie przemocy

(26)

Piotr Kropotkin był twórcą anarchokomunizmu, który

zakładał połączenie doktryny komunizmu gospodarczego (jako wspólnej własności

środków produkcji oraz dóbr konsumpcyjnych) z wolnością jednostki

Starał się ugruntować anarchizm w oparciu o teorie pozytywizmu, ewolucjonizmu oraz empiryzmu.

(27)

Jak każdy przedstawiciel doktryny anarchistycznej wierzył w dobro natury ludzkiej, która stała się

podstawą dla stworzenia teorii, że ludzie w społeczeństwie

powszechnie kierują się zasadą wzajemnej pomocy.

P. Kropotkin

Pomoc wzajemna jako czynnik rozwoju

(28)

Pomoc, świadczona sobie

spontanicznie przez jednostki, tak wśród ludzi jak też w

skupiskach zwierząt, jest

motorem przetrwania i rozwoju społeczności. Kształtuje w nim postawy solidarystyczne.

Jednak powstanie państwa zakłóciło ten proces.

(29)

Państwa nie da się reformować, należy je zlikwidować, razem z prawem.

Krytyka myśli Marksa – uważał, że rewolucja jest zdolna jedynie przekształcić państwo, a nie zlikwidować.

Był przeciwny terrorowi, a rewolucję chciał poprzedzić propagandą.

Zdecydowane wystąpienie przeciw odgórnej władzy. Jedynie lokalne struktury oraz sam lud zdolny jest do zapewnienia nowemu społeczeństwu gminno-komunalnemu socjalistyczny charakter.

(30)

Wiek XVI według Kropotkina zapoczątkował okres upadku.

Powstała centralizacja władzy, rządów prawa oraz

zwiększonych wpływów

duchowieństwa. Rewolucje

burżuazyjne jedynie pogłębiły narastający problem.

Pomoc wzajemna stanowi

antidotum na odmianę porządku świata.

(31)

Doktryna gospodarcza P. Kropotkina:

- utopia komunistyczna;

- podział dóbr powinien

zaspokajać wszelkie potrzeby ludzi, niezależnie od ich

wkładu pracy w wytwarzanie

tych dóbr, lecz każdy obywatel komuny winien czuć

obowiązek pracy.

(32)

ANARCHIZM JEST IDEOLOGIĄ UTOPIJNĄ!

Prezentacja

niezniszczalnej wizji stworzenia królestwa

wolności

Cytaty

Powiązane dokumenty

The process start-up time of the FOV is determined by reconstructing the pressure signal at the valve location from the original pressure signals and by subtracting, for each

Bei einer allgemeinen Betrachtung der Abb.3.5 laBt sich ein leichter Anstieg des Dispersionskoeffizienten mit zunehmender Distanz zur Einspeisung (von circa 65 bis auf etwa 95

Używana do dziś w dziedzinie finansowa­ nia domów handlowych (supersamy itp.) forma świadectwa gruntowego zapewnia posiadaczom tych świadectw korzyści z lokaty w nieruchomością

Następnie dodajemy taką samą objętość 2 mol/dm3 roztworu kwasu solnego i probówkę ogrzewamy małym płomieniem palnika.. Zwracamy uwagę na utworzenie się żelu

Podsumowując, zdaniem Buchanana, korzyści płynące z systemu własności prywatnej ze względu na właściwą alokację zasobów w gospodarce, ale przede wszystkim z punktu

Streszczenie: Tematem pracy jest przedstawienie teoretycznych uwarunkowań prywatyzacji, w tym szczególnie teorii ekonomicznych, które uzasadniają wyższość własności

Nie wiem, w jakim stopniu Stefan Morawski podziela moje nieco pesymis ­ tyczne spojrzenie na wartość (nędzę) krytyki postmodernizmu, ale mam nadzieję, że podpisałby

Rys. Struktura kapitału wysokiego ryzyka ze względu na etap inwestycji - tylko wczesny etap rozwoju w podziale na fazy zasiewu, start-up i ekspansji. Źródło: opracowanie