Magazyn Lekarza Okulisty 9 (1) 2015
15 lek. Katarzyna Jadczyk1
lek. Wojciech Maruszczyk2,3 lek. Martyna Nowak2
prof. dr hab. n. med. Ewa Mrukwa-Kominek2,3
1Studenckie Koło Naukowe Klinika Okulistyki Katedry Okulistyki Wydział Lekarski Śląskiego UM w Katowicach kierownik: prof. dr hab. n. med. Ewa Mrukwa-Kominek
2Oddział Okulistyki Dorosłych Uniwersyteckie Centrum Okulistyki i Onkologii
SPSK Śląskiego UM w Katowicach kierownik: prof. dr hab. n. med. Ewa Mrukwa-Kominek
3Katedra Okulistyki, Klinika Okulistyki Katedry Okulistyki Wydział Lekarski Śląskiego UM w Katowicach kierownik: prof. dr hab. n. med. Ewa Mrukwa-Kominek
Toksoplazmoza narządu wzroku – epidemiologia, ryzyko zakażenia i objawy kliniczne
ocular Toxoplasmosis – epidemiology, risk of infecTion and clinical manifesTaTion
Słowa kluczowe
Toksoplazmoza oczna, Toxoplasma gondii, zapalenie błony naczyniowej, toksoplazmoza wrodzona, tokso- plazmoza nabyta, pasożyty.
Streszczenie
Toksoplazmoza oczna pozostaje najczęstszą ma- nifestacją infekcji pasożytem Toxoplasma gondii, bę- dąc zarazem główną przyczyną infekcyjnego zapale- nia siatkówki i naczyniówki, zarówno w populacji osób dorosłych, jak i dzieci. Wynika to ze stosunko- wo prostej drogi szerzenia infekcji oraz szerokiego rozpowszechnienia pasożyta.
Pierwotniak T. gondii występuje w 3 formach roz- wojowych: oocyst, tachyzoitów oraz latentnej postaci cyst tkankowych, które zawierają w sobie bradyzoity.
Dominującą formą transmisji jest zakażenie na- byte poprzez spożycie oocyst lub cyst tkankowych T. gondii, głównie na skutek zaniedbań higienicz- nych i kulinarnych. Mniejsze znaczenie epidemiologi- czne przypisuje się postaci wrodzonej, zakażeniom krwiopochodnym oraz nabytym na drodze transplanta- cji narządowej. Faktem jest, iż T. gondii wykazuje predylekcję do komórek nabłonka siatkówki. Z ko- lei postać wrodzona toksoplazmozy może wiązać się z potencjalnie śmiertelnymi konsekwencjami.
W zależności od uwarunkowań geograficznych wykazano różnice w częstości występowania i w ro-
Key words
Ocular toxoplasmosis, Toxoplasma gondii, uveitis, con- genital toxoplasmosis, acquired toxoplasmosis, parasi- tes.
Summary
Ocular toxoplasmosis is the most common ma- nifestation of parasitic infection caused by Toxo- plasma gondii, and it is a major cause of infectious chorioretinitis, both in adults and children. It is due to relatively simple ways of infection spreading and a wide dissemination of the parasite.
T. gondii occurs in three developmental forms of oocysts, tachyzoites and latent form of tissue cysts containing bradyzoites.
The acquired infection spreads predominantly by eating oocytes or tissue cysts of T. gondii, mainly due to poor personal and cooking hygiene. Lesser epidemiological importance is attributed to congeni- tal or acquired blood-borne infections and infections acquired during solid organ transplantation. Indeed, T. gondii shows predilection for retinal epithelial cells. On the other hand, congenital toxoplasmosis may be associated with potentially lethal consequen- ces.
Depending on geographical location, differences in both prevalence and genotype of the parasite have been demonstrated, and different clinical manifesta-
Toksoplazmoza narządu wzroku – epidemiologia... – praca poglądowa
Magazyn Lekarza Okulisty 9 (1) 2015
16
dzaju genotypu pasożyta. Dowiedziono odmienność manifestacji klinicznych w zależności od rodzaju szczepu infekcyjnego.
Największe rozpowszechnienie odnotowano w Ameryce Łacińskiej i Afryce Środkowej, natomiast manifestacje okulistyczne o najcięższym przebiegu stwierdzono w Ameryce Południowej. Pomimo iż Pol- ska nie znajduje się w grupie krajów wysokiego ry- zyka, T. gondii jako czynnik etiologiczny zakażenia tylnego odcinka gałki ocznej pozostaje częstym scho- rzeniem w codziennej praktyce lekarskiej.
Artykuł ten podsumowuje najnowsze doniesienia na temat infekcji T. gondii w aspekcie schorzeń okuli- stycznych, poruszając zagadnienia epidemiologiczne, patogenezę schorzenia oraz czynniki wpływające na rozpowszechnienie pasożyta.
Toksoplazmoza narządu wzroku – epidemiologia... – praca poglądowa
tions were associated with different infectious strains.
The highest prevalence was recorded in Latin America and Central Africa, while ocular manifesta-
tions with the most severe clinical course were ob- served in South America. Although Poland does not belong to the high-risk countries, T. gondii infec- tion as a causal factor for the posterior segment inflammation remains a common condition in daily medical practice.
This article summarizes recent reports on ocu- lar aspects of T. gondii infection addressing its epi- demiology, pathogenesis and factors affecting the spread of the parasite.
