TEMAT NA 2.04.2020 OŚT CZWARTEK
Budowa pojazdu samochodowego
ZAGADNIENIA
1 ELEMENTY KOSTRUKCJI POJAZDU 2 OPIS POSZCZEGÓLNYCH ELEMENTÓW
W budowie pojazdu samochodowego wyróżnić można kilka niezbędnych podzespołów.
Są w tej grupie elementy umożliwiające poruszanie się pojazdu, zespoły umożliwiające zatrzymanie pojazdu, jak i elementy umożliwiające prowadzenie samego pojazdu.
Właśnie te elementy zostały opisane w tym artykule.
Silnik
Zazwyczaj jest to silnik spalinowy chociaż występują też silniki elektryczne. Zadaniem silnika jest zamiana pewnego rodzaju energii ,np. energii zawartej w paliwie na energie mechaniczną. Inaczej mówiąc ma zadanie wytworzenie momentu obrotowego
umożliwiającego poruszanie się pojazdu. Silnik spalinowy cechuje się takimi
parametrami jak pojemność, moc, moment obrotowy. W skład silnika należy również wliczyć kilka układów, bez których jego praca nie byłaby możliwa. Są to takie układy jak:
Układ chłodzenia-
Co prawda układ chłodzenia nie należy do elementów, które bezpośrednio wpływają na napęd pojazdów jednak jest on elementem dość ważnym w budowie samochodu bez którego niemożliwa był by praca silnika pojazdu. Układ chłodzenia ma za zadanie zapewnienie odpowiedniej temperatury podczas pracy silnika. Możemy rozróżnić układ chłodzenia pośredni i bezpośredni.
W bezpośrednim układzie chłodzenia silnik chłodzony jest za pomocą „owiewającego”
go strumienia powietrza, którego obieg może byś wymuszony (wiatrak) lub samoistny np. spowodowany ruchem pojazdu.
Natomiast w pośrednim układzie chłodzenia silnik chłodzony jest za pomocą cieczy które chłodzona jest strumieniem powietrza.
Układ smarowania –
Układ ten nie jest bezpośrednio odpowiedzialny za poruszanie się pojazdu jednak tak samo jak w przypadku układu chłodzenia umożliwia pracę silnika. Zadaniem układu smarowania jest dostarczenie czynnika smarującego (najczęściej oleju) we wszystkie miejsca, w których występuje tarcie. Jest do dość ważny układ nie tylko dla silnika lecz również dla skrzyni biegów oraz innych podzespołów.
Układ zapłonowy –
Jest układem występujący w silnikach spalinowych, odpowiedzialnym za prawidłowy zapłon mieszanki paliwowo powietrznej, oraz za prawidłowy przebieg procesu spalania.
Układ zasilania –
Jest układem odpowiedzialnym za doprowadzenie czynnika zasilającego (paliwa) od zbiornika paliw do jednostki napędowej oraz za zapewnienie odpowiedniej dawki paliwa koniecznej do uzyskania odpowiedniego składu mieszanki paliwowo-powietrznej.
Układ rozrządu –
Układ ten odpowiedzialny jest za doprowadzenie powietrza lub mieszanki paliwowo powietrznej do komory spalania, oraz jak najszybsze i prawidłowe odprowadzenie z niej spalin.
Układ napędowy
Jest układem odpowiedzialnym za przekazanie momentu napędowego wytworzonego przez silnik do kół pojazdu. W skład układu napędowego wchodzi:
Skrzynia biegów –
Odpowiedzialna jest za zmianę przełożenia, a tym samym za dostosowanie prędkości samochodu do obrotów wału korbowego silnika.
Sprzęgło –
Umożliwia rozłączenie napędu czyli odłączenie silnika od skrzyni biegów. Umożliwia to zmianę przełożeń oraz pomaga w płynnym ruszeniu pojazdu z miejsca.
Most napędowy
Przekazuje napęd ze skrzyni biegów na koła pojazdu. W skład mostu napędowego wchodzi przekładnia główna która zmniejsza wartość prędkości kół jezdnych względem prędkości wału napędowego oraz zwiększa wartość momentu napędowego
przekazywanego na koła, mechanizm różnicowy mający za zadanie umożliwienie poruszania się kół osi napędowej z różną prędkością, półosi napędowych oraz wału napędowego, który występuje w pojazdach z napędem 4x4 bądź też pojazdach, w których konieczne jest przeniesienie napędu np. z przodu pojazdu na tylną oś bądź odwrotnie. Jego zadaniem jest przeniesienie momentu obrotowego ze skrzyni biegów do mostu napędowego.
Układ hamulcowy - umożliwia zatrzymanie pojazdu
Zadaniem układu hamulcowego jest możliwie najszybsze całkowite zatrzymanie pojazdu z każdej prędkości z jaką się porusza.
Układy hamulcowe mogą być wyposażone w dodatkowe układy takie jak np.ABS, które mogą wspomagać układ hamulcowy, a zarazem zmniejszają ryzyko wpadnięcia pojazdu w poślizg, a tym samym zwiększające bezpieczeństwo pasażerów.
Elementy umożliwiające jazdę i prowadzenie pojazdu
Układ kierowniczy ma za zadanie umożliwienie zmiany kierunku jazdy na wybrany przez kierowcę. Układ kierowniczy dodatkowo może wyć wyposażony w wspomaganie, które ułatwia skręt kół w pojeździe poruszającego się z niewielką prędkością bądź też nieporuszającego się.
Zadaniem układu zawieszenia jest zapewnienie jak najlepszej przyczepności kół pojazdu do nawierzchni. Układ zawieszenia ma również za zadanie połączenie pojazdu z kołami jezdnymi jak również jak najlepsze tłumienie drgań i nierówności podczas jazdy
pojazdu. Zawieszenie powinno również zapewniać podróżnym odpowiedni komfort jazdy.
Nadwozie pojazdu
Obecnie wyróżnić można dwa typy nadwozi samochodowych pierwszym z nich nadwozie ramowe (rama pojazdu a do niej przymocowane wszystkie elementy karoserii). Drugi typ nadwozia to nadwozie samonośne, które nie posiada ramy.
Nadwozie
Niezależnie od zastosowanego rozwiązania nadwozie pojazdu pełni dwie zasadnicze funkcje. Pierwszą z nich jest zapewnienie całemu pojazdowi małych oporów
aerodynamicznych. Drugą funkcją nadwozia jest ochrona kierowcy i pasażerów pojazdu podczas wypadku. Nadwozie pojazdu jest więc elementem bezpieczeństwa biernego.
Obecnie nadwozia pojazdu są tak projektowane aby pochłaniały jak najwięcej energii podczas zderzenia. Znajdują się w nim liczne strefy zgniotu, które nie pozwalają na złożenie się samochodu w „harmonijkę”poprzez kontrolowane (na ile to możliwe) odkształcanie się pojazdu
