• Nie Znaleziono Wyników

Eyn Sermon auff den vierden Sontag nach Ostern Johannis. 16. / Martinus Luther

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Eyn Sermon auff den vierden Sontag nach Ostern Johannis. 16. / Martinus Luther"

Copied!
25
0
0

Pełen tekst

(1)

Parafia Ewangelicko-Augsburska w Cieszynie

Muzeum Protestantyzmu

Biblioteka i Archiwum im. B.R. Tschammera pl. Kościelny 6, 43-400 Cieszyn

tel.: 502495835, tel./fax: 33 8579669 e-mail: muzeumprotestantyzmu@gmail.com

www.muzeum.cieszyn.org.pl

(2)
(3)
(4)

?

(5)
(6)

\

(7)

t£fti &>£ trutni auff Dtifttfęt*

p m

S b itta g rmcb <l> ffait. (S itan tp liw J b ^ a n t m >10»

ĘyefU& fpM fywfeyneniM gerii ♦ Jtfrgefyefyiii -5»

łbem ber w id ) gef&itbt Ijiai / wrtb metwwt witbersud) fw g t nttcb/ w o gcbtjiii b 1«* Sonbcr bic we?l

id)

(olcbs 5» eiid) gerebt

pa$/ ifi

ewer

l)cv%

tm w m s woli woibeft / 2tPer

id)

fkgeucb bie

wad>ńt! <£&ifi md)

Pefjer/b.tsicl) 1)1'* S ^ e

1

jDeitrt fotcb

nit

f)irt gei?e/fo

fym pt

6er trofier

tncpt

ju

md>f

© Otcb a$ergel)e/wil

id) 'fan$nwd)

Jmbełt.t>rtb wm ber fel£% £ompt/ber w irtbie welt firaffm/wmij bie jiwb/wiib

*>m3 bie gered)tig£eit/m wm3

bas

gerid)t/t>m£ bie f

m b/

basfie

nit slaw senanm id)/ V m $

btegerecljtigBett

a$cvf b asid)

jtm i w»mer gee wnb irr

nid)

fort

nitfetyet

/X>ro$

bas

\ixpcid)t/ba$

berfurff bijjer welc gericf)tet i f i . j

id) tya$ md)

rtod) wiel$tifvtgcit/a.5er$)r

tnnts

yeę nit trsgert/weń ¿Ser

iptmc /

ber geiff ber

warfyeit tommen w in

/ Der w irt

md) inallewarfeitieiten/

berwer w irt rnt

von yfym

felSer reben/

foitber w * s er jĘ)0:ert w irt/ b*ts Witt er rebw/ wnb w<ts $u<*

tnnffcią ifi / w itt

er

md)

weidimbigett / ber ftlS. w irt

mid)

pieyffett/ beitit *>ori bem meiitetn w irt ersnewen/ .»nb ewcb

»etfuttbigeit.

f f

Biefies £nangdqmeynungpafcenwiroffiaud)

ftitberswo gcbbit/brt b a s berfeylrtocb baw rt

ifi/ bas tna

bte

wsitnid)tallet

bing werfief?et/b<ts fiebtem ^m irtg

tya*

6en

ber biitg/bte w ir w oli wt(feit.2)ar58 w olle wir es cyn weittg weri?lere/b4s mnrt

(efye/

wie eSett bafjelb yti tjm wow to t

iigt/ bas Cd)(er aile anbe

re iStitwgelia ymt

fid) tyalten,

dSs ift citt feyit iiginiitgelior»/ get)orm ¿Ser

and) f m t fd)ń*

llet bttjS.

t l n

b ^ s foiberteyl wolfeji w ir

fiefyn laflbi/x>n

pb

bem gieyffeu /

ba

ber beri p tg t /b asb erb ey lig geyfi

bk

(8)

we

U

wart»

fit Affin/

t>m8

bie

fimb/Wtrô bie gerecbtifett ynb wmS bne gerid>t/bnb wollen

fctym

rca» b a s

ailes

fey»

f[2iiff}^ erfïe.©eÇ>en wirkte bas ber weit m rtfijiiib' gelten $linbfc)eytwb »nüerfivtob/ nlfo/bfl&ällebieonbcn beyligengeyfï fïnb/ tvietlôg fie <*wd> mögen jàtrber weit gefcbeçfewerben ynn*uferlieî)en wefni régiment obber fycn*

bden/fur ©ottnernenwb élynbeieütfèyrt, iD4ôi)0:ert ftej* ^ °^4 y (tSer nid)tgçrne/verbteufi ficbfcl/tmb werben jowig wenn ~ lH /lO r-ufa man fold>aoon yl?n fngt/basyrbing nichts fur ©ot gel*«

te/fyntemal fie barouff fielen bas |je bie beWtwfft m bas- n<tturltd)ltecl)t ba&n/ b

as

(Sott ynn yp>n tjef'dbaffat bat.

XV

tnnben alter mir bn&ba'fielet bie fefyiifß »nb got*

tes wott bûnonbflar/ bits ber beylig geyfï font en Werbe bit bitweit firafjtn barutttb bas fie md)t weyf wasfunb/

gered)ticfcit »i!b gerieft fèv/ iDas ift Scfchhffin/bA fielet eù/)vmeb:utn$iver b

a

Wtïï/ba fragt (Üjufiue nidjt nad?»

q v tu ifï eéyfy ein &ofier

yarnmer

bas

bie weltge^

fïrafft w trt / m d)t alleyn bar»m£teba& fie frn b

Ration

ge^

ierten/troç

bas fié m s

/agê, w a e b as eynig Wottlcynfun*

nicbtQtauéen an (tpnfiatnt

© iefètg en aifo / © tm beifï wenn m an rebet/ltegert/ ober timet Wiber © o ttis willen biï ge(>ott7ybe wie reyntet fîd> b a s ntit bifem fpmcb ben C ^njloôfagt/Ô nnbeifî /b a s fie

nid)tAn

rttid? gltWben e*

2)arimi0 finb fie bam it idcßtlidj »(terjengtf / b a s fie n d )t ' bauon wtflen/ m as fimbe fey / »nb wenn fie noch fb gen

îjjjitcnt ber gleicbeti funben fie aüd? nit wiffen w as*

bie&erectyticfeit

fiyi

sDeWî wer b a t ybc mer gebojt/bae cyn*

* $

(9)

iittrtfdjbduonfhutt «rtrtb g e r ie t

ß t l

w dbflt/f*»s ££)«>

(in s g en

tarnet

ftret/obber juin vatter ge^et / w b tvtr

ytyt

nit l'djentsDa mitfjen fie fagen/eyit

tut

« pab folcbs gerebt/

»nb fcyn weißer m an rebe alfo bauon-iDenn 4lfo fpiecfrett jlc. <Scred)ttcfctt t(| eyn tugent bie Pa lerct bcu menpbcn w a s er ybeman fcfjulbig

.W ildes w ol w a r

iß/

aßer es feyletnur b aran /b as (teybieygene wottmefct

vexßd

jm / fo blinbe narie fmb fie/2)arumb(oll m an

fid)

n id jt wiwbcrn basftew ibber b a s iiruangelion toben / xmb bie Cptiften erfolgen/ W ie|ölten (îe anbers t^uen c (¡te wiffêne nidjt a n b e rs.

f [

2tlß xvyffcn

(te a n d >

md)t was bas

g e rie t obber red)t fey / b a s tfieyn recf)t »iteyl/ eyn rechter guter buncfel

»nnb fyrnt/ wie m au s nennen w ill / JDatn (te (agen alßo.

&ed>t t f i b a s b a gefd?:tëcn fielet ynnbüd?ern/wieman f

tdym

eigenen t>nb / d>eyben / pabber

fttllert vnb cnbettfoU XX>tefagt£t)'ißusaßer.Jalß

fa g t er/iDas i(i red>t; b a s bie weit gertci)tet'werbe/Wer verfielet bod) f> ldx reber tm w o w ill es a u s obber eyn ewie reymet fid>s au ff bie »ermtnfjti

Via

w ir w ollm

fifyw

ob w irs ftinben vertieren, b a s m aus w ß fy e .

ff

3uffs erfte fo tm an wiflen Ab As (S o ttis wottniefet DO n eufjerlidjem wcj'm vnb fi>eyn alleyn rebet / fonbem greiffet byneyn yns bers vit grunb ber (eden/barumb rid)*

tetes aud)benmen(cf)en m'd>t

nach

bemeufferlicfre warn*

bei vnb geperbe (bnber

ttad)

bem abgrüb (eynis gewißens.

V ia

(inbet eyn yglidjer al/o bey

fid)

felbs/wenn ers

Bdetu

iten w ill/ wie frum er auch iffr ( wenn er gleich cytel £ar*

teufer were/vn ßo ^eylig alß alle menfdjen auffcrben)bas erym ^erijen bennod? lieber b a s wibber |p id w ollt / vnb anbers tpun benn er euferlicb tf?un m uß / 2Uß wenn

id)

mir gelaffen werbe/ vnb byn eyn rnund) 'ge^eynnarm ut/

teaßfytit

vnb gef?otfam baljer/ wie fie fid) runten/ will

id)

betenne wieid)6 ym bergen fule/f o

maß id)

alfbfp:ed)cn/

b as t'd) tl)ue/ w o lt

id)

lieber itid)t t^im / wen bie bell nicht were/onb iefe bie fd?aob mcfetfurd)tet/lie^

id)

biefappe bj

(10)

-w gitfcf |r>i*Sctt ö«b iie^ftv>BOrt / iDcttrt

id)tya$nid)tluft

Ö45U x>on bertjen/ fernher Syn baj'» gezwungen »nb »miß

«6

tfynty

ang^lben/bte

tydle

/ fir o ff obber f cfeanb/

vnt> (ft

nit mugltd) bas

id)s

frey »nb froltcfe tb«n fe w b . S a ld o s

.Jynbct eyrt ygi*d>er $ey fid ) ym b ertjcm bcrbrigiM bc (ft.

ffiDes gleichen wtrftit au d )alfö fynben foit <tft ynn irnbem fiucFen.^d) 6ynn meyneinfeynbnymmcr »an ^a>

■Bat

L;olb »nb günfitg/ bmit es tfi ber rtttttir »nmugltcfr/

X)nb wen id y n ic b gleid) ^nbers fidle fs gebend* icftbocfr n l|> /

J a

weit« btefirnffntd)t were/ |o w y It

id) a n

ybnt meyn mötleyit w o l töten/ m riuct) nit »ngerocfeeit

laftenf

flo c t) getje ici> alfo bn f?er fiirbcr weit/»nb tfjue ntefet wie ,lcb gerne w o lt *>nb geneygt £>yn

/aüfi

fbtefet ber fim ffobber fct)Änb/ 2llfe> wenn bn burd) allegcSyt geljtfi/ »am erffeti b y f 5um let/fen/

fo

tvirfiii ffnbeit bna feyn

mmfify fey /

ber ,.«ua /eyna ijeroena grtinb (Byttta geflyt (finite.

ff H o (>nt (Batt b$em »Bel eynmrnbt cifimben/vrfb ntfy befifelyfien / b as er Ct>riffumjeynen |b n w y It ynnbte

weit fenben/bne *r feyn Bl&t yergyfje »nb fiurbe / bet m it eri

y

/L«9-' . fn r bte funb gnng tbete/ vnb fie bynweg neine/pn b as bentt

Infi r>nb sw ang ynn bee gef eaa werefen bnber geben/ wtf^

Xtg m achet! baafteon swnnct enb mit fraltchetn gemuet

<Bo>tts ctegotbte ten. Q o nfi macht burd) feyn

anbet

tel beni iirmer geholfen werbendDerm menfcbltd) nemtmfft

»nb freffie/nad)

and)

feyn enget fewb »ne heraus reyffin.

iD

a

m it

tyatt nu (Bott awFgepaßen aller menftbentt fmtb/bteart

ben

< Cbiifta alanßm/ bas

hw furtunm ugitcfa tfi/ bne betfrwbeynnPunben fittfen/berbtfenbeylanb b a t wilcber alle f»nb »fF ficb genamen/»nb »ertylget

h a t

.

f W e y l nn C^nfiue fem m 5 tfi/ vnb f><tt («fien nT/<>

.picbtgen/ bng rtllea

was,

w ir tj?un tunben/wtegrofi ee tfi/ ^

»nb w:e bubfd> ee fd^eynet / f mbe tfi(brtröß bae w ir fey«

¿ötea gerne »ff willig tt?ue)vn bjer b<ww8 für »ns by»l tret/

' " ; ...21 «ft • ••

(11)

tett ifl/bn alle panb b a fc geitomen/bas wirbmbey*

c^> cv) tM ■ i fegen geyfi oßedemcn b a bnrcfe w ir ließ vitb lufi gewinn?

w a s 050t baßen w il/ a a f f b a s w ir »ns ybe »liefet

»nterfieben bttrd) »nßer weref pir (Siottjtt fcomenfonbero burd) be« »nb feyn »erbienffe/ iDarumb fee^fi b a s roi

ittd)t mä)i

f tmb wibber b a s gefe#

ttyuit/

benn bas gefeis b a t

nichts

geholfen ba5» b a s wir.

fjeum

würben / jyntem al w tr nichts gutes tl;mt frm ben.

nn ( f EPas ßkibt beitnfurfuitb"aufferbef)C ETichts

M t

\

feersbenn b a s m att bißen fee^iattb m'cfet an#ym pt/»nb ben

^ nicht baßen w ill ber bie funb bynweg legt. £>etm wenn er ,v b a were/ fo werefrynf»nb b a / (yntemal er

f

wie ich gefagt

> feaß/ben beylgegetfl m it (Td;)ßungt/bcrba&bert3 an g u m N\betwb luflig m acht guttis 5« tfeuen/ jDrnmß wirtbie

nn w eit nit

\w\) x

gefiraßt noch »erbainpt »mb- anberer funb

^ Wille

/weyl (£bn/i9biefdßigenalle»ertyfget/0onber/bas

^ßleybtalleyneynt. r f e w e n

txft<tmentfm$e/ha&man

yljn

^Bicfet w ill ernennen noefe

ctuffheman

©arum ß fpiufet er b»<talfb yin i&iattgelio

* \

SX»eitn ber beylig griff fO m pt/ w irt er bie rvellt flraßen

»mß biefimb / barum ß b a s |te»tiefet a n mich glewben / 2(1(5 w olt crfbiecfeeit/ $>enn (»tan tttich glewßten/ßö were yfen fchon alles gefcfecncft/ w a s fie

fm

funb tb a n baßen/

¡Denn id> weyß / b a s fie nicht frwbenanbers ifeun »on j rtatur. 2(ßer b a s fie mich »liefet wollen annem en/ noch glanben b a s iefe ybn beißen w ill/ b a s Wirt fie»erbamnen/ j iDaröß w irt © o t an» geriefeteyn f?ld) »rteyl »ßcrfoldK fiel len/0tfeef bu w arifi ynnfunben/vnbfunbeff birnit heraus bdßm/nocfe

tooltid)

btcfenicfet barnm ß »erbamne/benn;

icfe baß mein eynigen fon jn byrgefenbet/ tmb w o lt byr b e n : beylanb gefdieneft baßen/bas er bie funt» von byr neme / ben baffe» nit wollen annemen; brumß wirffn allcyn »mß | bes willen »erbampt b a s b» i b i f f u m n i t baff.

f[2llfo iff bifer fpwefe gefegt $tt erben »nS p:eyf?s ber

boRengenaben / bievns gottgeben b at/ynnbem feenett :

Cb’.iflo/. $?ilcfee verniwfit bette ybefo fing ftmben feyn /

(12)

bös (te fofcbs erfimbe / bö3 es ölfo fey vmß beit mcnfd)en£ X?crmmf)tPöu es mti)Oi)Cf buugeben» bn^y»/

bös fie gcbencfet.

jld ) tyabt

gefimbrget m it n u rch :;; (<>

muß td> wibber mitmerepc» genugcbuit/btefuiib öS*

lefcbot vnb Sejöleit/öttff b ös id) ölfo cyit gttcbtgcn (S&te vberPomnte / W ennvem unfft (o fm tP o m p t/ fo tfi fie

am

f)Oi)ifictt/ itod) iß es nichts bemt nörtpeyt vub Siynbfjeyt,

ff dSerölfö fprid)t © ott/tviltu ber funb loß (cy»/fo mttfiu önberewercf ^öSe/bömtt bu für fte Scjöhfi/ sDenmtt öfletvcrcPcbte b u ttju fi/ Pöfiu utd)tsbcitfiittbet^im /öucb ymt beitwcrcPeu/bö mit bu btd) bcncpc/t gegen myr,juue&i flmeit/üiibfintbejupuffiu / W ie tvti'tu beit» bttitö n flrnbe m it fmtbeit vertilgen i iDemt bö btnd) funbtgfiu auch yntt beit befielt rverefen bie bu tf)un Pötifi / bös bu ftc«ud>t gerne vub v o n tyxt$i fyueft/ Ben xven bu btd) nid) tfu r ber ßrafffardytiß/xvarbeßu ee ließet anßefyen löffen/vitb öffp ttyujiu nicht nter/betttt bös bu btd) üitterfiefKfi Heine ftifbe mit großen $u puffeit/ obber yö fo große r^ucit bö mit btt bte örtbereöSlegeß*.

f l iDörumB iß cs yi)e fyft große Slynbf)eyt/bö6cyw mettfd) nid)t fttjet wös fmtbfey

/

nod) weyß wös gute werep fmb/fonbern nymptfutibeö» für götte wercP.5Drn(i wenn ber ^e^lig geiß Pompt/ ßröffet er bie leut vtt f m d ) t/

SDte werep bte bu t^ ö itb ö fi/ v?ttb öud) bte bu nod) tf)Uß/

fmb mir eytd furtbe bnmtb

iß$

verloren bös bu btd) vnter*

ftefyiß initt

beynetu vemtuge»

fui

bte

funb

g e n ü g te n

t

0 0

muffen

ftefpred)c»/yf)e/ bös ß ö S td )» td )t gew uß /

© o fpatd)t<T/_jfö börumSSyn td )b ö /b ö s

ich

bterfbld)«

föge/ werotbu es get

vußfyemß/fotyette id) nicht

burßttt pumrn vitb fold)S verpunbe». W ie w tftu nu tf>tm bös btr gef)olße werbe iölfom ußutf)un /(BlewSeörtbcttficylönb beit i)ertcn C tm ßum /b ö s er beyrt funb bynweggcncmett b

atl

glewSßu b ö s fo £ößuy£>n/fo muffen beü beynfunb böbyu föllen / w o m d )t / fo Pöttfiu ber funb nymmer loß werben/.vub felltß ymer ye tteffer »nb ticmr byneyn.

f l ¿lifo

mitbicfemjptud)ßörcP 3» Sobbctt ge*

(13)

JfbfiWaUcs Wits ir<* t Stfbef ptebigt b<tt'»oitfuttb pbfjm

»nb gmtg t^uit/ »itb d ie s wefen bits m an gcfurtrnb trie*

Sen bitt/ iDcatt brag b«t titan fo »tel otbert »nb meflen go»

jfyfftet/»nb »m0 bes widen ftrtb wtr pffvrffvrr tm immd)2 w :nbe » ib b?n »nb

tyer

gelitwflwt/bae

w it bet funk mod}*

I

ten

lofj werben/ sDitrtmtP »oigetttud?/ w a s bits Peff ywt ber welt iff/bits fie far fen&it »« ^e^ltcFctt heltb? es ntd?tSi iff beirn eytel futtb »itb »erbampt wcfeit. 2llfo b*t&n wit cyst fin d ’ « u s bem iCuitngelio.

* 2laff$itnber »olgt weyter / iDerbcyltg getffw ut bie welt

aucfyftrtffm

»ml> bie gereebttefeit / berm id? gcl?e 5»m »ittter/'»nb yt>j werbetmtd? rttcijtf e^trrt/ (5ercd?ticfett bet|i jvumftyt »nb eyrt gfit erPcr

leBcn

fur gott/ XPits iff

mut

biefeipec' iD itstfis (fp u d jt Cbdftuo )b its td? Jim* »«ttcr gebe /

"COi

r ba5crt offt gefitgt »on ber itufferffebung bes

tyene €^i(U /^fieQ ^d)^enbfQ atnit^m ^tt

miQ/fon bent »ntP vttficr

willett/

b itsw ir »ns ber itttttemen/ <tls bes g u ts bits »nfer cygen tff/^en bitrb'P iff er »om to b erffanbe j

»nb gen by> w l geftren/ bits er eyrt gsiffltd) reyd? anfiengei , bitrynne er ynrt »ns regyrteburd? bte gercdbtt'dFeit »it war*

bey t/ SMrumb fy r?et er b o b e n f

fylefft

»ubraget

ttit/fpielet

rtiebt m itybm felP/ fonber wie © « n et p n n ln s f tg t / b«tt

|rt'e $ufd)«ffen «tiff erbert/ regtret bie gewiffett »nb feelen

» m itbein i&titngclto. W o n« C bujfbs gcP*cbigt »nnb erfiertrtet w irt/b« regierct erynit »ns »on ber recbteit b<tnb ;

*bee »«tiers/ »nb iff fetPs hie nyben ynn bem bersen / bit re> ? gteret er

alfo-1

bits er ftvtfft / w ad?t »nb gewnlt b « t »per

* bid? »nb idle beynefeynb/»nb

1)^1 ffc

bter»on|uttben/ tob/

' tenfjvl »nb belle.

2tlfo

iff feyn

auffa ftebuttg

vit

typnclfort

»n/lrrtOff/lePeit/felid,eit/gered?«ri:ett »it «Uesmiteyn«nber :

* 5Ditetneynetnitberbert<tlserfitgt»onbergered>ticFeit/

bits bie lent bituon frnm »nnb gcred?t fur go tt werben

I

bits er gen bymel fbet jum »after, »nb wyr ybn nit feben./

© old?s »erffebet bie welt nfd?t, £>arumb tnns berbeylig getff fcumnten »nb fie ffmffcrt,

^ W tegcbetbenbits jue2(lfo/t»tct»tf geboretbitPe'

© o il id? fumt werben / f o tffs ittd?t gemtg bits td? eufnv lid? giit*

(14)

ß<h güte wercP tbue/fouberu m u£ fieaus gruubbee

fyemfe

ntielufi w b lieSe

t\)

» u /alf> /b ae ich werfchJOcfeu fey für + funb / tob w b teuffei / frey »nb frolicb w b m it gutem gmuffmxMb aller 5uuer| tcf>t fiir g o tt

ftfye

tu n b e/w b wifje wie icf) m it ybm brau fey. © a e ta u myr uu teyu wer cf

t

yateyucreaturge&u/beuu alleyu <Cb«ffne berbafyynauff tfi gefareu geu bym d/ b a byu/ b a m au yb« nit jebeu ta u / fonber glewbeum uß b a e erbrobeu fitst/ vnb myr Riffen w ill.

ff© olcber glaub machet mich aitgette fu: gott/ b a gib«

mir C ^ufius bemt beu ^eyligeu getfj y u s^ tro / ber mich lufüg »ub frolid? machet 511 allem guttem / 2ll|b werbe ichrechtfertig/t>nauff teyuaubere weyfj/ ©cuubiewercf macbeu bid) uur ye met m b mer »ulufiig/ye leuger bu fie treybefl. 210er

biß

wer cf ye mer bu ee treybcfl vnb er*

teuueff/ye lufligermachet ee beyn ber3 /© m u w o föJch er ■*

teutuue

iß/tan

ber

tyeyliggeiftmcfyt außen VleyQeivXVetm

er beuutom pf fo m uß er b a o ^ tO w illig/luftig w b fro ^ lid) machen / b a s ee frey bynan c e^e/ w b gerne t^ue alle«!

w ae gott gesellet m it frolichem m ö tt/w b ley bet w a e julet beu iji/oub auch gerne fferbe/ X?nb ye tlcrer m b groffer b j erteutitie ifi/ye g ro ffr w irt auch folch luff w b freube/©o ißbeuu gottee gebotterfüllet/ m b allee t^ a u w a e

matt

t^ueu foll/oub alfo bifiu rechtfertig. Wer bette uu ybe ge*

bad>t/b5 folche /oft biegerechticFeit feyu/tw al|b

iugctycd

© ae haben

wir mm votofll gebotet

on gcbanblet/on b a s bte

anbete

w o :t finb / w b hoch ber /d w g oer/faub »nb meyuuug tfi *•

f[ 2luff5 biitte. ©olfber beyliggeiflbie weit ßraßrtt

»mb bae geriebt/ bae iff/ bae (Te mt weyß wae bae recht iß/IDenn wer batt ye gebotet bae biß recht (ey/ bae ber weit fbrfi gerichtet iff? ©er welt fluff iff freylich ber teuffely wilche mau wol fibet ynn feynemregiment/ X^euuich uu bie fuub erfeuuet bab/wb ybr 0yu loß woJbcu/wbbar*

«achbabegerechtitet'tvberfummeu / al|o bae ich !?cQ yuflL cjnm tieweu wefert vnb lebeuffebe /w b eyuaubermeufch

Ö

(15)

I

C*0>-V!

<At>

4-vw* wwc*”’

yJ*-fCyc wbv '

fyint?o »be«’» /bqbc im ben bcrten C bafH /ttti weyfi bag tytt I anberg t>q w geböte/ bqg

m m

ber jw tb loß rnrbe / [ bgm ynfcwtvcrd8/ iDq folget ben» bqg rcb eyit recht »rteyl ;

» nb oitterpd>eyb&ut baffen, ynn «Hem eafjdltchem raefm / iptefur ( S o tn l wteylen i|i/ jDenn nach |bid)ciuMt|iatii»

tpevfhch <« o?tcm/fcb!tei]e» »mbricbten sonn »Hot btitgett roqg.yitn JbyiBslöiib crbcnifr. vnb cyit rccbt v«te£Li£Üö!/*nt

tom ftch'aud) le

*

bert/bqg fo n fb n ft nyemqnb.

ff

sDtc weit fielet bqrquffm tt y|>tcr ^eyhcFett/bq«

gw

, recbttcFeit i?eyf|ejguttewercf tpuexwbbqmtt|Tmbcffufjeiv i

»rtb ¿ b tt vcr)urteit / «Das baffen «lief

?otye fefyukn

geleret

l

■ bqg bimcFet fie recht »¡tb rcol

tfyan/vvmn

fie mir viel gut*

ter wercF fftffcen / 0!o Fempt

m

berbeyhg getfi vnbfagt H ie b t qlfo / bi» yrtefi »nb fiylifi, beyn »rteyl

¡ftvimebt l

brttwff muß eyrt «nber »rteyl b a fryn/iDi»

folteft

a i|o

vr tey*

Icn/bqs qtleg »vag beyn

vcmnfftf'd)leaffet‘

feyfet t>n

falfd)

, Üfi/bag bi» eyn tl>oi vnb nqr: feyefi/ iDag Fan bte vermin fft

>tvoltl)iieu/ bqg fie wyffe ynn menfcbltcbw bcnbelen vitb

* weltlichen fqcbm 511 vitcylcn / fiett wibpeufer j u 0qwen

| w o! regieret»/vnb ber gleyebenba Fan cyncr tvol vetfienbtV jgcr jeyn vnb ffqf vrteylenobberrtebten beit« ber qttber/

,2lffer bation reben »vier bte »nt / fm ber von folcbcm vrteyl .(qgm w ter/ttnernani'on allen btngen [cbltefleit (oll wag -für «Sottrecht Ober 011recht

tftt

iDa

felylcußt

berpey (tg geifi '«l(b/ 2iUcg w ag »emut» ffe für (Sott »ttcylet bqg

falfcf) i»»tb tqug mebts, 2flles

wae

bem mettfebeit qttgcßoien wtb ntebt ttem gehöret» t|i / bqg m u^ oertylget onb getobte«

roerbat/bqg" |id ) nycmqnb beg rbu»ne/itccb bmuffoeriqffe f ^ l f o qud) weyter

w as

bte weit für weylfbeyt belt/bas yebermqit fq at eg ibo roevfUtcb obcr ycmuttffu'actebqitblct

»nb tbqn /

für «Sott nqribevt / w b

tu m

»m6 tvqgjte mqcbet b q g ift nttitim r>«b «crbqtnpt/ eg fey bm nbM-fg qli o bqg er eg w o lere / ÄowtpT cg »tebt bqbe r /f o iil e$

(16)

gew\?s evtcl glwbbevt m'ehts ttuttes. üDrtnnb icytjt mi fear mbcr altes w a s bte weit für g u tt achtet / w b bcyffet alles 6oß/ batutnß b as es nicht aus bent w o:t w b geyß fleußt/ ßonbctvonteitert a b an t hergomptfwt'lchcr mefets

mehr tft bernt eyn 6l»tber nari w b f unber.

qf £t)arami> bas? ib aru m b .B o lt beyit xvcyjbeyt »n mftunflt nicht itanheyt feyn/w b nichts gelten/-j ff bod) feer itlicr oSerjfe cerbampt ber aller weit gew alt w b weyfj^

l;eytym aller bohtffen g:ab b a t .'Dam es iff ybe on

swey*

+ fetauffber weit nyemanb |b weyfe / Plug w b »erffenbtg als ber teuffei / ta n ftcb auch nycmanbfrtmmter

ftdien t

X5n allewcyjjbeyt w b beyltcfettblefiucbtauft

(Bot fleuffit/

b a s aller febonft we/ett

yn

ber weit/ iff am aller fferoPiffeit ym teuffcl / iDemt weyl er eyn furff w b beußt ber weit

iftf

|b

ntuß

ber xvelt weyfpett w b gcrecbticPeit alle auf? y£>m

fließen/ba

regiert er w itg au ser g e w a lt.

(|f DartmtC

fptidjt tm (Ztyuftiis

. 25 ie weyl ber felß ßtrfi ber weit verbampt iff m it allem b a s er für b a tt w b t^ueitPait foiftbie weltyai>lli{b,bas fiebas fürguttt>elt/

bas febort verbampt tff/nemltcb feytte weyfbeit w b fruitm Peyt. iDarumS muffen wir b as rechte vrteyl faffen b a s Cpufius feilet/ b a s wir w s wiffcit 51t futtert

voi

allem w a s bte weit für Pofflicb ad)tet/t>ß w a s fie furgiSt bannt fiefur ® o t Plug/ weyf?e xm frum f cyit will. Perm wenn

bie leut

wollen letett m b

realeren / bte rncht ¿b ttftu s w oit -4 / ^ . w b cteiff baße

/Io iß eefebon

alles oerbampt/benn bam it

m acht

man nicht mebiiben

b as

Saite 2lbant

ffercPcr

ivttt/

W b ynitbem fvnn bleyfo/ b as flyne wercf/ (evne frumPeyt pfiflugbeyt fb lt fiir (Bott gelten/ fo muf? er beim ye tieffer w b tieffer yttn bes teuffels reych geraten ♦

ff U5eyl aScrmt ber

fivrft

ber wellt t i t ber ^»cyltg ffdft/

<n>nfiuö vn bes teuffelsreycb ffracPs

wibbemanbetfinb/

w b berbeylig geyff ntt leybcit Pan/bas yemaitb feyu tbueit auffwerffe/ w b fich bauort intime/ B o rnuf? f o fa lb b a s

^eylig

eteuB

folgen/SDenn bte weit w ill es auch m t leybertf

25 tj

I

(17)

fctsm énfiefltitflfy b a s ftefttńtbfey. SDrumb mnß mew (tffi frey bieyn erge&n/ b a s mart fiffi b:u8er martern laffe/

sDenn wenn wir mi bert reffitfffiaffnen glaw&en ym perné

JU

paSen/muffen w ir b a s m aul auffi auffffiuen/pnb bu ge / reffitiePeit 0ePertnen/b(e funb Punb maffien/ (o muffen wir.

^ M a » f f i fffiaffen onb ve tbarnm en/w as ber welt ffiueit

ifi/vnt>

' muß fc>erauß/ b a s es d ie s »erbampt ifi/w as fíe fwmyrnpt/

25a mufla* m ir betm Segar f:yrt/«rtb ytt«Fgur/£)g» fie wer?

bert I precien/2) a s ífí wibbcr bú beylige Concilia/ t?nb bes Ijeyligé »Atter 2$apfís recibí / S o rnufíu anbtwottert/

'XVae t a tffi b a ju /p ú fielet es tlar/tf tejet fag t mffit/tf pey?

li'ggctfl foil bem 23apfl/ 23tfffioffvn vñ furfíert beuffileit/

fonber foil firaffeu/unb fagen es fey yrtpumb / flíinbpeyt/

tdnb bes teuffels regiment. S o wollen fie benn »ngefirafjt

feyn/tmn

foil fiegnab ^uneferpeyfpn / btumßmuß

man

ben p a ls bran fegen-

- ’ A .

SDAs fmb bú btey fiucF b ú m ir pie paben ynt

¿gitáctelto/ S im b tfí 8 mttlaub/<fferedtti£eit tfl ber erlaub B a s genffit ift b us bevlta cteuQ/tDrumb Tibe braufiv »nb lerne/bas bu alies/w a s ort geyfjiff/ fur ntffits b Al tiff/m vcrb>tnmcít/t>n barnaffi bes beylictett acu n e afewamfí/bs bu bntger leobeit m ifliff ♦ ffiu volgt ym íüuangelio wcy?

ter / jfffi pab euffi noffi »tel 511 fagen/ a t o ypr Punbsigt rtiffit traget*'wen a t o ypener ber geifl ber warpeyt Póroe/t mirt /ber w trt euffi ynn alie warpeyt leyten

xc

ff

©ieße woi t follé auflseynfffiigefirafpanbé wer

t.

ben/bas bergen alfo oúí fage. iDteßebrcy fiucf b ú tffi igt crgeltpatow ftepet yp: ig t mffits o&ral/wenn tffis fffion

»erpleren w o l t / jí f f i pettw ol »tel bauonjureben/ basiffis , , í Bits außlegt w ú es jugepe/«Per yp: ffecpt noffi ju tú ff yitr

i / ífí^benfícypffihffieiíoerfiAnb bao yrs ntffit Punbetfaffen/

,©rñ0 w ill tffis anffepen luffén 0yß $ ^reylig netfí Pomp

tf

berwirteweffiertj erleuffiten / b<tsffirs »er^epen Punbet / b it w trt euffi bes <tlles eryñern/beñ tffi (ergs euffi fe t buruU b ^ s ffi: benn b:nn gcbencfet,2ll|o ge0en btefe w o « mffits

(18)

onbera/benn biefen cynftitigcn verfianb / gleyd? a ls wenn id? mit cyrtctn anbern etwa? jolchß rebet/vnb fpieche jjch hettnod? wie! bauon 5«fage« / aber cs iß btcrju |chxvccr f

bu

tanßs no d)nit begreyffen vnb faßen.

fl' 2lber biefewort haben vnßere boctotes vnb

tyody

gelerté aud? auffyt?reit thattb gejo gen/vnb 511 yhtem grunb gelegt/bas fie fagen/Hlan muffe etwas mer haben/ beim bas iSuartgelmm vnb bie fd ):iff jDrumb/oll man aud?

i?o:en w a s bie concitia vub ber 23apfifchliejfenvñfei3é/

vnb wollen bas alßo beweren / i^ n fit s fpiicht l>te/

3 d ) hab euch

nod)

viel ßßgert bas yß trtt

nid)t

timbet tragen/baröb weyl ers nicht alles gefágtt bat/ mußs yha folgen bas ers brn concilijs vnb bem S>abß vnb

löißfy*

offen

Befolgen

(?ab/bie cs vollcnb leren follen.

f l ¿»ic/the bod? beit nanen ju/wae fíe jage/

C ß ifite

fp:id?t alfo/

J d )

hab cud? viel jufagc w as |>ey ff:teud?S

*

ITTittwem rebetcr ? on rjweyffel mit bert apoßcln/ju ben jagt er 2M? hab «td? noch viel sujage/yht töbets aber nicht faßen obtf trage/ weit aber b geyß B warbeyt tomé wirt b wtrt eud? yñ alle war^cyt leyte.iDarub foll Ct^nftue nicht liegen/fo muß feyn worterfülletfeyn worben 5U ber jeyt ba ber beyltg getjl tarn / ber muß yhn alles gejagt haben vnb alles außgericht/bas

tyie

ber f?en j’agt/vnb fte freylicb ge<*

feytet

fyaSat ynn alíe waßeyt,XVu

tommen tvir benn a u ff ben jy

mt/Cßiftue fya$

es nicht alles geftgt fonbern noch viel hinber fid)

gdafjen

bas bie conciTa lerc vnb

SefcfyliefT

n foltteni

Xuffwilcfyen

»erlaub (id? bie wort bod? gar nichts reymen/ »Denn

<Ll)iiftu&

bringet bahyit, bas es yf?rt ber heylig geifi halb werb alles jagen »11b vertieren/ bas es baritachbic^poftel alles außrichtcte/ vñ burd? fie ynn bie weit btacht würbe/bas fte vó heyligen geyfi gdemet

bette.

©ofpjechen fie wie fie es erff nod? am enb ber weit haben 5« /¿gen / juleren vnb gebieten.

fl3tem rveyterfpnchLgh^'^ i iffr wirtend? leyteij ynn alle warbeyt/focjifolic/fcn wir, wenn bas wathc_y¿iff

» tq

(19)

bit$ bie cöitctttVt lereit

!

wie m an Toll platten ynb tappen tragen / vnb imt<ffrawidxtiTt halten/ fo ftnb bie 21 po frei nee *nn bie warheit fom m en/ P

uttemal

vfo; frynervbe y

nn

gyn Elofier gommen ift/noeb vittetber nemfeben ttepen eens gehalten b a t/ P i t b a t üite C ^uflus werlicb feyn ßetrogen h a m it b a s er (agt/b b£ylig geyft feil vns yitn allewarbeyt

fnxl/win

cs alfo x?tcf beyfet/als er fo l vns lernt

pffaffat

vn i'ttüftcb ivcrbcvff au f f etliche tage oicbtfleyfcb effen. iDeit b j b£yfi on jweyffcl warbeyt für got/weit m an baber gebet jyitn cyitein recht) ebaffen vnb grunbt guten wefen/ w e n n w ir nu

im

vnfiern

ctexßUdicn

ftn n b /^ ap ft/fo icb o ff p fäfe feit vnb ntimcb anfeben/|o

üben wir

nichts beim evttelfq fe nachts laruen/ bie (ich mit eußcrlichem geperbe gellen a ls weren fic front vit ft tb Sube ym bernei?/ S)cn wtlcbc Bebfj/

ßtPcbo ff vnb Orbenbaocn vns ybe ywtbiefe warbey t gejw t/

bte vnwenbt'gang bmt bernen Pol neben r gteb et bod) ajic vhr bt'nctnur

aitfl'e ifihitchonicbcvn

banne

fic

ben leutteit evnctepfn für bat atmen mache. 2

llfo

baße fie vns btcfeit tejet ineyflerlid) vertet vß yb*e l«gctt bam tt wolle ftercFen/

rtoeb f olfen w ir fie gnab iuncFerbeyfjen/X>erbrießlicb i(?s folcbs juboreit/vnb j olt vns ym bergen webe ffnen/ b a s wy: folcben meebttgot freuel | ollen laben/ b a s bte leutt f>

vinterf ebam pt wtbber b a s tewrewott gottes banbien/ vit

^ I ben beyltgen getfi $um lugner m acb en /S o lt bod) ber eynig fpmcb alle;nefiarcFgrtwg(eyn'wtbberbenBapli vnb bie

¡¿väUa/wen wir

gleich fryn anbere ynn ber

fdy.tfft tyeuau LM,.

Aff 5»»tf brttte fpuebt

<Ztyißt$/

yb* Funbt es y?$t

nie

tragen/vSte fragen w ir / Äiefer were es and? ben apofielln jnfebweer

getvefiColdy

gefeij jttverßcbn ober 3« tra g e / b$

fie nicht

fleyftljefjcit

folltcn/vnb ber gletd^eitcvSattenfie'es boeb ym gefeQ tTf oft w ol gewonet, b a fie viel f>ld)er eiM fcrltcber gejetj

mußc

baltcn/vn waren ybr le^iag barynne er50ge/b3 es ybn gleich ein tynberfptl gewef:n were/®o vet fiunbe fie es ybe an d ) 8effcr beit xvir.^fi beit b a s nu fbeyn febwer bing/ weit m an fag t b a s cytt muncb eyn febw ar^e Obber grawe tappen / ber B a S /i brey fronen /eyit ^ fe b o ff

(20)

tyrt fpięigen

fyńt muß

tragen/ »nt» wie er

foil

tir

d)cn

vftb Altar

wofoax/

obbcr glocFeit teuffen / b a s ber heilig gcyff barumß b<tße muffen von l^ymcl tommen »fi folcbs

lamr

3 f i b a s nicht genug genarret/bas m an alfo fcfympffet m it biefcn eblcn wotten / fo weyfj id? nit wie m an großer marrenfoll.

41iDarwnß b u ttbieb für biefcit lugnent

/

»nbfaflebie W0!t red)t/ 2U(o b j Cbuft ae will rebe » ó bem ynnerlichen rechtfcbaffene wefen/ nicht »on bem euferltd)cit gaucFd tt>crcF/i£r w ill b jb e ro für gotfes äuge

fcum

vit rechtfer*

tig macbe/b5 es $ń crftć ßync fitnb/bam ach yl;n ertene a ls ben b bie fm b f>gißt »fi fid> bantach auffs creuę opffćm lafje/ 2>as

bie w a rb s t/ b5 tunbe bie ¿poffell noch nit tragen »nb rxrfiebe/^enis euferlicbebing machet nyrmäb -

red)tfä)(tffett/

ßriuget nyemab 5ur warbeyt/fonber m acht mir

fyeucfyler/m

cyn

fcfycyn bamit

m an bte leut ßetreugt.

2ll(b hebert wir

<yu

rechten vcrpanb »on biefetn ffiu d )/ b arau s wir (eben/ wie ficb b ie ila n c n / bie Ybje,t ta n b rtu a u s wollen grunben / tß cn au ffb as wtbberpart feoeit/wnbauffe^nfanb grunben/ VTcil fd^iertcynfpuich

ifi / berpercFcr wibber fie fd)leufi / a ls eßen bifer. 2llfo haßen w ir b a s iSuange^

hon tu rę lieh wrtleret/ b a s m an febe wie cs eßen b a s (erct'bas wir

merbar geptebigtbaßen.

(21)

. f* Á.ff‘

vt

v .î

' J . • • • • • :

* ' J * r -4¡k' ■■*■' . - - ...*

■ '5 ■ ■ ■ : ■ • .

t i

;s ::

.

' ::r. '. ■

* 1 Í * ¿

( ¿ r r

- 7 - | ‘

*•

. . . A

!

. . . î

-V.

AJA, ■

-** * . J 'K

... ,

:

v j :

: y"

? c . V : . í . )

(22)
(23)
(24)
(25)

Cytaty

Powiązane dokumenty

Pomoc w rozwiązaniu tych zadań można uzyskać na ćwiczeniach grupy 6 3,4.10.2018 — nie będą omawiane na ćwiczeniach grup 2-5.. 1. Uzupełnić wzory skróconego mnożenia. Dla

retek. Po przemyśle metalowym największą grupę zatrudnia fabryka czekolady Cadbury; wielu pracuje także przy produkcji akumulatorów u Lucasa. Obok inżynierów i

W ie er auch aue Pem grab ift gangen leyßlicb t&gt;ur&lt;b t&gt;en fl cyn / vit P ^ a t teytt ioeh gemacht/iDer ejrcmpel finP noch viel me0i / jDarumb foIcmet/Pae

tff geweff.Der felben fföfs wirt fie on jweyffcl viel m#r gehabt haben/ bieöo nicht befcbrieben finb/&lt;Mfo iffc bifs hie auch ber felben cyns/baerybr aber ein vnglucf auff ben

l hydrofobowe b³ony mikroporowate, najczêœciej poliuretanowe, wytwarzane technik¹ separacji fa- zowej w wyniku selektywnego odparowywania rozpuszczalnika i nierozpuszczalnika, przy

1 Wybierz dwa prawa rachunku zbiorów i udowodnij je formalnie (postaraj się wybrać inne prawa niż te udowodnione na

Czy następujące stwierdzenia są

[4] —, Pad´e approximation for infinite words generated by certain substitutions, and Hankel determinants, in: Number Theory and Its Applications, K. W e n, Some properties of