Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych

(1)

Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych 2. wyd.

M. Stepaniuk

7

Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych

Testy, pytania i odpowiedzi

2. wydanie

Mariusz Stepaniuk

TESTY APLIKACYJNE

Wydawnictwo C. H. Beck

www.sklep.beck.pl http://www.beck.pl

e-mail: dz.handlowy@beck.pl tel.: 22 31 12 222, fax: 22 33 77 601

ISBN 978-83-255-1661-1

cena 39,00 zł

EGZAMIN 2010

TESTY APLIKACYJNE 2. wydanie to:

– NOWA JAKOŚĆ na rynku wydawnictw dla kandydatów na aplikacje – wyjątkowa seria zawierająca testy ze znajomości WSZYSTKICH, 42 ustaw, które stanowią podstawę pytań testowych na egzaminie wstępnym na aplikację adwokacką i radcowską.

Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych to:

– testy jednokrotnego wyboru wraz z prawidłowymi odpowiedziami, zawierającymi również wskazanie podstawy prawnej, tak aby pomóc Ci w przygotowaniach do egzaminu,

– pytania testowe dotyczące kolejnych artykułów (a nawet ustępów, paragrafów) ustaw, ułożone w kolejności chronologicznej, co maksymalnie skraca czas dotarcia do informacji,

– testy przeznaczone do nauki – wygodna forma tabeli daje możliwość natychmia- stowego sprawdzenia, czy udzielona odpowiedź jest prawidłowa, co pozwala na obiektywne śledzenie postępów w przyswajaniu wiedzy,

– opracowanie, które zawiera testy z Kodeksu pracy, ustawy o szczególnych zasa- dach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, ustawy o świadczeniach rodzinnych, ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodo- wych, ustawy o pomocy społecznej oraz test z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a ponadto teksty czterech aktów prawnych,

– możliwość perfekcyjnego opanowania ustaw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, których znajomość jest niezbędna na egzaminie wstępnym na aplikacje prawnicze.

TESTY APLIKACYJNE:

– pomogą Ci zdać egzaminy na aplikację, – utrwalą materiał zdobyty w toku aplikacji,

– przypomną wiedzę potrzebną do wykonywania praktyki zawodowej.

Jeśli jesteś: studentem, kandydatem na aplikanta lub aplikantem i chcesz szybko przyswoić wiedzę z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, a także szybko i obiektywnie sprawdzić swoje postępy w nauce – jest to książka dla Ciebie.

(2)

TesTy aplikacyjne

Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych

(3)

W sprzedaży:

M. Stepaniuk

APLIKACJA ADWOKACKA, wyd. 2 Aplikacje Prawnicze

M. Stepaniuk

APLIKACJA RADCOWSKA, wyd. 2 Aplikacje Prawnicze

M. Stepaniuk

APLIKACJA NOTARIALNA, wyd. 3 Aplikacje Prawnicze

K. Czajkowska-Matosiuk

APLIKACJE PRAWNICZE W PYTANIACH I ODPOWIEDZIACH, Tom 1, wyd. 3

Aplikacje Prawnicze K. Czajkowska-Matosiuk

Aplikacje Prawnicze

www.sklep.beck.pl

(4)

Wydawnictwo C. H. BECK Warszawa 2010

Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych

Testy, pytania i odpowiedzi

2. wydanie

Mariusz Stepaniuk

(5)

Redakcja: Joanna Ablewicz Projekt okładki: Robert Rogiński

ISBN 978-83-255-1661-1

© Wydawnictwo C. H. Beck 2010

Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o.

ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: PanDawer Druk i oprawa: ELPIL, Siedlce

(6)

V

Spis treści

Wstęp ... VII Zasady korzystania z testów ... IX 1. Test z ustawy z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy

(t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) ... 1 2. Test z ustawy z 13.3.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami

stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników

(Dz.U. Nr 90, poz. 844 ze zm.) ... 109 3. Test z ustawy z 25.6.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego

w razie choroby i macierzyństwa

(t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267 ze zm.) ... 113 4. Test z ustawy z 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych

(t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.) ... 121 5. Test z ustawy z 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy

pracy i chorób zawodowych

(t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322) ... 129 6. Test z ustawy z 12.3.2004 r. o pomocy społecznej

(t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.) ... 135 7. Test z ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych

(t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.) ... 157 Ustawa z 13.3.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków

pracy z przyczyn niedotyczących pracowników

(Dz.U. Nr 90, poz. 844 ze zm.) ... 171 Ustawa z 25.6.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie

choroby i macierzyństwa

(t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267 ze zm.) ... 179 Ustawa z 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych

(t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.) ... 199 Ustawa z 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób

zawodowych

(t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 ze zm.) ... 223

(7)

(8)

VII

Wstęp

Drogi Czytelniku!

Oddajemy w Twoje ręce drugie, zaktualizowane wydanie serii książek stanowiących kompleksową pomoc dla osób pragnących przystąpić do egzaminów na aplikacje prawnicze oraz aplikantów. Seria obejmuje książki zawierające testy z: prawa cywilnego (materialnego), rodzinnego i rzeczowego, postępowania cywilnego, prawa karnego materialnego wraz z prawem wykroczeń oraz postępowaniem karnym, prawa spółek handlowych oraz prawa gospodarczego publicznego, prawa konstytucyjnego, prawa prywatnego międzyna- rodowego, międzynarodowego publicznego oraz wspólnotowego, prawa administracyjnego oraz postępowania administracyjnego wraz z postępowaniem sądowo-administracyj- nym, prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, prawa ochrony konsumenta i prawa spół- dzielczego oraz prawa fi nansowego. Ponadto w serii znalazły się testy z praw człowieka i obywatela, etyki zawodów prawnych oraz gospodarki nieruchomościami.

Dostępne na rynku pozycje przeznaczone do nauki i powtarzania materiału niezbęd- nego do opanowania przez kandydatów na aplikantów w znakomitej większości pomijają niezmiernie istotny aspekt tych egzaminów – fakt, że są to testy prawie w całości spraw- dzające znajomość konkretnych zapisów ustawowych. Opanowanie całego zakresu regu- lacji zawartych w ustawach na podstawie klasycznych podręczników akademickich jest zaś niezmiernie trudne, a w większości wypadków wręcz niemożliwe. Osoby, które nie stosują poszczególnych ustaw w codziennej praktyce zawodowej, mogą mieć trudności w ich zapamiętaniu, zwłaszcza że zakres materiału niezbędnego do opanowania jest w tym wypadku bardzo duży.

Dlatego właśnie każdy, kto chce przystąpić do egzaminu, powinien mieć pewność, że zna poszczególne ustawy nieomal na pamięć. Doskonałym sposobem na weryfi kację stopnia ich znajomości jest test stworzony poprzez przetworzenie na pytanie testowe każde- go artykułu (a nawet ustępu) ustawy.

Tak właśnie powstało niniejsze opracowanie. Jest to zestaw testów stworzonych przez przetworzenie na pytanie testowe kolejnych artykułów (a nawet ustępów) ustaw, wraz z podstawą prawną i właściwą odpowiedzią podaną obok, tak aby można było od razu stwierdzić, czy udzielona odpowiedź była prawidłowa. Taki sposób opanowywania mate- riału ma tę przewagę nad innymi, że daje możliwość bieżącego sprawdzania dotychczaso- wych postępów w nauce. Warto bowiem pamiętać, że w naturalnym odruchu uczący stara się na ogół znaleźć w ustawie rzeczy „ważniejsze” i „mniej ważne”, takie, które „na pewno mogą znaleźć się w teście” i takie, których „na pewno w teście nie będzie”. Niestety, twórcy testów egzaminacyjnych mogą mieć inny pogląd na temat tego, co warto w teście umieścić.

W ostatecznym rozrachunku może się w związku z tym okazać, że kilka pytań z partii

(9)

VIII

Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych

VIII

materiału, która wydawała się „mniej ważna”, może zadecydować o osiągnięciu minimalnej liczby punktów i ostatecznym sukcesie.

Niniejsza praca nie powinna być traktowana jako opracowanie służące tylko i wyłącznie kandydatom na aplikację. Wymierny sposób określania postępów w nauce powinien bowiem pomóc w niej zarówno studentom, jak i przyszłym aplikantom, bez względu na to, do jakiego egzaminu zamierzają przystąpić.

Drogi Czytelniku, oddając w Twoje ręce niniejsze opracowanie pragnę podkreślić, że jest to jedynie pomoc naukowa, która powinna pomóc Ci w utrwaleniu wiedzy nie- zbędnej do zdania egzaminu na aplikację. Egzaminy te sprawdzają całokształt wiedzy nabytej przez przyszłych aplikantów w trakcie studiów prawniczych i nawet najobszer- niejsze opracowanie nie może zawierać całego materiału, którego znajomość jest na nich wymagana. Niemniej można z całą pewnością stwierdzić, że niniejsza seria ksią- żek stanowi pomoc kompleksową, znakomicie ułatwiającą naukę do egzaminu. Osta- teczny sukces w jego trakcie zależy tylko od Ciebie i Twojej wytrwałości w nauce. Kon- sekwencja i upór w dążeniu do celu stanowią niezbędną podstawę − ze swej strony zaś zapewniam, że za konieczną na każdym egzaminie dozę szczęścia będę trzymał za Cie- bie kciuki. Powodzenia!

Mariusz Stepaniuk

(10)

IX

Zasady korzystania z testów

1. Wszystkie testy są testami jednokrotnego wyboru. Prawidłowa jest tylko jedna od- powiedź, podana obok pytania testowego.

2. Testy służą utrwaleniu treści poszczególnych artykułów ustaw. Poza nielicznymi wyjąt- kami kolejne pytania dotyczą tylko i wyłącznie treści jednego, konkretnego artykułu, podanego obok pytania testowego. Stworzenie testów zawierających pytania obejmujące treścią kilka artykułów dawałoby niezliczoną liczbę kombinacji, które musiałyby zostać wzięte pod uwagę. Takie podejście mijałoby się z celem, bowiem osoba, która opanuje treść kolejnych artykułów ustawy nie powinna mieć problemów z rozwiązaniem testu zawierającego pytania łączące treść artykułów. Jakkolwiek podczas tworzenia pytań testowych dołożono wszelkich starań, aby odpowiedzi, które należy wybrać nie łączyły się z treścią innych artykułów należy pamiętać, iż treść pytania zawsze dotyczy konkretne- go artykułu, a odpowiedź prawidłowa jest zawsze zawarta w treści tego artykułu.

3. Treść poszczególnych odpowiedzi może być uznana przez Czytelnika za „podchwytliwą”

– jest to zabieg celowy, służący zmuszeniu osoby testowanej do szczegółowego opanowania materiału. Niejednokrotnie odpowiedzi różnią się tylko jednym słowem, zmieniają- cym nieznacznie ich treść – nigdy jednak nie są to odpowiedzi identyczne. Dodać należy, iż treść odpowiedzi nieprawidłowych jest w tym wypadku nieistotna – w trakcie rozwiązywania testów nie należy ich brać pod uwagę, są to bowiem z założenia odpowie- dzi błędne. Jako takie zaś nie muszą się w żaden sposób wiązać z odpowiedzią prawidło- wą i nie powinny być oceniane pod względem ich wartości merytorycznej.

4. Pytania celowo tworzono poprzez szczegółowe przetworzenie artykułów ustaw.

Oryginalne pytania egzaminacyjne niejednokrotnie operują pewnym skrótami my- ślowymi. W celu dokładnego utrwalenia treści ustaw niezbędnej było jednak powta- rzanie całych zwrotów użytych przez Ustawodawcę w treści ustawy, nawet, jeśli pytanie traciło po takim zabiegu na zwartości struktury. Dlatego właśnie pytania, w których kolejny raz powtarzane są użyte wcześniej określenia nie należą w pracy do rzadkości. Jest to zabieg celowy, którego celem było utrwalenie przez Czytelnika treści ustaw. Należy pamiętać, iż testy przeznaczone są w pierwszej kolejności do nauki, w mniejszym zakresie zaś do sprawdzenia nabytej już wiedzy (choć oczywi- ście siłą rzeczy jest to również ich funkcja).

5. W celu zmniejszenia objętości pracy niezbędne stało się odnoszenie się w treści py- tań do pytań umieszczonych w pracy wcześniej. Pytania ułożone są w kolejności, w jakiej Ustawodawca umieścił w ustawach następujące po sobie artykuły – dlatego niejednokrotnie w treści pytań mowa jest np. o „sytuacji, o której mowa powyżej”

itp. Testy powinny być traktowane jako pewna całość, w której treść poszczególnych pytań wzajemnie się uzupełnia.

(11)

X

6. Testy dotyczą tylko i wyłącznie treści ustaw. Brak jest w nich pytań dotyczących orzecznictwa, teorii prawa itd. – wynika to zarówno z obserwacji pytań tworzonych na potrzeby egzaminów na aplikacje, jak i z chęci ograniczenia ilości pytań do pew- nego minimum, łatwiejszego do przyswojenia. Jak już jednak wcześniej wspomnia- no, egzaminy obejmują całą wiedzę nabytą przez studentów prawa w trakcie stu- diów, dlatego też materiał niniejszy stanowić może jedynie pomoc naukową i nie może być traktowany jako zamknięty zbiór pytań, spośród których zostanie utwo- rzony ostatecznie test egzaminacyjny.

7. Testy stworzone zostały na podstawie stanu prawnego obowiązującego na dzień 30.6.2010 r. Egzaminy na aplikacje korporacyjne w roku 2010 odbędą się 25 września, dlatego też należy wziąć pod uwagę konieczność śledzenia działań legislacyjnych i uwzględnienia ewentualnych zmian, które nastąpią pomiędzy dniem 30.6.2010 r.

a datą egzaminu.

Autor

(12)

1 1

1. Test z ustawy z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy

(t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.)

Nr Treść pytania Odp. Źródło

(art.) 1. Ustawa z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy określa prawa i obowiązki:

a) pracowników, b) pracodawców,

c) pracowników i pracodawców.

c 1

2. Pracownikiem jest:

a) wyłącznie osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, b) osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wy-

boru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę,

c) osoba zatrudniona na podstawie umowy opisanej w ustawie – Kodeks pracy.

b 2

3. Czy pracodawca może nie posiadać osobowości prawnej:

a) tak, b) nie,

c) tak, ale tylko wtedy, gdy jest wpisany do odpowiedniego rejestru.

a 3

4. Pracodawcą jest:

a) jednostka organizacyjna posiadająca osobowość prawną, a także osoba fi zyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników,

b) osoba fi zyczna lub prawna zatrudniająca pracowników, c) jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości praw-

nej, a także osoba fi zyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników.

c 3

5. Za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną lub osobą fi - zyczną niedokonującą osobiście czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje:

a) osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba,

b) osoba wyznaczona do tego celu, c) dyrektor.

a 3¹ § 1

6. Jeżeli stosunek pracy określonej kategorii pracowników regulują przepisy szczególne, przepisy Kodeksu pracy:

a) stosuje się w zakresie nieuregulowanym tymi przepisami, b) stosuje się tylko pomocniczo,

c) nie znajdują zastosowania.

a 5

(13)

2

(art.) 7. Stosunek pracy między obywatelem polskim a polskim przedstawi-

cielstwem, misją lub inną placówką za granicą podlega przepisom:

a) stosownych ustaw, zgodnie ze wskazaniami ustawy prawo mię- dzynarodowe prywatne,

b) Kodeksu pracy,

c) właściwym dla siedziby przedstawicielstwa, misji lub innej pla- cówki zagranicznej.

b 6 § 1

8. Stosunek pracy między obywatelem polskim a przedstawiciel- stwem, misją albo inną placówką państwa obcego lub instytucji międzynarodowej, działającymi na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, podlega przepisom:

a) Kodeksu pracy, jeżeli umowy, układy lub porozumienia między- narodowe nie stanowią inaczej,

b) stosownych ustaw, zgodnie ze wskazaniami ustawy – Prawo mię- dzynarodowe prywatne,

c) właściwym dla siedziby przedstawicielstwa, misji lub innej pla- cówki zagranicznej.

a 6 § 2

9. Działanie lub zaniechanie uprawnionego, które jest sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasada- mi współżycia społecznego:

a) nie jest uważane za wykonywanie prawa, lecz korzysta z ochrony, b) uważane jest za bezprawne,

c) nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.

c 8

10. Postanowienia układów zbiorowych pracy oraz regulaminów i statutów:

a) mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy Kodek- su pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych,

b) nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy Ko- deksu pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych,

c) nie powinny być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych.

b 9 § 2

11. Postanowienia porozumień zbiorowych:

a) nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy Ko- deksu pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych,

b) mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy Kodek- su pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych,

c) nie powinny być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych.

a 9 § 2

(14)

3 Kodeks pracy

3

(art.) 12. Postanowienia regulaminów i statutów:

a) nie powinny być mniej korzystne dla pracowników niż postanowienia układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych, b) nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż postanowie-

nia układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych, c) mogą być mniej korzystne dla pracowników niż postanowienia

układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych.

b 9 § 3

13. Postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów oraz statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy, narusza- jące zasadę równego traktowania w zatrudnieniu:

a) nie obowiązują,

b) są uważane za nieistniejące, c) nie mogą być wykonywane.

a 9 § 4

14. Porozumienie o zawieszeniu stosowania w całości lub w części przepisów prawa pracy, określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy, niedotyczące wszakże przepisów Kodeksu pracy oraz przepisów innych ustaw i aktów wykonawczych jest:

a) niemożliwe,

b) możliwe, o ile jest to uzasadnione trudną sytuacją pracodawcy, c) możliwe, o ile jest to uzasadnione sytuacją fi nansową pracodawcy.

c 9¹ § 1

15. Porozumienie o zawieszeniu stosowania w całości lub w części przepisów prawa pracy, określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy, niedotyczące wszakże przepisów Kodeksu pracy oraz przepisów innych ustaw i aktów wykonawczych jest zawie- rane przez:

a) pracodawcę i ogół pracowników, b) pracodawcę i związki zawodowe,

c) pracodawcę i reprezentującą pracowników organizację zwiazko- wą, a jeżeli pracodawca nie jest objęty działaniem takiej organizacji, porozumienie zawiera pracodawca i przedstawicielstwo prawników wyłonione w trybie przyjętym u tego pracodawcy.

c 9¹ § 2

16. Zawieszenie stosowania przepisów prawa pracy nie może trwać dłużej niż przez:

a) jeden rok, b) 2 lata, c) 3 lata.

c 9¹ § 3

17. Porozumienie o zawieszeniu stosowania w całości lub w części prze- pisów prawa pracy, określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy, niedotyczące wszakże przepisów Kodeksu pracy oraz przepi- sów innych ustaw i aktów wykonawczych jest przekazywane:

a) przez pracodawcę i pracowników właściwemu inspektorowi pracy, b) przez pracodawcę właściwemu inspektorowi pracy,

c) przez pracodawcę okręgowemu inspektorowi pracy.

c 9¹ § 4

(15)

4

(art.) 18. Państwo prowadzi politykę zatrudnienia zmierzającą do:

a) pełnego produktywnego zatrudnienia, b) możliwie pełnego zatrudnienia, c) możliwie całkowitego zatrudnienia.

a 10 § 3

19. W celu nawiązania stosunku pracy oraz ustalenia jej warunków oraz warunków płacy wymagane jest:

a) oświadczenie woli pracodawcy i pracownika, o ile podstawą ma być umowa o pracę,

b) oświadczenie woli pracodawcy, bez względu na podstawę prawną tego stosunku,

c) zgodne oświadczenie woli pracodawcy i pracownika, bez wzglę- du na podstawę prawną tego stosunku.

c 11

20. Pracodawca jest obowiązany szanować w szczególności:

a) wolność i inne dobra osobiste pracownika, b) godność i inne dobra osobiste pracownika,

c) nienaruszalność cielesną i inne wolności osobiste pracownika.

b 11¹

21. Kobieta i mężczyzna jako pracownicy:

a) mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich sa- mych obowiązków, z wyjątkiem uprawnień wynikających z ma- cierzyństwa i opieki nad dzieckiem,

b) mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich sa- mych obowiązków, z wyjątkiem różnic określonych w przepisach szczegółowych,

c) mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich sa- mych obowiązków.

c 11²

22. Jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia lub po- średnia, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnospraw- ność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przyna- leżność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy – jest:

a) niedopuszczalna,

b) dopuszczalna tylko w sytuacjach określonych w ustawie, c) dopuszczalna tylko za zgodą pracownika.

a 11³

23. Pracownik ma prawo do wynagrodzenia za pracę:

a) odpowiadającego jego aspiracjom, b) pozwalającego na utrzymanie rodziny, c) godziwego.

c 13

(16)

5 Kodeks pracy

5

(art.) 24. Pracodawca zaspokaja bytowe, socjalne i kulturalne potrzeby pra-

cowników:

a) stosownie do posiadanych środków fi nansowych, b) stosownie do możliwości i warunków,

c) stosownie do potrzeb.

b 16

25. Pracodawca jest obowiązany:

a) ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifi kacji zawodowych, b) umożliwić pracownikom podnoszenie kwalifi kacji zawodowych, c) nie przeszkadzać pracownikom w podnoszeniu kwalifi kacji za-

wodowych.

a 17

26. Postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których pod- stawie powstaje stosunek pracy:

a) nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy,

b) mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy,

c) nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy, chyba że pracownik wyrazi na takie postanowienia zgodę.

a 18 § 1

27. Postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których pod- stawie powstaje stosunek pracy, mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy są:

a) wadliwe,

b) zaskarżalne; pracownikowi przysługuje roszczenie o przywróce- nie zapisów korzystniejszych,

c) nieważne; zamiast nich stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy.

c 18 § 2

28. Postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których pod- stawie powstaje stosunek pracy, mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy są:

a) ważne, ale pracownikowi przysługuje roszczenie o ich zmianę, b) nieważne, ale ich stosowanie jest dopuszczalne, zapisy zgodne

z ustawą zostaną wprowadzone niezwłocznie po stwierdzeniu tego faktu,

c) nieważne; zamiast nich stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy.

c 18 § 2

(17)

6

(art.) 29. Postanowienia umów o pracę i innych aktów, na podstawie któ-

rych powstaje stosunek pracy, naruszające zasadę równego trak- towania w zatrudnieniu są:

a) nieważne. Zamiast takich postanowień stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy, a w razie braku takich przepisów – postanowienia te należy zastąpić odpowiednimi postanowieniami niemającymi charakteru dyskryminacyjnego,

b) co do zasady nieważne. Zamiast takich postanowień stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy, a w razie braku takich prze- pisów – postanowienia te należy zastąpić odpowiednimi postanowieniami zgodnymi z prawem pracy,

c) ważne, lecz pracodawca zobowiązany jest niezwłocznie po stwierdzeniu ich istnienia do zastąpienia ich odpowiednimi postanowieniami niemającymi charakteru dyskryminacyjnego.

a 18 § 3

30. Postanowienia umów o pracę i innych aktów, na podstawie któ- rych powstaje stosunek pracy, naruszające zasadę równego trak- towania w zatrudnieniu są:

a) nieważne. Zamiast takich postanowień stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy, a w razie braku takich przepisów – postanowienia te należy zastąpić odpowiednimi postanowieniami niemającymi charakteru dyskryminacyjnego,

b) ważne, ale zaskarżalne, c) ważne.

a 18 § 3

31. Pracownicy i pracodawcy, w celu reprezentacji i obrony swoich praw i interesów, mają prawo tworzyć i przystępować do:

a) organizacji,

b) stowarzyszeń i partii politycznych, c) partii politycznych.

a 18¹

32. Prawo do tworzenia organizacji w celu reprezentacji i obrony swo- ich praw i interesów mają:

a) pracownicy i pracodawcy, b) pracownicy,

c) pracownicy oraz, w zakresie określonym ustawami, pracodawcy.

a 18¹ § 1

33. Uczestnictwo w zarządzaniu zakładem pracy przez pracowników odbywa się:

a) w zakresie określonym przez pracodawcę, b) nie odbywa się,

c) w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

c 18²

34. Pracownicy uczestniczą w zarządzaniu zakładem pracy w zakresie i na zasadach określonych w:

a) odrębnych od Kodeksu pracy przepisach, b) Konstytucji RP,

c) Kodeksie pracy.

a 18²

(18)

7 Kodeks pracy

7

(art.) 35. Stworzenie warunków umożliwiających korzystanie z uprawnień

do tworzenia i przystępowania do organizacji, a także do uczestni- czenia w zarządzaniu zakładem pracy należy do obowiązków:

a) pracodawcy oraz organów administracji, b) związków zawodowych,

c) ustawodawcy.

a 18³

36. Do stworzenia warunków służących organizacji służących repre- zentacji i obronie interesów pracowników zobowiązani są:

a) pracodawcy i ich organizacje, b) pracodawcy oraz władze państwowe, c) pracodawcy oraz organy administracji.

c 18³

37. Pracownicy powinni być traktowani w zakresie nawiązania i roz- wiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifi kacji za- wodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepeł- nosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania politycz- ne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wy- miarze czasu pracy:

a) równo,

b) równo, chyba że w umowie o pracę inaczej postanowiono, c) tak samo.

a 18^3a § 1

38. Pracownicy powinni być traktowani w zakresie nawiązania i roz- wiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifi kacji za- wodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepeł- nosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania politycz- ne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wy- miarze czasu pracy:

a) równo, b) tak samo, c) identycznie.

a 18^3a § 1

(19)

8

(art.) 39. Równe traktowanie w zatrudnieniu oznacza:

a) traktowanie bez różnicy w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostę- pu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifi kacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokre- ślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy, b) traktowanie w ten sam sposób w zakresie nawiązania i rozwiązania

stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz do- stępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifi kacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokre- ślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy, c) niedyskryminowanie w jakikolwiek sposób, bezpośrednio lub

pośrednio w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifi kacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, na- rodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy.

c 18^3a § 2

40. Równe traktowanie w zatrudnieniu oznacza:

a) takie samo traktowanie, bez względu na wiek, płeć lub zajmowane stanowisko,

b) brak różnic w traktowaniu pracownika, bez względu na wiek, płeć lub zajmowane stanowisko,

c) niedyskryminowanie w jakikolwiek sposób, bezpośrednio lub pośrednio, z przyczyn określonych powyżej.

c 18^3a § 2

41. Dyskryminowanie bezpośrednie istnieje wtedy, gdy:

a) pracownik z jednej lub z kilku przyczyn określonych powyżej jest lub mógłby być traktowany w porównywalnej sytuacji mniej korzystnie niż inni pracownicy,

b) pracownik jest lub mógłby być traktowany w porównywalnej sytuacji mniej korzystnie niż inni pracownicy,

c) pracownik z przyczyn określonych powyżej jest traktowany w po- równywalnej sytuacji mniej korzystnie niż inni pracownicy.

a 18^3a § 3

(20)

9 Kodeks pracy

9

(art.) 42. Dyskryminowanie bezpośrednie istnieje wtedy, gdy:

a) pracownik lub pracodawca z jednej lub z kilku przyczyn okre- ślonych w art. 183a § 1 KP jest traktowany w porównywalnej sytuacji mniej korzystnie niż inni pracownicy lub pracodawcy, b) pracownik lub pracodawca z jednej lub z kilku przyczyn okre-

ślonych w art. 183a § 1 KP jest lub mógłby być traktowany w po- równywalnej sytuacji mniej korzystnie niż inni pracownicy lub pracodawcy,

c) pracownik z jednej lub z kilku przyczyn określonych w art. 183a

§ 1 KP jest lub mógłby być traktowany w porównywalnej sytuacji mniej korzystnie niż inni pracownicy.

c 18^3a § 3

43. Dyskryminowanie pośrednie istnieje wtedy, gdy:

a) na skutek postanowienia lub zastosowanego kryterium występują dysproporcje w zakresie warunków zatrudnienia na niekorzyść wszystkich lub znacznej liczby pracowników należących do grupy wyróżnionej ze względu na jedną lub kilka przyczyn określo- nych powyżej, jeżeli dysproporcje te nie mogą być uzasadnione innymi obiektywnymi powodami,

b) na skutek podjętego działania występują dysproporcje w zakresie warunków zatrudnienia na niekorzyść wszystkich lub znacznej liczby pracowników należących do grupy wyróżnionej ze względu na jedną lub kilka przyczyn określonych powyżej, jeżeli dysproporcje te nie mogą być uzasadnione innymi obiektywnymi powodami, c) na skutek pozornie neutralnego postanowienia, zastosowanego

kryterium lub podjętego działania występują lub mogłyby wystą- pić dysproporcje albo szczególnie niekorzystna sytuacja w zakresie nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifi kacji zawodowych wobec wszystkich lub znacznej liczby pracowników należących do grupy wyróżnionej ze względu na jedną lub kilka przyczyn określonych powyżej, chyba że posta- nowienie, kryterium lub działanie jest obiektywnie uzasadnione ze względu na zgodny z prawem cel, który ma być osiągnięty, a środki służące osiągnięciu tego celu są właściwe i konieczne.

c 18^3a § 4