dr Marek Masztalerz
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA
wykład VI
KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU
Zespół „7” obejmujący koszt (wartość) produktów, usług i towarów SPRZEDANYCH oraz koszty zarządu i sprzedaŜy, PKO, KF i SN.
RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA
RACHUNKOWOŚĆ PODATKOWA
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA
sztuczny podział na KUP i NKUP w ustawach podatkowych, mający na celu maksymalizację dochodów budŜetowych
Koszty poniesione nie są równoznaczne Koszty poniesione nie są równoznaczne z kosztami uzyskania przychodu.
z kosztami uzyskania przychodu.
KOSZTY A WYNIK FINANSOWY
© Marek Masztalerz KOSZTY PONIESIONE
KOSZTY PONIESIONE
RACHUNEK WYNIKÓW RACHUNEK WYNIKÓW (koszty uzyskania przychodu) (koszty uzyskania przychodu)
KOSZTY OKRESU KOSZTY OKRESU KOSZTY PRODUKTÓW
KOSZTY PRODUKTÓW
BILANS BILANS (zapas produktów) (zapas produktów)
PRODUKTY PRODUKTY SPRZEDANE SPRZEDANE PRODUKTY
PRODUKTY NIESPRZEDANE NIESPRZEDANE
SYSTEMY RACHUNKU KOSZTÓW
RACHUNEK KOSZTÓW PEŁNYCH ( full costing, absorption costing )
RACHUNEK KOSZTÓW ZMIENNYCH ( variable costing, direct costing )
dla celów sprawozdawczych (rachunkowość finansowa) dla celów sprawozdawczych (rachunkowość finansowa)
dla wspierania decyzji menedŜerskich (rachunkowość zarządcza) dla wspierania decyzji menedŜerskich (rachunkowość zarządcza)
RACHUNEK KOSZTÓW PEŁNYCH
© Marek Masztalerz KOSZTY PONIESIONE
KOSZTY PONIESIONE
RACHUNEK WYNIKÓW RACHUNEK WYNIKÓW (koszty uzyskania przychodu) (koszty uzyskania przychodu)
KOSZTY ZARZĄDU KOSZTY ZARZĄDU
I SPRZEDAśY I SPRZEDAśY KOSZT WYTWORZENIA
KOSZT WYTWORZENIA
BILANS BILANS (zapas produktów) (zapas produktów)
PRODUKTY PRODUKTY SPRZEDANE SPRZEDANE PRODUKTY
PRODUKTY NIESPRZEDANE NIESPRZEDANE
RACHUNEK KOSZTÓW ZMIENNYCH
KOSZTY PONIESIONE KOSZTY PONIESIONE
RACHUNEK WYNIKÓW RACHUNEK WYNIKÓW
KOSZTY STAŁE KOSZTY STAŁE KOSZTY ZMIENNE
KOSZTY ZMIENNE
BILANS BILANS
PRODUKTY PRODUKTY SPRZEDANE SPRZEDANE PRODUKTY
PRODUKTY NIESPRZEDANE NIESPRZEDANE
WYNIK FINANSOWY - RKP
© Marek Masztalerz
PRZYCHODY ZE SPRZEDAśY - KOSZT WYTWORZENIA MARśA BRUTTO ( Gross Margin )
- KOSZTY SPRZEDAśY - KOSZTY ZARZĄDU WYNIK FINANSOWY
WYNIK FINANSOWY - RKZ
PRZYCHODY ZE SPRZEDAśY - KOSZTY ZMIENNE
MARśA BRUTTO ( Contribution Margin ) - KOSZTY STAŁE
WYNIK FINANSOWY
WYNIK FINANSOWY W RKP/RKZ - przykład -
© Marek Masztalerz Firma MIŚ zajmuje się produkcją misiów pluszowych. Są one sprzedawane po 70 zł/szt.
W badanym okresie firma wytworzyła 800 szt. wyrobów a sprzedała 700 szt. Zapas początkowy nie występował. Dane dotyczące wielkości poniesionych kosztów zostały ujęte w tabeli. PoniŜej obliczono jednostkowy koszt wytworzenia (na potrzeby rachunku kosztów pełnych) oraz jednostkowy koszt zmienny (na potrzeby rachunku kosztów zmiennych).
400 zł Stałe koszty sprzedaŜy
43 100 zł KOSZTY CAŁKOWITE
1 200 zł Zmienne koszty sprzedaŜy
5 500 zł Koszty zarządu
7 600 zł Stałe koszty wydziałowe
4 800 zł Zmienne koszty wydziałowe
8 400 zł Płace bezpośrednie
15 200 zł
Materiały bezpośrednie TECHNICZNY KOSZT WYTWORZENIA
• TKW = 15 200 + 8 400 + 4 800 + 7 600 = 36 000 zł
• TKWj = 36 000 : 800 = 45,00 zł/szt.
KOSZTY ZMIENNE
• KZ = 15 200 + 8 400 + 4 800 + 1 200 = 29 600 zł
• KZj = 29 600 : 800 = 37,00 zł/szt.
WYNIK FINANSOWY W RKP/RKZ - przykład -
RKP
10 400 zł 10 400 zł Wynik finansowy
5 500 zł Koszty zarządu
1 600 zł Koszty sprzedaŜy
17 500 zł MarŜa brutto
31 500 zł Techniczny koszt wytworzenia
49 000 zł Przychody ze sprzedaŜy
9 600 zł 9 600 zł Wynik finansowy
13 500 zł Koszty stałe
23 100 zł MarŜa brutto
25 900 zł Koszty zmienne
49 000 zł Przychody ze sprzedaŜy
RKZ
Zapas końcowy 100 szt. po 45 zł/szt.
czyli 4 500 zł
Zapas końcowy 100 szt. po 37 zł/szt.
czyli 3 700 zł
WYNIK FINANSOWY W RKP/RKZ - przykład -
© Marek Masztalerz
RKP RKZ
43 100 43 100
7 100 7 100 36 000
36 000
4 500
4 500 31 50031 500
13 500 13 500
RACHUNEK WYNIKÓW RACHUNEK WYNIKÓW Koszt uzyskania przychodu Koszt uzyskania przychodu
= 39 400
= 39 400 25 900 25 900 3 700
3 700 29 600 29 600
43 100 43 100
BILANS BILANS BILANS
BILANS RACHUNEK WYNIKÓWRACHUNEK WYNIKÓW Koszt uzyskania przychodu Koszt uzyskania przychodu
= 38 600
= 38 600
MARśA POKRYCIA I OCENA RENTOWNOŚCI
... zł Wynik finansowy
Wynik finansowy
... zł Koszty stałe
Koszty stałe
... zł MarŜa pokrycia
MarŜa pokrycia
... zł Koszty zmienne
Koszty zmienne
... zł Przychody ze sprzedaŜy
Przychody ze sprzedaŜy
Dopóki marŜa pokrycia jest dodatnia, warto sprzedawać, poniewaŜ pokryta zostanie część
kosztów stałych.
Wskaźnik marŜy pokrycia =
MarŜa pokrycia Przychody ze sprzedaŜyWskaźnik marŜy jest jednym ze wskaźników rentowności sprzedaŜy i informuje o tym, ile groszy marŜy firma uzyskuje
z jednej złotówki przychodu ze sprzedaŜy.
WIELOSTOPNIOWY RACHUNEK WYNIKÓW
© Marek Masztalerz ... zł
Koszty stałe
Koszty stałe ––na poziomie produktu na poziomie produktu
... zł MarŜa pokrycia ...
MarŜa pokrycia ...
... zł MarŜa pokrycia II
MarŜa pokrycia II
... zł Koszty zmienne
Koszty zmienne ––koszty wydziałowekoszty wydziałowe
... zł MarŜa pokrycia III
MarŜa pokrycia III
... zł Koszty zmienne...
Koszty zmienne...
... zł MarŜa pokrycia ....
MarŜa pokrycia ....
... zł Koszty stałe
Koszty stałe ––......
... zł Wynik finansowy
Wynik finansowy
... zł Koszty zmienne
Koszty zmienne ––robocizna bezpośredniarobocizna bezpośrednia
... zł MarŜa pokrycia I
MarŜa pokrycia I
... zł Koszty zmienne
Koszty zmienne ––materiały bezpośrednie materiały bezpośrednie
... zł Przychody ze sprzedaŜy
Przychody ze sprzedaŜy
WIELOBLOKOWY RACHUNEK WYNIKÓW
Koszty stałe zakładu X
X X
X Koszty stałe grup produkt. X
X X
X MarŜa pokrycia III X
X X X X X X X X X X MarŜa pokrycia II X
X Koszty stałe wydziału X
X MarŜa pokrycia IV X
X X X X X X X X X X Koszty stałe produktu X
X X X X X X X X X X MarŜa pokrycia I X
X X X X X X X X X X Koszty zmienne produktu X
X X X X X X X X X X Przychody ze sprzedaŜy X
R3 R2 R1 P2 P1 N3 N2 N1 M3 M2 M1
Grupa R Grupa P
Grupa N Grupa M
Wydział B Wydział A
WIELOBLOKOWY RACHUNEK WYNIKÓW – przykład
© Marek Masztalerz Koszty stałe 104
Wynik finansowy -20 MarŜa pokrycia 84 Koszty zmienne 336 Przychody ze sprzedaŜy 420
Koszty stałe zakładu 12
23 MarŜa pokrycia I 61
36 Koszty stałe wydziału 56
-13 MarŜa pokrycia II 5
Wynik finansowy -20
187 Koszty zmienne 149
210 Przychody ze sprzedaŜy 210
Wydział B Wydział A
WIELOBLOKOWY RACHUNEK WYNIKÓW – przykład
Koszty stałe zakładu 12
21 10
20 Koszty stałe grup produkt. 30
0 -8
7 MarŜa pokrycia II 4
5 Koszty stałe wydziału 6
-13 MarŜa pokrycia III 5
Wynik finansowy -20
21 2
27 MarŜa pokrycia I 34
89 98
83 Koszty zmienne produktu 66
110 100
110 Przychody ze sprzedaŜy 100
Grupa R Grupa P
Grupa N Grupa M
Wydział B Wydział A
WIELOBLOKOWY RACHUNEK WYNIKÓW – przykład
© Marek Masztalerz Koszty stałe zakładu 12
2 3
6 Koszty stałe grup produkt. 5
0 -8
7 MarŜa pokrycia III 4
-4 -2 8 -9 4 -3 4 12 2 10 MarŜa pokrycia II -3
5 Koszty stałe wydziału 6
-13 MarŜa pokrycia IV 5
9 6 4 2 5 7 4 3 5 12 Koszty stałe produktu 8
Wynik finansowy -20
5 4 12 -7 9 4 8 15 7 22 MarŜa pokrycia I 5
15 26 48 57 41 16 22 45 13 28 Koszty zmienne produktu 25
20 30 60 50 50 20 30 60 20 50 Przychody ze sprzedaŜy 30
R3 R2 R1 P2 P1 N3 N2 N1 M3 M2 M1
Grupa R Grupa P
Grupa N Grupa M
Wydział B Wydział A
Koszty stałe zakładu 12
2 3
6 Koszty stałe grup produkt. 5
6 1
10 MarŜa pokrycia III 7
- - 8 - 4 - 4 12 2 10 MarŜa pokrycia II -
5 Koszty stałe wydziału 6
2 MarŜa pokrycia IV 11
- - 4 - 5 - 4 3 5 12 Koszty stałe produktu -
- - 12 - 9 - 8 15 7 22 MarŜa pokrycia I -
- - 48 - 41 - 22 45 13 28 Koszty zmienne produktu -
- - 60 - 50 - 30 60 20 50 Przychody ze sprzedaŜy -
R3 R2 R1 P2 P1 N3 N2 N1 M3 M2 M1
Grupa R Grupa P
Grupa N Grupa M
Wydział B Wydział A