Edytory metadanych – porównanie wybranych aplikacji „Open Source"

EDYTORY METADANYCH – PORÓWNANIE

WYBRANYCH APLIKACJI „OPEN SOURCE”

METADATA EDITORS – A COMPARISON

OF SELECTED OPEN SOURCE APPLICATIONS

Maciej Rossa1_{, Leszek Litwin}2

1 _{Pañstwowy Instytut Geologiczny}

2 _{Instytut Systemów Przestrzennych i Katastralnych S.A.}

S³owa kluczowe: metadane, edytor metadanych, standard otwarty, INSPIRE Keywords: metadata, metadata editor, open standard, INSPIRE

Wstêp

Metadane, czyli dane o danych, s¹ kluczowym, podstawowym i niezbêdnym elementem funkcjonowania infrastruktur danych przestrzennych. Przede wszystkim u³atwiaj¹ one za-rz¹dzanie zgromadzonymi zasobami i korzystanie z nich oraz umo¿liwiaj¹ wyszukiwanie konkretnych i interesuj¹cych nas danych i us³ug (GaŸdzicki, 2003; Iwaniak, 2005). Ponadto opracowanie oraz stosowanie metadanych jest obowi¹zkowe w krajach Unii Europejskiej. Obowi¹zek ten na³o¿y³a dyrektywa INSPIRE z dniem 15.05.2007 r. Okreœla ona m.in. termi-ny, do których nale¿y przygotowaæ odpowiednie metadane: do 15.05.2009 r. dla zasobów wymienionych w za³¹cznikach I i II dyrektywy oraz do 15.05.2013 r. dla zasobów z za³¹cz-nika III. Poniewa¿ dyrektywa INSPIRE jest dokumentem o charakterze ogólnym, dlatego do praktycznego jej stosowania (w tym tworzenia metadanych) niezbêdne s¹ szczegó³owe wy-tyczne.

Wytyczne takie na poziomie europejskim to Zasady Wdra¿ania (IR – Implementing Ru-les). Dla metadanych zosta³y one przygotowane przez Grupê Robocz¹ ds. metadanych (DT – Drafting Team) i przyjête przez Komisjê Europejsk¹ w dniu 14.05.2008 r. Ostateczn¹ form¹ tych wytycznych jest Rozporz¹dzenie Komisji Wspólnot Europejskich nr 1205/2008 z dnia 03.12.2008 r., ustanawiaj¹ce wymagania w zakresie tworzenia i przechowywania meta-danych dla zbiorów meta-danych przestrzennych, serii zbiorów meta-danych przestrzennych i us³ug danych przestrzennych dotycz¹cych tematów wymienionych w za³¹cznikach I, II i III do dyrektywy. Jest to dokument bezpoœrednio wi¹¿¹cy i obowi¹zuj¹cy wszystkie kraje cz³on-kowskie. Wchodzi ono w ¿ycie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzêdowym UE.

Równolegle z przyjêciem wytycznych INSPIRE dla metadanych, na stronie internetowej G³ównego Urzêdu Geodezji i Kartografii (GUGiK) (http://www.gugik.gov.pl) zosta³

opubli-kowany (w dniu 07.05.2008 r.) pod linkiem „Polski krajowy profil metadanych w zakresie geoinformacji” pakiet dokumentów obejmuj¹cy: opis krajowego profilu metadanych, opis architektury systemu metadanych oraz odpowiednie wytyczne techniczne. Nale¿y zazna-czyæ, ¿e dokumenty te s¹ w wiêkszoœci zgodne z wytycznymi INSPIRE, ale obecnie maj¹ tylko status standardu otwartego. Definicja standardu otwartego dostêpna jest w Wikipedii http://pl.wikipedia.org/wiki/Otwarty_standard. Wynika z niej, ¿e dokumenty te nie stanowi¹ formalnych wytycznych krajowych, a ich stosowanie jest dobrowolne.

Podstaw¹ opracowania wytycznych europejskich i krajowych, s¹ œwiatowe standardy geoinformacyjne, przede wszystkim normy: ISO 19115:2003/Cor1:2006 Metadata oraz ISO/ TS 19139:2007 Metadata – XML schema implementation. Norma ISO 19115 jest tak¿e obowi¹zuj¹c¹ norm¹ europejsk¹ CEN i polsk¹ PN.

Wymienione powy¿ej wytyczne i normy pozwalaj¹ w pe³ni na rozpoczêcie procesu two-rzenia metadanych dla INSPIRE w naszym kraju. Aby proces ten przebiega³ sprawnie, a jego postêp by³ znacz¹cy, nale¿y do edycji metadanych u¿ywaæ odpowiednich narzêdzi informa-tycznych, przede wszystkim edytorów metadanych.

G³ównym celem niniejszej pracy by³a analiza porównawcza wybranych edytorów meta-danych pod wzglêdem mo¿liwoœci ich zastosowania w procesie edycji metameta-danych dla pol-skiej infrastruktury danych przestrzennych zgodnie z wytycznymi krajowymi i INSPIRE. Poniewa¿ Komisja Europejska zaleca stosowanie i rozwijanie oprogramowania typu Open Source (o otwartym kodzie i przewa¿nie darmowe), w pracy przedstawiono i porównano cztery edytory metadanych nale¿¹ce do tej grupy: CatMDEdit, I.M.E., MEDARD i MEE.

Prezentowane w pracy wyniki s¹ efektem dzia³añ podejmowanych przez Pañstwowy Instytut Geologiczny (PIG) na rzecz wdra¿ania INSPIRE przez pañstwowe s³u¿by geolo-giczn¹ i hydrogeologeolo-giczn¹, w tym wspó³pracy w ramach Sieci Naukowej „Systemy Geoin-formacyjne” z 12 g³ównymi jednostkami badawczo-rozwojowymi w kraju oraz Instytutem Systemów Przestrzennych i Katastralnych S.A. z Gliwic (ISPiK). Wspó³praca ta obejmuje g³ównie analizy mo¿liwoœci implementacji ró¿nych profili metadanych (w tym geologiczne-go PIG oraz dedykowanegeologiczne-go dla Sieci), edycji metadanych wed³ug profili spo³ecznoœciowych (geologiczny, hydrogeologiczny, hydrologiczny itp.) oraz budowy i rozwoju polskiego stan-dardowego edytora metadanych MEDARD.

Wymagania stawiane edytorom metadanych

W celu przeprowadzenia analizy porównawczej wybranych edytorów metadanych, w pierwszej kolejnoœci zdefiniowano pojêcie edytor metadanych, jako narzêdzie informatyczne pozwalaj¹ce twórcy metadanych na przygotowanie zbioru metadanych w okreœlonym, przy-jêtym standardzie. Nastêpnie przeanalizowano przytoczone powy¿ej dokumenty z punktu widzenia postawionego zadania. Na tej podstawie sporz¹dzono poni¿sze zestawienie wyma-gañ stawianych edytorom metadanych, wed³ug których powinny one:

m zapewniaæ pe³n¹ obs³ugê jêzyka polskiego;

m obs³ugiwaæ metadane zgodnie z profilami: ISO 19115, INSPIRE i polskim

(krajo-wym), ewentualnie bran¿owym (np. profil metadanych geologicznych PIG);

m umo¿liwiaæ tworzenie i aktualizacjê metadanych w okreœlonej hierarchii z

m automatycznie generowaæ identyfikatory plików metadanych, zgodnie z UUID

(Uni-versal Unique Identifier, specyfikowany przez IETF http://www.ietf.org oraz RFC 4122);

m umo¿liwiaæ dostosowanie funkcjonalnoœci oprogramowania do wymagañ zawartych

w wytycznych technicznych danego profilu;

m zapewniaæ mo¿liwoœæ pobierania s³owników s³ów kluczowych i kategorii

tematycz-nych z odpowiednich baz datematycz-nych (off-line i on-line);

m umo¿liwiaæ budowê wersji wielojêzykowych metadanych przy wykorzystaniu

kodo-wania z ISO 639-2;

m zapewniaæ mo¿liwoœæ wprowadzanie informacji dla zbiorów oraz serii danych;

m generowaæ pliki metadanych w formacie XML zgodnie ze schematem

implementacyj-nym (XML Schema) okreœloimplementacyj-nym w standardzie ISO/TS 19139:2007;

m zapisywaæ elementy metadanych opisuj¹ce zasiêgi czasowe zgodnie ze standardem

GML, opisanym w dokumencie ISO/TS 19139:2007. Konwersja do tego standardu powinna odbywaæ siê automatycznie przy wykorzystaniu mechanizmów edytora metadanych;

m u³atwiaæ definiowanie zasiêgów przestrzennych zasobu, przy czym mog¹ on byæ

zde-finiowane na kilka sposobów, jako:

– prostok¹t ograniczaj¹cy zapisany w postaci jego boków (skrajnych), – opis w postaci swobodnego tekstu,

– poligon zapisany w formie wspó³rzêdnych (x, y) wieloboku ograniczaj¹cego opisy-wany zasób – zapisany zgodnie ze standardem GML opisanym w dokumencie ISO/TS 19139:2007. Konwersja do tego standardu, powinna odbywaæ siê automa-tycznie przy wykorzystaniu mechanizmów edytora metadanych,

– identyfikator geograficzny w formie odniesienia (identyfikatora) do obiektów/obiektu geograficznych posiadaj¹cych lokalizacjê przestrzenn¹ i opublikowanych w udo-kumentowanej i ogólnie dostêpnej us³udze gazetteer’a lub katalogu obiektów prze-strzennych.

m umo¿liwiaæ automatyczne generowanie odniesienia do sekcji informacji o identyfikacji

odpowiedniego pliku metadanych, który opisuje zasób danych sprzê¿ony z us³ug¹. W tym miejscu nale¿y dodaæ, ¿e edytory metadanych s³u¿¹ce dla opisu metadanych zaso-bów nale¿¹cych do szeroko rozumianych Nauk o Ziemi (np. geologia, górnictwo, archeolo-gia, gleboznawstwo, geotechnika itp.) powinny równie¿ umo¿liwiaæ edycjê wybranych ele-mentów metadanych zgodnie ze standardem jêzyka GeoSciML (Markup Language for the Geosciences), który jest aplikacj¹ jêzyka GML. Przyk³adem mo¿e byæ tu, wymagany w metadanych INSPIRE, opis wieku geologicznego zgodnie z tabel¹ stratygraficzn¹, jako prze-strzeni czasu, której dotycz¹ opisywane zasoby. GeoSciML jest obecnie standardem OGC (Open Geospatial Consortium), ale z du¿ym prawdopodobieñstwem mo¿na dziœ stwierdziæ, ¿e stanie siê on obowi¹zuj¹cym standardem INSPIRE w zakresie geologii i hydrogeologii, zagro¿eñ naturalnych, zasobów mineralnych i energetycznych oraz gleb.

Opis analizowanych edytorów metadanych

Analizie porównawczej poddano cztery edytory metadanych z grupy oprogramowania OpenSource. Edytory CadMDEdit i I.M.E. to wyniki projektów europejskich, natomiast edytory MEDARD i MEE to oprogramowanie opracowane w Polsce. W celu ogólnej prezen-tacji i opisu analizowanych edytorów sporz¹dzono zestawienie ich g³ównych cech i parame-trów, które przedstawiono w formie tabelarycznej (tab. 1).

Wyniki analizy porównawczej edytorów metadanych

Na wstêpie nale¿y podkresliæ, ¿e wszystkie cztery omawiane edytory metadanych odpo-wiadaj¹ przyjêtej definicji. Natomiast nie wszystkie spe³niaj¹ wymagania stawiane edytorom metadanych, które przedstawiono powy¿ej.

Jednoczesn¹ obs³ugê profili: ISO, INSPIRE oraz krajowego zapewnia tylko jeden edytor – MEDARD. Ponadto, tylko MEDARD zapewnia mo¿liwoœæ tworzenia i aktualizacji metada-nych w okreœlonej hierarchii z mo¿liwoœci¹ dziedziczenia elementów metadametada-nych. W edyto-rach CatMDEdit oraz MEE mo¿na budowaæ hierarchie, ale bez obs³ugi dziedziczenia. Oprócz edytora I.M.E., pozosta³e edytory automatycznie generuj¹ identyfikatory zgodnie z UUID. Tylko najbardziej rozbudowane i zaawansowane edytory, takie jak CatMDEdit i MEDARD, zapewniaj¹ mo¿liwoœæ pobierania s³owników s³ów kluczowych i kategorii tematycznych z odpowiednich baz danych. Edytor MEE te¿ posiada mo¿liwoœæ pod³¹czenia s³owników, ale s¹ to wewnêtrzne s³owniki aplikacji zapisane w jêzyku XML (s¹ one edytowalne). Za po-moc¹ wszystkich omawianych edytorów mo¿na tworzyæ metadane w ró¿nych jêzykach, ale tylko MEDARD posiada narzêdzia do budowy wielojêzykowych metadanych przy wykorzy-staniu kodowania z ISO 639-2. Wszystkie prezentowane edytory zapewniaj¹ mo¿liwoœæ wprowadzania informacji zarówno dla zbiorów danych, serii danych oraz serwisów. Rów-nie¿ ka¿dy z nich mo¿e generowaæ pliki metadanych w formacie XML zgodnie ze schema-tem implementacyjnym (XML Schema) okreœlonym w standardzie ISO/TS 19139:2007, jed-nak nale¿y zwróciæ szczególn¹ uwagê wed³ug której z wersji pliku XSD nastêpuje walidacja. Serwis MEDARD’a oficjalnie zapewnia najnowsz¹ obowi¹zuj¹c¹ wersjê tego pliku, MEE ma mo¿liwoœæ podania lokalizacji odpowiedniej wersji tego pliku. Pozosta³e dwa edytory korzy-staj¹ z plików XSD, które s¹ „na sztywno” zapisane w kodzie programu – ich aktualizacja wymaga ingerencji w kod oprogramowania. Tylko edytor MEDARD zapewnia zapis elemen-tów metadanych opisuj¹ce zasiêgi czasowe zgodnie ze standardem GML, opisanym w doku-mencie ISO/TS 19139:2007. Ponadto umo¿liwia opis tych elementów w aplikacji jêzyka GML – GeoSciML. Oprócz edytora I.M.E., pozosta³e edytory u³atwiaj¹ definiowanie zasiê-gów przestrzennych zasobu, w formie: prostok¹ta ograniczaj¹cego, opisu tekstowego, poli-gonu zapisanego w formie wspó³rzêdnych (x, y), czy identyfikatora geograficznego z us³ugi gazetteer’a. Najbardziej zaawansowanym w tym wzglêdzie jest CatNDEdit, który oferuje nawet mo¿liwoœæ podgl¹du zasiêgu zasobu na warstwach przestrzennych (mapach). Ka¿dy z edytorów posiada mniej lub bardziej obszern¹ i szczegó³ow¹ instrukcjê u¿ytkownika oraz pomoc, jednak najbardziej przyjaznym wydaje siê byæ MEDARD, który posiada, zarówno odpowiedni¹ dokumentacjê, pomoc kontekstow¹ w aplikacji, jak wideoprezentacje czy FAQ. Dla pe³niejszego i bardziej przejrzystego zaprezentowania wyników przeprowadzonej analizy porównawczej zestawiono je w formie tabelarycznej (tab. 2).

Tabela 1.

Zestawienie g³ównych cech i parametrów czterech edytorów

/a hc e C rt e mar ap tid E D Mt a C. E. M.ID R A DE ME E M a wot enr etni an ort S utk ejo rp /te n.e grof ecr uos. tid ed mta c//: ptth. w w w//: ptt h. aira nac r.d ap erc/ ata dat e m/s e mth. xe dni /u e.e cru osn ep o-dra de m//: ptt h. egr ofe cru os//: sptt ha ta dat e m/st cej orp/ ten /r oti de ajsr e w anl aut k A) 80 02. 40. 80( 1.0. 4) 70 02. 80( 1.4s wo dni W S M – xu ni L –) 60 02. 90( 0.4 )8 00 2.1 1( 1.1. 1C R –) 80 02. 20( 1 CR 40. 1 )et adi dn a C es ael eR( ijc ne cil py T1 .2 U N Ge cru oS ne p O3 v LP G A U N GU N GL ycr ó wTa zo gar aZ fo ytis re vin U .L. S ba L muit ap So e G ec aps ore Ar of etut its nIl an oit a N( AT NI )y gol on hc eT wó met sy St utyt snI ( Ki PSI hc ynl art sat a Ki hc yn nez rts ezr P )ci wil G z. A. S Ki G U G ein ei wó maz an kyz cñ ap o K zs otr aB ynj yc are po met sy Sa vaJ an yzs a m anl aut ri ws wo dni W S M xuniL av aJ an yzs a m anl aut ri w) tib 23( s wo dni W S M xuniL ik yzê j en a wig u³s b O, iks ña pzsi h,i kse zc ,ik slei gn a iksl ag utr op ,ik slo p,i ksu cn arf iksl op ,ik sñ apz sih ,ik slei gn ai ksl op ,ik slei gn ai ksl op ,ik slei gn a ein az d¹z ra Z i my na dat e m sjef ret ni zez rp op muir oty zo per og enl ak ol z kar ba kin wo kty ¿u sjef ret ni zez rp op -yz op er z W W W zez rp op bul -e woi cei s bul og enl ak ol muir ot ;h cy na d yza b z zar o og yc ar p æœ o wil¿ o m je wo ksi wo nat sol ei w kar b yza b en a wig u³s b O hc yn ad wó kil p muir oty zo per enl ak olk ar bS MB DR enl o wo di jc a mr ofni kar b æœ on do gZ i ma dra dn ats oe g z 60 02: 1r o C/3 00 2:5 11 91 OSI 70 02: 93 19 1 OSI 60 02: 1ro C/3 00 2:5 119 1 OSI 70 02: 93 19 1 OSI 60 02: 1r o C/3 00 2:5 11 91 OSI 40 02: 63 19 1 OSI 70 02: 93 19 1 OSI 3i 2 L Mic So e G C G O 30 19 1 OSI 60 02: 1r o C/3 00 2:5 11 91 OSI 70 02: 93 19 1 OSI elif or p en a wig u³s b O5 11 91 OSI ERI PS NI er o C nil bu D a wyt ker y D a wo ma R( ESI W )a nd o W MEN ed lo ña ps E oel cú N( )sot_ad ate M 51 19 1 OSI )y noz cin arg oi ma csj ei m( 51 19 1 OSI ERIPSNI ) Ki G U G y woj ar k(i ksl op )y nzci gol oe g( GI P ) Ki G U G y woj ar k(i ksl op ain ezr o wt æœ o wil¿ o M ilif orp hcy nsa³ w hc yn ad ate m iz dêz ra n kar b ela ,ej eint si un e m w katk atk ar b

Maciej Rossa, Leszek Litwin / a h c e C r t e m a r a p CatMDEdti .IM.E MEDARD MEE ei n e z ci z d ei z D brak brak zaweira brak ai n e z r o w t æ œ o w il ¿ o M w ó n o l b a z s ) w ó c r o z w ( k a r b tak tak brak ai z d ê z r a N ij c a d il a w o d zaweira zaweira zaweira zaweira h c y n a d a t e m d ¹l g d o P HTML XML,HTML(bezpoœrednio– w ó k il p ei n a w o r e n e g e n z c y t a m o t u a b u l u k il p ei n e z r o w t – o i n d e r œ o p ) T L S X ij c a m r o f s n a rt ) y tr o p a r( F D P F D P , L M T H , L M X brak tr o p s k e /t r o p m I XML I(SO19139,CSDGM-US ) R E G I D S , C D G F ) e r o C n il b u D ( F D R i ) 9 3 1 9 1 O S I( L M X XML I(SO19139) XML I(SO19139) e n z c y t a m o t u A a w o r e n e g nei h c y n a d at e m ,f fi T o e G , C C I F , W C E , N G D , el if e p a h S W G P / G N P , W G J/ G P J , W F G / F I G brak brak brak e w o k t a d o D ai z d ê z r a n ê j c y d e e c a j ai w t a³ u h c y n a d a t e m , w ó t k a t n o k m u ir o t y z o p e R – h c y n a d ei n a ts y z r o k y w e n t o r k o l ei w . h c y w o s e r d a el e t w ó t n e m el e ei n ei n ³ e p y w ,s u r u a s e h T – . w ó k i n w o ³s h c y n o z c a³ d o p z h c y n a d a t e m i m y n ¿ ó r y z d êi m o p a js r e w n o K – . h c y n d ê z r³ ó p s w i m a m e ts y s il o rt n o k ,i j c y d e o d ai z d ê z r a N – a n d ¹l g d o p y w il ¿ o m ( ij c a zi l a u zi w i s e r k a z h c y c ¹ j u si p o w ó t n e m el e ) ei p a m i c a ts o p w w ó b o s a z y n n e z rt s e z r p . w ó n o g il o p r u t ai n i m i h c y n a d a j c a zi l a u zi W – , W C E , el if e p a h S : h c a t a m r o f h c y n ¿ ó r w , F D P , P M B , G P J , F I G ,f fi T o e G . L M T H w ó t n e m el e ñ a z ¹i w o p ei n a z a k s W : w ó d r a d n a ts h c y n n i o d h c y n a d a t e m , 3 0 1 9 1 O S I , 7 0 1 0 1 O S I , 8 0 1 9 1 O S I , 9 0 1 9 1 O S I ) L M G ( 6 3 1 9 1 O S I e n t o r k o l ei w , w ó t k a t n o k m u ir o t y z o p e R – h c y w o s e r d a el e t h c y n a d ei n a ts y z r o k y w .) V S C u t a m r o f tr o p m i( w ó t n e m el e ei n ei n ³ e p y w ,s u r u a s e h T – . w ó k i n w o ³s h c y n o z c a³ d o p z h c y n a d a t e m -o n ³ e p ai n a w i k u z s y w o d ai z d ê z r a N – . o g e w o ts k e t ,) a g u ³s b o , a j c y d e ( a w o ts k e t o k c o m o P – -n e z e r p o e d i v , e j c a t n e z e r p , e j c k u rt s n i . Q A F z a r o e j c a t -a u zi w i il o rt n o k ,i j c y d e o d ai z d ê z r a N – w ó t n e m el e ) d ¹l g d o p y w il ¿ o m ( ij c a zi l y n n e z rt s e z r p s e r k a z h c y c ¹ j u si p o . w ó n o g il o p i c a ts o p w w ó b o s a z w ó t n e m el e ij c y d e o d ai z d ê z r a N – y n n e z rt s e z r p s e r k a z h c y c a j u si p o . w ó n o g il o p i c a ts o p w w ó b o s a z w ó t n e m el e ij c y d e o d ai z d ê z r a N – ij c a t n e z e r p p y t h c y c a j u si p o .j e n n e z rt s e z r p

Podsumowanie

Jak wynika z przeprowadzonej analizy porównawczej omawianych edytorów, tylko edy-tor MEDARD spe³nia wszystkie postawione wymagania. Ponadto, jako jedyny obs³uguje dziedziczenie oraz implementuje jêzyki GML i GeoSciML. Posiada tak¿e bardzo rozbudo-wan¹ stronê wsparcia dla u¿ytkownika (instrukcje, prezentacje, video prezentacje, FAQ). Jest to równie¿ jedyny edytor metadanych w tej gupie, którego projekt jest nadal czynnie kontynuowany, wspierany i rozwijany. W tym miejscu nale¿y podkreœliæ, ¿e cechy i parame-try edytora MEDARD zosta³y dostrze¿one przez Pañstwowy Instytut Geologiczny (gdzie jest wykorzystywany do edycji metadanych przez pañstwow¹ s³u¿bê geologiczn¹ i hydroge-ologiczn¹) oraz partnerów Sieci Naukowej „Systemy Geoinformacyjne”. Ponadto, wyko-rzystaniem edytora MEDARD zainteresowane s¹ równie¿ jednostki zwi¹zane z Minister-stwem Œrodowiska, takie jak G³ówny Inspektorat Ochrony Œrodowiska, Natura 2000, In-stytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej czy Krajowy Zarz¹d Gospodarki Wodnej. Edytor MEDARD by³ równie¿ prezentowany na forum projektu UE OneGeologyEurope jako pierw-szy na œwiecie edytor metadanych implementuj¹cy jêzyk GeoSciML, gdzie zosta³ przyjêty z du¿ym zainteresowaniem.

Oprócz MEDARD’a, edytorem implementuj¹cym profil krajowy jest MEE – jednak¿e edytor ten nie realizuje dziedziczenia, co jest wymagane w wytycznych. Ponadto, projekt

Tabela 2 a i n a g a m y W CatMDEdti .IM.E. MEDARD MEE o g ei k sl o p a k y z ê j a g u ³ s b o a n ³ e P + + + + o g e w o j a r k , E R I P S N I , O S I il if o r p a g u ³ s b O – – + – h c y n a d a t e m ii h c r a r ei h a g u ³ s b O m ei n e z ci z d ei z d z – – + – ei n a w o r e n e g e n z c y t a m o t u A D I U U g w h c y n a d a t e m w ó r o t a k if y t n e d i + – + + h c y w o z c u l k w ó ³ s w ó k i n w o ³ s ei n a r ei b o P h c y n z c y t a m e t ii r o g e t a k i + – + n+êrtt(zynlkeo³sowwenwik-)i ij s r e w h c y w o k y z ê j o l ei w ei n e z r o w T h c y n a d a t e m – – + – w ó r o i b z i ii r e s al d h c y n a d a t e m a g u ³ s b O + + + + ei n d o g z L M X w ó k il p ei n a w o r e n e G 7 0 0 2 : 9 3 1 9 1 S T / O S I z + + (aktualn+eXSD) (aktualn+eXSD) L M G z ei n d o g z u s a z c si p O – – + – h c y n n e z rt s e z r p w ó g êi s a z ei n a w o i n if e D : o k a j uMa³two¿eiilwñeedayelcybjrnaykch y c a j a z ci n a r g o t ¹ k o t s o r p – + + + + t s k e t – + + + + ) L M G ( n o g il o p – + + + + r o t a k if y t n e d i – + + + + L M i c S o e G a j c a t n e m el p m I – – + –

edytora MEE jest obecnie zamkniêty i nie jest czynnie wspierany, a mo¿liwoœci jego kontynu-acji s¹ dziœ niewiadom¹.

Edytor CatMDEdit jest produktem bardzo zaawansowanym i dojrza³ym, ale nie imple-mentuje polskiego profilu krajowego. Dodanie tego profilu jest mo¿liwe, ale wymaga inge-rencji w kod oprogramowania i nie jest mo¿liwe do przeprowadzenia przez zwyk³ego u¿yt-kownika CatMDEdit. Nale¿y jednak zaznaczyæ, ¿e edytor ten posiada zaimplementowanych wiele ró¿ne profili metadanych zwi¹zanych z innymi przepisami UE. Ponadto ma najbardziej rozbudowan¹ funkcjonalnoœæ i zaawansowany interfejs u¿ytkownika, u³atwiaj¹cy definio-wanie zasiêgów przestrzennych zasobu.

Najmniej zaawansowanym edytorem i jednoczeœnie spe³niaj¹cym najmniej wymogów jest edytor I.M.E. Zas³uguje on jednak na uwagê gdy¿ bardzo u³atwia poznanie, zrozumienie i pracê ze standardami ISO19115 i ISO19139.

Literatura

GaŸdzicki J., 2003: Kompendium infrastruktur danych przestrzennych, cz. II, Metadane. Magazyn Geoin-formacyjny Geodeta 3.

Iwaniak A., 2005: Infrastruktura danych przestrzennych (SDI) inaczej, cz. I. Magazyn Geoinformacyjny Geodeta 11.

Implementing Rulet for Metadata. http://inspire.jrc.it ISO 19115:2003/Cor1:2006 Metadata

ISO/TS 19139:2007 Metadata – XML schema implementation ISO 19139:2007 Metadata – XML schema implementation

Polski krajowy profil metadanych w zakresie geoinformacji. http://www.gugik.gov.pl Strona internetowa projektu CatMDEdit http://catmdedit.sourceforge.net/

Strona internetowa projektu I.M.E. http://www.crepad.rcanaria.es/metadata/index.htm Strona internetowa projektu MEDARD http://medard-opensource.eu/

Strona internetowa projektu MEE http://sourceforge.net/projects/metadataeditor/ Abstract

In the introduction we discuss the need and obligations concerning elaboration and use of metadata resulting form the INSPIRE Directive and secondary provisions. We presented also ISO standards and Polish guidelines and standards, which allow beginning the process of creating metadata in Poland. For its efficient course, appropriate metadata editors are necessary.

We present in the paper: 1) requirements posed for metadata editors; 2) description of analyzed 4 selected editors of the Open Source type 4 presented in Table 1 (elaborated within the framework of European programmers – CatMDEdit and I.M.E. and elaborated in Poland – MEDARD and MEE); 3) results of comparative analysis presented in Table 2.

The metadata editors were analyzed with respect to the possibility of using them in the process of metadata editing for Polish spatial information infrastructure in accordance with national and INSPI-RE guidelines. The editors result from actions undertaken by the Polish Geological Institute (PIG) for implementation of INSPIRE by state geological and hydrogeological services, including cooperation within the framework of Scientific Network „Geoinformation Systems” with a number of research and development institutes in the country. This cooperation comprises mostly the analyses of the possibili-ties to implement various metadata profiles (including geological one), metadata editing according to community profiles (geological, hydrogeological, hydrological etc.) and development of Polish meta-data editor MEDARD.

mgr Maciej Rossa maciej.rossa@pgi.gov.pl