ELDONANTOJ:
D-ro L. Zamcnhof, Warazawa (Varsovio).
W. M. Page, adv., Edinburgh E. Ardideacnn, Paris.
(oan Gili Norta, Barcelona Teo lung. KOIn (Kolonjo).
G van Heek, Hengelo.
Frans Schoofs, Anrwerpen.
P. v. Medem, bankdirektoro, Kaunas (Kovno).
ĉef-redaktoro: Teo Jung.
Kun-redaktoro: M. Butin.
Literatura redaktoro: Zanoni.
★ T R IU M F O N T A ★
ADMINISTREJO:
Ktiln Horrem, Rejnlando, Germanlo.
Poŝiĉeka konto Kŭln 70865, por Teo Jung, Kttln-Horrem.
Manuakdptoln oni akribu nur sur unu flanko de I' papero.
Skribu ĉion legeble, ae eble per ma&ino. Por reaendo aŭ reapondo aldonu reap.-kup.
aŭ podtmk. Adreau Ĉion al a-o Teo Jung, KOIn-Horrem,
Oermanio.
ABONEJOJ
ekzistas en mullaj landoj. Vidu la liston de la Abonejoj sur ia anonca paĝo. — En multaj lokoj E T estas poekzemplere aĉetebla ĉe stacidomoj kaj aliaj publikaj gazet- kaj Iibro-vendejoj kaj en grupoj. Dum voiaĝo oni postulu ET en ĉiu stacidoma gazet-
vendejo, hotelo, kafejo kaj restoracio.
Komercai ĉambroj favoraj al Esperanto abonas ET senpage ĉc la ndministrt j i per oficialajetero. — Bibliotekoj. legeioj, rcdakcioj, aŭioriiatuloj (ne Esperantistaj, povas ricevi ET pro propagandaj
celoi por ia duono de la abonprezo.
Aperas semajne. JARABONO Aperas semajne.
3 dolaroj, 7 50 guldenoj, 12 svedaj kronoj, 15 svis$i frankoj, 15 ŝilingoj, 15 danaj aŭ norvegaj kronoj, 15 pesetoj, 25 francai aŭ belgaj frankoi, 35 liroj, 60 flin a j markoj, 75 ĉal. kronoj, 360 hung. kronoj, 1200 aŭsir. kronoj, 1600 pol markoj. — ĉ iu pagas en la valuto de sia propra lando per naciaj bankbiletoj cn rekomendita leicro, aŭ per germanaj bankbiletoi aŭ ĉekoj sur germanaj bankoj laŭ la taga kurzo. — Balkanai kaj baltai ŝtaioi pagu d u o n ja r c 5 0 gmk., Rusio 40 gmk Aliaj landoj pagu p^r dolaroj aŭ ŝilingoj, aŭ lOOrespond kuponoi aŭ 400 gcrmanai inarkoj. — Ne estas necesc pagi tutan jarabonon jc unu fnjo. Oni sendu laŭvole altan sumon, kaj ni liveros tiom da numeroj por kiom valoras la pago. Abonanioj kics abono cslas finiĝonta, ricevas ĝustatempe admonilon. — Abonoj povas esli komencatai pcr iu ajn numcro — Germanoi abonu ĉe la poŝto (PoMzeitungslisfe. 15 Nachtrag, Ergĉinzungshefr 3. paĝo 280, sub wKunstspracben*), kvaroniare 21 mk., aŭ rekte ĉe la administrejo KOIn Horrem, Germanio (ĉiu numero banderolita 2,— mk.).
ANONCOJ
kostas po cm- (kvadratcentimetro) por ĉiuj landoj 3 gnik., ĉe grandaj aŭ ripctataj anoncoj granda rabato. - A N O N C E T O I koslas po 2foja cnpreso ka| po 20 vortoj por bonvalutaj landoj (ankaŭ Italio kaj Finnlando) la prezon de 4 n-oj de E T ( l/,3 jar- abono aŭ 4 stampltaj respond-kuponoj); por malbonvalutaj landoj la prezon de 6 n-oj dc ET ( ’ < jarabono) ; 1 fola enpreso kostas la samon kiel 2foja; ĉc rektai abonantoj ni deprcnas la pagon por anoncetoi de la abonkonto. — Familiaj anoncetoj (naskiĝo, flanĉiĝo ktp.) ka| anoncetoj pri gravaj eap. okazontajoj (Ĉefkunsido, fondiĝfesto ktp.) estas unufoje enpreaalaj aenpage.
Numero 69 Edinburgh, Paris, Barcelona, Koln, Hengelo, Antwerpen, Warszawa, Kaunas 29. lan. 1922.
XV-a Universala Esperanto Konpreso 1923 en Italio?
En Praha la delegito de la iapanaj samideannj, s-o Narita, invitis la XV-an Universalan Kongreson por 1923 al Tokio, kai la kongresanaro ĝoie aplaŭdis lian inviton. Tamen onl raltas supozi, ke tiu aplaŭdo ne estis konsckvenco de seniluzia, reala meditado, sed ke ĝi elsprucis el momenta, entuziasma simpatio por la orientaj amikoj.
La redakcio de ET ankaŭ iam ricevis arii- kolojn. kiui avertas aranĝi nuntem pe tutmondan Esp. kongreson en Japanlando, kai japana samide- ano informis nin, ke la las’a kongreso de japanaj Esperantistoi ne anrobis la inviton — ni ne scias, Ĉu tiu neaprobo fakte okazis, sed, se ĝi estus fakto, ĝi pruvus, ke la japanaj samideanoi ne havas iluziojn pri Ia malfacilaioj, kiujn prezenlus la okazigo de lla kongreso por la aranĝontnj ka| por la partoprenontoj. N i ne volas paroli prl la malfacilaĵoi de tiel longa vojaĝo, ni nur volas atentigl pri unu fakto: malbonvalutulol tute ne povus partopreni ĝin, ĉar la voiaĝo al Japan- lando kostus (laŭ nuntempai cirkonstancof) por ĉeĥoslovako) aŭ finnoj ĉ. 100000 kr. resp. m k , por germanoj pli ol kvaronan milionon da mark<>), por poloj kvin milionojn da markoj. por aŭstroj eble dek milionojn da kronoj (100000001). Jen malfacilaĵoj, prl kiuj la kongre*anoj en Praha certe ne konsciis, aplaŭdante la inviton al Tokio.
Oni ja ne bezonas tute malakcepti la proponon pri internacia kongreso en Japanlando; sed nun- tempe e^tus nur eble kaj konsilinde aranĝi tie T u tp a c ifik a n Esperanto-Kongreson, kiun povus parlopreni, krom japanoj, samideanoj el Siberio, Cinlando, Aŭstralio, Oceanio kaj Ameriko.
ĉiukaze, dum la fokuso de la Esp. movado troviĝos en Eŭropo, estos ĉiam k o n s ilin d e a ra n ĝ i la U n k e rs a la n Esperanto-Kongreson, la Mond- feston de la Esperantistaro, en ttu kontinento.
Tial ni sincere ĝojis legante pri la intenco de Emilia Esp. Asocio in viii la XV-an Unlversalan K o n g re so n al Bologna
La Senlingvulo.
Rakonto de V l a d i m i r K o r o le n k o . Rekomendita de Esperantiaia Lileratura Aaocto Tradukls laŭ la 6-a rusa eldono kun permeso de la aŭtorc
M a ria S id ld v s k a ja .
(80-a daŭrigo.)
(D aŭrigota)
Li flnis aian paroladon per la peto doni ripozon al sia modesta samlandano, ne kutiminta travivi tlajn bonajn elmontrojn de publika simpatio. —
Kompreneble, la aŭtoro de la elokvenfa gazet- artikolo ne sciis, ke, kiam la urbanoj de Debltown disiĝis, Mateo ekspiris kun malpezigita koro ka|
d iris :
„Nu, ĉu fine ili ĉiuj fo riris ? "
„Jes“ , respondis Nilov, preparanla kafon per petrola kuirlampo.
„Ha, ke la febro ilin ĉiujn ataku!“ sincere diris Mateo jam tute senforiigita.
N ilov ridetis sed nenion diris, komprenante, ke tiom da travivitajoj povis renversl eĉ tiun fortkoipan viron. Li rapide regalis sian gaston per varmega kafo kaj konsilis al li tuj enlltiĝi.
XXXII.
Mateo dormis pli ol dudekkvar horojn. Kiam li vekiĝis. la suno Jam estis forlasonta la ĉambron, lumigante ĝin per siai lastaj radioi. Ndov, ius reveninte de sia laboro, estis demetanta sian bluan bluzon, al kiu algluiĝis lignai rabotajoj kaj segajoj. Eĉ cn liaj haroj vldlĝis rabotdjoj.
Mafeo dum kelke da tempo ne povis kompreni, kie li estas kaj kio al Ij okazis. Tial komence li kuŝis kun duone fermitaj okulol, iom suspekteme sekvante la movoin de la juna sinjoro, timante, ke tio estas sonĝo, tu| anstataŭota de novaj malagrabla) aventuroj.
Eunebra Procesio de Antoni Grabowski.
I oiografis: W. Miernicki, \Varszawti.
Ĝ is nun ne jam okazis Universala Esp Kongreso en Italio. Kaj ĝuste en Italio nia movado lastatempe bone progresas, ĝuste Italio, t. e. nia movado en Italio, povos liri grandan utilon el Universa'a Kongreso, ĝuste Italio estas lando tiom interesa pro sia historio, pro siaj multenombrat kulruraj monumentol, pro siaj mond- famai naturbelajoj, ke ĝi certe allogos multege da samideanoj.
Cetere estas bonega ideo, post la Mondfesto ert alta Nordo, en la lando de dekmil lagoj, fffb zig i ĝin en varma Sudo, en la lando de Suno kaj eterna P rintem po. ŭuste tiu kontrasto estos boneflka, alloga, ĉarma.
Poste eble kongreso sur la Balkano estus konsilinda : en Konstantinopolo aŭ Sofia, ka) post
Dume N ilo v senbrue sin alivestis, ŝanĝinte sian laboristan bluzon por malpeza lana kostumo, sidiĝis ĉe la tablo kai malfermis libron.
En tiuj vestoj li lute ne s im lis laboriston, kaj en la m em oro de la Loziŝĉano reviviĝis bildo, kiu jam p re te rflu g is foic lian imagon dum lia lasta fervoja voiaĝo. Li rememoris la sinjoran domon apud Loziŝĉi, videblan el post la ĝardena verdajo- Imer la domo kaj la urbeto ekzlstis delonga malamikeco kaj delonga proceso pri iu farma terpeco. La proceso estis komencita de iliaj gepairoj, daŭrigita de la geflloi, kaj gajnis jen unu, jen alia partio. La afero minacis per grandaj malagrablajoj kai komplikojo), kiam subite la maljuna sinjoro mortis. En lian domon alvenis la juna heredinio kaj en kunveno de la loĝantaro proponls fln i la proceson, cedinte en ĉiui punktoj. Kelkan tempon ankoraŭ la Lozlŝĉanoj bruadis ka) interdiskutadls, ne komprenante la kialon de lia cedemo. Poste la ple| sagaca) konjektis, ke kredeble la juna sinioreto fordiboĉis sian tutan monon, havas muhe da ŝuldoj kaj pro tio deziras plej baldaŭ vendi la patran herediiaĵon, al kio la proceso malhelpis. La Loziŝĉanoj penadis ankoraŭ laŭeble prokrasti la aferon. flne la afero estis finita. La juna sinioro ien forveturis, oni nenion plu aŭdis pri li. Rcstis iui malklaral famoi, sufiĉe diversenhavai, sed en ĉiuj variantoj ne favoraj por la juna sinjoro.
Kaj nun subite ekŝainis al Mateo, ke antaŭ li sidas ĉe la tablo super la libro la sama juna sinjoro. Mire li komencis IVoti al si la olo lojn.
La lito sub li kraketis, Nilov ekrigardis poslen.
„N u , s a m la n d a n o ! ĉ u v i s a td o r n r s ? " li demandis afable. „Bone I Nun ni trin k u k a fo n ! “
Mateo leviĝis^ konfuzita kaj embarasata, etendis siajn rigidiĝinrajn membrojn. Hieraŭ li ekĝojis ĉe la vido de tiu viro, lia savinto, hodiaŭ li sentis sin iom ĝenata en lia ĉeesto. Krom iio li vidis nun, ke en la ĉambro staras unu sola lito, do
ĝi cble denove kongreso en Meza Eŭropo. Ni
|a devas aranĝi niajn Mondfestoln tiaj, ke ili altiros k>el ebie plej multe da samideanoj al grandioza manifesto por nla aitcela Ideo, kaj ke ili havu plejeble grandan eflkon sur la neesper- antistan publikon, ka| ni devas ankaŭ konsideri, ke ni atingu per niat Mondfestoj iom post iom, Ĉiuin landojn kaj nacioin, precipe en Eŭropo ka|
Ameriko, ka| poste ankaŭ en alial kontinentoi, se ni ne preferos aranĝi por la orientaj popoloj apartan Mundfeston Ciuiaran.
Ni tutkore salutas ia intencon de la italaj samideanoi ka| kredas, ke kun nl la plim ulto de la Esperantistaro simpatie subtenos la ideon de kongreso en Italio.
lia gastiganto hieraŭ cedis al li siau propran liton. La piedo) de Mateo nun estis nudai, do N ilo v detiris liajn botojn, dum li estis dormanta.
Verdire, li ne demetadis siajn botojn dum sia tuta fervoja vojdĝo, ka| liai piedoj estis kvazaŭ en fairo. Tamen tia zorgado kaŭzis al li nun iom da malplezuro. Li nun tute ne dubis, ke N ilo v esta» la juna sinjoro el Loziŝĉi, kaj ke la famoj do m ontriĝis pravaj: certe li forvendis la patran heredajon kaj nun travivas en fremdlando la sorton de erannta fllo. Sed ĉar N ilo v nun faris por li grandan servon kal estis slnloro, Lozinski decidis tute ne malkaŝi al li, ke II lin ekkonis. Tamen en lia konduto kun N ilov ĉiam vidiĝis nevola respektego. Tlo aldonis ian ĝenatecon, ian necertecon al iliai interrilatnj. N ilov kondutls kun Mateo senĝene sed sindeieneme, Mateo konfuziĝis kaj moraie kuntiriĝis.
La sekvintan tagon, reveninte el la arbosegejo, N ilov diris al Mateo, ke, se li deziras, II povas ricevi laboron: porti llgnajn tabulojn kai trabojn el barkoj al riverbordo. Mateo sendube ĝoje konsentis. Ka) baldaŭ la antaŭnelonga famulo, viro, pri kiu parolis ĉiu) gazetoj de Ameriko, tute modeste laboris kun aliai laborhtoj, transportante lignan materialon. Lia forta ka| lerta maniero nianutni pezajn kverklignajn traboin ricevigis al li phaliigitan pagon, kal du semajnojn posie li jam laborh kun Nitov, almetante tabulojn al la radoj, per kiuj N ilov preparadis maldikajn tabul- etojn. Vespere ili ambaŭ, kovrlta) per segajoj, revenadis heimen.
Muieo luprenis ĉambron en la naibarajo de N ilov, ili kune tagmanĝis en reMoraeio. Mateo ne kontraŭpurolis, sed «| li ĉiam ŝainis, ke tag- manĝi en restoracio estas vera frenezajo, kai li decidis, ke post iom da tempo li aranĝos sian vivon laŭ pli modesta maniero. Ricevin'e la unuan pagon, li tre miris, ke spite ĉiujn elspezojn restas al II ankoraŭ sutiĉe da mouo. Li ĝin ŝparis.
aĉetinie nur tolajon por si.
La vara state da nla movado.
De Hans Sappt, Cefsekr. de Ika, Graz (Aŭstrio).
ĉ a r ET estas jurnalo tute sendependa ka|
neŭtrala, Ĉiu Esperantisto do ra|tas tute malkaŝe dirl slan opinlon pri la nuntempa stato de nia movado. Permesu do, karal gelegantol, ke mi per kelkai frazoj provu monlri oblektive al vl laŭ persone faritaj sperto) en dlversal landoj la veran stalon de nla movado.
Estas faklo, ke ni Esperantlsloj kelkfole estas Irompatd) rilate al la sukceso) de Esperanto. Klu ekzemple atente kaj precize tralegas la diversafn Esperanto gazetojn ĉiulandaln ka| nolas de tempo al tempo tute serloze kiel montrite — la pro- gresoin atlngltaln en la diversal urbo| kaj landoi, ofte oplnias pro tlo la Esperantan movadon bonega en la koncerna urbo aŭ lando. Sed II eraras, havante mem okazon per propral okuloj vldl la purain faktojn.
Antaŭ kelka tempo mi volaĝis en fremdan landon por plenuml profeslajn aferoln, Intencante komnreneble klel Esperantisto uzi la servoin de UEA ktp. Antaŭe mi legis en la gazetoj pri
* bcme tJTgatthdttr movado tte. Alvenhtte en la urbo, post longa serĉado mi trovis la deleglton de UEA (malgrandeta verda steleto anoncls, ke tie loĝas la regiona deleglto). Mi petls lln havigi al mi malmultekostan loĝelon, kal li respondis al mi tre afable; ke mi mem provu serĉl loĝelon en la urbo, li sclas inomente nenian taŭgan. Ml foriris, pensante, ke tlu delegito ne tute komprenls lef taskon de sla oflco, kvankam II faris suflĉe grandan bruon en la Esperantlsta gazelaro. Poste mi volls aĉetl kelkaln libroln Esperantistaln en la granda .tutlanda Esperanto-libreio**. Sed, ho ve, ml ne povls aĉeti, ĉar neniu el la vendlstaro komprenis Esperanton. Sajnis al mi, kvazafl oni sciis nenlom prl Esperanto. Mi foriris, kal mla barometro multe falls, vidinte per propral okulol, ke oni ofte estas trompata.
Ankoraŭ post semajno N ilov dlris al II, ke ili hodiaŭ iros Debltown*on, kie N llov estas faronla paroladon. III venis en salonegon, plenplenan le publiko, kiu ilin akceptis per aklamoi ka) faifado (en Amerlko tio estas signo de fa v o ro ). Nun Ĉlo sile n iiĝ ls; la iuĝisto Diklnson diris kelkajn vortojn, montrante jen Mateon, jen s-ron N llo v; poste tiu lasta longe kaj flue parolis, de tempo al tempo montranle ion sur granda geografl 1 karto. La publiko, konshtanta plejparte el laborlsto), aŭskultls kun streĉlta satento kaj ĉe la flno ree farls al lli ovaclon.
Kiam ili revenis hejmen, N ilo elprenis el sla poŝo sufiĉe grandan monsumon ka| dupartiginte ĝin, dnnis unu duonon al Maleo.
„Jen kiom ni enspezls hodiaŭ vespere/ II dlris.
„G i estas pago por la parolado. Mi rakontis prl nia patrolando ka| pri viai aventuro). Loŭ iusteco, la duono apartenas al v i,“
Mateo provls rifuz*, flne II devls akcepti la- monon. Iliai InterrilatoJ Jam inulte Sanĝiĝis ka|, kvar.kam II ne Ĉion komprenis, sed II |am tute forjetls la ideon prl la erarinta fllo. Rlcevime nun la monon, II konfuzhe rigardis s-ron Nilov.
LI volonte montrus al li per ia manlero sialn dank- emon ka| respektegon. Liaj genuoj preskaŭ fleksiĝis por ĝistera saluto, liaj lipo) |am preskoŭ altiriĝis al la mano de la iuna sinjoro. Sed ĉu la mieno de Nilov, ĉu la kune travlvitaj semainoi, io lin detenis. Tlal II prenis la monon kaj, metinte ĝin apud si, d iris :
„Pardonu, n t pensu pri mi ion malbonan. Ĉu tio estas multe da m ono?“
„Ne tre multe, sed suflĉe, por havigi al vi bonan kostumon", respondia Nllov. „V i surhavas la saman veston dum laboro ka| dum festtagoj.”
Mateo svingis la manon.
„M i estas ja simple homo, laboristo.”
„Ĉ i tie ĉiuj estas simplal homof, sed la laboristoj oplnlas sin ne malpll bonai ol allal ka)
Alian fojon mi iris en landon, kie ŝajne laŭ la legitaj komuniko, nia movado devis esti brilega.
Sed restante kelkan tempon tle, ml konvinjclĝis, ke granda parto estis troigita, ka) la atingitaj sukcesoj paperaj, kiuj tute ne havefe valoron praktikan por nia movado. Serĉante *a kaŭzon, mi trovis kiel preskaŭ ĉie, 'ke la tuta laboro por Esperanto kuŝis Je unu sola persono, plejofte la prezidanto de la sr eeto. Se nun tiu persono el iu kaŭzo estas ma'h< Ipata daŭr>gi la laboron por nia afero, preskaŭ ĉiam post mallonga tempo la movado en ia koncerna urbo ekdormas kaj dorm- adasl Kaj ĉiuj sukcesoj, kiujn oni pli frue eble atin^is, perdos per tjo la valoron, kaj ne malofte la tuta antaŭe farita laboro estis vanat Tiun faklon mi jam ofte povis konstati.
Tiun sistemon ni devas kontraŭbatali, ĉar sendube ni neniam atingos nian flnan celon, se nur kelkaj entuziasmigita, Esperantisto, laboras, laboregas ka, la aliaj dormas en la vera senco de la vorto. ĉ iu Esperantisto en la grupo devas preni sur sin iun se ankaŭ malgrandan taskon en la intereso de nia granda afero. Nur tiamaniere ni atingos konstantajn progresojn.
Karaj gesamideanojt Estonte ni nepre devas labori en diversa rilato pii serioze ol ĝis nun.
N i ne trompu nin mem. N i ne skribu en la gazetaro pri sukcesoj, kiuj en vero ne ekzistas.
N i ne pligrandigu n<an movadon, tio nur malutilas al ni. Ofte oni nur trograndigas por plaĉi ka, ĝojigi la ceteran Esperantistaronl — Antaŭ Ĉio ni frapu al nia propra brusto kaj demandu nin, ĉu ni mem estas veraj Esperantistoj en la senco de nia kara Majstro. ĉ u ni efektive praktike uzas Esperanton kaj faros ĉion nepre necesan por nia movado? Se ne, ni ankoraŭ hodiaŭ komencu plibonigi nin.
Ni ne rigardu Esperanton kiel ilon por pasigi la tempon. Por ni Esperanto devas esti sankta afero. Do. ekkonante tion, ni agu laŭ tio, por ke ni kiel eble plej baldaŭ atingu nian altan celon.
Tial antaŭen al serioza laborot
Glosoi.
Bedaŭrinde, s-o Sappl en sla ĉi-supre represita artikolo estas prava en multaj punktoj. Efektive, trograndigo de nia, sukceso, povas nur domaĝi al nia movado. Tamen ni ankaŭ ne falu en la malan ekstremon: nei aŭ tromalgrandigi niajn sukcesojn. La Esperanta movado nuntempe marŝas bonege kaj tute kontentige; kio ofte mankas, estas sufiĉa seriozeco kaj la konscio pri la Ĉefa, re a la celo de la helplingva movado.
Kiel Ĉefa eldonanto ka, redaktoro de E T m i,.
almenaŭ, Ĉiam klopodis raporti nur konstateblajn * ka, konstatitajn fa k to jn , ka, al mia, kunlaboranto, mi ankaŭ ĉiam konsilis, raportl nur severe laŭfakte kaj laŭvere. Estas bedaŭrlnde, ke kelka, entu- ziasmulo), tradukante sciigojn e, ET, kutlmas
„p lib e lig i“ niajn raportojn per trograndiga, vortoj ka| fanfarona, frazoi, tiamaniere estigante dub- eblaĵojn, malklaraĵojn aŭ eĉ malverajojn, pri kluj oni tamen ne povas respondecigi ET.
ĉ u estas la d e vo de UEA-delegito, havigi al alia eble nekonata al II Esperantisto, precipe en nuna tempo de loĝeja manko, m a lm u lte k o s ta n loĝejon, pri tio mi ne volas diskuti. Laŭ mia opinio tio dependas de la tempo, informlteco ka, bonvolo de la koncerna delegito ka, estas virto multloke ka, multfoje trovebla, pro kles kelkfoja malesto oni tamen — laŭ mia opinio — ne rajtas rlproĉi la delegiton. Kelka, delegltoj, lam ple, gastigema, rilate al samideanoj, forgesis tiun virton ankaŭ pro tio, ke ekzistas iu, Impertinent- uloj, kiuj estigas por si la rajton p o s tu li de tute fremda, Esperantistoj, pretekstante la .internan ne volas diferencl de alia, per kostumo. M i
konsllas al v i aĉeti tolaĵon ka, vesto,n.“
Mateo kunfuzite klinis la kapon.
„Volu pardoni“ , li diris. „M i ne dezirus malobei al vi. Sed diru, ml petas: ĉu estas eble ĉi tie laborenspezi monon por vo,aĝo?“
„P o r kia vo ,a ĝ o ? “
„A I la hejmo, komprenebleT pasie diris Mateo.
„ Vidu: hejme mi vendis mian domon, kaj la ĉevalon, ankaŭ la kampon. Sed nun ml estus preta labori kiel bovo por reveni ka, fariĝi la ple, mizera laboristo tie, hejme, en la patrujo .“
N ilo v faris kelkajn paŝojn en la Ĉambro pri io meditante, poste haltis antaŭ Lozinski ka, d iris :
„Aŭskultu, Lozlnski. Laborenspezi necesan sumon certe estas eble. Scd Ĉiu homo devas scii, kicn li faras. Por kio v i alvenis ĉi tien?“
„H a l“ diris Mateo, svingantela manon. „Venas iafoje Ideo, en homan kaponl“
„ ĉ u vi ne povas rememori, kia, ideo) venis tiam en vlan kapon?“
Mateo sulkigis la frunton, ka, ne malmulte li mem miris, kiei malfacile penso, ka, parolo) eliras el lia kapo.
„Ha1 Homo certe dezirls . . . pecon da tero, libera . ke oni havu suflĉan lokon por movi la plugilcn. Ka, du bovojn . bonan Ĉevalon, bovinon . . fortan veturilon .“
„Ankoraŭ k io ? “
Mateo sentis, ke krom la nomita, objekfoj en lia animo restas ia maiklara restaĵo Aperis antaŭ li la vizaĝo de Anna
„P osle,“ li daŭrigis ne sen peno, „homo ,a estas plenaĝa propran domon, do edzinon
„Eble, ankoraŭ io n ? “
„A nkoraŭ Se estus eble preĝi en sia preĝejo .“
ideon“ , doni al ili loĝejon kaj nutrajon, eble por plura, tagoj, aŭ eĉ monon. Tion, ekzemple, faras certa, t. n. „globe trotters“ (mondvagemuloj) aŭ
„naturhom oi“ aperantaj ofte en kostumo, kiu ridindigas nian movadon. En la plej multaj okazoj tiuj personoi apenaŭ scias kelkajn frazojn en nia lingvo, aŭ ili le rn is E s p e ra n to n speciale jo r la celo v iv i je la k o s to , de a lia j tr o jo n k o r a j EsperantistoJ. Al la Esperanta movado li ne utilas; la propagando, kiun ili pretendas ari por Esperanto, estas ofte ĝuste la malo.
li eble atentigas kelkajn dekduojn aŭ eĉ centoin da personoj je Esperanto; sed la propaganda valoro de tia atentigo estas negativa, almenaŭ ĉe serioza, homoj. Ka, seriozeco ,a estas tio, kio ple, ofte mankas en nia m ovado: Ĉe nia propa- gando, en niaj grupoj ka, kursoj, al nia, entre- prenoj*).
La „interna ideo“ sole ne venkigos nin. 6 i estas bona ka, bela. Ka, granda, fb le la ple, granda parto de la Esperantistaro bezonas ĝin.
Gi estas la fonto, el kiu multaj ĉerpas sian idealis- mon, sian entuziasmon por nia afero. ĉ i estas la alta atmosfero, en klu sole multaj sin sentas feliĉaj. Sed ĝi ne estas nia ĉefa celo. Nia ĉefa celo estas la enkonduko de helplingvo, per kiu diverslingvano, povas seninterprete interrilati unu kun alia, do celo pure p ra k tik a . ĉ iu alia celo povas esti nur duagrada, apuda. Ka, ĉar la mondo nur kdnvinkiĝas per praktikaj faktoj, ni do klopodu antaŭ ĉio, krei tiajn faktojn en la praktiko, por ke ni povu per iii konvinki la mondon.
Dume nl ne bezonas forgesi la „internan ideon“ ; sed ni ne vualu per ĝi antaŭ la skeptika publiko la esence praktikan, realan Ĉefcelon de nia movado I
Seriozemo, praktikemo, veremo — jen tri virtoj, kiujn antaŭ Ĉiu, alia, ni devas apliki kiel batalilojn en nia m ilito kontraŭ antaŭjuĝoj, indi- ferenteco kaj skeptikeco. Tiel ni certe venkost
_________ r /
*) Pri la manio, ĉe la relative ankorafi malgranda forteco de nla movado krei en filu provlnceto, en Ciu pli- m a lp ti grava regiono afi loko .Esperantiatan Centrelon", apecialan .Eaperanto-Servon", .Eaperanto-lnformelon* ktp., pri la en laata tempo denove vaatiĝanta .gazetfonda febro*
ka, prl alial malaano, en Eaperantujo ebte alian fojon mi havos okazon paroli pli detale.
Komerco.
Komcrca ĉambro de Crcmona (Ital.) donis monsubtenon de 100 liro, al la Esp. grupo de Cremona; la tiea Popola Banko donis 150 llrojn.
La V-a Specimena Poiro de Valencia, Hlsp.
okazonta en venonta majo, alprenos Esperanton por sia propagando.
Katolikaro.
Kial silentas E T depost kelka, monato, pri la Esperanta movado in ter.la katolikaro? ĉ a r en tiu movado estiĝis vera konfuzo, eĉ pli: malkon- kordo, akra disputo kaj polemikado. Kal Ĉar ni ne volis favori la unu aŭ la alian partion, ne estante suflĉe informita, pri la afero.
Sed hodiaŭ la situacio ŝajnas al ni iom klarigita. N i konstatas, ke unuflanke oni restarigis la iaman IKUE, kiu estas poresperanta propa- ganda organizaĵo, ka| ke aliflanke fondiĝis .Inter- nacio Katolika" (Ika), klu estas peresperanta organizajo celanta la internacian kunigon de la tutmonda, katolikoj en unu granda mondligo, por kiu celo ĝi uzas la helplingvon.
Do estonte ni ree akceptos scilgojn de ka, prl ambaŭ organizaĵo,, sed nur, se ili estos libera) de polemikaĵoj.
En lia cerbo ekbrilis ankoraŭ penso pri llbereco, sed ĝi estis tiom malklara, nediflnebla, ke II prl tio nenlon diris.
N ilov atendis iomete. Lia vizaĝo estis serioza ka, kortuŝira.
„ ĉ io n ĈI tion v, povos trovi en A m e riko l" li diris akre ka, flrme. „ĉ io n , kion vl serĉas.
Por kio do forve turi?“
Ka, vidante, ke Mateon iom malgajigis la akra tono, li a ld iris:
„V i jam travivis la ple, malfacilan tempon;
Ĉe la unua, paŝo, ĉi tie multa, pereas. Nun vi ,am estas trovinta vian vojon. Restu ĉl tle ankoraŭ kelkan tempon, ekkonu la landon, la homojn , . . Sed se tamen io estos altiranta vin tien . estos altiranta tiel forte, ke v i ne povos kontraŭbatali, nu, tiam .“
En la voĉo de N ilov sonadis pasia emocio.
Mateo rim arkis tion kaj d lris:
„Sed v, mem, — pardonu, — vi ,a deziras forveturi ? “
La vizaĝo de N ilo v ree iom malsereniĝls.
„Jes,“ II diris. „M i havas miajn proprajn motivo,n.“
„D o vi ne trovis ĉi tie tion, kion vl serĉis?*
N ilo v malfermis fenestron ka, dum kelke da tempo rigardis eksteren, lasante al la karesa venteto ventumi lian vizaĝon. Tra la fenestro rigardis senbrua nokto, stelo, lumis, proksime trembriletis la fajro, de Debltown, fabrika, forno- tubo, eligls fumon, hejtata, post festtaga ripozo por la morgaŭa laboro.
„M I frovis ĉi tie tion, klon mi serĉis," re- spondis N ilov, deturnante de la fenestro slan emociitan, ruĝiĝintan vizaĝon. „Sed — aŭskultu, Lozinskit ĉ is hodiaŭ ni ambaŭ kvazaŭ ludas kaŝiudon. Vi |a min rekonis?“
„M i vin rekonis", konfuzite konfesis Mateo.
„Ankaŭ mi vin rekonis. M i ne scias, ĉu vi komprenos min, sed almenaŭ pro tio, ke
Lerneio.
Kiel oflĉiala delegito de ĉ s l. Asocio Esper- antista vlzitos d-ro Kamaryt la pedagogian kon- ferencon en Genfcve.
En Bologna (Itallo) oni rememorigis la datre- venon de I’ naskiĝotago d e *d -ro Zamenhof per serioza laboro: matene skriba, ekzameno, al la komunuma, geinstruistoi, kiuj sekvis la kurson de d-ro Toschi; posttaĝmeze inaŭguro de nova kurso por geinstruisto,; vespere prelego al Esp.
kurso de p-ro Getuljo Sanchioni en la privata lernelo „Italia“ .
ĉ e la Popola Universitato en Roma s-o prof.
B. M igliorin i gvidas Esp. kurson.
Edukista kunveno en Londono.
Dum la jara konferenco de la edukistaj asocioj, kiu okazis la 5. jan. en Universitata Kolegio en Londono, aparta sekcio pritraktis la temon .Esper- anto en la lernejo“ .
Dr. C. W. Kiinmins, kiu prezidis, asertis, ke li tre interesiĝas pri la Esperanta afero, ĉar li estas prezidanto de la Eduka Komitato de la Ligo de Nacioj, kaj ĉar por kompleta atingo de la idealo, de la Ligo komuna interkomunikilo estas nepre necesa.
F-ino C. M. E. Morton raportis pri siaj spertoj en la instruado al infanoj kaj diris, ke la infanoj, kiuj lernis Esperanton, pli bone komprenas la naclan lingvon, ol la aliaj.
H ispanio.
En Valencia kurso funkciadas regule en la Universitato kun Ĉ. 70 gelernantoj (kelka, gein- strulstoj), sub gvidado de s-o T. Ventura, profesoro de liceo. — En la grupo .Studenta Juneco“ en Girona s anoj Eont ka, Costa instruas Esperanton al pll ol 30 lernantoj, ĉiuj studento) aŭ instruisto,.
Laboristaro.
ĉeĥoslovakio.
„L a Progreso“ raportas interalie:
Laborista Asocio Esperantista en Plzen aranĝis de 1. okt. ĝis la flno de la ,aro 1921 sekvantajn kursojn en la Ĉirkaŭaĵo de Plzen: Stahlavy (45 p.), Ledce (21 p.), Dolni Lukavice (35 p.), Horni Luka- vice (22'p.), Ujezd apud Doubravka (25 p.), Stupno- Brasy (17 p ). Krom tio estas aranĝita, unu kurso en Karlov-Plzen (31 p.) ka, du kursoj en Plzen, laborista domo „P e klo “ , posttagmeze ka, vespere (87 p.). Kelka, kursoj estas ,am flnitaj, kelka, ankoraŭ daŭras, krom tioestas en „PopolaScen- ejo“ Ciumerkrede ka, Ciuvendrede konversacio por progresinto,.
Italio.
En Roma estas starlglta „Roma Internactlsta Esp. Grupo“, celanta la akcepton de Esperanto Inter la revoluciema laboristaro. A liĝls la parla- mentanoj O. M orgari kaj N. Bombacci. La anoj estas jam 60. Kurso malfermita de hon. M orgari ka, gvidata de s-ano E. M igliorin i ĉe la Popola Domo ĵus sukcese flniĝis. — La kongreso de
„Latinuja Junula Socialista Pederacio“ aprobis unuvoĉe tagordon, proponitan de s-ano P. Bonanni, tutfavoran por Esperanto. — En Greco Milanese form iĝis laborista grupo kun ĉ. 40 membro,. Eie- mentan kurson gvidas s-o L. Rosa, duagradan kurson s-o J. Mainardi. (Laŭ „ L ’ Esperanto.)
Belgio.
Antverpena Grupo de Esp. Dlamantisto, a ra f^ is la 7. ,an. bonfaran feston en la Diam antborso;
ĉeestis ĉ. 800 persono,. La sukceso estis granda.
Restis bela sumo ,e la proflto de „Zonnestraal“
(tuberklozo-kontraŭbatalo).
mi interrilatas ĉi tie kun vi . . ankaŭ kun alia, . . kiel egaluloi, kiel frato, . . ne kiel mal- amiko, . . . pro tio sola mi estos eterne danka al Ĉi tiu lando . . .“
Mateo aŭskultls pene ka, streĉite, ne plene komprenante aed kun stranga emocio.
„Tamen mi deziras reveni Rusuion", daŭrlgis Nilov. „T io n vi ne komprenas? ĉ l tie ml trovis multon, kion mi serĉis, sed . . . tion ĉion oni ja ne povas kunporti al la hejmlando M i ,am duan fojon revenas . ' . Ekzistas tia malsano . . . Nu, ni lasu tion I M i ne scias, ĉu vi hodiaŭ min komprenas? Eble iom poste? En la hejmo mi sopiras al tio, kio estas en Ameriko; ĉi tie mi sopiras al la hejmo . . .*
N ilov eksilentis, ka, ili longe ankoraŭ rigardfs tra la fenestro al la nokta ĉielo, al la milda karesa sed fremda nokto. N ilo v meditis pri tio, ke li baldaŭ ĉion Ĉi forlasos ka, restigos post sia dorso tutan epokon de sia vivo. Dume Mateo ial ekmemoris la maron kaj ĝian profundaĵon, enig- man, mlsteran, nekompreneblan . . . Same ne- komprenebla nun ŝajnis al II multo en la vlvo kaj same allogis lian ankoraŭ neklaran penson . . . Rememorante la ĵusan interparoladon, li sentis, ke li ankoraŭ ne bone sin mem konas, ke, krom tlo, klon li nomis al Nilov, krom domo, bovino ka, kempo, krom ia bela vizaĝo de Anna, ekzistas ankoraŭ io, kio lin allogas ka, ailogos, sed kio tio estas, li tute ne povus diri, ne povus diflni sian propran revon . . . lo profunda kiel maro, ka, alloga, klel perspektivo de vekiĝanta vivo
XXXIII.
Nla rakonto prokslmiĝas al la flno.
Post kelke da tempo, kiam Mateo )am ekkonis la lingvon, li fariĝis farmlaboristo ĉe tiu korpulenta germano de Debltown, kiu — mem forfegulo — Ŝatis en Mateo lian forton. ĉ i lle Mateo lernis uzadi maŝinojn, ka, la sekvintan printempon Nilov
En diversa, landoj.
Ni resumas el .dennacieca Revuo“ :
En Rio de Janeiro, Brazilio, fondlĝis laborlsta Esp. grupo.
En Troyes, Pranclando, 50 persono, sekvas kurson ĉe la Laborborso. En Arcis-sur-Aube apud Troyes grupfondo ka| kurso kun 15 p.
En Erfurt, Germanio. kurso kun 15 p. Pri kursoj en Riesa kaj Grŭba E T jam raportis.
Donacol.
Por „Esperanta Ligilo*
alvenis pluaj donaco,:
150. Eug. Papenstein, Halle a. S. 10 gmk. — 161. Rich. SchliVe (Ferna-Versand), Plauen lO gm k.
— 152. Dimitr Simeonov, Sofla 10 levoj. — 153.
N. N., Dresden 10 gmk. — 154. D-ro Otto Mŭller, Echterdingen 10 gmk. — 155. Lino Hicovich, Trieste 2 liroj. — 156. Val. Klein, Mannheim- Rheinau 10 gmk. — 157. Franz DOring, Freiburg i. Br. 150 gmk. — 158. H. M. v. Griensven, O ot- marsum, Nederl. 100 gmk. — 159. F. Ric, Jonava, Litovio 10 gmk. — 160. W. Kawecki, Danzig 25 gmk. — 161. W. LUhdemann, Hamburg 5 gmk. — 162. Ano, de „Espero“ en Tallinn, Estonio 135 gmk. — 163. S tefano'G ydry Nagy, M iskolc 24 gmk. — 164. Hans Naehring, Kaunas, Litovio 20gmk. — 165. Gg. Johannes, DUsseldorf 10 gmk.
— 166. D-ro W. Ddhler, Riesa 10 gmk. — 167.
Aug. Junker, Kŭ'n 20 gmk. — 168. Esp. Grupo Neugersdorf 50 gmk. — 169. F-ino N. Boon, Hago 2% hfl. — 170. S-ino Mammen. Grenaa 5 dan. kr. — 171. Kolekto dum kristnaska post- festo de Esp. Grupo „Obstine antaŭen“ en Werdau 70 gmk. — 172. Liudas Alseika, Dotnava, LitOvio 26 gmk. — 173. F. Z. en W. 100 aŭstr. kr. — 174. G. van Heek, Hengelo 4 hfl. — 175. Belga leŭtenanto van Wanseele, KOln 20 gmk.
Por malsatanta, rusoj
ni ricevis 5 danajn kronoln de s-ino M. Mammen en Grenaa, 100 gmk. de ges-o, BUnemann en Hamburg, 6 sved. kronojn de s-o Gustav Jŭnssen en Hdllefors kaj 50 gmk. de s-o Kaweckl en Danzig.
Por „Kristana Espero"
internacia kristana gazeto Esperantista aperanta en Laihia, Finnlando, s-ino Mammen en Grenaa donacis 5 danajn kronojn kun la peto, ke ni atentigu la tutmondajn samideanojn pri la graveco ka, ankaŭ pri la malfacilaĵo) de tiu Ĉi gazeto.
Kristana) Esperantisto), kiu) volas subteni „K . E.“ , bonvoln sendi abonpagojn aŭ donacojn rekte al la adreso: «Kristana Espero“ (pastro Pdtiŭlŭ), Laihia, Finnlando.
MallongaJ Esp. ScligoJ.
Esperanto en Pola lando.
Bydgoszcz. Dum speciala UEA-kunveno oni nov- eleklis: del. s-o Pankratz, vicdel. s-o Prengel.
Malnova s-ano Hinc el Lodz, bona konato de Grabowski f , transloĝinte Bydgoszcz*on, trans- donis sian riĉan Esp. bibliotekon ,e la uzado de la Ĉi tiea, s-anoj. S-o Prengel gvidas pol- lingve tri kursojn: por komencantoj-plenaĝulo, (15 p.); por knabo) (12 p.) ka, perfektigan (1 0 p.);
s-o Pankratz gvidas germanlingve kurson por progresintoj. Ce la lasta, elekto, por la urba parlamento oni ankaŭ elektis du Esperantistojn, s-ojn Kronenberg ka, Pankratz.
Lodz. La 10. dec. paroladis s-o Zys en ejo de profesiulo, pri „Esp. ka, laboristaro“ . Lasu k- ceso de tiu ĉi parolado estis, ke — dank’ al klopodo, de urbestrarano s-o Rapalski — oni antaŭ sia forveturo rekomendis lin al la hebrea, koloniisto,. N ilo v mem fervojaĝis helmen, promes- inte skribi a, Mateo el la patrolando.
Nun al ni restas malmulto por rakonti.
La artikolo de Ia .K urlero de Debltown“ pri la flna aventuro de la „sovaĝulo“ estis represata en kelka, gazeto), preclpe de provinca, urboi, nekontenta, pri la „fanfaronado“ de Nov-Jorkano), kiu, ĉi tiun fofon faris liel gravan eraron. La Nov-Jorka, gazeto, faris el ĝi nur mallongajn ka, sekajn faktajn eltiraĵojn, ĉar en la sama tempo al la supraĵo de la politika vivo de la lando venis unu el la granda). demandoj, kiu, moviĝigas en la fundo de la ekscitita societo Ĉiujn principoin de I* amerika politiko . . io, simila al uragano, kiu forb lovis la portreton de la sovaĝulo ka, la ridetantan kapon de ,a ga,a fraŭlino Llzzi, klu faris surprizon al sia) gepatro), kaf multajn aliajn famulojn, kiuj kiel papilio, flugas en la suno de la gazeta tago tiel Irnge, ĝia ,,in forblovas la apero de la unua nubeto ,e la gazeta horizonto.
(Flnota.)
Pri la morto de Viadim ir Korolenko, la aŭtoro de nia flniĝonta felietono „La Senlingvulo", ni ricevis nekrologojn de kvin samideanoj el la landoj Rusa, Pola, Latva ka, Estona. Tio pruvas la grandan intereson, kiun havas nia legantaro por ET, por nia felietono ka, por ties aŭtoro. Al 1a sendinto, de la nekrologo, ni dankas kore.
Eble multaj leganto, deziras posedi la rakonton
„L a Senlingvulo" en libra formo. Por tiu celo ni presis iom pli ol 350 ekzemplerojn, kies prezo estos po ĉ. 26 gmk., por bonvaluta, Iando, 60% pli.
La libro estos havebla eble post du monatoj; sed pro la malgranda provlzo estas konsilinde ,am nun mendi ĝin ĉe la administrejo de ET.
