Starzenie się skóry endogenne (wewnątrzpochodne)- chronologiczne (uwarunkowane genetycznie- związany z wiekiem) i hormonalne andro i menopauzalne

 Mechanizmy starzenia się skóry

 Starzenie się skóry endogenne

(wewnątrzpochodne)- chronologiczne (uwarunkowane genetycznie- związany z

wiekiem) i hormonalne andro i menopauzalne

 Egzogenne (zewnątrzpochodne)

 Miostarzenie –starzenie mimiczne- powstawanie zmarszczek

 Zmiany zachodzące w skórze pod wpływem starzenia naturalnego są odmienne od

spowodowanych fotostarzeniem

 W starzeniu wewnątrzpochodnym przeważają procesy zanikowe (atroficzne)

 Zanika warstwa podstawna naskórka

 Zanikają podstawowe białka strukturalne skóry właściwej- kolagen i elastyna

 Skóra staje się cienka i wiotka, sprawia wrażenie, jakby była przezroczysta

 Skórę taka nazywamy atroficzną

 W fotostarzeniu dominują procesy przerostowe

 Wyraźnemu pogrubieniu ulega warstwa rogowa- naskórek nawarstwiony i chropowaty

 Zwiększa się ilość nieprawidłowo zbudowanej elastyny w skórze właściwej- zjawisko elastozy słonecznej

 Skórę , która powstaje w wyniku procesu fotostarzenia nazywamy skórą zniszczoną

 Zmarszczki

 Skóra romboidalna karku

 Piegi

 Plamy soczewicowate

 Rogowacenie słoneczne

 Charakterystyczne głębokie zmarszczki są wynikiem nadmiernie pogrubionej warstwy naskórka

 Skóra romboidalna- występuje na tylnej powierzchni karku, jest pobruzdowana w romboidalne pola, staje się szorstka,

twarda i zaczerwieniona

 Piegi- małe, niezłośliwe plamy

barwnikowe, usytuowane w miejscach narażonych na działanie

promieniowania słonecznego

 Plamy soczewicowate- to nieregularnego kształtu brunatne plamy o gładkiej

powierzchni, powstają najczęściej na rękach, przedramionach i twarzy

 Rogowacenie słoneczne (starcze)- nadmiernie zrogowaciałe tarczki

pojawiające się w miejscach narażonych na działanie słońca; niewielki odsetek

zmian przekształca się w raka

płaskonabłonkowego skóry (podstawno i kolczystokomórkowego)

 Obraz starzejącej się skóry stanowi

wypadkową zmian powstałych w wyniku naturalnego procesu starzenia oraz

starzenia zewnątrzpochodnego

 Warstwa podstawna naskórka ulega wyraźnemu ścieńczeniu, zmniejsza się liczba podziałów komórkowych, co

powoduje wydłużenie naturalnego cyklu odnowy komórkowej (z 28 do 60 dni)

 Warstwa rogowa naskórka pogrubia się i staje się niespójna, szorstka, chropowata i łuszcząca

 Maleje zawartość ceramidów i kwasów tłuszczowych w substancji

międzykomórkowej znajdującej się w

warstwie rogowej naskórka; wynikiem tego jest osłabienie jego funkcji ochronnej

 Następuje upośledzenie procesu wytwarzania naturalnego czynnika

nawilżającego (NMF)- zmniejsza się poziom nawilżenia skóry

 Zmniejsza się liczba komórek Langerhansa, co powoduje osłabienie działania systemu odpornościowego

 Dochodzi do agregacji (grupowania się) melanocytów, czego skutkiem jest

nierównomierne rozkładanie się barwnika w skórze i powstawanie przebarwień

 Zmniejsza się zawartość kwasu hialuronowego w skórze

 Zmniejsza się liczba oraz aktywność fibroblastów (komórek

odpowiedzialnych za produkcję m.

in.włókien kolagenowych i elastynowych)

 Istniejące włókna kolagenowe i elastynowe ulegają stopniowej degardacji

 Zmniejsza się liczba naczyń włosowatych w skórze, tym samym skóra jest słabiej

ukrwiona , co powoduje jej gorsze odżywienie i dotlenienie; skóra

niewystarczająco dotleniona przybiera szarawą barwę

 Upośledzeniu ulega działanie gruczołów łojowych i potowych, tym samym osłabia się płaszcz hydrolipidowy pełniący funkcje ochronną

 Mięśnie zanikają i tracą napięcie,

powodując zapadanie się powierzchni skóry

 Tłuszcz w warstwie podskórnej przemieszcza się pod własnym ciężarem zgodnie z siłą

ciążenia (policzki zapadają się, a dolna część twarzy staje się pełniejsza

 Starcza skóra jest zwykle bardziej wrażliwa na działanie czynników drażniących niż

skóra młoda

 Dynamiczne- związane z ruchami mięśni twarzy (mimiką)

 zmarszczki mimiczne pojawiają się w

miejscach, w których skóra marszczy się na skutek ruchów mimicznych;

początkowo mają charakter

odwracalny, przejściowy; z czasem utrwalają się

 Statyczne- to zmarszczki, które powstają w wyniku procesów starzenia niezwiązanych z ruchami mięśni twarzy

 Zmarszczki posłoneczne (charakterystyczne głębokie bruzdy- silne pogrubienie warstwy rogowej naskórka)

 Zmarszczki senne- utrwalone załamania

powstałe na skutek ułożenia skóry podczas snu

 Zmarszczki grawitacyjne- skóra i tkanka podskórna przemieszcza się w dół- siła

ciążenia- naturalny proces starzenia się skóry

 Pamiętaj, że najważniejsza jest profilaktyka

 Należy wcześnie zapobiegać starzeniu się skóry, ponieważ raz powstała

zmarszczka jest trudna do usunięcia

 Złuszczanie naskórka

 Stymulacja fibroblastów

 Wygładzanie zmarszczek

 Tworzenie filmu ochronnego

 Ochrona przed działaniem wolnych rodników

 Ważny element pielęgnacji starzejącej się skóry

 Usunięcie powierzchownych warstw

naskórka pobudza spowolnione procesy regeneracyjne (odbudowa zniszczonych struktur skóry)

 Nasileniu ulega produkcja kolagenu, elastyny, mukopolisacharydów oraz

cementu międzykomórkowego warstwy rogowej

 To , z kolei przyczynia się do poprawy

napięcia , elastyczności oraz nawilżenia skóry starczej

 Uregulowaniu ulega proces

rogowacenia, dzięki czemu na

powierzchni odkłada się mniej martwych komórek naskórka, co sprzyja

wygładzeniu skóry

 Fibroblasty to komórki odpowiedzialne za produkcję kolagenu, elastyny oraz

mukopolisacharydów, których

odpowiednia zawartość w skórze zapewnia jej dobrą kondycję

 Z wiekiem fibroblasty działają słabiej- skóra wolniej się regeneruje, staje się mniej jędrna, mniej elastyczna oraz gorzej uwodniona

 Dlatego w pielęgnacji skóry starczej

wymagana jest dodatkowa stymulacja komórek ,która je wzmocni i pobudzi do działania

 W tym celu stosuje się preparaty

kosmetyczne zawierające substancje zwane stymulatorami komórkowymi, do których zalicza się :witaminę A, C (zwane witaminami młodości), czy też substancje roślinne znane jako fitoestrogeny

 Charakterystyczną cechą starzejącej się skóry jest jej stopniowe wiotczenie i skłonność do tworzenia zmarszczek

 Istotnym elementem jest stosownie substancji napinających

 Działanie takich środków opiera się na wykorzystywaniu ich właściwości higroskopijnych, czyli zdolności wiązania wody

 Czynnik napinający po wniknięciu w naskórek wiąże wodę,

pęcznieje i powoduje wypełnienie ubytku, w wyniku czego skóra ulega napięciu

 Czynniki napinające działają powierzchniowo- wyłącznie na płytkie zmarszczki

 Jedną z cech skóry starczej jest

upośledzenie działania gruczołów łojowych i potowych

 Wskutek tego ulega uszkodzeniu struktura płaszcza hydrolipidowego, który przestaje właściwie pełnić funkcję ochronną

 Brak naturalnej warstwy tłuszczu na

powierzchni skóry ułatwia parowanie wody i prowadzi do jej przesuszenia

 Niedobór sebum można

rekompensować przez stosowanie odpowiednich środków

pielęgnacyjnych, które , pokrywając skórę, pełnią funkcję płaszcza

hydrolipidowego

 Są to substancje filmotwórcze

 Najbardziej popularne substancje

filmotwórcze stanowią oleje roślinne, oleje mineralne oraz lanolina

 Zawierające je kosmetyki mogą dawać na skórze uczucie ciężkości, co nie

zawsze jest dobrze tolerowane,

zwłaszcza przez osoby, których skóra nie jest bardzo sucha

 Alternatywę stanowią tu silikony-

syntetyczne środki, które tworzą na

powierzchni skóry niewidoczną, prawie niewyczuwalną warstwę ochronną

 Ważnym elementem starzejącej się skóry jest jej ochrona przed działaniem wolnych rodników, które uszkadzają strukturę skóry i należą do najważniejszych czynników

odpowiedzialnych za starzenie zewnątrzpochodne

 Wolne rodniki są unieszkodliwiane przez antyoksydanty (p/utleniacze)

 Należą do nich m.in. Wit. A ,C, E, koenzym Q, glukonolakton

 Substancje czynne preparatów

kosmetycznych przeznaczonych do pielęgnacji starzejącej się skóry

 Czynniki złuszczające- retinoidy, alfa- hydroksykwasy (kwasy owocowe),beta- hydroksykwasy

 Enzymy roślinne

 Stymulatory komórkowe- retinol (wit.A), kwas askorbinowy (wit.C)

 Fitoestrogeny

 Czynniki napinające- kolagen, elastyna, inne białka i aminokwasy,, kwas

hialuronowy

 Czynniki filmotwórcze- skwalen, oleje roślinne, lanolina, silikony

 p/utleniacze- retinol (wit.A), tokoferol (wit.E), kwas askorbinowy, koenzym Q10,glikonolakton, kwas ferulowy

 Należy

 Przeciwdziałać wysuszeniu skóry

 Do mycia i demakijażu używać mleczka lub płynu miceralnego- nie stosować wody z mydłem

 Regularnie tonizować skórę (przywracanie naturalnego pH, odświeżanie , utrzymanie odpowiedniego nawilżenia, przyspieszanie regeneracji skóry)

 Regularnie złuszczać stary naskórek, najlepiej za pomocą delikatnych

pilingów enzymatycznych; nie podrażniać skóry pilingami

zawierającymi granulki ścierne typu scrub

 Aplikować preparaty odżywcze i

nawilżające, bogate w witaminy i inne składniki czynne

 Stosować odżywcze kremy na okolice oczu

 Chronić skórę przed działaniem promieni słonecznych, m.in. stosować filtry UV

 Unikać stresu

 Unikać używek

 Częstą przypadłością dotykającą osoby ze

skórą wrażliwą są rozszerzone naczynka zwane teleangiektazjami

 Teleangiektazje – to trwale rozszerzone naczynia włosowate splotu

podbrodawkowego, prześwitujące przez skórę

 Są widoczne w postaci cienkich czerwonych nitek

 W skrajnych wypadkach mogą przylegać do siebie , dając obraz jednorodnego

zaczerwienienia zwanego rumieniem naczyniowym

 Skórę ze skłonnością do powstawania teleangiektazji nazywamy skórą

naczyniową

 Pierwszym objawem jest zaczerwienienie skóry; początkowo ma charakter

przemijający, z czasem utrwala się i

pozostaje na stałe, w postaci wyraźnych, rozszerzonych naczyń krwionośnych

prześwitujących przez naskórek

 Teleangiektazje występują przeważnie na twarzy, mogą także pojawiać się na nogach

 Skłonność osobnicza uwarunkowana genetycznie

 Czynniki atmosferyczne (wiatr, mróz, promieniowanie słoneczne)

 Duże wahania temperatur

 Przegrzewanie skóry w saunie, solarium

 Przyjmowanie leków rozszerzających naczynia

 Miejscowe stosowanie kortykosteroidów

 Palenie tytoniu i przebywanie w zadymionych pomieszczeniach

 Do metod fizykoterapeutycznych obkurczających naczynia i

wzmacniających ich ściany zalicza się:

 Galwanizację anodową

 Jonoforezę

 Sonoforezę

 Drenaż limfatyczny

 Naświetlanie niebieskim światłem

 Wykonuje się przy użyciu prądu stałego, który płynie w jednym kierunku i ma

niezmienne w czasie natężenie

 Prąd przepływający przez tkanki

wywołuje reakcje elektrochemiczne, elektrokinetyczne i elektrotermiczne,

które mają wpływ na lecznicze działanie zabiegu

 Stosuje się anodę i katodę jako elektrody czynną i bierną

 Gdy czynną elektrodą jest anoda – galwanizacja anodowa i odwrotnie

 Galwanizacja katodowa – działanie pobudzające, powoduje silniejsze rozszerzenie naczyń krwionośnych

(rumień galwaniczny ustępuje po 30 min po zabiegu)

 Szybszy przepływ krwi wywołuje

wzmożoną przemianę materii, lepsze odżywienie i dotlenienie skóry

 Galwanizacja katodowa oddziałuje również na głębiej położone tkanki –

nerwy i mięśnie, powodując zwiększenie ich pobudliwości

 Galwanizacja anodowa- zmniejsza napięcie oraz pobudliwość mięśni, zaczerwienienie skóry, co daje efekt łagodzący i uspokajający tkanki

 Stosuje się do łagodzenia teleangiektazji

 Galwanizacja stabilna – elektrody przymocowane są do skóry i nie

zmieniają położenia względem siebie

 Galwanizacja labilna-elektroda bierna przymocowana opaską do skóry, czynną przesuwa się bez odrywania po skórze

 Dawki energii podczas zabiegu małe, średnie, duże

 Zaczynamy od małej dawki; ważne

odczucie pacjenta, ma czuć mrowienie

 Czas wykonywania zabiegu wynosi 5-30 min

 p/wskazania do zabiegu galwanizacji

 Stany zapalne skóry

 Trądzik pospolity

 Stany gorączkowe

 Uczulenie na prąd galwaniczny

 Ciąża

 Metale w tkankach poddawanych zabiegowi

 Wszczepiony rozrusznik serca

 Nowotwory

 Uszkodzenia skóry (rany)

 Zwana także jontoforezą- to metoda wprowadzania substancji biologicznie aktywnych , w postaci jonów, w głąb skóry przy użyciu prądu stałego

(galwanicznego)

 Wspomaga transport przeznaskórkowy (transepidermalny ; warstwa rogowa naskórka utrudnia wprowadzenie

różnych substancji pielęgnacyjnych i leczniczych)

 Jonoforeza stabilna i labilna

 p/wskazania do zabiegu:

 Ropne stany zapalne skóry

 Stany gorączkowe

 Miejscowe zaburzenia czucia

 Ciąża

 Uczulenie na prąd galwaniczny

 Uszkodzenia skóry (rany)

 Wszczepy metalowe w tkankach poddawanych zabiegowi

 Wszczepiony rozrusznik serca

 Uczulenie na wprowadzany składnik leku

 nowotwory

 Inne nazwy to fonoforeza,

ultrafonoforeza, ultrasonoforeza

 Metoda wykorzystuje działanie ultradźwięków

 Ultradźwięki wywołują drgania płynu zawierającego wprowadzane

substancje, co ułatwia ich przenikanie w głąb skóry

 Dobrymi przewodnikami ultradźwięków są żele, znacznie gorszymi kremy i maści

 Zabieg wykonuje się za pomocą głowicy ultradźwiękowej

 Przykładowe substancje czynne wprowadzane w skórę, metodą

sonoforezy, stosowane w pielęgnacji skóry naczyniowej:

 Niacyna (PP)

 Filochinon(K)

 Wyciąg z kasztanowca

 Wyciąg z arniki górskiej

 p/wskazania do sonoforezy

 Stany gorączkowe

 Obecność w tkankach metalowych implantów

 Ciąża

 Epilepsja

 Zaawansowana nerwica wegetatywna

 Jest odmianą masażu

 Celem jest usprawnienie przepływu chłonki (limfy)

 Masaż mechaniczny pozwala

mechanicznie przepchnąć limfę i tym

samym zmniejsza obrzęk, który się tworzy wskutek jej zastoju

 Metodę stosuje się w obrzękach

różnego pochodzenia m.in. powstałych

 W wyniku usunięcia węzłów chłonnych, w niektórych nowotworach lub w

niewydolności krążenia żylnego i

związanym z uczuciem ciężkich nóg

 Wykonuje się zgodnie z przebiegiem naczyń limfatycznych, stosując ruchy

tłoczące prowadzone zawsze w kierunku najbliższych węzłów chłonnych

 Samych węzłów nie masuje się

 Wykorzystywane techniki to: głaskanie, rozcieranie (spiralne i koliste), ugniatanie przepychające oraz uciski falujące

 Drenaż limfatyczny można

przeprowadzić na całym ciele lub na wybranych jego obszarach

 p/wskazania do drenażu linfatycznego

 Stany chorobowe przebiegające z temperaturą ciała powyżej 38*C

 Świeże rany

 Stany zapalne

 Nowotwory

 Żylaki

 Obrzęki powstałe w wyniku ostrych stanów zapalnych

 Nasilone zaburzenia krążenia

 Sollux emituje dwa rodzaje promieniowania:

podczerwone oraz widzialne (białe)

 Stosuje się kolorowe filtry: czerwony i niebieski

 Filtr czerwony ma działania pobudzające skórę

 Filtr niebieski działanie łagodzące i

obkurczające na rozszerzone naczynia

 W teleangiektazjach sollux z filtrem niebieskim

 Klasyczny masaż może być stosowany w pielęgnacji cery naczyniowej

 Nie powinien być zbyt intensywny, aby nie doprowadzić do silnego przekrwienia skóry

 Dominującą techniką w takich

zabiegach powinno być głaskanie

 Do aktywnych składników znajdujących się w preparatach pielęgnacyjnych do skóry naczyniowej należą:

 Substancje uszczelniające ściany naczyń krwionośnych

 Substancje wspomagające funkcję skóry

 jako bariery

 Substancje p/zapalne

 Witamina C- wzmacnia ściany naczyń krwionośnych, działa p/rodnikowo

 Witamina K- obkurcza i uszczelnia naczynia krwionośne , zmniejsza krwawienie

 Witamina PP- łagodzi stany zapalne skóry, obkurcza naczynia krwionośne

 Flawonoidy- działanie p/zapalne,

p/rodnikowe , uszczelniające ściany naczyń krwionośnych; najsilniejsze działanie wśród flawonoidów ma rutyna(pozyskiwana z

gryki), która dodatkowo przedłuża działanie wit. C

 Bisabolol- składnik rumianku, działa p/zapalnie

 Alantoina- składnik z wyciągu korzenia żywokostu, ma działanie zmiękczające i łagodzące podrażnioną skórę

 Pantenol- substancja nawilżająca,

wzmacniająca funkcję ochronną skóry

 Wyciąg z aloesu- ma właściwości p/

zapalne

 Wyciąg z opuncji figowej- zawiera

substancje nawilżające i wzmacniające barierę skórną

 Wyciąg z arniki górskiej- działa

p/zapalnie, wzmacnia i uszczelnia nnk

 Wyciąg z kasztanowca- uszczelnia nnk, p/działa zastojom krwi, zawiera escynę- silne działanie p/zapalne

 Wyciąg z miłorzębu japońskiego-

wzmacnia ściany nnk, działa p/zapalnie i antyoksydacyjnie

 Wyciąg z zielonej herbaty- zawiera

polifenole, substancje o silnym działaniu p/zapalnym i antyoksydacyjnym

 Wyciąg z oczaru wirginijskiego-

wzmacnia nnk, działa p/zapalnie i ściągająco

 Wyciąg z dziurawca-bogate źródło polifenoli działających p/ zapalnie i antyoksydacyjnie

 Wyciąg z owoców cytrusowych-

wzmacnia ściany nn włosowatych, poprawia mikrokrążenie

 Olej z wiesiołka- bogate źródło polifenoli o działaniu p/zapalnym

 Olejek różany- działa p/zapalnie i ściągająco na nn włosowate

 Usunięcie teleangiektazji polega na

zamknięciu światła rozszerzonego naczynia krwionośnego przez przerwanie jego

ciągłości

 W takich zabiegach uszkadza się ściany naczynia, czego wynikiem jest

zablokowanie dopływu krwi

 Naczynie staje się bezużyteczne, dlatego zostaje wchłonięte przez organizm, który znajduje sobie nowe obejście dla

przepływu krwi

 W zabiegach usuwania teleangiektazji

wykorzystuje się różne czynniki uszkadzające ściany naczyń: prąd stały i zmienny, światło laserowe, IPL, niską temperaturę

 Zabiegi z użyciem prądu są nazywane elektroterapią

 Zabiegi z użyciem światła laserowego laseroterapią (fototermoliza)

 Zabiegi z użyciem niskiej temperatury krioskleroterapią (wymrażanie)

 Wśród metod elektroterapeutycznych wyróżnia się:

 Elektrolizę

 Elektrokoagulację

 Metodę blend

 galwanokaustykę

 Usuwanie za pomocą prądu stałego

 W rozszerzone naczynie krwionośne wprowadza się igłę i uruchamia

przepływ prądu

 Powstaje silne zasadowe środowisko,

które doprowadza do zniszczenia ścian naczynia

 Uszkodzone naczynie zostaje wchłonięte

 Elektroliza stosowana jest do usuwania pojedynczych teleangiektazji

 Inaczej termoliza, diatermia

 Wykorzystuje się prąd o wysokiej częstotliwości

 Igła wprowadzona w naczynie

powoduje zjawisko termolizy- rozgrzana igła powoduje oparzenie naczynia, a to prowadzi do zniszczenia jego ścian

 Stanowi połączenie elektrolizy i termolizy

 Wykorzystuje naprzemiennie działanie prądu stałego i prądu o wysokiej

częstotliwości

 Inaczej elektrokaustyka

 Metoda skuteczna wyłącznie w

wypadku drobnych , płytko położonych naczyń

 Rozgrzaną elektrodę przykłada się do skóry w miejscu rozszerzonego naczynia

 Dochodzi do reakcji termicznej-efekt zniszczone naczynie

 Zabieg pozostawia blizny

 Wszczepiony rozrusznik serca

 Ciąża

 Wszczepy metalowe

 Stany zapalne skóry w miejscu zabiegu

 Stany gorączkowe

 Nowotwory

 Przyjmowanie leków p/zakrzepowych

 Zakrzepowe zapalenie żył i tętnic

 Inaczej fototermoliza laserowa

 Stosuje się lasery wysokoenergetyczne, które powodują przegrzanie tkanek

 Zabieg polega na naświetleniu

rozszerzonego naczynia, światłem laserowym, które zostaje następnie pochłonięte przez hemoglobinę

 W rezultacie następuje miejscowe

podwyższenie temperatury do 70-72*C

 Następuje denaturacja białka, tym samym zniszczenie naczynia

 Skóra poddana laseroterapii nie powinna być opalona – duża ilość

melaniny zachowuje się podobnie jak hemoglobina- ma zdolność

pochłaniania światła laserowego

 Skumulowana przez nią energia

mogłaby doprowadzić do powstania przebarwień lub wręcz poparzeń

 Podczas wykonywania zabiegu zarówno pacjent, jak i osoba przeprowadzająca musza mieć oczy osłonięte specjalnymi okularami

 Przewagą laseroterapii nad elektrolizą i elektrokoagulacją jest jej bezinwazyjność

 Nie występuje tutaj przerwanie ciągłości naskórka – większy komfort dla pacjenta

 Opalona skóra

 Ciąża

 Bielactwo

 Łuszczyca

 Przyjmowanie leków obniżających krzepliwość krwi

 Stosowanie leków światłouczulających

 Stosowanie ziół w formie suplementów diety lub naparów (np. dziurawca ),

których składniki mają działanie

światłouczulające, w czasie trzech tygodni przed zabiegiem

 Stosowanie preparatów kosmetycznych z zawartością retinolu w ciągu trzech

tygodniprzed zabiegiem

 Jest odmianą fototermolizy

 Światło rozproszone o szerokim paśmie, emitowane przez reflektor błyskowy

 Głowicę aparatu przykłada się do

powierzchni skóry, a wysyłany przez nią bodziec świetlny powoduje zamknięcie naczynia

 IPL stosuje się do usuwania płytko położonych teleangiektazji

 Epilepsja

 Ciąża

 Świeża opalenizna

 Skłonność do tworzenia bliznowców

 Przyjmowanie leków podwyższających wrażliwość na światło

 Stosowanie leków obniżających krzepliwość krwi

 Usuwanie teleangiektazji za pomocą

wymrażania przy użyciu ciekłego azotu lub zestalonego dwutlenku węgla w

postaci śnieżnej masy (suchy lód)

 Wacik nasączony ciekłym azotem lub

schłodzony pręt przykłada się do zmiany naczyniowej na 5-10sek.

 Niska temperatura doprowadza do martwicy tkanki

 Zabieg wykonuje się jednorazowo lub w odstępach dwutygodniowych

 Wymrażanie rzadko stosowane jest do usuwania teleangiektazji, może

pozostawiać blizny

 Zabieg dosyć bolesny

 Stosuje się go zwykle do usuwania

większych, wyniosłych nad powierzchnie skóry zmian naczyniowych, takich , jak naczyniaki

 Skóra – zewnętrzna powłoka naszego ciała – jest nieustannie narażona na działanie różnych czynników

zewnętrznych

 Promieniowanie słoneczne, wiatr, niskie i wysokie temperatury oraz

zanieczyszczenia powietrza uszkadzają strukturę skóry i przyczyniają się do jej przedwczesnego starzenia

 Jednym z czynników mających ogromny wpływ na skórę jest promieniowanie

słoneczne

 Promieniowanie słoneczne to wiązka fal elektromagnetycznych o różnej długości, w której skład wchodzą:

 Fale Herza

 Promieniowanie podczerwone

 Promieniowanie widzialne

 Promieniowanie ultrafioletowe

 Pozostałe (promienie Schumanna, gamma, i x)

 Do Ziemi dociera promieniowanie

podczerwone, widzialne i większa część promieniowania ultrafioletowego;

pozostałe są zatrzymywane m.in. przez warstwę ozonową

 Największa część promieniowania

słonecznego docierającego do Ziemi-56%

stanowi pr. podczerwone, czyli cieplne IR

 Charakteryzuje się ono długą falą, która głęboko wnika w skórę- aż do tkanki

podskórnej

 Nadmierna ekspozycja na IR może

wywołać udar cieplny, jeśli źródłem IR jest słońce , to udar słoneczny

 Zaledwie 5% promieniowania

słonecznego to promieniowanie

ultrafioletowe (UV), w którego skład wchodzą:

 UVA

 UVB

 UVC

 Największa długość fali

 Wnika najgłębiej – aż do dolnych partii skóry właściwej

 Działanie ma destrukcyjny wpływ na włókna elastynowe i kolagenowe

 Powoduje wytwarzanie wolnych rodników, które uszkadzają skórę i doprowadzają do zmniejszenia jej elastyczności oraz powstawania zmarszczek

 UVA powoduje uwolnienie w

melanocytach pigmentu, wywołując

opaleniznę wczesną, czyli przebarwienie natychmiastowe; opalenizna nietrwała

 UVA jest głównym składnikiem lamp używanych w solariach

 UVA przenika przez szkło, szyby okienne nie chronią przed szkodliwym działaniem

promieni

 Starzenie skóry wywołane działaniem promieni ultrafioletowych nazywamy fotostarzeniem

 Krótsza fala

 Wnika w naskórek

 Niszczy komórki warstwy rozrodczej naskórka, przez co przyczynia się do występowania zmian

przednowotworowych

 Powoduje pojawienie się rumienia, czyli zaczerwienienia skóry wywołanego

rozszerzeniem się naczyń krwionośnych oraz uszkodzeniem keratynocytów

 Może doprowadzić do poparzenia skóry

 Pobudza proces melanogenezy, w wyniku czego powstaje opalenizna właściwa

 Ten rodzaj pigmentacji jest trwały i

utrzymuje się nawet kilkanaście miesięcy

 UVB bierze udział w syntezie wit. D w skórze

 Nie ma zdolności przenikania przez szkło

 Najkrótsza fala

 Prawie w całości pochłaniane przez warstwę ozonową (dziura ozonowa)

 UVC zostaje w całości pochłonięte przez warstwę rogową naskórka

 Wykazuje silne działanie rumieniotwórcze oraz bakteriobójcze (lampy do

dezynfekcji pomieszczeń)

 Oddziałujące na organizm człowieka powoduje obniżenie reakcji

odpornościowych ustroju, przyczyniając się tym samym do zwiększenia

podatności na infekcje oraz choroby o podłożu nowotworowym

 Jest odpowiedzialne za zjawisko zwane elastozą słoneczną

 W wyniku działania wytwarzanych przez UV (zwłaszcza UVA) wolnych rodników dochodzi do nagromadzenia się

nieprawidłowo zbudowanej elastyny

 Uszkodzone białko nie ma już tak dobrych właściwości elastycznych

 Objawia się to zwiotczeniem skóry

 Promieniowanie UV ma szkodliwy wpływ na tkanki

 Częste ekspozycje skóry na działanie

słońca lub nadmierne korzystanie z solarium wywołują liczne uszkodzenia natury

estetycznej

 Powstają przebarwienia, zmarszczki

 Następuje utrata elastyczności

 Kumulowanie się uszkodzeń wywołanych działaniem wolnych rodników może być przyczyną powstania zmian

nowotworowych

 Najgroźniejszym nowotworem

wywołanym przez działanie UV jest czerniak złośliwy

 Skóra jest wyposażona w mechanizmy obronne zmniejszające szkodliwy wpływ UV na organizm

 Barwnik pochłania promieniowanie , dzięki temu nie wnika do głębszych warstw skóry

 W wyniku działania UV przysadka

uwalnia melanotropinę- hormon, który

daje bodziec do wytworzenia pigmentu;

pod wpływem działania melanotropiny tyrozyna – aminokwas znajdujący się w skórze- zostaje przekształcony w wyniku reakcji enzymatycznych do melaniny

 Nagromadzone w warstwie rogowej keratynocyty stanowią barierę

utrudniającą przenikanie UV

 Niektóre substancje zawarte w

kosmetykach lub lekach mogą uwrażliwiać skórę na działanie promieni ultrafioletowych

 Podawane doustnie lub aplikowane na skórę wystawioną na działanie światła słonecznego powodują pojawienie się

odczynu fototoksycznego- zaczerwienienie, obrzęk, uczucie pieczenia, pęcherze

 Po ustąpieniu odczynu pozostaje brunatne przebarwienie

 Wśród substancji uwrażliwiających skórę na działanie światła słonecznego można

wyróżnić składniki niektórych wyciągów roślinnych (np. dziurawca, arcydzięgla,

kopru, olejki eteryczne (np. bergamotowy), psoralen- pochodną- występujący w wielu roślinach (np. w lubczyku, dyptamie,

selerze) i mający zastosowanie w niektórych antybiotykach, lekach

uspokajających i hormonalnych oraz p/grzybiczych preparatach

 Stosując jako kryterium zabarwienie skóry oraz jej zdolności do obrony przed

promieniowaniem UV, ludzi można podzielić na trzy typy:

 Celtycki- bardzo jasna skóra , jasne włosy, niebieskie oczy, piegi; ich skóra jest bardzo wrażliwa na działanie promieni słonecznych ze względu na niezwykle małą zawartość

barwnika; ekspozycja na UV wywołuje poparzenie słoneczne

 Kaukaski- mają stosunkowo jasną skórę, która brązowieje pod wpływem światła słonecznego; w tej grupie wyróżnia się cztery podgrupy

 Negroidalny – skóra jest naturalnie czarna , melanina jest produkowana w sposób

ciągły

 Wśród przedstawicieli tych grup wyszczególnia się sześć fenotypów ,

różniących się karnacją, kolorem włosów oraz wrażliwością na promieniowanie

słoneczne

 Do ochrony skóry stosuje się preparaty kosmetyczne zawierające filtry

p/słoneczne

 Filtry mają zdolność odbijania bądź pochłaniania promieni, dzięki czemu uniemożliwiają wniknięcie w skórę

promieni UV

 W zależności od mechanizmu działania wyróżnia się filtry fizyczne i chemiczne

 Tzw. blokery – pigmenty , które po

rozprowadzeniu na powierzchni skóry tworzą warstwę odbijającą promienie;

najczęściej stosowane to

 Tlenek tytanu

 Tlenek cynku

 Tlenek żelaza

 Nie wnikają w skórę tylko pozostają na jej powierzchni

 Pochłaniają promieniowanie; wśród nich można wyróżnić:

 Pochodne benzoilometanu

 Pochodne benzofenonu

 Pochodne kamfory

 Pochodne kwasu cynamonowego

 Filtry chemiczne absorbują energię świetlną, rozgrzewają skórę

 Preparaty te nie są polecane dla osób o skórze wrażliwej i naczyniowej

 Za fotostarzenie , czyli starzenie się skóry pod wpływem światła słonecznego

odpowiadają wolne rodniki

 Powodują one uszkodzenie skóry, a w konsekwencji utratę jędrności oraz

powstanie zmarszczek

 Do preparatów ochronnych dodaje się też składniki wychwytujące wolne rodniki, czyli p/utleniacze (antyoksydanty VitE ,C beta- karoten, flawonoidy)

 Za główne zadanie antyoksydantów uznaje się ochronę przed stresem

oksydacyjnym

 Czyli takim stanem organizmu ,w którym zachwiana zostaje równowaga między wytwarzaniem wolnych rodników, a ich zwalczaniem poprzez p/utleniacze

 Jest miarą ochrony p/słonecznej- inaczej współczynnik protekcji

 Określa on czas , w którym skóra może być wystawiona na działanie słońca bez ryzyka wystąpienia poparzenia

 Im wyższa wartość SPF, tym silniejsza ochrona preparatu

 SPF to stosunek czasu, w którym skóra

chroniona filtrem może być wystawiona na działanie UV bez ryzyka poparzenia, do

czasu w którym skóra bez tej ochrony może być poddawana UV bez ryzyka poparzenia

 SPF= czas , w którym skóra

zabezpieczona filtrem może przebywać na słońcu bez ryzyka

 ---

 Czas, w którym skóra bez

zabezpieczenia filtrem może przebywać na słońcu bez ryzyka poparzenia

 Światło emitowane przez łóżka nie zawiera promieniowania

podczerwonego ani widzialnego

 Jego głównym komponentem jest

ultrafiolet typu A , niewielka ilość UVB- brązowa opalenizna – trwalsza

 Całkowite wyeliminowanie

promieniowania podczerwonego wyklucza ryzyko wystąpienia udaru cieplnego

 Silna dawka UVA wywołuje w skórze wiele szkodliwych skutków ubocznych prowadzących do fotostarzenia, a

często chorób skóry

 Wynikiem działania UVA jest

 Uszkodzenie kolagenu i elastyny, co

powoduje utratę napięcia i elastyczności skóry oraz powstawanie zmarszczek

 Powstawanie przebarwień oraz przyciemnianie przebarwień już istniejących

 Wysuszenie i łuszczenie się naskórka

 Zwiększona podatność skóry na powstawanie alergii

 Zwiększona podatność na rozwój nowotworów, zwłaszcza czerniaka złośliwego

 Korzystania z solarium nie zaleca się osobom:

 Poniżej 18r.ż

 Z fototypem I i II

 Z licznymi znamionami barwnikowymi

 Z licznymi piegami

 U których wcześnie wystąpiły poparzenia słoneczne

 Przyjmującym leki fotouczulające

 Bezpośrednio po zastosowaniu kosmetyku o działaniu uwrażliwiającym skórę na UV

 Nałogowe opalanie się

 Osobom cierpiącym na tanoreksję ciągle wydaje się, że są blade

 Jak nałóg jest szkodliwy, świadczy fakt, że po roku intensywnego opalania u 200 na 1000 uzależnionych osób pojawia się nowotwór skóry

 Tanoreksję leczy się psychoterapią oraz metodami relaksacyjnymi

 Przed przystąpieniem do opalania należy odpowiednio zabezpieczyć skórę przed działaniem UV

 W tym celu zaleca się:

 Usunąć makijaż

 Zdjąć biżuterię

 Zasłonić oczy okularami przeznaczonymi do stosowania w solarium (zamknięcie oczu nie chroni ich przed promieniami (cienka skóra powiek przepuszcza ich część)

 Zakryć znamiona barwnikowe

 Używać wyłącznie kosmetyków

przeznaczonych do stosowania w solarium

 Nie używać perfum

 Nie opalać się jednorazowo dłużej niż 10 minut



 Jasnej karnacji i licznych piegów

 Ciąży

 Trwającego krwawienia menstruacyjnego

 Przyjmowania leków antykoncepcyjnych (UV obniża działanie środków

hormonalnych; podatność na przebarwienia

 Schorzeń tarczycy

 Trądziku- skonsultować z lekarzem

 Występowania w obrębie skóry licznych rozsianych znamion i brodawek

 Przyjmowania antybiotyków, środków odwadniających, leków p/bólowych

 Cukrzycy

 Występowania nowotworów skóry z obciążeniem dziedzicznym

 Nadciśnienia tętniczego, miażdżycy lub innych chorób układu krążenia

 Substancje przyspieszające opalanie stosowane w kosmetykach to m.in.:

 Tyrozyna- podstawowy substrat w

reakcjach chemicznych związanych z melanogenezą- bez którego ten proces nie może się odbyć

 Pochodne tyrozyny- są przekształcane w skórze w tyrozynę- jabłczan tyrozyny,

tyrozynian glukozy

 Dihydroksyfenyloalanina- DOPA-

stosowana w kosmetykach w postaci fosforanów ze względu na nietrwałość (łatwe utlenianie); wpływa na

zwiększenie liczby receptorów dla

melanotropiny (MSH)- hormonu, który pobudza komórki skóry do wytwarzania melaniny

 To bardzo reaktywne atomy lub

cząsteczki, które atakując organizm, uszkadzają jego struktury, np. elastynę budującą włókna sprężyste

 Zniszczenie elastyny prowadzi do utraty elastyczności skóry

 Jeśli uszkodzeniu ulegnie DNA

komórkowe, może dojść nawet do rozwoju nowotworu

 Anionorodnik ponadtlenkowy O2

 Rodnik wodoronadtlenkowy HO2

 Rodnik hydroksylowy OH

 Rodnik nadtlenkowy ROO

 Rodnik alkoksylowy RO

 Z małą ilością wolnych rodników organizm potrafi sobie poradzić, uruchamiając

mechanizmy naprawcze

 Jednym z mechanizmów jest apoptoza, czyli kontrolowana śmierć komórki-

uszkodzona przez wolne rodniki komórka obumiera

 Duża ilość wolnych rodników- organizm sobie nie radzi z naprawą, dochodzi do gromadzenia się uszkodzeń mogących wywołać chorobę

 Źródłem wolnych rodników są:

 Promieniowanie widzialne

 Promieniowanie ultrafioletowe

 Promieniowanie podczerwone

 Promieniowanie gamma

 Promieniowanie rentgenowskie

 Toksyczne związki (np. w pożywieniu, wodzie, powietrzu)

 Dym tytoniowy

 Alkohole, w tym etanol

 Leki ( zwłaszcza cytostatyki)

 Działanie wolnych rodników na skórę jest przyczyną egzogennego

(zewnątrzpochodnego) starzenia się skóry

 Inaczej antyoksydanty (p/utleniacze)

 Pewne związki chemiczne mają zdolność unieszkodliwiania wolnych rodników

 p/utleniacze zawarte w kosmetykach chronią skórę przed wolnymi rodnikami

 Wit. E (tokoferole)

 Wit. A (retinoidy)

 Wit. C (kwas askorbinowy)

 Flawonoidy ( pozyskiwane np. z kocanki piaskowej, bratka trójbarwnego), rutyna i kwercetyna

 Koenzym Q (ubichinon) występuje w

organizmie człowieka w sercu i nerkach, oprócz działania p/rodnikowego

regeneruje też skórę

 Kwas ferulowy- występuje w roślinach;

oprócz działania p/rodnikowego ma także właściwości absorbowania UV,

bakteriostatyczne, konserwujące

 Glukonolakton- neutralizuje wolne rodniki, przyspiesza regenerację komórek, reguluje metabolizm, ujędrnia i wygładza skórę,

obniża ryzyko poparzenia słonecznego, zmniejsza przeznaskórkową utratę wody, powoduje wzrost nawilżenia naskórka, zwiększa działanie warstwy rogowej jako bariery

 Kwas alfa-liponowy- właściwości

antyoksydacyjne i p/zapalne; należy do niższych kwasów tłuszczowych; dobrze

rozpuszcza się w tłuszczach- p/starzeniowo

 Karotenoidy- prowitamina A; działają jak retinoidy

 Mikroelementy – selen- p/zapalnie,

antyseptycznie, p/alergicznie; miedź- bierze udział w produkcji pigmentu, pobudza

produkcję kolagenu i elastyny;

wykorzystywana w leczeniu rozstępów i blizn

 Dobry stan skóry trudno utrzymać w

miesiącach jesienno- zimowych, kiedy skóra jest poddawana częstemu

działaniu chłodu, mrozu, wiatru oraz gwałtownych zmian temperatury

 Czynniki te uszkadzają płaszcz

hydrolipidowy, co sprzyja wysuszeniu oraz pojawieniu się podrażnień

objawiających się zaczerwienieniem skóry

 Bardzo ważne jest stosowanie

preparatów, które tworzą powłokę ochronną i tym samym uszczelniają płaszcz hydrolipidowy, a także

wspomagają funkcjonowanie skóry jako bariery

 Wśród składników kremów chroniących skórę przed działaniem niskich

temperatur można wyróżnić:

 Oleje roślinne- lniany, kokosowy,

palmowy, z ogórecznika, awokado,

kiełków pszenicy, masło kakaowe, masło shea

 Oleje zwierzęce- tran

 Oleje mineralne- parafinowy, wazelina

 Woski- pszczeli, karnauba, kandelila, lanolina

 Alkohole wielowodorotlenowe- gliceryna

 Ceramidy

 Kwasy tłuszczowo- palmitynowy, stearynowy oraz ich sole

 Silikony- dimetikon

 Kwas hialuronowy