Wodorotlenki – nazewnictwo i otrzymywanie
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń zna:• pojęcie wodorotlenków,
• właściwości wodorotlenków,
• sposoby otrzymywania wodorotlenków
• nazewnictwo związane z wodorotlenkami.
b) Umiejętności Uczeń:
• odróżnia wodorotlenki od innych związków,
• nazywa wodorotlenki zgodnie z nomenklaturą chemiczną.
2. Metoda i forma pracy
Pogadanka, praca zbiorowa, praca indywidualna
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza 1. Sprawdzenie listy obecności.
2. Przypomnienie zagadnień omawianych na poprzedniej lekcji – pogadanka na temat tlenków.
3. Nawiązanie do tematu lekcji: Pogadanka na temat związków zwanych wodorotlenkami.
b) Faza realizacyjna
1. Wprowadzenie pojęcia wodorotlenku – podanie przez uczniów definicji i wzoru ogólnego wodorotlenków.
Wodorotlenki są to związki metalu i grupy wodorotlenowej. Schematyczny wzór wodorotlenków jest następujący: M(OH)n.
2. Podanie sposobów otrzymywania wodorotlenków. Zapisanie przez uczniów w zeszytach metod otrzymywania wodorotlenków.
a) bezpośrednia reakcja metalu z wodą (tylko metale pierwszej grupy) 2 Na + 2 H2O = 2 NaOH + H2
b) reakcja tlenku metalu z wodą (tylko metali pierwszej i drugiej grupy) MgO + H2O = Mg(OH)2
c) reakcja soli metalu z wodorotlenkiem metalu pierwszej grupy ZnSO4 +2 KOH = Zn(OH)2 + K2SO4
3. Podanie właściwości wodorotlenków - zapisanie przez uczniów w zeszytach właściwości wodorotlenków na podstawie własnych obserwacji i spostrzeżeń oraz lektury podręcznika.
Właściwości wodorotlenków:
a) są to substancje stałe przeważnie białej barwy, b) mają odczyn zasadowy,
c) wodorotlenki metali 1 i 2 grupy są rozpuszczalne w wodzie, d) reagują z kwasami dając sole,
e) wodorotlenki metali 1 grupy są nazywane alkaliami, a ich roztwory ługami, f) wodne roztwory wodorotlenków nazywane są zasadami.
4. Podanie nomenklatury wodorotlenków. Zapisanie przez uczniów nomenklatury wodorotlenków.
Nazewnictwo wodorotlenków:
a) wodorotlenki metali występujących tylko na jednym stopniu utlenienia mają dodane przed nazwą dopełniaczową pierwiastka słowo wodorotlenek, np.:
NaOH – wodorotlenek sodu, Mg(OH)2 – wodorotlenek magnezu.
b) wodorotlenki metali występujących na kilku stopniach utlenienia mają po nazwie dopełniaczowej pierwiastka dodaną w nawiasie cyfrę rzymską, oznaczającą stopień utlenienia tego metalu w danym wodorotlenku, np.:
Fe(OH)2- wodorotlenek żelaza (II), Fe(OH)3 – wodorotlenek żelaza (III).
c) Faza podsumowująca
Powtórzenie wiadomości zdobytych na lekcji
5. Bibliografia
Z. Kluz, M. M. Pomniczek, Chemia. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego, Warszawa 2005.
6. Załączniki
brak
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak
